Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Giáo dục - Đào tạo Cao đẳng - Đại học Nâng cao chất lượng đào tạo lái xe ô tô tại trường cao đẳng giao thông huế...

Tài liệu Nâng cao chất lượng đào tạo lái xe ô tô tại trường cao đẳng giao thông huế

.PDF
143
327
101

Mô tả:

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐẠI HỌC HUẾ TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ ------------------ NGUYỄN ANH TÀI NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐÀO TẠO LÁI XE Ô TÔ TẠI TRƯỜNG CAO ĐẲNG GIAO THÔNG HUẾ CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ MÃ SỐ: 8340101 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC KINH TẾ NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS TRẦN VĂN HÒA HUẾ, 2018 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan rằng số liệu và kết quả nghiên cứu đề tài "Nâng cao chất lượng đào tạo lái xe ô tô tại Trường Cao đẳng Giao thông Huế " là trung thực và chưa hề được sử dụng để bảo vệ một học vị nào. Mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn đã được cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong luận văn đã được chỉ rõ nguồn gốc. Thừa Thiên Huế, ngày 01 tháng 04 năm 2018 Người cam đoan Nguyễn Anh Tài i LỜI CẢM ƠN Tôi xin chân thành cảm ơn và dành những tình cảm trân trọng, tốt đẹp nhất đến PGS.TS. Trần Văn Hòa, người thầy đã gợi mở ý tưởng đề tài, đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ tôi trong suốt quá trình thực hiện luận văn. Xin chân thành cảm ơn Ban Giám hiệu Nhà trường, phòng Đào tạo sau đại học, các Khoa và Bộ môn thuộc Trường Đại học Kinh tế - Đại học Huế cũng như quý thầy cô giáo tham gia quản lý, giảng dạy đã tư vấn và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu tại trường. Xin chân thành cảm ơn Ban Giám hiệu Nhà trường, các phòng, ban, khoa, trung tâm và những đồng nghiệp thuộc Trường Cao đẳng Giao thông Huế đã quan tâm, tận tình giúp đỡ, trao đổi kinh nghiệm, cung cấp tài liệu, tạo điều kiện cho tôi trong suốt thời gian học tập và nghiên cứu và hoàn thành luận văn. Mặc dù bản thân đã hết sức cố gắng, nhưng nội dung luận văn không tránh khỏi sự thiếu sót, kính mong quý thầy cô giáo, bạn bè, đồng nghiệp góp ý, chỉ dẫn thêm để luận văn được hoàn thiện hơn. Xin chân thành cám ơn! Thừa Thiên Huế, ngày 01 tháng 04 năm 2018 Tác giả luận văn Nguyễn Anh Tài ii TÓM LƯỢC LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC KINH TẾ Họ và tên học viên: Nguyễn Anh Tài Chuyên ngành: Quản lý kinh tế, Niên khoá: 2016 – 2018 Người hướng dẫn: PGS.TS Trần Văn Hòa Tên đề tài: “Nâng cao chất lượng đào tạo lái xe ô tô tại Trường Cao đẳng Giao thông Huế” 1. Tính cấp thiết của đề tài Với thực trạng của xu hướng đào tạo lái xe ô tô hiện nay đang chạy theo số lượng và lợi nhuận, chưa quan tâm đúng mức chất lượng đầu ra là một trong những nguy cơ cảnh báo về tai nạn giao thông, không chỉ đối với người học, người tham gia giao thông mà cả toàn xã hội, gây tổn thất lớn cả về tính mạng, tài sản của Nhà nước và nhân dân. Vì vậy, để nâng cao chất lượng đào tạo lái xe ô tô, đòi hỏi Trường Cao đẳng Giao thông Huế phải không ngừng nghiên cứu, áp dụng chương trình đào tạo khoa học, tiên tiến, phù hợp với quy luật phát triển của xã hội. Bên cạnh đó, cần xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật, mua sắm phương tiện, trang thiết bị dạy học đầy đủ, cùng với đội ngũ giáo viên có trình độ, dày dạn kinh nghiệm, tâm huyết với nghề để đưa chất lượng đào tạo lái xe ô tô ngày một tốt hơn. Xuất phát từ những vấn đề trên, tôi chọn đề tài nghiên cứu “Nâng cao chất lượng đào tạo lái xe ô tô tại Trường Cao đẳng Giao Thông Huế” làm luận văn Thạc sỹ Quản lý kinh tế với mong muốn góp một phần nhỏ vào sự nghiệp đổi mới đào tạo lái xe của Nhà trường. 2. Phương pháp nghiên cứu Phương pháp thu thập tài liệu; Phương pháp phân tích số liệu; Phương pháp tổng hợp và sử lý số liệu điều tra; Phương pháp chuyên gia chuyên khảo. 3. Kết quả nghiên cứu và những đóng góp khoa học của luận văn - Hệ thống hóa những vấn đề lý luận và thực tiễn về chất lượng đào tạo lái xe ô tô làm cơ sở khoa học cho đề tài. - Phân tích và đánh giá thực trạng chất lượng đào tạo lái xe ô tô hạng B2, C và các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng đào tạo lái xe ô tô. - Đề xuất hệ thống giải pháp nâng cao chất lượng đào tạo lái xe ô tô tại Trường Cao đẳng Giao thông Huế trong giai đoạn phát triển từ nay đến 2030. iii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ĐT : Đào tạo ĐNGV : Đội ngũ giáo viên GD-ĐT : Giáo dục và đào tạo GTĐB : Giao thông đường bộ GTVT : Giao thông vận tải GPLX : Giấy phép lái xe LĐTB&XH : Lao động Thương binh và Xã hội TCN : Trung cấp nghề TNGT : Tai nạn Giao thông TTSH : Trung tâm sát hạch UBND : Uỷ ban nhân dân SPSS : Phần mềm phân tích và xử lý số liệu thống kê iv MỤC LỤC Lời cam đoan ....................................................................................................................i Lời cảm ơn.......................................................................................................................ii Tóm lược luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế.................................................................. iii Danh mục các chữ viết tắt ..............................................................................................iv Mục lục ............................................................................................................................v Danh mục bảng biểu .................................................................................................... viii Danh mục biểu đồ, sơ đồ ................................................................................................ix PHẦN 1. MỞ ĐẦU .........................................................................................................1 1. Tính cấp thiết của đề tài...............................................................................................1 2. Mục tiêu nghiên cứu ....................................................................................................2 3. Đối tượng nghiên cứu ..................................................................................................2 4. Phạm vi nghiên cứu .....................................................................................................2 5. Phương pháp nghiên cứu .............................................................................................3 PHẦN 2. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU .........................................................................7 CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỂN VỀ CHẤT LƯỢNG ĐÀO TẠO LÁI XE Ô TÔ .............................................................................................7 1.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ ĐÀO TẠO NGHỀ...............................................................7 1.1.1. Khái niệm đào tạo nghề .........................................................................................7 1.1.2. Vai trò của đào tạo nghề ........................................................................................8 1.1.3. Mục tiêu của đào tạo nghề...................................................................................11 1.1.4. Các nhân tố ảnh hưởng đến đào tạo nghề ........................................................12 1.2. CHẤT LƯỢNG ĐÀO TẠO LÁI XE Ô TÔ ...........................................................14 1.2.1. Khái niệm chất lượng đào tạo lái xe ô tô.............................................................14 1.2.2. Tiêu chuẩn kỹ thuật chuyên môn của cơ sở đào tạo lái xe .................................15 1.2.3. Nội dung chương trình, mục tiêu và phương pháp đào tạo lái xe .......................15 1.2.4. Đánh giá chất lượng đào tạo lái xe ......................................................................15 1.2.5. Các tiêu chí đánh giá chất lượng lái xe ...............................................................17 1.2.6. Các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng đào tạo lái xe .........................................22 1.2.7. Phương pháp đánh giá chất lượng đào tạo lái xe ô tô .........................................23 1.2.8. Mô hình nâng cao chất lượng đào tạo lái xe ô tô ................................................24 v 1.3. KINH NGHIỆM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐÀO TẠO LÁI XE TRÊN THẾ GIỚI VÀ TRONG NƯỚC.............................................................................................26 1.3.1. Kinh nghiệm trên thế giới....................................................................................26 1.3.2. Kinh nghiệm ở Việt Nam.....................................................................................30 KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 ..............................................................................................35 CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG CHẤT LƯỢNG ĐÀO TẠO LÁI XE Ô TÔ TẠI TRƯỜNG CAO ĐẲNG GIAO THÔNG HUẾ .................................................36 2.1. KHÁI QUÁT VỀ TRƯỜNG CAO ĐẲNG GIAO THÔNG HUẾ..........................36 2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển của Trường Cao đẳng Giao thông Huế ...........36 2.1.2. Chức năng, nhiệm vụ của Trường Cao đẳng Giao thông Huế ............................36 2.1.3. Cơ cấu tổ chức .....................................................................................................38 2.1.4. Các hệ và ngành nghề đào tạo ............................................................................40 2.2. THỰC TRẠNG CHẤT LƯỢNG ĐÀO TẠO TẠI TRƯỜNG CAO ĐẲNG GIAO THÔNG HUẾ ................................................................................................................41 2.2.1. Thực trạng đào tạo các hệ sơ cấp ngắn hạn.........................................................41 2.2.2. Thực trạng đào tạo hệ Trung cấp.........................................................................42 2.2.3. Thực trạng đào tạo hệ Cao đẳng..........................................................................43 2.3. THỰC TRẠNG CHẤT LƯỢNG ĐÀO TẠO LÁI XE Ô TÔ HẠNG B2, C TẠI TRƯỜNG CAO ĐẲNG GIAO THÔNG HUẾ .............................................................44 2.3.1. Thực trạng nguồn nhân lực dạy lái xe ô tô, cơ sở vật chất, tài chính của Nhà trường ............................................................................................................................44 2.3.2. Đánh giá chất lượng thông qua các tiêu chí đánh giá..........................................49 2.4. Đánh giá chất lượng đào tạo nghề lái xe ô tô hạng B2, C qua kết quả điều tra phỏng vấn ......................................................................................................................61 2.4.1. Đặc điểm các đối tượng được điều tra phỏng vấn...............................................61 2.4.2. Phân tích và kiểm định độ tin cậy của số liệu điều tra ........................................71 2.4.3. Phân tích nhân tố khám phá EFA ........................................................................73 2.4.4. Mô hình hồi qui bội .............................................................................................77 2.4.5. Kiểm định sự khác biệt trong đánh giá của các đối tượng điều tra .....................79 2.4.6. Ý kiến đánh giá của các đối tường điều tra đối với chất lượng đào tạo lái xe ô tô.................................................................................................................................80 KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 ..............................................................................................82 vi CHƯƠNG 3. MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐÀO TẠO LÁI XE Ô TÔ TẠI TRƯỜNG CAO ĐẲNG GIAO THÔNG HUẾ........................83 3.1. ĐỊNH HƯỚNG NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐÀO TẠO LÁI XE Ô TÔ ..........83 3.2. CÁC GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐÀO TẠO LÁI XE Ô TÔ HẠNG B2, C .................................................................................................................85 3.2.1. Giải pháp về hoạt động đào tạo ...........................................................................85 3.2.2. Giải pháp về nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo, CBQL, viên chức và người lao động .........................................................................................................................86 3.2.3. Giải pháp về chương trình, giáo trình..................................................................88 3.2.4. Giải pháp về cơ sở vật chất, thiết bị đào tạo........................................................89 3.2.5. Giải pháp về quản lý tài chính .............................................................................90 3.2.6. Giải pháp các dịch vụ cho người học ..................................................................90 KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 ..............................................................................................92 PHẦN 3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ....................................................................93 1. KẾT LUẬN ...............................................................................................................93 2. KIẾN NGHỊ...............................................................................................................94 TÀI LIỆU THAM KHẢO...........................................................................................97 PHỤ LỤC ...................................................................................................................100 QUYẾT ĐỊNH VỀ VIỆC THÀNH LẬP HỘI ĐỒNG CHẤM LUẬN VĂN THẠC SĨ BIÊN BẢN CỦA HỘI ĐỒNG CHẤM LUẬN VẮN THẠC SĨ KINH TẾ NHẬN XÉT LUẬN VĂN THẠC SĨ CỦA PHẢN BIỆN 1 NHẬN XÉT LUẬN VĂN THẠC SĨ CỦA PHẢN BIỆN 2 BẢN GIẢI TRÌNH CHỈNH SỬA LUẬN VĂN XÁC NHẬN HOÀN THIỆN LUẬN VĂN vii DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng 1.1. Lưu lượng học viên học lái xe ô tô các cơ sở được đào tạo ....................32 Bảng 1.2. Tình hình tai nạn giao thông của các địa phương trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế 2014-2016 ..............................................................................33 Bảng 1.3. Tình hình tai nạn giao thông của các loại phương tiện trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế 2013 - 2017...................................................................34 Bảng 2.1. Kết quả đào tạo các hệ sơ cấp qua 3 năm từ 2015 – 2017.......................41 Bảng 2.2. Kết quả đào tạo các hệ Trung cấp qua 3 năm từ 2015 - 2017 .................43 Bảng 2.3. Kết quả đào tạo các hệ Cao đẳng qua 3 năm từ 2015 - 2017 ..................43 Bảng 2.4. Hệ thống phòng học dành cho đào tạo ....................................................44 Bảng 2.5. Phương tiện ô tô tập lái giai đoạn 2015-2017..........................................45 Bảng 2.6. Danh mục mua sắm trang thiết bị dành cho đào tạo năm 2017...............46 Bảng 2.7. Nguồn thu - chi tài chính của Trường qua 3 năm 2015 - 2017................47 Bảng 2.8. Thâm niên của giáo viên dạy lái xe ô tô năm 2017 .................................48 Bảng 2.9. Tỷ trọng đào tạo lái xe ô tô hạng B2, hạng C giai đoạn 2015 - 2017......50 Bảng 2.10. Số lượng và trình độ của cán bộ giáo viên từ 2015 - 2017......................51 Bảng 2.11. Trình độ văn hóa của giáo viên tham gia dạy thực hành 2015 - 2017.....52 Bảng 2.12. Phân công giáo viên dạy thực hành lái xe quản lý phương tiện ..............52 Bảng 2.13. Thời gian học thực hành lái xe ô tô hạng B2, hạng C .............................54 Bảng 2.14. Quy định chương trình và thời gian đào tạo lái xe ô tô ...........................56 Bảng 2.15. Phương tiện ô tô tập lái dành cho hạng B2, C giai đoạn 2015-2017.......57 Bảng 2.16. Kết quả thu – chi trong đào tạo lái xe ô tô hạng B2 và hạng C ...............59 Bảng 2.17. Kết quả tốt nghiệp lái xe ô tô hạng B2, C giai đoạn 2015 - 2017 ...........61 Bảng 2.18. Đặc điểm mẫu điều tra.............................................................................62 Bảng 2.19. Ý kiến đánh giá của giáo viên .................................................................64 Bảng 2.20. Hệ số Cronbach Alpha của các thành phần thang đo ..............................72 Bảng 2.21. Kiểm định KMO và Bartlett EFA............................................................74 Bảng 2.22. Ma trận xoay nhân tố ...............................................................................74 Bảng 2.23. Kết quả phân tích các hệ số hồi qui .........................................................78 Bảng 2.24. Kiểm định ANOVA so sánh giữa các đối tượng điều tra khác nhau ......80 Bảng 2.25. Kết quả kiểm định One Sample T- Test ..................................................81 viii DANH MỤC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ SƠ ĐỒ Sơ đồ 1.1. Quy trình phân tích EFA nâng cao chất lượng đào tạo lái xe ........................5 Sơ đồ 1.1. Quá trình đào tạo nghề .................................................................................16 Sơ đồ 1.2. Ba mức độ của kết quả đào tạo trong các tổ chức, các cơ sở đào tạo ..........22 Sơ đồ 2.1. Sơ đồ tổ chức Trường Cao đẳng Giao thông Huế........................................38 Hình 1.1. Mô hình nghiên cứu về nâng cao chất lượng đào tạo lái xe ô tô...................26 BIỂU ĐỒ Biểu đồ 2.1. Sự cần thiết của việc bổ túc tay lái trước khi hành nghề lái xe ................68 Biểu đồ 2.2. Sự cần thiết của việc bổ túc tay lái trước khi hành nghề lái xe ................71 ix PHẦN 1. MỞ ĐẦU 1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI Trong giai đoạn hiện nay Giáo dục và đào tạo nghề ở Việt Nam luôn là mối quan tâm hàng đầu của Đảng, Nhà Nước và của toàn xã hội. Năm 2016, lĩnh vực đào tạo nghề đã được Chính phủ quyết định chuyển sang cho Bộ LĐTB-XH quản lý. Theo chiến lược phát triển dạy nghề, mục tiêu đến 2020 đào tạo nghề cho khoảng 34,4 triệu người, nâng tỷ lệ lao động qua đào tạo nghề là 55%; có khoảng 40 trường nghề chất lượng cao có thể đào tạo một số nghề đạt trình độ quốc tế và khu vực được cơ quan kiểm định quốc tế đánh giá và công nhận. Xét một cách tổng thể, trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, hội nhập kinh tế quốc tế gắn liền với cuộc cách mạng công nghệ 4.0 thì chất lượng đào tạo nghề ở Việt Nam chưa đáp ứng được nhu cầu của xã hội. Mặt dù hiện nay, ở Việt Nam nói chung và Thừa Thiên Huế nói riêng có rất nhiều cơ sở đào tạo nghề đang thực hiện các chương trình đào tạo nghề tiến tiến với quy mô và cơ cấu ngành nghề khá đa dạng, trong đó có lĩnh vực đào tạo lái xe ô tô. Để tồn tại và phát triển cả về chiều rộng lẫn chiều sâu, nâng cao năng lực cạnh tranh, các cơ sở đào tạo lái xe ô tô không ngừng đổi mới để nâng cao chất lượng đào tạo, đáp ứng được nhu cầu ngày càng cao của người học, khẳng định được vị thế, uy tín và trách nhiệm của mình đối với xã hội. Tuy nhiên, với thực trạng và xu hướng đào tạo lái xe đã, đang chạy theo số lượng và lợi nhuận, mà quên đi chất lượng là một trong những nguy cơ cảnh báo về trật tự an toàn giao thông và tai nạn giao thông, gây tổn thất lớn cả về tính mạng, tài sản và của cải không chỉ đối với người học mà cả toàn xã hội. Nguyên nhân dẫn đến tai nạn giao thông thì có nhiều, như: Cơ sở hạ tầng giao thông chưa theo kịp sự phát triển của xã hội; tính chất kỹ thuật của phương tiện còn lạc hậu; chất lượng đào tạo của các cơ sở chưa đảm bảo – nhất là chất lượng đào tạo lái xe ô tô hạng B2 và hạng C dẫn đến trình độ tay nghề và ý thức đạo đức của người lái xe còn hạn chế, đặc biệt là công tác quản lý đào tạo và sát hạch lái xe còn lỏng lẽo... Vì vậy, để nâng cao chất lượng đào tạo lái xe ô tô, đòi hỏi các cơ sở phải không 1 ngừng nghiên cứu, mạnh dạn áp dụng chương trình đào tạo khoa học, tiên tiến phù hợp với quy luật phát triển của xã hội, xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật, mua sắm phương tiện, trang thiết bị giảng dạy đầy đủ, cùng với đội ngũ giáo viên có trình độ, dày dạn kinh nghiệm, tâm huyết với nghề để đưa chất lượng đào tạo lái xe ô tô ngày một tốt hơn. Xuất phát từ những vấn đề trên, tôi chọn đề tài nghiên cứu “Nâng cao chất lượng đào tạo lái xe ô tô tại Trường Cao đẳng Giao Thông Huế” làm luận văn Thạc sỹ Quản lý kinh tế. 2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU 2.1. Mục tiêu chung Dựa trên cơ sở lý luận và thực tiễn cũng như đánh giá chất lượng đào tạo lái xe ô tô hiện nay, đề xuất các giải pháp nâng cao chất lượng đào tạo lái xe ô tô tại Trường Cao đẳng Giao Thông Huế. 2.2. Mục tiêu cụ thể - Hệ thống hóa những vấn đề về lý luận và thực tiễn về chất lượng đào tạo nghề lái xe ô tô làm cơ sở khoa học cho đề tài; - Phân tích và đánh giá thực trạng chất lượng đào tạo lái xe ô tô hiện nay và các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng đào tạo nghề lái xe ô tô; - Đề xuất hệ thống giải pháp nâng cao chất lượng đào tạo lái xe ô tô hạng B2 và hạng C của Trường Cao đẳng Giao Thông Huế trong giai đoạn phát triển mới. 3. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU Chất lượng đào tạo lái xe ô tô hạng B2 và hạng C tại Trường Cao đẳng Giao Thông Huế. 4. PHẠM VI NGHIÊN CỨU - Phạm vi không gian: Địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế. - Phạm vi thời gian: Nguồn số liệu thứ cấp để phục vụ cho luận văn được thu thập trong giai đoạn từ năm 2015 – 2017; nguồn số liệu sơ cấp được điều tra thu thập năm 2017. 2 - Phạm vi nội dung: Thực trạng, giải pháp, các yếu tố nâng cao chất lượng đào tạo lái xe ô tô hạng B2, C tại Trường Cao đẳng Giao Thông Huế và hệ thống các giải pháp đề xuất đến năm 2020. 5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 5.1. Phương pháp thu thập tài liệu Số liệu thứ cấp: Được thu thập các thông tin từ nguồn tài liệu như luận cứ khoa học, các số liệu, tài liệu đã được công bố từ các tạp chí khoa học, báo cáo chuyên đề khoa học; các số liệu thống kê được thu thập từ Niên giám thống kê, văn bản về luật, chính sách của cơ quan quản lý Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội; số liệu và thông tin về hoạt động đào tạo được thu thập qua các năm của Trường Cao đẳng Giao thông Huế như: Báo cáo tổng kết cuối năm; Báo cáo kết quả của hoạt động đào tạo để làm luận cứ khoa học chứng minh cho đề tài. 5.2. Phương pháp chọn mẫu Phương pháp chọn mẫu ngẫu nhiên (probability sampling methods): là phương pháp mà khả năng được chọn vào tổng thể mẫu của tất cả các đơn vị của tổng thể đều như nhau và có thể chọn ra một mẫu có khả năng đại diện cho tổng thể. Qua đó ta có thể áp dụng được các phương pháp ước lượng thống kê, kiểm định giả thuyết thống kê trong xử lý dữ liệu để suy rộng kết quả trên mẫu cho tổng thể chung. - Số liệu sơ cấp: Thông qua điều tra phỏng vấn 3 nhóm đối tượng: Gồm chuyên gia, giáo viên và CBQL của trường Cao đẳng Giao thông Huế; các doanh nghiệp có sử dụng lái xe do Trường Cao đẳng Giao thông Huế đào tạo, học viên đã và đang học lái xe ô tô hạng B2 và hạng C, bằng cách phỏng vấn hoặc điền vào bảng câu hỏi thông qua quá trình tiếp xúc trực tiếp. Với nhóm chuyên gia, tác giả đã sử dụng phương pháp phỏng vấn sâu đối với cấp quản lý hoạt động đào tạo lái xe (lãnh Sở Giao thông vận tải, phòng Quản lý phương tiện và người lái), lãnh đạo các doanh nghiệp có sử dụng lái xe do Trường Cao đẳng Giao thông Huế đào tạo. Mục đích phỏng vấn chuyên gia là bổ trợ cho tài liệu điều tra bằng bảng hỏi và kiểm tra tính đúng đắng của các nhận định về thực trạng chất lượng đào tạo lái xe ô tô hạng 3 B2 và hạng C, xác định mức độ khả thi của mô hình và các giải pháp luận văn đề ra. Với nhóm học viên đã và đang học lái xe, tác giả lựa chọn ngẫu nhiên và phỏng vấn trực tiếp. Trên cơ sở đó, tác giả sử dụng kết quả điều tra để phân tích, đánh giá và đề xuất các giải pháp nâng cao chất lượng đào tạo lái xe ô tô hạng B2 và hạng C, - Kích thước mẫu của điều tra số liệu sơ cấp: Kích thước của mẫu tối thiểu để đạt được độ tin cậy trong nghiên cứu theo yêu cầu của phân tích nhân tố khám phá EFA (Exploratory Factor Analysis) và hồi quy đa biến, được dựa theo nghiên cứu của Hair, Anderson, Tatham và Black (1998). Theo đó kích thước mẫu tối thiểu là gấp 5 lần tổng số biến quan sát. n=5*m. Trong đó: n là số mẫu tổng thể; m là số lượng câu hỏi trong nghiên cứu. Đây là cỡ mẫu phù hợp cho nghiên cứu có sử dụng phân tích nhân tố (Comrey, 1973; Roger, 2006). Như vậy số mẫu tối thiểu trong nghiên cứu là 150 mẫu, với sai số cho phép 10%, tổng cộng là 165 mẫu. Vì vậy, tác giả dự kiến chọn 200 mẫu, trong đó 50 mẫu là cán bộ giáo viên tại trường, 50 mẫu ở các doanh nghiệp vận tải và 100 mẫu là học viên đã và đang học lái xe ô tô hạng B2, C. Sử dụng thang đo Likert có 5 mức độ trong bảng câu hỏi. Từ mức độ 1 là “Rất kém”; 2 là “Kém”; 3 là “khá tốt”; 4 là “tốt” và 5 là “rất tốt”, với mức độ “Rất kém” thể hiện chất lượng kém nhất, bất hợp lý nhất và “rất tốt”, thể hiện mức độ chất lượng tốt nhất, hợp lý nhất. Từ đó tập trung tìm hiểu, đánh giá cảm nhận của các đối tượng phỏng vấn về các vấn đề liên quan đến chất lượng đào tạo lái xe ô tô hạng B2 và hạng C tại Trường Cao đẳng Giao Thông Huế. 5.3. Phương pháp phân tích và xử lý số liệu - Phân tích thống kê: Được sử dụng đánh giá chất lượng đào tạo lái xe ô tô hạng B2 và hạng C thông qua biểu hiện về lượng bởi hệ thống các chỉ tiêu và các công cụ phân tích định lượng. Trên cơ sở các tài liệu đã được tổng hợp, vận dụng các phương pháp phân tích thống kê như số tương đối, số tuyệt đối, số bình quân, lượng tăng (giảm) tuyệt đối, tốc độ tăng (giảm) tương đối để phân tích kết quả về chất lượng đào tạo qua các năm nhằm đáp ứng được mục đích nghiên cứu của đề tài. 4 - Phân tích nhân tố khám phá (EFA): Được sử dụng dựa trên việc lượng hóa mức độ đạt được của các tiêu chí trong hệ thống thông qua hình thức chấm điểm vào bảng khảo sát của giáo viên, CBQL; doanh nghiệp; học viên đã và đang học lái xe ô tô hạng B2, C. Quy trình nghiên cứu của mô hình phân tích nhân tố khám phá (EFA) được trình bày sơ đồ (1.1). Vấn đề nghiên cứu Cơ sở lý thuyết trước vấn đề NC Nghiên cứu sơ bộ Bảng khảo sát sơ bộ Điều tra sơ bộ Bảng khảo sát chính thức Điều chỉnh bảng khảo sát sơ bộ Khảo sát điều tra Phân tích độ tin cậy Kiểm định thang đo Cronbach Alpha Phân tích nhân tố (EFA) Phân tích hồi quy Kiểm định mô hình Kết luận Sơ đồ 1.1. Quy trình phân tích EFA nâng cao chất lượng đào tạo lái xe - Xử lý số liệu điều tra: Việc xử lý số liệu thống kê để tính toán và so sánh được thực hiện bằng chương trình Excel, sử dụng những kỹ thuật phân tích thống kê mô tả trong phần mềm SPSS 10.8. Trong đó, sử dụng chủ yếu công cụ thống kê mô tả: tần suất (frequency), giá trị trung bình, độ lệch tiêu chuẩn; các phương pháp kiểm định tính phù hợp của các mục đo bằng cách sử dụng hệ số Cronbach's Alpha; ngoài ra còn sử dụng phương pháp phân tích phương sai ANOVA để kiểm định sự khác biệt giữa các nhóm điều tra. 5 5.4. Phương pháp chuyên gia chuyên khảo - Trưng cầu ý kiến của các chuyên gia: là một giai đoạn của phương pháp chuyên gia, tùy theo đặc điểm thu nhận và xử lý thông tin để chọn những phương pháp trưng cầu cơ bản như: trưng cầu ý kiến theo nhóm và cá nhân; trưng cầu vắng mặt và có mặt; trưng cầu trực tiếp hay gián tiếp. - Xử lý ý kiến chuyên gia: sau khi thu thập ý kiến của các chuyên gia, cần phải tiến hành một loạt các biện pháp xử lý các ý kiến này. Đây là bước quan trọng để đưa ra kết quả. 6. Kết cấu của luận văn Kết cấu của luận văn bao gồm 3 phần, cụ thể như sau: Phần 1. Mở đầu. Phần 2. Nội dung nghiên cứu Chương 1. Tổng quan lý luận và thực tiển về chất lượng đào tạo lái xe ô tô. Chương 2. Thực trạng chất lượng đào tạo lái xe ô tô tại Trường Cao đẳng Giao thông Huế. Chương 3. Một số giải pháp nâng cao chất lượng đào tạo lái xe ô tô tại Trường Cao đẳng Giao thông Huế. Phần 3. Kết luận và kiến nghị. 6 PHẦN 2. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU CHƯƠNG 1 TỔNG QUAN LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỂN VỀ CHẤT LƯỢNG ĐÀO TẠO LÁI XE Ô TÔ 1.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ ĐÀO TẠO NGHỀ 1.1.1. Khái niệm đào tạo nghề Trên thế giới và ở Việt Nam hiện nay đang có nhiều định nghĩa về đào tạo nghề. Theo Max Forter (1979) đưa ra khái niệm đào tạo nghề là phải đáp ứng hoàn thành 4 điều kiện: (1) Gợi ra những giải pháp ở người học; (2) Phát triển tri thức, kỹ năng và thái độ; (3) Tạo ra sự thay đổi trong hành vi; (4) Đạt được những mục tiêu chuyên biệt. Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) định nghĩa: đào tạo nghề là cung cấp cho người học những kỹ năng cần thiết để thực hiện tất cả các nhiệm vụ liên quan tới công việc nghề nghiệp được giao. Theo Bộ LĐTB và XH (năm 2002), đào tạo nghề được hiểu là hoạt động nhằm trang bị cho người lao động những kiến thức, kĩ năng và thái độ lao động cần thiết để người lao động sau khi hoàn thành khoá học được một nghề trong xã hội. Và nghề là một dạng của hoạt động lao động trong hệ thống phân công lao động xã hội. Nó là sự tổng hợp của sự hiểu biết và thói quen trong lao động mà con người tiếp thu được do kết quả đào tạo chuyên môn và tích lũy trong quá trình làm việc. Ở mỗi nghề đòi hỏi phải có một kiến thức lý thuyết và một kỹ năng thực hành nhất định để hoàn thành một công việc xác định trong xã hội (nghề lái xe, nghề may, nghề mộc, nghề cơ khí, nghề xây dựng, nghề giáo viên...) [7]. Dạy nghề (đào tạo nghề) là hoạt động dạy và học nhằm trang bị kiến thức, kỹ năng và thái độ nghề nghiệp cần thiết cho người học nghề để có thể tìm được việc làm hoặc tự tạo việc làm sau khi hoàn thành khóa học. Đào tạo nghề là tổng hợp những hoạt động cần thiết cho phép người lao động có được những kiến thức lý thuyết và kỹ năng thực hành nhất định để tiến hành một nghề cụ thể trong xã hội. [7] Đặc biệt, tại Điều 3 trong Luật Giáo dục nghề nghiệp năm 2014 xác định: đào tạo nghề nghiệp là hoạt động dạy và học nhằm trang bị kiến thức, kỹ năng và thái độ 7 nghề nghiệp cần thiết cho người học để có thể tìm được việc làm hoặc tự tạo việc làm sau khi hoàn thành khóa học hoặc để nâng cao trình độ nghề nghiệp. Đào tạo nghề là quá trình tác động có mục đích, có tổ chức đến người học nghề để hình thành và phát triển một cách có hệ thống những kiến thức, kỹ năng và thái độ nghề nghiệp cần thiết nhằm đáp ứng nhu cầu của xã hội, trong đó có nhu cầu quốc gia, nhu cầu doanh nghiệp và nhu cầu bản thân người học nghề [7]. Như vậy, đào tạo nghề là quá trình trang bị cho người học một cách có hệ thống về kiến thức, kỹ năng kỹ xảo và thái độ nghề nghiệp đối với công việc hiện tại và trong tương lai. Đào tạo nghề bao gồm hai quá trình là dạy nghề - học nghề, chúng có quan hệ hữu cơ với nhau. Nếu dạy nghề là quá trình giảng viên/ giáo viên truyền bá những kiến thức về lý thuyết và thực hành để các học viên trang bị đạt được một trình độ, kỹ năng thành thục và kỹ xảo khéo léo nhất định về nghề nghiệp. Học nghề là quá trình tiếp thu những kiến thức về lý thuyết và thực hành về kỹ năng của người lao động để đạt được một trình độ nghề nghiệp nhất định. 1.1.2. Vai trò của đào tạo nghề Có thể khẳng định rằng, phát triển đào tạo nghề có vai trò hết sức to lớn và quan trọng để đóng góp vào sự phát triển cho toàn xã hội1. Và mục đích của việc đào tạo và phát triển nghề là sử dụng có hiệu quả hơn nguồn nhân lực hiện có, nhằm không ngừng nâng cao hiệu quả của tổ chức [12]. Việc đào tạo nghề sẽ mang lại lợi ích như: - Đối với các đơn vị đào tạo, các doanh nghiệp: Đào tạo nghề là một khâu quan trọng trong hệ thống giáo dục của các quốc gia. Nó tác động trực tiếp rõ rệt đến chất lượng đội ngũ lao động tại các cơ sở trực tiếp sản xuất trong nền kinh tế. Trong các đơn vị đào tạo hay các doanh nghiệp, nguồn lực là một tài nguyên quý giá nhất. Bên cạnh đó, nền kinh tế có tính chất toàn cầu của thời buổi hội nhập thế giới đã làm cho các tổ chức, các đơn vị đào tạo, các doanh nghiệp muốn tồn tại và phát triển thì phải thích ứng với môi trường kinh doanh quốc tế, phải thay đổi tư duy, kiến 1 Các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng nguồn lao động về cơ bản có 4 nhóm nhân tố tác động đến: (i) Tốc độ phát triển và chuyển dịch cơ cấu kinh tế; (ii) Cơ hội và thách thức của toàn cầu hóa và yêu cầu hội nhập khu vực và quốc tế; (iii) Đường lối chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về phát triển dạy nghề; (iv) Thái độ xã hội về nghề và công tác đào tạo nghề. 8 tạo cách thức và hành động trong một điều kiện cạnh tranh... Và họ xem đào tạo nghề là những quy trình mà các công ty sử dụng để tạo thuận lợi cho việc học tập có kết quả các hành vi đóng góp vào mục đích và các mục tiêu của công ty (Theo William Mc.Gehee năm 1979). Nói cách khác, việc đào tạo, bồi dưỡng, phát triển kiến thức nghề nghiệp, kỹ năng của nguồn nhân lực trong tổ chức và doanh nghiệp, sẽ giúp mọi người phấn khởi vì được phát triển bản thân, có nhận thức tốt hơn về mục tiêu của tổ chức, có khả năng thực hiện tốt công việc, nâng cao chất lượng sản phẩm dịch vụ, không ngừng tăng năng suất lao động, giảm được chi phí sản xuất và không ngừng nâng cao hiệu quả kinh doanh.[23] - Đối với bản thân những người lao động: Trong điều kiện phát triển mạnh mẽ của khoa học kỹ thuật và công nghệ tiên tiến - hiện đại như hiện nay, người lao động phải luôn luôn nâng cao trình độ văn hóa và nghiệp vụ chuyên môn để không bị tụt hậu: “Nhất nghệ tinh, nhất thân vinh”. Nguồn nhân lực là trình độ lành nghề, là kiến thức của toàn bộ cuộc sống con người thực hiện có thực tế hoặc tiềm năng để phát triển kinh tế xã hội trong một cộng đồng [6]. Nhờ được đào tạo và không ngừng nâng cao trình độ và kỹ năng nghề cao (cầm tay chỉ việc) thì mỗi lao động sẽ tự tin hơn, có thái độ tích cực hơn, biết thích ứng với kỹ thuật mới, bớt đi sự lo lắng khi đảm nhận các công việc mới, biết ra các quyết định tốt hơn, làm việc hiệu quả hơn, sáng tạo hơn đồng thời chính họ sẽ tăng sự thõa mãn trong công việc, tăng động lực làm việc cũng như nâng cao niềm tự hào nghề nghiệp của bản thân và gắn bó hơn với tổ chức [17]. Với cơ cấu lao động của mọi nền kinh tế thì lao động qua đào tạo nghề phải chiếm 70-80% lao đông qua đào tạo nói chung. Chất lượng đào tạo càng tốt thì vốn con người càng cao, qua đó nâng cao năng suất lao động. Như vậy, đào tạo nghề là thành tố quan trọng có ý nghĩa quyết định phát triển nguồn nhân lực. - Đối với nền kinh tế - xã hội Ở Việt Nam với sự chuyển đổi của nền kinh tế từ cơ chế kế hoạch hóa tập trung sang cơ chế thị trường theo định hướng XHCN, nên đã tạo ra những biến đổi sâu sắc về hệ thống cơ cấu nghề nghiệp của xã hội. Trong cơ chế thị trường, nhất là ở nền kinh tế tri thức như hiện nay, sức lao động được xem là một thứ hàng hóa. Giá trị của thứ 9 hàng hóa sức lao động này phụ thuộc vào trình độ, tay nghề, khả năng về mọi mặt của người lao động. Xã hội đón nhận thứ hàng hóa này ở mức độ nào là do “hàm lượng chất xám” và “chất lượng sức lao động” quyết định. Khái niệm phân công công tác sẽ mất dần trong quá trình vận hành của cơ chế thị trường. Con người phải chủ động chuẩn bị tiềm lực, trau dồi bản lĩnh, nắm vững một nghề, biết nhiều nghề để rồi tự tìm việc làm, tự tạo việc làm [17] thông qua đào tạo nghề. Các lý thuyết tăng trưởng gần đây cũng chỉ ra rằng, một nền kinh tế muốn tăng trưởng nhanh và ở mức cao phải dựa trên ít nhất ba trụ cột cơ bản: (i) áp dụng công nghệ mới; (ii) phát triển hạ tầng cơ sở hiện đại; và (iii) nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Trong bối cảnh các nguồn lực tự nhiên và nguồn lực khác là hữu hạn với nguy cơ ngày càng cạn kiệt, thì đào tạo nguồn nhân lực có chất lượng đã, đang và sẽ là vũ khí mạnh mẽ nhất để giành thắng lợi trong cạnh tranh giữa các nền kinh tế. Có thể nói, đào tạo nghề là một nhân tố có vị trí quan trọng, có khả năng quyết định những vấn đề về phát triển kinh tế, tiến bộ kỹ thuật và sức cạnh tranh của tất cả các thị trường trên thế giới. Nói cách khác, đào tạo nghề góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế được bền vững. Ngoài ra, với quy luật cung cầu của cơ chế thị trường là căn cứ chi phối về cơ cấu nghề nghiệp của xã hội; đây cũng là nguồn thông tin khách quan để hạch toán cơ cấu đào tạo nghề cho hợp lý. Vì sự thành công về kinh tế của một quốc gia được xem như kết quả của mối quan hệ giữa nội dung và cấu trúc của hệ thống giáo dục với chất lượng người lao động. Sự mất cân bằng giữa thị trường lao động và tỷ lệ tăng trưởng đi xuống thường được quy cho chất lượng hệ thống giáo dục dạy nghề không đủ đáp ứng nhu cầu và sự phối hợp thiếu hiệu quả giữa một bên là nội dung giảng dạy và bằng cấp của hệ thống giáo dục quốc gia với một bên là những yêu cầu về chất lượng và yêu cầu công việc của hệ thống tuyển dụng. Do đó, nhà nước hiện nay luôn lấy đó làm nền tảng cơ bản nhất để triển khai phát triển hệ đào tạo nghề tại địa phương mình nhằm phục vụ nền kinh tế - xã hội phát triển nhanh và bền vững. Để có được đội ngũ những người lao động đạt chất lượng cao thì phải đầu tư, mà đầu tư cho giáo dục nói chung và dạy nghề nói riêng là đầu tư cho phát triển. Vai trò của dạy nghề đối với tăng trưởng kinh tế được biểu thị qua yếu tố năng suất lao động được tính bằng sự so sánh khác biệt về lượng sản phẩm hay thu nhập mà người 10
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan