Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Giáo dục - Đào tạo Cao đẳng - Đại học Nghiên cứu một số đặc điểm và kết quả điều trị nấm da ở bệnh nhân đến khám và đi...

Tài liệu Nghiên cứu một số đặc điểm và kết quả điều trị nấm da ở bệnh nhân đến khám và điều trị tại trung tâm chống phong da liễu nghệ an 2015 2016

.PDF
27
283
106

Mô tả:

B GIÁO D C VÀ ÀO T O B YT VI N S T RÉT - KÝ SINH TRÙNG - CÔN TRÙNG TRUNG ƯƠNG NGUY N THÁI DŨNG NGHIÊN C U M T S VÀ K T QU I U TR N M DA C I M B NH NHÂN N KHÁM VÀ I U TR T I TRUNG TÂM CH NG PHONG - DA LI U NGH AN 2015 - 2016 Chuyên ngành: KÝ SINH TRÙNG Y H C Mã s : 62 72 0116 TÓM T T LU N ÁN TI N S Y H C HÀ N I - 2017 LU N ÁN Ư C HOÀN THÀNH T I: VI N S T RÉT - KÝ SINH TRÙNG - CÔN TRÙNG TRUNG ƯƠNG Ngư i hư ng d n khoa h c: 1. PGS.TS NGUY N KH C L C 2. TS. LÊ TR N ANH Ph n bi n 1: Ph n bi n 2: Ph n bi n 3: Lu n án s ư c b o v t i H i ng ch m lu n án c p Vi n t i Vi n S t rét - Ký sinh trùng - Côn trùng Trung ương Vào h i: gi ngày tháng năm 2017 Có th tìm hi u lu n án t i: - Thư vi n Qu c gia - Thư vi n Vi n S t rét - Ký sinh trùng - Côn trùng Trung ương. DANH M C CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN C U CÓ LIÊN QUAN N TÀI LU N ÁN Ã CÔNG B 1. Nguy n Thái Dũng, Lê Tr n Anh, Nguy n Kh c L c (2016), “M t s y u t liên quan b nh n m da trên b nh nhân n khám và i u tr t i Trung tâm ch ng Phong - Da li u Ngh Anh (2015 - 2016)”, Phòng ch ng b nh s t rét và các b nh kí sinh trùng, t p 94, s 5, 69 - 74. 2. Nguyen Thai Dung, Le Tran Anh, Nguyen Khac Luc (2016), “Efficacy and safety of terbinafine in the treatment of dermatophytosis at Nghean provincipal leprosy, dermatology centre (2015-2016)”, Y dư c h c quân s , Vol 41, N7, tháng 9, 53 - 58. 3. Nguy n Thái Dũng, Lê Tr n Anh, Nguy n Kh c L c (2016), “Nghiên c u nh hư ng m t s y u cơ a nm c b nh n m da”, Y h c th c hành, s 10 (1023), 9 - 12. 4. Nguy n Thái Dũng, Lê Tr n Anh, Nguy n Kh c L c (2016), “M t s y u t hành vi c a b nh nhân liên quan nm c b nh n m da”, Y dư c h c quân s , Vol 41, N9, tháng 12/2016, 121 - 127. 1 TV N Trên da có th nhi m nhi u lo i n m khác nhau. B nh n m da là m t trong nh ng b nh n m ph bi n nh t, phân b kh p nơi trên th gi i. ã có nhi u công trình nghiên c u cho th y t l b nh khá cao trong c ng ng [9], [35]. B nh n m da do các loài n m thu c ba gi ng n m là Trichophyton, Microsporum, Epidermophyton gây ra. K thu t sinh h c phân t ã ư c ng d ng nhi u nh danh các loài n m do ưu i m v s chính xác cao c a các k thu t này. Ngh An là m t t nh, có nhi u y u t thu n l i cho các b nh n m phát tri n, nhưng n nay chưa có công trình nghiên c u nào nghiên c u v b nh n m da. Xu t phát t th c t trên, chúng tôi ti n hành tài lu n án “Nghiên c u m t s c i m nhi m n m da và k t qu i u tr b nh nhân t i Trung tâm Ch ng Phong - Da li u t nh Ngh An 2015 - 2016” v i m c tiêu sau: 1. Mô t m t s c i m nhi m n m da trên b nh nhân n khám và i u tr t i Trung tâm Ch ng Phong - Da li u t nh Ngh An năm 2015-2016. 2. Xác nh thành ph n loài n m gây b nh b ng hình thái h c và k thu t sinh h c phân t . 3. ánh giá k t qu i u tr n m da b ng terbinafine t i Trung tâm Ch ng Phong - Da li u t nh Ngh An. NH NG ÓNG GÓP M I V M T KHOA H C VÀ Ý NGHĨA TH C TI N C A LU N ÁN 1. Tính m i: Lu n án ã ng d ng sinh h c phân t trong xác nh thành ph n loài n m da và là nghiên c u u tiên ánh giá hi u qu i u tr n m da c a Terbinafine ư ng u ng t i Vi t Nam. 2. Tính khoa h c và th c ti n: - ã xác nh ư c c i m và m t s y u t liên quan nhi m n m da. - ã mô t m t s c i m lâm sàng, nh hư ng c a m t s y u t cơ a, hành vi... t i m c b nh n m da. - Lu n án xác nh ư c thành ph n loài n m da cho th y Trichophyton rubrum ph bi n nh t (67,2%); sau ó là Trichophyton interdigitale (12,4%), Trichophyton tonsurans 9,5%, Microsporum gypseum 8,0%, Microsporum canis 2,2%, Trichophyton verrucosum 0,7%. - K t qu nghiên c u cho th y Terbinafine d ng cream bôi có hi u qu i u tr n m da m c nh , v a; m c n ng c n k t h p Terbinafine d ng cream bôi và u ng. Sau 4 tu n c hai phác u có t l kh i 100%. B nh nhân dùng thu c u ng có m t s tác d ng không mong mu n. C U TRÚC C A LU N ÁN Lu n án có 133 trang (không k ph l c) bao g m các ph n: t v n (2 trang); chương 1: T ng quan tài li u (23 trang); chương 2: i tư ng và phương pháp nghiên c u (23 trang); chương 3: K t qu nghiên c u (35 trang); chương 4: Bàn lu n (27 trang); K t lu n và ki n ngh (3 trang); các công trình ã công b c a tác gi có liên quan n n i dung lu n án (1 trang); nh ng óng góp m i c a lu n án (1 trang); tài li u tham kh o (15 trang, g m 40 tài li u ti ng Vi t và 106 tài li u ti ng Anh) và ph l c (27 trang). Lu n án ư c trình bày v i 34 b ng, 30 hình. Chương 1 T NG QUAN TÀI LI U 1.1. I CƯƠNG V N M VÀ N M DA 1.1.1. M t s khái ni m chung Hi n nay ã phát hi n có kho ng 400 loài gây b nh cho ngư i [12], [28]. N m y h c ư c phân lo i theo nhi u cách khác nhau; g m hai nhóm chính là: nhóm n m trên da và nhóm n m n i t ng. 1.1.2. M t s thu t ng v n m da N m da (dermatophytes), là m t nhóm n m s i, g m ba gi ng Trichophyton, Microsporum và Epidermopyton v i kho ng 40 loài khác nhau [142]. Nhi m n m da là nhi m n m ch xâm nh p vào t ch c s ng. Tùy vào m c xâm nh p c a n m và áp ng mi n d ch c a cơ th trên lâm sàng mà có bi u hi n viêm h n ch ho c viêm rõ [37]. 1.1.3. c i m sinh h c c a n m da * c i m hình thái h c: Khu n l c n m da d ng s i, ph ng ho c g cao, có n p g p, b m t d ng lông m n. B ph n sinh dư ng: S i n m có vách ngăn, không màu. B ph n sinh s n: bào t nh , bào t l n. * Thành ph n hóa h c c a t bào n m da Trong thành ph n t bào n m da có cacbonhydrat trong thành t bào. M t s axit amin trong t bào n m như glutamin, asparagin [37]. * c i m sinh lý dinh dư ng chuy n hóa: Ký sinh môi trư ng keratin hóa nhưng cũng có th m c t t môi trư ng khác như môi trư ng Sabouraud. * c i m sinh thái: N m da phát tri n m nh 25 - 30°C. m cao cũng là i u ki n thu n l i n m da phát tri n. pH thích h p v i n m da là 6,9 - 7,2 [37]. 1.2. H TH NG PHÂN LO I VÀ NH DANH N M DA 1.2.1. Sơ lư c l ch s nghiên c u n m da Nghiên c u n m da b t u t JL Shoenlein vào năm 1839. Gruby (1841) là ngư i t tên cho Microsporum. Malmsten (1845) t tên cho Trichophyton. Sabouraud (2010) t tên cho Epidermophyton [108]. 1.2.2. Các h th ng phân lo i n m da H th ng phân lo i c a Sabouraud (1910); c a Conant và công s (1954); c a Novak và Galgoczy (1975); phân lo i n m da ngày nay. 1.2.3. Loài n m da N m da thu c l p b t toàn, có kho ng 40 loài thu c ba gi ng Microsporum, Trichophyton và Epidermopyton. 1.2.4. Các k thu t nh danh n m da nh loài d a vào hình thái n m trong nuôi c y [41]. nh lo i n m da chính xác hơn v i s h tr c a sinh h c phân t b ng các k thu t khác nhau như PCR, PCR-RFLP; gi i trình t gen [66]. 1.2.5. Nghiên c u thành ph n loài n m da Vi t Nam ng Văn Ng ã NC v n m u tiên [32]; Nguy n Th ào [13], Dương Văn Khiêm [23]; Lê Tr n Anh [2] ã nghiên c u thành ph n loài n m da, th y các loài n m hay g p Vi t Nam là T. rubrum, T. mentagrophytes, T. tonsurans, M. canis, M. Gypseum. 1.3. D CH T H C N M DA 1.3.1. ư ng lây truy n và kh i c m th c a n m da [64] Ti p xúc v i bào t , s i n m trong t ho c ng v t; do ti p xúc tr c ti p gi a ngư i b nh và ngư i lành [64]. 1.3.2. Phân b c a n m da Kho ng 20 - 25% dân s th gi i m c n m da và b nh n m da là m t trong nh ng b nh ph bi n nh t th gi i [83]. T i Vi t Nam, n m da chi m t l : 37,31% [10] ho c 42,85% [6]. 1.3.3. M t s y u t nh hư ng Nhi t 15°C n 30°C là thích h p nh t [37]; m [130]; n m da phát tri n thích h p nh t là pH hơi ki m (6,9 - 7,2) [12]; Ch t lư ng l p s ng da [37]; ngư i m c b nh n m da chi m t l cao trong nh ng tháng mùa hè và có mưa nhi u [2]; t p quán, hành vi, l i s ng, thói quen v sinh cá nhân, i u ki n lao ng…[13]. 1.4. C I M LÂM SÀNG VÀ C N LÂM SÀNG N M DA 1.4.1. c i m lâm sàng Có các th b nh lâm sàng như: N m h c lào; N m k chân; N m da u; N m móng. 1.4.2. c i m c n lâm sàng n m da Xét nghi m tr c ti p; nuôi c y và k thu t sinh h c phân t . 1.5. I U TR N M DA 1.5.1. Nguyên t c i u tr n m da Phát hi n s m, i u tr k p th i; bôi úng phác , th i gian, liên t c; dùng thu c thích h p tùy vùng da, tùy ngư i, m c b nh. 1.5.2. Thu c và phác i u tr n m da Có nhi u lo i thu c i u tr n m da như: C n ASA, c n BSI 2,5%, m Salicilic 5%, Gricin, Clotrimazol, Econazol …[7]. * Thu c Terbinafin [120]: Ch nh: N m móng; N m tóc; N m thân. Li u dùng: Cream bôi và viên u ng 250mg; Li u u ng cho n m da: tr >12 tu i và ngư i l n, u ng 1 viên m i ngày x 2 - 4 tu n. Thu c tương i an toàn, hay g p r i lo n tiêu hóa [120]. 1.5.3. Tình hình nghiên c u i u tr b nh n m da Dùng terbinafine u ng i u tr n m da thân, b n kh i 71 - 100% [128]. NC c a Nguy n T (1999) th y có hi u qu t t [14]. Chưa th y tác gi nào NC hi u qu c a terbinafine u ng trong i u tr n m da. 1.6. PHÒNG B NH N M DA 1.6.1. Các bi n pháp giáo d c tuyên truy n Bi n pháp v sinh cá nhân là r t quan tr ng 1.6.2. M t s bi n pháp phòng b nh n m da b ng k thu t Trên th gi i: M dùng b t (foot powder) có ch a acid undecyclenic r c vào giày, t t phòng n m k [37]. Vi t Nam: trong quân i dùng gói hóa ch t NaPCP và sulfat k m phòng n m [10]. Chương 2 I TƯ NG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C U 2.1. I TƯ NG, A I M VÀ TH I GIAN NGHIÊN C U 2.1.1. i tư ng nghiên c u - B nh nhân n khám t i Trung tâm ch ng phong - da li u Ngh An ư c ch n oán lâm sàng m c b nh n m da th a mãn tiêu chu n l a ch n . - N m da thu ư c t b nh nhân. 2.1.2. a i m nghiên c u - Trung tâm ch ng phong - da li u Ngh An. - La bô N m, BM Ký sinh trùng và côn trùng, HV Quân Y. 2.1.3. Th i gian nghiên c u T tháng 08 năm 2015 n tháng 08 năm 2016. 2.2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C U 2.2.1. Thi t k nghiên c u Thi t k nghiên c u mô t , ti n c u và ánh giá hi u qu phác i u tr . 2.2.2. Phương pháp nghiên c u 2.2.2.1. Mô t m t s c i m nhi m n m da trên b nh nhân n khám và i u tr t i Trung tâm Ch ng Phong - Da li u t nh Ngh An năm 2015 - 2016 * N i dung nghiên c u: - Mô t c i m d ch t h c n m da - Phân tích m t s y u t liên quan n nhi m n m da như nhân kh u h c, y u t cơ a, y u t hành vi, i u ki n lao ng ... - Mô t c i m lâm sàng b nh nhân m c n m da và xét nghi m soi tươi và nuôi c y n m.. * K thu t s d ng trong nghiên c u: - Khám phát hi n t n thương và ph ng v n theo b nh án nghiên c u: - K thu t l y b nh ph m và xét nghi m tr c ti p trong KOH 20% phát hi n s i n m. 2.2.2.2. Nghiên c u xác nh thành ph n loài n m gây b nh b ng hình thái h c và k thu t sinh h c phân t * N i dung nghiên c u - Xác nh loài b ng phương pháp hình thái. - nh danh loài n m da b ng k thu t sinh h c phân t . * K thu t s d ng trong nghiên c u - K thu t phân l p n m trong môi trư ng Mycosel Agar; - K thu t nh danh n m b ng hình thái; - K thu t nh danh n m b ng PCR-RFLP v i m i ITS1-ITS4, phân c t gi i h n b ng enzyme MvaI và HaeIII; - K thu t nh danh n m b ng gi i trình t . 2.2.2.3. Nghiên c u ánh giá k t qu i u tr n m da b ng terbinafine t i Trung tâm Ch ng Phong - Da li u t nh Ngh An * N i dung nghiên c u: - i u tr n m da b ng phác terbinafine (Bi t dư c Trigenol cream 10g), thu c bôi t i ch t n thương do n m da. - i u tr n m da b ng phác terbinafine bôi t i ch t n thương k t h p v i terbinafine (bi t dư c Terbisil 250mg), thu c viên, ư ng u ng. - ánh giá tác d ng không mong mu n c a thu c terbinafine trong i u tr n m da. 2.2.4. Phân tích s li u: ph n m m th ng kê SPSS 11.5 for Windows. 2.3. O C TRONG NGHIÊN C U: Tuân th các quy nh trong nghiên c u y, sinh h c. Chương 3 K T QU NGHIÊN C U 3.1. c i m nhi m n m da t i Trung tâm ch ng phong - da li u t nh Ngh An 3.1.1. c i m d ch t h c * c i m nhân kh u h c c a i tư ng nghiên c u T ng s 434 b nh nhân nghi nhi m n m trên lâm sàng ư c khám và ưa vào nghiên c u. B nh nhân tu i t 10 - 39 là ch y u, chi m 63,59 % t ng s b nh nhân. Tu i trung bình 29,71 ± 16,67. Nam gi i là ch y u (63,4%), n chi m 36,6%. i tư ng nghiên c u nhi u nh t là nông dân (28,57%), h c sinh sinh viên (25,8). Trình h c v n: nhóm h c trung h c ph thông (38,71%), ti p theo nhóm trình cao ng, i h c (27,4%). Ph n l n i tư ng nghiên c u s ng nông thôn (72,4%), thành th (27,6%). * c i m d ch t nhi m n m da: - T l nhi m n m da: t l nhi m n m i tư ng NC là 42,4%. - T l nhi m n m da khu v c sinh s ng: ngư i s ng nông thôn 45,2% và thành th 35% khác bi t chưa có ý nghĩa. * M t s y u t liên quan v i nhi m n m da: Ngư i làm ngh t do có nguy cơ nhi m n m da cao hơn. Tr em, ngư i già có nguy cơ nhi m n m da th p hơn. B nh nhân có trình trung h c ph thông có nguy cơ nhi m n m da cao hơn (OR = 1,66; CI 95% 1,12 - 2,45; p < 0,05). B ng 3.6. Liên quan gi a m t s y u t ti p xúc v i nhi m n m da (n = 434) Nhi m n m da Có Không Y ut Ti p xúc t, ng v t Nuôi chó, mèo S ng t p th M c chung qu n áo Dùng chung khăn Có 67 76 Không Có 117 128 174 159 Không 56 91 Có Không Có Không Có Không 43 141 29 155 25 159 23 227 14 236 2 248 OR (CI 95%) p 1,47 1,31 (0,88 - 1,96) > 0,05 1,43 1,31 (0,87 - 1,96) > 0,05 16,50 3,01 (1,74 - 5,21) < 0,01 11,15 3,15 (1,62 - 6,16) < 0,01 29,71 19,42 (4,56 - 83,45) < 0,001 T l nhi m n m da nh ng ngư i s ng t p th , hay m c chung qu n áo, hay dùng chung khăn có nguy cơ nhi m n m da cao hơn 3,01 l n, 3,15 l n và 19,42 l n. B ng 3.7. Liên quan gi a m t s hành vi v i nhi m n m da (n = 434) Y ut M c qu n áo m Hay ti p xúc nư c Hay i giày Làm vi c ngoài tr i Có Không Có Không Có Không Có Không Nhi m n m Có Không 68 20 116 230 74 72 110 178 41 22 143 228 75 75 109 175 88,02 5,69 15,53 5,43 OR (CI 95%) 10,14 (5,90 - 17,42) 1,66 (1,07 - 1,65) 2,97 (1,70 - 5,19) 1,61 (1,08 - 2,39) p < 0,001 < 0,05 < 0,001 < 0,05 Ngư i hay m c qu n áo m có nguy cơ nhi m n m r t cao, g p 10,14 l n ngư i không m c qu n áo m v i p <0,05. Ngư i hay ti p xúc nư c, ngư i hay i giày, ngư i làm vi c ngoài tr i có nguy cơ nhi m n m da cao hơn ngư i không hay m c qu n áo m, không hay ti p xúc nư c, không hay i giày, và không làm vi c ngoài tr i tương ng là 1,66 l n, 2,97 l n, 8,32 l n, 1,61 l n v i p < 0,05. B ng 3.8. Liên quan gi a m t s y u t cơ Nhi m n m Có Có 78 67 Không 106 183 Có 18 38 Không a da d u Béo phì 166 212 Ra m hôi nhi u 134 88 OR (CI 95%) p 11,58 2,01 (1,34 - 3,01) < 0,001 2,31 0,60 (0,33 - 1,10) > 0,05 58,56 4,93 (3,26 - 7,48) < 0,001 Không Y ut Cơ a v i nhi m n m da (n = 434) Có T l ngư i có cơ a da d u nhi m n m da cao hơn 2,01 l n ngư i không có cơ a da d u. T l ngư i có cơ a ra nhi u m hôi cao hơn 4,93 l n so v i ngư i không ra nhi u m hôi có ý nghĩa th ng kê. 3.1.2. c i m lâm sàng và c n lâm sàng b nh nhân nhi m n m da - c i m lâm sàng: Hình 3.2. Phân b nhi m n m da theo gi i (n = 184) Nam gi i chi m 66,3%, t l nam /n = 1,97/1. B ng 3.10. Th i gian b b nh Dư i 3 tháng T 3 - 6 tháng Trên 6 tháng T ng s c i m v th i gian b b nh n m da (n = 184) S lư ng 65 58 61 184 T l (%) 35,3 31,5 33,2 100,0 p > 0,05 Phân b th i gian m c b nh n khi i khám c a b nh nhân m c b nh n m da tương i u gi a dư i 3 tháng, t 3 - 6 tháng và trên 3 tháng. T n thương do n m da hay g p nh t vùng thân chi m 74,4%, ti p n là vùng b n 39,6% và vùng m t 12,5%. N m vùng bàn tay, bàn chân và vùng da u chi m t l th p t 2,7% n 5,9%. S lư ng t n thương ch y u là dư i 5 t n thương 90,7%; trên 5 TT ch 9,2%. Di n tích t n thương dư i 5 bàn tay là ch y u, chi m 90,2%; trên 5 bàn tay ch 9,7%. - c i m v tri u ch ng lâm sàng và t n thương cơ b n do n m da: Tri u ch ng ng a chi m 95,1%; trên 94% b nh nhân có t n thương da v i ranh gi i rõ, có dát , v y da, có m n nư c b t n thương. T n thương có lành gi a t n thương và b liên t c có t l r t cao tương ng là 85,3% và 81,5%. - Các th lâm sàng c a n m da vùng da khác nhau: Trong 184 b nh nhân m c n m da thì n m vùng da trơn là ch y u chi m t l 92,9%. Trong ó có 159 b nh nhân m c n m da trơn d ng ng tâm, chi m t l 86,41%; n m da trơn d ng bùng phát 6,5%. N m bàn tay/bàn chân chi m t l th p chi m 10,33% (19/184). N m bàn tay ch g p d ng dày s ng 5,9%, n m bàn chân hay g p d ng k ngón và d ng loang l . B nh nhân có n m da u r t th p 2,7% (5/184); ch g p d ng nh không viêm (1,6%) và n m t ong - Kerion (1,1%); không g p d ng favus. - Phân lo i v m c b nh n m da: b nh nhân m c m c nh chi m t l 44,6%; m c v a chi m t l 45,6%; ch có 9,8% b nh nhân m c m c n ng. - Liên quan gi a m t s y u t v i m c b nh n m da: Ngư i s ng t p th , m c chung qu n áo có nguy cơ m c b nh n m da m c v a - n ng cao hơn. Ngư i hay m c qu n áo m có nguy cơ m c b nh n m m c v a và nh cao. T su t chênh (OR) tương ng là 3,42. Ngư i cơ a da d u, béo phì và ra m hôi nhi u u tăng nguy cơ m c b nh n m m c v a - n ng. - C n lâm sàng b nh nhân b nh n m da: Xét nghi m soi n m da tr c ti p dương tính t 42,4% (184/434); nuôi c y n m da dương tính t 74,5% (137/184). 3.2. K T QU NH DANH N M DA 3.2.1. K t qu nh danh n m da b ng hình thái h c B ng 3.20. Thành ph n loài n m da (n= 137) Loài T. rubrum T. interdigitale T. tonsurans T. verrucosum M. gypseum M. canis S lư ng 92 17 13 1 11 3 T l (%) 67,2 12,4 9,5 0,7 8,0 2,2 Có 137 trư ng h p nuôi c y n m da dương tính, phát hi n 6 loài n m da. Trong ó: T. rubrum chi m t l cao nh t (67,1%); ti p theo là T. interdigitale (12,4);T. tonsurans (9,5) ... 3.2.2. K t qu nh danh n m da b ng sinh h c phân t S d ng 137 m u n m phân l p sau khi nh danh b ng phương pháp hình thái ti p t c nh danh b ng PCR-RFLP, k t qu 137 m u n m ư c nh loài gi ng như k t qu nh loài b ng phương pháp hình thái h c. Hình 3.15. S n ph m PCR v i c p m i ITS1, ITS4 c a m t s m u n m da Các gi ng s 1, 2, 3, 4, 5, 6 và 13 có kích thư c kho ng 680bp - 690bp phù h p v i kích thư c n m T. interdigitale, T. rubrum, T. tonsurans; Các gi ng 8, 9 có kích thư c kho ng 620bp phù h p v i kích thư c c a n m M. gypseum; Gi ng 10 kích thư c kho ng 740bp, phù h p kích thư c n m M. Canis. Hình 3.17. Kích thư c các m nh c t gi i h n v i enzyme MvaI s n ph m PCR c a m t s m u n m da Các gi ng s 1, 2, 3 các band phù h p v i kích thư c lý thuy t c a n m T. interdigitale. Gi ng 4, 7 các band phù h p v i n m T. rubrum. Gi ng 5 các band không phù h p v i lý thuy t c a n m da nào. Gi ng 8,9 các band phù h p v i kích thư c lý thuy t c a n m M. gypseum. Gi ng 10 các band phù h p v i n m M. Canis. Gi ng 11 các band phù h p v i n m T. tonsurans. ND62_VN 87 70 100 KC595993.1_Trichophyton inte rdigitale ND52_VN ND29_VN ND3_VN ND59_VN 99 ND176_VN AB 094063.1_Trichophyton tons urans 100 FM178326.1_Trichophyton rubrum ND35_VN 100 ND74_VN ND82_VN ND132_VN 3 4 ND153_VN ND6_VN 12 98 ND167_VN 100 ND86_VN EF581129.1_Micros porum canis 62 100 ND118_VN 99 ND57_VN EU200408.1_Micros porum gyps e um KU686683.1_As pe rgillus rube r KF558867.1_Phomops is s p 0.02 Hình 3.23. Cây ph h c a n m da Vi t Nam so v i th gi i Các m u n m da c a Vi t Nam (ND-VN) có quan h g n gũi v i loài T. interdigitale. T. tonsurans. T. rubrum. M. canis và M. gypseum. Có quan h r t xa v i các n m Aspergillus niger, Phomopsis... 3.3. K T QU I U TR B NH N M DA 3.3.1. K t qu i u tr Chúng tôi theo dõi ư c 56 b nh nhân, tu i trung bình 30,02 tu i; 60,71% là nam gi i. Phác 1: 29 b nh nhân có ít t n thương, m c nh và v a ch dùng thu c bôi; Phác 2: 27 b nh nhân m c n ng ph i dùng k t h p bôi u ng. - K t qu i u tr theo phác 1: B ng 3.24. K t qu i u tr c a phác Trigenol 10g bôi 2 l n/ngày sau 2 tu n (n = 29) Xét nghi m Lâm sàng Kh i Âm tính S lư ng T l (%) Dương tính S lư ng T l (%) 82,76 3 10,34 1 T ng 24 3,44 1 3,45 25 86,20 4 13,79 + Sau 2 tu n i u tr có 93,10% b nh nhân kh i v lâm sàng, 86,2% b nh nhân có xét nghi m âm tính và 82,76% b nh nhân kh i hoàn toàn, có 5 b nh nhân không kh i hoàn toàn, chi m t l 17,24%. B nh nhân dùng phác 1 sau 2 tu n chưa kh i hoàn toàn có c m c v a và nh ; v trí t n thương thân; b n; m t. Nh ng trư ng h p sau 2 tu n i u tr lâm sàng chưa kh i quay l i ki m tra u h t t n thương lâm sàng. + Nh ng trư ng h p sau 2 tu n i u tr xét nghi m dương tính ki m tra l i sau 4 tu n k t qu xét nghi m u âm tính. - K t qu i u tr theo phác 2: B ng 3.27. K t qu i u tr c a phác Trigenol cream 10g bôi 2 l n/ngày x 2 - 4 tu n và Terbisil 250mg u ng sau 2 tu n (n = 27) Xét nghi m Lâm sàng Kh i Âm tính S lư ng T ng Dương tính T l (%) S lư ng T l (%) S lư ng T l (%) 14 51,85 0 0 14 51,85 9 33,33 4 14,81 13 48,15 Không kh i 0 0 0 0 0 0 T ng 23 85,18 4 14,82 27 100 + Sau 2 tu n i u tr có 51,9% kh i hoàn toàn; 13 b nh nhân không kh i hoàn toàn, trong ó có 9 b nh nhân v lâm sàng nhưng xét nghi m n m âm tính và 4 b nh nhân v n có xét nghi m dương tính. T l b nh nhân kh i v lâm sàng là 51,85%, có 85,18% b nh nhân xét nghi m n m âm tính. B nh nhân dùng phác 2 sau 2 tu n chưa kh i hoàn toàn có c m c nh , v a và n ng; v trí t n thương thân, b n, m t, bàn tay/ chân + Có 18 trư ng h p quay l i ki m tra sau 4 tu n; có 2 trư ng h p sau 2 tu n i u tr chưa kh i lâm sàng quay l i ki m tra u h t t n thương lâm sàng; 2 trư ng h p sau 2 tu n i u tr xét nghi m dương tính ki m tra l i sau 4 tu n k t qu xét nghi m u âm tính 3.3.2. Tác d ng không mong mu n c a thu c B nh nhân ch dùng thu c bôi không xu t hi n tác d ng không mong mu n. B nh nhân dùng thu c u ng Terbisil có m t s tác d ng không mong mu n như: T l b nh nhân có tri u ch ng chóng m t cao 40,74%, bu n nôn 25,92%. Chương 4 BÀN LU N 4.1. M T S N KHÁM VÀ C I M NHI M N M DA TRÊN B NH NHÂN I U TR T I TRUNG TÂM CH NG PHONG - DA LI U T NH NGH AN 4.1.1. 4.1.1.1. c i m d ch t nhi m n m da c i m nhân kh u h c c a i tư ng nghiên c u - Chúng tôi ã ti n hành thu th p thông tin c a 434 b nh nhân có t n thương lâm sàng và có k t qu xét nghi m. Tu i trung bình là 29,71 ± 16,67. Nhóm tu i g p nhi u nh t là 20 - 29 (27,2%), 30 - 39 (21,4%), 10 - 19 (15%)... . Nghiên c u t i khoa Ký sinh trùng, B nh vi n i h c Y Dư c Hu (BV HYD Hu ) th y t l cao nh t là ngư i 16 - 25 tu i (79,76%), sau ó là nhóm tu i 26 - 35 (6,51%) [1]. - Gi i: 63,4% i tư ng nghiên c u là nam gi i, ch có 36,6% i tư ng là n gi i. NC c a Tôn N Phương Anh và CS (2012) t i BV HYD Hu th y t l nam là 53,3%; n là 46,8% [1]. - c i m ngh nghi p, trình h c v n và khu dân cư: Nhóm ngh ph bi n nh t trong nhóm (28,6%). Nhóm trình i tư ng nghiên c u là nông dân ph bi n nh t là trung h c ph thông (38,7%), tương ph n v i nhóm tu i 10 - 19 ch có 15%. Ph n l n (72,4%) c u s ng i tư ng nghiên nông thôn, thành th ch có 27,6% do t nh Ngh An v n là t nh nông nghi p, cũng phù h p v i t l nông dân ph bi n nh t trong i tư ng nghiên c u. 4.1.1.2. T l nhi m n m - T l nhi m n m da: nghiên c u thu th p thông tin trên 343 b nh nhân, xét nghi m phát hi n 184 b nh nhân nhi m n m da, t l 42,4%. Chúng tôi tính t l nhi m n m da d a trên k t qu xét nghi m, không tính trên t ng s nh ng ngư i n khám vì r t có th có nhi u trư ng h p nhi m n m không có tri u ch ng. K t qu này phù h p v i m t s k t qu NC Trương Quang Ánh, Tôn N Phương Anh (2004) t l nhi m n m da chi m 42,85% [6]. Nghiên c u c a Tôn N Phương Anh và c ng s (2012), t l nhi m n m trên các b nh nhân ư c xét nghi m là 51,8% [1]. Trong m t nghiên c u c ng ng, Nguy n Quý Thái (2002) th y t l n m da là 66,05% [34]. 4.1.1.3. M t s y u t nh hư ng nhi m n m da - Khu v c sinh s ng: Nghiên c u cho th y t l nhi m trên ngư i s ng nông thôn khá cao (82,6%) so v i thành th (53,8%) tuy nhiên s khác bi t chưa có ý nghĩa th ng kê. Nghiên c u c a Tôn N Phương Anh và CS (2012) cho th y t l nhi m n m ngư i s ng nông thôn là 63,13%; tương ương v i thành th t p th (57,44%) nhưng cao hơn so v i thành th nhà riêng (37,27%) [1]. Ph n l n b nh nhân An là t nh nông thôn, nông thôn (77,2%) cũng phù h p v i a bàn thành ph còn nh .. - Ngh nghi p: B nh g p hay g p nh t c i m Ngh nhi u ngh nghi p, trình h c v n khác nhau, h c sinh sinh viên ( 27,7%), nông dân (27,2%). T l cao nhóm i tư ng h c sinh, sinh viên có th do ây là tu i trư ng thành, m t khác nhóm i tư ng này có nhi u ngư i ph i chung nhà t p th ho c ký túc xá sinh viên, i u ki n sinh ho t nhi u h n ch do ó d m c n m da cũng là phù h p. NC c a Ph m Th Lan và c ng s (2012) t i B nh vi n Da li u Trung ương (BVDLTƯ) th y t l b nh g p cao nh t h c sinh - sinh viên (35,9%) [26]. NC c a Lê Tr n Anh (2014) cũng th y b nh g p nhi u nh t h c sinh sinh viên (20,7%) [4]. - Trình h c v n: Phân tích cho th y nhóm ngư i trình trung h c ph thông có nguy cơ nhi m cao hơn (OR = 1,66), phù h p v i k t qu nghiên c u nh hư ng v tu i, th y ngư i tr tu i có t l nhi m cao. NC t i B nh vi n Quân Y 103 (BV 103) c a Lê Tr n Anh, Vũ Văn Ti n (2014) cũng th y ngư i m c n m da có trình - ph thông trung h c cao nh t (46,7%) [4]. nh hư ng c a m t s y u t ti p xúc: Chúng tôi ti n hành thu th p thông tin và phân tích m t s y u t ti p xúc như ti p xúc v i t, ng v t, nuôi chó/mèo, s ng t p th , m c chung qu n áo, dùng chung khăn. K t qu phân tích cho th y s ng t p th , m c chung qu n áo, dùng chung khăn là y u t nguy cơ nhi m n m da v i t su t chênh (OR) là 3,01; 3,15 và 19,42. K t qu có 29/184 = 15,8% b nh nhân hay m c chung qu n áo. M t s nghiên c u t i Vi t Nam cũng cho th y v n còn m t s ngư i m c chung qu n áo, ch y u là ngư i tr tu i. Nghiên c u trên nh ng b nh nhân n khám t i BV HYD Hu th y có 53,53% m c chung qu n áo [1], t i b nh vi n 103 là 8,66% [4]. Có nhi u v d ch n m b n là h u qu c a i u ki n s ng ông úc và/ ho c dùng chung nhà t m trong doanh tr i quân i, các i th thao, tù nhân [58]. Nghiên c u phân t cho th y n m da có th lây nhi m gi a các thành viên trong cùng gia ình [75]. K t qu nghiên c u cũng cho th y nguy cơ nhi m n m da ngư i hay ti p xúc v i t, ng v t hay nuôi chó mèo chưa rõ. K t qu này cũng phù h p v i NC c a Tôn N Phương Anh và c ng s (2012) th y nuôi ng v t, ti p xúc ng v t chưa th y tăng nguy cơ nhi m n m da [1]. Ngư i hay m c qu n áo m, hay ti p xúc nư c, hay i giày, làm vi c ngoài tr i có nguy cơ m c n m da cao hơn, t su t chênh (OR) tương ng là 10,14; 1,66; 2,97; 8,32 và 1,61. NC c a Sharma A et al. (2012) th y n m da tăng trư ng và hình thành bào t t i a i u ki n m tương i cao (75% - 95%) [130]. - nh hư ng c a m t s y u t cơ a: Nh ng ngư i cơ a da d u, ra m hôi nhi u có nguy cơ nhi m n m da cao hơn ngư i không cơ a da d u, ra m hôi nhi u. Phân tích ơn bi n th y ngư i ra m hôi nhi u có nguy cơ nhi m n m da cao hơn 4,93 (3,26 - 7,48) l n so v i ngư i không ra m hôi nhi u. NC t i Hu th y t l ngư i ra m hôi nhi u m c n m da (56,4%) cao hơn so v i ngư i ra m hôi nhi u nhưng không m c n m (42,9%, p<0,05) [1]. NC t i b nh vi n 103 (BV 103) cũng có t i 71,65% ngư i m c n m da ra m hôi nhi u [4]. 4.1.2. 4.1.2.1. c i m lâm sàng, c n lâm sàng b nh n m da c i m lâm sàng, c n lâm sàng - Th i gian m c b nh: th i gian b b nh cho n khi BN n khám dư i 3 tháng là 35,3%; t 3 - 6 tháng là 31,5%; trên 6 tháng là 33,2%. K t qu cho th y nhi u b nh nhân còn quan tâm m c b nh kéo dài. BN m c b nh n m da thư ng ít n ch a tr . NC t i BV 103 c a Lê Tr n Anh, Vũ Văn Ti n (2015) th y t l b nh nhân m c b nh dư i 3 tháng là 44,1%; t 3 - 6 tháng là 18,1%; trên 6 tháng là 37,8% [5]. T l này cũng phù h p v i nghiên c u c a oàn
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan