Tài liệu Nâng cao chất lượng quyết toán vốn đầu tư xây dựng cơ bản bằng nguồn vốn ngân sách nhà nước tỉnh phú thọ

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO UBND TỈNH PHÚ THỌ TRƢỜNG ĐẠI HỌC HÙNG VƢƠNG NGUYỄN THÙY TRANG NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG QUYẾT TOÁN VỐN ĐẦU TƢ XÂY DỰNG CƠ BẢN BẰNG NGUỒN VỐN NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC TỈNH PHÚ THỌ LUẬN VĂN THẠC SĨ Chuyên ngành: Quản lý kinh tế Phú Thọ, năm 2021 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO UBND TỈNH PHÚ THỌ TRƢỜNG ĐẠI HỌC HÙNG VƢƠNG NGUYỄN THÙY TRANG NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG QUYẾT TOÁN VỐN ĐẦU TƢ XÂY DỰNG CƠ BẢN BẰNG NGUỒN VỐN NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC TỈNH PHÚ THỌ LUẬN VĂN THẠC SĨ Chuyên ngành: Quản lý kinh tế Mã số: 8310110 Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. Bùi Minh Chuyên Phú Thọ, năm 2021 i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu khoa học của riêng tôi, dƣới sự hƣớng dẫn của TS Bùi Minh Chuyên. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực, có nguồn gốc rõ ràng và đƣợc trích dẫn đầy đủ theo quy định. Tác giả Nguyễn Thuỳ Trang ii LỜI CẢM ƠN Sau 2 năm học tập, tôi đã hoàn thành chƣơng trình đào tạo cao học chuyên ngành Quản lý kinh tế. Tôi đã tiến hành nghiên cứu và hoàn thành đề tài Nâng cao chất lượng quyết toán vốn đầu tư XDCB bằng nguồn vốn NSNN tỉnh Phú Thọ. Trong quá trình học tập, nghiên cứu và viết luận văn, tôi đã nhận đƣợc sự giúp đỡ nhiệt tình của nhiều cơ quan, tổ chức và cá nhân. Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến các Thầy, Cô giáo nhà Trƣờng đã giúp đỡ, tạo điều kiện cho tôi trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và thực hiện luận văn này. Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành đến TS Bùi Minh Chuyên đã dành thời gian, công sức tận tình hƣớng dẫn tôi hoàn thành luận văn. Tôi chân thành cảm ơn tập thể lãnh đạo, cán bộ, đồng nghiệp nơi tôi đang công tác đã tạo điều kiện cho tôi trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn. Tôi xin cảm ơn các cở, ngành, các phòng chức năng đã cung cấp tài liệu, số liệu giúp tôi trong quá trình tìm hiểu nghiên cứu. Tôi xin cảm ơn gia đình, bạn bè, đồng nghiệp đã động viên, chia sẻ, giúp đỡ tôi trong quá trình học tập, nghiên cứu. Phú Thọ, ngày tháng năm 2021 TÁC GIẢ Nguyễn Thuỳ Trang iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................. i LỜI CẢM ƠN .................................................................................................... i MỤC LỤC ........................................................................................................ iii DANH MỤC BẢNG ........................................................................................ vi DANH MỤC SƠ ĐỒ ...................................................................................... vii DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT ..................................................................... viii Phần I: MỞ ĐẦU .............................................................................................. 1 1. Lý do chọn đề tài ........................................................................................... 1 2. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu ................................................................. 2 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu ................................................................. 3 4. Quan điểm, phƣơng pháp tiếp cận và phƣơng pháp nghiên cứu .................. 3 5. Đóng góp mới của luận văn .......................................................................... 4 6. Kết cấu luận văn ............................................................................................ 4 7. Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài ................................... 5 CHƢƠNG I. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ KINH NGHIỆM THỰC TIỄN QUYẾT TOÁN VỐN ĐẦU TƢ XÂY DỰNG CƠ BẢN BẰNG NGUỒN VỐN NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC ........................................................................................... 8 1.1. Quyết toán vốn đầu tƣ xây dựng cơ bản bằng nguồn vốn ngân sách Nhà nƣớc ................................................................................................................... 8 1.1.1. Một số khái niệm về quyết toán vốn đầu tƣ XDCB................................ 8 1.1.2. Quyết toán vốn đầu tƣ XDCB bằng nguồn vốn NSNN tại cơ quan tài chính ................................................................................................................ 10 1.1.3. Vị trí, vai trò của quyết toán vốn đầu tƣ xây dựng cơ bản.................... 11 1.2. Các nhân tố ảnh hƣởng đến quyết toán vốn đầu tƣ xây dựng cơ bản bằng nguồn vốn ngân sách Nhà nƣớc ...................................................................... 12 1.2.1. Các nhân tố khách quan ........................................................................ 12 iv 1.2.2. Nhân tố chủ quan .................................................................................. 13 1.2.3. Tác động của các khâu còn lại trong quản lý chi phí đầu tƣ XDCB đối với chất lƣợng quyết toán vốn đầu tƣ XDCB ................................................. 15 1.3. Nội dung quyết toán vốn đầu tƣ XDCB bằng nguồn vốn NSNN ............ 15 1.3.1. Nội dung quyết toán vốn đầu tƣ XDCB của các cơ quan tài chính địa phƣơng ............................................................................................................. 15 1.3.2. Những yêu cầu về chất lƣợng quyết toán vốn đầu tƣ XDCB bằng nguồn vốn NSNN của các cơ quan tài chính địa phƣơng .......................................... 26 1.4. Kinh nghiệm quyết toán vốn đầu tƣ XDCB bằng nguồn NSNN ở một số tỉnh, thành phố ................................................................................................. 29 1.4.1. Kinh nghiệm của tỉnh Thái Nguyên ...................................................... 29 1.4.2. Kinh nghiệm của huyện Văn Chấn, tỉnh Yên Bái................................. 32 1.4.3. Bài học kinh nghiệm cho tỉnh Phú Thọ ................................................ 34 CHƢƠNG II. THỰC TRẠNG QUYẾT TOÁN VỐN ĐẦU TƢ XÂY DỰNG CƠ BẢN BẰNG NGUỒN VỐN NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC TỈNH PHÚ THỌ ................................................................................................................. 36 2.1. Tình hình đầu tƣ XDCB bằng nguồn vốn NSNN tỉnh Phú Thọ .............. 36 2.1.1. Khái quát về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội của tỉnh Phú Thọ ....... 36 2.1.2. Tình hình đầu tƣ XDCB bằng nguồn vốn NSNN trên địa bàn tỉnh Phú Thọ................................................................................................................... 40 2.2. Đặc điểm của đơn vị quản lý đầu tƣ xây dựng cơ bản bằng nguồn vốn ngân sách Nhà nƣớc tỉnh Phú Thọ .................................................................. 45 2.2.1. Sở Tài chính tỉnh Phú Thọ .................................................................... 45 2.2.2. Phòng Tài chính – kế hoạch .................................................................. 48 2.3. Thực trạng Quyết toán vốn đầu tƣ xây dựng cơ bản bằng nguồn vốn ngân sách Nhà nƣớc ................................................................................................. 50 2.3.1. Các biện pháp đơn vị quản lý vốn đầu tƣ xây dựng cơ bản bằng nguồn vốn ngân sách Nhà nƣớc tỉnh Phú Thọ đã thực hiện ..................................... 50 v 2.3.2. Kết quả quyết toán vốn đầu tƣ xây dựng cơ bản bằng nguồn vốn ngân sách Nhà nƣớc ................................................................................................. 52 2.4. Những hạn chế và nguyên nhân trong quyết toán vốn đầu tƣ xây dựng cơ bản bằng nguồn vốn ngân sách Nhà nƣớc ...................................................... 66 2.4.1. Hạn chế.................................................................................................. 66 2.4.2. Nguyên nhân ......................................................................................... 72 CHƢƠNG III. GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG QUYẾT TOÁN VỐN ĐẦU TƢ XÂY DỰNG CƠ BẢN BẰNG NGUỒN NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC TỈNH PHÚ THỌ ....................................................................... 74 3.1. Mục tiêu phát triển kinh tế xã hội tỉnh Phú Thọ và quan điểm quyết toán vốn đầu tƣ xây dựng cơ bản bằng nguồn vốn ngân sách Nhà nƣớc.......................... 74 3.1.1. Mục tiêu phát triển kinh tế xã hội của tỉnh ........................................... 74 3.1.2. Quan điểm quyết toán vốn đầu tƣ XDCB bằng nguồn vốn NSNN ...... 75 3.2. Các giải pháp nâng cao chất lƣợng quyết toán vốn đầu tƣ XDCB bằng nguồn vốn NSNN tỉnh Phú Thọ ...................................................................... 76 3.2.1. Nhóm giải pháp liên quan đến cơ chế chính sách ................................. 76 3.2.2. Nhóm giải pháp liên quan đến công tác quản lý, điều hành ................. 78 3.3. Các đề xuất, kiến nghị .............................................................................. 97 KẾT LUẬN ..................................................................................................... 99 TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................. 104 vi DANH MỤC BẢNG Bảng 1.1: Kết quả thực hiện công tác quyết toán vốn đầu tƣ XDCB từ NSSN tại huyện Văn Chấn giai đoạn 2016 - 2018..................................................... 33 Bảng 2.1. Tình hình thu chi ngân sách tỉnh Phú Thọ...................................... 43 giai đoạn 2016 - 2019 ...................................................................................... 43 Bảng 2.2. Vốn đầu tƣ trên địa bàn tỉnh Phú Thọ trong giai đoạn 2016-2020 43 Bảng 2.3: Tổng hợp kết quả thẩm tra quyết toán vốn đầu tƣ XDCB tại Sở Tài chính Phú Thọ giai đoạn 2017-2020 ............................................................... 62 Bảng 2.4. Tổng hợp kết quả thẩm tra quyết toán vốn đầu tƣ XDCB hoàn thành tại một số huyện, thành, thị trong tỉnh Phú Thọ năm 2020............................. 65 Bảng 2.5: Tổng hợp các công trình đã thẩm tra, chủ đầu tƣ thực hiện lập và nộp báo cáo quyết toán vốn đầu tƣ XDCB hoàn thành chậm thời gian so với quy định giai đoạn 2017-2020 ........................................................................ 69 vii DANH SƠ ĐỒ Sơ đồ 2.1: Trình tự thẩm tra quyết toán vốn đầu tƣ XDCB hoàn thành tại Sở Tài chính Phú Thọ ........................................................................................... 55 Sơ đồ 3.1: Quy trình tổng quát thực hiện thẩm tra quyết toán vốn đầu tƣ XDCB hoàn thành ........................................................................................... 79 viii DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT KÝ HIỆU STT NỘI DUNG 1 CP Chính phủ 2 HMCT Hạn mức công trình 3 KT-XH Kinh tế - xã hội 4 NSNN Ngân sách Nhà nƣớc 5 QTDA Quyết toán dự án 6 TNHH Trách nhiệm hữu hạn 7 TNHH XDTM Trách nhiệm hữu hạn xây dựng thƣơng mại 8 UBND Uỷ ban nhân dân 9 XDCB Xây dựng cơ bản 1 Phần I: MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Vốn đầu tƣ có vai trò quan trọng đối với quá trình phát triển kinh tế xã hội của mỗi địa phƣơng. Ngay từ những năm giữa thế kỷ XX, các nhà kinh tế học đã coi sự thiếu hụt về vốn là một hạn chế chủ yếu của tăng trƣởng kinh tế. Việc huy động và sử dụng các nguồn vốn đầu tƣ có hiệu quả là nhân tố quyết định trực tiếp đến tăng trƣởng kinh tế, thúc đẩy tăng trƣởng kinh tế, nâng cao mức sống của nhân dân và giải quyết nhiều vấn đề xã hội của đất nƣớc và mỗi địa phƣơng. Những năm qua, với chủ trƣơng cải thiện môi trƣờng đầu tƣ kinh doanh, tỉnh Phú Thọ đã có nhiều bƣớc tiến trong thu hút vốn đầu tƣ vào tỉnh, nâng tổng vốn đầu tƣ toàn xã hội trên địa bàn tỉnh ngày càng tăng. Nhiều dự án XDCB sau khi hoàn thành đƣợc đƣa vào khai thác sử dụng đã mang lại hiệu quả kinh tế: góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế của tỉnh, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân trong tỉnh... Tuy nhiên, còn tình trạng lãng phí, thất thoát nguồn NSNN. Vì vậy việc sử dụng hiệu quả nguồn vốn ngân sách bảo đảm hiệu quả, tiết kiệm và chống lãng phí trong triển khai, thực hiện các dự án XDCB sẽ góp phphát triển kinh tế xã hội. Để thực hiện đƣợc mục tiêu đó cần chú trọng thực hiện ở tất cả các khâu: từ chủ trƣờng đầu tƣ, thực hiện đầu tƣ và kết thúc đầu tƣ đƣa vào sử dụng. Trong đó khâu quyết toán vốn đầu tƣ XDCB bằng nguồn NSNN có vị trí rất quan trọng về lý luận cũng nhƣ quá trình điều hành thực tiễn. Tại các cơ quan tài chính của tỉnh Phú Thọ luôn quan tâm công tác quyết toán vốn đầu tƣ xây dựng cơ bản (XDCB) bằng nguồn NSNN và đã đạt đƣợc những kết quả nhất định, giúp tiết kiệm cho ngân sách tỉnh hàng năm nguồn vốn khá lớn, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý và thiết thực nâng cao hiệu quả đầu tƣ, phát triển của tỉnh. Bên cạnh những kết quả đạt đƣợc, 2 trong quyết toán vốn đầu tƣ XDCB bằng nguồn NSNN ở Phú Thọ vẫn còn một số bất cập: giá trị vốn đầu tƣ còn đƣợc quyết toán chƣa chuẩn xác, còn tình trạng chủ đầu tƣ chậm lập, nộp báo cáo quyết toán và cơ quan tài chính chƣa kịp thời trong công tác thẩm tra phê duyệt quyết toán, trong việc đôn đốc lập báo cáo quyết toán, tình trạng hồ sơ quyết toán bị thất lạc; có nơi, có lúc công tác quyết toán vốn đầu tƣ XDCB chƣa đƣợc các cấp lãnh đạo quan tâm đúng mức, bố trí chi phí cho công tác thẩm tra, quyết toán dự án hoàn thành chƣa đầy đủ; Vấn đề phối hợp giữa các đơn vị chức năng liên quan cũng cần phải chú trọng, quan tâm hơn... Đó là những khó khăn, thách thức trong công tác quyết toán vốn đầu tƣ XDCB bằng nguồn NSNN của tỉnh Phú Thọ trong những năm qua. Từ thực tế đó, với những kiến thức đƣợc tiếp thu, nghiên cứu và xuất phát từ trách nhiệm của một chuyên viên đanh làm việc tại Sở Tài chính tỉnh Phú Thọ, em chọn đề tài: Nâng cao chất lượng quyết toán vốn đầu tư XDCB bằng nguồn vốn NSNN tỉnh Phú Thọ với mong muốn tìm hiểu kỹ hơn những nội dung lý luận, thực trạng và đề xuất những giải pháp về quyết toán vốn đầu tƣ XDCB bằng nguồn NSNN, góp phần nâng cao hiệu quả của công tác này trong thực tiễn tại Sở Tài chính nói riêng, các cơ quan tài chính của Tỉnh nói chung, từ đó góp phần thiết thực trong xây dựng, phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Phú Thọ những năm tới. 2. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu 2.1. Mục tiêu nghiên cứu Đƣa ra các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao hiệu quả quyết toán vốn đầu tƣ XDCB bằng NSNN. 2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu - Hệ thống hóa những vấn đề lý luận cơ bản và khái quát thực tiễn về vốn đầu tƣ XDCB bằng nguồn NSNN. 3 - Đánh giá đƣợc thực trạng quyết toán vốn đầu tƣ XDCB bằng nguồn NSNN tỉnh Phú Thọ, tìm ra những bất cập, tồn tại cần khắc phục. - Đƣa ra đƣợc các giải pháp nhằm nâng cao chất lƣợng quyết toán vốn đầu tƣ XDCB bằng nguồn NSNN của tỉnh Phú Thọ. 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 3.1. Đối tượng nghiên cứu: Đề tài tập trung nghiên cứu về chất lƣợngquyết toán vốn đầu tƣ XDCB bằng nguồn NSNN tại tỉnh Phú Thọ. 3.2. Phạm vi nghiên cứu: - Về thời gian: nghiên cứu, đánh giá kết quả trong giai đoạn từ năm 2016 đến năm 2020. - Về không gian: các dự án đầu tƣ XDCB sử dụng nguồn NSNN trên địa bàn tỉnh Phú Thọ. - Về nội dung: nghiên cứu, đánh giá về thực trạng chất lƣợng quyết toán vốn đầu tƣ XDCB bằng nguồn NSNN tại tỉnh Phú Thọ. 4. Quan điểm, phƣơng pháp tiếp cận và phƣơng pháp nghiên cứu 4.1. Quan điểm nghiên cứu: Tuân thủ các chủ trƣơng, đƣờng lối của Đảng và chính sách pháp luật của Nhà nƣớc Việt Nam về đối tƣợng nghiên cứu. 4.2. Phương pháp tiếp cận: Trong quá trình nghiên cứu, Tác giả tiếp cận tài liệu nghiên cứu và khảo sát, đánh giá thực tế tình hình quyết toán vốn đầu tƣ XDCB bằng nguồn NSNN trên địa bàn tỉnh Phú Thọ. 4.3. Phương pháp nghiên cứu cụ thể: Đề tài sử dụng tổng hợp nhiều phƣơng pháp nghiên cứu, trong đó chú trọng phƣơng pháp: phân tích, tổng hợp, so sánh, diễn giải, quy nạp… đặc biệt sử dụng hai phƣơng pháp chính sau: 4 - Phƣơng pháp phân tích thống kê: Thu thập các tài liệu, số liệu đã có tại Sở Tài chính, Cục Thống kê tỉnh, Phòng Tài chính – kế hoạch, UBND các huyện, thành, thị, các chủ đầu tƣ trên địa bàn tỉnh. Từ đó phân tích và đƣa ra những nhiệm vụ, giải pháp thực hiện trong thời gian tiếp theo. - Phƣơng pháp so sánh, đối chứng: so sánh số liệu giữa các năm, so sánh số liệu giữa các báo cáo, so sánh số liệu giữa báo cáo và trong thực tế, so sánh giữa các đơn vị đầu tƣ, các huyện, thành thị trong tỉnh. - Phƣơng pháp thu thập thông tin: Thu thập thông tin công bố chính thức của các cơ quan nhà nƣớc; những thông tin về tình hình kinh tế - xã hội của tỉnh, về tình hình quyết toán vốn đầu tƣ XDCB bằng nguồn NSNN do các cơ quan chức năng của các huyện, thành, thị, các Chủ đầu tƣ cung cấp. Thu thập tài liệu dựa trên cơ sở tổng hợp các xã, các huyện, thành, thị, các Chủ đầu tƣ trong quyết toán vốn đầu tƣ XDCB bằng nguồn NSNN trên địa bàn tỉnh. 5. Đóng góp mới của luận văn 5.1. Về mặt lý luận và học thuật Luận văn luận giải có hệ thống những vấn đề lý luận cơ bản về quyết toán vốn đầu tƣ XDCB, gồm: các khái niệm có liên qua, vị trí, vai trò, các nhân tố ảnh hƣởng; Nội dung, yêu cầu đối với quyết toán vốn đầu tƣ XDCB bằng nguồn NSNN đối với cơ quan tài chính và thực tế của một số địa phƣơng để từ đó rút ra kinh nghiệm cho tỉnh Phú Thọ. 5.2 Về mặt thực tiễn Trên cơ sở điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội của Tỉnh, tìm hiểu thực trạng quyết toán vốn đầu tƣ XDCB với: ƣu điểm, hạn chế, bất cập và nguyên nhân chủ quan, nguyên nhân khách quan. Thực trạng là căn cứ quan trọng để luận văn đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quyết toán vốn đầu tƣ XDCB bằng nguồn NSNN ở tỉnh Phú Thọ.. 6. Kết cấu luận văn 5 Ngoài phần mở đầu và kết luận, luận văn đƣợc chia làm 3 chƣơng: Chương I: Cơ sở lý luận và kinh nghiệm thực tiễn quyết toán vốn đầu tƣ XDCB bằng nguồn vốn NSNN. Chương II: Thực trạng quyết toán vốn đầu tƣ XDCB bằng nguồn vốn NSNN tỉnh Phú Thọ. Chương III: Giải pháp nâng cao chất lƣợng quyết toán vốn đầu tƣ XDCB bằng nguồn vốn NSNN tỉnh Phú Thọ. 7. Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài Trong quá trình nghiên cứu, của tác giả đã tiếp cận một số sách, giáo trình và công trình có nội dung liên quan đến đề tài. Cụ thể: * Sách, giáo trình: PGS.TS.Thịnh Văn Vinh và TS.Mai Vinh: Giáo trình Kiểm toán đầu tư xây dựng cơ bản và ngân sách (XB năm 2012), giúp ngƣời học có đƣợc hiểu biết cơ bản về kiểm toán báo cáo quyết toán dự án đầu tƣ XDCB hoàn thành và kiểm toán NSNN. Nội dung của giáo trình đáp ứng nhu cầu của ngƣời học về sử dụng thông tin kiểm toán nói chung và thông tin kiểm toán đầu tƣ XDCB và NSNN nói riêng ngày càng phát triển, phù hợp với yêu cầu chất lƣợng thông tin ngày càng cao của ngƣời học trong giai đoạn hiện nay. PGS,TS.Hoàng Văn Quỳnh, Ths.Cao Minh Tiến: Giáo trình quản lý danh mục đầu tư (XB năm 2017): gồm 5 chƣơng, giúp ngƣời học nắm đƣợc nội dung cơ bản của quản lý danh mục đầu tƣ, những vấn đề về thị trƣờng hiệu quả, về vấn đề tài chính hành vi, có kiến thức để xây dựng danh mục, lựa chọn danh mục đầu tƣ, hình thành tƣ duy về chiến lƣợc quản lý danh mục đầu tƣ và rèn kỹ năng đánh giá hiệu quả quản lý danh mục đầu tƣ. TS. Từ Quang Phƣơng: Giáo trình Quản lý dự án đầu tư. Nghiên cứu giáo trình giúp ngƣời học có cái nhìn khái quát về dự án đầu tƣ, cụ thể là về những vấn đề cơ bản liên quan lập kế hoạch dự án, cách quản lý thời gian và tiến độ dự án một cách hiệu quả. Trên cơ sở những kiến thức đó ngƣời học 6 biết cách lập mô hình tổ chức và phân phối các nguồn lực dự án; biết cách lập dự toán ngân sách và quản lý chi phí. * Luận án, luận văn Vũ Quang Phiến (2019): Quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách Nhà nước tại Quân khu 3 Bộ Quốc phòng, Luận án Tiến sĩ Tài chính – ngân hàng, Học viên Tài chính. Trong nội dung cơ bản của luận án, tại phần cơ sở lý luận tác giả đã đƣa ra và làm sáng tỏ những vấn đề cơ bản về vốn đầu tƣ XDCB và quản lý vốn đầu tƣ XDCB từ NSNN. Tại phần nội dung về thực trạng, tác giả đã làm rõ thực trạng và đánh giá hiệu quả quản lý vốn đầu tƣ XDCB từ NSNN tại Quân khu 3 – BQP. Trên cơ sở những kết quả đạt đƣợc, hạn chế và nguyên nhân, tác giả đã đề ra các mục tiêu, quan điểm, đề xuất các giải pháp khả thi và tính toán các điều kiện để thực hiện các giải pháp đến năm 2025 và tầm nhìn đến năm 2030. Ngụy Kim Phƣơng (2009), Giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn ngân sách địa phương tỉnh Bắc Giang, Luận văn Thạc sĩ quản trị kinh doanh, Đại học Quốc gia, Hà Nội. Tác giả luận văn đã đƣa ra và làm những vấn đề lý luận về sử dụng vốn đầu tƣ XDCB từ nguồn ngân sách địa phƣơng: khái niệm, vị trí, vai trò, các nhân tố ảnh hƣởng, nội dung…; Tại chƣơng về thực trạng, tác giả đã nêu những ƣu điểm, hạn chế trong sử dụng vốn đầu tƣ XDCB từ nguồn ngân sách địa phƣơng của tỉnh Bắc Giang, lý giải nguyên nhân khách quan, chủ quan, để từ đó đƣa ra giải pháp nâng cao hiệu quả trong thời gian tới. Nguyễn Chí Lợi (2013): Nâng cao chất lượng quyết toán vốn đầu tư xây dựng cơ bản hoàn thành bằng nguồn ngân sách nhà nước tỉnh Phú Thọ. Luận văn Thạc sĩ Quản lý kinh tế, Đại học Thái Nguyên. Trong luận văn, tác giả làm sáng tỏ những vấn đề về quyết toán vốn đầu tƣ XDCB từ nguồn NSNN, kinh nghiệm của một số địa phƣơng; đánh giá ƣu điểm, hạn chế quyết 7 toán vốn đầu tƣ XDCB từ nguồn NSNN của tỉnh Phú Thọ từ năm 2007 đến năm 2011 và đề ra giải pháp nâng cao hiệu quả quyết toán vốn trong thời gian tới. Đinh Thị Châu Giang (2018): Hoàn thiện công tác quyết toán vốn đầu tư xây dựng cơ bản bằng nguồnngân sách nhà nước tại tỉnh Yên Bái; Luận văn Thạc sĩ Quản lý kinh tế, Đại học Thái Nguyên. Trong nội dung của luận văn, tác giả đề cập những vấn đề cơ bản về quyết toán vốn đầu tƣ XDCB từ nguồn NSNN; đánh giá ƣu điểm, hạn chế kèm lý giải nguyên nhân của việc sử dụng vốn đầu tƣ XDCB từ nguồn ngân sách Nhà NSNN ƣớc của tỉnh Yên Bái từ năm 2012 đến năm 2016 và đề ra giải pháp nâng cao hiệu quả quyết toán vốn trong thời gian tới. * Bài viết, nghiên cứu Tăng cường quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản tại huyện Mai Châu, tỉnh Hòa Bình, đăng trên Tạp chí Tài chính kỳ 1 tháng 4 năm 2019. Tác giả từ khái quát ngắn gọn những vấn đề liên quan quản lý vốn đầu tƣ XDCB đã liên hệ, đánh giá thực trạng công tác quản lý vốn đầu tƣ XDCB tại huyện Mai Châu, tỉnh Hòa Bình. Trên cơ sở đó đƣa ra những giải pháp thiết thực, khả thi nhằm tăng cƣờng công tác quản lý vốn đầu tƣ XDCB trên địa bàn Huyện. Tác giả Lê Thu Hƣơng: Tình hình thực hiện công tác quyết toán vốn đầu tư các dự án hoàn thành sử dụng vốn Nhà nước, bài đăng vào lúc: 10:17:45, ngày: 30/03/2018 trên Cổng thông tin điện tử Sở tài chính Bình Định Nhƣ vậy có nhiều công trình nghiên cứu có nội dung liên quan đề tài, có những công trình nghiên cứu trên địa bàn tỉnh Phú Thọ, tuy nhiên thời gian đã lâu, các số liệu, nội dung tiếp cận đã cũ. Trên cơ sở kế thừa có chọn lọc nội dung, phƣơng pháp của các công trình nghiên cứu, và là ngƣời trực tiếp làm về công tác quản lý tài chính của tỉnh Phú Thọ, với cách tiếp cận mới, 8 những nội dung nghiên cứu của tác giả trong luận văn không trùng khớp với các công trình nghiên cứu đã đƣợc công bố trên. CHƢƠNG I CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ KINH NGHIỆM THỰC TIỄN QUYẾT TOÁN VỐN ĐẦU TƢ XÂY DỰNG CƠ BẢN BẰNG NGUỒN VỐN NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC 1.1. Quyết toán vốn đầu tƣ xây dựng cơ bản bằng nguồn vốn ngân sách Nhà nƣớc 1.1.1. Một số khái niệm về quyết toán vốn đầu tư XDCB 1.1.1.1. Khái niệm vốn Vốn là một phạm trù của nền kinh tế hàng hóa, là yếu tố quyết định đến sản xuất và lƣu thông hàng hóa. Có nhiều cách định nghĩa về vốn với các cách tiếp cận khác nhau. Nhƣng điểm chung là xét trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp hay của cả nền kinh tế,các nhà nghiên cứu đều không thể phủ nhận vốn luôn là một trong những thành tố có ý nghĩa quyết định. Đối với một quốc gia, để phát triển cần: nhân lực, kỹ thuật công nghệ và tài nguyên, trong đó vốn luôn đƣợc coi là một trong các nguồn lực phát triển. Nhƣ vậy, bất kỳ một quốc gia nào muốn phát triển, đều cần phải có vốn. Đối với doanh nghiệp, trong sản xuất kinh doanh vốn tồn tại dƣới hai hình thức: giá trị và hiện vật. Trong đó: tiềnlà hình thái tồn tại duy nhất của hình thái giá trị. Học thuyết giá trị thặng dƣ của Mác đã chỉ ra đây là hình thái ban đầu và cũng là hình thái cuối cùng của vốn (công thức chu chuyển: T- HT’, tức: tiền là vốn ban đầu và sau cùng của chu kỳ kinh doanh). Dƣới dạng hình thái hiện vật, vốn tồn tại dƣới dạng hình thái tƣ liệu sản xuất, gồm: nhà xƣởng, máy móc, thiết bị,… Trong nội dung của luận văn, tác giả tiếp cận khái niệm vốn với cách hiểu vốn kinh doanh của một doanh nghiệp, và nó đƣợc biểu hiện bằng toàn 9 bộ tài sản dùng cho kinh doanh, gồm: tiền đƣợc đƣa vào lƣu thông, sản xuất kinh doanh; các loại tài sản hữu hình (nhƣ máy móc, thiết bị, nhà xƣởng, kho tàng, bến bãi, vật tƣ hàng hoá… ) và những tài sản vô hình (nhƣ quyền sở hữu công nghệ, uy tín của doanh nghiệp, nhãn mác độc quyền, kinh nghiệm tay nghề, nguồn nhân lực, nguồn chất xám…). [16] 1.1.1.2. Khái niệm vốn đầu tư Trong nền kinh tế thị trƣờng, mọi chủ thể kinh tế muốn tồn tại, phát triển cần tái sản xuất (tái sản xuất giản đơn và tái sản xuất mở rộng). Tuy nhiên, để thực hiện đƣợc điều này, phải dự trữ tích luỹ các nguồn lực (nhân lực, kỹ thuật công nghệ, tài nguyên, vốn). Các nguồn lực này trở thành vốn đầu tƣ khi đƣợc sử dụng để tái sản xuất ra các tài sản cố định của nền kinh tế. Vậy, có thể hiểu vốn đầu tƣ chính là tiền tích luỹ của xã hội, của các cơ sở sản xuất kinh doanh, dịch vụ, là vốn huy động của dân và vốn huy động từ các nguồn khác, đƣợc đƣa vào sử dụng trong quá trình tái sản xuất xã hội nhằm duy trì tiềm lực sẵn có và tạo tiềm lực mới cho nền sản xuất xã hội [15]. 1.1.1.3. Khái niệm vốn đầu tư XDCB Vốn đầu tƣ XDCB là toàn bộ những chi phí để đạt đƣợc mục đích đầu tƣ ( bao gồm chi phí cho việc khảo sát thiết kế và xây dựng, mua sắm, lắp đặt máy móc thiết bị và các chi phí khác đƣợc ghi trong tổng dự toán) [11]. Nguồn hình thành vốn đầu tƣ XDCB gồm: Nguồn trong nước: bao gồm vốn NSNN và vốn tín dụng đầu tƣ. Thƣờng chiếm tỷ trọng lớn, quyết định sự phát triển kinh tế của đất nƣớc. Nguồn nước ngoài: bao gồm: Vốn viện trợ của các tổ chức quốc tế (WB, ADB…) các tổ chức chính phủ (JBIC, OECF…), các tổ chức phi chính phủ (NGO, ODA…), giữ vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế mỗi quốc gia. Vốn đầu tƣ XDCB thuộc NSNN: vốn của NSNN đƣợc cân đối trong dự toán NSNN hàng năm, đƣợc hình thành từ các nguồn thu trong nƣớc, nƣớc 10 ngoài để cấp phát và cho các địa phƣơng vay ƣu đãi, phục vụ đầu tƣ XDCB.[11] 1.1.1.4. Quyết toán vốn đầu tư XDCB Quyết toán NSNN là việc tổng kết, đánh giá việc thực hiện ngân sách và chính sách tài chính ngân sách của quốc gia cũng nhƣ xem xét trách nhiệm pháp lý của các cơ quan nhà nƣớc khi sử dụng nguồn lực tài chính quốc gia để thực hiện các chức năng quản lý của nhà nƣớc trong một thời gian nhất định, đƣợc cơ quan Nhà nƣớc có thẩm quyền phê chuẩn. [14] Quyết toán vốn đầu tƣ XDCB: Là việc lập, kiểm tra và quyết định báo cáo tài chính về quản lý và sử dụng vốn đầu tƣ để XDCB kể từ khi bắt đầu đến khi kết thúc,bàn giao đƣa dự án, công trình hoặc hạng mục công trình đó vào sử dụng. Các chủ thể trực tiếp liên quan quyết toán vốn đầu tƣ XDCB bằng nguồn NSNN, gồm: chủ đầu tƣ - ngƣời lập báo cáo và đề nghị cấp có thẩm quyền quyết định phê duyệt và cơ quan tài chính - cơ quan thẩm tra báo cáo. 1.1.2. Quyết toán vốn đầu tư XDCB bằng nguồn vốn NSNN tại cơ quan tài chính Trách nhiệm: kiểm tra tính hợp pháp của quá trình đầu tƣ, xác định chi phí hợp pháp đã sử dụng để thực hiện các dự án, công trình, hạng mục công trình, hình thành nên giá trị tài sản do kết quả đầu tƣ đem lại đƣợc bàn giao đƣa vào sản xuất, khai thác, sử dụng. Nhiệm vụ: Hƣớng dẫn, đôn đốc chủ đầu tƣ thực hiện quyết toán kịp thời, đúng, đủ các nội dung, mẫu biểu và hồ sơ theo quy định; Tổ chức thẩm tra đầy đủ nội dung báo cáo quyết toán; chịu trách nhiệm truớc pháp luật về kết quả thẩm tra; Hƣớng dẫn nghiệp vụ, kiểm tra cơ quan tài chính cấp dƣới. Kết quả: xác định toàn bộ chi phí hợp pháp đã sử dụng để hình thành nên sản phẩm XDCB. (Sản phẩm có thể là một dự án hoàn thành bàn giao đƣa