Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Giáo dục - Đào tạo Cao đẳng - Đại học Phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường chính trị khu vực bắc trung bộ trong gi...

Tài liệu Phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường chính trị khu vực bắc trung bộ trong giai đoạn hiện nay

.PDF
240
469
95

Mô tả:

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH LƯƠNG TRỌNG THÀNH PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÝ TRƯỜNG CHÍNH TRỊ KHU VỰC BẮC TRUNG BỘ TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC NGHỆ AN - 2016 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH LƯƠNG TRỌNG THÀNH PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÝ TRƯỜNG CHÍNH TRỊ KHU VỰC BẮC TRUNG BỘ TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY Chuyên ngành: Quản lý giáo dục Mã số: 62. 14. 01. 14 LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Người hướng dẫn khoa học: 1. PGS. TS. PHẠM MINH HÙNG 2. TS. NGUYỄN THÀNH KHẢI NGHỆ AN - 2016 i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu và kết quả trong luận án chưa được công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Tác giả luận án Lương Trọng Thành ii MỤC LỤC Trang LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................i DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT TRONG LUẬN ÁN........................................... vi DANH MỤC SƠ ĐỒ, BẢNG, BIỂU ĐỒ ............................................................ vii MỞ ĐẦU ................................................................................................................ 1 1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................. 1 2. Mục đích nghiên cứu........................................................................................ 3 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu .................................................................. 3 4. Giả thuyết khoa học ......................................................................................... 3 5. Nhiệm vụ và phạm vi nghiên cứu..................................................................... 3 6. Quan điểm tiếp cận và phương pháp nghiên cứu .............................................. 4 7. Những luận điểm cần bảo vệ của luận án ......................................................... 6 8. Đóng góp của luận án....................................................................................... 6 9. Cấu trúc của luận án......................................................................................... 7 Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÝ TRƯỜNG CHÍNH TRỊ TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY ............................................................................................................ 8 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề........................................................................ 8 1.1.1. Những nghiên cứu ở nước ngoài ............................................................ 8 1.1.2. Những nghiên cứu ở trong nước .......................................................... 11 1.1.3. Những vấn đề đặt ra cần tiếp tục nghiên cứu........................................ 17 1.2. Các khái niệm cơ bản của đề tài .................................................................. 18 1.2.1. Cán bộ quản lý và cán bộ quản lý trường chính trị ............................... 18 1.2.2. Đội ngũ và đội ngũ cán bộ quản lý trường chính trị ............................. 19 1.2.3. Phát triển và phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường chính trị ........... 19 1.2.4. Giải pháp và giải pháp phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường chính trị ............................................................................................... 21 1.3. Cán bộ quản lý trường chính trị tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương ...... 22 1.3.1. Vị trí, vai trò của cán bộ quản lý trường chính trị................................. 22 1.3.2. Đặc trưng lao động của cán bộ quản lý trường chính trị tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương ......................................................................... 25 1.3.3. Mô hình nhân cách của cán bộ quản lý trường chính trị tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương ......................................................................... 30 iii 1.4. Một số vấn đề về phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường chính trị tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương....................................................................... 37 1.4.1. Sự cần thiết phải phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường chính trị..... 37 1.4.2. Mục đích, yêu cầu phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường chính trị .... 41 1.4.3. Nội dung phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường chính trị ................ 42 1.4.4. Chủ thể quản lý phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường chính trị tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương................................................. 46 1.4.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến công tác phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường chính trị tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương........................ 48 Kết luận chương 1.............................................................................................. 52 Chương 2. THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÝ TRƯỜNG CHÍNH TRỊ KHU VỰC BẮC TRUNG BỘ..................................... 54 2.1. Khái quát về khảo sát thực trạng ................................................................. 54 2.1.1. Mục đích khảo sát................................................................................ 54 2.1.2. Nội dung khảo sát ................................................................................ 54 2.1.3. Đối tượng khảo sát............................................................................... 54 2.1.4. Phương pháp khảo sát .......................................................................... 54 2.2. Khái quát về các trường chính trị ................................................................ 56 2.2.1. Chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy của các trường chính trị ........... 56 2.2.2. Tình hình phát triển của các trường chính trị khu vực Bắc Trung Bộ ... 58 2.3. Thực trạng đội ngũ cán bộ quản lý trường chính trị khu vực Bắc Trung Bộ..... 67 2.3.1. Thực trạng về số lượng, cơ cấu ............................................................ 67 2.3.2. Thực trạng chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý trường chính trị khu vực Bắc Trung Bộ ...................................................................................... 69 2.4. Thực trạng phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường chính trị khu vực Bắc Trung Bộ .................................................................................................... 88 2.4.1. Hoạt động phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường chính trị............... 88 2.4.2. Thực trạng nâng cao nhận thức cho các chủ thể quản lý về sự cần thiết phải phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường chính trị khu vực Bắc Trung Bộ ...................................................................................... 89 2.4.3. Thực trạng xây dựng quy hoạch phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường chính trị khu vực Bắc Trung Bộ................................................ 90 2.4.4. Thực trạng đào tạo, bồi dưỡng nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý trường chính trị khu vực Bắc Trung Bộ ........................ 90 iv 2.4.5. Thực trạng sử dụng cán bộ quản lý trường chính trị khu vực Bắc Trung Bộ ............................................................................................. 91 2.4.6. Thực trạng đánh giá cán bộ quản lý trường chính trị khu vực Bắc Trung Bộ ............................................................................................. 92 2.4.7. Thực trạng việc tạo động lực để đội ngũ cán bộ quản lý phát huy tốt vai trò của mình ................................................................................... 92 2.5. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường chính trị khu vực Bắc Trung Bộ.......................................................... 93 2.5.1. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường chính trị khu vực Bắc Trung Bộ................................................ 93 2.5.2. Mức độ các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường chính trị khu vực Bắc Trung Bộ................................................ 94 2.6. Đánh giá chung về thực trạng đội ngũ cán bộ quản lý và công tác phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường chính trị khu vực Bắc Trung Bộ ................. 95 2.6.1. Điểm mạnh .......................................................................................... 95 2.6.2. Điểm yếu ............................................................................................. 97 Kết luận chương 2.............................................................................................. 99 Chương 3. CÁC GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÝ TRƯỜNG CHÍNH TRỊ KHU VỰC BẮC TRUNG BỘ................................... 100 3.1. Sứ mệnh, tầm nhìn, giá trị cốt lõi và định hướng phát triển trường chính trị khu vực Bắc Trung Bộ................................................................................. 100 3.1.1. Sứ mệnh ............................................................................................ 100 3.1.2. Tầm nhìn ........................................................................................... 100 3.1.3. Giá trị cốt lõi...................................................................................... 100 3.1.4. Định hướng........................................................................................ 101 3.2. Nguyên tắc đề xuất giải pháp .................................................................... 101 3.2.1. Đảm bảo tính mục tiêu....................................................................... 101 3.2.2. Đảm bảo tính toàn diện ...................................................................... 102 3.2.3. Đảm bảo tính hiệu quả ....................................................................... 102 3.2.4. Đảm bảo tính thực tiễn....................................................................... 102 3.2.5. Đảm bảo tính khả thi.......................................................................... 102 3.3. Một số giải pháp phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường chính trị khu vực Bắc Trung Bộ .................................................................................................. 102 v 3.3.1. Tổ chức nâng cao nhận thức cho các chủ thể quản lý về sự cần thiết phải phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường chính trị khu vực Bắc Trung Bộ ........................................................................................... 102 3.3.2. Đổi mới quy hoạch phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường chính trị khu vực Bắc Trung Bộ....................................................................... 105 3.3.3. Bồi dưỡng phong cách lãnh đạo cho đội ngũ cán bộ quản lý trường chính trị khu vực Bắc Trung Bộ ......................................................... 109 3.3.4. Nâng cao hiệu quả sử dụng đội ngũ cán bộ quản lý trường chính trị khu vực Bắc Trung Bộ....................................................................... 118 3.3.5. Xây dựng bộ tiêu chí làm cơ sở đánh giá đội ngũ cán bộ quản lý trườngchính trị khu vực Bắc Trung Bộ............................................... 121 3.3.6. Hoàn thiện cơ chế, chính sách tạo động lực để phát huy vai trò của đội ngũ cán bộ quản lý trường chính trị khu vực Bắc Trung Bộ ......... 131 3.4. Khảo sát sự cần thiết và tính khả thi của các giải pháp .............................. 136 3.4.1. Mục đích khảo sát.............................................................................. 136 3.4.2. Nội dung khảo sát .............................................................................. 136 3.4.3. Phương pháp khảo sát ........................................................................ 136 3.4.4. Đối tượng khảo sát............................................................................. 136 3.4.5. Kết quả khảo sát sự cần thiết và tính khả thi của các giải pháp đã đề xuất... 137 3.5. Thử nghiệm giải pháp ............................................................................... 139 3.5.1. Tổ chức thử nghiệm........................................................................... 139 3.5.2. Đánh giá kết quả thử nghiệm ............................................................. 141 Kết luận chương 3............................................................................................ 145 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ........................................................................... 147 1. Kết luận ....................................................................................................... 147 2. Kiến nghị ..................................................................................................... 148 DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ LUẬN ÁN ĐÃ ĐƯỢC CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI............................................................ 149 TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................................................. 150 PHỤ LỤC vi DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT TRONG LUẬN ÁN TT Các chữ viết tắt Các chữ viết đầy đủ 1 BTB Bắc Trung Bộ 2 CBQL Cán bộ quản lý 3 CNH, HĐH Công nghiệp hóa, hiện đại hóa 4 CTQGHCM Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh 5 ĐT, BD Đào tạo, bồi dưỡng 6 HĐND Hội đồng nhân dân 7 LLCT-HC Lý luận chính trị - Hành chính 8 NCKH, TKTT Nghiên cứu khoa học, tổng kết thực tiễn 9 QLGD Quản lý giáo dục 10 UBND Ủy ban nhân dân vii DANH MỤC SƠ ĐỒ, BẢNG, BIỂU ĐỒ Trang Sơ đồ: Sơ đồ 2.1. Cơ cấu tổ chức bộ máy ......................................................................... 57 Bảng: Bảng 2.1. Số lượng đội ngũ cán bộ quản lý trường chính trị khu vực Bắc Trung Bộ .............................................................................................. 67 Bảng 2.2. Trình độ đào tạo chuyên môn và chính trị............................................. 68 Bảng 2.3. Tổng hợp các tiêu chí triển đội ngũ cán bộ quản lý trường chính trị...... 89 Bảng 2.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển của đội ngũ cán bộ quản lý trường chính trị khu vực Bắc Trung Bộ ................................................ 94 Bảng 2.5. Kết quả khảo sát mức độ các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường chính trị khu vực Bắc Trung Bộ............ 95 Bảng 3.1. Tiêu chí chung của cán bộ quản lý trường chính trị khu vực Bắc Trung Bộ ............................................................................................ 123 Bảng 3.2. Tiêu chí cụ thể các chức danh cán bộ quản lý trường chính trị............ 126 Bảng 3.3. Đánh giá sự cần thiết của các giải pháp .............................................. 137 Bảng 3.4. Đánh giá về tính khả thi của các giải pháp .......................................... 138 Bảng 3.5. Kết quả khảo sát trình độ ban đầu về kiến thức về lãnh đạo, quản lý của nhóm thực nghiệm và nhóm đối chứng ........................................ 141 Bảng 3.6. Kết quả khảo sát ban đầu về phong cách lãnh đạo của nhóm thực nghiệm và nhóm đối chứng ............................................................................. 142 Bảng 3.7. Kết quả thử nghiệm kiến thức về lãnh đạo, quản lý của cán bộ quản lý trường chính trị................................................................................... 143 Bảng 3.8. Kết quả thử nghiệm phong cách lãnh đạo của cán bộ quản lý trường chính trị.............................................................................................. 144 Biểu đồ: Biểu đồ 2.1. Tổng hợp các tiêu chí phẩm chất đạo đức........................................ 69 Biểu đồ 2.2. Tổng hợp các tiêu chí tư tưởng chính trị.......................................... 70 Biểu đồ 2.3. Tổng hợp các tiêu chí lối sống, tác phong và ứng xử ....................... 71 Biểu đồ 2.4. Tổng hợp tiêu chí nắm vững chương trình đào tạo .......................... 72 viii Biểu đồ 2.5. Tổng hợp trình độ chuyên môn ....................................................... 72 Biểu đồ 2.6. Tổng hợp tiêu chí năng lực sư phạm ............................................... 73 Biểu đồ 2.7. Tổng hợp tiêu chí khả năng tự học và sáng tạo trong công việc....... 74 Biểu đồ 2.8. Tổng hợp số tiêu chí năng lực ngoại ngữ......................................... 75 Biểu đồ 2.9. Thống kê năng lực công nghệ thông tin........................................... 75 Biểu đồ 2.10. Tổng hợp khả năng phân tích, dự báo.............................................. 76 Biểu đồ 2.11. Tổng hợp tầm nhìn.......................................................................... 77 Biểu đồ 2.12. Tổng hợp năng lực thiết kế và định hướng và triển khai .................. 78 Biểu đồ 2.13. Thống kê năng lực quyết đoán có bản lĩnh đổi mới ......................... 79 Biểu đồ 2.14. Tổng hợp năng lực lập kế hoạch hoạt động ..................................... 80 Biểu đồ 2.15. Tổng hợp năng lực tổ chức bộ máy và phát triển đội ngũ ................ 81 Biểu đồ 2.16. Tổng hợp năng lực quản lý đào tạo, bồi dưỡng................................ 82 Biểu đồ 2.17. Tổng hợp năng lực quản lý tài chính và tài sản nhà trường.............. 83 Biểu đồ 2.18. Tổng hợp năng lực xây dựng môi trường giáo dục giàu tính Đảng.... 84 Biểu đồ 2.19. Tổng hợp năng lực quản lý hành chính............................................ 85 Biểu đồ 2.20. Tổng hợp năng lực công tác thi đua, khen thưởng ........................... 86 Biểu đồ 2.21. Tổng hợp năng lực xây dựng hệ thống thông tin ............................. 86 Biểu đồ 2.22. Tổng hợp năng lực kiểm tra, đánh giá ............................................. 87 1 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài 1.1. Trong xu thế toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế sâu rộng hiện nay, với sự phát triển mạnh mẽ của cách mạng khoa học - công nghệ, nhất là công nghệ thông tin, truyền thông và sự phát triển của nền kinh tế tri thức, ngày càng tạo ra nhiều cơ hội to lớn, đồng thời cũng đặt ra nhiều thách thức đối với sự nghiệp ĐT, BD cán bộ. Muốn thực hiện thành công sự nghiệp CNH, HĐH; nâng cao năng lực cạnh tranh của đất nước, đòi hỏi phải có nguồn nhân lực chất lượng cao, trong đó giữ vị trí, vai trò quan trọng là đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp. Để có nguồn nhân lực chất lượng cao và đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý có phẩm chất, năng lực; phương pháp lãnh đạo, quản lý khoa học, dân chủ, đúng pháp luật… cần phải thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp. Trong đó ĐT, BD vừa là một khâu trong công tác cán bộ của Đảng, vừa là giải pháp quan trọng góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ. Nhằm thực hiện tốt sứ mệnh đào tạo ra lớp cán bộ “vừa hồng, vừa chuyên”, “có đức, có tài” đòi hỏi phải đổi mới toàn diện và thực hiện đồng bộ các khâu trong công tác ĐT, BD từ việc hoàn thiện thể chế, đổi mới công tác tuyển sinh, tăng cường quản lý dạy - học, xây dựng cơ sở vật chất đến việc phát triển đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý. Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng đã khẳng định: “Phát triển đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý đáp ứng yêu cầu đổi mới. Gắn đào tạo với nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ và thu hút các nhà khoa học tham gia giảng dạy” [47, tr.296]. Bởi vậy, cần phải coi trọng việc xây dựng đội ngũ CBQL đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu, đảm bảo về chất lượng. 1.2. Trong hệ thống các cơ sở ĐT, BD cán bộ của cả nước, trường chính trị tỉnh có vai trò quan trọng. Quyết định số: 184-QĐ/TW, ngày 3 tháng 9 năm 2009 của Ban Bí thư Trung ương Đảng xác định: Trường chính trị tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có chức năng tổ chức ĐT, BD cán bộ lãnh đạo, quản lý của hệ thống chính trị cấp cơ sở, cán bộ, công chức ở địa phương về LLCT-HC; đường lối, các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước; kiến thức và chuyên môn, nghiệp vụ về công tác xây dựng đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội; kiến thức về pháp luật và quản lý nhà nước và một số lĩnh vực khác [3]. Để ĐT, BD đội ngũ cán bộ của các địa phương, cơ sở có phẩm chất, quyết tâm chính trị; có năng lực tạo ra sự thay đổi, năng lực thuyết phục, năng lực vượt khó, năng 2 lực tập hợp, năng lực tổng kết thực tiễn… đòi hỏi các trường chính trị tỉnh phải không ngừng đổi mới, nâng cao chất lượng ĐT, BD. Đồng thời với việc hoàn thiện thể chế công tác ĐT, BD; hiện đại hóa cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ nghiên cứu, giảng dạy và học tập; đổi mới đồng bộ các khâu trong quản lý dạy - học, vấn đề xây dựng đội ngũ CBQL trường chính trị - nhân tố quyết định đến chất lượng ĐT, BD cán bộ và sự phát triển của các nhà trường có ý nghĩa hết sức quan trọng. CBQL trường chính trị phải đạt những yêu cầu cao về phẩm chất và năng lực, thực sự là nhà sư phạm, nhà khoa học giáo dục - chính trị; nhà lãnh đạo - quản lý; nhà hoạt động chính trị - xã hội thực tiễn. 1.3. Bắc Trung Bộ là khu vực gồm 6 tỉnh: Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế, là khu vực có vị trí địa chính trị, kinh tế, an ninh, quốc phòng quan trọng của cả nước, là vùng đất địa linh, nhân kiệt, giàu truyền thống cách mạng, kiên định, nghĩa tình và hiếu học. Sự phát triển ngày càng năng động của khu vực Bắc Trung Bộ, đang đặt ra yêu cầu phải đổi mới, nâng cao chất lượng toàn diện công tác ĐT, BD cán bộ ở các trường chính trị khu vực BTB, góp phần xây dựng đội ngũ cán bộ có chất lượng, có trách nhiệm, tận tâm, tận lực với công việc, có tư duy đổi mới, năng động, sáng tạo, có đủ năng lực phát huy tiềm năng thế mạnh, nắm bắt thời cơ, vận hội, vượt qua khó khăn, thách thức đưa BTB trở thành khu vực phát triển năng động, nhanh và bền vững, là điểm kết nối quan trọng của cả nước và trong giao lưu, hợp tác quốc tế. Đồng hành với sự nghiệp đổi mới công tác ĐT, BD cán bộ ở các trường chính trị nói chung và khu vực BTB nói riêng, đội ngũ CBQL trường chính trị khu vực BTB đã không ngừng trưởng thành, có nhiều đóng góp quan trọng vào thực hiện nhiệm vụ chính trị ở các nhà trường, địa phương, đơn vị. Tuy nhiên, trước yêu cầu đổi mới, nâng cao chất lượng toàn diện công tác ĐT, BD cán bộ phục vụ sự nghiệp CNH, HĐH và hội nhập quốc tế, đội ngũ CBQL đã và đang bộc lộ những bất cập cả về cơ cấu, trình độ đào tạo, năng lực chuyên môn, nghiệp vụ quản lý. Nghị quyết số 32-NQ/TW ngày 26/5/2014 của Bộ Chính trị về tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng công tác ĐT, BD lý luận chính trị cho cán bộ lãnh đạo, quản lý, chỉ rõ: “Chất lượng đội ngũ giảng viên, cán bộ quản lý đào tạo còn có mặt hạn chế” [94]. Kết luận của Ban Bí thư Trung ương về công tác ĐT, BD tại các trường chính trị tỉnh, thành phố Trung ương, nhấn mạnh: Đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý của nhiều trường chính trị thiếu đồng bộ, nhiều biến động [79]. Theo đó, vấn đề nghiên cứu cơ sở lý luận, thực tiễn và đề xuất các giải pháp phát triển đội ngũ CBQL trường chính trị khu 3 vực BTB, đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện công tác ĐT, BD cán bộ; xây dựng các trường trường chính trị khu vực BTB thành trung tâm ĐT, BD cán bộ có chất lượng cao ở địa phương, đơn vị là việc làm có ý nghĩa thiết thực. Xuất phát từ những lý do trên, chúng tôi chọn đề tài: “Phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường chính trị khu vực Bắc Trung Bộ trong giai đoạn hiện nay” làm luận án tiến sĩ. 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn, đề xuất một số giải pháp phát triển đội ngũ CBQL trường chính trị khu vực BTB, nhằm nâng cao chất lượng ĐT, BD, xây dựng đội ngũ cán bộ ở các địa phương đáp ứng yêu cầu đẩy mạnh sự nghiệp CNH, HĐH đất nước và hội nhập quốc tế. 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Vấn đề phát triển đội ngũ CBQL trường chính trị trong giai đoạn hiện nay. 3.2. Đối tượng nghiên cứu Giải pháp phát triển đội ngũ CBQL trường chính trị khu vực BTB trong giai đoạn hiện nay. 4. Giả thuyết khoa học Công tác phát triển đội ngũ CBQL trường chính trị khu vực BTB vẫn còn những hạn chế, bất cập trước yêu cầu đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ. Nếu đề xuất và thực hiện đồng bộ các giải pháp dựa trên trên lý luận về phát triển nguồn nhân lực và đặc điểm lao động, phẩm chất, năng lực đặc thù của người CBQL trường chính trị thì có thể phát triển đội ngũ CBQL trường chính trị khu vực BTB đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu, nâng cao chất lượng, góp phần đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ ở các trường chính trị khu vực Bắc Trung Bộ. 5. Nhiệm vụ và phạm vi nghiên cứu 5.1. Nhiệm vụ nghiên cứu 5.1.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận của vấn đề phát triển đội ngũ CBQL trường chính trị trong giai đoạn hiện nay. 5.1.2. Khảo sát thực trạng phát triển đội ngũ CBQL trường chính trị khu vực BTB. 5.1.3. Đề xuất các giải pháp phát triển đội ngũ CBQL trường chính trị khu vực BTB giai đoạn hiện nay. 5.1.4. Thăm dò sự cần thiết và tính khả thi của các giải pháp đề xuất; thử nghiệm một giải pháp phát triển đội ngũ CBQL trường chính trị khu vực BTB. 4 5.2. Phạm vi nghiên cứu 5.2.1. Luận án tập trung nghiên cứu công tác phát triển đội ngũ CBQL là Hiệu trưởng, Phó Hiệu trưởng; Trưởng, phó khoa, phòng ở các trường chính trị khu vực BTB. 5.2.2. Khảo sát thực trạng, thăm dò sự cần thiết và tính khả thi của các giải pháp đề xuất ở các trường chính trị khu vực BTB từ năm 2010 đến nay. Thử nghiệm một giải pháp đề xuất ở trường chính trị tỉnh Thanh Hóa. 6. Quan điểm tiếp cận và phương pháp nghiên cứu 6.1. Quan điểm tiếp cận 6.1.1. Quan điểm tiếp cận hệ thống Quan điểm này đòi hỏi khi nghiên cứu thực trạng, đề xuất giải pháp phát triển đội ngũ CBQL trường chính trị khu vực BTB phải xem xét đối tượng một cách toàn diện, nhiều mặt, nhiều mối quan hệ, trong trạng thái vận động và phát triển, trong những điều kiện và hoàn cảnh cụ thể để tìm ra bản chất và quy luật vận động của đối tượng. 6.1.2. Quan điểm tiếp cận hoạt động Quan điểm này đòi hỏi việc phát triển đội ngũ CBQL trường chính trị khu vực BTB phải xuất phát từ chức năng, nhiệm vụ; từ mục tiêu, nội dung chương trình, đối tượng, phạm vi, qui mô ĐT, BD. Đồng thời, phải xuất phát từ hoạt động, cách thức tư duy; lãnh đạo, quản lý; giao tiếp, ứng xử; sinh hoạt của đội ngũ CBQL các nhà trường. 6.1.3. Quan điểm thực tiễn Quan điểm này đòi hỏi trong quá trình nghiên cứu đề xuất giải pháp phát triển đội ngũ CBQL các trường chính trị phải xuất phát từ thực tiễn phát triển đội ngũ quản lý, yêu cầu phát triển của các nhà trường và đòi hỏi nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ ở các tỉnh BTB giai đoạn hiện nay. Từ đó, đề xuất các giải pháp phát triển đội ngũ CBQL trường chính trị khu vực BTB có cơ sở khoa học và có tính khả thi. 6.1.4. Quan điểm tiếp cận theo chuẩn Quan điểm này đòi hỏi trong quá trình nghiên cứu phát triển đội ngũ CBQL trường chính trị khu vực BTB phải căn cứ vào tiêu chuẩn về phẩm chất, năng lực, trình độ của từng chức danh cụ thể. 6.1.5. Quan điểm tiếp cận quản lý phát triển nguồn nhân lực Quan điểm này đòi hỏi quá trình nghiên cứu phát triển đội ngũ CBQL trường chính trị khu vực BTB cần phải phân tích tình hình đội ngũ CBQL trường chính trị khu vực BTB, từ đó, đánh giá đúng thực trạng đội ngũ, xem xét mức độ đáp ứng của đội ngũ hiện tại với yêu cầu đổi mới công tác ĐT, BD và sự phát triển của các nhà trường. 5 6.2. Phương pháp nghiên cứu 6.2.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận Nhóm phương pháp này nhằm thu thập các thông tin lý luận (Các tài liệu, văn kiện của Đảng, Nhà nước) về phát triển giáo dục, đào tạo, công tác ĐT, BD cán bộ, xây dựng đội ngũ giảng viên, quản lý các trường chính trị để hình thành giả thuyết, xây dựng cơ sở lý luận của đề tài. 6.2.1.1. Phương pháp phân tích và tổng hợp tài liệu Phương pháp này được sử dụng để phân tích và tổng hợp tài liệu có liên quan nhằm nhận thức đầy đủ hơn về bản chất và dấu hiệu đặc thù của vấn đề nghiên cứu, qua đó sắp xếp thành một hệ thống lý thuyết của đề tài. 6.2.1.2. Phương pháp khái quát hóa và nhận định độc lập Phương pháp này được sử dụng để rút ra những khái quát, nhận định về các vấn đề nghiên cứu từ những quan điểm, quan niệm của người khác. 6.2.1.3. Phương pháp mô hình hóa Phương pháp này được sử dụng nhằm nghiên cứu nhân cách người CBQL qua mô hình của nó. 6.2.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn Nhóm phương pháp này nhằm thu thập các thông tin thực tiễn để xây dựng cơ sở thực tiễn của đề tài. Thuộc nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn có các phương pháp nghiên cứu cụ thể sau đây: 6.2.2.1. Phương pháp điều tra Sử dụng các phiếu hỏi để thu thập ý kiến của Ban Giám đốc Học viện CTQGHCM, Ban Thường vụ Tỉnh ủy, CBQL, giảng viên các trường chính trị khu vực BTB về: - Thực trạng đội ngũ CBQL trường chính trị khu vực BTB; - Thực trạng công tác phát triển đội ngũ CBQL trường chính trị khu vực BTB; - Những yếu tố ảnh hưởng đến công tác phát triển đội ngũ CBQL trường chính trị khu vực BTB. 6.2.2.2. Phương pháp tổng kết kinh nghiệm giáo dục Sử dụng phương pháp này để thu thập các thông tin thực tế, có ý nghĩa đối với đề tài. 6.2.2.3. Phương pháp lấy ý kiến chuyên gia Sử dụng phương pháp này để thu thập, xin ý kiến các chuyên gia, CBQL, giảng viên trường chính trị khu vực BTB về vấn đề nghiên cứu, tăng độ tin cậy của kết quả điều tra. 6 6.2.2.4. Phương pháp thực nghiệm Phương pháp này để đánh giá tính khả thi và sự cần thiết của các giải pháp phát triển đội ngũ CBQL trường chính trị khu vực BTB hiện nay đã được đề xuất. 6.2.3. Phương pháp thống kê toán học Sử dụng các phương pháp toán thống kê với sự trợ giúp của chương trình phần mềm SPSS 2.0 để xử lý số liệu điều tra, khảo sát sự cần thiết, tính khả thi của các giải pháp. 7. Những luận điểm cần bảo vệ của luận án 7.1. Phát triển đội ngũ CBQL trường chính trị giai đoạn hiện nay là phát triển nguồn nhân lực chủ chốt trường chính trị. Vì thế, nội dung, phương pháp phát triển đội ngũ CBQL phải dựa trên cơ sở lý luận và thực tiễn của việc phát triển nguồn nhân lực nói chung, mặt khác phải dựa trên đặc trưng lao động và mô hình nhân cách của CBQL trường chính trị. 7.2. Công tác phát triển đội ngũ CBQL trường chính trị khu vực BTB trong thời gian qua đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận. Tuy nhiên, so với yêu cầu của cách mạng trong giai đoạn mới, công tác phát triển đội ngũ CBQL trường chính trị khu vực BTB vẫn còn nhiều hạn chế và bất cập. 7.3. Để phát triển đội ngũ CBQL trường chính trị khu vực BTB cần thực hiện đồng bộ các giải pháp cơ bản: tổ chức nâng cao nhận thức cho các chủ thể quản lý về sự cần thiết phải phát triển đội ngũ CBQL; đổi mới quy hoạch phát triển đội ngũ CBQL; bồi dưỡng phong cách lãnh đạo cho đội ngũ CBQL; nâng cao hiệu quả sử dụng đội ngũ CBQL; xây dựng bộ tiêu chí làm cơ sở đánh giá đội ngũ CBQL; hoàn thiện cơ chế, chính sách tạo động lực để phát huy vai trò của đội ngũ CBQL trường chính trị khu vực BTB. 8. Đóng góp của luận án 8.1. Về mặt lý luận Luận án đã góp phần làm sáng rõ hơn một số vấn đề lý luận về xây dựng, phát triển đội ngũ CBQL giáo dục nói chung, đội ngũ CBQL trường chính trị nói riêng; đồng thời làm rõ vị trí, vai trò; đặc trưng lao động; mô hình nhân cách của người CBQL trường chính trị. 8.2. Về mặt thực tiễn - Làm rõ thực trạng đội ngũ CBQL và thực trạng phát triển đội ngũ này ở các trường chính trị khu vực BTB; 7 - Xây dựng 06 giải pháp phát triển đội ngũ CBQL trường chính trị khu vực BTB trong giai đoạn hiện nay đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu và đảm bảo về chất lượng. - Thiết kế được chương trình bồi dưỡng phong cách lãnh đạo cho đội ngũ CBQL trường chính trị khu vực BTB và bộ tiêu chí CBQL trường chính trị. 9. Cấu trúc của luận án Ngoài phần mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo, phụ lục, luận án gồm có 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận của vấn đề phát triển đội ngũ CBQL trường chính trị trong giai đoạn hiện nay. Chương 2: Thực trạng phát triển đội ngũ CBQL trường chính trị khu vực BTB trong giai đoạn hiện nay. Chương 3: Một số giải pháp phát triển đội ngũ CBQL trường chính trị khu vực BTB trong giai đoạn hiện nay. 8 Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÝ TRƯỜNG CHÍNH TRỊ TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề Vấn đề phát triển đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý nói chung và cán bộ QLGD nói riêng đã có nhiều công trình nghiên cứu được công bố. Song, trong phạm vi của luận án chỉ xin được tổng quan về một số công trình nghiên cứu ở trong nước và nước ngoài có liên quan trực tiếp đến đề tài. 1.1.1. Những nghiên cứu ở nước ngoài Các công trình nghiên cứu ở nước ngoài tập trung vào những vấn đề sau đây: - Về vị trí, vai trò của đội ngũ CBQL Tác phẩm Nghệ thuật lãnh đạo” của Trần Văn Long (Trung Quốc) đã làm rõ về vị trí, vai trò của cấp trưởng, cấp phó. Đối với cấp trưởng có những vị trí như: i) vị trí hạt nhân: Cấp trưởng là người đứng đầu, vị trí là hạt nhân trong tập thể lãnh đạo, có sứ mệnh đoàn kết, tập hợp lực lượng đảm bảo thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ đã đề ra; ii) vị trí chủ đạo. Trong quá trình hoạt động, người đứng đầu luôn đứng ở vị trí chi phối chủ đạo. Vị trí chủ đạo được thể hiện ở việc quán triệt phương châm, chính sách có liên quan đến Đảng và Nhà nước, quán triệt chỉ thị của lãnh đạo cấp trên; vạch ra đường lối, phương hướng, xác định mục tiêu công việc để dẫn dắt cả tập thể cùng chung sức, chung lòng thực hiện nhiệm vụ có hiệu quả cao nhất; iii) vị trí ảnh hưởng. Người đứng đầu ảnh hưởng đến nhân viên cấp dưới và quần chúng nhân dân thông qua nhân cách và năng lực lãnh đạo, quản lý. Đối với cấp phó, vai trò được thể hiện chủ yếu ở các phương diện sau: i) vai trò trợ thủ. Cấp phó làm trợ thủ cho cấp trưởng và giúp việc cho cấp trưởng. Vai trò này được thể hiện khi cấp phó phải bám sát ý đồ của cấp trưởng để triển khai công việc chứ không được làm theo ý mình hay lựa chọn cách làm khác, phải làm nổi bật cấp trưởng, lấy cấp trưởng làm trung tâm; ii) vai trò tham mưu. Cấp trưởng là người đưa ra quyết định chính sách vĩ mô. Quyết định của cấp trưởng có khả thi hay không một phần do chất lượng tham mưu của cấp phó; iii) vai trò chấp hành. Một trong những vai trò quan trọng của cấp phó là chấp hành quyết định của người đứng đầu. Quá trình cấp phó chấp hành quyết định thì quyết sách được triển khai 9 thực hiện; iv) vai trò phối hợp. Trong triển khai thực hiện quyết sách để có chất lượng, hiệu quả cao đòi hỏi các cấp phó phải phối hợp nhịp nhàng ở bên trong và bên ngoài đơn vị [80]. Tác phẩm Nghề quản lý - những tư tưởng hàng đầu về quản lý, của tác giả Mintzberg, đã chỉ ra vai trò của nhà quản lý trong sự kết hợp giữa quyền hạn với trách nhiệm như: i) người đại diện của tổ chức; ii) người lãnh đạo, người liên lạc, người tiếp nhận thông tin, người phổ biến thông tin; iii) người khắc phục khó khăn; iv) Người phân phối nguồn lực; v) Người đàm phán [98]. Tác phẩm Mô hình trường học ưu việt Singapore SEM, đã nghiên cứu đến vị trí, vai trò của người đứng đầu như: Hiệu trưởng phải vạch ra tầm nhìn đối với những thành tích, kết quả dự định đạt được và tạo ra một môi trường học tập lý tưởng cho học sinh và giáo viên. Hiệu trưởng cần duy trì liên tục mục đích tăng cường năng lực cho giáo viên để đối mặt với thử thách hiện tại và tương lai và luôn phấn đấu vì sự phát triển để hướng tới nền giáo dục toàn diện cho học sinh và giáo viên [18]. - Về phẩm chất, năng lực của đội ngũ CBQL Các công trình nghiên cứu về cán bộ lãnh đạo, quản lý của tác giả John C.Maxwell, như: Để trở thành nhà lãnh đạo quần chúng xuất sắc; Nhà lãnh đạo 360 độ; 21 phẩm chất vàng của nhà lãnh đạo; Phát triển kỹ năng lãnh đạo; Tinh hoa lãnh đạo” đã tập trung phân tích, lý giải về những phẩm chất, năng lực của người lãnh đạo, quản lý cần có để thực hiện có hiệu quả công tác lãnh đạo, quản lý và điều hành. Trong đó, tập trung vào các phẩm chất, năng lực như: i) năng lực lãnh đạo quyết định chất lượng, hiệu quả công việc; ii) Năng lực lãnh đạo phát triển từng ngày; iii) năng lực chia sẻ quyền lực; iv) Năng lực thu phục lòng người trước khi bắt tay vào công việc; v) năng lực biết tiến, biết lui đúng thời điểm. Ngoài ra, còn nghiên cứu các phương pháp và trình tự quyết sách của người lãnh đạo; nắm vững quy luật lãnh đạo và đổi mới, cải cách phương thức lãnh đạo; mối quan hệ giữa cấp trưởng và cấp phó; lý luận và thực tiễn lãnh đạo trong xã hội có nhiều biến động [74], [75],[76],[77],[78]. Công trình nghiên cứu về công tác cán bộ của một số nước, tiêu biểu như: Làm việc, làm người, làm quản lý của tác giả Thương Mưu Tử (Trung Quốc), đã phân tích những phẩm chất, năng lực của một nhà quản lý xuất sắc, như đòi hỏi người quản lý vừa phải có trí thông minh, lại cần phải có trực giác, có lý trí nhưng cũng cần phải sống tình cảm; lãnh đạo ảnh hướng đến cấp dưới phải bằng sự hấp dẫn trong nhân cách của mình, lối cuốn người khác bằng sự nhiệt tình với công 10 việc; người làm công tác quản lý cần phải sống tình cảm, chia sẻ với nhân viên, cấp dưới [124]... Công trình nghiên cứu về Kinh nghiệm xây dựng đội ngũ cán bộ ở Trung Quốc, của đồng tác giả Trịnh Cư, Nguyễn Duy Hùng, Lê Văn Yên, đã tập trung nghiên cứu về trách nhiệm; phẩm chất, năng lực như: cán bộ lãnh đạo phải chấp hành đường lối, phương châm, chính sách của Đảng; có niềm tin chính trị kiên định; trình độ chuyên môn, trình độ lý luận chính trị; thành tâm, thành ý mưu cầu lợi ích cho nhân dân; có tác phong dân chủ; có năng lực quyết sách khoa học và dân chủ; có năng lực ứng xử tốt những mâu thuẫn trong nội bộ, điều hòa các mối quan hệ. Trong đó, tác giả nhấn mạnh đến tiêu chuẩn của người cán bộ lãnh đạo, quản lý vừa có đức, vừa có tài. Đức là có lập trường chính trị, có thế giới quan, nhân sinh quan đúng đắn; có phẩm chất chính trị, tư tưởng và tác phong công tác tốt. Tài, tức là có tri thức văn hóa, khoa học, năng lực làm việc. Trong đó, nhấn mạnh đức là giải quyết vấn đề “vì ai”, tức phải toàn tâm, toàn ý vì nhân dân phục vụ, chứ không phải là dốc sức cho lợi ích cá nhân hay một tập thể nhỏ. Nhấn mạnh tài, tức là giải quyết vấn đề phải như thế nào “để vì”, tức phải có tri thức và bản lĩnh để phục vụ nhân dân [29]. - Về xây dựng tiêu chí, tiêu chuẩn cho các chức danh quản lý Trong tác phẩm Mô hình trường học ưu việt của Singapore, SEM của Bộ Giáo dục đã nghiên cứu, phân tích kỹ công tác lãnh đạo, quản lý nhà trường như: Người lãnh đạo phải nêu gương sáng; có khả năng lãnh đạo; hiểu rõ mục đích, tôn trọng, khuyến khích nhân viên; người lãnh đạo phải thấu hiểu được sứ mệnh của nhà trường gắn với với các mục tiêu cụ thể; có năng lực lãnh đạo tốt, thông cảm và tôn trọng đồng nghiệp sẽ là động lực cho giáo viên và học sinh noi theo [18]. - Về các giải pháp phát triển đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý Tác phẩm Kinh nghiệm xây dựng đội ngũ cán bộ ở Trung Quốc, đã nghiên cứu và đề xuất một số giải pháp xây dựng đội ngũ cán bộ ở Trung Quốc như: Vai trò của Đảng Cộng sản Trung Quốc trong việc nâng cao tố chất và năng lực đối với cán bộ; cải cách công tác cán bộ, nhân sự; đổi mới công tác ĐT, BD cán bộ; lựa chọn, đề bạt và sử dụng, nhận xét, đánh giá cán bộ; công tác quản lý cán bộ. Trong đó, Đảng Cộng sản Trung Quốc đã khẳng định vai trò, vị trí đặc biệt của trường Đảng trong ĐT, BD đội ngũ cán bộ cho hệ thống chính trị từ Trung ương đến cơ sở có đủ những phẩm chất, năng lực để hoàn thành chức trách, nhiệm vụ được giao.
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan