MÔÛ ÑAÀU
Thöïc hieän ñöôøng loái ñoåi môùi cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc, Luaät Ñaàu tö
nöôùc ngoaøi taïi Vieät Nam ñöôïc ban haønh laàn ñaàu tieân vaøo thaùng 12/1987. Qua
hôn 15 naêm keå töø khi ban haønh Luaät Ñaàu tö nöôùc ngoaøi taïi Vieät Nam, hoaït
ñoäng ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi ôû nöôùc ta ñaõ ñaït ñöôïc nhieàu thaønh töïu quan
troïng, goùp phaàn tích cöïc vaøo vieäc thöïc hieän thaéng lôïi caùc muïc tieâu kinh teá xaõ
hoäi cuûa ñaát nöôùc.
Nhö Nghò quyeát Ñaïi hoäi ñaïi bieåu toaøn quoác laàn thöù IX cuûa Ñaûng ñaõ
khaúng ñònh “thu huùt ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi laø chuû tröông quan troïng, goùp
phaàn khai thaùc caùc nguoàn löïc trong nöôùc, môû roäng hôïp taùc kinh teá quoác teá,
taïo neân söùc maïnh toång hôïp phuïc vuï söï nghieäp coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa,
phaùt trieån ñaát nöôùc”. Thaät vaäy, ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi ñaõ trôû thaønh moät
trong nhöõng nguoàn voán quan troïng cho ñaàu tö phaùt trieån; coù taùc duïng thuùc
ñaåy söï chuyeån dòch cô caáu theo höôùng coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa; môû ra
nhieàu ngaønh ngheà, saûn phaåm môùi; naâng cao naêng löïc quaûn lyù vaø trình ñoä
coâng ngheä, môû roäng thò tröôøng xuaát khaåu; taïo theâm nhieàu vieäc laøm môùi, goùp
phaàn môû roäng quan heä ñoái ngoaïi vaø chuû ñoäng hoäi nhaäp kinh teá theá giôùi.
Laø tænh naèm trong vuøng kinh teá troïng ñieåm phía Nam, trong nhöõng
naêm qua Bình Döông ñaõ tích cöïc thöïc hieän coâng taùc thu huùt voán ñaàu tö nöôùc
ngoaøi vaø ñaõ ñaït ñöôïc moät soá thaønh töïu quan troïng. Trong giai ñoaïn 5 naêm
(1997-2002), GDP cuûa tænh taêng bình quaân 15,58% haøng naêm, cao hôn gaáp 2
laàn so vôùi naêm 1997. Cô caáu kinh teá chuyeån dòch theo höôùng taêng daàn tyû
troïng coâng nghieäp, noâng nghieäp tuy taêng khaù nhöng giaûm daàn tyû troïng (do
coâng nghieäp taêng raát nhanh). Ñeán naêm 2002, cô caáu kinh teá cuûa tænh laø: coâng
nghieäp - dòch vuï - noâng nghieäp vôùi tyû troïng töông öùng 60,6% - 25,94% 13,46%.
Rieâng veà lónh vöïc thu huùt voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi, tính ñeán heát thaùng
06/2003 toång soá döï aùn ñaàu tö nöôùc ngoaøi treân ñòa baøn tænh Bình Döông laø 694
döï aùn, vôùi toång soá voán ñaàu tö laø 3 tyû 292 trieäu ñoâ la Myõ. Nhaän thöùc roõ taàm
quan troïng cuûa khu vöïc kinh teá coù voán ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi trong söï
phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi cuûa ñaát nöôùc noùi chung vaø cuûa Bình Döông noùi
rieâng, tænh caàn coù nhöõng giaûi phaùp thieát thöïc trong vieäc thöïc hieän môøi goïi, thu
huùt caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi boû voán ra ñaàu tö treân ñòa baøn tænh trong thôøi
gian tôùi.
Töø nhöõng lyù do treân, toâi xin choïn ñeà taøi "Moät soá giaûi phaùp nhaèm taêng
cöôøng thu huùt voán ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi (FDI) treân ñòa baøn tænh Bình
Trang 1
Döông giai ñoaïn töø nay - 2010" laøm luaän vaên toát nghieäp cao hoïc kinh teá
ngaønh quaûn trò kinh doanh naêm 2003.
Muïc ñích cuûa luaän vaên:
Luaän vaên naøy nhaèm nghieân cöùu nhöõng vaán ñeà sau:
1/ Ñaùnh giaù khaùi quaùt tình hình thu huùt FDI ôû nöôùc ta noùi chung vaø
thöïc traïng ôû tænh Bình Döông noùi rieâng. Ñaëc bieät laø ñaùnh giaù nhöõng taùc ñoäng
cuûa noù ñoái vôùi söï phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi cuûa tænh trong thôøi gian qua.
2/ Qua ñoù ñeà xuaát moät soá caùc giaûi phaùp nhaèm taêng cöôøng thu huùt voán
ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi treân ñòa baøn tænh Bình Döông giai ñoaïn töø nay ñeán
2010.
Phaïm vi vaø phöông phaùp nghieân cöùu:
Ñeà taøi khoâng nhaèm nghieân cöùu hoaït ñoäng ñaàu tö nöôùc ngoaøi noùi
chung cuõng nhö hoaït ñoäng thöïc tieãn kinh doanh cuûa caùc doanh nghieäp coù voán
ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi maø chæ ñi saâu nghieân cöùu hoaït ñoäng thu huùt voán
ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi treân ñòa baøn tænh Bình Döông giai ñoaïn töø nay ñeán
2010.
Hoaït ñoäng ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi coù lieân quan ñeán nhieàu lónh vöïc
khaùc nhau vaø ñaõ ñaït ñöôïc nhieàu nhaø nghieân cöùu quan taâm tìm hieåu, nghieân
cöùu. Do ñoù, ngoaøi caùc phöông phaùp cô baûn ñöôïc söû duïng trong nghieân cöùu
kinh teá nhö phöông phaùp thoáng keâ, phöông phaùp so saùnh, phaân tích... taùc giaû
coøn söû duïng moät soá keát quaû nghieân cöùu cuûa caùc nhaø nghieân cöùu tröôùc ñaây.
Keát caáu luaän vaên:
Ngoaøi caùc phaàn môû ñaàu, keát luaän, danh muïc taøi lieäu tham khaûo vaø caùc
phuï luïc... luaän vaên goàm coù 3 chöông.
Chöông 1: Toång quan veà hoaït ñoäng ñaàu tö nöôùc ngoaøi.
Chöông 2: Thöïc traïng tình hình thu huùt FDI treân ñòa baøn tænh Bình
Döông trong thôøi gian qua (1997-2002).
Chöông 3: Moät soá giaûi phaùp nhaèm taêng cöôøng thu huùt FDI treân ñòa baøn
tænh Bình Döông giai ñoaïn töø nay ñeán 2010.
Trang 2
Chöông 1: Toång quan veà hoaït ñoäng ñaàu tö nöôùc
ngoaøi.
1.1 Giôùi thieäu khaùi quaùt veà hoaït ñoäng ñaàu tö nöôùc ngoaøi.
1.1.1 Moät soá khaùi nieäm vaø ñaëc ñieåm cô baûn veà ñaàu tö nöôùc ngoaøi.
Ñeå hieåu ñöôïc baûn chaát cuûa ñaàu tö quoác teá vaø caùc hình thöùc hoaït ñoäng
cuûa noù, tröôùc heát ta caàn laøm roõ khaùi nieäm veà ñaàu tö. Maëc duø coøn khaù nhieàu
quan ñieåm khaùc nhau veà vaán ñeà naøy, nhöng coù theå ñöa ra moät khaùi nieäm cô
baûn veà ñaàu tö ñöôïc nhieàu ngöôøi thöøa nhaän, ñoù laø "ñaàu tö laø vieäc söû duïng moät
löôïng taøi saûn nhaát ñònh nhö voán, coâng ngheä, ñaát ñai... vaøo moät hoaït ñoäng kinh
teá cuï theå nhaèm taïo ra moät hoaëc nhieàu saûn phaåm cho xaõ hoäi ñeå thu lôïi nhuaän".
Ngaøy nay, hoaït ñoäng ñaàu tö quoác teá dieãn ra ngaøy caøng phoå bieán vaø coù
vai troø quan troïng trong quaù trình phaùt trieån kinh teá cuûa caùc nöôùc, keå caû nöôùc
ñaàu tö laãn nöôùc nhaän ñaàu tö. Ñaàu tö quoác teá ñöôïc thöïc hieän chuû yeáu döôùi ba
hình thöùc cô baûn laø: ñaàu tö tröïc tieáp, ñaàu tö giaùn tieáp vaø tín duïng quoác teá.
1.1.1.1 Ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi (FDI): laø hình thöùc ñaàu tö quoác
teá maø chuû ñaàu tö nöôùc ngoaøi ñoùng goùp moät soá voán ñuû lôùn vaøo lónh vöïc saûn
xuaát hoaëc dòch vuï, cho pheùp hoï tröïc tieáp tham gia ñieàu haønh ñoái töôïng maø hoï
töï boû voán ñaàu tö. Theo luaät ñaàu tö nöôùc ngoaøi taïi Vieät Nam, ñaàu tö tröïc tieáp
nöôùc ngoaøi ñöôïc hieåu laø vieäc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi ñöa vaøo Vieät Nam voán
baèng tieàn hoaëc baát kyø taøi saûn naøo ñeå tieán haønh caùc hoaït ñoäng ñaàu tö theo quy
ñònh cuûa luaät phaùp Vieät Nam. Ñaëc ñieåm cuûa hình thöùc ñaàu tö tröïc tieáp:
−
Caùc chuû ñaàu tö nöôùc ngoaøi phaûi goùp moät soá voán toái thieåu, tuøy
theo quy ñònh cuûa luaät ñaàu tö töøng nöôùc, thí duï nhö Luaät Ñaàu tö cuûa Vieät
Nam quy ñònh " soá voán ñoùng goùp toái thieåu cuûa phía nöôùc ngoaøi phaûi baèng
30% voán phaùp ñònh cuûa döï aùn".
−
Quyeàn haønh quaûn lyù phuï thuoäc vaøo möùc ñoä goùp voán, neáu ñoùng
goùp 100% voán thì toaøn boä do chuû ñaàu tö nöôùc ngoaøi ñieàu haønh.
−
Lôïi nhuaän cuûa caùc chuû ñaàu tö nöôùc ngoaøi thu ñöôïc phuï thuoäc
vaøo keát quaû hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa xí nghieäp. Lôøi, loã ñöôïc chia
theo tyû leä goùp voán trong voán phaùp ñònh sau khi ñaõ noäp thueá lôïi töùc (nay laø
thueá thu nhaäp doanh nghieäp) cho nöôùc chuû nhaø.
−
Ñaàu tö tröïc tieáp ñöôïc thöïc hieän döôùi caùc hình thöùc:
+ Ñoùng goùp voán ñeå xaây döïng xí nghieäp môùi.
+ Mua laïi toaøn boä hoaëc töøng phaàn xí nghieäp ñang hoaït ñoäng.
+ Mua coå phieáu ñeå thoân tín hoaëc saùt nhaäp.
1.1.1.2 Ñaàu tö giaùn tieáp: laø hình thöùc ñaàu tö maø chuû tö baûn chuyeån
voán vaøo moät quoác gia khaùc ñeå mua coå phaàn hoaëc chöùng khoaùn treân thò tröôøng
Trang 3
taøi chính nhaèm thu lôïi nhuaän döôùi hình thöùc coå töùc hoaëc thu nhaäp chöùng
khoaùn. Ñaëc ñieåm cuûa hình thöùc ñaàu tö giaùn tieáp:
−
Tuøy theo quy ñònh cuûa töøng nöôùc maø moãi chuû ñaàu tö nöôùc ngoaøi
bò khoáng cheá möùc ñoä goùp voán, thuôøng laø döôùi 10-25% voán phaùp ñònh.
−
Caùc chuû ñaàu tö nöôùc ngoaøi kieám lôøi qua coå töùc hoaëc thu nhaäp
chöùng khoaùn.
−
Chuû ñaàu tö nöôùc ngoaøi khoâng ñöôïc pheùp tröïc tieáp ñieàu haønh
hoaït ñoäng cuûa xí nghieäp maø hoï boû voán mua coå phieáu hoaëc chöùng khoaùn.
−
Nhaø ñaàu tö boû voán ra kinh doanh thoâng qua thò tröôøng taøi chính.
1.1.1.3 Hình thöùc tín duïng quoác teá: laø hình thöùc ñaàu tö döôùi daïng cho
vay vaø kieám lôøi thoâng qua laõi suaát tieàn vay. Veà thöïc chaát ñaây cuõng laø moät
hình thöùc ñaàu tö giaùn tieáp, nhöng do coù nhöõng ñaëc thuø rieâng neân trong thöïc teá
hình thöùc naøy vaãn ñöôïc phaân loaïi nhö moät hình thöùc ñoäc laäp. Trong ñoù, ODA
(Official Development Assistance - Hoã trôï phaùt trieån chính thöùc) ñöôïc xem laø
hình thöùc tín duïng quoác teá ñaëc bieät. Ñaây laø hình thöùc vieän trôï khoâng hoaøn laïi
hoaëc cho vay voán vôùi nhöõng ñieàu kieän ñaëc bieät öu ñaõi: cho vay daøi haïn, laõi
suaát thaáp, phöông thöùc traû nôï thuaän lôïi... nhaèm giuùp caùc nöôùc chaäm vaø ñang
phaùt trieån ñaåy nhanh toác ñoä taêng tröôûng kinh teá vaø phuùc lôïi xaõ hoäi.
Nhìn chung, FDI laø hình thöùc ñaàu tö chuû yeáu so vôùi caùc hình thöùc ñaàu
tö quoác teá khaùc. Neáu ODA vaø hình thöùc ñaàu tö giaùn tieáp coù nhöõng haïn cheá
nhaát ñònh thì FDI laïi toû ra laø hình thöùc ñaàu tö coù hieäu quaû. Vay thöông maïi
vôùi laõi suaát cao seõ deå trôû thaønh gaùnh naëng veà nôï nöôùc ngoaøi ñoái vôùi nöôùc vay
nôï trong töông lai. Ñaàu tö giaùn tieáp tuy khoâng trôû thaønh nôï, nhöng söï thay ñoåi
ñoät ngoät doøng voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi aûnh höôûng maïnh ñeán thò tröôøng voán, taùc
ñoäng tieâu cöïc ñeán söï oån ñònh kinh teá vó moâ cuûa nöôùc nhaän ñaàu tö. Trong khi
ñoù, hình thöùc FDI haàu nhö khaéc phuïc ñöôïc nhöõng baát lôïi ñaõ neâu.
FDI ñöôïc ñaùnh giaù laø hình thöùc ñaàu tö khoâng trôû thaønh gaùnh naëng veà
nôï cho nöôùc tieáp nhaän ñaàu tö vaø nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi cuõng khoâng deã daøng
ruùt voán trong thôøi gian ngaén. Traùi laïi, FDI coøn taïo ñieàu kieän cho nöôùc nhaän
ñaàu tö khai thaùc vaø söû duïng coù hieäu quaû caùc nguoàn löïc trong nöôùc. Beân caïnh
ñoù, FDI khoâng chæ ñöa voán vaøo nöôùc tieáp nhaän ñaàu tö, maø thoâng qua ñoù coøn
giuùp tieáp thu ñöôïc kyõ thuaät coâng ngheä tieân tieán vaø kinh nghieäm quaûn lyù kinh
doanh cuûa caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi. Töø ñoù, taùc ñoäng tích cöïc ñeán vieäc naâng
cao naêng löïc cuûa caùc ngaønh saûn xuaát vaø dòch vuï trong nöôùc, thuùc ñaåy taêng
tröôûng vaø phaùt trieån kinh teá.
Maët khaùc, FDI coøn goùp phaàn laøm thay ñoåi cô caáu neàn kinh teá theo
höôùng coâng nghieäp vaø dòch vuï, laøm cho tính hieäu quaû cuûa söï phaùt trieån kinh
teá ñöôïc naâng leân. Goùp phaàn naâng cao möùc soáng cuûa nöôùc tieáp nhaän ñaàu tö
thoâng qua giaûi quyeát vieäc laøm, taêng thu nhaäp, taïo ñoäi nguõ lao ñoäng coù trình
Trang 4
ñoä vaø tay ngheà. Ngoaøi ra, FDI coøn giuùp ñaåy nhanh tieán trình hoäi nhaäp cuûa
quoác gia vôùi neàn kinh teá theá giôùi vì ñaàu tö tröïc tieáp laø nhaân toá taùc ñoäng maïnh
tôùi tieán trình hoaøn thieän theå cheá, chính saùch ñeán moâi tröôøng ñaàu tö.
1.1.2 Caùc hình thöùc ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi (FDI) taïi Vieät Nam.
Luaät Ñaàu tö nöôùc ngoaøi taïi Vieät Nam ra ñôøi ñeán nay ñaõ hôn 15 naêm
(töø 12/1987), keå töø ñoù tôùi nay ñaõ qua nhieàu laàn söûa ñoåi, boå sung vaø hieän nay
luaät thöøa nhaän coù 4 hình thöùc FDI cô baûn vaø moät soá hình thöùc ñaàu tö ñaëc bieät
khaùc:
1.1.2.1 Hôïp ñoàng hôïp taùc kinh doanh (A business co-operation
contract).
Hôïp ñoàng hôïp taùc kinh doanh laø vaên baûn kyù keát giöõa hai beân hoaëc
nhieàu beân (goïi taét laø caùc beân hôïp doanh) quy ñònh traùch nhieäm vaø phaân chia
keát quaû kinh doanh cho moãi beân (nöôùc ngoaøi vaø sôû taïi) ñeå tieán haønh ñaàu tö
kinh doanh ôû Vieät Nam maø khoâng thaønh laäp phaùp nhaân. Ñaëc ñieåm cuûa hình
thöùc naøy laø:
− Caùc beân Vieät Nam vaø nöôùc ngoaøi hôïp taùc vôùi nhau ñeå tieán haønh
kinh doanh taïi Vieät nam treân cô sôû vaên baûn hôïp ñoàng ñaõ kyù giöõa hai hoaëc
nhieàu beân, trong hôïp ñoàng quy ñònh roõ nghóa vuï, quyeàn lôïi vaø traùch nhieäm
cuûa moãi beân tham gia.
− Caùc beân tieán haønh hoaït ñoäng kinh doanh maø khoâng caàn laäp ra
moät phaùp nhaân môùi, töùc khoâng cho ra ñôøi coâng ty, xí nghieäp môùi.
− Thôøi haïn cuûa hôïp ñoàng hôïp taùc kinh doanh do caùc beân töï thoûa
thuaän, phuø hôïp vôùi tính chaát hoaït ñoäng kinh doanh vaø söï caàn thieát ñeå hoaøn
thaønh muïc tieâu cuûa hôïp ñoàng.
− Moãi beân laøm nghóa vuï taøi chính ñoái vôùi nöôùc chuû nhaø theo nhöõng
quy ñònh rieâng.
1.1.2.2 Doanh nghieäp lieân doanh (A Joint Venture Enterprise).
Laø doanh nghieäp môùi ñöôïc thaønh laäp treân cô sôû goùp voán hai beân hoaëc
nhieàu beân Vieät Nam vaø nöôùc ngoaøi. Ñaëc ñieåm cuûa hình thöùc naøy laø:
− Doanh nghieäp ñöôïc thaønh laäp theo hình thöùc coâng ty traùch nhieäm
höõu haïn, mang tö caùch phaùp nhaân Vieät Nam.
− Voán phaùp ñònh cuûa lieân doanh ít nhaát baèng 30% voán ñaàu tö, ñoái
vôùi nhöõng döï aùn ñaàu tö vaøo haï taàng cô sôû, troàng röøng, ñaàu tö vaøo caùc vuøng
kinh teá khoù khaên coù theå chaáp nhaän voán phaùp ñònh thaáp ñeán 20% nhöng phaûi
ñöôïc cô quan caáp giaáy pheùp chaáp thuaän.
− Phaàn voán ñoùng goùp cuûa beân phía nöôùc ngoaøi khoâng thaáp hôn
30% voán phaùp ñònh tröø tröôøng hôïp ñaëc bieät coù theå cho pheùp thaáp ñeán 20%.
− Thôøi gian ñaàu tö cho pheùp khoâng quaù 50 naêm, trong tröôøng hôïp
ñaëc bieät coù theå keùo daøi ñeán 70 naêm.
Trang 5
Tuøy vaøo quy moâ cuûa voán ñaàu tö vaø lónh vöïc ñaàu tö maø nhaø nöôùc quy
ñònh thôøi haïn ñaàu tö khaùc nhau.
− Toång giaùm ñoác ñieàu haønh lieân doanh coù theå laø ngöôøi nöôùc ngoaøi,
trong tröôøng hôïp ñoù phoù toång giaùm ñoác thöù nhaát laø ngöôøi Vieät Nam, thöôøng
truù taïi Vieät Nam.
− Hoäi ñoàng quaûn trò laø cô quan laõnh ñaïo cuûa doanh nghieäp lieân
doanh. Soá thaønh vieân cuûa hoäi ñoàng quaûn trò do caùc beân quyeát ñònh, moãi beân
cöû ngöôøi cuûa mình tham gia hoäi ñoàng quaûn trò öùng vôùi phaàn voán ñoùng goùp
trong voán phaùp ñònh. Beân ít nhaát laø hai ngöôøi.
− Lôøi, loã ñöôïc chia cho moãi beân caên cöù vaøo tyû leä goùp voán trong voán
phaùp ñònh (tröø tröôøng hôïp caùc beân thoûa thuaän khaùc ñi).
1.1.2.3 Doanh nghieäp 100% voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi (Enterprise with
one hundred (100) percent Foreign owned capital).
Ñaây laø doanh nghieäp thuoäc quyeàn sôû höõu cuûa nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi
laäp taïi Vieät Nam, töï toå chöùc quaûn lyù vaø chòu traùch nhieäm veà keát quaû hoaït
ñoäng kinh doanh cuûa mình. Ñaëc ñieåm cuûa hình thöùc naøy laø:
− Doanh nghieäp ñöôïc laäp theo hình thöùc coâng ty traùch nhieäm höõu
haïn, mang tö caùch phaùp nhaân Vieät Nam.
− Voán phaùp ñònh cuûa doanh nghieäp ít nhaát phaûi baèng 30% voán ñaàu
tö, tröø tröôøng hôïp ñaàu tö vaøo nhöõng vuøng kinh teá khoù khaên thì tyû leä naøy coù
theå thaáp ñeán 20% voán phaùp ñònh.
− Trong quaù trình hoaït ñoäng khoâng ñöôïc giaûm voán phaùp ñònh, taêng
voán phaùp ñònh phaûi xin pheùp.
1.1.2.4 Doanh nghieäp coå phaàn
Caên cöù Nghò ñònh soá 38/2003 cuûa Thuû töôùng chính phuû ban haønh ngaøy
15/04/2003 veà vieäc chuyeån ñoåi moät soá doanh nghieäp coù voán ñaàu tö nöôùc
ngoaøi sang hoaït ñoäng coâng ty coå phaàn thì hình thöùc naøy ñöôïc hieåu laø "Doanh
nghieäp coå phaàn laø doanh nghieäp coù voán ñieàu leä ñöôïc chia laøm nhieàu phaàn
baèng nhau goïi laø coå phaàn, trong ñoù caùc coå ñoâng saùng laäp nöôùc ngoaøi naém giöû
ít nhaát 30% voán ñieàu leä; ñöôïc toå chöùc hoaït ñoäng theo hình thöùc coâng ty coå
phaàn... ñöôïc höôûng caùc ñaûm baûo cuûa nhaø nöôùc Vieät Nam vaø öu ñaõi theo Luaät
Ñaàu tö nöôùc ngoaøi taïi Vieät Nam".
Coù ba ñieàu kieän ñeå moät doanh nghieäp nöôùc ngoaøi töø hình thöùc coâng ty
traùch nhieäm höõu haïn chuyeån sang coâng ty coå phaàn:
− Doanh nghieäp ñaõ goùp ñuû voán phaùp ñònh theo quy ñònh taïi giaáy
pheùp ñaàu tö.
− Ñaõ chính thöùc hoaït ñoäng ít nhaát ba naêm trong ñoù naêm cuoái tröôùc
khi chuyeån ñoåi phaûi coù laõi.
− Coù hoà sô ñeà nghò chuyeån ñoåi.
Trang 6
Ngoaøi ra taïi Vieät Nam, coøn coù caùc hình thöùc ñaàu tö ñaëc thuø khaùc laø:
Hình thöùc xaây döïng - kinh doanh - chuyeån giao (BOT - BuildOperate-Transfer): laø vaên baûn kyù keát giöõa cô quan nhaø nöôùc coù thaåm quyeàn
cuûa Vieät Nam vaø nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi ñeå xaây döïng, kinh doanh coâng trình
keát caáu haï taàng trong moät thôøi haïn nhaát ñònh; heát thôøi haïn, nhaø ñaàu tö nöôùc
ngoaøi chuyeån giao khoâng boài hoaøn coâng trình ñoù cho nhaø nöôùc Vieät Nam.
Caàn phaân bieät vôùi hình thöùc BTO vaø BT:
Hình thöùc xaây döïng - chuyeån giao - kinh doanh (BTO): laø vaên baûn kyù
keát giöõa cô quan nhaø nöôùc coù thaåm quyeàn cuûa Vieät Nam vaø nhaø ñaàu tö nöôùc
ngoaøi ñeå xaây döïng coâng trình keát caáu haï taàng; sau khi xaây döïng xong nhaø
ñaàu tö nöôùc ngoaøi chuyeån giao coâng trình ñoù cho nhaø nöôùc Vieät Nam, chính
phuû Vieät Nam daønh cho nhaø ñaàu tö quyeàn kinh doanh coâng trình ñoù trong moät
thôøi haïn nhaát ñònh ñeå thu hoài voán ñaàu tö vaø lôïi nhuaän hôïp lyù.
Hình thöùc xaây döïng - chuyeån giao (BT): laø vaên baûn kyù keát giöõa cô
quan nhaø nöôùc coù thaåm quyeàn cuûa Vieät Nam vaø nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi ñeå
xaây döïng coâng trình keát caáu haï taàng; sau khi xaây döïng xong nhaø ñaàu tö nöôùc
ngoaøi chuyeån giao coâng trình ñoù cho nhaø nöôùc Vieät Nam.
Hình thöùc khu cheá xuaát (Export Processing Zone): ñaây laø moät khu
vöïc laõnh thoå ñöôïc nhaø nöôùc quy hoaïch rieâng nhaèm thu huùt caùc nhaø ñaàu tö
trong nöôùc vaø nöôùc ngoaøi vaøo hoaït ñoäng ñeå cheá bieán ra haøng coâng nghieäp
phuïc vuï xuaát khaåu.
Hình thöùc phaùt trieån KCN (Industrial Zone, Industrial Park): ngaøy
24/4/1997, chính phuû ñaõ ban haønh quy cheá khu cheá xuaát, khu coâng nghieäp,
khu coâng ngheä cao goïi chung laø khu coâng nghieäp thay theá cho hai Nghò ñònh
laø Nghò ñònh soáâ 322-NÑ/HÑBT ngaøy 18/10/1991 vaø Nghò ñònh soáâ 192-NÑ/CP
ngaøy 28/12/1994. Nhö vaäy, KCN taïi Vieät Nam ñöôïc hieåu laø: "KCN laø khu taäp
trung caùc doanh nghieäp KCN, chuyeân saûn xuaát coâng nghieäp vaø thöïc hieän caùc
dòch vuï hoå trôï saûn xuaát coâng nghieäp, coù ranh giôùi ñòa lyù xaùc ñònh, khoâng coù
daân cö sinh soáng vaø do Chính phuû quyeát ñònh thaønh laäp".
1.2 Vò trí, vai troø cuûa ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi (FDI) ñoái vôùi
taêng tröôûng vaø phaùt trieån kinh teá ñaát nöôùc.
1.2.1 Vò trí:
Ñaàu tö nöôùc ngoaøi chieám vò trí khaù quan troïng trong neàn kinh teá Vieät
Nam. Ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi ñaõ trôû thaønh moät trong nhöõng nguoàn voán
quan troïng cho ñaàu tö phaùt trieån, coù taùc duïng thuùc ñaåy söï chuyeån dòch cô caáu
theo höôùng CNH-HÑH; môû ra nhieàu ngaønh ngheà, saûn phaåm môùi; naâng cao
naêng löïc quaûn lyù vaø trình ñoä coâng ngheä, môû roäng thò tröôøng xuaát khaåu; taïo
theâm nhieàu vieäc laøm môùi, goùp phaàn môû roäng quan heä ñoái ngoaïi vaø chuû ñoäng
hoäi nhaäp kinh teá theá giôùi.
Trang 7
Nhö Nghò quyeát ñaïi hoäi ñaïi bieåu toaøn quoác laàn thöù IX cuûa Ñaûng ñaõ
khaúng ñònh kinh teá coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi laø moät boä phaän caáu thaønh quan
troïng cuûa neàn kinh teá thò tröôøng ñònh höôùng xaõ hoäi chuû nghóa ôû nöôùc ta, ñöôïc
khuyeán khích phaùt trieån laâu daøi, bình ñaúng vôùi caùc thaønh phaàn kinh teá khaùc.
Thu huùt voán FDI laø chuû tröông quan troïng, goùp phaàn khai thaùc caùc nguoàn löïc
trong nöôùc, môû roäng hôïp taùc kinh teá quoác teá, taïo neân söùc maïnh toång hôïp phuïc
vuï söï nghieäp CNH-HÑH, phaùt trieån ñaát nöôùc.
1.2.2 Vai troø cuûa ñaàu tö quoác teá:
Coù theå noùi, hoaït ñoäng ñaàu tö quoác teá ngaøy caøng theå hieän roõ vai troø to
lôùn trong vieäc thuùc ñaåy quaù trình phaùt trieån kinh teá vaø thöông maïi ôû caùc nöôùc
(nuôùc ñaàu tö laãn nöôùc tieáp nhaän ñaàu tö).
1.2.2.1 Ñoái vôùi nöôùc ñaàu tö:
Giuùp naâng cao hieäu quaû söû duïng voán ñaàu tö thoâng qua vieäc taän duïng
nhöõng lôïi theá saûn xuaát cuûa nôi tieáp nhaän ñaàu tö nhö nguoàn taøi nguyeân, vaät
lieäu reû tieàn, giuùp haï giaù thaønh saûn phaåm vaø naâng cao tyû suaát lôïi nhuaän cuûa
voán ñaàu tö. Ñoàng thôøi coù theå taïo ra nguoàn cung caáp nguyeân vaät lieäu ñaàu vaøo
oån ñònh vôùi giaù phaûi chaêng cho nöôùc ñaàu tö.
Beân caïnh ñoù, ñaàu tö quoác teá coøn laø phöông tieän ñeå caùc nhaø ñaàu tö coù
theå tieáp caän vaø môû roäng thò tröôøng tieâu thuï ra beân ngoaøi, taïo laäp ñöôïc moái
quan heä vôùi khaùch haøng vaø caùc keânh phaân phoái haøng hoùa taïi ñòa phöông,
traùnh ñöôïc haøng raøo baûo hoä maäu dòch cuûa caùc nöôùc thoâng qua vieäc xaây döïng
caùc nhaø maùy saûn xuaát vaø thò tröôøng ôû beân ngoaøi. Ngoaøi ra, ñaàu tö voán ra nöôùc
ngoaøi giuùp caùc chuû ñaàu tö phaân taùn bôùt ruûi ro khi tình hình trong nöôùc baát oån
hay khi thò tröôøng trong nöôùc coù daáu hieäu suy thoaùi, baõo hoøa...
1.2.2.2 Ñoái vôùi nöôùc tieáp nhaän ñaàu tö:
Coù theå khaùi quaùt luoàng voán ñaàu tö quoác teá hieän nay chaûy vaøo hai khu
vöïc: caùc nöôùc tö baûn phaùt trieån vaø caùc nöôùc chaäm vaø ñang phaùt trieån. Nhìn
chung, ñaàu tö quoác teá ñeàu coù vai troø quan troïng ñaëc bieät, nhöng vai troø naøy
ñöôïc theå hieän khaùc nhau giöõa hai khu vöïc naøy:
a/ Ñoái vôùi caùc nöôùc tö baûn phaùt trieån (nhö Myõ, EU, Nhaät baûn...) ñaàu
tö cuûa nöôùc ngoaøi coù yù nghóa quan troïng, noù giuùp giaûi quyeát khoù khaên veà caùc
vaán ñeà kinh teá xaõ hoäi trong nöôùc nhö: thaát nghieäp, laïm phaùt... Vaø cuõng qua
ñoù, caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi coù theå mua laïi nhöõng coâng ty, xí nghieäp laøm
aên thua loã coù nguy cô bò phaù saûn, giuùp caûi thieän tình hình thanh toaùn, taïo coâng
aên vieäc laøm môùi cho ngöôøi lao ñoäng.
Maët khaùc ñaàu tö nöôùc ngoaøi coøn goùp phaàn taêng thu ngaân saùch quoác
gia, taïo moâi tröôøng caïnh tranh laønh maïnh ñeå thuùc ñaåy söï phaùt trieån kinh teá vaø
thöông maïi trong nöôùc. Ngoaøi ra, noù coøn giuùp caùc nhaø quaûn lyù trong nöôùc coù
theå hoïc hoûi ñöôïc kinh nghieäm quaûn lyù tieân tieán töø caùc nöôùc khaùc.
Trang 8
b/ Ñoái vôùi caùc nöôùc chaäm vaø ñang phaùt trieån
Ñaàu tö quoác teá giuùp caùc nöôùc naøy ñaåy maïnh toác ñoä phaùt trieån neân
kinh teá thoâng qua vieäc taïo ra caùc xí nghieäp, caùc nhaø maùy môùi hoaëc taêng quy
moâ cuûa caùc ñôn vò kinh teá. Qua ñoù goùp phaàn phaùt trieån nhöõng ngaønh ngheà
môùi, phaùt trieån nguoàn nhaân löïc vaø taïo coâng aên vieäc laøm môùi, thu huùt theâm
nhieàu lao ñoäng, töø ñoù taêng thu nhaäp cho ngöôøi lao ñoäng, taïo ñieàu kieän taêng
tích luõy trong nöôùc.
Thoâng qua tieáp nhaän ñaàu tö quoác teá caùc nöôùc chaäm vaø ñang phaùt trieån
coù ñieàu kieän tieáp nhaän ñöôïc kyõ thuaät, coâng ngheä vaø kinh nghieäm quaûn lyù tieân
tieán cuûa nöôùc ngoaøi. Töø ñoù, taïo ñoäng löïc thuùc ñaåy söï ñoåi môùi coâng ngheä cuûa
caùc nöôùc, goùp phaàn taêng naêng suaát lao ñoäng vaø haï giaù thaønh saûn phaåm.
Ñaàu tö nöôùc ngoaøi laø moät trong nhöõng nguoàn voán quan troïng buø ñaép
cho söï thieáu huït veà voán cuûa caùc nöôùc. Ñaëc bieät ñoái vôùi caùc nöôùc chaäm vaø
ñang phaùt trieån thì ñaàu tö nöôùc ngoaøi ñaõ goùp phaàn boå sung nguoàn voán ñaàu tö
trong nöôùc vaø caûi thieän caùn caân thanh toaùn quoác teá. Ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc
ngoaøi ñöôïc ñaùnh giaù laø coù öu theá noåi baät hôn so vôùi caùc nguoàn voán ñaàu tö
nöôùc ngoaøi khaùc nhö vay nôï, vieän trôï... do khoâng gaây nôï cho nöôùc nhaän ñaàu
tö.
Ñaàu tö nöôùc ngoaøi taùc ñoäng maïnh ñeán caïnh tranh vaø ñoäc quyeàn trong
nöôùc, töø ñoù thuùc ñaåy caïnh tranh, laøm cho neàn kinh teá hoaït ñoäng coù hieäu quaû
hôn, ñaåy nhanh toác ñoä taêng tröôûng cuûa neàn kinh teá. Ngoaøi ra, nhôø coù ñaàu tö
nöôùc ngoaøi cô caáu neàn kinh teá cuûa caùc nöôùc naøy chuyeån dòch nhanh choùng
theo chieàu höôùng taêng nhanh tyû troïng caùc ngaønh coâng nghieäp vaø dòch vuï,
giaûm tyû troïng caùc ngaønh noâng nghieäp, khai thaùc trong GDP, ñaåy maïnh söï
nghieäp CNH-HÑH ñaát nöôùc.
Vai troø cuûa caùc MNC ñoái vôùi doøng ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi: Ngaøy
nay, caùc MNC ñaõ trôû thaønh löïc löôïng chuû yeáu, noøng coát thuùc ñaåy quaù trình
toaøn caàu hoùa, khu vöïc hoùa neàn kinh teá theá giôùi, thoâng qua taùc ñoäng to lôùn cuûa
caùc MNC trong vieäc phaân boá nguoàn löïc cuûa neàn kinh teá theá giôùi, thuùc ñaåy
quaù trình chuyeån bieán cô caáu kinh teá ôû caùc quoác gia. Phaàn lôùn caùc hoaït ñoäng
FDI ñöôïc thöïc hieän bôûi caùc MNC, neân vieäc taêng tröôûng nhanh cuûa caùc coâng
ty naøy ñaõ thuùc ñaåy maïnh doøng löu chuyeån voán ñaàu tö giöõa caùc nöôùc.
Caùc MNC cuõng ñoùng vai troø quan troïng trong vieäc chuyeån taûi kyõ
thuaät, coâng ngheä, thuùc ñaåy quaù trình CNH-HÑH ôû caùc nöôùc ñang phaùt trieån.
Ôû caùc nöôùc ñang phaùt trieån, haàu heát caùc coâng ngheä hieän ñaïi trong caùc ngaønh
kinh teá quan troïng nhö daàu khí, ñieän töû, vieãn thoâng, oâ toâ... ñöôïc chuyeån giao
thoâng qua con ñöôøng FDI. Maët khaùc, coâng ngheä cuûa caùc nhaø ñaàu tö nöôùc
ngoaøi laø caùc MNC coù vai troø ñaëc bieät quan troïng trong thöïc hieän chieán löôïc
“ñi taét ñoùn ñaàu” ñeå CNH-HÑH neàn kinh teá.
Trang 9
Thoâng qua FDI, caùc MNC khoâng chæ boå sung voán ñaàu tö, chuyeån giao
coâng ngheä, kieán thöùc quaûn lyù cho caùc nöôùc ñang phaùt trieån maø coøn xaây döïng
caùc cô sôû nghieân cöùu vaø phaùt trieån, ñaøo taïo kyõ thuaät cho ñoäi nguõ lao ñoäng ôû
nöôùc chuû nhaø ñeå phuïc vuï cho caùc döï aùn ñaàu tö cuûa hoï. Nhôø ñoù, goùp phaàn
naâng cao naêng suaát lao ñoäng trong quaù trình coâng nghieäp hoùa ôû caùc nöôùc
nhaän ñaàu tö. Do ñoù, chieán löôïc ñaàu tö phaùt trieån cuûa caùc MNC coù taùc ñoäng
raát lôùn ñeán doøng ñaàu tö vaø xu höôùng vaän ñoäng cuûa FDI.
Beân caïnh ñoù, noù coøn taïo ra caùc lieân keát vôùi caùc coâng ty noäi ñòa thoâng
qua moái quan heä cung caáp nguyeân vaät lieäu ñaàu vaøo vaø caùc dòch vuï, thuùc ñaåy
ñaàu tö noäi ñòa, gaén keát caùc coâng ty trong nöôùc vôùi thò tröôøng theá giôùi, taïo ra
thò tröôøng cho caùc nöôùc ñang phaùt trieån. Ngoaøi ra, nhôø quaù trình quoác teá hoùa
saûn xuaát (chuû yeáu do caùc MNC thöïc hieän) maø caùc nöôùc ñang phaùt trieån khai
thaùc ñöôïc coù hieäu quaû caùc nguoàn löïc saûn xuaát cuûa mình, ñaëc bieät laø nguoàn taøi
nguyeân thieân nhieân phong phuù vaø lao ñoäng doài daøo.
Ôû Vieät Nam, neáu khoâng coù FDI thì caùc nguoàn löïc coù lôïi theá seõ khoâng
ñöôïc khai thaùc coù hieäu quaû, trong khi ñoù laïi raát caàn caùc yeáu toá nhö voán, coâng
ngheä, kieán thöùc, kinh nghieäm quaûn lyù tieân tieán vaø maïng löôùi phaân phoái toaøn
caàu cuûa caùc MNC ñeå thöïc hieän coâng nghieäp hoùa hieän ñaïi hoùa ñaát nöôùc. Vaø
nhôø coù caùc hoaït ñoäng xuùc tieán thöông maïi cuûa caùc MNC, caùc doanh nghieäp
trong nöôùc coù theå naém baét ñöôïc nhu caàu vaø tình hình cuûa thò tröôøng theá giôùi.
Töø ñoù, coù cô sôû thöïc teá ñeå ñieàu chænh chieán löôïc kinh doanh cuûa mình cho
phuø hôïp vôùi nhu caàu cuûa thò tröôøng hôn.
1.2.3 Vai troø cuûa ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi (FDI) ñoái vôùi taêng
tröôûng vaø phaùt trieån kinh teá ñaát nöôùc:
Qua hôn 15 naêm keå töø khi ban haønh Luaät Ñaàu tö nöôùc ngoaøi taïi Vieät
Nam (1987), hoaït ñoäng FDI ôû nöôùc ta ñaõ ñaït ñöôïc nhieàu thaønh töïu quan
troïng, goùp phaàn tích cöïc vaøo vieäc thöïc hieän caùc muïc tieâu kinh teá xaõ hoäi cuûa
ñaát nöôùc trong thôøi gian qua. Söï ñoùng goùp to lôùn cuûa FDI trong quaù trình taêng
tröôûng vaø phaùt trieån kinh teá theå hieän qua caùc maët sau:
Tröôùc heát, FDI ñaõ boå sung nguoàn voán quan troïng cho ñaàu tö phaùt
trieån, goùp phaàn khai thaùc vaø naâng cao hieäu quaû söû duïng caùc nguoàn löïc trong
nöôùc. Coù theå noùi, voán laø yeáu toá coù tính quyeát ñònh ñoái vôùi taêng tröôûng kinh teá
cuûa moät quoác gia. Ôû Vieät Nam, khi tích luõy noäi boä töø neàn kinh teá coøn thaáp,
nguoàn thu ngaân saùch coøn haïn cheá thì toác ñoä taêng tröôûng seõ phuï thuoäc quan
troïng vaøo nguoàn voán töø beân ngoaøi.
Ñaàu tö nöôùc ngoaøi laø keânh voán quan troïng goùp phaàn thuùc ñaåy söï taêng
tröôûng vaø phaùt trieån kinh teá ôû nöôùc ta, giai ñoaïn 1991-1995 voán ñaàu tö nöôùc
ngoaøi chieám treân 25% toång voán ñaàu tö toaøn xaõ hoäi; giai ñoaïn 1996-2000 soá
Trang 10
voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi taêng leân 1,8 laàn so vôùi giai ñoaïn tröôùc ñoù, vaø chieám
24% toång voán ñaàu tö toaøn xaõ hoäi.
Caùc döï aùn ñaàu tö nöôùc ngoaøi ñaõ goùp phaàn taêng thu ngaân saùch, caûi
thieän caùn caân thanh toaùn vaø caùn caân vaõng lai cuûa quoác gia. Vôùi haøng ngaøn döï
aùn ñöôïc caáp pheùp hoaït ñoäng, tyû leä ñoùng goùp vaøo GDP cuûa Vieät Nam trong
moät soá naêm qua cuûa khu vöïc kinh teá coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi cuõng taêng leân
ñaùng keå: naêm 1993 chieám 3,6%, ñeán naêm 1997 laø 9,1%, naêm 1998:10%, naêm
1999: 12,2% vaø töø naêm 2000-2002 moãi naêm ñeàu chieám treân 13% GDP.
Bieåu soá 1: Ñoùng goùp cuûa caùc döï aùn FDI ñoái vôùi söï phaùt trieån kinh teá Vieät
Nam.
Naêm
1992
1993
1994
1995
1996
Tyû troïng trong
2
3,6
6,1
6,3
7,4
GDP (%)
Naêm
1997
1998
1999
2000
2001
2002
Tyû troïng trong
9,1
10
12,2
13,2
13,5
13,8
GDP (%)
Nguoàn: http:/www.vneconomy.com.vn/soá lieäu thoáng keâ.
Toác ñoä taêng tröôûng GDP cuûa khu vöïc naøy hôn haún toác ñoä taêng tröôûng
cuûa khu vöïc trong nöôùc. Ñoàng thôøi nguoàn thu ngaân saùch nhaø nöôùc (NSNN) töø
khu vöïc naøy cuõng taêng leân ñaùng keå. Naêm 1994 noäp NSNN: 128 trieäu USD,
naêm 1998: 370 trieäu USD vaø naêm 2002: 459 trieäu USD. Ôû Vieät Nam, ñaàu tö
nöôùc ngoaøi ñaõ taùc ñoäng tích cöïc ñeán caùn caân thöông maïi vaø caùn caân thanh
toaùn quoác teá thoâng qua vieäc tieáp nhaän khaù lôùn nguoàn voán FDI (toång voán thöïc
hieän laø 24,63 tyû USD tính ñeán 3/2003).
Beân caïnh ñoù, khu vöïc kinh teá coù voán FDI cuõng ñaõ goùp phaàn tích cöïc
trong vieäc môû roäng thò tröôøng trong nöôùc cuõng nhö thò tröôøng xuaát khaåu. Neáu
khoâng keå daàu khí thì kim ngaïch xuaát khaåu cuûa khu vöïc kinh teá coù voán ñaàu tö
nöôùc ngoaøi giai ñoaïn 1991-1995 ñaït treân 1,12 tyû USD; giai ñoaïn 1996-2000
ñaït treân 10,4 tyû USD; naêm 2001 ñaït 3,67 tyû USD vaø naêm 2002 laø 4,5 tyû USD.
Bieåu soá 2: Tình hình xuaát khaåu cuûa khu vöïc kinh teá coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi
Ñôn vò tính: trieäu USD.
Naêm
1991
1992
1993
1994
1995
1996
Xuaát khaåu
52
112
269
352
336
788
Naêm
1997
1998
1999
200
2001
2002
Xuaát khaåu
1.790
1.982
2.547
3.300
3.670
4.500
Nguoàn: http:/www.vneconomy.com.vn/soá lieäu thoáng keâ.
Trang 11
Caùc döï aùn ñaàu tö nöôùc ngoaøi coù vai troø quan troïng trong chuyeån
dòch cô caáu kinh teá theo höôùng CNH-HÑH, phaùt trieån löïc löôïng saûn xuaát, goùp
phaàn ñaùng keå trong taêng tröôûng giaù trò saûn xuaát coâng nghieäp caû nöôùc, naâng
cao trình ñoä kyõ thuaät vaø naêng löïc coâng ngheä cho neàn kinh teá.
Thoâng qua caùc döï aùn ñaàu tö nöôùc ngoaøi, nhieàu coâng ngheä môùi, hieän
ñaïi ñaõ ñöôïc ñöa vaøo söû duïng ôû nöôùc ta nhö trong caùc ngaønh thaêm doø vaø khai
thaùc daàu khí, böu chính vieãn thoâng, saûn xuaát vi maïch ñieän töû, saûn xuaát maùy
tính, oâ toâ... Caùc döï aùn naøy ñaõ ñoùng goùp ñaùng keå trong vieäc gia taêng khaû naêng
caïnh tranh cuûa coâng ngheä Vieät Nam vôùi caùc nöôùc trong khu vöïc vaø treân theá
giôùi. Trong thôøi kyø ñaàu, ñaàu tö nöôùc ngoaøi chuû yeáu thöïc hieän trong caùc lónh
vöïc kinh doanh baát ñoäng saûn nhö xaây döïng khaùch saïn, vaên phoøng cho thueâ,
KCN, KCX... trong giai ñoaïn töø 1997-1998 trôû laïi ñaây, ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc
ngoaøi coù xu höôùng thöïc hieän nhieàu hôn vaøo caùc ngaønh saûn xuaát coâng nghieäp
vaø dòch vuï. Hieän ñaàu tö nöôùc ngoaøi chieám gaàn 35% saûn löôïng coâng nghieäp
cuûa caû nöôùc vôùi toác ñoä taêng tröôûng haøng naêm treân 20%.
Bieåu soá 3: Ñoùng goùp cuûa khu vöïc kinh teá coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi ñoái vôùi söï
phaùt trieån kinh teá cuûa Vieät Nam.
Naêm
1991
1992
1993
1994
1995
1996
Toác ñoä taêng giaù trò saûn
45,6
40,4
13,6
12,8
8,8
21,7
xuaát coâng nghieäp (%)
Naêm
1997
1998
1999
200
2001
2002
Toác ñoä taêng giaù trò saûn
23,2
24,4
20
23
12,1
14
xuaát coâng nghieäp (%)
Naêm
1991
1992
1993
1994
1995
1996
Tyû troïng trong
22,4
26,2
26,2
26,2
25,1
26,2
coâng nghieäp (%)
Naêm
1997
1998
1999
200
2001
2002
Tyû troïng trong
28,9
32
34,4
36
35,4
35
coâng nghieäp (%)
Nguoàn: http:/www.vneconomy.com.vn/soá lieäu thoáng keâ.
Ngoaøi ra, vieäc aùp duïng coâng ngheä tieân tieán, hieän ñaïi ôû caùc doanh
nghieäp coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi cuõng ñaõ taïo ra ñoäng löïc kích thích caùc
doanh nghieäp noäi ñòa ñaàu tö ñoåi môùi coâng ngheä, goùp phaàn taïo ra nhöõng saûn
phaåm coù chaát löôïng vôùi giaù thaønh thaáp, caïnh tranh ñöôïc vôùi caùc doanh nghieäp
khaùc treân thò tröôøng noäi ñòa vaø xuaát khaåu.
Ñaàu tö nöôùc ngoaøi coù vai troø quan troïng trong vaán ñeà giaûi quyeát
vieäc laøm, giaûm tyû leä thaát nghieäp, naâng cao trình ñoä cho ngöôøi lao ñoäng. Khu
vöïc kinh teá coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi cuõng ñaõ ñem laïi moät boä phaän ñaùng keå
thu nhaäp cho ngöôøi lao ñoäng vaø taêng söùc mua cho thò tröôøng.
Trang 12
Soá lao ñoäng laøm vieäc trong caùc doanh nghieäp coù voán ñaàu tö nöôùc
ngoaøi ngaøy caøng gia taêng. Moät soá löôïng ñaùng keå caùc nhaø quaûn lyù vaø coâng
nhaân lao ñoäng ñöôïc ñaøo taïo trong vaø ngoaøi nöôùc ñaõ goùp phaàn naâng cao chaát
löôïng nguoàn nhaân löïc trong nöôùc. Ñaây laø nhaân toá quan troïng goùp phaàn laøm
cho moâi tröôøng ñaàu tö cuûa Vieät Nam naâng cao hôn nöõa khaû naêng caïnh tranh
vôùi caùc nöôùc khu vöïc vaø treân theá giôùi.
Bieåu soá 4: Soá löôïng vieäc laøm do khu vöïc kinh teá coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi
taïo ra:
Ñôn vò tính: 1.000 ngöôøi.
Naêm
91-95 1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
Giaûi quyeát 200
220
250
270
296
379
439
472
vieäc laøm (*)
Ghi chuù: (*) tính tôùi cuoái naêm baùo caùo, khoâng keå lao ñoäng giaùn tieáp.
Nguoàn: http:/www.vneconomy.com.vn/soá lieäu thoáng keâ.
Ngoaøi ra caùc döï aùn coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi ñaõ goùp phaàn thuùc ñaåy söï
phaùt trieån kinh teá thò tröôøng ôû Vieät Nam, ñöa neàn kinh teá nöôùc ta hoäi nhaäp
nhanh vôùi neàn kinh teá khu vöïc vaø theá giôùi. Cho ñeán nay ñaõ coù treân 74 quoác
gia vaø vuøng laõnh thoå coù döï aùn ñaàu tö ôû nöôùc ta, trong ñoù coù hôn 80 coâng ty ña
quoác gia ñaàu tö vaøo Vieät Nam. Chính nhöõng döï aùn naøy coù taùc ñoäng khoâng
nhoû tôùi vieäc thay ñoåi cô cheá chính saùch quaûn lyù kinh teá cuûa Vieät Nam theo
höôùng hoäi nhaäp quoác teá.
Nhö vaäy, coù theå noùi nhöõng gì maø FDI mang laïi cho kinh teá xaõ hoäi Vieät
Nam laø ñieàu khoâng theå phuû nhaän, ñaõ goùp phaàn ñöa neàn kinh teá nöôùc ta leân
moät taàm cao môùi, taïo ñieàu kieän thuaän lôïi hôn cho Vieät Nam trong phaùt trieån
vaø hoäi nhaäp kinh teá khu vöïc vaø theá giôùi.
1.3 Caùc ñieàu kieän cô baûn thu huùt FDI:
1.3.1 Tình hình chính trò xaõ hoäi oån ñònh:
Coù theå noùi moâi tröôøng chính trò xaõ hoäi oån ñònh laø yeáu toá haáp daãn haøng
ñaàu ñoái vôùi caùc nhaø ñaàu tö, laø ñieàu kieän thuaän lôïi cho caùc hoaït ñoäng kinh
doanh quoác teá, coù taùc ñoäng lôùn ñeán vieäc thu huùt ñaàu tö töø beân ngoaøi vaø laø
ñieàu kieän ñaàu tieân, cô baûn nhaát ñeå caùc nhaø ñaàu tö quyeát ñònh coù neân boû voán
ra ñaàu tö hay khoâng. Bôûi vì tình hình chính trò khoâng oån ñònh thöôøng daãn tôùi
ñöôøng loái phaùt trieån khoâng nhaát quaùn. Vaø khi coù nhöõng baát oån veà tình hình
chính trò xaõ hoäi nhö söï maát oån ñònh trong nöôùc, söï xung ñoät vôùi beân ngoaøi,
hay coù nhöõng xu höôùng thay ñoåi trong noäi caùc Chính phuû... thì seõ aûnh höôûng
ñeán söï an toaøn veà sôû höõu taøi saûn cuûa caùc nhaø ñaàu tö.
Do ñoù, trong haàu heát luaät phaùp veà ñaàu tö nöôùc ngoaøi cuûa caùc nöôùc ñeàu
quy ñònh raát roõ seõ ñaûm baûo khoâng quoác höõu hoùa taøi saûn hôïp phaùp cuûa caùc nhaø
ñaàu tö. Vaø vieäc ñaûm baûo an toaøn taøi saûn cho caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi luoân
Trang 13
chieám vò trí quan troïng haøng ñaàu trong caùc chính saùch veà ñaàu tö nöôùc ngoaøi
cuûa nöôùc chuû nhaø. Chính saùch naøy nhaèm taïo loøng tin cho caùc nhaø ñaàu tö nöôùc
ngoaøi, ñeå hoï coù theå yeân taâm taäp trung vaøo hoaït ñoäng kinh doanh cuûa mình
nhaèm khai thaùc hieäu quaû döï aùn ñaàu tö.
Ngay trong ñieàu ñaàu tieân cuûa Luaät Ñaàu tö nöôùc ngoaøi Vieät Nam cuõng
ñaõ theå hieän "nhaø nöôùc baûo hoä quyeàn sôû höõu ñoái vôùi voán ñaàu tö vaø caùc quyeàn
lôïi hôïp phaùp khaùc cuûa caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi". Ñeå thöïc hieän chính saùch
treân, nöôùc chuû nhaø thöôøng kyù caùc Hieäp ñònh ñaûm baûo ñaàu tö vôùi caùc nöôùc ñaàu
tö. Trong ñoù thöôøng bao goàm caùc noäi dung cô baûn veà vieäc khoâng quoác höõu
hoùa, tòch thu taøi saûn cuûa caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi; boài thöôøng nhöõng thieät
haïi veà taøi saûn cho caùc nhaø ñaàu tö trong tröôøng hôïp taøi saûn cuûa hoï bò tröng
duïng vaøo muïc ñích coâng; cho pheùp caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi ñöôïc chuyeån
lôïi nhuaän, voán ñaàu tö vaø caùc taøi saûn hôïp phaùp khaùc ra khoûi bieân giôùi.
Tình hình chính trò oån ñònh laø ñieàu kieän tieân quyeát ñeå ñaûm baûo caùc
cam keát cuûa chính phuû ñoái vôùi caùc nhaø ñaàu tö veà sôû höõu voán ñaàu tö, caùc chính
saùch öu tieân ñaàu tö vaø ñònh höôùng phaùt trieån (cô caáu ñaàu tö) cuûa nöôùc nhaän
ñaàu tö. Ñoàng thôøi noù coøn laø ñieàu kieän thieát yeáu ñeå duy trì söï oån ñònh veà tình
hình kinh teá xaõ hoäi. Ñaây laø nhaân toá quan troïng taùc ñoäng ñeán tính ruûi ro cuûa
caùc hoaït ñoäng ñaàu tö vaø laø moái quan taâm haøng ñaàu cuûa caùc nhaø ñaàu tö nöôùc
ngoaøi.
1.3.2 Caùc chính saùch kinh teá vó moâ oån ñònh
Caùc chính saùch kinh teá vó moâ oån ñònh cuõng laø moät trong nhöõng ñieàu
kieän cô baûn vaø quan troïng nhaát ñeå thu huùt voán ñaàu tö töø beân ngoaøi. Trình ñoä
quaûn lyù kinh teá vó moâ coù aûnh höôûng lôùn ñeán söï oån ñònh kinh teá vó moâ trong
nöôùc. Duy trì söï oån ñònh caùc chính saùch kinh teá vó moâ nhaèm giaûm bôùt nhöõng
bieán ñoäng ngaén haïn trong neàn kinh teá vaø khuyeán khích taêng tröôûng kinh teá,
goùp phaàn taïo neân moâi tröôøng ñaàu tö haáp daãn cho caùc nhaø ñaàu tö.
Caùc hoaït ñoäng ñaàu tö nöôùc ngoaøi chòu taùc ñoäng bôûi nhieàu chính saùch
cuûa nöôùc chuû nhaø, trong ñoù coù caùc chính saùch taùc ñoäng tröïc tieáp nhö quy ñònh
veà lónh vöïc ñöôïc ñaàu tö, möùc sôû höõu cuûa nöôùc ngoaøi, mieãn giaûm thueá ñaàu tö,
quy ñònh tyû leä xuaát nhaäp khaåu, tö nhaân hoùa, caïnh tranh, baûo hoä... vaø caùc chính
saùch coù aûnh höôûng giaùn tieáp nhö chính saùch veà taøi chính tieàn teä, thöông maïi,
vaên hoùa-xaõ hoäi, ñoái ngoaïi...
Vieäc duy trì söï oån ñònh caùc chính saùch, möùc ñoä ñaày ñuû vaø hôïp lyù cuûa
caùc chính saùch naøy coù aûnh höôûng maïnh ñeán vieäc thu huùt doøng voán ñaàu tö tröïc
tieáp töø beân ngoaøi. Ngoaøi ra, söï oån ñònh caùc chính saùch kinh teá vó moâ trong
nöôùc giuùp cho caùc nhaø ñaàu tö coù theå giaûm bôùt caùc yeáu toá khoâng löôøng tröôùc
ñöôïc trong quaù trình ñaàu tö vaø döï tính khaù chính xaùc keát quaû ñaàu tö cuûa mình.
Trang 14
1.3.3 Cô sôû haï taàng ñaûm baûo cho ñaàu tö phaùt trieån
Cô sôû haï taàng laø toång theå caùc cô sôû vaät chaát kyõ thuaät, caùc coâng trình,
caùc phöông tieän toàn taïi treân moät laõnh thoå nhaát ñònh ñöôïc duøng laøm ñieàu kieän
saûn xuaát vaø ñieàu kieän sinh hoaït noùi chung, baûo ñaûm söï vaän haønh lieân tuïc,
thoâng suoát caùc luoàng cuûa caûi vaät chaát, caùc luoàng thoâng tin vaø dòch vuï nhaèm
ñaùp öùng nhu caàu coù tính phoå bieán cuûa saûn xuaát vaø ñôøi soáng. Söï phaùt trieån cuûa
cô sôû haï taàng vaø dòch vò seõ taïo ra nhöõng ñieàu kieän thuaän lôïi vaø giaûm nhöõng
chi phí phaùt sinh cho caùc hoaït ñoäng ñaàu tö.
Ñeå thu huùt voán ñaàu tö, caùc quoác gia caàn thieát phaûi coù ñöôïc cô sôû haï
taàng töông ñoái hoaøn chænh, ñaûm baûo ñaùp öùng cho caùc hoaït ñoäng kinh teá xaõ hoäi
dieãn ra lieân tuïc vaø thoâng suoát. Vaø ñeå tieáp nhaän ñöôïc caøng nhieàu voán ñaàu tö
nöôùc ngoaøi, caùc nöôùc ñaõ khoâng ngöøng ñaàu tö, hoaøn thieän cô sôû haï taàng beân
trong cuûa mình töø heä thoáng giao thoâng, ñieän, nöôùc, thoâng tin lieân laïc... ñeán heä
thoáng caùc dòch vuï hoã trôï coù lieân quan ñeán hoaït ñoäng cuûa caùc nhaø ñaàu tö nhaèm
taïo moâi tröôøng kinh doanh thuaän lôïi cho caùc nhaø ñaàu tö. Ñaây laø caùc yeáu toá
aûnh höông tröïc tieáp ñeán vieäc vaän haønh caùc hoaït ñoäng kinh doanh vaø ñieàu
kieän soáng cuûa caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi.
Ngoaøi ra, chaát löôïng caùc dòch vuï veà lao ñoäng, taøi chính, coâng ngheä,
ñieàu kieän sinh hoaït cho caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi hay nhö söï saün coù cuûa
nhöõng ñoái taùc tin caäy, nhöõng nhaø cung öùng haøng hoùa vaø dòch vuï, nhöõng ñoái
töôïng tieâu thuï, söï khuyeán khích caïnh tranh cuûa nhaø nöôùc... cuõng khoâng keùm
phaàn quan troïng vaø luoân laø caùc yeáu toá ñöôïc caân nhaéc kyõ tröôùc khi quyeát ñònh
ñaàu tö cuûa caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi.
1.3.4 Coù chính saùch khuyeán khích vaø hoã trôï ñaàu tö
Ñeå thu huùt voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi, caùc quoác gia thöôøng coù nhieàu chính
saùch khuyeán khích vaø hoã trôï ñaàu tö khaùc nhau nhö caùc chính saùch khuyeán
khích veà thueá, baûo hoä thò tröôøng trong nöôùc, chính saùch khoâng phaân bieät ñoái
xöû, tyû leä sôû höõu, hoã trôï ñaàu tö cô sôû haï taàng... vaø caùc trôï caáp öu ñaõi khaùc.
Trong caùc chính saùch khuyeán khích thu huùt ñaàu tö nöôùc ngoaøi cuûa caùc nöôùc,
caùc khuyeán khích veà taøi chính luoân chieám vò trí quan troïng vaø ñöôïc coi laø
ñieåm maáu choát ñeå haáp daãn caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi. Caùc khuyeán khích veà
taøi chính thöôøng bao goàm caùc möùc thueá öu ñaõi, thôøi haïn mieãn giaûm thueá,
hoaøn thueá, öu ñaõi tín duïng, leä phí, quy ñònh thôøi gian khaáu hao... Ñaây laø
nhöõng coâng cuï quan troïng khoâng chæ taïo neân söï haáp daãn ñoái vôùi caùc nhaø ñaàu
tö nöôùc ngoaøi maø coøn höôùng hoaït ñoäng ñaàu tö cuûa hoï theo ñuùng ñònh höôùng
phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi cuûa nöôùc nhaän ñaàu tö.
Möùc ñoä haáp daãn caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi phuï thuoäc raát lôùn vaøo vieäc
quy ñònh caùc möùc thueá ñoái vôùi hoaït ñoäng ñaàu tö nöôùc ngoaøi. Neáu caùc möùc
Trang 15
thueá ñaàu tö naøy thaáp vaø hôïp lyù seõ goùp phaàn giaûm ñöôïc chi phí ñaàu tö, nhôø ñoù
taêng cô hoäi thu ñöôïc lôïi nhuaän cao. Do ñoù, ñeå khuyeán khích ñaàu tö nöôùc
ngoaøi theo ñònh höôùng phaùt trieån cuûa nöôùc chuû nhaø thì caùc lónh vöïc, caùc ñòa
baøn, caùc hình thöùc ñaàu tö... öu tieân thöôøng ñöôïc aùp duïng vôùi möùc thueá suaát
thaáp.
Thôøi haïn mieãn, giaûm thueá ñaàu tö cuõng ñöôïc quoác gia aùp duïng ñeå haáp
daãn caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi, vaø ñeå taêng söùc haáp daãn cuûa moâi tröôøng ñaàu
tö, nöôùc chuû nhaø thöôøng keùo daøi thôøi gian mieãn giaûm thueá cho caùc nhaø ñaàu tö
nöôùc ngoaøi. Cuøng vôùi nhöõng öu ñaõi treân, nhieàu nöôùc coøn aùp duïng chính saùch
mieãn, giaûm thueá xuaát nhaäp khaåu ñoái vôùi caùc maùy moùc, thieát bò vaø nguyeân vaät
lieäu cho caùc döï aùn xuaát khaåu, döï aùn coâng ngheä cao hoaëc döï aùn ñaàu tö vaøo caùc
lónh vöïc, ñòa baøn ñöôïc khuyeán khích ñaàu tö. Ngoaøi ra, nöôùc chuû nhaø coøn söû
duïng nhieàu öu ñaõi taøi chính khaùc ñeå khuyeán khích ñaàu tö nöôùc ngoaøi nhö
giaûm thueá thu nhaäp, chuyeån lôïi nhuaän ra nöôùc ngoaøi, taùi ñaàu tö...
1.4 Kinh nghieäm thu huùt FDI cuûa moät soá nöôùc khu vöïc chaâu AÙ.
1.4.1 Ñoái vôùi moät soá nöôùc ASEAN
Coù theå noùi, moät trong nhöõng nguyeân nhaân chính laøm gia taêng toác ñoä
phaùt trieån kinh teá vaø ngoaïi thöông cuûa caùc nöôùc ASEAN laø do caùc nöôùc naøy
raát chuù troïng ñeán coâng taùc thu huùt voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi. Ngay töø khi thaønh
laäp (8/1967), caùc nöôùc naøy ñaõ laàn löôït xaây döïng khung phaùp lyù laøm cô sôû cho
vieäc thu huùt voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi. Tuy nhieân, do nhöõng ñieàu kieän vaø ñaëc
ñieåm rieâng cuûa moãi nöôùc neân caùch thöùc thu huùt voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi cuõng
khaùc nhau. Do ñoù, nghieân cöùu kinh nghieäm cuûa hoï coù theå giuùp cho Vieät Nam
coù nhöõng böôùc ñi thích hôïp trong vieäc thu huùt voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi.
Thaùi Lan: laø moät nöôùc coù caùc ñieàu kieän kinh teá gaàn gioáng vôùi Vieät
Nam, töø moät nöôùc döïa vaøo noâng nghieäp laø chuû yeáu ñang daàn trôû thaønh nöôùc
coâng nghieäp môùi nhôø vaøo chính saùch "môû cöûa" neàn kinh teá. Töø thôøi ñieåm "môû
cöûa" neàn kinh teá, neàn kinh teá Thaùi Lan phaùt trieån qua 3 giai ñoaïn. Qua töøng
giai ñoaïn ñoù, chính saùch ñaàu tö cuûa Thaùi Lan cuõng ñöôïc söûa ñoåi phuø hôïp vôùi
caùc keá hoaïch phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi cuûa ñaát nöôùc. Luaät Ñaàu tö nöôùc ngoaøi
cuûa Thaùi Lan coù moät soá ñieåm cô baûn caàn löu yù:
− Chính phuû Thaùi Lan tieáp tuïc khoâng quy ñònh möùc löông lao ñoäng
toái thieåu.
− Cho pheùp baùn ñaát cho caùc coâng ty lieân doanh giöõa doanh nghieäp
Thaùi vaø caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi. Tuy nhieân, neáu caùc lieân doanh maø soá voán
ñoùng goùp cuûa beân nöôùc ngoaøi treân 50% voán phaùp ñònh thì vieäc mua ñaát cuûa
caùc lieân doanh naøy seõ gaëp khoù khaên.
− Chính phuû khuyeán khích caùc doanh nghieäp Thaùi Lan ñaàu tö ra
nöôùc ngoaøi.
Trang 16
Tuy nhieân, trong lónh vöïc ñaàu tö nöôùc ngoaøi ôû Thaùi Lan cuõng coøn moät
soá toàn taïi caàn xem xeùt ruùt kinh nghieäm:
− Phieàn haø veà trình töï, thuû tuïc ñaêng kyù caáp giaáy pheùp ñaàu tö, thôøi
gian xeùt duyeät caáp giaáy pheùp khaù chaäm (töø 56-90 ngaøy).
− Söû duïng caùc dòch vuï coâng coäng khoù khaên (ñieän, nöôùc, thoâng tin
lieân lac...).
− Vaên baûn höôùng daãn khoâng roõ raøng, cheá ñoä thueá khoùa thieáu oån
ñònh.
− Khoù khaên khi xin giaáy pheùp chuyeån ngoaïi teä ra nöôùc ngoaøi.
− Cô sôû haï taàng tuy phaùt trieån khaù maïnh nhöng vaãn chöa theo kòp
nhu caàu phaùt trieån.
Indonesia: laø nöôùc coù dieän tích vaø daân soá lôùn nhaát trong khoái ASEAN.
Thöïc hieän chính saùch môû cöûa töø naêm 1967, Luaät Ñaàu tö nöôùc ngoaøi cuûa
Indonesia ra ñôøi nhaèm thu huùt voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi phuïc vuï cho phaùt trieån
kinh teá.
Sau ñoù, naêm 1970 Luaät Ñaàu tö nöôùc ngoaøi cuûa Indonesia coù söï söûa
ñoåi theo höôùng khuyeán khích caùc nhaø ñaàu tö trong nöôùc tham gia goùp voán
trong caùc doanh nghieäp coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi. Vaø ñeán thaùng 06/1994,
Luaät Ñaàu tö nöôùc ngoaøi cuûa Indonesia thay ñoåi theo höôùng nôùi loûng nhöõng
haïn cheá veà lónh vöïc ñöôïc nhaän voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi. Cuï theå, cho pheùp caùc
coâng ty nöôùc ngoaøi tham gia vaøo caùc lónh vöïc maø tröôùc ñaây khoâng ñöôïc pheùp
nhö: caûng bieån, vieãn thoâng, taøu bieån, haøng khoâng daân duïng, cung caáp nöôùc
uoáng, ñieän nguyeân töû...
Caùc bieän phaùp khuyeán khích ñaàu tö nöôùc ngoaøi ñöôïc ñöa ra:
− Mieãn thueá nhaäp khaåu vaø thueá doanh thu ñoái vôùi caùc loaïi maùy moùc,
trang thieát bò, nguyeân vaät lieäu vaø caùc haøng hoùa khaùc ñöa vaøo goùp voán trong xí
nghieäp lieân doanh.
− Mieãn thueá giaù trò gia taêng trong 5 naêm keå töø saûn xuaát coù tính
thöông maïi ñoái vôùi caùc ngaønh kinh doanh dòch vuï khaùch saïn, vaên phoøng, hoaït
ñoäng cuûa caùc trung taâm thöông maïi...
− Mieãn thueá giaù trò gia taêng ñoái vôùi caùc ngaønh saûn xuaát vaø dòch vuï
haøng xuaát khaåu.
− Ñöôïc nhaäp khaåu haøng hoùa, nguyeân vaät lieäu duøng ñeå saûn xuaát haøng
xuaát khaåu neàu nhö giaù cuûa nhöõng haøng nhaäp naøy thaáp hôn giaù noäi ñòa, nhaèm
giuùp caùc nhaø saûn xuaát haøng xuaát khaåu haï giaù thaønh saûn phaåm, taêng söùc caïnh
tranh cuûa saûn phaåm xuaát khaåu treân thò tröôøng quoác teá.
Kinh nghieäm trong lónh vöïc thu huùt voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi cuûa
Indonesia ñöôïc ruùt ra laø muoán taêng cöôøng thu huùt voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi phaûi
coá gaéng taïo ra ñöôïc nhöõng ñieàu kieän cô baûn sau:
Trang 17
− Oån ñònh veà chính trò vaø kinh teá.
− Heä thoáng phaùp luaät ñaày ñuû, deã hieåu vaø nghieâm minh.
− Chính phuû ñaàu tö thích ñaùng ñeå caûi thieän cô sôû haï taàng haáp daãn
caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi.
− Naâng ñôõ caùc nhaø ñaàu tö trong nöôùc ñeå hoï ñuû söùc caïnh tranh vôùi
beân ngoaøi.
Malaysia: tröôùc thôøi kyø thöïc hieän môû cöûa kinh teá, Malaysia voán laø
moät quoác gia noâng nghieäp, coù trình ñoä phaùt trieån thaáp. Nhôø chính saùch môû
cöûa, thu huùt voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi hieäu quaû, ñeán nay Malaysia ñaõ trôû thaønh
moät trong nhöõng nhaø xuaát khaåu linh kieän ñieån töû haøng ñaàu theá giôùi.
Trong chính saùch ñaàu tö nöôùc ngoaøi cuûa Malaysia coù moät soá ñieåm cô
baûn caàn löu yù:
− Thuû tuïc vaø chính saùch öu ñaõi trong ñaàu tö nöôùc ngoaøi cuûa
Malaysia raát roõ raøng, nhaát quaùn vaø oån ñònh.
− Khuyeán khích phaùt trieån taát caû caùc loaïi hình ñaàu tö, töø hình thöùc
100% voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi ñeán hình thöùc lieân doanh.
− Chính phuû leân quy hoaïch phaùt trieån 158 khu coâng nghieäp ñeå giuùp
caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi coù theå löïa choïn vaø ñònh höôùng phaùt trieån kinh
doanh laâu daøi.
− Ngoaøi möùc giaù thueâ ñaát ñöôïc quy ñònh, caùc nhaø ñaàu tö coøn ñöôïc
giaûm moät tyû leä nhaát ñònh trong caùc tröôøng hôïp ñaàu tö nhanh ñöa vaøo hoaït
ñoäng, ñaàu tö sôùm, ñaàu tö vaøo caùc ngaønh öu tieân phaùt trieån.
Caùc bieän phaùp khuyeán khích caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi trong tröôøng
hôïp:
− Giaûm thueá hoaëc mieãn thueá lôïi töùc trong 5 naêm keå töø khi coù laõi ñoái
vôùi caùc coâng ty, xí nghieäp xuaát khaåu 50% toång giaù trò saûn phaåm saûn xuaát vaø
trong saûn phaåm saûn xuaát söû duïng treân 50% nguyeân lieäu cuûa Malaysia.
− Cho pheùp tính taêng 2-4% vôùi giaù thaønh saûn xuaát neáu doanh nghieäp
söû duïng chi phí naøy ñeå baûo veä moâi tröôøng, xöû lyù chaát thaûi...
− Trong giaù thaønh saûn phaåm, khoaûn muïc chi phí nghieân cöùu ñaøo taïo
ñöôïc pheùp nhaân heä soá 2 ñeå khuyeán khích caùc coâng ty coù voán ñaàu tö nöôùc
ngoaøi quan taâm ñeán vieäc naâng cao tay ngheà, ñaøo taïo caùn boä quaûn lyù vaø coâng
nhaân trong nöôùc.
Kinh nghieäm cuûa Malaysia ruùt ra trong thu huùt voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi:
− Xaây döïng moät heä thoáng chính trò oån ñònh vaø ñoaøn keát daân toäc.
− Heä thoáng giaùo duïc vöõng maïnh, khuyeán khích ñaøo taïo vaø naâng cao
tay ngheà.
− Ñaàu tö xaây döïng haï taàng cô sôû hieän ñaïi.
Trang 18
raøng.
− Coù keá hoaïch phaùt trieån ñaàu tö ngaén haïn vaø daøi haïn vôùi muïc tieâu roõ
− Coù chính saùch khuyeán khích xuaát khaåu.
− Ñaåy maïnh phaùt trieån ñi ñoâi vôùi baûo veä moâi tröôøng.
Singapore: laø quoác gia coù dieän tích nhoû nhaát trong khoái, daân soá chæ
khoaûng 5 trieäu ngöôøi, taøi nguyeân laïi ít... nhöng laïi laø nöôùc thu huùt voán ñaàu tö
nöôùc ngoaøi lôùn nhaát trong khoái ASEAN. Bí quyeát thaønh coâng cuûa Singapore
trong chính saùch thu huùt voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi theå hieän qua moät soá ñieåm sau:
− Cô sôû phaùp lyù ñeå thöïc hieän ñaàu tö mang tính roõ raøng vaø thoâng suoát
baèng luaät ñaàu tö nöôùc ngoaøi.
− Singapore coù moät keá hoaïch ñònh höôùng ñeå laùi caùc luoàng ñaàu tö
nöôùc ngoaøi cuõng nhö trong nöôùc vaøo phuïc vuï cho coâng cuoäc phaùt trieån ñaát
nöôùc theo höôùng coâng nghieäp hoùa vaø hieän ñaïi hoùa cao. Chaúng haïn, vieäc ban
haønh quy cheá cuûa ngaønh "coâng nghieäp tieân phong" cho pheùp mieãn giaûm thueá
lôïi töùc töø 5-10 naêm ñoái vôùi caùc döï aùn ñaàu tö vaøo caùc ngaønh kyõ ngheä cao caáp
nhö: ngaønh cheá taïo maùy, coâng nghieäp vuõ truï, hoùa daàu, saûn xuaát thieát bò quang
hoïc, ñieän töû tin hoïc...
− Taïo ra moâi tröôøng kinh teá - xaõ hoäi - taøi chính oån ñònh ñeå khuyeán
khích caùc chuû ñaàu tö nöôùc ngoaøi yeân taâm boû voán ñaàu tö.
− Cô sôû haï taàng phaùt trieån toát, hieän ñaïi cuõng laø nguyeân nhaân haáp
daãn caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi boû voán ñaàu tö.
− Chính phuû haïn cheá toái ña vieäc chænh luaät coù lieân quan ñeán ñaàu tö
nöôùc ngoaøi ñeå taïo moâi tröôøng phaùp lyù oån ñònh, giuùp caùc nhaø ñaàu tö nöôùc
ngoaøi hoaïch ñònh caùc chieán löôïc kinh doanh daøi haïn cuûa mình. Vieäc ñoái xöû
bình ñaúng giöõa ñaàu tö nöôùc ngoaøi vaø ñaàu tö trong nöôùc laø neùt ñaëc thuø trong
chính saùch thu huùt voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi cuûa ñaát nöôùc naøy vaø ñaõ mang laïi
keát quaû khaû quan.
− Caùc xí nghieäp nöôùc ngoaøi ñöôïc töï do chuyeån voán, laõi coå phaàn veà
nöôùc coù söï baûo ñaûm cho coâng cuoäc ñaàu tö bôûi chính phuû.
− Ñeå hoã trôï cho hoaït ñoäng ñaàu tö, chính phuû Singapore ñaëc bieät chuù
yù ñaàu tö phaùt trieån nguoàn nhaân löïc. Chính vì theá maëc duø löông nhaân coâng ôû
ñaây cao hôn so vôùi caùc nöôùc trong khu vöïc, nhöng vaãn haáp daãn caùc nhaø ñaàu
tö ñeán phaùt trieån caùc ngaønh coâng ngheä kyõ thuaät cao.
1.4.2 Ñoái vôùi Trung Quoác:
Laø nöôùc ôû chaâu AÙ thu huùt löôïng voán FDI treân 50 tyû USD (naêm 2002),
Trung Quoác ñaõ trôû thaønh nöôùc ñöùng ñaàu theá giôùi veà tieáp nhaän voán ñaàu tö
nöôùc ngoaøi. Ñeå ñaït ñöôïc thaønh töïu naøy, chính phuû Trung quoác ñaõ aùp duïng raát
nhieàu caùc bieän phaùp nhaèm caûi thieän vaø naâng cao söùc caïnh tranh cuûa moâi
Trang 19
tröôøng ñaàu tö, taïo söùc haáp daãn cho caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi tham gia ñaàu
tö.
− Thöôøng xuyeân raø soaùt ñeå hoaøn thieän, xaây döïng môùi luaät vaø caùc
vaên baûn coù lieân quan ñeå taïo haønh lang phaùp lyù cho hoaït ñoäng ñaàu tö nöôùc
ngoaøi. Ñoàng thôøi maïnh daïn baõi boû nhöõng luaät, vaên baûn caûn trôû vieäc thu huùt
voán ñaàu tö. Moâi tröôøng chính saùch vaø luaät phaùp laønh maïnh laø ñieàu then choát
thu huùt ñaàu tö nöôùc ngoaøi.
− Môû cöûa moâi tröôøng ñaàu tö thoâng qua vieäc nôùi roäng danh muïc
khuyeán khích ñaàu tö vaø giaûm danh muïc haïn cheá ñaàu tö, taïo nhöõng ñieàu kieän
thuaän lôïi cho caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi ñi vaøo.
− Xaây döïng chính saùch öu ñaõi ñaàu tö: giaûm thueá, khung giaù thueâ ñaát,
hoã trôï xaây döïng cô sôû haï taàng vaø di dôøi cho caùc döï aùn ñaàu tö.
− Kích thích phaùt trieån kinh teá trong nöôùc, oån ñònh ñoàng tieàn, xaây
döïng moâi tröôøng taøi chính laønh maïnh ñeå taïo ra moâi tröôøng kinh doanh haáp
daãn ñoái vôùi caùc nhaø ñaàu tö.
− Chuù troïng ñaàu tö phaùt trieån cô sôû haï taàng trong nöôùc: giao thoâng,
ñieän, nöôùc, thoâng tin lieân laïc... laø yeáu toá raát quan troïng taêng cöôøng thu huùt
voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi vaøo Trung Quoác.
− Tích cöïc hôïp taùc vôùi caùc nöôùc khu vöïc vaø hoäi nhaäp nhanh vaøo neàn
kinh teá theá giôùi (gia nhaäp WTO naêm 2001) ñeå môû thò tröôøng thuaän lôïi cho caùc
nhaø ñaàu tö.
− Huy ñoäng toái ña caùc nguoàn löïc phuïc vuï cho söï phaùt trieån, keå caû
vieäc huy ñoäng löïc löôïng ngöôøi Hoa ôû haûi ngoaïi trôû veà ñaàu tö. Chính phuû
Trung Quoác coù chính saùch hoã trôï cho thò tröôøng chöùng khoaùn phaùt trieån, cho
pheùp caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi mua coå phaàn cuûa haàu heát caùc doanh nghieäp
Trung Quoác (tröø moät soá lieân quan ñeán an ninh quoác gia vaø coù yù nghóa ñaëc bieät
veà maët kinh teá) nhaèm taïo voán cho nhu caàu phaùt trieån kinh teá ñaát nöôùc.
Trang 20
- Xem thêm -
.PDF 
55 
264 
89 
