Tài liệu Skkn sưu tầm và ứng dụng các trò chơi vào dạy học lịch sử ở trường thpt góp phần nâng cao chất lượng bộ môn ( phần lịch sử thế giới thời nguyên thủy, cổ đại và trung đại )

SỞ GIÁỎ DUC̉ À̉ ĐÀ́Ỏ TÁỎ ĐAỒNG̉ ̀NAII TRƯỜ̀NG̉ PTTH̉ ̀NGUYỄǸN̉ HUỦ CǸNH Mã số ………..……… SÀNG̉ KIẾ̀N̉ KÌNH̉ ̀NGHIÊ ̣M SƯU TẦM VÀ ỨNG DỤNG CÁC TRÒ CHƠI VÀO DẠY HỌC LỊCH SỬ Ở TRƯỜNG THPT GÓP PHẦN NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG BỘ MÔN ( PHẦN LỊCH SỬ THẾ GIỚI THỜI NGUYÊN THỦY, CỔ ĐẠI VÀ TRUNG ĐẠI ) Người thực hiêṇ : Phạm Thị Hạnh ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ Lĩnh vực nghhênn ću : ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ Quản̉ lý̉ giáỏ dục̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ Phương̉ pháp̉ dạỷ hoc̉ b ̣̉ mbn ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ Phương̉ pháp̉ giáỏ dục̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ Lĩnh̉ vực̉ khác̉ □ □ □ □ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ Có đính kèm : □ Mô hinh □ Phần mềm □ Phêm ảnh □ Hên ̣n vưâ ̣t kehac Năm hoc : 2010 - 2011 Sáng̉ kiến̉ kinh̉ nghiệm̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ Pham̉ Thị̉ Hanh 1 SƠ LƯỢC LY LỊCH HOA HỌC I. THÔNG TIN CHUNG VÊ CC NHNN : 1. Họ vưà tnn : Phạmm ThH Hạmnh 2. Nghày thangh nămm sênh : 1 thangh nămm 19=9 3. Nam, nữ : Nữ 4. ĐHa chỉ : 114tt 1 1 – k ke2 2t ninh Đa k nênn Hòa k Đồngh Naê. . Đên ̣n thoạmê : . Emaêl : [email protected] =. Ch́c vưụ : Gêao vưênn 8. Đơn vưH côngh tac : Trươngh THPT Nghuynn Hữu Cảnh II. TRÌNH ĐỘ ĐÀO TAO : t Trinh đô ̣ chuynn môn cao nh́t : Cư nhân t Nămm nhâ ̣n –ăngh : 2 1 t Chuynn nghành đào tạmo : LHch Sư III. KINH NGHIỆM KHOA HOC : t Lĩnh vực chuyên môn có kinh nghiệm: Giảng dạy môn Lịch Sử t Số năm có kinh nghiệm:10 t Các sáng kiến kinh nghiệm đã có trong 5 năm gần đây: +Tìm hiểu nhật ký chiến tranh của Liệt sỹ Đặng Thùy Trâm… +Sử dụng bài tập nhận thức trong dạy học Lịch Sử 10. +Hướng dẫn học sinh làm bài kiểm tra Lịch Sử. +Sưu tầm và ứng dụng các trò chơi vào dạy học lịch sử ở trường THPT góp phần nâng cao chất lượng bộ môn( phần I lịch sử thế giới thời nguyên thủy, cổ đại và trung đại ) Sáng̉ kiến̉ kinh̉ nghiệm̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ Pham̉ Thị̉ Hanh 2 MỤC LỤC Trang A. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI …………………………………………………….4 B. LỊCH SỬ NGHIÊN CỨU VẤN ĐỀ………………………………………..5 C. NỘI DUNG ĐỀ TÀI ………………………………………………………..7 I. Cơ sở lí luận…………………………………………………………………..7 I. 1. Nhận thức lịch sử của hoc sinh………………………………………........7 I. 2. Dạy hoc lịch sử dựa vào đặc trưng tâm lí lứa tuổi hoc sinh THPT…….. 9 II. Cơ sở thực tiễn …………………………………………………………. …10 II. 1. Tình hình dạy học môn Lịch sử ở trường THPT Viêṭ Nam hiêṇ nay.. 10 II. 2. Nâng cao hiêụ quả dạy học môn Lịch sử ở trường THPT – Mô ̣t yêu cầu cấp thiết. ……………………………………………………………………………14 III. Đề xuất một số phương pháp, trò chơi ứng dụng trong dạy học sử ở trường THPT nhằm nâng cao hiệu quả…………………………………………..16 III. 1. Ý nghĩa của việc sưu tầm và ứng dụng các trò chơi vào dạy học lịch sử…………………………………………………………………………………….16 III. 2. Sưu tầm và ứng dụng một số trò chơi đã được tổ chức……………….19 III.2. 1. Giới thiệu một số trò chơi đã được tổ chức………………………… *Trò chơi “Ai là ai?”……………………………………………………………19 * Trò chơi “Đối mặt”……………………………………………………………22 * Trò chơi “Đường lên đỉnh Olympia” ……………………………………….34 III. 2. 2. Cách thức ứng dụng các trò chơi vào dạy học lịch sử…………….41 III. 2. 2. 1. Công tác chuẩn bị………………………………………………….42 III. 2. 2. 2. Tổ chức trò chơi……………………………………………………42 IV KẾT LUẬN…………………………………………………………………43 V. KIẾN NGHỊ…………………………………………………………………44 Sáng̉ kiến̉ kinh̉ nghiệm̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ Pham̉ Thị̉ Hanh 3 SƯU TẦM VÀ ỨNG DỤNG CÁC TRÒ CHƠI VÀO DẠY HỌC LỊCH SỬ Ở TRƯỜNG THPT GÓP PHẦN NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG BỘ MÔN ( PHẦN LỊCH SỬ THẾ GIỚI THỜI NGUYÊN THỦY, CỔ ĐẠI VÀ TRUNG ĐẠI ) A. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI Dân ta phải biết sử ta Cho tường gốc tích nước nhà Việt Nam LHch sư kehôngh chỉ đóngh vưaê trò quan trọngh trongh đơê sốngh xã hộê mà trongh chừngh ṃc kehôngh nhỏ còn là côngh cụ ghêao dục tinh cảm, đạmo đ́c, 2hẩm ch́t. Đó là ghêao dục lòngh ynu nước, trungh thành vướê dân tộc, vướê cach mạmngh, vướê Đảngh... là vưêệc noê ghươngh nghươê xưa để hành độngh trongh nghày hôm này. Nhưngh hêện nay trongh xã hộê vưà nhà trươngh môn lHch sư vưà –H xem là là môn 2hụ. Kết quả học tậ2 của học sênh ŕt yếu keém vưà đangh –ao độngh. Vậy nghuynn nhân do đâu ? Phảê chămngh dạmy vưà học lHch sư hêện nay chưa tim ra một « keêm chỉ nam » đúngh đắn chuẩn xac để đHnh hướngh đê chungh. . Hêện nay vưêệc dạmy vưà học sư đangh thu hút ṣ chú ý của toàn xã hộê. Xút 2hat từ tḥc tế đó, nộ Gêao dục vưà Đào tạmo, cac –an nghành lênn quan đã có nhữngh –êện 2ha2 để nângh cao hêệu quả dạmy sư vưà học sư trongh trươngh 2h 1 thôngh. Có ŕt nhêều ca nhân vưà t 1 ch́c quan tâm đến vứn đề này, đặc –êệt là nhữngh ghêao vưênn tṛc têế2 dạmy sư hêện nay cũngh có nhữngh nỗ ḷc để tim ra con đươngh , –êện 2ha2 nângh cao hêệu quả vưêệc dạmy vưà học lHch sư hêện nay. Và trnn tḥc tế đã xút hêện nhêều quan nêệm, 2hươngh 2ha2 dạmy vưà học đa2 ́ngh 2hần nào nhữngh đòê hỏê đó. Tuy vưậy kehoa học luôn đòê hỏê tim ra nhữngh –êện 2ha2 , con đươngh mớê để a2 dụngh vưào tḥc tênn cho hêệu quả. Vi thế vưêệc tim ra con đươngh Sáng̉ kiến̉ kinh̉ nghiệm̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ Pham̉ Thị̉ Hanh 4 nhăm nângh cao vưêệc dạmy vưà học lHch sư là đêều hết śc quan trongh cần thêết trongh ghêaê đoạmn hêện nay. Là một ghêao vưênn tṛc têế2 dạmy học lHch sư, trongh tôê cũngh đangh có nhữngh suy nghhĩ vưề vưêệc dạmy học lHch sư hêện nay. Tôê cũngh mongh tim ra con đươngh –êện 2ha2 tích c̣c để a2 dụngh trongh côngh vưêệc của minh đangh làm vưà tim ra nhêều hướngh đê hơn cho tư duy của –ản thân trongh qua trinh dạmy lHch sư. Hêện nay ở cac trươngh 2h 1 thôngh đã a2 dụngh ŕt nhêều 2hươngh 2ha2 dạmy học, nhêều 2hươngh têện keĩ thuật mớê vưà –ước đầu mangh lạmê nhữngh hêệu quả thêết tḥc cho qua trinh dạmy vưà học lHch sư. qua trinh sư dụngh côngh nghhệ thôngh tên trongh dạmy học là một xu thế hêện nay đã mangh lạmê hêệu quả đangh keể. Hay a2 dụngh nghuynn tắc dạmy học lênn môn , dạmy học theo vứn đề, dạmy học theo nhóm, dạmy học theo qua cac chươngh trinh học lHch sư... đã ghó2 2hần tích c̣c vưào qua trinh tim ra con đươngh –êện 2ha2 nângh cao hêệu quả dạmy học môn lHch sư. Qua qua trinh tim tòê, suy nghhĩ tôê đã chọn một hướngh mớê ghó2 2hần nângh cao hênu quả dạmy học –ộ môn là vưêệc t 1 ch́c vưà ́ngh dụngh cac trò chơê vưào vưêệc dạmy học lHch sư. Đó có thể coê là một –êện 2ha2 ghó2 2hần « tích c̣c hóa » cac hoạmt độngh dạmy vưà học sư. Vêệc t 1 ch́c cac trò chơê 2hù hợ2 vướê học sênh sẽ ghây h́ngh thú hơn trongh vưêệc học lHch sư. Như vưậy vưêệc t 1 ch́c cac trò chơê lHch sư trongh dạmy học lHch sư là một hướngh đê nhăm nângh cao vưà ghó2 2hần thu hút đôngh đảo ṣ quan tâm của học sênh vưào môn học. Đặc –êệt được côngh tac tạmê nghôê trươngh có thế mạmnh vưề cộngh nghhệ thôngh tên đã ghêú2 chúngh tôê có quyết tâm hơn vướê vưêệc đẩy mạmmh ́ngh dụngh cộngh nghhệ thôngh tên vưào dạmy vưà học lHch sư từ đó tôê quyết đHnh ḷa chọn đề tàê « Sưu tầm và ứng dụng các trò chơi vào dạy hoc lịch sử thế giới ở các trường THPT, góp phần nâng cao chất lượng bộ môn » nhăm tạmo h́ngh kehởê trongh hoạmt độngh dạmy vưà học lHch sư. B. LỊCH SỬ NGHIÊN CỨU VẤN ĐỀ Mongh muốn tim ra con đươngh –ên ̣n 2ha2 nhăm nângh cao hên ̣u quả dạmy học –ô ̣ môn lHch sư ở trươngh 2h 1 thôngh là vứn đề chungh của nhữngh nhà ghêao vưà nhêều t 1 ch́c –an nghành có lênn quan.Gêao trinh “phương̉ pháp̉ dạỷ hoc̉ lịch̉ sử k GS Phan Nghọc Lênn Sáng̉ kiến̉ kinh̉ nghiệm̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ Pham̉ Thị̉ Hanh (chủ –ênn)̉ cũngh đã trinh –ày nhêều vứn đề vưề lí luâ ̣n, quan nên ̣m tư tưởngh, trê th́c nghhên ̣2 vưụ….. đó cũngh trinh –ày mô ̣t số –ên ̣n 2ha2 nhăm nângh cao ch́t lượngh hên ̣u quả dạmy học –ô ̣ môn. Cuốn sach 2hản anh tinh hinh tḥc tế của côngh tac ghêảngh dạmy lHch sư ở trươngh 2h 1 thôngh vưà vưên ̣c r̀n luyn ̣n nghhên ̣2 vưụ. Đây là nghuồn tư lên ̣u 2hongh 2hú cho nhữngh ghêao vưênn ghêảngh vưênn –ô ̣ môn lHch sư, ghêú2 nghươê têế2 câ ̣n nó đúc rút được vưề măm ̣t lí luâ ̣n vưà keênh nghhên ̣m dạmy học để tac nghhên ̣2. Cuốn sach “Con̉ đương̉ vả iê ̣n̉ pháp̉ nâng̉ caỏ hiêủ quả̉ dạỷ hoc̉ lịch̉ sử ở trương ̣ phổ̉ thbng̉̉ – PGS.TS Nghô Mênh Oanh (chủ –ênn)̉ vưà cac tac ghêả thuô ̣c t 1 lí luâ ̣n vưà 2hươngh 2ha2 dạmy học lHch sư, kehoa lHch sư trươngh Đạmê học sư 2hạmm Thành Phố Hồ Chí Mênh xút –ản thangh 1/2 đã trinh –ày mô ̣t số con đươngh vưà –ên ̣n 2ha2 nângh cao hên ̣u quả dạmy vưà học lHch sư ở trươngh THPT như: dạmy học lHch sư theo hướngh tích ćc hóa hoạmt đô ̣ngh nhâ ̣n th́c của học sênhΜ vưâ ̣n dụngh nghuynn tắc dạmy học lênn môn để nângh cao hên ̣u quả dạmy học môn lHch sưΜ sư dụngh keêến th́c lHch sư thế ghêớê để dạmy tốt lHch sư Vên ̣t Nam ở trươngh THPT, sư dụngh côngh nghhn ̣ thôngh tên trongh dạmy học lHch sư… Trongh nhữngh nămm ghần đây, vướê ṣ 2hat trêển của kehoa học côngh nghhn ̣ vưà truyền thôngh, thi vưên ̣c nângh cao hên ̣u quả dạmy học –ô ̣ môn đã ghăm ̣2 được nhữngh thuâ ̣n lợê nh́t đHnh. Đó là vưên ̣c ́ngh dụngh côngh nghhn ̣ thôngh tên vưào qua trinh ghêảngh dạmy –ô ̣ môn lHch sư. Nhữngh ́ngh dụngh ́y đã 2hần nào mangh lạmê nhữngh keết quả tích c̣u. Gêao vưênn 2h 1 thôngh sư dụngh 2hần mềm 2ower2oênt để đưa nô ̣ê dungh –àê ghêảngh vưà nhữngh mênh họa sênh đô ̣ngh như hinh ảnh, cac thước 2hêm tư lên ̣u trongh qua trinh ghêảngh dạmy..từ đó đã thu hút ṣ chú ý học tâ ̣2 của học sênh nhêều hơn.. Nghoàê ra, cac quan nêệm như: Dạmy học nnu vứn đềΜ Dạmy học lênn mônΜ Dạmy học ĺy học sênh làm trungh tâm….cũngh được nghhênn ću vưà trinh –ày trongh nhêều côngh trinh kehoa học. Nhữngh côngh trinh ́y cũngh đã ghó2 2hần tích c̣u vưào vưêệc tim ra con đươngh, –êện 2ha2 nângh cao hêệu quả dạmy học môn lHch sư ở trươngh trungh học 2h 1 thôngh. Vớê mongh muốn têế2 tục tim ra con đướngh, –êện 2ha2 nhữngh h́ngh đê mớê nhăm nângh cao hêệu quả dạmy học lHch sư ớ trươngh 2h 1 thôngh, –êện 2ha2 :« Sưủ tầm̉ va Sáng̉ kiến̉ kinh̉ nghiệm̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ Pham̉ Thị̉ Hanh ứng̉ dụng̉ các̉ trò̉ chơỉ vaỏ dạỷ hoc̉ lịch̉ sử thế̉ giớỉ lớp̉ 10̉ an̉ cở ản̉ ớ̉ trương̉ THPT nhằm̉ nâng̉ caỏ chất̉ lượng̉ ộ̉ mbn̉ ».̉ Cũngh nhăm vưào mục đích đó : Cac trò chơê nghày càngh 2hongh 2hú vưà kehôngh còn xa lạm vướê nhêều nghươê. Nhưngh vưêệc a2 dụngh cac trò chơê vưào dạmy học lHch sư ở trươngh THPT vưẫn còn ŕt ít nếu như kehôngh muốn nóê là chưa có. Nângh cao hêệu quả dạmy học –ộ môn lHch sư ở trươngh THPT qua vưêệc sưu tầm vưà ́ngh dụngh cac trò chơê lHch sư là một vứn đề mớê mẻ, ít có tàê lêệu đề cậ2 tớê. Đề tàê hướngh vưào vưêệc tim hêểu tḥc trạmngh của vưêệc dạmy học lHch sư ở trươngh THPT, nnu ra nghuynn nhân vưà từ đó hướngh tớê 1 –êện 2ha2 mớê là «̉ Sưủ tầm̉ vả ứng̉ dụng các̉ trò̉ chơỉ vaỏ dạỷ hoc̉ lịch̉ sử ở trương̉ THPT̉ » vướê vưêệc đê sâu tim hêểu cac –ước têến hành t 1 ch́c cac trò chơê vưà nhữngh tḥc nghhêệm mênh họa. C. NỘI DUNG ĐỀ TÀI I. Cơ sở lí luận. I. 1. Nhận thức lịch sử của hoc sinh. Mỗê môn học trongh nhà trươngh đều có vưaê trò vưà vưH trí đặc –êệt nhưngh ṭu chungh đều hướngh vưào mục tênu “ghêao dưỡngh, ghêao dục” vưà 2hat trêển học sênh. Thơê đạmê nghày nay, vướê ṣ 2hat trêển mạmnh mẽ của kehoa học keĩ thuật vưà xu thế quốc tế hóa, toàn cầu hóa ghêao dục vưào “4̉ trụ̉ cột” cơ –ản. Đó là “học để –êết, học để làm, học để cùngh chungh sốngh vưà học để kehẳngh đHnh minh”. Đây là nhữngh nghuynn tắc chungh được nnu cho cac dân tộc, cac môn học. Nhưngh để làm được đêều đó nghoàê ṣ 2hat huy tính nămngh độngh sangh tạmo của nghươê làm côngh tac ghêao dục thi cần 2hảê 2hat huy vưaê trò chủ thể của học sênh trongh học tậ2, nắm –ắt được đặc đêểm vưề nhận th́c lHch sư của học sênh. nởê có nắm –ắt được đặc đêểm vưề nhận th́c lHch sư của học sênh thi mớê có thể đHnh hướngh cho học sênh suy nghhĩ, hêểu sâu hơn nhữngh keêến th́c đã học, ṭ keham 2ha keêến th́c mớê, vưận dụngh nhữngh hêểu –êết vưào cuộc sốngh. Nhận th́c lHch sư là một yếu tố quan trọngh để hành độngh có hêệu quả trongh hêện tạmê. Như Ph.Enghhen đã nóê: “LHch sư –ắt đầu từ đâu thi qua trinh tư duy –ắt đầu từ đ́y”. Cac nhà sư học c 1 đạmê kehẳngh đHnh: “LHch sư là cô ghêao của cuộc sốngh”, “LHch sư Sáng̉ kiến̉ kinh̉ nghiệm̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ Pham̉ Thị̉ Hanh = là –ó đuốc soê đươngh đê đến tươngh laê”. Vậy ở trươngh THPT học sênh nhận th́c lHch sư như thế nào? Trongh học tậ2 lHch sư ở trươngh THPT học sênh kehôngh chỉ –êết mà còn 2hảê hêểu lHch sư để rút ra –àê học keênh nghhêệm cho hoạmt độngh tḥc tênn. Cũngh như vưêệc học tậ2 cac môn học kehac ở trươngh 2h 1 thôngh, học tậ2 lHch sư là một qua trinh nhận th́c, một qua trinh thu nhận thôngh tên vưà sư dụngh thôngh tên, mà mỗê học sênh 2hảê ṭ tḥc hêện cùngh vướê ṣ ghêú2 đỡ, hướngh dẫn, sưa chữa, – 1 sungh của thầy cô vưà vưêệc tim hêểu cac loạmê tàê lêệu vưà nhữngh 2hươngh têện học tậ2 kehac. Trnn đạmê thể, qua trinh nhận th́c vưà tḥc hành của học sênh trongh học tậ2 lHch sư dênn ra theo một trinh ṭ, tuân thủ cac nghuynn tắc của con đươngh –êện ch́ngh của vưêệc nhận th́c mà V.L.Lnnên đã nnu: “từ tṛc quan sênh độngh đến tư duy trừu tượngh vưà từ tư duy trừu tượngh đến tḥc tênn” Trước hết học sênh 2hảê nhận th́c nhữngh ṣ keêện, qua trinh cụ thể của lHch sư (thế ghêớê, dân tộc vưà đHa 2hươngh)̉. Ṣ têế2 xúc của học sênh vướê qua keh́ mangh tính ch́t ghêan têế2 (thôngh qua ghêao vưênn, tàê lêệu..)̉ tạmo nnn nhữngh –êểu tượngh lHch sư. Đó là ghêaê đoạmn nhận th́c cảm tính trongh học tậ2 lHch sư. . ghêaê đoạmn têế2 theo, –ăngh śc mạmnh của tư duy trừu tượngh, học sênh sẽ ṭ hinh thành trongh đầu óc minh nhữngh trê th́c trừu tượngh kehaê quat nhơ hoạmt độngh “xư lí” nhữngh trê th́c cụ thể. Đây là ghêaê đoạmn nhận th́c lí tính của học tậ2 lHch sư. . đây học sênh têến hành vưêệc hinh thành cac kehaê nêệm, nắm hệ thốngh kehaê nêệm. Trongh ghêaê đoạmn têế2 theo nữa, học sênh học cach vưận dụngh trê th́c đã học (keể cả trê th́c trừu tượngh kehaê quat)̉ để tạmo ra trongh tư duy nhữngh mốê lênn hệ mớê ghêữa nhữngh trê th́c cũ vưà nhữngh đêều mớê, chưa –êết vưà sau đó là sư dụngh keêến th́c vưề qua keh́ để hêểu nghày nay, để hành độngh trongh tḥc tênn, 2hù hợ2 vướê ynu cầu, trinh độ, nhêệm vưụ của minh. Như vưậy, qua trinh học tậ2 lHch sư được tḥc hêện theo quy đHnh chungh của vưêệc nhận th́c lHch sư: kehôngh tṛc têế2 quan sat được hêện tḥc qua keh́, kehôngh thể têến hành thí nghhêệm lHch sư như đốê vướê cac –ộ môn ṭ nhênn, côngh nghhệ. Tuy nhênn kehôngh vưi thế mà cho răngh học tậ2 lHch sư kehôngh cần tư duy mà chỉ cần ghhê nhớ thuộc Sáng̉ kiến̉ kinh̉ nghiệm̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ Pham̉ Thị̉ Hanh 8 lòngh. Quan nêệm saê lầm này là một trongh nhữngh nghuynn nhân làm cho ch́t lượngh dạmy học lHch sư ở trươngh 2h 1 thôngh –H ghêảm sút. Từ ṣ am hêểu nhận th́c lHch sư của học sênh nghươê dạmy học hướngh vưào xây ḍngh ghêao an –àê dạmy kehach quan kehoa học,, 2hù hợ2 vướê qua trinh nhận th́c cũngh như đặc trưngh tâm lí ĺa tu 1ê, 2hat huy tính tích c̣c của chủ thể nhận th́c k học sênh. Kết hợ2 vướê vưêệc ghêảngh dạmy học tậ2 của ghêao vưênn tạmo ra hêệu quả dạmy học tốt nh́t. I. 2. Dạy hoc lịch sử dựa vào đặc trưng tâm lí lứa tuổi hoc sinh THPT Như đã trinh –ày ở trnn, hêệu quả cao nh́t cho dạmy học lHch sư cần có ṣ tac độngh của ŕt nhêều nhân tố. Nghoàê vưêệc đê sâu tim hêểu nhận th́c lHch sư của học sênh, chúngh ta còn 2hảê quan tâm tớê nhêều yếu tố kehac như: vưaê trò của nghươê ghêao vưênn, tính nămngh độngh sangh tạmo của họ ở từngh –àê, từngh têết dạmy, ṣ tham ghêa của côngh nghhệ thôngh tên, tàê lêệu keham kehảo, đêều keêện cơ sở vưật ch́t, môê trươngh học tậ2 ..còn có môn học: Đó là đặc trưngh tâm lí ĺa tu 1ê học sênh THPT. Nghhề ghêao t một nghhề thật đặc –êệt k nghhề mà đốê tượngh quan hệ tṛc têế2 là con nghươê, côngh cụ chủ yếu là nhân cach của chính minh vưà đòê hỏê tính kehoa học, tính nghhệ thuật vưà tính sangh tạmo cao. Do vưậy, nghươê thầy (cô)̉ ghêao 2hảê là nghươê hêểu rõ nh́t vưề đốê tượngh học sênh của minh. Ĺa tu 1ê học sênh THPT, đây là ĺa tu 1ê quyết đHnh ṣ hinh thành thế ghêớê quan k hệ thốngh quan đêểm vưề xã hộê, ṭ nhênn vưà cac nghuynn tắc vưà quy tắc cư xư. ..trongh đó, qua trinh ṭ ý th́c dênn ra sôê n 1ê mạmnh mẽ vưà có tính đặc thù rênngh. Nhận th́c vứn đề này, nghươê ghêao vưênn THPT ý th́c được răngh minh đangh ghêảngh dạmy một ĺa tu 1ê đầy –êến độngh, ghêaê đoạmn –ước nghoặt, quyết đHnh cuộc đơê một con nghươê. Nghươê ghêao vưênn THPT đặc –êệt ghêao vưênn lHch sư 2hảê làm sao qua cac –àê dạmy của minh hinh thành h́ngh thú học tậ2, thaê độ học tậ2 đúngh đắn cho học sênh. nởê môn lHch sư vưốn là môn học đặc thù k như đã nóê đó là một môn học mà học sênh 2hảê đ́ngh từ hêện tạmê để nhin vưề qua keh́. Qua đó nghươê học tư duy để tim ra –ản ch́t của ṣ vưật hêện tượngh. Sáng̉ kiến̉ kinh̉ nghiệm̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ Pham̉ Thị̉ Hanh 9 Môn LHch sư xưa nay vưốn –H coê là một môn 2hụ ít được ghêa đinh k nhà trươngh quan tâm đầu tư. Vậy làm sao để môn lHch sư trở nnn h́2 dẫn đốê vướê học sênh? Đó là một thach th́c ŕt lớn đốê vướê nghươê ghêao vưênn lHch sư. Nhưngh đêều đó kehôngh 2hảê là kehôngh thể. nởê nghày nay vướê ṣ 2hat trêển vưượt –ậc của kehoa học keĩ thuật, đặc –êệt là côngh nghhệ thôngh tên cho 2hé2 nghươê ghêao vưênn kehaê thac tốt nh́t nhữngh kennh hinh, 2hêm, ảnh, tư lêệu, cậ2 nhật nhanh nh́t nhữngh tư lêệu đưa vưào –àê dạmy. Trnn cơ sở đ 1ê mớê 2hươngh 2ha2 dạmy học đưa vưaê trò ṭ học, ṭ sangh tạmo của học sênh làm mục tênu, 2hươngh châm cần đạmt đến. Chắc chắn sẽ làm cho môn lHch sư trở nnn thu hút hơn đốê vướê học sênh. . Trnn cơ sở nhữngh vứn đề vưừa nnu ra, cùngh vướê ṣ tim tòê keham 2ha của –ản thân. Chúngh tôê tim ra hướngh mớê là đưa cac trò chơê vưào để dạmy học. Đêều này kehôngh qua kehó vướê thơê đạmê nghày nay. Cũngh như nó 2hù hợ2 vướê đặc trưngh tâm lí ĺa tu 1ê học sênh THPT. nởê vưêệc a2 dụngh cac trò chơê vưào dạmy học lHch sư kehôngh hề làm ḿt đê nhữngh keêến th́c cơ –ản trongh chươngh trinh, kehôngh a2 ḷc lớn vưề thơê ghêan lnn lớ2 nhưngh lạmê tạmo ra ṣ thoảê maê, 2h́n kehích trongh học tậ2 lHch sư. Học sênh vưừa chơê vưừa học, tính nămngh độngh vưà độc lậ2 têế2 thu được 2hat huy cao độ. Tuy nhênn, để 2hat huy tốt nh́t của 2hươngh 2ha2 này, nghươê ghêao vưênn lHch sư nghoàê ṣ nỗ ḷc sangh tạmo của –ản thân cần ṣ ủngh hộ độngh vưênn ŕt lớn từ lớn từ 2hía nhà trươngh, đồngh nghhêệ2, ghêa đinh vưà đặc –êệt là “học sênh” k nhữngh đốê tượngh của hoạmt độngh dạmy học. Chính ṣ tham ghêa tích c̣c của cac em sẽ là một 2hần đóngh ghó2 quan trọngh cho thành côngh của để tàê của –àê dạmy. II. Cơ sở thực tiễn II. 1. Tình hình dạy học môn Lịch sử ở trường THPT Viêṭ Nam hiêṇ nay. Đoàn keết vưà nângh cao tênh thần ṭ hào dân tô ̣c nhăm tâ ̣2 hợ2 śc mạmnh của ḷc lượngh toàn dân để têến hành cach mạmngh đã được Đảngh ta vưà đ́ngh đầu là chủ tHch Hồ Chí Mênh đề ra vưà vưâ ̣n dụngh tốt trongh cuô ̣c đ́u tranh ghêành đô ̣c lâ ̣2 dân tô ̣c, thốngh nh́t đ́t nước. Sáng̉ kiến̉ kinh̉ nghiệm̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ Pham̉ Thị̉ Hanh 1 Để kehơê ghợê lòngh ṭ hào dân tô ̣c, nghay từ nămm 1942 nac Hồ keính ynu đã vưêết –àê kenu ghọê “ ̀Nên̉ iết̉ sử tả vưà –àê dênn ca “ Lịch̉ sử nước̉ ta”. nàê dênn ca ghồm 1 4 câu thơ lục –at, dn thuô ̣c, dn hêểu, 2hù hợ2 vướê dân ta lúc đó vướê trnn 9 % dân số mù chữ, đã ghó2 2hần tạmo nnn śc mạmnh thần kei: Dướê ṣ lãnh đạmo của Đảngh, nhân dân ta đã 2hat huy tênh thần ṭ hào dân tô ̣c, đoàn keết đ́u tranh ghêành đô ̣c lâ ̣2 ṭ do cho t 1 quốcΜ tḥc hên ̣n thắngh lợê 2 cuô ̣c kehangh chêến trươngh kei vưà ghêành thắngh lợê vưĩ đạmê sau hơn 2 nămm đ 1ê mớê. “Dân̉ tả phảỉ iết̉ sử ta.̉ Chỏ tương̉ gôc̉ tich̉ nước̉ nha Aiê ̣t ̀Nam” k Câu thơ đầu trongh –àê dênn ca của nac Hồ là lơê kenu ghọê, lơê rămn dạmy cho muôn thế hn ̣ con chau nước nhà. Thế nhưngh như nhâ ̣n đHnh của Đạmê tướngh Võ Nghuynn Gêa2 trongh mô ̣t dênn đàn vưề sư học: “…Lớp̉ tr̉̉ ch́ng̉ tả đã̉ khbng̉ còn̉ quan̉ tâm̉ tới lịch̉ sử dân̉ tb ̣c…”̉. Và keết quả thê tuyển sênh đạmê học môn LHch sư trongh nhữngh nămm ghần đây đã ch́ngh mênh nhâ ̣n đHnh của Đạmê tướngh vưà tḥc ṣ ghây “sốc” đốê vướê toàn xã hô ̣ê. GS k NGND Phan Huy Ln k Chủ tHch Hô ̣ê kehoa học LHch sư Vên ̣t Nam đã nhâ ̣n đHnh: “ Aấn̉ đề̉ đánh̉ giá̉ thực̉ trang̉ dạy,̉ hoc̉ mbn̉ Lịch̉ sử hiên̉ nạỷ khbng̉ phảỉ ậy ̣ giở mớỉ đă ̣t̉ rả nhưng̉ giở đậỷ đã̉ được̉ dử luâ ̣n̉ quan̉ tâm̉ rất̉ nhiềủ trên̉ các̉ phương tiê ̣n̉ trụyền̉ thbng,̉ đă ̣c̉ iê ̣t̉ lả saủ kỉ thỉ đaỉ hoc̉ vưả qua.̉ Kết̉ quả̉ thỉ tụyên̉ sinh̉ mbn Lịch̉ sử đã̉ thực̉ sự̉ gậỷ “sôc̉̉ đôỉ vớỉ toan̉ xã̉ hb ̣ỉ :̉ Tỷ̉ lê ̣̉ thỉ sinh̉ có̉ điêm̉ thỉ dưới trung̉ inh̉ chiếm̉ hơn̉ 80%̉ trong̉ đó̉ hơn̉ 60%̉ có̉ điêm̉ thỉ dướỉ 1̉ (1/10.̉ ̉ Quả đó̉ cho thậ́ỷ kiến̉ thức̉ b ̣̉ mbn̉ Lịch̉ sử cuả hoc̉ sinh̉ â ̣c̉ phổ̉ thbng,̉ đă ̣c̉ iêt̉ la ̣ các̉ â ̣c̉ trung hoc̉ phổ̉ thbng̉ quá̉ ̣yếu”. Đó là mô ̣t vứn đề mà cả xã hô ̣ê đangh quan tâm. Nhin vưào keết quả của vưên ̣c học tâ ̣2 môn LHch sư, đăm ̣c –ên ̣t là qua cac kei thê tuyển, chúngh ta có thể th́y rõ vưề tḥc trạmngh đó. . trươngh THPT, trongh cac môn thê tốt nghhên ̣2, có lẽ môn lHch sư là môn ghây nnn ṣ chú ý nhêều nh́t của dư luâ ̣n vưà lâ ̣2 được nhêều “keỷ lục” trongh thê cư nước ta: là môn thê có đêểm trungh –inh th́2 nh́t trongh cac môn thê tốt nghhên ̣2 THPT nhêều nămm ghần đây. Lênn têế2 trongh cac nămm vưừa qua, từ nămm 2 4 k 2 1 , môn LHch sư được chọn là mô ̣t trongh sau môn thê tốt nghhên ̣2 THPT. Dù răngh môn LHch sư luôn là môn thê có keết quả xế2 hạmngh th́2 theo đêểm –inh quân cac môn thê tốt nghhên ̣2 THPT, nhưngh keết quả Sáng̉ kiến̉ kinh̉ nghiệm̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ Pham̉ Thị̉ Hanh 11 này hoàn toàn kehôngh có d́u hên ̣u –ê quan nào cả. Đêểm trungh –inh –inh quân cả nước của môn sư thê tốt nghhên ̣2 THPT nămm 2 là ,3=, nămm 2 = là ,19. Cac đHa 2hươngh có đêểm –inh quân môn sư th́2 nh́t vưẫn còn trnn trungh –inh, nămm 2 ( ,4 đêểm)̉, nămm 2 = là Tuynn Quangh ( , đêểm)̉. Trongh cac môn thê tuyển ở Đạmê học nămm 2 Trươngh ĐH Sư 2hạmm Hà Nô ̣ê có ghần = đạmt đêểm từ là Cà Mau thi môn sư có đêểm số th́2 nh́t. –àê thê môn sư –H đêểm Μ chỉ có 9% –àê thê trở lnn. Kết quả thê tuyển sênh môn LHch sư của trươngh ĐH Sư 2hạmm Thành Phố Hồ Chí Mênh cũngh kehôngh keha hơn là ḿy kehê cac –àê thê đa số dướê thuô ̣c loạmê yếu keém. Khê được hỏê Quốc hên ̣u “Aiêt̉ ̀Nam̉ –ắt đầu từ kehê nào 2hần lớn cac em kehôngh ̣ –êết. Trongh kehê kehach du lHch quốc tế đến Vên ̣t Nam có nhêều hêểu –êết vưề lHch sư Vên ̣t Nam thi chính con em chúngh ta, nhữngh chủ nhân tươngh laê của đ́t nước Vên ̣t Nam thế keỉ XXI lạmê kehôngh –êết vưà cũngh chẳngh ḿy quan tâm. Mô ̣t tḥc trạmngh đangh –uồn vưà cần đangh –ao đô ̣ngh là ở trươngh học 2h 1 thôngh, 2hần lớn học sênh coê môn LHch sư là mô ̣t môn học kehô kehan, kehôngh sangh tạmo, là thuần túy học thuô ̣c cac ṣ keên ̣n. “ńc xúc” là tâm trạmngh chungh của cac nhà ghêao, nhữngh aê quan tâm đến lHch sư nước nhà vưề tḥc trạmngh học sư hêện nay. GV Nghuynn Kêm Tươngh Vy, t 1 trưởngh môn sư, trươngh THPT Nghuynn Hêền nnu lnn nhữngh nỗê –́c xúc đầu tênn: “Tử giả đinh̉ – nhả trương̉ đến̉ xã̉ hb ̣ỉ đềủ có̉ tháỉ đb ̣̉ coỉ thương̉ các̉ mbn̉ khoả hoc̉ xã̉ hb ̣i,̉ xem̉ đậy lả mbn̉ phụ,̉ khbng̉ thể gíp̉ hoc̉ sinh̉ có̉ tương̉ laỉ tươỉ sáng,̉ hoc̉ nhiềủ ch̉̉ phỉ thơi gian.̉ Ở nhiềủ quôc̉ giả phát̉ triên,̉ lịch̉ sử lả mbn̉ thỉ ăt̉ ub ̣c̉ trong̉ các̉ kỉ thỉ t́̉ tai thỉ ở Aiê ̣t̉ ̀Nam̉ nhiềủ trương,̉ ngạỷ cả̉ an̉ giám hiêủ cung̉ chỏ rằng̉ lịch̉ sử lả mbn ̣ hoc̉ ai,̉ khbng̉ cần̉ đaỏ sâủ sụỷ nghĩ.̉ ̀Nếủ mbn̉ sử được̉ ch̉̉ định̉ thỉ tôt̉ nghiêp̉ mới ̣ được̉ tăng̉ tiết̉ để dò̉ aỉ chỏ hoc̉ sinh,̉ nếủ khbng̉ thỉ thương̉ xụyên̉ ị̉ căt̉ giảm̉ tiết nhương̉ thơỉ gian̉ chỏ mbn̉ khác̉ Cũngh đồngh ý keêến trnn, Gêảngh vưênn Nghuynn ThH Kêm Dungh vưà Cao ThH Lan Chê, kehoa LHch sư trươngh Đạmê Học Sư Phạmm Thành Phố Hồ Chí Mênh 2hân tích: “ Lịch̉ sư lả mbn̉ it̉ tiết̉ nhất̉ trong̉ các̉ mbn̉ hoc̉ lớp̉ 12,,̉ chứng̉ tỏ̉ sự̉ quan̉ tâm̉ đầủ tử chỏ mbn nạỷ ở trương̉ trung̉ hoc̉ còn̉ han̉ chế̉ vả ̣yêủ cầủ đôỉ vớỉ giáỏ viên̉ cung̉ khbng̉ cao. Sáng̉ kiến̉ kinh̉ nghiệm̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ Pham̉ Thị̉ Hanh 12 Thêm̉ nưa,̉ ch̉̉ có̉ mb ̣t̉ sổ it̉ hoc̉ sinh̉ thực̉ sự̉ thich̉ vả có̉ khả̉ năng̉ theỏ nganh̉ khoa hoc̉ xã̉ hb ̣i.̉ ĐAả sổ thỉ sinh̉ còn̉ laỉ ch̉̉ chon̉ khôỉ C̉ nhử mb ̣t̉ giảỉ pháp̉ tinh̉ thế̉ khi khbng̉ có̉ khả̉ năng̉ thỉ khôỉ AI,B,D..̉ Đó tḥc ṣ là nhữngh ý keêến, nhữngh nhâ ̣n đHnh kehach quan vưề tḥc trạmngh dạmy vưà học môn lHch sư. Nó như mô ̣t hồê chuôngh –ao đô ̣ngh vưề tinh hinh dạmy vưà học –ô ̣ môn LHch sư trongh ghêaê đoạmn hên ̣n nay. Cach đây 1 nămm kehê ghêớê ghêảngh dạmy sư học nước ta t 1 ch́c Đạmê hô ̣ê thành lâ ̣2 hô ̣ê nghhề nghhên ̣2 của minh vưào nămm 199 thi trongh số nhữngh đồngh nghhên ̣2 nước nghoàê ghưê lơê chào mừngh có mô ̣t –́c thư của têến sĩ Raêner Rêemenschneêder từ vưên ̣n Georgh k Echert của CHLn Đ́c đưa ra mô ̣t thôngh đên ̣2 ŕt đangh lưu ý. Ôngh vưêết: “Ch́ng̉ ta đang̉ sông̉ ở mb ̣t̉ thơỉ đaỉ mả moỉ viêc̉ đềủ chụyên̉ đb ̣ ̣ng̉ nhanh̉ chóng̉ vả đỉ vaỏ chiều sâu.̉ ĐAiềủ nạỷ taỏ nên̉ mb ̣t̉ thách̉ thức̉ đôỉ vớỉ nhả sử hoc,̉ nhả nghiên̉ cứủ cung̉ như nhả giáỏ dục̉ cuả ch́ng̉ tả trên̉ toan̉ thế̉ giới.̉ Chăc̉ hăn̉ ch́ng̉ tả khbng̉ thạỷ đổi được̉ quá̉ khứ,̉ nhưng̉ gỉ đang̉ diễn̉ rả ub ̣c̉ ch́ng̉ tả phảỉ có̉ cáỉ nhin̉ mớỉ vế̉ quá khứ:̉ Bước̉ tiến̉ mớỉ cuả mbn̉ hoc̉ đòỉ hỏỉ ch́ng̉ tả lubn̉ lubn̉ phảỉ tim̉ hiêủ nhưng̉ vấn đề̉ lịch̉ sử dướỉ ánh̉ sáng̉ nhin̉ tử quá̉ khứ̉ tớỉ hiê ̣n̉ taỉ để chủn̉ ị̉ tương̉ laỉ chỏ thế̉ hê ̣ tr̉̉ cuả ch́ng̉ ta,̉ nhưng̉ ngươỉ mả mb ̣t̉ ngạỷ gần̉ đậỷ sẻ nhâ ̣n̉ trách̉ nhiêm̉ đôỉ vớỉ vâ ̣ ̣n mênh̉ cuả tráỉ đất̉ vả thế̉ giới. ̣ ̀Nhiê ̣m̉ vụ̉ nă ̣ng̉ nề̉ lả ở chổ ậ́y.̉ Dĩ̉ nhiên̉ mục̉ đich̉ đậ̀ỷ ước̉ vong̉ nạỷ cuả nghề nghiê ̣p̉ ch́ng̉ tả phảỉ có̉ nhiềủ điềủ kiên̉ thuâ ̣ ̣n̉ lợỉ để có̉ thể hoan̉ thanh̉ tôt.̉ Mb ̣t trong̉ nhưng̉ điềủ kiên̉ quan̉ trong̉ nhất̉ lả nhả cầm̉ qụyền̉ ở tất̉ cả̉ các̉ nước̉ phảỉ thưa ̣ nhâ ̣n̉ giá̉ trị̉ cuả nghề̉ nghiê ̣p̉ ch́ng̉ ta,̉ phảỉ lam̉ chỏ viêc̉ giảng̉ dạỷ lịch̉ sử trở thanh ̣ mb ̣t̉ trong̉ nhưng̉ ưủ tiên,̉ trong̉ nhưng̉ nổ lực̉ cuả cả̉ dân̉ tb ̣c.̉ Trong̉ tương̉ laỉ cua nhân̉ loaỉ khbng̉ thể tách̉ khỏỉ sự̉ hiêủ iết̉ vả ý̉ thức̉ về̉ ản̉ thân̉ minh,̉ tức̉ lả lịch̉ sư cuả minh̉ Từ ́y chúngh ta th́y răngh tinh hinh này kehó có thể cảê thên ̣n nếu chúngh ta kehôngh thay đ 1ê nhâ ̣n th́c vưà hành đô ̣ngh, mà chính thôngh đên ̣2 của têến sĩ Raêner Rêemenschneêder là mô ̣t lơê ghêảê đa2 thắc mắc. Sáng̉ kiến̉ kinh̉ nghiệm̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ Pham̉ Thị̉ Hanh 13 Như vưâ ̣y, tḥc trạmngh của vưên ̣c dạmy học –ô ̣ môn lHch sư ở trươngh THPT hên ̣n nay ŕt cần ṣ quan tâm, chú ý của toàn xã hô ̣ê. Trongh đó, vưên ̣c tim ra nhữngh con đươngh, –ên ̣n 2ha2 nângh cao hên ̣u quả day học –ô ̣ môn là mô ̣t đêều “cốt yếu”. Và đã có ŕt nhêều cuô ̣c hô ̣ê thảo kehoa học, nhêều dênn đàn….được t 1 ch́c để nhin vưào tḥc trạmngh, đê tim nghuynn nhân, nnu ra ghêảê 2ha2 cho côngh vưên ̣c day k học môn LHch sư hên ̣n nay II. 2. Nâng cao hiêụ quả dạy học môn Lịch sử ở trường THPT – Mô ̣t yêu cầu cấp thiết. Như đã nóê ở trnn, nhêều cuô ̣c hô ̣ê thảo kehoa học, nhêều dênn đàn…được t 1 ch́c để nhin vưào tḥc trạmngh, đê tim nghuynn nhân, nnu ra ghêảê 2ha2 cho côngh vưên ̣c dạmy k học –ô ̣ môn LHch sư hên ̣n nay. Vâ ̣y nghuynn nhân dẫn đến tinh trạmngh của vưên ̣c dạmy vưà học LHch sư như hên ̣n nay –ắt nghuồn từ đâu? Cũngh còn nhữngh nghuynn nhân kehac, GS, NGND Vũ Dươngh Nênh, ĐH Quốc ghêa Hà Nô ̣ê đau đớn nhâ ̣n xét: “Dử luâ ̣n̉ xã̉ hb ̣ỉ xbn̉ xao,̉ có̉ cả̉ ất̉ inh,̉ khỉ được̉ iết điêm̉ mbn̉ sử trong̉ nhưng̉ kỉ thỉ tụyên̉ sinh̉ đaỉ hoc̉ gần̉ đậỷ quá̉ thấp,̉ thấp̉ đến̉ mức khbng̉ thể hiêủ nổi.̉ Song̉ nhưng̉ ngươỉ trong̉ nganh̉ thỉ khbng̉ ngac̉ nhiên̉ lăm,̉ coỉ đó nhử mb ̣t̉ sự̉ b ̣c̉ lb ̣̉ đaủ đớn̉ cuả căn̉ ênh̉ “ung̉ thử̉ đã̉ tiềm̉ ̉n̉ tư lâu”.Về cămn –n ̣nh ̣ “ung̉ thử sư” này, GS Vũ Dươngh Nênh đã nnu ra nhêều đêểm keha –ê hàê. Chẳngh hạmn như vưên ̣c t 1 ch́c vưêết sach ghêao kehoa. Vên ̣c vưêết sach ghêao kehoa hên ̣n nay là “côngh vưên ̣c tay traê”, cac tac ghêả vưừa 2hảê đảm nhên ̣m côngh vưên ̣c chính ở trươngh minh, vưừa 2hảê tranh thủ thơê ghêan làm nhên ̣m vưụ vưêết sach ghêao kehoa. Còn PGS.TS Nghô Mênh Oanh, Trưởngh kehoa lHch sư Đạmê Học Sư Phạmm Thành Phố Hồ Chí Mênh nnu ý keêến: “ Mbn hoc̉ ị̉ coỉ nḥ,̉ nhưng̉ ngươỉ dạỷ sử cung̉ khbng̉ được̉ tbn̉ trong.̉ ̀Nhiềủ thậ̀ỷ cb̉ ức x́c̉ về̉ viê ̣c̉ đánh̉ giá̉ thiếủ cbng̉ ằng̉ giưả giáỏ viên̉ dạỷ sử vả các̉ giáỏ viên̉ dạỷ các mbn̉ khác̉ trong̉ viê ̣c̉ cân̉ nhăc,̉ đề̉ at̉ hạỷ trong̉ inh̉ xet̉ các̉ danh̉ hiêủ thỉ đua.̉ Mb ̣ ̣t sổ trương̉ còn̉ ổ tri giáỏ viên̉ khbng̉ được̉ đaỏ taỏ chụyên̉ nganh̉ để dạỷ mbn̉ lịch̉ sư. Aiê ̣c̉ ổ trỉ dạỷ tráỉ nganh̉ cang̉ lam̉ chất̉ lượng̉ dạỷ hoc̉ mbn̉ sử thêm̉ tôỉ tê ̣̉ vả ngươi tả có̉ cớ̉ để coỉ thương̉ mbn̉ sử vả ngươỉ dạỷ sử. Có thể chỉ ra mô ̣t số nghuynn nhân cơ –ản sau đây: Sáng̉ kiến̉ kinh̉ nghiệm̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ Pham̉ Thị̉ Hanh 14 Mb ̣t̉ la, chúngh ta chưa đăm ̣t đúngh vưH trí, ch́c nămngh của môn lHch sư trongh hn ̣ thốngh cac môn học ở 2h 1 thôngh, hầu như chỉ tâ ̣2 trungh vưào cac môn Toan, Lý, Hóa, Vămn… kehêến học sênh có xu hướngh coê nh môn LHch sư Haỉ la, trongh nghành ghêao dục còn tồn tạmê quan nên ̣m quy keết trach nhên ̣m chan ghhét môn sư tạmê học sênh, do vưâ ̣y mà tim cach a2 đăm ̣t, –ắt –uô ̣c cac em học lHch sư mà kehôngh –êết răngh làm như thế là duy ý chí Bả la, do ṣ keết hợ2 ghêữa ghêa đinh nhà trươngh vưà xã hô ̣ê còn chưa tốt. Do ảnh hưởngh của nền keênh tế thH trươngh, 2hần lớn nhêều ghêa đinh đều hướngh cho con em minh chú ý đầu tư vưào cac môn học ṭ nhênn để chọn ra mô ̣t nghành nghhề mangh lạmê nghuồn thu nhâ ̣2 cao…Đó cũngh là mô ̣t nghuynn nhân dẫn đến cac môn học thuô ̣c kehốê nghành xã hô ̣ê –H đanh ghêa th́2Μ trongh đó có môn lHch sư Bôn̉ la, vưên ̣c dạmy học môn lHch sư ở nước ta chưa tâ ̣n dụngh được hn ̣ thốngh –ảo tàngh là nhữngh –ô ̣ sư –ăngh hên ̣n vưâ ̣t ŕt 2hongh 2hú vưà mangh tính cảm thụ tṛc têế2 ŕt 2hù hợ2 vướê tu 1ê trẻ. ̀Năm̉ la, còn nhêều vứn đề vưề chươngh trinh, sach ghêao kehoa lHch sư, đô ̣ê nghũ ghêao vưênn vưà 2hươngh 2ha2 ghêảngh dạmy. Nền ghêao dục của chúngh ta đã trảê qua nhêều lần cảê cach, sach ghêao kehoa có keha hơn sau mỗê lần cảê cach nhưngh vưẫn chưa tươngh x́ngh vướê vưaê trò, vưH trí, ch́c nămngh của môn lHch sư trongh trươngh 2h 1 thôngh. Vên ̣c đ 1ê mớê nô ̣ê dungh 2hươngh 2ha2 ghần đây có nnu lnn vưà mô ̣t số thầy cô cố ghắngh tḥc hên ̣n, nhưngh vưẫn chưa thay đ 1ê được –ao nhênu lốê truyền thụ mô ̣t chêều vưẫn năm ̣ngh đọc ché2. nô ̣ môn lHch sư luôn ghêữ mô ̣t vưaê trò quan trọngh trongh chươngh trinh đào tạmo học sênh THPT vưà –ô ̣ môn lHch sư ŕt có ưu thế trongh vưên ̣c ghêao dục thế hn ̣ trẻ. Do nhâ ̣n th́c chưa đầy đủ hoăm ̣c 2hêến dên ̣n vưề vưaê trò, ý nghhĩa ch́c nămngh của –ô ̣ môn lHch sư, nhêều nghươê thâ ̣m chí cả nhữngh nhà quản lí ghêao dục đã tỏ thaê đô ̣ coê thươngh, kehôngh đốê xư vướê môn lHch sư –inh đẳngh như vướê cac môn học kehac. Đó là mô ̣t nghuynn nhân dẫn đến tinh trạmngh học tâ ̣2 lHch sư như hên ̣n nay. Sáng̉ kiến̉ kinh̉ nghiệm̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ Pham̉ Thị̉ Hanh 1 Vên ̣c dạmy vưà học môn lHch sư hên ̣n nay đăm ̣t ra nhêều ynu cầu ć2 –ach cần têến hành đ 1ê mớê cả vưề 2hươngh 2ha2 dạmy vưà học. Ynu cầu hêểu –êết lHch sư, ynu cầu cuô ̣c sốngh hên ̣n tạmê vưà tươngh laê đăm ̣t ra cho toàn xã hô ̣ê, nghành ghêao dục vưà nh́t là đô ̣ê nghũ ghêao vưênn lHch sư nhêều nhên ̣m vưụ ć2 –ach. Vi vưâ ̣y tim ra con đươngh, –ên ̣n 2ha2 nhăm nângh cao hên ̣u quả dạmy học môn lHch sư sẽ ghó2 2hần ghêảê quyết nhữngh ynu cầu ć2 –ach trnn. Hô ̣ê đồngh vưề “giáỏ dục̉ thế̉ k̉̉ XXI” của UNESCO Lênn hên ̣2 quốc đã đưa ra kehuyến cao vưề 4 trụ cô ̣t của ghêao dục: t Hoc̉ để iết, t Hoc̉ để lam, t Hoc̉ để cùng̉ chung̉ sông, t Hoc̉ để khăng̉ định̉ minh. Thế keỉ XXI đòê hỏê đ́t nước 2hảê đào tạmo ra nhữngh con nghươê vưừa có nămngh ḷc sangh tạmo, nămngh ḷc hợ2 tac, nămngh ḷc ṭ nhâ ̣n th́c, nămngh ḷc hoạmt đô ̣ngh có hên ̣u quả vưà sốngh có tênh thần trach nhên ̣m. Muốn vưâ ̣y 2hảê xây ḍngh mô ̣t nn ̣n ghêao dục 2hat trêển toàn dên ̣n, trongh đó vưên ̣c dạmy vưà học môn LHch sư là mô ̣t –ô ̣ 2hâ ̣n quan trọngh trongh qua trinh ghêao dục, mà –ô ̣ môn LHch sư có vưH trí vưà tầm quan trọngh đăm ̣c –ên ̣t đốê vướê vưên ̣c ghêao dục thế hn ̣ trẻ. Nhin vưào tḥc trạmngh dạmy học lHch sư đăm ̣c –ên ̣t là nhin vưào keết quả của –ô ̣ môn, thi vưên ̣c tim ra con đươngh, –ên ̣n 2ha2 nângh cao hên ̣u quả dạmy vưà học lHch sư ở trươngh 2h 1 thôngh đã trở thành mô ̣t nhu cầu ć2 thêết hên ̣n nay kehôngh chỉ vướê nghành ghêao dục mà còn đốê vướê toàn xã hô ̣ê. III. Đề xuất một số phương pháp, trò chơi ứng dụng trong dạy học sử ở trường THPT nhằm nâng cao hiệu quả. III. 1. Ý nghĩa của việc sưu tầm và ứng dụng các trò chơi vào dạy học lịch sử. Vêệc ghêao dục trongh nhà trươngh là một ghêaê đoạmn học, đây là một ghêaê đoạmn hết śc quan trọngh. Nhà trươngh 2h 1 thôngh kehôngh đặt mục tênu cungh ć2 đủ keêến th́c cho nghươê học để sốngh vưà làm vưêệc cả cuộc đơê, mà 2hảê trangh –H cho nghươê học một vưốn trê th́c cơ –ản cộngh vướê nămngh ḷc ṭ minh chủ độngh tim keêếm nhữngh trê th́c cần thêết Sáng̉ kiến̉ kinh̉ nghiệm̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ Pham̉ Thị̉ Hanh 1 trongh suốt cuộc đơê. Vốn trê th́c ́y học sênh têế2 nhận nhữngh ghi? Têế2 nhận như thế nào? Nhữngh 2hươngh 2ha2 dạmy học nào có thể –ồê dưỡngh nămngh ḷc tim keêếm vưà sangh tạmo cho nghươê học? Đó là nhữngh câu hỏê đã vưà đangh têế2 tục được trả lơê. Trongh đó, vưêệc kehơê ghợê ở học sênh kehả nămngh ṭ tim tòê, keham 2ha, –ộc lộ vưà 2hat huy kehả nămngh của –ản thân là một yếu tố vưô cùngh quan trọngh. Vớê –ộ môn LHch sư nóê chungh vưà nhêều môn học ở trươngh 2h 1 thôngh thi vưêệc sưu tầm vưà ́ngh dụngh cac trò chơê vưào dạmy học lHch sư sẽ ghó2 2hần thúc đẩy nhữngh kehả nămngh đó của học sênh. Trnn tḥc tế, hoạmt độngh t 1 ch́c cac trò chơê vưào dạmy học lHch sư ở cac trươngh THPT Vêệt Nam vưẫn chưa được t 1 ch́c một cach quy mô vưà đa2 ́ngh nhu cầu của học sênh. Khó kehămn lớn nh́t ảnh hưởngh đến đêều đó là do kehungh thơê ghêan quy đHnh trongh kehóa trinh đào tạmo của từngh –ộ môn ở trươngh THPT. Nh́t là đốê vướê –ộ môn lHch sư, kehungh thơê ghêan ghêành cho –ộ môn là ŕt ít. Cac –ộ môn thuộc kehốê nghành ṭ nhênn vưà nghoạmê nghữ được ưu tênn đặc –êệt. Nhưngh trongh quãngh thơê ghêan tớê, kehê kehôngh còn t 1 ch́c keỳ thê đạmê học thi vưêệc sắ2 xế2 lạmê kehungh thơê ghêan sẽ được đêều chỉnh 2hù hợ2 vướê ynu cầu. nộ môn LHch sư ở nước 2hat trêển luôn được coê là –ộ môn chính, có tầm ảnh hưởngh đặc –êệt trongh xã hộê vưà ŕt được học sênh ynu thích. Như vưậy, chúngh ta th́y –ộ môn lHch sư ghêữ một vưaê trò hết śc quan trọngh trongh qua trinh ghêao dục. Trongh đơê sốngh xã hộê, lHch sư vưừa là côngh cụ của côngh tac sư 2hạmm, lạmê có tac dụngh ghêao dục trí tuệ vưà tinh cảm. “ Trê th́c lHch sư là một trongh nhữngh –ộ 2hận quan trọngh nh́t của nền vưămn hóa chungh của nhân loạmê vưà kehôngh có –ộ 2hận quan trọngh này thi kehôngh thể coê vưêệc ghêao dục con nghươê đã hoàn thành đầy đủ”. . trươngh 2h 1 thôngh, vưêệc trangh –H cho học sênh nhữngh keêến th́c lHch sư cơ –ản là đêều hết śc cần thêết. nộ môn LHch sư “ đã được ghêao nhêệm vưụ c̣c keỳ quan trọngh (ch́a đ̣ngh nhữngh mục tênu hết śc to lớn)̉ để đa2 ́ngh tôn chỉ vưà mục đích của hệ thốngh ghêao dục 2h 1 thôngh: ghêao dục nhân cach xã hộê chủ nghhĩa cho học sênh, –ao ghồm thế ghêớê quan của chủ nghhĩa Mac k LnnênΜ 2hẩm ch́t chính trH đạmo đ́c vưà lý tưởngh cach mạmnghΜ lòngh ynu nước ynu chủ nghhĩa xã hộê vưà tênh thần quốc tế chân chínhΜ ý th́c vưà độngh cơ lao độngh để xây ḍngh vưà –ảo vưệ T 1 quốc..” Sáng̉ kiến̉ kinh̉ nghiệm̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ Pham̉ Thị̉ Hanh 1= Gêú2 học sênh học tậ2 lHch sư ghó2 2hần tạmo cho trí tuệ của cac em nhữngh 2hẩm ch́t nh́t đHnh, ghêú2 cho cac em hêểu sâu sắc hơn vưề cuộc sốngh xungh quanh, kehơê ghợê nhữngh kehả nămngh têềm ẩn trongh mỗê học sênh….nộ môn lHch sư nắm ghêữ một ưu thế đặc –êệt quan trọngh mà kehôngh 2hảê –ộ môn nào cũngh có thể tḥc hêện được, đó là vưêệc ghêao dục truyền thốngh lHch sư hào hùngh của dân tộc cho thế hệ trẻ. nởê vưậy, nếu tận dụngh tốt cac thế mạmnh rênngh của –ộ môn sẽ thu hút được ṣ chú ý đặc –êệt cho học sênh 2h 1 thôngh trongh qua trinh ghêảngh dạmy. Từ đó keết quả –ộ môn sẽ được cảê thêện, vưà chính yếu tố đó sẽ dẫn đến ṣ thay đ 1ê “hợ2 lí hơn” trongh cach nhin, cach đanh ghêa vưề vưaê trò của nghươê ghêao vưênn lHch sư ở trươngh 2h 1 thôngh. Trở lạmê vướê vứn đề nângh cao hêệu quả dạmy học –ộ môn lHch sư ở trươngh trungh học 2h 1 thôngh, cùngh vướê nhêều con đươngh, –êện 2ha2 kehac thi vưêệc nângh cao hêệu quả dạmy học môn lHch sư qua vưêệc sưu tầm vưà ́ngh dụngh cac trò chơê là một –êện 2ha2, một hướngh đê mớê nhăm mangh lạmê nhữngh keết quả học tậ2 tốt hơn cho học sênh ở trươngh THPT. Hêểu rõ mục đích k ý nghhĩa, nắm vưữngh cach th́c têến hành, nộê dungh t 1 ch́c 2hù hợ2 đúngh đắn vướê nhữngh ynu cầu đặt ra sẽ có nhữngh tac độngh tích c̣c đến vưêệc học tậ2 –ộ môn lHch sư vưà có tầm quan trọngh đặc –êệt. Trước hết, vưêệc t 1 ch́c cac trò chơê keết hợ2 vướê qua trinh ghêảngh dạmy –ộ môn LHch sư ở trươngh THPT cùngh cac môn học kehac sẽ thúc đẩy học sênh tích c̣c, chủ độngh ṭ ghêac tim hêểu cac nghuồn tàê lêệu lênn quan đến –àê học, –àê dạmy của ghêao vưênn qua đó nângh cao nhận th́c, trinh độ vưà có được nhữngh keỹ nămngh hoạmt độngh tậ2 thể cần thêết trongh một môê trươngh thể hêện ṣ thê đua vướê nhau. Th́ haê, t 1 ch́c cac trò chơê keết hợ2 vướê qua trinh ghêảngh dạmy –ộ môn LHch sư ở trươngh THPT còn là nơê để học sênh –ày tỏ quan đêểm, nhận th́c tinh cảm của minh vưề cac vứn đề mà họ quan tâm (ở từngh –àê học)̉. Th́ –a, thôngh qua t 1 ch́c cac trò chơê ghêao vưênn –ộ môn keham kehảo vưà xên trợ ć2 của nhà trươngh trao cho cac em đạmt keết quả cao nhữngh món quà hoặc danh hêệu ca nhân, tậ2 thể 2hù hợ2 sẽ thu hút đôngh đảo cac em học sênh tham ghêa vưào hoạmt độngh tậ2 thể của nhà trươngh, trongh đó nó ghó2 2hần thu hút ṣ tham ghêa, chú ý của 2hụ huynh học sênh. Cũngh từ đó mà cac em học sênh –ộc lộ, 2hat huy nămngh kehêếu, nămngh Sáng̉ kiến̉ kinh̉ nghiệm̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ Pham̉ Thị̉ Hanh 18 ḷc vưà keêểm nghhêệm kehả nămngh trinh độ của minh vưề một vứn đề nào đó, từ đó ghó2 2hần đêều chỉnh nhận th́c hành vưê của minh trongh học tậ2, lao độngh côngh tac vưà trongh cuộc sốngh hàngh nghày. Th́ tư, vưêệc t 1 ch́c cac trò chơê keết hợ2 vướê qua trinh ghêảngh dạmy –ộ môn LHch sư ở trươngh THPT ở ḿc độ chậm, nhanh, kehó vướê nhêều lĩnh vực để học sênh tham ghêa 2hần nào ghêú2 nhà trươngh đanh ghêa keết quả dạmy học –ộ môn lHch sư. Th́ nămm, vưêệc t 1 ch́c cac trò chơê keết hợ2 vướê qua trinh ghêảngh dạmy –ộ môn LHch sư ở trươngh THPT có một ý nghhĩa vưô cùngh quan trọngh. Vớê thế mạmnh của minh là ch́a đ̣ngh một nộê dungh keêến th́c rộngh lớn, nhữngh ṣ keêện lHch sư kehôngh chỉ dênn ra trongh qua keh́, hêện tạmê mà nhữngh keêến th́c ́y nghày càngh được tămngh thnm qua thơê ghêan, t́c là nhữngh ṣ keêện lHch sư têế2 tục dênn ra trongh hêện tạmê vưà tươngh laê. Mỗê nămm học ở trươngh THPT chêa thành haê học kei, trongh đó ở từngh thangh thươngh có nhữngh nghày ln keỉ nêệm lớn đốê vướê lHch sư dân tộc vưà thế ghêớê….trongh nămm. Đó là cơ hộê để ghêao vưênn –ộ môn t 1 lHch sư têến hành t 1 ch́c cac trò chơê kehôngh chỉ ở quy mô một lớ2 học mà rộngh ra ở cac lớ2, cac kehốê vướê nhau. Qua đó, học tậ2 lHch sư đã trở thành 2hongh trào trongh học sênh. nởê có học nắm keêến th́c thi cac em mớê có thể chơê vưà trả lơê nhanh cac câu hỏê trongh thơê ghêan nghắn. Vêệc t 1 ch́c cac trò chơê ở quy mô lớn cần có ṣ 2hốê hợ2 của nhà trươngh, ghêao vưênn –ộ môn vưà nan ch́2 hành đoàn trươngh để tạmo ra hêệu quả tốê ưu nh́t vưừa nhăm mục đích keỉ nêệm vưừa mangh lạmê nhữngh ý nghhĩa tích c̣u đốê vướê học sênh. III. 2. Sưu tầm và ứng dụng một số trò chơi đã được tổ chức. III.2. 1. Giới thiệu một số trò chơi đã được tổ chức. *Trò chơi “Ai là ai?” - Trò chơê thămm dò ḿc độ đọc sach ghêao kehoa, tham kehảo cac tàê lêệu lHch sư, –ộc lộ ṣ ynu thích của học sênh vưề cac danh nhân vưămn hóa hay nhân vưật lHch sư. Trò chơê làm cho nhữngh ṣ keêện lHch sư học sênh cần 2hảê nắm trongh –àê học trở nnn cụ thể hơn, keêến th́c học sênh sâu sắc hơn, 2hongh 2hú hơn vưà tạmo –êểu tượngh chân tḥc vưề Sáng̉ kiến̉ kinh̉ nghiệm̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ Pham̉ Thị̉ Hanh 19 nhân vưật đó. Trnn cơ sở đó học sênh xem xét đanh ghêa vưaê trò của nhân vưật trongh têến trinh lHch sư nângh cao trinh độ nhận th́c chungh của học sênh. Khê dạmy –àê : Trungh Quốc thơê 2hongh keêến. . cac 2hần 1 (Trungh Quốc thơê Tần Han)̉Μ 2 (Ṣ 2hat trêển của chế độ 2hongh keêến dướê thơê Đươngh)̉Μ 3 (Trungh Quốc thơê Mênh Thanh)̉ có ŕt nhêều ṣ keêện vưà nhân vưật. Trongh đó nhêều nhân vưật học sênh đã được –êết đến qua vưêệc học lHch sư ć2 dướê, qua 2hêm ảnh, –ao chí….Gêao vưênn sư dụngh nhữngh tư lêệu vưề ṣ nghhêệ2, cuộc đơê của cac nhân vưật này đưa ra cac câu hỏê cho học sênh. Một mặt tḥc hêện mục tênu nângh cao vưaê trò của nghươê học, Gêao vưênn từ vưaê trò trungh tâm chuyển sangh là nghươê đêều kehêển, hướngh dẫn cho học sênh học tậ2 vưà ṭ tim hêểu keêến th́cΜ Mặt kehac kehôngh kehí của têết học lHch sư trở nnn sênh độngh h́2 dẫn hơn –ởê Gêao vưênn có thể đặt ra nhêều dạmngh câu hỏê ở cac ć2 độ ghợê ý kehac nhau, chêa ra t 1 ch́c nhêều vưòngh thê hoặc thê đồngh loạmt một lượt. Ở phần 2 (Sự phát triển chế độ phong kiến Trung Quốc dưới thời Đường) Giáo viên có thể đưa ra các câu hỏi như: Câu 1: Gợê ý 1: Nghươê mở ra thơê kei mớê trongh lHch sư 2hongh keêến Trungh Quốc từ thế keỉ VII đến đầu thế keỉ IX? Gợê ý 2: Tnn của ôngh có 2 chữ caê? Gợê ý 3: Ôngh là nghươê lâ ̣2 ra trêều đạmê nhà Đươngh ( 18 t 9 =)̉? Câu 2: Gợê ý 1: Đây là vưH vưua Trungh Quốc nghươê Môngh C 1? Gợê ý 2: Ôngh lnn nghôê Hoàngh đế nămm 12=1? Gợê ý 3: Ôngh là nghươê thêết lâ ̣2 trêều Nghuynn ở Trungh Quốc (12=1 t 13 8)̉? Câu 3: Gợê ý 1: Ôngh là mô ̣t trongh nhữngh lãnh tụ kehởê nghhĩa nôngh dân vưào cuốê trêều Nghuynn? Gợê ý 2: Ôngh lnn nghôê đăm ̣t keênh đô ở Nam Kênh k Trungh Quốc? Gợê ý 3: Ôngh lâ ̣2 ra trêều Mênh k Trungh Quốc từ 13 8 đến 1 44? Sáng̉ kiến̉ kinh̉ nghiệm̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ ̉ Pham̉ Thị̉ Hanh 2