Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Giáo dục - Đào tạo Cao đẳng - Đại học Quản lý hoạt động tự học của lƣu học sinh nƣớc cộng hòa dân chủ nhân dân lào tại...

Tài liệu Quản lý hoạt động tự học của lƣu học sinh nƣớc cộng hòa dân chủ nhân dân lào tại việt nam

.PDF
224
412
107

Mô tả:

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC VINH _____________________________________________________________ LÊ PHÚ THẮNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TỰ HỌC CỦA LƢU HỌC SINH NƢỚC CỘNG HÒA DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO TẠI VIỆT NAM LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC NGHỆ AN - 2017 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC VINH _____________________________________________________________ LÊ PHÚ THẮNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TỰ HỌC CỦA LƢU HỌC SINH NƢỚC CỘNG HÒA DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO TẠI VIỆT NAM Chuyên ngành: Quản lý Giáo dục Mã số: 62.14.01.14 LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Người hướng dẫn khoa học: 1. PGS.TS NGUYỄN BÁ MINH 2. PGS.TS NGÔ QUANG SƠN NGHỆ AN - 2017 i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận án là trung thực. Những kết luận của luận án chƣa từng đƣợc công bố trong bất kỳ công trình khoa học nào khác. Nghệ An, ngày tháng năm 2017 Tác giả Lê Phú Thắng ii LỜI CẢM ƠN Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành và sâu sắc tới PGS.TS Nguyễn Bá Minh, PGS.TS Ngô Quang Sơn, những ngƣời Thầy đã tận tình hƣớng dẫn tôi trong suốt quá trình tôi thực hiện và hoàn thiện luận án. Tôi xin chân thành cảm ơn Ban Giám hiệu, lãnh đạo Phòng Sau đại học, Khoa Giáo dục, các Phòng ban đơn vị, các giảng viên, các nhà khoa học Trƣờng Đại học Vinh đã giúp đỡ tôi trong quá trình học tập, nghiên cứu và thực hiện đề tài. Tôi xin chân thành cảm ơn tập thể lãnh đạo, cán bộ, giáo viên Trƣờng Hữu Nghị T78 và Trƣờng Hữu Nghị 80 đã tạo điều kiện, hỗ trợ tôi trong quá trình triển khai tổ chức khảo sát, thực nghiệm và thu thập tƣ liệu phục vụ cho việc nghiên cứu. Tôi xin chân thành cảm ơn các đồng chí lãnh đạo, cán bộ, chuyên viên Vụ Hợp tác Quốc tế, Vụ Giáo dục Dân tộc - Bộ Giáo dục & Đào tạo và Phòng Tham tán Văn hóa Giáo dục, Đại Sứ quán nƣớc Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào tại Việt Nam đã động viên, ủng hộ và giúp đỡ tôi hoàn thành luận án. Trong quá trình thực hiện luận án, tôi cũng nhận đƣợc nhiều sự ủng hộ, động viên từ phía gia đình, bạn bè đồng nghiệp thân thiết. Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành tới những sự ủng hộ, giúp đỡ đầy quý báu đó. Nghệ An, ngày tháng năm 2017 Nghiên cứu sinh Lê Phú Thắng iii MỤC LỤC Trang TRANG PHỤ BÌA LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................... i LỜI CẢM ƠN ......................................................................................................... ii MỤC LỤC ............................................................................................................... iii DANH MỤC TỪ VÀ CỤM TỪ VIẾT TẮT........................................................ vi DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ..................................................................... vii MỞ ĐẦU 1 Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TỰ HỌC CỦA LƢU HỌC SINH.................................................................................. 11 1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu của đề tài .............................................. 11 1.2. Các khái niệm cơ bản ................................................................................ 26 1.2.1. Lƣu học sinh .............................................................................. 26 1.2.2. Hoạt động tự học........................................................................ 27 1.2.3. Quản lý hoạt động tự học........................................................... 30 1.2.4. Giải pháp quản lý hoạt động tự học ........................................... 30 1.3. Hoạt động tự học của lƣu học sinh ........................................................... 31 1.3.1. Ý nghĩa của hoạt động tự học đối với lƣu học sinh ................... 31 1.3.2. Động cơ, kỹ năng và thói quen tự học ....................................... 32 1.3.3. Các điều kiện thực hiện hoạt động tự học của lƣu học sinh ...... 35 1.3.4. Nội dung, phƣơng pháp và hình thức tự học của lƣu học sinh .. 38 1.3.5. Đánh giá kết quả hoạt động tự học của lƣu học sinh................. 41 1.3.6. Những đặc điểm về hoạt động tự học của lƣu học sinh nƣớc Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào ........................................................ 43 1.4. Quản lý hoạt động tự học của lƣu học sinh.............................................. 46 1.4.1. Sự cần thiết phải quản lý hoa ̣t đô ̣ng tƣ̣ ho ̣c của lƣu học sinh .... 46 1.4.2. Mục tiêu quản lý hoa ̣t đô ̣ng tƣ̣ ho ̣c của lƣu học sinh................. 47 1.4.3. Nội dung quản lý hoạt động tự học của lƣu học sinh ................ 48 1.4.4. Chủ thể quản lý hoạt động tự học của lƣu học sinh .................. 55 iv 1.4.5. Các yếu tố ảnh hƣởng đến quản lý hoạt động tự học của lƣu học sinh ................................................................................................ 58 Chƣơng 2. THƢ̣C TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TỰ HỌCCỦA LƢU HỌC SINH NƢỚC CỘNG HÒA DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO TẠI VIỆT NAM ................................................................................... 66 2.1. Khái quát tổ chức khảo sát thực trạng ...................................................... 66 2.1.1. Mục đích khảo sát ...................................................................... 66 2.1.2. Nội dung khảo sát thực trạng ..................................................... 66 2.1.3. Đối tƣợng khảo sát ..................................................................... 67 2.1.4. Địa bàn khảo sát......................................................................... 67 2.1.5. Phƣơng pháp khảo sát ................................................................ 67 2.1.6. Đánh giá kết quả khảo sát .......................................................... 68 2.1.7. Cách thức xử lý dữ liệu khảo sát ............................................... 69 2.1.8. Thời gian khảo sát...................................................................... 69 2.2. Kết quả khảo sát......................................................................................... 70 2.2.1. Thực trạng đào tạo lƣu học sinh nƣớc Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào trong các nhà trƣờng ở Việt Nam ................................ 70 2.2.2. Thực trạng hoạt động tự học của lƣu học sinh nƣớc Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào tại Việt Nam............................................ 76 2.2.3. Thực trạng quản lý hoạt động tự học của lƣu học sinh nƣớc Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào tại Việt Nam .................................. 89 2.2.4. Thực trạng các yếu tố ảnh hƣởng đến quản lý hoạt động tự học của lƣu học sinh nƣớc Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào tại Việt Nam .............................................................................................. 104 2.3. Đánh giá thực trạng................................................................................... 107 2.3.1. Nhƣ̃ng điể m ma ̣nh và nguyên nhân ........................................... 107 2.3.2. Nhƣ̃ng điể m yế u và nguyên nhân .............................................. 111 2.3.3. Cơ hô ̣i......................................................................................... 114 2.3.4. Thách thức ................................................................................. 115 Chƣơng 3 CÁC GIẢI PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TỰ HỌC ................... 118 v CỦA LƢU HỌC SINH NƢỚC CỘNG HÒA DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO TẠI VIỆT NAM ................................................................................... 118 3.1. Các nguyên tắc đề xuất giải pháp ............................................................. 118 3.2. Các giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động tự học của lƣu học sinh nƣớc Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào tại Việt Nam..................... 119 3.2.1. Tổ chức quán triệt tầm quan trọng của quản lý hoạt động tự học đối với lƣu học sinh nƣớc Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào cho mọi lực lƣợng có trách nhiệm với đào tạo .................................... 119 3.2.2. Kế hoạch hóa hoa ̣t đô ̣ng tƣ̣ ho ̣c của lƣu học sinh nƣớc Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào ................................................................. 122 3.2.3. Xây dựng cơ chế tổ chức hoạt động tự học cho lƣu học sinh nƣớc Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào............................................... 125 3.2.4. Tăng cƣờng chỉ đạo hoạt động tự học của lƣu học sinh nƣớc Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào ........................................................ 137 3.2.5. Xây dựng Bộ tiêu chí để đánh giá hiệu quả quản lý hoạt động tự học của lƣu học sinh nƣớc Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào ....................................................................................................... 139 3.2.6. Đảm bảo các điều kiện để nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động tự học của lƣu học sinh nƣớc Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào ....................................................................................................... 145 3.3. Khảo sát sự cần thiết và tính khả thi của các giải pháp đề xuất .............. 150 3.4. Thực nghiệm .............................................................................................. 154 3.4.1. Khái quát về thực nghiệm ........................................................ 154 3.4.2. Phân tích kết quả thực nghiệm................................................... 157 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ....................................................................... 168 CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC LIÊN QUAN ĐẾN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ĐÃ ĐƢỢC CÔNG BỐ............................................................... 173 TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC vi DANH MỤC TỪ VÀ CỤM TỪ VIẾT TẮT LHS : Lƣu học sinh HĐTH : Hoạt động tự học Nxb : Nhà xuất bản vii DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ Trang Sơ đồ Sơ đồ 1.1. Khái quát quan điểm lấy tự học làm cốt của Chủ tịch Hồ Chí Minh 16 Sơ đồ 1.2. Quan hệ giữa thời gian tự học và các nhân tố khác ............................ 38 Sơ đồ 3.1. Cơ chế quản lý HĐTH với chủ thể quản lý......................................... 126 Sơ đồ 3.2. Cơ chế quản lý HĐTH với chủ thể là LHS ......................................... 127 Sơ đồ 3.3. Mô hình tự học “Đôi bạn cùng tiến” ................................................... 129 Sơ đồ 3.4. Mô hình tự học “Học ở nhà dân” ......................................................... 131 Bảng Bảng 2.1. Tổ ng hơ ̣p đối tƣợng khảo sát thực trạng.............................................. 67 Bảng 2.2. Thống kê số phiếu khảo sát điều tra ..................................................... 69 Bảng 2.3. Tổng số suất học bổng do Chính phủ Việt Nam dành cho Lào hàng năm ......................................................................................................... 71 Bảng 2.4. Thực trạng số lƣợng sinh viên Lào đã và đang theo học tại Việt Nam từ năm 2011-2015 ........................................................................ 72 Bảng 2.5. Số lƣợng LHS Lào đã tốt nghiệp tại Việt Nam từ năm 2011 - 2015.. 72 Bảng 2.6. Thực trạng LHS Lào bị thôi học về nƣớc từ 2011- 2015 .................... 73 Bảng 2.7. Thực trạng hình thức và số lƣợng LHS Lào đang học tập tại các cơ sở giáo dục và đào tạo của Việt Nam .................................................. 73 Bảng 2.8. Thực trạng LHS Lào tại Việt Nam năm 2013...................................... 74 Bảng 2.9. Tổng hợp thời gian (mức trung bình) trong một ngày dành cho HĐTH của LHS Lào ............................................................................. 76 Bảng 2.10. Kết quả tổng hợp mục đích tự học của LHS Lào .............................. 77 Bảng 2.11. Kết quả khảo sát về thực trạng thực hiện các kỹ năng tự học của LHS Lào ................................................................................................ 78 Bảng 2.12. Kết quả tổng hợp nội dung tự học của LHS Lào ............................... 80 viii Bảng 2.13. Tổng hợp đánh giá việc sử dụng các phƣơng pháp tự học của LHS Lào ......................................................................................... 82 Bảng 2.14. Kết quả khảo sát việc lựa chọn các hình thức tự học của LHS Lào . 85 Bảng 2.15. Kế t quả khảo sát đánh giá về kết quả tựhọc của LHS Lào .............. 87 Bảng 2.16. Kế t qủa đánh giá công tác quản lý lập kế hoạch cho HĐTH của LHS Lào ................................................................................................ 89 Bảng 2.17. Kế t quả đánh giá công tác quản lý việc tổ chức HĐTH của LHS Lào.......................................................................................................... 91 Bảng 2.18. Kế t quả đánh giá thực trạng quản lý việc chỉ đa ̣o HĐTH của LHS Lào ......................................................................................................... 93 Bảng 2.19. Kết quả khảo sát thực trạng công tác kiểm tra, đánh giá HĐTH của LHS Lào.......................................................................................... 95 Bảng 2.20. Kết quả khảo sát về thực trạng quản lý HĐTH của LHS Lào .......... 97 Bảng 2.21. Kết quả khảo sát thực trạng vai trò của các chủ thể quản lý HĐTH của LHS Lào.......................................................................................... 100 Bảng 2.22. Kết quả khảo sát thực trạng huy động các điều kiện và nguồn lực đảm bảo cho HĐTH cho LHS Lào ...................................................... 101 Bảng 2.23. Kết quả khảo sát thực trạng chất lƣợng và hiệu quả của quản lý HĐTH đối với LHS Lào ....................................................................... 103 Bảng 2.24. Kết quả khảo sát về mức độ ảnh hƣởng của các nhân tố tới công tác quản lý HĐTH của LHS Lào.......................................................... 105 Bảng 3.1. Bộ tiêu chí đánh giá hiệu quả quản lý HĐTH của LHS Lào .............. 140 Bảng 3.2. Sự cần thiết của 06 giải pháp ................................................................ 152 Bảng 3.3. Tính khả thi của các giải pháp ........................................................ 153 Bảng 3.4. Bảng điểm trung bình và tần số Lớp Đối chứng Tiếng Việt 4............ 157 Bảng 3.5. Bảng điểm trung bình và tần số Lớp Thực nghiệm Tiếng Việt 5 ....... 158 Bảng 3.6. Tổng hợp kết quả xếp loại học tập Lớp Đối chứng Tiếng Việt 4 ....... 160 Bảng 3.7. Kết quả xếp loại học tập Lớp Thực nghiệm Tiếng Việt 5................... 160 ix Biểu Biểu 2.1. Sự thay đổi số suất học bổng theo cấp học do Chính phủ Việt Nam dành cho Lào giai đoạn 2011 - 2015.................................................... 71 Biểu 2.2. Cơ cấu nguồn học bổng dành cho LHS Lào đang học tập tại Việt Nam................................................................................................. 73 Biểu 2.3. Thời gian dành cho HĐTH của LHS Lào ............................................. 76 Biểu 2.4. Nội dung tự học của LHS Lào ............................................................... 80 Biểu 2.5. Đánh giá về hình thức tự học của LHS Lào .......................................... 85 Biểu 2.6. Đánh giá về kết quả tự học của LHS Lào ............................................. 88 Biểu 2.7. Kết quả đánh giá về công tác quản lý lập kế hoạch tự học cho LHS Lào ......................................................................................................... 90 Biểu 2.8. Kết quả đánh giá quản lý tổ chức HĐTH của LHS Lào ...................... 92 Biểu 2.9. Kết quả đánh giá quản lý chỉ đạo HĐTH của LHS Lào....................... 94 Biểu 2.10. Kết quả khảo sát về công tác kiểm tra, đánh giá HĐTH của LHS Lào ......................................................................................................... 96 Biểu 2.11. Kết quả đánh giá các nội dung của quản lý HĐTH của LHS Lào .... 98 Biểu 2.12. Kết quả đánh giá công tác huy động các điều kiện và nguồn lực đảm bảo HĐTH của LHS Lào ............................................................. 102 Biểu 2.13. Kết quả đánh giá mức độ ảnh hƣởng của các nhân tố tới quản lý HĐTH của LHS Lào ............................................................................. 105 Biểu 3.1. Mối tƣơng quan giữa mức độ cần thiết và mức độ khả thi của các giải pháp đƣợc đề xuất.................................................................... 154 Biểu 3.2. Sự thay đổi trong kết quả học tập sau khi thực nghiệm ....................... 161 1 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài 1.1. HĐTH nói riêng và hoạt động học tập nói chung là đối tƣợng nghiên cứu của nhiều ngành khoa học nhƣ: Tâm lý học đại cƣơng; Tâm lý học dạy học; Lý luận dạy học; Lý luận giáo dục và nhiều chuyên ngành khác. Mỗi chuyên ngành khoa học xem xét, nghiên cứu HĐTH ở mỗi góc độ khác nhau và có những đánh giá, sản phẩm khoa học khác nhau về vấn đề này. Tuy nhiên, cơ sở và nền tảng để nghiên cứu, khám phá vấn đề HĐTH là lý thuyết về hoạt động. Tức là HĐTH đƣợc xem nhƣ là một hoạt động với các thành tố cấu trúc bao gồm: hành động, kỹ năng, mục đích, động cơ, kết quả và điều kiện thực hiện; đƣợc sắp xếp thành hai bộ phận chủ thể và khách thể. Tuy góc nhìn và phƣơng thức tiếp cận về HĐTH khác nhau, song đa số các tác giả, các trƣờng phái khoa học đều thừa nhận và đánh giá rất cao vai trò chủ thể của ngƣời học (chủ động, tích cực và sáng tạo) ở tất cả các cấp học và bậc học. Để phát huy vai trò chủ thể đó cần có một hệ thống các giải pháp đồng bộ, khoa học và phù hợp. HĐTH có ý nghĩa hết sức quan trọng đối với ngƣời học, là một trong những yếu tố quyết định chất lƣợng và hiệu quả của hoạt động học tập ở ngƣời học. Nếu ngƣời học chủ động, tích cực và sáng tạo và tự xây dựng kế hoạch học tập về tự học một cách nghiêm túc thì hiệu quả, chất lƣợng học tập sẽ đƣợc nâng cao rõ rệt. Ngƣợc lại, nếu ngƣời học ỷ lại tham gia hoạt động tự học có tính chất đối phó, hình thức thì không thể có chất lƣợng và hiệu quả cao đƣợc. Bên cạnh vai trò chủ thể là ngƣời học, thì công tác quản lý đối với HĐTH cũng có vai trò rất quan trọng để nâng cao thành tích học tập và rèn luyện cho học sinh. Nếu công tác quản lý đƣợc tổ chức, thực hiện một cách có kế hoạch, hệ thống, có tổ chức và đƣợc kiểm tra, giám sát với các giải pháp có 2 tính khả thi và hiệu quả thì HĐTH của học sinh sẽ có những chuyển biến tích cực và rõ rệt; góp phần cùng nâng cao kết quả học tập cho học sinh. HĐTH của học sinh và sinh viên đƣợc nhiều tác giả tập trung nghiên cứu. Chính vì vậy, thành quả khoa học về vấn đề này rất đa dạng, phong phú; làm cơ sở cho các chuyên ngành khoa học khác có liên quan có thể kế thừa và phát triển. Bên cạnh đó, nhiều tác giả tập trung nghiên cứu cách thức, phƣơng thức quản lý và tổ chức HĐTH sao cho đạt hiệu quả cao nhất ở nhiều lứa tuổi học sinh, sinh viên khác nhau (từ tiểu học đến trung học cơ sở, trung học phổ thông, đại học và sau đại học). Tuy nhiên, cho đến nay chƣa có công trình, đề tài nào đề cập đến việc quản lý HĐTH của một đối tƣợng rất đặc biệt, đó là LHS Lào. 1.2. Thời gian qua, Việt Nam đã đóng vai trò quan trọng trong đào tạo nguồn nhân lực cho Lào. Rất nhiều LHS Lào đang theo học tại Việt Nam sau khi trở về nƣớc đã có sự trƣởng thành, hiện đang đảm nhận nhiều trọng trách trong bộ máy chính quyền các cấp cũng nhƣ trong các lĩnh vực chuyên môn nghiệp vụ, đóng góp vào sự phát triển kinh tế-xã hội của đất nƣớc Lào. Những năm gần đây, các cơ sở giáo dục của Việt Nam đƣợc giao nhiệm vụ đào tạo nguồn nhân lực giúp nƣớc bạn Lào đã có nhiều cố gắng về mọi mặt, từ việc tích cực đổi mới về phƣơng pháp, tăng cƣờng đầu tƣ về cơ sở vật chất, tổ chức quản lý hoạt động dạy -học đế n viê ̣c không ngừng nâng cao chất lƣợng đào tạo LHS Lào. Bên cạnh kết quả đạt đƣợc, các nhà trƣờng vẫn còn bộc lộ nhiều hạn chế trong việc đào tạo LHS Lào. Cụ thể, kết quả học tập tiếng Việt, học văn hóa và cả các môn chuyên ngành của LHS trong các nhà trƣờng nhìn chung còn thấp. Có nhiều nguyên nhân khách quan và chủ quan tác động làm cho chất lƣợng đào tạo LHS Lào chƣa đƣợc nhƣ mong muốn, trong đó có nguyên nhân thuộc về công tác quản lý, tổ chức hoạt động dạy và học của các nhà 3 trƣờng; chƣa phát huy đƣợc tính độc lập, tự chủ và sáng tạo của ngƣời học; chƣa tổ chức và quản lý tốt HĐTH của LHS Lào. Thực tế hiện nay cho thấy, HĐTH của học sinh, sinh viên nói chung và LHS Lào nói riêng trong các nhà trƣờng ở Việt Nam chƣa nhận đƣợc sự quan tâm đúng mức. Các nhà trƣờng chƣa có biện pháp quản lý thực sự hiệu quả đối với hoạt động này. Những biện pháp quản lý HĐTH của học sinh, sinh viên hiện nay đang tiến hành trong các nhà trƣờng phần lớn chỉ đạt tới mục đích là quản lý về mặt thời gian và con ngƣời. Tác động quản lý của nhà trƣờng tới việc tự học của học sinh, sinh viên còn ở mức độ tuyên truyền kêu gọi, nhắc nhở. HĐTH của ngƣời học hầu nhƣ vẫn diễn ra một cách tự phát , ít có sự quản lý , giám sát của giáo viên nên hiệu quả chƣa cao. Đặc biệt, ở đối tƣợng LHS Lào điều này càng biểu hiện rõ. Xuất phát từ những lý do trên, tác giả chọn đề tài: “Quản lý hoạt động tự học của lưu học sinh Nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào tại Việt Nam” để nghiên cứu với mong muốn sẽ có những đóng góp nhất định cho các cơ sở giáo dục, các nhà trƣờng trong việc đổi mới quản lý, nâng cao chất lƣợng dạy học cho LHS Lào tại Việt Nam. 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cƣ́u lý luâ ̣n và thƣ̣c tiễn đề xuất các giải pháp quản lý HĐTH của LHS Lào nhằm nâng cao chất lƣợng dạy và học LHS Lào tại Việt Nam. 3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Hoạt động học tập của LHS Lào. 3.2. Đối tượng nghiên cứu Quản lý HĐTH của LHS Lào tại Việt Nam. 4 4. Giả thuyết khoa học Chất lƣợng HĐTH, quản lý HĐTH của LHS Lào tại Việt Nam có thể đƣợc cải thiện, nâng cao nếu đề xuất và thực hiện có hiệu quả các giải pháp quản lý HĐTH của LHS Lào dƣ̣a trên chƣ́c năng quản lý và đă ̣c điể m HĐTH của LHS Lào. 5. Nhiệm vụ nghiên cứu 5.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận quản lý HĐTH của LHS. 5.2. Khảo sát thực trạng quản lý HĐTH của LHS Lào tại Việt Nam. 5.3. Đề xuất các giải pháp quản lý HĐTH của LHS Lào tại Việt Nam. 5.4. Thăm dò sự cần thiết, tính khả thi và thực nghiệm các giải pháp đề xuất. 6. Phạm vi nghiên cứu đề tài 6.1. Đề tài nghiên cứu các lý luận, tổ chức khảo sát thực trạng và đề xuất các giải pháp quản lý HĐTH của LHS Lào dƣới góc độ quản lý giáo dục, với chủ thể quản lý là hiệu trƣởng, phó hiệu trƣởng, trƣởng các phòng ban, cán bộ quản lý, giáo viên giảng dạy LHS Lào; Khách thể nghiên cứu là LHS Lào. 6.2. Đề tài tập trung nghiên cứu thực trạng HĐTH; thực trạng quản lý HĐTH và thực nghiệm một số giải pháp quản lý HĐTH của LHS Lào tại Trƣờng Hữu Nghị T78 và Trƣờng Hữu Nghị 80. 7. Quan điểm tiếp cận và phƣơng pháp nghiên cứu 7.1. Quan điểm tiếp cận 7.1.1. Quan điểm tiếp cận hệ thống Khi tổ chức nghiên cứu quản lý HĐTH của LHS Lào theo quan điểm hệ thống, cần: - Nghiên cứu quản lý HĐTH của LHS Lào một cách toàn diện, nhiều mặt, dựa vào việc phân tích đối tƣợng thành các bộ phận mà xem xét cụ thể. 5 - Xác định mối quan hệ hữu cơ giữa các yếu tố để tìm ra quy luật phát triển từng mặt và của toàn bộ nội dung quản lý HĐTH của LHS Lào. - Nghiên cứu quản lý HĐTH của LHS Lào trong mối quan hệ với các công tác quản lý khác trong lĩnh vực giáo dục. - Trình bày quản lý HĐTH của LHS Lào rõ ràng, khúc chiết, theo một hệ thống chặt chẽ có tính logic cao. 7.1.2. Quan điểm tiếp cận chức năng quản lý Đây là một trong những quan điểm trụ cột khi tiến hành các đề tài khoa học có đặc thù quản lý giáo dục. Bất cứ hoạt động quản lý nào cũng phải xác định đƣợc câu hỏi: Quản lý cái gì (tức là nội dung quản lý) và quản lý theo phƣơng thức, cách thức nào (tức là chức năng quản lý). Việc áp dụng quan điểm này khi triển khai trong đề tài “Quản lý hoạt động tự học của lưu học sinh nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào” sẽ giúp tác giả phân tích và làm rõ đƣợc việc tổ chức quản lý HĐTH của LHS Lào theo các cách thức cụ thể (lập kế hoạch tổ chức HĐTH; công tác chỉ đạo, tổ chức HĐTH; công tác kiểm tra, đánh giá HĐTH của LHS Lào). 7.1.3. Quan điểm tiếp cận thực tiễn - Quan điểm này đòi hỏi trong quá trình nghiên cứu phải bám sát thực tiễn HĐTH của LHS Lào tại các cơ sở đào tạo. - Phát hiện đƣợc những mâu thuẫn, khó khăn của thực tiễn trong quản lý HĐTH của LHS Lào để từ đó đề xuất các giải pháp quản lý HĐTH của LHS Lào có cơ sở khoa học và có tính khả thi. 7.1.4. Quan điểm tiếp cận phát triển Quan điểm này yêu cầu việc nghiên cứu, đề xuất các giải pháp quản lý HĐTH của LHS Lào phải theo định hƣớng phát triển bền vững, phù hợp với xu thế giáo dục hiện đại. 6 7.1.5. Quan điểm tiếp cận hoạt động Quan điểm này đòi hỏi việc xem xét và đề xuất các giải pháp quản lý HĐTH của LHS Lào phải đƣợc triển khai trên các hoạt động quản lý cụ thể của các nhà trƣờng cũng nhƣ HĐTH của chính LHS Lào. Đồng thời quan điểm này cho phép tác giả xem xét HĐTH nói chung và HĐTH của LHS Lào với tƣ cách là một hoạt động. Điều này có nghĩa là: HĐTH bao gồm nhiều thành tố cấu trúc khác nhau; sự vận động và phát triển của các thành tố này tạo nên sự vận động chung của HĐTH. HĐTH cũng có thể đƣợc phân tích thành các hành động và kỹ năng bộ phận nhằm thực hiện động cơ và các mục đích cụ thể. Luận án sẽ nhìn nhận quản lý HĐTH của LHS Lào theo các nội dung quản lý giáo dục. Quản lý HĐTH của LHS Lào bao gồm các nội dung quản lý cụ thể: Quản lý kế hoạch tổ chức HĐTH; quản lý tổ chức HĐTH; quản lý công tác chỉ đạo HĐTH; quản lý công tác kiểm tra, đánh giá HĐTH của LHS Lào. 7.2. Phương pháp nghiên cứu 7.2.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận - Phƣơng pháp phân tích và tổng hợp Phƣơng pháp này đƣợc sử dụng để phân tích và tổng hợp tài liệu có liên quan đến quản lý HĐTH của LHS Lào nhằm hiểu biết sâu sắc, đầy đủ hơn bản chất cũng nhƣ những dấu hiệu đặc thù của hoạt động quản lý HĐTH của LHS Lào, trên cơ sở đó sắp xếp chúng thành một hệ thống lý thuyết của đề tài. - Phƣơng pháp hệ thống hóa, khái quát hóa Phƣơng pháp này đƣợc sử dụng để rút ra những luận điểm có tính khái quát về các vấn đề nghiên cứu, từ những quan điểm, quan niệm độc lập. - Phƣơng pháp mô hình hóa Tác giả sử dụng phƣơng pháp này để hệ thống hóa, sắp xếp các vấn đề cần nghiên cứu theo những mô thức khác nhau, phù hợp với logic vận động 7 và phát triển của vấn đề nghiên cứu; đồng thời biểu đạt đƣợc các mối quan hệ bên trong cũng nhƣ bên ngoài giữa các thành tố của một hay nhiều hệ thống khác nhau. Phƣơng pháp mô hình hóa giúp tác giả có cách nhìn trực quan, trực diện vào vấn đề nghiên cứu mà vẫn có góc nhìn tổng thể và bao quát về vấn đề nghiên cứu. - Phƣơng pháp lịch sử Là phƣơng pháp nghiên cứu bằng cách đi tìm nguồn gốc phát sinh, quá trình phát triển và biến hóa của đối tƣợng để phát hiện bản chất và quy luật của đối tƣợng. Phƣơng pháp này đƣợc sử dụng để phân tích các tài liệu lý thuyết đã có nhằm phát hiện các xu hƣớng, các trƣờng phái nghiên cứu, từ đó xây dựng tổng quan về vấn đề nghiên cứu (lịch sử nghiên cứu vấn đề). Xây dựng tổng quan giúp ta phát hiện những thiếu hụt, những điều chƣa hoàn chỉnh trong các tài liệu đã có, từ đó tìm ra chỗ đứng của đề tài nghiên cứu của từng cá nhân. 7.2.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn - Phƣơng pháp quan sát khoa học Đề tài thực hiện quan sát các hoạt động của LHS Lào, của giáo viên để đánh giá những biểu hiện về HĐTH và kết quả của HĐTH. - Phƣơng pháp điều tra, phỏng vấn và thực nghiệm khoa học Đề tài tiến hành điều tra thực trạng đào tạo LHS Lào tại Việt Nam, thực trạng HĐTH của LHS Lào. Đồng thời, đề tài tiến hành điều tra thực trạng quản lý HĐTH của LHS Lào. Các hình thức điều tra: Phiếu Anket, trao đổi trực tiếp với cán bộ quản lý giáo dục, giáo viên, các lực lƣợng giáo dục khác và LHS Lào, quan sát các hoạt động. Đề tài thiết kế câu hỏi phỏng vấn sâu các nhà quản lý giáo dục, giáo viên và LHS Lào để tìm hiểu về thực trạng của HĐTH, các giải pháp đã thực hiện. 8 Đề tài tiến hành thực nghiệm HĐTH tại Trƣờng Hữu Nghị T78 trong khoảng thời gian từ năm 2012 đến năm 2015 để rút ra kết luận về việc vận dụng các giải pháp quản lý HĐTH cho LHS Lào đã đề xuất và kiểm chứng khoa học. - Phƣơng pháp phân tích và tổng kết kinh nghiệm Đề tài tổ chức nghiên cứu thực tế, tìm hiểu các cơ sở giáo dục có LHS Lào để tìm hiểu, tổng kết kinh nghiệm quản lý HĐTH và kinh nghiệm sử dụng các biện pháp quản lý HĐTH. - Phƣơng pháp lấy ý kiến chuyên gia Thực hiện lấy ý kiến của các nhà khoa học giáo dục, các nhà quản lý giáo dục, các cán bộ giảng dạy có thâm niên và kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý HĐTH về các vấn đề: Các khái niệm khoa học, những luận cứ khoa học, thực trạng sử dụng các biện pháp quản lý HĐTH, cách tổ chức thực nghiệm khoa học và cách xử lý số liệu. 7.2.3. Phương pháp thố ng kê toán học Đề tài sử dụng phƣơng pháp toán xác suất thống kê để xử lý các số liệu thu thập thông qua cách lập bảng, vẽ đồ thị hoặc tính tham số đặc trƣng (Trung bình mẫu, trung bình cộng, phƣơng sai, độ lệch chuẩn, T-test, hệ số tƣơng quan). Trên cơ sở đó tiến hành so sánh các giá trị thu đƣợc giữa các nhóm thực nghiệm và đối chứng. 8. Những luận điểm cần bảo vệ 8.1. HĐTH có vai trò rất quan trọng trong các nhà trƣờng. Trong bối cảnh phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ, thông tin truyền thông và kinh tế xã hội thì vai trò của tự học càng đƣợc khẳng định. Quản lý HĐTH có ý nghĩa hết sức cần thiết, góp phần nâng cao chất lƣợng và hiệu quả hoạt động học tập của học sinh, sinh viên nói chung và LHS Lào nói riêng. 9 8.2. HĐTH của LHS Lào tại Việt Nam dù đã có nhiều cố gắng song vẫn bộc lộ những hạn chế, nhƣợc điểm. Những hạn chế, nhƣợc điểm đó chủ yếu thể hiện ở một số mặt sau: Việc lập kế hoạch tự học của LHS Lào chƣa có hệ thống; cơ chế quản lý HĐTH tại các cơ sở giáo dục làm nhiệm vụ đào tạo LHS Lào chƣa chặt chẽ; điều kiện cho HĐTH của LHS Lào chƣa đƣợc đảm bảo. 8.3. HĐTH của LHS Lào tại Việt Nam cần phải có sự quản lý chặt chẽ. Trong bối cảnh hiện nay, việc quản lý nhằm tập trung vào: Nâng cao nhận thức cho đội ngũ và LHS Lào về sự cần thiết phải quản lý HĐTH; xây dựng cơ chế quản lý và mô hình tự học phù hợp với đối tƣợng LHS Lào; xác định các tiêu chí để đánh giá hiệu quả HĐTH của LHS Lào; cung ứng các điều kiện phục vụ cho HĐTH của LHS Lào. 9. Đóng góp của luận án 9.1. Về mặt lý luận Đề tài đã hệ thống hóa, làm sáng tỏ và phát triển các vấn đề lý luận có liên quan đến HĐTH và quản lý HĐTH của LHS Lào. Cụ thể, đó là tổng kết những vấn đề khoa học có thể kế thừa của các tác giả đi trƣớc; phân tích và làm rõ các chức năng cùng các vấn đề cơ bản của quản lý đối với HĐTH của LHS Lào; đi sâu, phân tích các yếu tố ảnh hƣởng đến HĐTH của LHS Lào. 9.2. Về mặt thực tiễn (1) Luận án đã điều tra và đánh giá đƣợc thực trạng công tác quản lý HĐTH của LHS Lào tại Trƣờng Hữu Nghị T78 và Trƣờng Hữu Nghị 80; làm rõ các điểm mạnh, điểm yếu của công tác này đồng thời dự báo những cơ hội và thách thức của công tác quản lý HĐTH của LHS Lào. (2) Luận án đã xây dựng và đề xuất đƣợc các cơ chế quản lý HĐTH và mô hình tổ chức tự học (Học ở nhà dân, Đôi bạn cùng tiến, Vui học Tiếng Việt) cho LHS Lào; xây dựng và đề xuất Bộ tiêu chí để đánh giá hiệu quả quản lý HĐTH của LHS Lào tại Việt Nam.
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan