Tài liệu Skkn biện pháp quản lý, chỉ đạo các hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong các trường thpt đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản toàn diện giáo dục

Ket-noi.com kho tài liệu miễn phí SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HƯNG YÊN TRƯỜNG THPT NAM PHÙ CỪ SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM BIỆN PHÁP QUẢN LÍ, CHỈ ĐẠO CÁC HOẠT ĐỘNG “TRẢI NGHIỆM SÁNG TẠO” Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG NAM PHÙ CỪ, TỈNH HƯNG YÊN Lĩnh vực: Quản Lý nhà trường Tên tác giả: Lương Thanh Hằng Chức vụ: Phó Hiệu Trưởng NĂM HỌC 2015 - 2016 1 Ket-noi.com kho tài liệu miễn phí DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT THPT GV H/S GD HĐTNST GVCN BGH BCH TW NQ CBQL HĐGD CBGV GDPT Trung học phổ thông Giáo viên Học sinh Giáo dục Hoạt động trải nghiệm sáng tạo Giáo viên chủ nhiệm Ban giám hiệu Ban chấp hành Trung ương Nghị quyết Cán bộ quản lý Hoạt động giáo dục Cán bộ giáo viên Giáo dục phổ thông 2 Ket-noi.com kho tài liệu miễn phí MỤC LỤC PHẦN 1: ĐẶT VẮN ĐỀ I. Lí do chọn đề tài……………………………………………………….5 II. Mục đích nghiên cứu.............................................................................6 III. Đối tượng nghiên cứu............................................................................7 IV. Nhiệm vụ nghiên cứu............................................................................7 V. Kế hoạch và phạm vị nghiên cứu...........................................................7 VI. Phương pháp nghiên cứu......................................................................7 V. Thời gian hoàn thành.............................................................................8 PHẦN 2: NỘI DUNG…………………………………………………………..8 I. Cơ sở khoa học……………………………………………………… ..9 1.1. Cơ sở lý luận ………………………………………………………..9 1.2. Cơ sở thực tiễn ……………………………………………………..11 II. Thực trạng vấn đề nghiên cứu……………………………………..................12 2.1. Thực trạng các HĐTNST đang được áp dụng trong các nhà trường hiện nay……………………………………………………………………………...13 2.2. Thực trạng việc quản lý chỉ đạo các hoạt động trải nghiệm sáng tạo ở trường THPT Nam Phù Cừ, tỉnh Hưng Yên. …………………………………..13 ......III. Đề xuất các biện pháp quản lý chỉ đạo các hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong trường THPT Nam Phù Cừ, tỉnh Hưng Yên………………………………………14 Biện pháp 1: .....................................................................................................14 Biện pháp 2: .....................................................................................................15 Biện pháp 3: .....................................................................................................18 Biện pháp 4: .....................................................................................................21 Biện pháp 5: .....................................................................................................31 Biện pháp 6: .....................................................................................................33 IV. Kết quả ……………………………………………………………………....34 3 Ket-noi.com kho tài liệu miễn phí 1. Phạm vi áp dụng. .........................................................................................34 2. Kết quả .........................................................................................................34 PHẦN 3: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ................................................................40 I. Kết luận ..............................................................................................................43 1. Ý nghĩa của SKKN đối với công việc quản lí nhà trường. .........................43 2. Những bài học kinh nghiệm. .......................................................................43 3. Hướng tiếp tục nghiên cứu và đề xuất .........................................................44 II. Kiến nghị ..........................................................................................................45 TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................................................46 4 Ket-noi.com kho tài liệu miễn phí BIỆN PHÁP QUẢN LÍ, CHỈ ĐẠO CÁC HOẠT ĐỘNG “TRẢI NGHIỆM SÁNG TẠO” Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG NAM PHÙ CỪ, TỈNH HƯNG YÊN PHẦN 1: ĐẶT VẤN ĐỀ I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI Nghị quyết số 29-NQTW ngày 4 tháng 11 năm 2013 của hội nghị lần thứ 8, Ban Chấp hành Trung ương khóa XI với nội dung đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa – hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế. Đảng và Nhà nước xác định mục tiêu đổi mới là: “Tạo chuyển biến căn bản, mạnh mẽ về chất lượng, hiệu quả giáo dục, đào tạo; đáp ứng ngày càng tốt hơn công cuộc xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và nhu cầu học tập của nhân dân. Giáo dục con người Việt Nam phát triển toàn diện và phát huy tốt nhất tiềm năng, khả năng sáng tạo của mỗi cá nhân; yêu gia đình, yêu Tổ quốc, yêu đồng bào; sống tốt và làm việc hiệu quả.Xây dựng nền giáo dục mở, thực học, thực nghiệp, dạy tốt, học tốt, quản lý tốt; có cơ cấu và phương thức giáo dục hợp lý, gắn với xây dựng xã hội học tập; bảo đảm các điều kiện nâng cao chất lượng; chuẩn hóa, hiện đại hóa, dân chủ hóa, xã hội hóa và hội nhập quốc tế hệ thống giáo dục và đào tạo; giữ vững định hướng xã hội chủ nghĩa và bản sắc Mục tiêu của cấp THPT là “tập trung phát triển trí tuệ, thể chất, hình thành phẩm chất, năng lực công dân, phát hiện và bồi dưỡng năng khiếu, định hướng nghề nghiệp cho học sinh. Nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, chú trọng giáo dục lý tưởng, truyền thống, đạo đức, lối sống, ngoại ngữ, tin học, năng lực và kỹ năng thực hành, vận dụng kiến thức vào thực tiễn. Phát triển khả năng sáng tạo, tự học ,khuyến khích học tập suốt đời” Để thực hiện mục tiêu của cấp học đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của sự nghiệp giáo dục và Đào tạo theo tinh thần nghị quyết số 29-NQ/TW của BCH TW Đảng Khóa XI và thực hiện có hiệu quả phong trào thi đua “xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” các trường THPT đã tiến hành chỉ 5 Ket-noi.com kho tài liệu miễn phí đạo thực hiện các hoạt động trải nghiệm sáng tạo nhằm tạo ra những phương thức học hiệu quả, gắn lý thuyết với vận động, với thao tác vật chất, với đời sống thực. giúp học sinh đạt được tri thức và kinh nghiệm, nhưng theo các hướng tiếp cận không hoàn toàn giống nhau, có tác dụng hỗ trợ tích cực để các em được phát triển toàn diện cả về kiến thức, kỹ năng, phẩm chất. góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện của nhà trường. Xác định được tầm quan trọng của việc học từ trải nghiệm, đặc biệt để thực hiện mục tiêu của cấp học đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của sự nghiệp giáo dục và đào tạo, sở Giáo dục và Đào tạo Hưng Yên đã trú trọng công tác Tập huấn, bồi dưỡng cán bộ giáo viên về kỹ năng tổ chức các hoạt động trải nghiệm sáng tạo từ đó tạo cho học sinh được học từ trải nghiệm (hoạt động trải nghiệm) giúp các em không những có được năng lực thực hiện mà còn có những trải nghiệm về cảm xúc, ý chí và nhiều trạng thái tâm lý khác. Qua lớp tập huấn cán bộ quản lý của Sở Giáo dục đào tạo Hưng Yên, tôi nhận thấy tầm quan trọng của việc tổ chức cho học sinh được học thông qua trải nghiệm nên đã chủ động nghiên cứu nhiều tài liệu của các chuyên gia đầu ngành và mạnh dạn tham mưu cho Hiệu trưởng nhà trường đổi mới các hoạt động Giáo dục trong nhà trường, tổ chức nhiều hoạt động trải nghiệm cho học sinh, vừa làm, vừa học, nghiên cứu lý luận của hoạt động trải nghiệm sáng tạo áp dụng vào thực tế của nhà trường, qua gần một năm tiến hành tôi thấy giáo viên và học sinh nhà trường rất hào hứng và nhiệt tình tham gia, hiệu quả 2 mặt giáo dục tăng lên rõ rệt, vì vậy tôi mạnh dạn tích lũy thành kinh nghiệm “ Biện pháp quản lí chỉ đạo các hoạt động trải nghiệm sáng tạo ở trường trung học phổ thông Nam Phù Cừ” để chia sẻ với bạn bè đồng nghiệp trong tỉnh, mong được sự đóng góp ý kiến, từ đó lựa chọn, điều chỉnh phù hợp, áp dụng vào các hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong chương trình giáo dục tổng thể sau này. II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU 6 Ket-noi.com kho tài liệu miễn phí Trên cơ sở nghiên cứu lí luận và thực tiễn, đề xuất các biện pháp quản lí, chỉ đạo các hoạt động “Trải nghiệm sáng tạo” ở trường THPT Nam Phù Cừ, nhằm trang bị cho giáo viên nhà trường các kỹ năng tổ chức hoạt động “Trải nghiệm” đồng thời thúc đẩy học sinh tích cực tham gia hoạt động của trường, lớp, phát triển, nâng cao các tố chất và tiềm năng của bản thân học sinh, giúp h/s không những có được năng lực thực hiện mà còn có những trải nghiệm về cảm xúc, ý chí và nhiều trạng thái tâm lý khác, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện của nhà trường. III. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU Những biện pháp quản lí, chỉ đạo các hoạt động “Trải nghiệm sáng tạo” ở trường THPT Nam Phù Cừ, tỉnh Hưng Yên. IV. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU - Nghiên cứu lí luận của việc quản lí, chỉ đạo các hoạt động “Trải nghiệm sáng tạo” ở trường THPT - Thực trạng quản lí, chỉ đạo các hoạt động “Trải nghiệm sáng tạo” ở trường THPT Nam Phù Cừ, tỉnh Hưng Yên. - Đề xuất các biện pháp quản lí, chỉ đạo các hoạt động “Trải nghiệm sáng tạo” ở trường THPT Nam Phù Cừ, tỉnh Hưng Yên, nhằm nâng cao kết quả giáo dục toàn diện của các nhà trường, đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản toàn diện giáo dục.. V. KẾ HOẠCH NGHIÊN CỨU –PHẠM VI NGHIÊN CỨU 5.1. Kế hoạch nghiên cứu : Thời gian từ tháng 8 năm 2015 đến tháng 3 năm 2016 5.2. Phạm vi nghiên cứu: Trường THPT Nam Phù Cừ, huyện Phù Cừ, Tỉnh Hưng Yên. VI. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 6.1. Phương pháp nghiên cứu lí thuyết: nghiên cứu các tài liệu liên quan đến quản lí giáo dục( Điều lệ trường THPT và trường PT có nhiều cấp học. Luật giáo dục 2005, Chuẩn nghề nghiệp giáo viên THPT, các giáo trình quản lí giáo dục, 7 Ket-noi.com kho tài liệu miễn phí quản lí chỉ đạo các hoạt động trải nghiệm sáng tạo….) nhằm xây dựng cơ sở lí luận của đề tài. 6.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn: Điều tra, thu thập các số liệu nhằm nhận định khách quan thực trạng quản lí chỉ đạo các họat động trải nghiệm ở trường THPT Nam Phù Cừ, tỉnh Hưng Yên. 6.3. Phương pháp toán học thống kê: Thống kê, so sánh, xử lý các số liệu thu thập được để đánh giá kết quả của đề tài. VII. THỜI GIAN HOÀN THÀNH: Tháng 3 năm 2016. 8 Ket-noi.com kho tài liệu miễn phí PHẦN 2: NỘI DUNG I. CƠ SỞ KHOA HỌC 1.1. Cơ sở lí luận: Hoạt động trải nghiệm sáng tạo (HĐTNST) là các hoạt động giáo dục (HĐGD) thực tiễn được tiến hành song song với hoạt động dạy học trong nhà trường phổ thông. HĐTNST là một bộ phận của quá trình giáo dục, được tổ chức ngoài giờ học các môn văn hóa ở trên lớp và có mối quan hệ bổ sung, hỗ trợ cho hoạt động dạy học. Thông qua các hoạt động thực hành, những việc làm cụ thể và các hành động của học sinh. HĐTNST là các HĐGD có mục đích, có tổ chức được thực hiện trong hoặc ngoài nhà trường nhằm phát triển, nâng cao các tố chất và tiềm năng của bản thân học sinh, nuôi dưỡng ý thức sống tự lập, đồng thời quan tâm, chia sẻ tới những người xung quanh. Thông qua việc tham gia vào các HĐTNST, học sinh được phát huy vai trò chủ thể, tính tích cực, chủ động, tự giác và sáng tạo của bản thân. Các em được chủ động tham gia vào tất cả các khâu của quá trình hoạt động: từ thiết kế hoạt động đến chuẩn bị, thực hiện và đánh giá kết quả hoạt động phù hợp với đặc điểm lứa tuổi và khả năng của bản thân. Các em được trải nghiệm, được bày tỏ quan điểm và lựa chọn ý tưởng hoạt động, được thể hiện, tự khẳng định mình, được tự đánh giá và đánh giá kết quả hoạt động của bản thân, của nhóm mình và của bạn bè,… Từ đó, hình thành và phát triển cho các em những giá trị sống và các năng lực cần thiết. HĐTNST về cơ bản mang tính chất của hoạt động tập thể trên tinh thần tự chủ, với sự nỗ lực giáo dục nhằm phát triển khả năng sáng tạo và cá tính riêng của mỗi cá nhân trong tập thể. HĐTNST có nội dung rất đa dạng và mang tính tích hợp, tổng hợp kiến thức, kĩ năng của nhiều môn học, nhiều lĩnh vực học tập và giáo dục như: giáo dục đạo đức, giáo dục trí tuệ, giáo dục kĩ năng sống, giáo dục giá trị sống, giáo dục nghệ thuật, thẩm mĩ, giáo dục thể chất, giáo dục lao động, giáo dục an toàn 9 Ket-noi.com kho tài liệu miễn phí giao thông, giáo dục môi trường, giáo dục phòng chống ma túy, giáo dục phòng chống HIV/AIDS và tệ nạn xã hội. Nội dung giáo dục của HĐTNST thiết thực và gần gũi với cuộc sống thực tế, đáp ứng được nhu cầu hoạt động của học sinh, giúp các em vận dụng những hiểu biết của mình vào trong thực tiễn cuộc sống một cách dễ dàng, thuận lợi, học sinh tham gia được nhiều hơn và có nhiều khả năng hình thành, phát triển các năng lực . HĐTNST có khả năng thu hút sự tham gia, phối hợp, liên kết nhiều lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường như: giáo viên chủ nhiệm, giáo viên bộ môn, cán bộ Đoàn, tổng phụ trách Đội, ban giám hiệu nhà trường, cha mẹ học sinh, chính quyền địa phương, Hội Khuyến học, Hội Phụ nữ, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Hội Cựu chiến binh, các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp ở địa phương, các nhà hoạt động xã hội,những người lao động tiêu biểu ở địa phương. Xác định rõ vai trò, chức năng và tầm quan trọng của HĐTNST trong các trường nhà trường hiện nay, mặc dù trong chương trình hiện hữu không có thuật ngữ HĐTNST song ngành giáo dục và đào tạo đã triển khai thực hiện HĐTNST trong các nhà trường từ cấp Tiểu học trở lên thông qua hoạt động Giáo dục NGLL, Tích hợp liên môn, thực hành, ngoại khóa, sinh hoạt tập thể, hướng dẫn học sinh vận dụng kiến thức đã học vào giải quyết các vấn đề nảy sinh trong đời sống thực tiễn, đều là các hình thức giúp người học được học từ trải nghiệm, trên cơ sở đó đúc rút những kinh nghiệm quản lý, lựa chọn các hình thức tổ chức HĐTNST phù hợp với đơn vị mình, đồng thời nâng cao kỹ năng tổ chức của GV, kỹ năng tham gia hoạt động cuả học sinh, làm nền tảng để tổ chức HĐTNST trong chương trình GDPT tổng thể sau này, đáp ứng yêu cầu của đổi mới GD nước nhà. 1.2.Cơ sở thực tiễn Nhận định việc tổ chức các hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong các trường phổ thông là một hướng đi đúng và cũng là một phần quan trọng trong lộ trình đổi mới căn bản toàn diện giáo dục đào tạo, trong một hai năm gần đây, Sở 10 Ket-noi.com kho tài liệu miễn phí GD&ĐT Hưng Yên đã tổ chức nhiều lớp tập huấn cán bộ, giáo viên về hoạt động trải nghiệm sáng tạo, nhằm giúp CBQL và GV hiểu rõ Một số vấn đề chung về hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong trường phổ thông ở các nước trên thế giới và Việt Nam; Các hình thức tổ chức và phương pháp dạy học hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong trường trung học trong chương trình hiện hành và chương trình mới sau năm 2015; Đánh giá kết quả hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong trường trung học; Kỹ năng tổ chức triển khai, hỗ trợ việc học của học sinh và quản lí, đánh giá kết quả hoạt động giáo dục trải nghiệm sáng tạo trong trường trung học qua mạng thông tin trực tuyến. Sau tập huấn, sở GD đã chỉ đạo các trường THPT Trên toàn tỉnh căn cứ vào tình hình thực tiễn của nhà trường tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo cho học sinh. Mặc dù nhiều trường hiện nay đã tổ chức chương trình trải nghiệm sáng tạo, tuy nhiên phần lớn những hoạt động này chưa có cách thức thực hiện khoa học. Hoạt động hướng nghiệp, hoạt đông giáo dục ngoài giờ lên lớp, các hoạt động ngoại khóa dừng lại ở mức độ các hoạt động giúp học sinh bước đầu bước vào thực tiễn cuộc sống mà hoạt động trải nghiệm sáng tạo lại yêu cầu cao hơn rất nhiều. Mặt khác Giáo viên các nhà trường tuy được tập huấn nhưng cũng chưa hiểu hết được mục đích, ý nghĩa của hoạt động này nên việc tổ chức chưa được thường xuyên, liên tục ở các trường Trung học trên địa bàn tỉnh. Đối với những địa phương vùng nông thôn, đa số cha mẹ chưa hiểu hết mục đích ý nghĩa của các hoạt động trải nghiệm sáng tạo thì việc huy động nguồn lực xã hội hóa là điều không thể. Vì vậy việc tuyên truyền, làm cho phụ huynh thấy năng lực của con em mình được phát huy như thế nào thông qua những hoạt động trải nghiệm sáng tạo là điều hết sức khó khăn. Ban giám hiệu các nhà trường đã trú trọng trong công tác quản lí chỉ đạo hoạt động TNST song đa phần chưa có kế hoạch cụ thể, nội dung và hình thức tổ chức còn bị bó cứng, chưa logic, chưa khoa học, chưa định hướng năng lực một cách xuyên suốt cho học sinh. Vì vậy là một cán bộ quản lí của nhà trường được phân công phụ trách công tác giáo dục đạo đức lối sống, giáo dục Ngoài giờ lên 11 Ket-noi.com kho tài liệu miễn phí lớp, Giáo dục Hướng nghiệp và dạy nghề cho học sinh. Trong năm qua tôi đã tích cực nghiên cứu lí luận của HĐTNST áp dụng vào thực tiễn của nhà trường, bước đầu được cán bộ, giáo viên, học sinh và cha mẹ học sinh nhà trường hưởng ứng tích cực. II. THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU 2.1. Thực trạng các HĐTNST đang được áp dụng trong các nhà trường hiện nay Trong chương trình hiện hành thực hiện trong các trường THPT hiện nay không có thuật ngữ Trải nghiệm sáng tạo, nhưng các hoạt động ngoài giờ lên lớp, thực hành, ngoại khoá, trải nghiệm đều là những phương thức học hiệu quả, gắn với vận động, với thao tác vật chất, với đời sống thực. Các hoạt động đó chủ yếu được tổ chức dựa trên các chủ đề đã được quy định trong chương trình với các hình thức còn chưa phong phú và học sinh thường được chỉ định, phân công tham gia một cách bị động. Giáo viên tổ chức hoạt động cho học sinh nhưng không rõ hoạt động đó sẽ hướng tới hình thành những năng lực gì của các em. Điều đó không phù hợp với một chương trình định hướng phát triển phẩm chất và năng lực học sinh. Đa số giáo viên đã thấy rõ vị trí vai trò của HĐTNST trong nhà trường, song phần vì thời gian dành cho hoạt động còn hạn chế, một số GV còn trú trọng chuyên môn, một số chưa tích cực cập nhật sự đổi mới, số khác tích cực tham gia nhưng chưa có chưa có kỹ năng tổ chức từ đó dẫn đến GV ngại việc hoặc làm qua loa, hiệu quả hoạt động không cao. HS chưa có kỹ năng, cũng chưa được định hướng cụ thể nên còn e dè, thậm chí chưa nhiệt tình tham gia các hoạt động tập thể. Cha mẹ học sinh chưa thật sự nhận thức về tầm quan trọng của hoạt động, còn chưa ủng hộ con em tham gia hoạt động tâp thể. Công tác quản lí, chỉ đạo các hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong các nhà trường đã được trú trọng, Tuy nhiên, đây là một nội dung mới nên trong quá 12 Ket-noi.com kho tài liệu miễn phí trình tổ chức HĐTNST cho học sinh, vẫn còn lúng túng, chưa khoa học tạo nên nhiều ý kiến trái chiều, băn khoăn về yêu cầu, cách thức tổ chức thực hiện, về khả năng của học sinh... vì vậy để việc tổ chức HĐTNST cho học sinh có hiệu quả, BGH các nhà trường cần có những biện pháp cụ thể trong quản lý chỉ đạo các HĐTNST. 2.2. Thực trạng việc quản lí chỉ đạo các hoạt động trải nghiệm sáng tạo ở trường THPT Nam Phù Cừ, tỉnh Hưng Yên. Nhà trường đã quan tâm chú trọng đổi mới, trước tiên từ đội ngũ giáo viên, đã chú trọng tập huấn nâng cao trình độ và kỹ năng tổ chức các HĐTNST cho đội ngũ giáo viên, Tổ chức hội thảo về các kỹ năng tổ chức hoạt động TNST, đổi mới hình thức sinh hoạt lớp, hội thảo chuyên môn và các hoạt động ngoại khóa chuyên môn, các kỹ năng tổ chức hoạt động ngoài giờ học…. nhằm trang bị cho GV các phương pháp mới từ đó chủ động xây dựng kế hoạch, áp dụng các giải pháp mới trong công tác tác giảng dạy và tổ chức các hoạt động giáo dục của mình. Đội ngũ giáo viên nhà trường đa phần là nhiệt tình trách nhiệm, tích cực áp dụng các phương pháp mới trong giảng dạy và giáo dục học sinh, nhưng cũng có một số giáo viên, nghiệp vụ sư phạm, kỹ năng sống còn hạn chế, chậm tiếp thu cái mới, kỹ năng tổ chức còn yếu, nên tổ chức hoạt động cho học sinh chưa thu được hiệu quả giáo dục cao. Nhà trường tuyển sinh trong vùng kinh tế thuần nông của tỉnh Hưng Yên, học sinh nhà trường ít có điều kiện giao lưu để học hỏi ngoài nhà trường, vì vậy đa phần các em có đặc tính nhút nhát, e rè khi tham gia hoạt động của trường lớp, ngại chia sẻ với GV. Cha mẹ học sinh chưa nhận thức rõ tác dụng, tầm quan trọng của HĐTNST nên còn chưa quan tâm và ủng hộ các hoạt động của nhà trường. BGH nhà trường đã quan tâm chỉ đạo các hoạt động TNST, song cũng chưa có kế hoạch, nội dung cụ thể, chưa có nhiều biện pháp để nâng cao nhận thức, năng lực, tinh thần trách nhiệm cho đội ngũ giáo viên, đặc biệt chưa có 13 Ket-noi.com kho tài liệu miễn phí những đánh giá cụ thể của hoạt động để từ đó động viên, khen thưởng kịp thời, dẫn đến hiệu quả tổ chức HĐTNST còn nhiều hạn chế bất cập. Chính vì lẽ đó tôi lựa chọn đề tài “Biện pháp quản lí, chỉ đạo các hoạt động trải nghiệm sáng tạo ởtrường THPT Nam Phù Cừ” nhằm nâng cao hiệu quả quản lí hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong các nhà trường, một mặt nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh, mặt khác lựa chọn những biện pháp hiệu quả, tích lũy kinh nghiệm để chỉ đạo thực hiện trong chương trình giáo dục phổ thông mới sau này. III. ĐỀ XUẤT CÁC BIỆN PHÁP QUẢN LÍ, CHỈ ĐẠO CÁC HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM SÁNG TẠO Ở TRƯỜNG THPT NAM PHÙ CỪ. Biện pháp 1: Xây dựng kế hoạch quản lí chỉ đạo hoạt động trải nghiệm sáng tạo phù hợp điều kiện thực tế của nhà trường. 1.Mục tiêu: Xây dựng kế hoạch giúp cho BGH nhà trường hoàn toàn chủ động trong việc quản lý chỉ đạo thực hiện các hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong nhà trường, đồng thời cũng hạn chế đến mức thấp nhất những hoạt động mang tính tự phát, ảnh hưởng đến kế hoạch chung. Giúp GV và H/S xác định được mục tiêu cần đạt, biện pháp tiến hành, thời gian và phương thức thực hiện . 2. Nội dung và cách thực hiện biện pháp Bước 1:Trang bị cho cán bộ giáo viên nhà trường những kiến thức cơ bản về HĐTNST trong nhà trường hiện nay, đặc biệt tập huấn cho GV 8 bước thiết kế các HĐTNST cụ thể Giao nhiệm vụ cho giáo viên chủ nhiệm lớp, khổi trưởng các khối 10,11,12, nghiên cứu đặc điểm của từng khối, lớp, xây dựng kế hoạch tổng thể trong năm và kế hoạch cụ thể của từng hoạt động. Thảo luận, đóng góp ý kiến, xây dựng kế hoạch, thống nhất thực hiện kế hoạch đề ra. 14 Ket-noi.com kho tài liệu miễn phí Bước 2: Chỉ đạo làm điểm, rút kinh nghiệm( có thể chỉ đạo ở một lớp của một khối) Bước 3: Chỉ đạo triển khai đại trà việc thực hiện kế hoạch tổ chức HĐTNST trong toàn trường. Trong quá trình chỉ đạo triển khai thực hiện kế hoạch HĐTNST cần phải bám sát kế hoạch đã xây dựng, cần phải giám sát xem trong quá trình thực hiện, GV và học sinh có cần hỗ trợ gì không để kịp thời hỗ trợ và bảo đảm hiệu quả của HĐ, phát hiện những bất cập cần có sự ghi chép lại để có thể điều chỉnh kế hoạch trong những năm tiếp theo. Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch. Đây là bước quan trọng nhất, vì nó giúp nhà quản lí tổ chức nhìn nhận lại những kết quả đã đạt được theo kế hoạch đã đã đặt ra, đồng thời xem xét những nguyên nhân dẫn đến thành công hoặc tồn tại hạn chế. Biện pháp 2: Tổ chức tập huấn nâng cao nhận thức, năng lực tổ chức, ý thức trách nhiệm cho đội ngũ giáo viên về hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong các nhà trường hiện nay 1. Mục tiêu Giúp cho CBGV nhận thức được yêu cầu ngày càng cao của sự nghiệp giáo dục và Đào tạo, Thấy rõ được vai trò vị trí của HĐTNST trong trường THPT và chương trình giáo dục phổ thông tổng thể, bồi dưỡng kỹ năng tổ chức các hoạt động trải nghiệm sáng tạo cho GV, từ đó tạo tâm lý tự tin cho GV trong tổ chức hoạt động. 2. Nội dung và cách thực hiện Tổ chức hội thảo, tập huấn để các văn bản hướng dẫn của ngành, về nhiệm vụ năm học, về định hướng đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục của Đảng, để mọi thành viên trong trường đều nắm được trách nhiệm của mình có nhận thức 15 Ket-noi.com kho tài liệu miễn phí đầy đủ trong việc xác định trách nhiệm của từng cá nhân để đạt mục tiêu giáo dục của nhà trường, đồng thời thông qua tập huấn, hội thảo giáo viên nhận thấy được vị trí, tầm quan trọng của HĐTNST, được bồi dưỡng các kỹ năng tổ chức HĐTNST cho h/s, được cung cấp tài liệu, sách báo tham khảo từ đó tạo tâm thế tự tin cho GV Khi tổ chức HĐ trải nghiệm cho học sinh. Trang bị cho GV nhà trường những kỹ năng tổ chức HĐTNST cụ thể là: * Lập kế hoạch thiết kế hoạt động TNST 1. Xác định nhu cầu tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo. 2: Đặt tên cho hoạt động 3: Xác định mục tiêu của hoạt động 4: Xác định nội dung và phương pháp, phương tiện, hình thức của hoạt động 5: Thiết kế chi tiết hoạt động trên bản giấy 6: Kiểm tra, điều chỉnh và hoàn thiện chương trình hoạt động 7: Lưu trữ kết quả hoạt động vào hồ sơ của học sinh. * Trang bị cho GV các hình thức tổ chức TNST trong nhà trường đảm bảo mục tiêu của cấp học đề ra theo chương trình hiện hiện hành và theo định hướng đổi mới + Một số hình thức tổ chức hoạt động giáo dục trong chương trình hiện hành - Giáo dục thông qua các sinh hoạt tập thể lớp, trường và các sinh hoạt theo chủ đề: Sinh hoạt tập thể toàn trường gồm: chào cờ đầu tuần, mít tinh trong các ngày lễ, các ngày kỉ niệm ..., các hội thi, hội thao..., cắm trại, các cuộc giao lưu tập thể, các phong trào thi đua toàn trường vv... Sinh hoạt tập thể lớp: sinh hoạt lớp theo chủ đề (theo chương trình của nhà trường và lớp), sinh hoạt lớp hàng tuần, các hoạt động chung của tập thể lớp (thăm quan, thi đua học tập giữa các tổ học sinh...). 16 Ket-noi.com kho tài liệu miễn phí - Giáo dục thông qua các hoạt động đoàn thể và hoạt động chính trị – xã hội: Các hoạt động Đoàn, (theo Chương trình hoạt động của Đoàn TNCS): đại hội Đoàn các cấp, các phong trào của Đoàn, Các hoạt động tập thể có tính chính trị - xã hội: Phong trào “Đền ơn, đáp nghĩa”, hiến máu nhân đạo, tìm hiểu về Đảng, Đoàn... - Giáo dục thông qua các hoạt động văn hoá - thể thao và vui chơi: Các hội thao, hội thi (Hội khoẻ Phù Đổng), Các cuộc thi văn hoá- văn nghệ của học sinh (thi “Học sinh thanh lịch”, “ Tiếng hát học sinh - sinh viên”...). + Các hình thức HĐTNST theo định hướng chương trình giáo dục phổ thông mới Theo định hướng chương trình GD phổ thông mới, hoạt đô ng trải nghiê ôm ô sáng tạo được tổ chức dưới nhiều hình thức khác nhau như hoạt động câu lạc bộ, tổ chức trò chơi, diễn đàn, sân khấu tương tác, tham quan dã ngoại, các hô ôi thi, hoạt đô ng giao lưu, hoạt động nhân đạo, hoạt động tình nguyện, hoạt động cộng đồng, ô sinh hoạt tập thể, lao động công ích, sân khấu hóa (kịch, thơ, hát, múa rối, tiểu phẩm, kịch tham gia,...), thể dục thể thao, tổ chức các ngày hội,... Mỗi một hình thức hoạt động trên đều tiềm tàng trong nó những khả năng giáo dục nhất định. Nhờ các hình thức tổ chức đa dạng, phong phú mà việc giáo dục học sinh được thực hiện một cách tự nhiên, sinh động, nhẹ nhàng, hấp dẫn, không gò bó và khô cứng, phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý cũng như nhu cầu, nguyện vọng của học sinh. Trong quá trình thiết kế, tổ chức thực hiê ôn và đánh giá hoạt đô ng trải ô nghiê ôm sáng tạo, cả giáo viên lẫn học sinh đều có cơ hội thể hiện sự sáng tạo, chủ động, linh hoạt của mình, làm tăng thêm tính hấp dẫn, độc đáo của các hình thức tổ chức hoạt động. Trong điều kiện thực tại và chương trình hiện hành, GV căn cứ vào kế hoạch của nhà trường có thể lựa chọn những hình thức mới vừa phù hợp với 17 Ket-noi.com kho tài liệu miễn phí điều kiện thực tế của nhà trường vừa đáp ứng được nguyện vọng học tập của học sinh vẫn đảm bảo chương trình mà lại đạt được kết quả giáo dục cao nhất. Biện pháp 3: Tổ chức hướng dẫn học sinh tìm hiểu về hoạt động trải nghiệm sáng tạo và xây dựng các kỹ năng nền cho học sinh. 1.Mục tiêu Giúp học sinh tìm hiểu về mục đích, hình thức tổ chức HĐTNST từ đó h/s biết lựa chọn cách thức tổ chức phù hợp với nội dung đã chọn, đồng thời trang bị cho các em những kỹ năng sống, kỹ năng xã hội cần thiết để học sinh có năng lực giải quyết những nhiệm vụ thực tiễn đặt ra trong quá trình tổ chức hoạt động. 2. Nội dung và biện pháp thực hiện Ngay từ đầu năm học, ngoài việc hướng dẫn học sinh xây dựng nội quy của lớp, của trường, các kỹ năng cơ bản: tổ chức, làm việc nhóm, ghi chép vv… Giáo viên cần giới thiệu, hướng dẫn cho học sinh hiểu về mục đích, các hình thức, cách tổ chức HĐTNST. Thông qua đó, học sinh cả lớp biết lựa chọn hình thức tổ chức phù hợp với nội dung; nắm được các bước cơ bản cần thực hiện, trách nhiệm của từng cá nhân khi tham gia HĐTNST. Khi tham gia HĐTNST đòi hỏi học sinh phải huy động kiến thức, kĩ năng, các phẩm chất năng lực tổng hợp để giải quyết nhiệm vụ thực tiến. Có nhiệm vụ của cá nhân, có nhiệm vụ đòi hỏi phải có sự hợp sức của cả nhóm. Các em phải bàn bạc, trao đổi, thống nhất, ra quyết định. Do vậy điều quan trọng với mỗi giáo viên là phải hướng dẫn các em các kĩ năng như: kĩ năng làm việc nhóm, kĩ năng lắng nghe và phản hồi tích cực, kĩ năng ghi chép, thu thâp xử lí thông tin, kĩ năng ra quyết định. Những kỹ năng đó sẽ giúp các em giải quyết tốt các yêu cầu của HĐTNST. Tạo cơ hội cho tất cả học sinh tham gia vào cả quá trình của HĐTNST. 18 Ket-noi.com kho tài liệu miễn phí HĐTNST về cơ bản mang tính chất của hoạt động tập thể trên tinh thần tự chủ nhằm phát triển khả năng sáng tạo và cá tính riêng của mỗi cá nhân trong tập thể. Thông qua HĐTNST hình thành những năng lực, kỹ năng sống, phẩm chất tốt đẹp của học sinh. Chính vì thế, để tổ chức HĐTNST. Mỗi giáo viên phải giúp đỡ, hỗ trợ các em thực hiện đầy đủ các bước cơ bản sau: Bước 1. Xây dựng ý tưởng; Bước 2. Xây dựng kế hoạch; Bước 3. Công tác chuẩn bị thực hiện; Bước 4. Tổ chức thực hiện; Bước 5. Đánh giá kết quả thực hiện. Việc các em được tham gia đầy đủ vào từng bước sẽ giúp hình thành và rèn luyện các phẩm chất năng lực cần thiết: năng lực tổ chức, năng lực giao tiếp, tự giải quyết vấn đề vv… Do đó giáo viên không nên coi nhẹ một bước nào. Bước 1. Giúp học sinh xây dựng ý tưởng Ví dụ: Kết thúc hoạt động tháng 2, chuẩn bị cho hoạt động của tháng 3, giáo viên có thể gợi ý nhiều cách để học sinh xây dựng ý tưởng như sau: + Theo các em, tháng 3 có ngày lễ nào lớn nhất ? (26/3). Vậy các em có suy nghĩ gì về ngày đó ? Học sinh sẽ trả lời nhiều ý khác nhau. Trên cơ sở đó, giáo viên sẽ hướng cho học sinh thực hiện một hoạt động có ý nghĩa để chào mừng ngày thành lập Đoàn TNCSHCM 26/3. Bước 2. Học sinh phải định hình những công việc cần làm là gì ? Tổ chức ở đâu ? Những ai thực hiện ? Cần có sự giúp đỡ của ai ở trong hoặc ngoài nhà trường ? Cần những gì về cơ sở vật chất, thiết bị, đồ dùng… để thực hiện ? Lúc này, vai trò của cán bộ lớp được phát huy. Các em vừa là người thu thập và xử lý thông tin, phân tích tình hình và tổ chức lớp để bàn bạc đi đến thống nhất nội dung công việc cần làm……giáo viên nên để học sinh tự ghi chép. Tùy theo các 19 Ket-noi.com kho tài liệu miễn phí em có thể viết trong vở theo trình tự về nội dung, hình thức, công tác chuẩn bị, thời gian, địa điểm, đối tượng tham gia,…hoặc các em xây dựng bằng sơ đồ, bảng biểu,… Như vậy, ngay từ hoạt động này, các em được bộc lộ nhiều khả năng: Ngôn ngữ, giao tiếp, phân tích, phán đoán, lắng nghe, cách trình bày, tổng hợp, tính toán… Đó là cái đích mà giáo viên đang rất cần ở các em. Vì thế phát huy vài trò của học sinh từ bước 2 là quan trọng để các em làm tốt các bước tiếp theo. Bước 3. Trong quá trình học sinh thực hiện bước này, giáo viên cần theo dõi, giúp đỡ học sinh việc chuẩn bị thực sự phải an toàn về mọi mặt: Sức khỏe, tác phong, lời nói, ăn mặc, đồ dùng, dụng cụ, ...phục vụ cho hoạt động. Đặc biệt giáo viên có thể tập huấn, hướng dẫn cho các em các kĩ năng nền cần thiết: cách ghi chép, phỏng vấn hoặc dự đoán tình huống nảy sinh khi thực hiện, cách giải quyết… Bước 4. Học sinh tiến hành thực hiện công việc. Trong quá trình các em thực hiện, giáo viên cần giúp đỡ và theo dõi. GV cần quan tâm đến những tình huống nảy sinh và sự sáng tạo trong cách giải quyết của các em. Điều này giúp giáo viên có thể đánh giá đúng những phẩm chất năng lực của các em. Bước 5. Đây là bước cuối cùng của hoạt động, học sinh tự đánh giá lại quá trình hoạt động. Cán bộ duy trì trực tiếp hoặc học sinh tự viết ra giấy, sau đó cán bộ lớp tổng hợp lại các ý kiến. Nội dung đánh giá phải được tổng hợp lại từ việc xây dựng ý tưởng đến tất cả các bước tổ chức thực hiện; kết quả công việc và ý nghĩa của nó; những bài học kinh nghiệm về mọi mặt; những sáng kiến mới nào có thể áp dụng trên lớp học hoặc hoạt động ngoài lớp học tiếp theo,…Thông qua đây, giúp học sinh sẽ có khả năng tư duy sâu hơn; việc giao tiếp được mạnh dạn, tự tin; ý thức trách nhiệm của các em được bộc lộ. 20