BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
ĐẠI HỌC HUẾ
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
TRẦN VIẾT HƯNG
QUẢN LÝ ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN
TỪ NGUỒN VỐN NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TẠI
HUYỆN CAM LỘ, TỈNH QUẢNG TRỊ
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC KINH TẾ
HUẾ, 2018
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
ĐẠI HỌC HUẾ
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
TRẦN VIẾT HƯNG
QUẢN LÝ ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN
TỪ NGUỒN VỐN NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TẠI
HUYỆN CAM LỘ, TỈNH QUẢNG TRỊ
Chuyên ngành: QUẢN LÝ KINH TẾ
Mã số: 8340410
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC KINH TẾ
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS NGUYỄN VĂN PHÁT
HUẾ, 2018
LỜI CAM ĐOAN
Tôi là Trần Viết Hưng, xin cam đoan rằng:
- Số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này là trung thực và chưa
được sử dụng để bảo vệ một học vị nào.
- Mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn này đã được cảm ơn và các
thông tin đã được trích dẫn trong luận văn đều đã được ghi rõ nguồn gốc.
Tác giả luận văn
Trần Viết Hưng
i
LỜI CẢM ƠN
Luận văn này là kết quả tổng hợp của quá trình học tập, nghiên cứu kết hợp với
kinh nghiệm thực tiễn trong quá trình công tác và sự nổ lực cố gắng của bản thân.
Để hoàn thành luận văn này, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành tới quý thầy
(cô) giáo, và toàn thể cán bộ công chức Trường Đại học Kinh tế Huế đã nhiệt tình
giúp đỡ, hỗ trợ cho tôi. Đặc biệt tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc nhất đến PGS.TS
Nguyễn Văn Phát là người trực tiếp hướng dẫn khoa học luận văn của tôi. Thầy đã
quan tâm giúp đỡ tôi trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thiện đề tài này.
Tôi cũng xin bày tỏ sự biết ơn đến lãnh đạo UBND huyện Cam Lộ, các đồng
nghiệp, các phòng, ban, các xã, thị trấn, các đơn vị hoạt động trong lĩnh vực xây
dựng cơ bản trên địa bàn huyện Cam Lộ đã tạo điều kiện giúp đỡ để tôi thực hiện và
hoàn thành luận văn này.
Mặc dù bản thân đã hết sức nổ lực, cố gắng để hoàn thành tốt Luận văn, nhưng
không thể tránh khỏi những thiếu sót, khiếm khuyết. Do đó tôi rất mong nhận được
sự góp ý chân thành của quý thầy (cô) bạn bè để luận văn này được hoàn thiện hơn!
Xin chân thành cảm ơn!
Trần Viết Hưng
ii
TÓM LƯỢC LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC KINH TẾ
Họ và tên học viên : TRẦN VIẾT HƯNG
Chuyên ngành
: Quản lý kinh tế
Niên khóa: 2016 - 2018
Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. NGUYỄN VĂN PHÁT
1. Tên đề tài: Quản lý đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà
nước tại huyện Cam Lộ, tỉnh Quảng Trị
2. Tính cấp thiết của đề tài: Đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách
nhà nước đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế xã hội ở huyện Cam Lộ,
bởi lẽ đầu tư xây dựng cơ bản nhằm xây dựng và phát triển cơ sở hạ tầng kỹ thuật,
nó là đòn bẩy kinh tế nhằm thúc đẩy sự phát triển kinh - tế xã hội. Tuy nhiên, bên
cạnh những kết quả đạt được vẫn còn không ít hạn chế để nâng cao hiệu quả sử
dụng vốn đầu tư xây dựng cơ bản tại UBND huyện Cam Lộ trong thời gian tới, tôi
chọn đề tài “Quản lý đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà nước taị
UBND huyện Cam Lộ, tỉnh Quảng Trị” để làm luận văn thạc sỹ khoa học kinh tế.
3. Phương pháp nghiên cứu: Quá trình thực hiện đề tài đã sử dụng các phương
pháp sau: phương pháp thống kê mô tả, phương pháp so sánh, phương pháp phân
tích dữ liệu chuỗi thời gian
4. Kết quả nghiên cứu và những đóng góp khoa học của luận văn
Qua nghiên cứu cho thấy: Trong công tác quản lý này tại địa phương còn bộc
lộ nhiều hạn chế như lập kế hoạch vốn chưa sát với nguồn lực và nguồn vốn NSNN,
chất lượng thiết kế, thi công công trình XDCB bằng nguồn vốn NSNN chưa cao,
công tác đấu thầu còn nặng về hình thức, việc thanh, kiểm tra công tác quản lý vốn
của các chủ đầu tư chưa thường xuyên và hiệu quả. Các nhân tố ảnh hưởng lớn đến
công tác quản lý vốn NSNN trong đầu tư XDCB tại địa bàn nghiên cứu bao gồm:
Luật và các quy định có liên quan, khả năng về nguồn thu NSNN, năng lực quản lý
của người lãnh đạo. Như vậy, việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý tại
địa phương, sự rõ ràng, cụ thể và chi tiết của các quy định, chế tài trong lĩnh vực
này là những giải pháp cơ bản để tăng cường có hiệu quả công tác quản lý vốn
NSNN trong đầu tư XDCB tại địa phương trong thời gian tới.
iii
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
TT
VIẾT TẮT
DIỄN GIẢI
1.
BCKTKT
Báo cáo kinh tế kỹ thuật
2.
BQL
Ban quản lý
3.
CCHC
Cải cách hành chính
4.
CSHT
Cơ sở hạ tầng
5.
ĐTXD
Đầu tư xây dựng
6.
ĐTXDCB
Đầu tư xây dựng cơ bản
7.
GPMB
Giải phóng mặt bằng
8.
HĐND
Hội đồng Nhân dân
9.
KBNN
Kho bạc Nhà nước
10.
NQ
Nghị quyết
11.
NSNN
Ngân sách Nhà nước
12.
ODA
Hỗ trợ phát triển chính thức
13.
TW
Trung ương
14.
QLDA
Quản lý dự án
15.
UBND
Ủy ban Nhân dân
16.
XDCT
Xây dựng công trình
17.
XDCB
Xây dựng cơ bản
iv
MỤC LỤC
Trang
Lờı cam đoan............................................................................................................... i
Lờı cảm ơn ................................................................................................................. ii
Tóm lược luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế ............................................................. iii
Danh mục các chữ vıết tắt ......................................................................................... iv
Mục lục........................................................................................................................v
Danh mục các bıểu bảng ......................................................................................... viii
Danh mục các sơ đồ, đồ thị, bıểu đồ ......................................................................... ix
PHẦN 1. ĐẶT VẤN ĐỀ............................................................................................1
1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI ..........................................................................1
2. CÂU HỎI NGHIÊN CỨU ......................................................................................2
3. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU....................................................................................2
4. ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI NGHIÊN CỨU..............................................................2
5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU...........................................................................3
6. KẾT CẤU LUẬN VĂN..........................................................................................7
PHẦN 2. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU.....................................................................8
CHƯƠNG 1. MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ
ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN ..............................................................................8
1.1. Tổng quan về đầu tư xây dựng cơ bản .................................................................8
1.1.1. Khái niệm đầu tư xây dựng cơ bản ...................................................................8
1.1.2. Đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà nước .............................8
1.1.3. Khái niệm và vai trò của vốn ngân sách nhà nước trong đầu tư XDCB...........9
1.2. Quy trình quản lý đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà nước .11
1.2.1. Giai đoạn chuẩn bị đầu tư ...............................................................................13
1.2.2. Giai đoạn thực hiện dự án đầu tư xây dựng công trình...................................14
1.2.3. Giai đoạn kết thúc xây dựng, nghiệm thu bàn giao đưa vào sử dụng .............15
1.3. Các nội dung quản lý dự án đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách
nhà nước ....................................................................................................................16
1.3.1. Quản lý quy hoạch và phân bổ vốn đầu tư......................................................16
v
1.3.2. Quản lý công tác thẩm định dự án ..................................................................17
1.3.3. Quản lý công tác lựa chọn nhà thầu trong hoạt động xây dựng......................17
1.3.4. Quản lý công tác đền bù giải phóng mặt bằng................................................19
1.3.5. Quản lý công tác giải ngân vốn.......................................................................20
1.3.6. Quản lý công tác thi công xây dựng công trình ..............................................20
1.3.7. Thẩm tra quyết toán, thanh tra, kiểm toán dự án hoàn thành..........................23
1.4. Kinh nghiệm thực tiễn trong quản lý vốn ngân sách nhà nước trong đầu tư xây
dựng cơ bản ...............................................................................................................29
1.4.3. Kinh nghiệm các huyện ở tỉnh Quảng Trị......................................................32
1.4.4. Bài học rút ra cho huyện Cam Lộ ...................................................................34
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ ĐẦU TƯ XÂY DỰNG
CƠ BẢN TỪ NGUỒN VỐN NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TẠI ỦY BAN NHÂN
DÂN HUYỆN CAM LỘ .........................................................................................36
2.1. Gıớı thıệu chung về huyện Cam Lộ ...................................................................36
2.1.1. Điều kiện tự nhiên của huyện Cam Lộ ...........................................................36
2.1.2. Tình hình đầu tư cơ sở hạ tầng của huyện Cam Lộ ........................................41
2.2. Thực trạng quản lý đầu tư XDCB từ nguồn vốn NSNN của UBND huyện Cam
Lộ ..............................................................................................................................42
2.2.1. Quản lý quy hoạch và phân bổ vốn đầu tư......................................................42
2.2.2. Quản lý thẩm định dự án đầu tư......................................................................47
2.2.3. Quản lý đấu thầu .............................................................................................49
2.2.4. Quản lý công tác đền bù giải phóng mặt bằng................................................53
2.2.5. Quản lý công tác giải ngân vốn.......................................................................56
2.2.6. Quản lý công tác thi công xây dựng công trình ..............................................64
2.3. Phân tích ý kiến của các đối tượng trong điều tra đối với công quản lý dự án
đầu tư XDCB ở huyện Cam Lộ.................................................................................75
2.4. Tồn tại và nguyên nhân trong quản lý dự án đầu tư XDCB từ nguồn vốn NSNN
trên địa bàn huyện Cam Lộ .......................................................................................78
2.4.1. Những tồn tại...................................................................................................78
2.4.2. Nguyên nhân ...................................................................................................82
vi
CHƯƠNG 3: ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ ĐẦU
TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN TỪ NGUỒN VỐN NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TẠI
UBND HUYỆN CAM LỘ, TỈNH QUẢNG TRỊ ..................................................87
3.1. Định hướng hoàn thiện công tác quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn
vốn ngân sách nhà nước tại huyện Cam Lộ trong thời gian tới. ...............................87
3.1.1 Mục tiêu tổng quát ...........................................................................................88
3.1.2. Mục tiêu cụ thể................................................................................................88
3.2. Giải pháp hoàn thiện quản lý dự án đầu tư xây dựng cơ bản bằng nguồn vốn
ngân sách nhà nước của ủy ban nhân dân huyện Cam Lộ ........................................89
3.2.1. Nâng cao chất lượng công tác xây dựng dự toán và phân bổ dự toán cho công
tác ĐTXDCB hàng năm ............................................................................................89
3.2.2. Nâng cao năng lực và trình độ cho đội ngũ cán bộ làm công tác quản lý dự án
đầu tư XDCB.............................................................................................................90
3.2.3. Làm tốt công tác chuẩn bị đầu tư dự án ..........................................................92
3.2.4. Đẩy mạnh công tác kiểm tra, thanh tra ...........................................................93
3.2.5. Một số giải pháp khác: ....................................................................................96
PHẦN 3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ................................................................98
1. KẾT LUẬN ...........................................................................................................98
2. KIẾN NGHỊ ..........................................................................................................99
2.1. Đối với UBND huyện Cam Lộ ..........................................................................99
2.2. Đối với UBND các xã, thị trấn...........................................................................99
TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................................................101
PHỤ LỤC ...............................................................................................................103
QUYẾT ĐỊNH HỘI ĐỒNG CHẤM LUẬN VĂN
BIÊN BẢN CỦA HỘI ĐỒNG CHẤM LUẬN VĂN
NHẬN XÉT CỦA PHẢN BIỆN 1+2
BẢN GIẢI TRÌNH
XÁC NHẬN HOÀN THIỆN LUẬN VĂN
vii
DANH MỤC CÁC BIỂU BẢNG
Bảng 2.1:
Đơn vị hành chính và diện tích của các xã, thị trấn thuộc huyện Cam
Lộ, tỉnh Quảng Trị năm 2016............................................................37
Bảng 2.2:
Tình hình dân số và mật độ dân cư 9 xã, thị trấn huyện Cam Lộ, tỉnh
Quảng Trị năm 2016 .........................................................................39
Bảng 2.3:
Tình hình sử dụng lao động huyện Cam Lộ, tỉnh Quảng Trị giai đoạn
2014-2016 .........................................................................................40
Bảng 2.4:
GDP huyện Cam Lộ, tỉnh Quảng Trị giai đoạn 2012-2016..............41
Bảng 2.5:
Cơ cấu kinh tế và một số chỉ tiêu khác của huyện Cam Lộ, tỉnh
Quảng Trị giai đoạn 2014-2016 ........................................................41
Bảng 2.6.
Kế hoạch phân bổ vốn đầu tư xây dựng cơ bản ................................45
Bảng 2.7
Số dự án được bố trí vốn ...................................................................46
Bảng 2.8.
Tình hình đầu tư theo kế hoạch vốn phân theo lĩnh vực đầu tư........47
Bảng 2.9.
Tình hình phê duyệt dự án ................................................................48
Bảng 2.10.
Tình hình quản lý đấu thầu giai đoạn 2014-2016 .............................49
Bảng 2.11.
Chi tiết về tình hình quản lý đấu thầu giai đoạn 2014-2016.............51
Bảng 2.12:
Tình hình đền bù giải phóng mặt bằng .............................................54
Bảng 2.13.
Đánh giá nguyên nhân chậm tiến độ trong giải phóng mặt bằng......55
Bảng 2.14:
Nguồn vốn đầu tư XDCB từ NSNN của UBND huyện Cam Lộ giai
đoạn 2014-2016.................................................................................57
Bảng 2.15:
Nguồn vốn bố trí cho các công trình xây dựng.................................59
Bảng 2.16.
Tình hình giải ngân vốn Xây dựng cơ bản........................................61
Bảng 2.17:
Đánh giá công tác giải ngân ..............................................................62
Bảng 2.18:
Kiểm tra tiến độ thi công xây dựng công trình giai đoạn 2014 -2016 ....67
Bảng 2.19:
Tình hình nghiệm thu các dự án đầu tư xây dựng cơ bản giai đoạn
2014-2016 .........................................................................................68
Bảng 2.20:
Tình hình thực hiện an toàn lao động trên công trường....................69
Bảng 2.21 :
Tình hình thẩm tra quyết toán dự án hoàn thành ..............................71
Bảng 2.22:
Thống kê tình hình thẩm tra dự án trong kỳ .....................................73
Bảng 2.23.
Số liệu điều tra các mức độ ảnh hưởng các yếu tố đến quản lý dự án
tại địa bàn huyện Cam Lộ .................................................................85
viii
DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, ĐỒ THỊ, BIỂU ĐỒ
Biểu đồ 2.2
Số lượng doanh nghiệp vi phạm môi trường xây dựng ....................70
Sơ đồ 1.1:
Quy trình quản lý thực hiện đầu tư dự án XDCB .............................13
Sơ đồ 3.1
Cơ chế phối hợp giữa các đơn vị trong quản lý dự án đầu tư ...........94
ix
PHẦN 1. ĐẶT VẤN ĐỀ
1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI
Nguồn vốn đầu tư phát triển của nhà nước nói riêng và của toàn xã hội nói chung
ngày càng tăng, góp phần quan trọng làm chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công
nghiệp hóa, hiện đại hóa, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho nhân dân.
Trong thời gian qua huyện Cam Lộ, tỉnh Quảng Trị đã triển khai nhiều dự án đầu
tư xây dựng cơ bản (XDCB) thuộc nguồn vốn ngân sách nhà nước (NSNN). Nhìn
chung, các cơ quan quản lý nhà nước ở địa phương đã có nhiều biện pháp nhằm tăng
cường quản lý vốn đầu tư nên đã có nhiều đống góp to lớn trong sự nghiệp phát triển
kinh tế - xã hội. Các dự án đầu tư đã phát huy hiệu quả, điều này đã mang lại cho địa
phương một hệ thống cơ sở hạ tầng khá đồng bộ, diện mạo xã hội đang từng bước khởi
sắc, kinh tế phát triển, đời sống người dân ngày càng được nâng cao, góp phần vào sự
phát triển chung của tỉnh và cả nước.
Bên cạnh những kết quả đạt được trong việc sử dụng vốn Ngân sách nhà nước
vào đầu tư xây dựng cơ bản, trên địa bàn huyện cũng còn tồn tại nhiều hạn chế cần
phải giải quyết như: Do xuất phát điểm thấp, hệ thống các văn bản pháp quy chưa
được đồng bộ dẫn đến việc triển khai ở cơ sở còn lúng túng, lực lượng cán bộ có
chuyên môn quản lý đầu tư chưa nhiều, dẫn đến tình trạng còn sai phạm trong quản lý,
hiệu quả đầu tư chưa cao...
Công tác bố trí và giải ngân nguồn vốn ngân sách nhà nước cho các dự án đầu tư
XDCB nổi lên một số vấn đề như: nguồn vốn ngân sách huyện bố trí cho các dự án
hàng năm thấp, chưa tương xứng với nhu cầu; tiến độ thực hiện dự án chậm; khả năng
giải ngân thấp so với yêu cầu; công tác quyết toán vốn đầu tư xây dựng công trình
hoàn thành chậm, kéo dài, công trình chậm đưa vào khai thác sử dụng, dẫn đến hiệu
quả sau đầu tư hạn chế.
Xuất phát từ những lý do trên, tác giả đã lựa chọn đề tài “Quản lý đầu tư xây
dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà nước tại huyện Cam Lộ, tỉnh Quảng
Trị” làm luận văn thạc sỹ kinh tế của mình.
1
2. CÂU HỎI NGHIÊN CỨU
- Các vấn đề lý luận liên quan đến đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn NSNN,
quản lý vốn đầu tư và quản lý vốn đầu tư từ NSNN?
- Những kinh nghiệm nào từ thực tế để quản lý vốn đầu tư nói chung? Quản lý
vốn đầu tư xây dựng cơ bản nói riêng? ở các địa phương trong nước và trong tỉnh?
- Những đặc điểm tự nhiên, kinh tế xã hội của địa phương có ảnh hưởng đến
công tác đầu tư và quản lý vốn đầu tư?
- Thực trạng quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản tại huyện Cam Lộ, tỉnh Quảng
Trị như thế nào?
- Các nhân tố nào ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý, sử dụng vốn đầu tư nói chung
và từ NSNN nói riêng?
- Những giải pháp nào để hoàn thiện công tác quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ
bản tại huyện Cam Lộ, tỉnh Quảng Trị?
3. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
3.1. Mục tiêu chung
Trên cơ sở phân tích thực trạng công tác quản lý đầu tư XDCB từ NSNN tại
huyện Cam Lộ trong những năm qua, đề xuất hệ thống các giải pháp nhằm hoàn thiện
công tác này trong thời gian tới.
3.2. Mục tiêu cụ thể
+ Hệ thống hóa những vấn đề lý luận và thực tiễn về quản lý đầu tư XDCB
bằng nguồn vốn NSNN trên địa bàn huyện Cam Lộ.
+ Phân tích đánh giá thực trạng quản lý đầu tư XDCB từ nguồn vốn ngân sách
nhà nước của UBND huyện Cam Lộ những năm vừa qua, chỉ ra những mặt đạt được,
những mặt chưa đạt được và nguyên nhân của nó.
+ Đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý nhà nước đối với đầu tư
XDCB từ nguồn vốn NSNN của UBND huyện trong thời gian tới
4. ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI NGHIÊN CỨU
4.1 Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của đề tài là những vấn đề liên quan đến quản lý vốn đầu
tư xây dựng cơ bản từ nguồn ngân sách nhà nước tại huyện Cam Lộ, tỉnh Quảng Trị.
2
4.2. Phạm vi nghiên cứu
- Về nội dung: Đề tài tâp trung nghiên cứu, đánh giá về thực trạng quản lý sử dụng
vốn ngân sách nhà nước trong đầu tư xây dựng cơ bản trên địa bàn huyện Cam Lộ.
Về không gian: Hoạt động quản lý đầu tư XDCB từ nguồn vốn NSNN của
UBND huyện Cam Lộ trong thời gian qua.
Về thời gian:
+ Đối với số liệu thứ cấp: đề tài thu thập và phân tích tình hình quản lý vốn
ngân sách nhà nước trong đầu tư xây dựng cơ bản giai đoạn 2014 – 2016 trên địa bàn
huyện Cam Lộ.
+ Số liệu sơ cấp: Được thu thập qua khảo sát ý kiến, điều tra các cán bộ, doanh
nghiệp tham gia quản lý và thực hiện các công trình XDCB bằng nguồn vốn ngân sách
nhà nước tại địa phương trong thời gian 2014 - 2016.
+ Các giải pháp đề xuất áp dụng cho giai đoạn từ nay đến năm 2020.
5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
5.1. Phương pháp thu thập thông tin số liệu
5.1.1. Thông tin, số liệu thứ cấp
- Đối với số liệu thứ cấp, phương pháp thu thập số liệu như sau:
+ Xem xét các văn bản, chính sách, các báo cáo tổng kết của các cấp, các ngành
và các nguồn số liệu thống kê
+ Tổng quan các dữ liệu hiện có về lĩnh vực đầu tư xây dụng cơ bản đặc biệt là
xây dựng cơ bản sử dụng nguồn vốn ngân sách nhà nước trên các sách, báo, tạp chí,
các báo cáo tổng kết hội nghị, hội thảo
Các tài liệu này đã nêu lên số liệu chính thức về thực trạng quản lý dự án đầu
tư XDCB từ nguồn vốn NSNN của UBND huyện Cam Lộ trong giai đoạn 2014-2016.
5.1.2. Thông tin, số liệu sơ cấp
Nguồn số liệu sơ cấp: Thu thập thông qua điều tra, phỏng vấn các các cán bộ
thuộc các Ban quản lý dự án đầu tư và xây dựng huyện, các Phòng ban chức năng của
huyện có liên quan như Phòng Tài chính – Kế hoạch, Phòng Kinh tế - Hạ Tầng, Kho
bạc, Phòng Thanh Tra, Phòng Tư Pháp, Phòng nông nghiệp và phát triển nông thôn
đơn vị thi công và các cán bộ tại UBND huyện, UBND các xã, thị trấn đã và đang làm
công tác quản lý vốn NSNN.
3
- Thiết kế phiếu phỏng vấn gồm có 3 phần:
+ Phần thứ nhất: Những câu hỏi nhằm thu thập những thông tin cơ bản về đối
tượng được điều tra, phỏng vấn
+ Phần thứ hai: Sử dụng thang điểm Likert 5 mức độ từ 1 đến 5 (tương ứng với:
1: Rất không đồng ý; 2: Không đồng ý; 3: Tạm được; 4: Đồng ý; 5: Rất đồng ý) để
phỏng vấn các đối tượng đang làm công tác quản lý nhà nước và các đối tượng đang là
nhà thầu tư vấn, thi công về các tiêu chí có liên quan đến công tác quản lý vốn NSNN
trong đầu tư XDCB trên địa bàn huyện.
- Phương pháp chọn mẫu: Tiến hành phỏng vấn các cán bộ, nhà thầu tư vấn, thi
công có liên quan đến công tác quản lý đầu tư XDCB từ nguồn vốn NSNN trên địa
bàn huyện Cam Lộ, tổng cộng 60 người, cụ thể:
+ Ban Quản lý dự án Đầu tư và Xây dựng huyện: 04 người
+ Kho bạc Nhà nước: 04 người
+ Phòng Tài chính – Kế hoạch: 05 người
+ Phòng Kinh tế - Hạ tầng: 03 người
+ UBNG huyện: 03 người
+ Phòng Tư Pháp: 02 người
+ Phòng Thanh Tra: 03 người
+ Phòng Nông nghiệp & phát triển nong thôn: 03 người
+ Đơn vị hưởng lợi (8 Xã và 01 Thị trấn): 18 người
+ Đơn vị tư vấn, thi công thi công: 15 người
Đây là các đối tượng có liên quan trực tiếp và am hiểu rõ các vấn đề liên quan
đến công tác quản lý vốn NSNN trong đầu tư XDCB trên địa bàn huyện Cam Lộ.
- Phương pháp điều tra: Tiến hành điều tra phỏng vấn trực tiếp các đối tượng
5.2. Phương pháp phân tích, xử lý số liệu
Số liệu được xử lý bằng phần mềm Microsoft Office Excel
Các phương pháp phân tích số liệu chủ yếu gồm
+ Phương pháp thống kê mô tả: Sử dụng thống kê mô tả dựa vào số liệu
điều tra và thu thập được, tiến hành tổng hợp, tóm tắt, tính toán, biểu diễn dữ liệu
bằng bảng biểu, biểu mẫu, đồ họa và đồ thị... để có thể thống kê một cách tổng
quát nhất.
4
+ Phương pháp so sánh
+ Phương pháp phân tích dữ liệu chuỗi thời gian
6. Tổng quan về vấn đề nghiên cứu.
Vấn đề quản lý đầu tư xây dựng cơ bản nói chung và quản lý đầu tư xây dựng
cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà nước nói riêng đã được nghiên cứu trong nhiều
công trình khoa học được công bố. Trong đó có thể nhắc đến một số công trình liên
quan đến hướng nghiên cứu của đề tài:
Về luận án, luận văn
- Cấn Quang Tuấn “Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn đầu tư
XDCB tập trung từ NSNN do Thành Phố Hà Nội quản lý” – Luận án tiến sĩ kinh tế 2009.
Tác giả tập trung phân tích hiệu quả sử dụng vốn đầu tư XDCB tập trung từ NSNN do
Thành Phố Hà Nội quản lý, do đó đã khái quát được những vấn đề lý luận cơ bản về
vấn đề này, khái quát được bức tranh toàn cảnh thực trạng quản lý sử dụng vốn đầu tư
XDCB tập trung từ NSNN do Thành Phố Hà Nội quản lý, khẳng định các thành công,
chỉ rõ các bất cập, tồn tại, vấn đề đặt ra và nguyên nhân.
- Trịnh Thị Thủy Hồng “Quản lý chi ngân sách nhà nước trong đầu tư xây
dựng cơ bản trên địa bàn tỉnh Bình Định” – Luận án tiến sĩ kinh tế 2012. Đề tài
nghiên cứu các bước thực hiện chu trình chi ngân sách, các mặt làm được và hạn
chế trong từng bước cũng như các nhân tố ảnh hưởng đến công tác quản lý chi
ngân sách tại địa phương.
- Nguyễn Thái Hà “Thực trạng và một số giải pháp nâng cao chất lượng kiểm
soát thanh toán vốn đầu tư XDCB qua hệ thống KBNN ” - Luận văn thạc sỹ (2010).
Luận văn nghiên cứu trình tự giải quyết cấp phát vốn đầu tư XDCB tại Kho bạc và các
hạn chế trong từng khâu cấp phát thanh toán để đưa ra giải pháp tăng cường nâng cao
chất lượng công tác này tại địa bàn nghiên cứu.
- Dương Cao Sơn “Hoàn thiện công tác quản lý chi vốn đầu tư XDCB
thuộc nguồn vốn NSNN qua KBNN” - Luận văn thạc sỹ quản lý kinh tế (2008).
Luận văn nghiên cứu công tác quản lý chi ngân sách thông qua các bước thực hiện
thanh toán tại KBNN.
5
Về báo, tạp chí khoa học
- “ Quản lý vốn đầu tư từ ngân sách nhà nước” của Thạc sỹ Nguyễn Văn Tuấn
trên tạp chí Tài Chính ngày 09/7/2013; Phân tích thực tế quản lý vốn đầu tư từ ngân
sách nhà nước (NSNN) hiện nay quá phức tạp, thủ tục còn rườm rà, do có quá nhiều
cấp, nhiều ngành tham gia quản lý, nhưng sự chồng chéo đó lại không đảm bảo có hiệu
quả và chặt chẽ trong quản lý. Đây cũng chính là rào cản lớn đối với hiệu quả đầu tư,
tăng trưởng và chất lượng tăng trưởng.
- “Nâng cao hiệu quả sử dụng vốn đầu tư xây dựng cơ bản” của Tào Hữu
Phùng trên Tạp chí Tài chính (6/440); “Tăng cường quản lý chi NSNN theo kết quả
đầu ra ở Việt Nam’" của ThS. Nguyễn Xuân Thu trên Tạp chí Thị trường tài chính tiền
tệ, số 14 (311) ngày 15/7/2010; “Nâng cao hiệu quả đầu tư công ở Việt Nam'" của
PGS.TS Nguyễn Đình Tài, Tạp chí Tài chính số tháng 4/2010,... Những bài báo này ít
nhiều đã phân tích được thực trạng về quản lý chi NSNN trong đầu tư xây dựng cơ bản
và có đề xuất giải pháp để giải quyết những tồn đọng như: “Giải pháp nào góp phần
hạn chế nợ đọng ở khu vực công" của PGS.TS Lê Hùng Sơn, Tạp chí Quản lý ngân
quỹ quốc gia, số 108 (06/2011); “Quyết toán vốn đầu tư XDCB - góc nhìn từ cơ quan
Tài chính”, của tác giả Nguyễn Trọng Thản, tạp chí Nghiên cứu tài chính kế toán, số
10 (99), năm 2011.
Nhìn chung, các công trình khoa học nói trên đã đề cập đến nhiều khía cạnh
khác nhau của vấn đề lý đầu tư xây dựng cơ bản nói chung và quản lý đầu tư xây
dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà nước. Tuy nhiên chưa có một công trình nào
nghiên cứu về vấn đề quản lý đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà
nước tại địa bàn huyện Cam Lộ, tỉnh Quảng Trị.
Nghiên cứu này tập trung vào các giai đoạn của quá trình thực hiện đầu tư, tại
các giai đoạn này, vốn NSNN được thực hiện một phần. Hiệu quả các công việc trong
từng giai đoạn được thực hiện tốt sẽ tiết kiệm được ngân sách, ngân sách sử dụng co
hiệu quả. Kết quả nghiên cứu là cơ sở cho việc đề xuất các giải pháp tăng cường quản
lý các giai đoạn của quá trình đầu tư xây dựng cơ bản, qua đó nâng cao hiệu quả quản
lý vốn ngân sách nhà nước trong lĩnh vực này.
6
7. KẾT CẤU LUẬN VĂN
Ngoài các phần Mở đầu, Kết luận và Kiến nghị nội dung luận văn bao gồm 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn của công tác quản lý đầu tư XDCB từ
nguồn vốn NSNN;
Chương 2: Thực trạng công tác quản lý đầu tư XDCB từ nguồn vốn NSNN tại
huyện Cam Lộ, tỉnh Quảng Trị
Chương 3: Một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý đầu tư XDCB từ
nguồn vốn NSNN tại huyện Cam Lộ, tỉnh Quảng Trị
7
PHẦN 2. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
CHƯƠNG 1. MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ
QUẢN LÝ ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN
1.1. Tổng quan về đầu tư xây dựng cơ bản
1.1.1. Khái niệm đầu tư xây dựng cơ bản
Theo Bùi Mạnh Cường (2012): Đầu tư xây dựng cơ bản (Đầu tư XDCB) là hoạt
động đầu tư nhằm tạo ra các công trình xây dựng theo mục đích của người đầu tư, là
lĩnh vực sản xuất vật chất tạo ra các tài sản cố định (TSCĐ) và tạo ra cơ sở vật chất kỹ
thuật cho xã hội. Đầu tư XDCB là một hoạt động kinh tế.
Đầu tư XDCB của nhà nước có ý nghĩa cực kỳ quan trọng trong nền kinh tế thị
trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam. Trong những năm qua nhà nước đã
giành hàng chục ngàn tỷ đồng mỗi năm cho đầu tư XDCB. Đầu tư XDCB của nhà
nước chiếm tỷ trọng lớn và giữ vai trò quan trọng trong toàn bộ hoạt động đầu tư
XDCB của nền kinh tế ở Việt Nam. Đầu tư XDCB của nhà nước đã tạo ra nhiều công
trình, nhà máy, đường giao thông,… quan trọng, đưa lại nhiều lợi ích kinh tế - xã hội
thiết thực. Tuy nhiên, nhìn chung hiệu quả đầu tư XDCB của nhà nước ở nước ta còn
thấp thể hiện trên nhiều khía cạnh như: đầu tư sai, đầu tư khép kín, đầu tư dàn trải, thất
thoát, lãng phí, tiêu cực, tham nhũng ... [10]
1.1.2. Đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà nước
Đầu tư XDCB từ nguồn vốn NSNN là một bộ phận của đầu tư phát triển. Đây
chính là quá trình bỏ vốn từ nguồn vốn NSNN để tiến hành các hoạt động XDCB
nhằm tái sản xuất giản đơn và tái sản xuất mở rộng ra các tài sản cố định trong nền
kinh tế. Do vậy đầu tư XDCB từ nguồn vốn NSNN là tiền đề quan trọng trong quá
trình phát triển kinh tế - xã hội của nền kinh tế nói chung và của các cơ sở sản xuất
kinh doanh nói riêng. Đầu tư XDCB là hoạt động chủ yếu tạo ra tài sản cố định đưa
vào hoạt động trong lĩnh vực kinh tế - xã hội, nhằm thu đựơc lợi ích với nhiều hình
thức khác nhau. Đầu tư Xây dựng cơ bản trong nền kinh tế quốc dân được thông qua
nhiều hình thức xây dựng mới, cải tạo, mở rộng, hiện đại hoá hay khôi phục tài sản cố
định cho nền kinh tế.
8
1.1.3. Khái niệm và vai trò của vốn ngân sách nhà nước trong đầu tư XDCB
a) Khái niệm
Điều 1, Luật Ngân sách 2002: Ngân sách nhà nước (NSNN) là toàn bộ các khoản
thu, chi của Nhà nước đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định và được thực
hiện trong một năm để đảm bảo thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước. Ngân
sách nhà nước bao gồm ngân sách trung ương và ngân sách địa phương. Ngân sách địa
phương bao gồm ngân sách của đơn vị hành chính các cấp có Hội đồng nhân dân và Ủy
ban nhân dân của Luật Tổ chức Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân bao gồm:
- Ngân sách tỉnh thành phố trực thuộc Trung ương (gọi chung là ngân sách
tỉnh), bao gồm ngân sách cấp tỉnh và ngân sách các huyện, quận, thị xã, thành phố
thuộc tỉnh.
- Ngân sách huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh (gọi chung là ngân sách
huyện) bao gồm ngân sách cấp huyện và ngân sách các xã, phường, thị trấn.
- Ngân sách xã, phường, thị trấn (gọi chung là ngân sách cấp cơ sở).
b) Vai trò của vốn đầu tư XDCB từ NSNN
Trong nền kinh tế quốc dân, vốn ĐT XDCB từ NSNN có vai trò rất quan trọng
đối với phát triển kinh tế - xã hội. Vai trò đó được thể hiện trên các mặt sau:
Một là, các dự án ĐT XDCB bằng nguốn vốn NSNN là những dự án chủ yếu
nhằm xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng vật chất, tạo điều kiện thúc đẩy nền kinh tế
phát triển nhanh. Vốn ĐTXDCB từ NSNN góp phần quan trọng vào việc xây dựng và
phát triển cơ sở vật chất kỹ thuật, hình thành kết cấu hạ tầng chung cho đất nước như
giao thông, thủy lợi, điện, trường học, trạm y tế….
Hai là, Vốn ĐT XDCB từ NSNN góp phần quan trọng vào việc chuyển dịch cơ
cấu kinh tế, hình thành những ngành mới, tăng cường chuyên môn hóa và phân công
lao động xã hội. Chẳng hạn, để chuyển dịch mạnh cơ cấu kinh tế theo hướng công
nghiệp hóa, hiện đại hóa đến năm 2020, Đảng và Nhà nước tập trung vốn đầu tư vào
những ngành, lĩnh vực trọng điểm, mũi nhọn như công nghiệp dầu khí, hàng không,
hàng hải, đặc biệt là giao thông đường bộ, đường sắt, cao tốc, đầu tư vào một số ngành
công nghệ cao….Thông qua việc phát triển kết cấu hạ tầng để tạo lập môi trường
thuận lợi, tạo sự lan tỏa đầu tư và phát triển kinh doanh, thúc đẩy phát triển xã hội.
9
- Xem thêm -