Tài liệu Skkn biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng hđgd ngoài giwof lên lớp

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO DUY TIÊN TRƯỜNG TIỂU HỌC ĐỌI SƠN MỘT SỐ BIỆN PHÁP CHỈ ĐẠO CỦA CÁN BỘ QUẢN LÝ NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC NGOÀI GIỜ LÊN LỚP Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC NĂM HỌC 2016-2017 Cấp học: Tiểu học Lĩnh vực: Quản lý giáo dục Người thực hiện: Trần Thu Hường Chức vụ: Phó hiệu trưởng trường Tiểu học Đọi Sơn Đọi Sơn, tháng 3 năm 2017 I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI 1. Lý do chọn đề tài: Việt Nam đang trong giai đoạn đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế. Trong bối cảnh đó, giáo dục ngày càng có vai trò và nhiệm vụ quan trọng trong việc xây dựng một thế hệ người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế-xã hội của đất nước. Vì vậy Đảng và Nhà nước đã đặt ra giáo dục là quốc sách hàng đầu. Mục tiêu, nội dung, phương pháp của giáo dục Việt Nam cũng đã và đang được xem xét lại một cách nghiêm túc để đáp ứng những yêu cầu và nhiệm vụ mới. Quá trình giáo dục và quá trình dạy học là những bộ phận của quá trình sư phạm tổng thể. Trong quá trình dạy học, ngoài việc truyền thụ cho học sinh những tri thức khoa học một cách có hệ thống, còn phải hướng tới việc giáo dục toàn diện, góp phần hình thành và bồi dưỡng nhân cách cho người học. Song song với hoạt động trí dục, học sinh còn được giáo dục về tư tưởng chính trị, năng lực, phẩm chất, thể chất, lao động và muôn vàn kĩ năng sống. Chính vì vậy, ngoài các giờ học chính khóa trên lớp, học sinh còn được giáo dục thông qua các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp nhằm góp phần hình thành và phát triển nhân cách toàn diện cho các em, đáp ứng nhu cầu đào tạo nguồn nhân lực vừa hồng, vừa chuyên để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Theo quan điểm đổi mới giáo dục ở nước ta hiện nay, hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp được chú trọng một cách đặc biệt nhằm phát huy tối đa năng lực của người học. Không ai có thể phủ nhận vai trò quan trọng không thể thiếu của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. Thông qua hoạt động này, học sinh được rèn luyện những kỹ năng, kỹ xảo, củng cố và tăng cường những kiến thức đã học. Điều này có ý nghĩa rất quan trọng, đặc biệt là đối với học sinh tiểu học vì đặc điểm tâm sinh lý của học sinh tiểu học là khả năng tập trung trong thời gian dài kém, khả năng tư duy trừu tượng còn hạn chế, các em thích vận động, rất hiếu động, thích các hoạt động vui chơi, giải trí. Do đó, hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp dành cho học sinh lứa tuổi tiểu học là rất cần thiết không những hỗ trợ cho các bài học trên lớp mà còn góp phần hình thành và phát triển phẩm chất, năng lực cần thiết cho các em. Tuy nhiên, hiện nay nội dung hoạt động này chưa được xây dựng chặt chẽ, cán bộ, giáo viên chưa được quan tâm tập huấn, rèn luyện về kỹ năng, phương pháp tổ chức hoạt động... gây nhiều khó khăn trong việc thực hiện nên hiệu quả chưa cao. Thực tế cho thấy công tác quản lý, điều hành tổ chức thực hiện có ý nghĩa quyết định, góp phần quan trọng vào chất lượng mọi hoạt động của nhà trường trong đó có hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. Bởi vậy, để đạt được mục tiêu của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp người làm công tác quản lý cần tập trung nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động này của mình. Từ suy nghĩ đó, tôi đã tìm hiểu thực trạng hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp trong nhà trường và mạnh dạn đề xuất: “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường Tiểu học Đọi Sơn” nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh trong nhà trường. 2. Mục đích nghiên cứu: Khảo sát thực trạng hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường Tiểu học Đọi Sơn. Từ đó đề xuất một số biện pháp nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh trong nhà trường. 3. Đối tượng nghiên cứu: Công tác chỉ đạo của người phụ trách, việc thực hiện của giáo viên và học sinh trong việc tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường Tiểu học Đọi Sơn trong 2 năm gần đây. 3. Phương pháp nghiên cứu : 3.1. Các phương pháp nghiên cứu lý thuyết và nghiên cứu thực tiễn Những vấn đề lý luận được phân tích và tổng hợp, phân loại, hệ thống hóa. 3.2. Phương pháp quan sát Quan sát việc thực hiện của giáo viên, học sinh và công tác quản lý của ban lãnh đạo đối với hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. 3.3. Phương pháp phỏng vấn Đối tượng phỏng vấn: cán bộ, giáo viên, tổng phụ trách đội và các em học sinh. Nội dung phỏng vấn: lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo, công tác kiểm tra; việc thực hiện các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên của giáo viên và học sinh. 3.4. Phương pháp điều tra Đối tượng điều tra: giáo viên, học sinh trong trường. Nội dung điều tra: Các vấn đề liên quan đến việc thực hiện hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. 3.5. Phương pháp thống kê 4. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu: Nghiên cứu cơ sở lí luận về công tác hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. Nghiên cứu thực trạng công tác hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp của trường Tiểu học Đọi Sơn. Đề xuất một số biện pháp nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường Tiểu học Đọi Sơn. Về thời gian: Bắt đầu từ năm học 2015-2016 đến tháng 2 năm học 2016-2017 II. NỘI DUNG 1. Cơ sở lý luận Có thể nói, hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp có vị trí rất quan trọng trong quá trình giáo dục. Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp là cầu nối giữa hoạt động dạy và học ở trên lớp với hoạt động giáo dục học sinh ở ngoài lớp thông qua các hoạt động lao động, văn hóa, văn nghệ, xã hội, thể dục thể thao… Hay nói cụ thể hơn đó là sự chuyển hóa giữa giáo dục với tự giáo dục, chuyển hóa những yêu cầu về chuẩn mực, hành vi đã được quy định thành hành vi và thói quen tương ứng. Muốn cho sự chuyển hóa này diễn ra thì phải thông qua các hoạt động như : học tập, lao động, sinh hoạt tập thể, xã hội, vui chơi giải trí và qua giao lưu với bạn bè, với các thầy cô giáo, với cha mẹ và mọi người xung quanh… Triển khai tốt hoạt động này sẽ tạo ra môi trường giáo dục thân thiện còn góp phần thúc đẩy việc thực hiện phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”. Ta đã biết, học sinh tiểu học ở lứa tuổi ngây thơ, hồn nhiên, sống bằng tình cảm, luôn được người lớn quan tâm che chở. Vì thế, hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp lại càng cần thiết và quan trọng hơn nhằm giúp trẻ làm quen với các hoạt động, nâng cao năng lực phẩm chất, tích lũy dần những kinh nghiệm thực tiễn cuộc sống, đồng thời hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cũng đáp ứng được những nhu cầu, quyền lợi của trẻ. Đây cũng là con đường để giúp trẻ hình thành và phát triển toàn diện nhân cách. Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường tiểu học có vai trò sau : - Giúp củng cố, khắc sâu và mở rộng những kiến thức học sinh đã học trên lớp, đồng thời phát triển sự hiểu biết của học sinh trong các lĩnh vực khác nhau của đời sống xã hội từ đó mở rộng vốn sống, vốn hiểu biết thực tiễn xã hội của các em. - Góp phần quan trọng trong việc hình thành, phát triển và rèn luyện các kỹ năng ban đầu, cơ bản, cần thiết, phù hợp với sự phát triển chung của trẻ như : kỹ năng tư duy, kỹ năng tự quản, tổ chức, giao lưu, hoạt động xã hội, hoạt động tập thể, kiểm tra, đánh giá, tự hoàn thiện, sử dụng ngôn ngữ … là dịp để học sinh tự bộc lộ nhân cách toàn diện, từ đó tự khẳng định mình. - Góp phần hình thành và phát triển tính chủ thể cho học sinh: tính chủ động, tích cực, tự giác, độc lập và sáng tạo trong việc tham gia vào các hoạt động chính trị xã hội. Trên cơ sở đó bồi dưỡng cho trẻ thái độ đúng đắn với các hiện tượng tự nhiên và xã hội, thái độ có trách nhiệm đối với công việc chung, có xúc cảm, tình cảm sâu sắc đối với con người, quê hương, đất nước, nghĩa vụ công dân. - Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp còn tạo cơ hội tốt để thu hút cả ba lực lượng giáo dục : nhà trường, gia đình và xã hội cùng tham gia giáo dục. Giáo dục tiểu học phải đảm bảo cho học sinh có hiểu biết đơn giản cần thiết về tự nhiên, xã hội và con người; có kĩ năng cơ bản về nghe, nói, đọc, viết và tính toán; có thói quen rèn luyện thân thể, giữ gìn vệ sinh; có hiểu biết ban đầu về hát, múa, mĩ thuật… Vì vậy hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường tiểu học thể hiện ở 3 nhiệm vụ cơ bản : nhiệm vụ củng cố tăng cường nhận thức, nhiệm vụ bồi dưỡng hệ thống thái độ, nhiệm vụ hình thành hệ thống kỹ năng, hành vi. Ba nhiệm vụ này có mối quan hệ hữu cơ, gắn kết, bổ sung lẫn nhau và làm tiền đề cho nhau. Tuy đã có nhiều giải pháp và thực hiện nghiêm theo các văn bản hưởng dẫn của cấp trên về hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp nhưng trong quá trình triển khai thực hiện hoạt động này trong nhà trường, tôi nhận thấy chưa đạt hiệu quả như mong muốn. Ví dụ như hình thức tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp rất phong phú, khâu lập kế hoạch cũng đã được coi trọng, việc lựa chọn nội dung hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp rất đa dạng (hoạt động văn hóa nghệ thuật; hoạt động vui chơi giải trí, thể dục, thể thao; hoạt động tiếp cận khoa học-kỹ thuật; hoạt động lao động công ích; hoạt động xã hội; hoạt động đội TNTP Hồ Chí Minh) và cũng đã tuân theo nguyên tắc : phù hợp với tình hình phát triển của xã hội, điều kiện của nhà trường; phù hợp với nhu cầu, hứng thú, xu hướng phát triển của trẻ; đảm bảo tính tích cực, độc lập, sáng tạo của trẻ. Vậy đâu chính là nguyên do mà hiệu quả của hoạt động chưa cao ? 1. Cơ sở thực tiễn Đi sâu tìm hiểu thực trạng giáo dục ngài giờ lên lớp trong trường, tôi nhận thấy hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp đã được ban lãnh đạo nhà trường, giáo viên và phụ huynh rất quan tâm. Nhà trường đã bám sát các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học của cấp trên và triển khai tới toàn thể cán bộ giáo viên, học sinh và phụ huynh học sinh. Kế hoạch hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp đã được xây dựng ngay từ đầu năm học, dựa trên kế hoạch năm học và kế hoạch công tác đội và phong trào thiếu nhi của nhà trường tạo nên sự thống nhất trong công tác chỉ đạo và điều hành của ban lãnh đạo. Đối với giáo viên : nhìn chung kĩ năng tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp của giáo viên chủ nhiệm chưa tốt. Bên cạnh một số giáo viên nhận thức rõ vai trò và nhiệm vụ của hoạt động này song vẫn còn một số giáo viên nhất là giáo viên bộ môn còn mang tư tưởng xem nhẹ chỉ coi trọng việc dạy học, chưa thực sự quan tâm đến hoạt động giáo dục ngoài giờ. Một số giáo viên còn có quan điểm chưa đúng cho đó là nhiệm vụ của giáo viên tổng phụ trách đội nên thường phó mặc cho tổng phụ trách hoặc có tham gia cũng chỉ mang tính chiếu lệ, chưa nhiệt tình, tự giác. Về phía học sinh : phần lớn học sinh rất say mê, yêu thích hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. Các em sẵn sàng tham gia hoạt động với mọi hình thức mà được thầy cô hướng dẫn. Song kĩ năng giao tiếp, kĩ năng ứng xử và vốn sống của học sinh còn hạn chế. Còn nhiều học sinh chưa nhận thức rõ được ý nghĩa của hoạt động mà mình đang tham gia hoặc tham gia chưa tích cực. Có học sinh còn rụt rè, nhút nhát chưa mạnh dạn, thiếu tự tin khi đứng trước đông người. Có những em khi được gọi lên tham gia các hoạt động thì từ chối hoặc thẹn thùng, thiếu tự nhiên. Điều kiện cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ cho hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp của nhà trường còn thiếu thốn, điều kiện kinh tế của gia đình học sinh còn khó khăn. Giáo viên tổng phụ trách đội mang tính kiêm nhiệm, ít có thời gian đầu tư chuyên sâu. Thời gian dành cho việc tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp còn hạn chế, kinh phí chi cho hoạt động còn hạn hẹp khó thu hút được giáo viên và học sinh tham gia. Đây cũng chính là nguyên nhân cơ bản dẫn đến chất lượng hoạt động ngoài giờ lên lớp trong nhà trường chưa đạt hiệu quả cao. Việc tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp với quy mô lớn mới chỉ tập trung vào các ngày lễ lớn như 20/11, 22/12. Sinh hoạt theo chuyên đề, chủ điểm chủ yếu gắn với các buổi chào cờ đầu tuần hay sinh hoạt sao nhi đồng, đội thiếu niên. Việc tuyên dương, khen thưởng cho các hoạt động còn hạn chế, mức khen thấp. Nhà trường đã tổ chức kiểm tra, đánh giá việc thực hiện các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp gắn với các phong trào thi đua song quá trình tổ chức kiểm tra đôi khi còn mang tính hình thức. Kế hoạch tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp được xây dựng cụ thể với nội dung và hình thức phong phú song quá trình thực hiện còn gặp nhiều khó khăn cả về yếu tố chủ quan lẫn khách quan. Ví dụ như khó khăn về thời gian, về kinh phí tổ chức, sự hợp tác giữa các đoàn thể và gia đình học sinh. Việc thực hiện những nội dung của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp giữa các lớp chất lượng và hiệu quả chưa đồng đều. Nhiều hoạt động diễn ra chưa được sôi nổi, chưa thật hấp dẫn học sinh, một số việc mới chỉ đặt ra cho đủ chỉ tiêu, kế hoạch nhưng chưa được thực hiện, tính hấp dẫn của hoạt động chưa cao, kĩ năng tổ chức hoạt động ngoài giờ của giáo viên còn hạn chế. 3. Các biện pháp được đề xuất: Trên cơ sở lý luận và thực trạng quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở nhà trường, tôi xin đề xuất một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp như sau: 3.1. Tăng cường khâu lập kế hoạch; tổ chức; chỉ đạo; kiểm tra-đánh giá của cán bộ quản lí đối với các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp Người quản lí phải thực hiện 4 chức năng quản lý đó là: lập kế hoạch; tổ chức; chỉ đạo; kiểm tra-đánh giá trong quá trình quản lý của mình. Đó là một chuỗi công việc kế tiếp nhau theo một cấu trúc vòng khép kín có thể gọi là chu trình quản lý và chu trình đó luôn được lặp lại trong quá trình quản lý. Việc lập kế hoạch cụ thể ở từng hoạt động sẽ giúp cho hoạt động đó đi đúng mục tiêu đề ra, xác định chính xác các nguồn lực (nhân lực, cơ sở vật chất, kinh phí) và thời gian, không gian... cần cho việc hoàn thành các mục tiêu. Kế hoạch còn định ra được những phương án dự phòng cho các tình huống có thể xảy ra trong quá trình thực hiện. Việc này sẽ giúp cho người quản lý chủ động, sáng tạo, không bị bất ngờ trước mọi tình huống phức tạp. Trong khâu lập kế hoạch cần có kế hoạch bồi dưỡng kỹ năng tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cho cho giáo viên, đội ngũ cán bộ lớp; đầu tư cơ sở vật chất, mua sắm phương tiện, trang thiết bị phục vụ cho các hoạt động tham quan thực tế các làng nghề, thành lập các loại hình câu lạc bộ. Để nâng cao tính hiệu quả của các kế hoạch này, người quản lí cần phải xây dựng kế hoạch thật cụ thể, rõ ràng, sáng tạo, phù hợp với đặc điểm, tình hình của đơn vị; xác định rõ mục tiêu, nội dung, biện pháp thực hiện, thời gian, địa điểm, kinh phí, người thực hiện và phổ biến bằng văn bản đến toàn thể giáo viên. Kế hoạch cần được áp dụng một cách linh hoạt, sáng tạo sao cho phù hợp, tránh sao chép một cách máy móc. Để nâng cao chất lượng chức năng tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, người quản lí cần phải phân công cho người phụ trách các hoạt động nhỏ phù hợp với năng lực, sở trường, nguyện vọng nhưng cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ phận. Nên mạnh dạn phân quyền cho người được phân công phụ trách để họ được tự do sáng tạo, phát huy khả năng, sở trường của mình; không nên điều chỉnh, can thiệp quá sâu vào nhiệm vụ của người được phân công đồng thời không nên phân công quá nhiều nhiệm vụ cho một người để tránh hiện tượng ‘‘người giỏi thì làm nhiều, làm không hết việc, trong khi người với năng lực hạn chế lại ngồi chơi.” Chức năng chỉ đạo thực hiện kế hoạch của người quản lí sẽ giúp cho các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp của nhà trường diễn ra đúng hướng, đúng kế hoạch, tập hợp được các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường cùng tham gia. Có thể nói chức năng chỉ đạo giữ một vai trò quan trọng trong quá trình quản lý. Hoạt động sẽ đi đúng hướng, đạt hiệu quả cao khi có sự quan tâm sâu sát của ban lãnh đạo. Thực hiện chức năng kiểm tra trong quản lý các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp sẽ giúp người quản lí phát hiện, điều chỉnh kịp thời những khó khăn của người thực hiện. Nhờ có kiểm tra mà người cán bộ quản lý có được thông tin về công việc và uốn nắn kịp thời từ đó điều chỉnh hoạt động một cách đúng hướng để đạt được mục tiêu đề ra. Đánh giá các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp sẽ giúp người quản lí đưa ra những quyết định thích hợp để cải thiện thực trạng, điều chỉnh, nâng cao chất lượng và hiệu quả công việc. Để nâng cao chất lượng công tác kiểm tra-đánh giá đối với các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cần chú ý đến các yếu tố sau : - Cần tạo được thông tin 2 chiều thường xuyên, kịp thời giữa người quản lí và người được phân công thực hiện. - Việc đánh giá cần tạo được không khí thi đua sôi nổi, động viên, rút kinh nghiệm cho các hoạt động lần sau. - Việc kiểm tra, đánh giá nên được tiến hành thường xuyên bằng nhiều hình thức : dự giờ, kiểm tra qua hồ sơ, sổ sách, kiểm tra qua báo cáo, kiểm tra qua kết quả đạt được, phân công cho các bộ phận kiểm tra lẫn nhau. - Kiểm tra, đánh giá phải chính xác, công bằng, khách quan; kiểm tra, đánh giá để giúp đỡ người thực hiện và đưa hoạt động của nhà trường đi lên chứ không nhằm mục đích phê bình lẫn nhau. Kiểm tra, đánh giá cũng nên đúng lúc, đúng chỗ, tránh nhắc lại hoặc so sánh với những kết quả chưa tốt trong quá khứ. 3.2. Nâng cao nhận thức cho giáo viên về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. Trong bất kì hoạt động nào, nhận thức của người thực hiện là rất quan trọng, nó có ý nghĩa quyết định sự thành công hay thất bại của hoạt động đó. Nhận thức có đúng thì hoạt động mới đúng và đạt hiệu quả cao. Để nâng cao nhận thức cho giáo viên về hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cần thực hiện những việc sau đây : - Chủ động tổ chức tập huấn ngay từ đầu năm cho đội ngũ giáo viên toàn trường về nhiệm vụ, kế hoạch hoạt động, chỉ tiêu cần đạt trong tiêu chuẩn thi đua hàng năm. - Thường xuyên tuyên truyền, vận động, giải thích về ý nghĩa, tầm quan trọng của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp trong các buổi họp liên tịch, họp hội đồng sư phạm, trong các buổi sơ kết, tổng kết, đánh giá, rút kinh nghiệm. - Tổ chức các hội thi tìm hiểu về vai trò, vị trí, tầm quan trọng của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. - Tổ chức các buổi sinh hoạt chuyên đề đưa ra những vấn đề còn vướng mắc, những nội dung chưa thực hiện tốt của hoạt động này để cùng bàn đưa ra sáng kiến, tìm giải pháp để khắc phục. 3.3. Bồi dưỡng kỹ năng tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cho giáo viên và học sinh Giáo viên chủ nhiệm, đội ngũ cán bộ lớp, ban chỉ huy liên đội và tổng phụ trách đội là những người trực tiếp tổ chức, hướng dẫn học sinh tham gia các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp do đó việc rèn luyện những kỹ năng như kỹ năng tổ chức trò chơi, kỹ năng múa hát tập thể, kỹ năng giao tiếp, kỹ năng nói trước đám đông, kỹ năng tiếp cận, quy tụ quần chúng, kỹ năng dẫn chương trình là việc làm không thể thiếu được trong quá trình rèn luyện nghiệp vụ sư phạm của người giáo viên cũng như kĩ năng điều hành các hoạt động tập thể của học sinh. Thực tế cho thấy đây là một trong những nội dung chưa được thực hiện tốt ở nhà trường. Để nâng cao chất lượng quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp thì một trong những việc cần thiết phải làm đó là tập huấn kỹ năng tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cho giáo viên chủ nhiệm, đội ngũ cán bộ lớp, ban chỉ huy liên đội và tổng phụ trách đội. 3.4. Tăng cường cơ sở vật chất, trang thiết bị, tài liệu hướng dẫn cho giáo viên về các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp Cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ cho các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp giữ một vai trò rất quan trọng mà khi thiếu nó hoạt động có thể bị thất bại hoàn toàn. Do đó, để hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp đạt hiệu quả, chất lượng tốt cần có sự chuẩn bị đầy đủ về cơ sở vật chất, trang thiết bị cần thiết. Việc tăng cường cơ sở vật chất, trang thiết bị cần được hoàn thiện dần từng bước. Chuẩn bị đủ trang thiết bị phục vụ cho các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp là hết sức tốn kém và không thể thực hiện trong thời gian ngắn. Do đó chúng ta cần lưu ý: - Xác định rõ những phương tiện, trang thiết bị nào là cần thiết bắt buộc phải có. - Huy động mọi nguồn lực trong và ngoài nhà trường như : ngân sách được cấp hàng năm, đóng góp của cha mẹ học sinh, mạnh thường quân, hỗ trợ của địa phương, các doanh nghiệp để cải tiến, bổ sung cơ sở vật chất trang thiết bị phục vụ cho hoạt động này. - Đối với các trang thiết bị đắt tiền nhưng ít được sử dụng có thể tính đến việc thuê mượn sẽ đỡ lãng phí hơn. - Quan tâm đến khâu bảo quản và sử dụng hiệu quả các trang thiết bị đã có. - Có thể hợp tác, liên kết với trường bạn trong quá trình tổ chức các hoạt động để có thể hỗ trợ lẫn nhau về cơ sở vật chất. 3.5. Tăng cường vai trò chủ đạo của nhà trường trong việc phối hợp giữa ba lực lượng : nhà trường, gia đình, xã hội trong việc thực hiện các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp Vai trò của gia đình và xã hội là rất quan trọng trong việc giáo dục hình thành và phát triển nhân cách toàn diện cho học sinh. Qua phân tích thực trạng cho thấy việc phối hợp thực hiện các các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp giữa 3 lực lượng chưa mạnh, đặc biệt là vai trò chủ đạo của nhà trường chưa rõ nét. Vẫn còn nhiều nội dung các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp của nhà trường chưa được sự ủng hộ nhiệt tình từ phía cha mẹ học sinh, chưa phối hợp được với địa phương. Để nâng cao vai trò chủ đạo của nhà trường trong việc phối hợp thực hiện các các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cần chú ý những nội dung sau : - Nhà trường cần tăng cường thông tin 2 chiều với cha mẹ học sinh bằng nhiều hình thức : qua các buổi họp cha mẹ học sinh định kì, qua sổ liên lạc, thư ngỏ, trang web của trường, sổ liên lạc điện tử, điện thoại, băng rôn, tờ rơi... - Tăng cường thông tin với địa phương, thường xuyên báo cáo với ủy ban về các kế hoạch, các hoạt động của nhà trường như: tham quan du lịch, tuyên truyền phòng chống các tệ nạn xã hội, giáo dục bảo vệ môi trường, các hoạt động xã hội, các buổi lao động công ích... để cùng phối hợp thực hiện tránh trùng lặp, chồng chéo, đồng thời tranh thủ sự ủng hộ của địa phương về mặt nhân sự, kinh phí, tính pháp lý cho các hoạt động này. - Tăng cường tuyên truyền, vận động, thuyết phục cha mẹ học sinh hiểu rõ vai trò, ý nghĩa của các hoạt động giáo dục ngoài giờ để tạo sự đồng thuận và sự ủng hộ cao. - Chủ động tổ chức các buổi họp, báo cáo kết quả các hoạt động của nhà trường với phụ huynh học sinh, với địa phương qua đó xin ý kiến đóng góp từ gia đình và xã hội để hoạt động của nhà trường đạt hiệu quả. - Chủ động liên hệ và mời những phụ huynh học sinh có khả năng tham gia vào các hoạt động của nhà trường như: văn nghệ, hát múa, các hội thi với học sinh, các buổi tham quan dã ngoại, du lịch... - Nhà trường phải là cầu nối với gia đình và xã hội trong việc phối hợp giáo dục học sinh. Làm tốt vai trò chủ đạo của mình sẽ giúp cho các hoạt đông của nhà trường diễn ra thuận lợi. 3.6. Thực hiện tốt việc phối hợp hành động giữa nhà trường và các tổ chức đoàn thể trong và ngoài nhà trường trong các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. Các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp của nhà trường cần có sự liên hệ, liên kết và gắn bó mật thiết với các cơ quan, đoàn thể khác trong và ngoài nhà trường bởi vai trò và sự ủng hộ của các lực lượng này là rất quan trọng. 3.7. Hỗ trợ kinh phí cho giáo viên khi họ tham gia, tổ chức thực hiện các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp Số tiết dành riêng cho hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp là rất ít (1 tiết/tuần) nên nhiều nội dung phải thực hiện lồng ghép hoặc thực hiện ngoài giờ học, trong các ngày nghỉ thứ bẩy, chủ nhật. Đặc biệt là tổng phụ trách đội và giáo viên chủ nhiệm đôi khi phải thực hiện nhiệm vụ ngoài giờ làm việc và trong các ngày nghỉ lễ nhưng không được tính thêm tiền phụ cấp. Để nâng cao hiệu quả của các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp thì một trong những động lực thiết thực nhất là đánh giá công bằng, thỏa đáng công sức, trách nhiệm của những người trực tiếp thực hiện. Do đó, người làm công tác quản lí cần quan tâm hơn đối với giáo viên tổng phụ trách đội và giáo viên chủ nhiệm. Tranh thủ vận động sự ủng hộ từ phía địa phương, cha mẹ học sinh và các nguồn thu khác để tăng cường thêm kinh phí cho các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp đặc biệt là kinh phí dành cho con người. Việc tạo mọi điều kiện thuận lợi về vật chất và tinh thần cho những người trực tiếp thực hiện các hoạt động sẽ là động lực mạnh mẽ giúp họ hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. 3.8. Đề xuất với lãnh đạo về việc bổ sung thêm tiết dành riêng cho các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên ở tiểu học Để nâng cao hiệu quả quản lý và nâng cao chất lượng hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, lãnh đạo các cấp cần nghiên cứu bổ sung thêm vào phân phối chương trình ở tiểu học tiết hoạt động ngoại khóa. Nếu có thêm tiết hoạt động ngoại khóa vào chương trình chính thống thì việc quản lý hoạt động này sẽ có nhiều thuận lợi, chất lượng của hoạt động sẽ được nâng cao, việc kiểm tra, đánh giá sẽ dễ dàng hơn. 4. Hiệu quả của sáng kiến : 4.1. Kết quả điều tra lấy ý kiến của cán bộ, giáo viên trong trường về mức độ cần thiết của 8 biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp đã nêu trên: 100% cán bộ, giáo viên đồng ý thực hiện tốt 8 biện pháp kể trên sẽ góp phần nâng cao chất lượng hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp trong nhà trường. 4.2. Điều tra đánh giá việc thực hiện 6 nội dung của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp : hoạt động văn hóa nghệ thuật (1); hoạt động vui chơi giải trí, thể dục, thể thao (2); hoạt động tiếp cận khoa học-kỹ thuật (3); hoạt động lao động công ích (4); hoạt động xã hội (5); hoạt động đội TNTP Hồ Chí Minh (6) - Người tham gia đánh giá: cán bộ giáo viên trong trường. - Thời gian đánh giá: kết thúc năm học 2015-2016 (năm học chưa áp dụng sáng kiến, tính đến giữa học kì II năm học 2016-2017 (khi đã áp dụng sáng kiến) - Kết quả như sau: * Năm học 2015-2016: Nội Kết quả được giáo viên đánh giá đánh giá Tốt Khá Trung bình Ghi chú dung 68% giáo viên đánh giá xếp loại 1 x khá 72% giáo viên đánh giá xếp loại 2 x khá 100% giáo viên đánh giá xếp loại 3 x trung bình 64% giáo viên đánh giá xếp loại 4 x khá 76% giáo viên đánh giá xếp loại 5 x khá 80% giáo viên đánh giá xếp loại 6 x tốt *Kết quả năm học 2016-2017 Nội dung Tốt 1 x 2 x 3 4 x 5 x 6 x Kết quả được giáo viên đánh giá đánh giá Khá Trung bình Ghi chú 92% giáo viên đánh giá xếp loại tốt 100% giáo viên đánh giá xếp loại tốt 92% giáo viên đánh giá xếp loại x khá 100% giáo viên đánh giá xếp loại tốt 86% giáo viên đánh giá xếp loại tốt 100% giáo viên đánh giá xếp loại tốt 4.3. Thăm dò suy nghĩ của học sinh đối với hoạt động giáo dục ngoài giờ ngoài giờ lên lớp: Năm học 2015-2016: 50% số học sinh kể tên được 10 hoạt động trở lên trong số các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp mà mình tham gia. 60% học sinh thích tham gia hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. Năm học 2016-2017: 80% số học sinh kể tên được 15 hoạt động trở lên trong số các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp mà mình tham gia. 100% học sinh thích tham gia hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. Qua kết quả điều tra và đánh giá thực tế, tôi nhận thấy năm học 2016-2017, hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp đã có bước đột phá. 100% các lớp được đánh giá thực hiện khá tốt và tương đối đồng đều hoạt động này với hình thức phong phú, nội dung đa dạng, sáng tạo, thu hút được học sinh tham gia một cách tích cực, tạo được không khí thi đua sôi nổi trong nhà trường. Hầu như các lớp đều hoàn thành chỉ tiêu kế hoạch đề ra với tất cả các công việc đã dự kiến. Kết quả các phong trào thi đua của nhà trường được cấp trên đánh giá khá tốt, có chất lượng, có chiều sâu và mang tính giáo dục cao. Các câu lạc bộ trong nhà trường hoạt động có hiệu quả, học sinh được quan tâm rèn kĩ năng sống ở mọi lúc, mọi nơi;100% học sinh chấp hành tốt Luật an toàn giao thông, biết phòng tránh các tệ nạn xã hội, biết giữ gìn vệ sinh cá nhân, vệ sinh trường lớp, biết bảo vệ môi trường; 70% học sinh có hiểu biết về lịch sử quê hương, làng nghề trống truyền thống Đọi Tam; 100% học sinh phát triển bình thường được đánh giá đạt về năng lực và phẩm chất; 100% học sinh thích tham gia các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. Tuy nhiên bên cạnh đó vẫn có một vài nội dung còn hạn chế cần được quan tâm đầu tư nhiều hơn như việc tổ chức cho học sinh đi tham quan dã ngoại, tổ chức cho học sinh đi thực tế, mua sắm trang thiết bị phục vụ cho các hoạt động văn hóa văn nghệ, thể dục thể thao. Tóm lại: để nâng cao chất lượng các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, người quản lý cần có sự linh động, sáng tạo trong nghệ thuật quản lý, khâu tổ chức của mình. Tùy thuộc vào đặc điểm, tình hình tại đơn vị và điều kiện thực tế mà chúng ta có sự lựa chọn, sử dụng đồng bộ nhiều biện pháp sao cho phù hợp. III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 1. Kết luận Giáo dục tiểu học là cấp học nền tảng của hệ thống giáo dục quốc dân, có nhiệm vụ xây dựng và phát triển tình cảm, đạo đức, trí tuệ, thẩm mỹ và thể chất của trẻ em nhằm hình thành cơ sở ban đầu cho sự phát triển nhân cách toàn diện của con người. Không thể phủ nhận vai trò quan trọng của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp trong việc giáo dục hình thành và phát triển nhân cách toàn diện cho học sinh. Trong quá trình giáo dục, ngoài việc hình thành cho học sinh về ý thức, hành vi, kỹ năng hoạt động và ứng xử trong các quan hệ xã hội, về chính trị, đạo đức, pháp luật... còn phải tạo cơ sở cho các em bổ sung và hoàn thiện những tri thức đã học trên lớp. Do đó, quá trình giáo dục không những được thực hiện qua các hoạt động dạy học trên lớp mà còn qua các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp rất cần thiết và là một nhu cầu chính đáng của học sinh tiểu học vì đây là lứa tuổi ngây thơ, hồn nhiên, thích vận động, phù hợp với các hình thức giáo dục ‘‘Học mà chơi, chơi mà học”. Để hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp đạt kết quả cao, tôi đã đề xuất 8 biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên trong nhà trường tiểu học đó là : 1. Tăng cường chức năng lập kế hoạch; tổ chức; chỉ đạo; kiểm tra-đánh giá của quản lí đối với các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. 2. Nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lí và giáo viên về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. 3. Tổ chức bồi dưỡng kỹ năng tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cho giáo viên, cán bộ lớp, ban chỉ huy liên đội và tổng phụ trách đội. 4. Tăng cường cơ sở vật chất, trang thiết bị, tài liệu hướng dẫn cho giáo viên về các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. 5. Tăng cường vai trò chủ đạo của nhà trường trong việc phối hợp giữa 3 lực lượng : nhà trường, gia đình, xã hội trong việc thực hiện các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên. 6. Thực hiện tốt việc phối hợp hành động giữa nhà trường và các tổ chức, đoàn thể trong và ngoài nhà trường trong các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. 7. Quan tâm bồi dưỡng đầy đủ cho giáo viên khi họ thực hiện các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên vào các ngày nghỉ lễ hay các tiết tăng giờ. 8. Đề xuất với lãnh đạo về việc bổ sung thêm tiết dành riêng cho các hoạt động ngoại khóa ở tiểu học. Kết quả cho thấy các biện pháp này là cần thiết và có tính khả thi cao. Việc thực hiện đồng bộ 8 biện pháp này sẽ góp phần nâng cao chất lượng hoạt động giáo dục ngoài giờ lên ở tiểu học, góp phần hoàn thành mục tiêu đào tạo con người Việt Nam phát triển toàn diện. 2. Kiến nghị Để có thể thực hiện tốt việc nâng cao chất lượng hoạt động giáo dục ngoài giờ lên ở tiểu học, tôi có kiến nghị như sau: - Các cấp quản lí cần sớm nghiên cứu đổi mới chương trình, bổ sung thêm tiết dành riêng cho hoạt động giáo dục ngoài giờ lên ở tiểu học. - Tăng cường ngân sách chi cho giáo dục, đặc biệt là kinh phí đầu tư mua sắm thiết bị, cơ sở vật chất phục vụ cho các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp trong nhà trường. - Tổ chức các buổi chuyên đề, hội thảo, tập huấn kỹ năng tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cho cán bộ quản lí và giáo viên các nhà trường. - Xây dựng chương trình, kế hoạch hành động cho các nội dung liên quan đến cán bộ quản lí và giáo viên các nhà trường nhằm xác định một cách đồng bộ, thống nhất về mục tiêu, nội dung, chương trình, thời gian... cho hoạt động này. - Tăng cường công tác kiểm tra, đánh giá cán bộ quản lí và giáo viên các nhà trường tại cơ sở, qua đó giúp phát hiện, khen thưởng, học tập và nhân rộng các đơn vị có thành tích tốt trong hoạt động này. - Động viên, khen thưởng, tạo mọi điều kiện thuận lợi về vật chất và tinh thần cho cán bộ, giáo viên khi họ thực hiện tốt các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. Do hạn chế về mặt thời gian nên những nội dung trình bày trong sáng kiến có thể có những thiếu sót. Tôi rất mong nhận được sự góp ý của các đồng chí, đồng nghiệp. Đọi Sơn, ngày 02 tháng 3 năm 2017 THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ Vũ Thị Kim Liên NGƯỜI THỰC HIỆN Trần Thu Hường