Tài liệu Pháp luật về giải quyết tranh chấp đất đai và thực tiễn áp dụng trên địa bàn thành phố buôn ma thuột

.PDF

104

1
Đề tài: PHÁP LUẬT VỀ GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP ĐẤT ĐAI VÀ THỰC
TIỄN ÁP DỤNG TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ BUÔN MA THUỘT

PHẦN 1: MỞ ĐẦU
1.1. Lý do chọn đề tài
Đất đai là tài nguyên đặc biệt của quốc gia, nguồn lực quan trọng phát triển đất
nước. Không ai có thể phủ nhận vai trò quan trọng của đất đai đối với cuộc sống của con
người, nó có ý nghĩa hàng đầu trong đời sống kinh tế, chính trị, xã hội và an ninh, quốc
phòng của mỗi quốc gia.
Tranh chấp đất đai là một hiện tượng xảy ra phổ biến trong xã hội. Đặc biệt, khi
nước ta chuyển đổi sang nền kinh tế thị trường, đất đai trở thành một loại hàng hóa đặc
biệt có giá trị thì tranh chấp đất đai có xu hướng ngày càng gia tăng cả về số lượng cũng
như mức độ phức tạp. Tình trạng tranh chấp đất đai kéo dài với số lượng các vụ khiếu
kiện ngày càng nhiều là vấn đề rất đáng được quan tâm. Tranh chấp đất đai phát sinh
nhiều ảnh hưởng tiêu cực đến các mặt của đời sống xã hội như: Làm đình đốn sản xuất,
ảnh hưởng đến các mối quan hệ trong cộng đồng dân cư, đến phong tục, đạo đức tốt đẹp
của người Việt Nam, thậm chí có thể gây ra sự mất ổn định về chính trị, trật tự an toàn xã
hội. Tranh chấp đất đai kéo dài nếu không được giải quyết dứt điểm sẽ dễ dẫn đến “điểm
nóng”, bị kẻ xấu lợi dụng, làm giảm niềm tin của nhân dân đối với Nhà nước. Vì vậy, việc
nghiên cứu tranh chấp đất đai và pháp luật về giải quyết tranh chấp đất đai là rất cần thiết
trong giai đoạn hiện nay. Đây cũng là vấn đề đang được Đảng, Nhà nước và các cấp, các
ngành đặc biệt quan tâm.
Nhà nước ta đã rất cố gắng trong việc giải quyết các tranh chấp đất đai nhằm ổn
định tình hình chính trị, xã hội. Hệ thống các văn bản pháp luật đất đai ngày càng được
sửa đổi, bổ sung và hoàn thiện nhằm mục đích giải quyết triệt để các tranh chấp đất đai
phát sinh. Tuy nhiên, các quy định về tranh chấp đất đai và giải quyết tranh chấp đất đai
còn chồng chéo và nhiều thiếu sót nên dẫn đến thực tiễn việc giải quyết tranh chấp đất đai
còn gặp nhiều khó khăn và chưa thể giải quyết triệt để các tranh chấp phát sinh. Có thể
khẳng định rằng, việc giải quyết tranh chấp đất đai hiện nay là loại việc khó khăn, phức
tạp nhất và là khâu yếu nhất trong công tác giải quyết các tranh chấp dân sự nói chung.
Trang 1
2
Do đó, việc nghiên cứu một cách có hệ thống các quy định của pháp luật về đất đai, thẩm
quyền giải quyết tranh chấp đất đai; thực trạng tranh chấp đất đai và việc giải quyết tranh
chấp đất đai của các cơ quan có thẩm quyền trong những năm gần đây là việc làm cần
thiết, trên cơ sở đó đề xuất những kiến nghị nhằm sửa đổi, bổ sung chính sách, pháp luật
về đất đai và xác lập cơ chế giải quyết các tranh chấp đất đai thích hợp nhằm nâng cao
hiệu quả công tác giải quyết tranh chấp đất đai, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp cho
công dân là việc làm có ý nghĩa quan trọng về mặt lý luận và thực tiễn hiện nay. Với nhận
thức như vậy, tác giả lựa chọn đề tài " Pháp luật về giải quyết tranh chấp đất đai và
thực tiễn áp dụng trên địa bàn thành phố Buôn Ma Thuột” làm luận văn thạc sĩ luật
học của mình.
1.2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài
Đề tài “Pháp Luật về giải quyết tranh chấp đất đai và thực tiễn áp dụng trên địa bàn
thành phố Buôn Ma Thuột” có mục đích làm sáng tỏ những vấn đề lý luận và thực tiễn về tranh
chấp đất đai và giải quyết tranh chấp đất đai. Từ đó đề xuất những giải pháp hoàn thiện pháp luật
và tổ chức thực hiện pháp luật về giải quyết tranh chấp đất đai ở Việt Nam.
Để đạt được mục đích nói trên, luận án có các nhiệm vụ sau đây:
- Làm sáng tỏ những vấn đề mang tính lý luận về tranh chấp đất đai và giải quyết
tranh chấp đất đai thông qua Tòa án nhân dân và thông qua Ủy ban nhân dân. Cụ thể là,
nghiên cứu làm rõ khái niệm tranh chấp đất đai và giải quyết tranh chấp đất đai cũng như
các khái niệm khác có liên quan, để từ đó phân tích đặc điểm của tranh chấp đất đai, phân
loại tranh chấp đất đai, nguyên nhân và hậu quả của tranh chấp đất đai và xác định vai trò
giải quyết tranh chấp đất đai thông qua Tòa án nhân dân và thông qua Ủy ban nhân dân.
Nghiên cứu những vấn đề lý luận về quyền sử dụng đất, tranh chấp đất đai và giải quyết
tranh chấp đất đai.
- Nghiên cứu các yếu tố chi phối việc giải quyết tranh chấp đất đai bằng Tòa án;
căn cứ đánh giá hiệu quả và các yếu tố quyết định hiệu quả của việc giải quyết tranh chấp đất
đai tại Toà án.
- Phân tích, đánh giá thực trạng pháp luật về giải quyết tranh chấp đất đai và thực
tiễn áp dụng pháp luật để giải quyết tranh chấp đất đai trên địa bàn thành phố Buôn Ma
Trang 2
3
Thuột, từ đó ch ra những khó khăn, vướng mắc trong quá trình giải quyết tranh chấp đất
đai hiện nay.
- Nêu các phương hướng và đề xuất các giải pháp cụ thể, thích hợp góp phần hoàn
thiện các quy định của pháp luật về giải quyết tranh chấp đất đai, gip các cơ quan chức
năng nói chung và tòa án nói riêng giải quyết các tranh chấp này một cách có hiệu quả,
tránh việc khiếu kiện kéo dài gây ảnh hưởng xấu đến nhiều mặt của đời sống xã hội.
1.3. Phạm vi nghiên cứu của đề tài
Các loại tranh chấp về đất đai rất đa dạng và phức tạp, bao gồm có nhiều chủ thể
tham gia vào quan hệ tranh chấp này, như tranh chấp giữa hai người sử dụng đất với nhau
về hoặc tranh chấp về giá đền bù đất đai của cơ quan hành chính nhà nước cho người dân.
Nếu phân loại theo quan hệ tranh chấp đất đai thì có tranh chấp đất đai theo quan hệ dân
sự và tranh chấp đất đai theo quan hệ hành chính. Tuy nhiên trong phạm vi nghiên cứu
của đề tài, tác giả đề ch đề cập, tìm hiểu, phân tích về những tranh chấp đất đai giữa công
dân với nhau, hay những tranh chấp đất đai thuộc quan hệ về dân sự giữa các công dân
với nhau.
Trong phạm vi nghiên cứu đề tài, tác giả cũng ch nghiên cứu, tìm hiểu về pháp
luật giải quyết tranh chấp đất đai và thực tiễn áp dụng trên địa bàn thành phố Buôn Ma
Thuột theo quy định của pháp luật hiện hành.
1.4. Đối tượng nghiên cứu của đề tài
Luận văn có đối tượng nghiên cứu là: Các văn bản quy phạm pháp luật nội dung về
tranh chấp đất đai và giải quyết tranh chấp đất đai qua các thời kỳ lịch sử khác nhau; thực
tiễn công tác giải quyết tranh chấp đất đai trên địa bàn thành phố Buôn Ma Thuột thông
qua một số vụ án cụ thể trong những năm gần đây.
- Các quy định hiện hành của Pháp luật về tranh chấp đất đai và giải quyết tranh
chấp đất đai.
- Thực tiễn tranh chấp đất đai và các hướng giải quyết các tranh chấp đất đai trên
địa bàn thành phố Buôn Ma Thuột.
1.5. Những điểm mới của đề tài
Thứ nhất, đề tài đã nghiên cứu một cách có hệ thống, toàn diện khái niệm tranh
chấp đất đai và giải quyết tranh chấp đất đai; đưa ra quan niệm về quyền sử dụng đất, qua
Trang 3
4
đó làm rõ bản chất pháp lý của tranh chấp đất đai; các hình thức giải quyết tranh chấp; xác
định được các yếu tố chi phối việc giải quyết tranh chấp đất đai bằng.
Thứ hai, đề tài đã phân tích và đánh giá một cách toàn diện và khách quan thực
trạng các quy định của pháp luật nội dung về tranh chấp đất đai và giải quyết tranh chấp
đất đai cũng như thực tiễn áp dụng pháp luật đất đai để giải quyết các tranh chấp đất đai
tại nước ta. Đã ch ra được những ưu điểm và hạn chế trong các quy định pháp luật đất đai
và việc áp dụng pháp luật vào giải quyết tranh chấp đất đai ở Việt Nam để làm cơ sở hoàn
thiện pháp luật về đất đai và giải quyết tranh chấp đất đai ở Việt Nam, đảm bảo công bằng
và ổn định xã hội.
Thứ ba, đề tài đã đề ra được phương hướng và các giải pháp đồng bộ và cụ thể để
khắc phục những hạn chế, khó khăn, bất cập góp phần hoàn thiện pháp luật đất đai và giải
quyết tranh chấp đất đai ở nước ta nhằm đảm bảo hiệu quả trong giải quyết tranh chấp đất
đai bằng tòa án trong tình hình hiện nay.
1.6. Ý nghĩa nghiên cứu đề tài
Đây là đề tài nghiên cứu chuyên sâu và toàn diện về tranh chấp đất đai và giải
quyết tranh chấp đất đai thông qua thực tiễn áp dụng trên địa bàn thành phố Buôn Ma
Thuột. Những kết luận và đề xuất, kiến nghị mà đề tài nêu ra đều có cơ sở khoa học và
thực tiễn. Vì vậy, chng có giá trị tham khảo trong việc sửa đổi pháp luật.
Những kết quả nghiên cứu của đề tài có thể có giá trị tham khảo đối với những
người làm công tác giải quyết các tranh chấp về đất đai ở nước ta hiện nay.
1.7. Phương pháp nghiên cứu
Nhằm đạt được mục đích nghiên cứu, luận văn sử dụng các phương pháp nghiên
cứu sau:
- Phương pháp lịch sử: là phương pháp nghiên cứu bằng cách tìm nguồn gốc phát
sinh, quá trình phát triển để phát hiện bản chất và quy luật vận động của đối tượng. Nghĩa
là từ việc làm rõ những nguyên nhân phát sinh tranh chấp đất đai để nắm rõ quá trình phát
triển tranh chấp, bản chất của tranh chấp. Đồng thời trên cơ sở nghiên cứu, đối chiếu với
các văn bản pháp luật cũ có liên quan để làm nổi bật những điểm mới, tiến bộ của các quy
định pháp luật hiện tại, nhằm phát hiện những điểm phù hợp hoặc thiếu sót của quy định
pháp luật tương ứng.
Trang 4
5
- Phương pháp phân tích – tổng hợp: Là việc nghiên cứu lý thuyết, bắt đầu từ phân
tích các tài liệu có liên quan để tìm ra cấu trc, các xu hướng phát triển của những vấn đề
liên quan đến tranh chấp đất đai và pháp luật điều chnh. Từ đó tổng hợp chng lại để xây
dựng thành những lý thuyết chọn lọc, những thông tin cần thiết phục vụ cho đề tài nghiên
cứu.
- Phương pháp đánh giá: Từ việc nghiên cứu, phân tích theo quá trình phát sinh,
phát triển của sự việc tranh chấp đất đai và pháp luật có liên quan, tác giả đưa ra những
đánh giá, nhận định để làm rõ mối quan hệ giữa tranh chấp đất đai và pháp luật điều chnh
cũng như thực tiễn áp dụng pháp luật để giải quyết tranh chấp đất đai.
`Ngoài ra, để hoàn thành luận văn này, tác giả còn sử dụng các biện pháp như so
sánh, đối chiếu, phân tích số liệu thống kê.
1.8. Bố cục của luận văn
Kết cấu bài luận văn gồm 05 phần như sau:
Phần 1: Mở đầu;
Phần 2: Những vấn đề chung về tranh chấp đất đai và pháp luật giải quyết tranh
chấp đất đai;
Phần 3: Thực tiễn áp dụng pháp luật giải quyết tranh chấp đất đai trên địa bàn
Thành phố Buôn Ma Thuột;
Phần 4: Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả giải quyết tranh chấp đất đai;
Phần 5: Kết luận.
Trang 5

Tài liệu liên quan

Tài liệu vừa đăng

Tài liệu xem nhiều nhất