Tài liệu Tác động của các yếu tố gia đình đến kết quả học tập của học sinh trung học phổ thông (nghiên cứu trường hợp học sinh trung học phổ thông tại cần thơ)

I H C QU C GIA HÀ N I VI N M B O CH T LƯ NG GIÁO D C TR NH NGUY N THI B NG TÁC NG C A CÁC Y U T GIA ÌNH N K T QU H C T P C A H C SINH TRUNG H C PH THÔNG (Nghiên c u trư ng h p: H c sinh trung h c ph thông t i C n Thơ) LU N VĂN TH C SĨ Hà N i – Năm 2013 I H C QU C GIA HÀ N I VI N M B O CH T LƯ NG GIÁO D C TR NH NGUY N THI B NG TÁC NG C A CÁC Y U T GIA ÌNH N K T QU H C T P C A H C SINH TRUNG H C PH THÔNG (Nghiên c u trư ng h p: H c sinh trung h c ph thông t i C n Thơ) Chuyên ngành: o lư ng và ánh giá trong giáo d c (Chuyên ngành ào t o thí i m) LU N VĂN TH C SĨ Ngư i hư ng d n khoa h c: PGS.TS Nguy n Quý Thanh Hà N i – Năm 2013 M CL C DANH M C CÁC HÌNH V , 1. Lý do ch n TH .....................................................................9 tài ...............................................................................................10 2. M c tiêu nghiên c u c a tài..........................................................................11 3. Ý nghĩa v m t lý lu n và th c ti n...................................................................11 4. Ph m vi và phương pháp nghiên c u c a tài................................................12 5. Câu h i nghiên c u, gi thuy t nghiên c u.......................................................13 5.1 Câu h i nghiên c u......................................................................................13 5.2 Gi thuy t nghiên c u..................................................................................13 6. Khách th và i tư ng nghiên c u...................................................................14 6.1 Khách th nghiên c u ..................................................................................14 6.2 i tư ng nghiên c u ..................................................................................14 Chương 1. T NG QUAN .........................................................................................15 1.1 Các nghiên c u v c i m gia ình h c sinh ...............................................15 1.2 Các nghiên c u v KQHT c a HS ..................................................................17 1.3 Các nghiên c u v m i quan h gi a c i m cá nhân, gia ình và KQHT c a HS. ..................................................................................................................18 1.4 Cơ s lý thuy t.................................................................................................19 1.4.1. M t s khái ni m, lý thuy t ......................................................................19 1.4.2 Khung lý thuy t c a nghiên c u ...............................................................20 1.5 Tóm t t.............................................................................................................20 Chương 2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C U...........................................................21 2.1. T ng th ..........................................................................................................21 2.2. M u nghiên c u ..............................................................................................21 2.3. Công c thu th p d li u ................................................................................22 2.4. Xác nh các lo i bi n s ................................................................................22 2.4.1. Bi n s c l p.........................................................................................22 2.4.2. Bi n s ph thu c.....................................................................................22 2.4.3. Bi n ki m soát..........................................................................................22 3 2.5. Qui trình nghiên c u.......................................................................................23 2.6. Thang o .........................................................................................................24 2.6.1. Thang o nh n th c c a PHHS ...............................................................25 2.6.2. Thang o hành ng c a PHHS ..............................................................25 2.7. Tóm t t............................................................................................................26 Chương 3. TH C TR NG S QUAN TÂM C A CHA M I V I CON CÁI TRONG VI C H C T P.........................................................................................27 3.1. Phân tích th ng kê mô t ................................................................................27 3.1.1. c i m a bàn nghiên c u ..................................................................27 3.1.2. Th ng kê mô t 3.2. Ki m c i m m u nghiên c u và k t qu h c t p c a HS ...27 nh giá tr trung bình c a TB các nhóm theo c i m nhân kh u ...............................................................................................................................47 3.2.1. Theo gi i tính h c sinh: ...........................................................................47 3.2.2. Theo a bàn trư ng h c: ........................................................................47 3.2.3. Theo gi i tính c a PHHS tr l i phi u h i: ............................................47 3.2.4. Theo m i quan h gi a PHHS và HS: .....................................................48 3.2.5. Theo y u t tình tr ng hôn nhân c a PHHS: ..........................................48 3.2.6. Theo s anh ch em c a HS: ....................................................................49 3.2.7. Theo s th h trong gia ình HS: ...........................................................49 3.2.8. Theo trình h c v n cao nh t c a PHHS tr l i phi u h i:.................49 3.2.9. Theo trình h c v n cao nh t c a v ho c ch ng PHHS: ...................50 3.2.10. Theo ngh nghi p hi n nay c a PHHS:.................................................52 3.2.11. Theo th i gian làm vi c/ngày c a PHHS: .............................................53 3.2.12. Theo th i gian chăm sóc HS/ngày c a PHHS:......................................53 3.2.13. Theo s l n tâm s , trò chuy n v i HS:.................................................54 3.2.14. Theo th i gian/l n tâm s , trò chuy n v i HS:......................................54 3.2.15. Theo thu nh p trung bình c a gia ình HS/tháng:................................54 3.2.16. Theo s ti n cho HS h c thêm/h c ph o/tháng: ...............................55 3.2.17. Theo s ti n mua d ng c h c t p/năm h c: .........................................56 4 3.3. ánh giá và phân tích các thang o nh n th c, hành ng c a PH ...............56 3.3.1. ánh giá thang o b ng h s tin c y Cronbach alpha..........................56 3.3.3 Phân tích các thang o s quan tâm c a PH:........................................57 3.4. Tóm t t............................................................................................................66 K T LU N ...............................................................................................................69 1. K t qu nghiên c u chính th c..........................................................................69 2. Hư ng nghiên c u ti p theo ..............................................................................70 TÀI LI U THAM KH O.........................................................................................71 PH L C..................................................................................................................73 Ph l c 1: B ng h i ...............................................................................................73 Ph l c 2: G i ý ph ng v n sâu.............................................................................77 1. Ph ng v n ph huynh h c sinh..........................................................................77 2. Ph ng v n giáo viên làm công tác ch nhi m ...................................................78 3. Ph ng v n h c sinh............................................................................................79 Ph l c 3 ................................................................................................................80 Ph l c 4: Tóm t t k t qu ki m nh các gi thuy t ............................................81 5 DANH M C CÁC T KQHT: TB: K t qu h c t p i m trung bình HS: H c sinh PHHS: Ph huynh h c sinh PH: Ph huynh TP: Thành ph CB-CC: Cán b công ch c 6 VI T T T DANH M C CÁC B NG B ng 3.1. Trình h c v n cao nh t c a b (cha) HS........................................27 B ng 3.2. Trình h c v n cao nh t c a m HS ................................................27 B ng 3.3. Ngh nghi p hi n nay c a PHHS........................................................28 B ng 3.4. Th i gian làm vi c/ngày c a PHHS....................................................28 B ng 3.5. Th i gian chăm sóc con, em/ngày c a PHHS.....................................29 B ng 3.6. T n su t chăm sóc con, em c a PHHS ...............................................29 B ng 3.7. Th i gian/l n tâm s , trò chuy n v i HS............................................29 B ng 3.8. Thu nh p trung bình c a G HS/tháng ..............................................30 B ng 3.9. S ti n cho HS h c thêm, h c ph B ng 3.10. S ti n mua d ng c h c t p/năm h c ................................................31 B ng 3.11. Giá tr trung bình t ng khía c nh c a nh n th c v s quan tâm c a PH B ng 3.12. o/tháng .....................................30 i v i nhóm HS nam và nhóm HS n ..................................32 Giá tr trung bình t ng khía c nh c a nh n th c v s quan tâm c a PH nhà nhà i v i nhóm HS ngoài trung tâm TP và nhóm HS trung tâm TP. .......................................................................................................33 B ng 3.13. Giá tr trung bình t ng khía c nh c a nh n th c v s quan tâm trư ng c a PH B ng 3.14. i v i nhóm HS nam và nhóm HS n ......................35 Giá tr trung bình t ng khía c nh c a nh n th c v s quan tâm c a PH ( trư ng) i v i nhóm HS ngoài trung tâm TP và nhóm HS trung tâm TP. ......................................................................................36 B ng 3.15. th bi u di n giá tr trung bình t ng khía c nh c a nh n th c v s mong B ng 3.16. i, kì v ng c a PH i v i nhóm HS nam và nhóm HS n ....38 Giá tr trung bình t ng khía c nh c a nh n th c v s mong v ng c a PH i, kì i v i nhóm HS ngoài trung tâm TP và nhóm HS trung tâm TP. ......................................................................................38 B ng 3.17. Giá tr trung bình t ng khía c nh c a hành nhà c a PH ng th hi n s quan tâm i v i nhóm HS nam và nhóm HS n ........................40 7 B ng 3.18. Giá tr trung bình t ng khía c nh c a hành nhà c a PH ng th hi n s quan tâm i v i nhóm HS ngoài trung tâm TP và nhóm HS trung tâm TP. ......................................................................................41 B ng 3.19. Giá tr trung bình t ng khía c nh c a hành trư ng c a PH B ng 3.20. i v i nhóm HS nam và nhóm HS n ...................43 Giá tr trung bình t ng khía c nh c a hành trư ng c a PH ng th hi n s quan tâm i v i nhóm HS ng th hi n s quan tâm ngoài trung tâm TP và nhóm HS trung tâm TP. ...................................................................................43 B ng 3.21. Giá tr trung bình t ng khía c nh c a hành kì v ng c a PH B ng 3.22. i, i v i nhóm HS nam và nhóm HS n .....................45 Giá tr trung bình t ng khía c nh c a hành kì v ng c a PH ng th hi n s mong i v i nhóm HS ng th hi n s mong i, ngoài trung tâm TP và nhóm HS trung tâm TP. ...................................................................................46 B ng 3.23. H s phương trình h i qui thang o s quan tâm c a PHHS ............60 B ng 3.24. H s phương trình h i qui thang o s quan tâm xét k t h p v i bi n gi i tính c a PHHS .............................................................................63 B ng 3.25. H s phương trình h i qui thang o s quan tâm c a PHHS xét k t h p v i bi n trình B ng 3.26. H s phương trình h i qui thang o s quan tâm c a PHHS xét k t h p v i bi n trình B ng 3.27. h c v n c a cha ................................................64 h c v n c a m .................................................65 H s phương trình h i qui thang o s quan tâm c a PHHS xét k t h p v i bi n ngh nghi p c a PHHS..................................................65 B ng 3.28. H s phương trình h i qui thang o s quan tâm c a PHHS xét k t h p v i bi n thu nh p c a gia ình HS...............................................66 8 DANH M C CÁC HÌNH V , TH Hình 1.1. Mô hình lý thuy t cơ b n c a Hình 2. 1. Qui trình nghiên c u ...........................................................................24 Hình 3.1 tài...................................................20 th bi u di n s phân tán c a ph n dư...........................................62 9 M 1. Lý do ch n U tài ã t lâu nhân lo i ã phát hi n ra r ng y u t “con ngư i” là y u t trung tâm, có vai trò quy t nh i v i s phát tri n c a xã h i. Và hi n nay, xã h i ang bư c vào n n kinh t tri th c thì y u t “con ngư i”, c bi t là nh ng con ngư i có trình , có kĩ năng, phát tri n toàn di n v m i m t l i càng ư c quan tâm nhi u hơn. Chính vì v y mà v n giáo d c con ngư i như th nào áp ng ư c nh ng yêu c u m i ang r t ư c chú tr ng. i v i Vi t Nam, s quan tâm GDP c a chính ph nv n giáo d c ư c th hi n qua t tr ng u tư cho giáo d c, qua s h p tác qu c t v giáo d c gi a các nư c, th hi n qua các văn b n lu t v giáo d c... Và trong nh ng năm g n ây, các nhà qu n lý giáo d c ã ti n hành i m i chương trình ào t o, phương pháp d y h c, tăng cư ng phương ti n d y h c, nâng cao trình viên, xã h i quan tâm, nh m m c ích u tư nhi u hơn cho ho t ng giáo d c...Các bi n pháp nâng cao ch t lư ng giáo d c thông qua vi c tác y u t thu c v nhà trư ng và v n ho t chuyên môn c a giáo ng lên các ng s tham gia c a các l c lư ng xã h i qua ng xã h i hoá giáo d c. Nhưng ch t lư ng và hi u qu giáo d c v n còn th p so m c tiêu ào t o và so v i các nư c khác trong khu v c, trên th gi i. T m t câu h i ó, t ra ph i chăng còn nh ng nguyên nhân t phía l c lư ng giáo d c khác mà chúng ta chưa quan tâm ? M t trong các nguyên lý giáo d c ã ch ra r ng ”Giáo d c nhà trư ng k t h p v i giáo d c gia ình và ngoài xã h i”. Và ch t ch H Chí Minh cũng t ng nói ”Ph i m t thi t liên h v i gia ình h c trò. B i vì giáo d c trong nhà trư ng, ch là m t ph n, còn c n có s giáo d c ngoài xã h i và trong gia ình giúp cho vi c giáo d c trong nhà trư ng ư c t t hơn. Giáo d c trong nhà trư ng dù t t m y nhưng thi u giáo d c trong gia ình và ngoài xã h i thì k t qu cũng không hoàn toàn” [1]. Như v y có th góp ph n nâng cao ch t lư ng giáo d c thì chúng ta c n quan tâm nghiên c u v s tác ng t phía gia ình c a h c sinh h c t p c a các em. 10 n k t qu ”Theo s li u th ng kê cho th y trong 15 năm uc a a tr thì nhà trư ng ch qu n lý con em c a chúng ta kho ng 15 nghìn gi , còn nh ng ngư i làm cha m ph i ch u trách nhi m v i con cái mình 90 nghìn gi ” [3]. Th c t cho th y gia ình là nơi tr sinh ra và l n lên, ph n l n th i gian các em sinh ho t, h c t p là gia ình. Do ó không th ph nh n vai trò c a gia ình trong vi c hình thành nên nhân cách cũng như s tác ng t phía gia ình lên k t qu h c t p c a h c sinh. Các công trình nghiên c u khi kh o sát t ng quan tài li u cho th y có nhi u y u t t phía gia ình tác ti n hành ch y u ng lên KQHT c a HS. Tuy nhiên các nghiên c u này ư c các nư c phương Tây và trên i tư ng sinh viên. Chính vì v y mà còn nhi u y u t chưa ư c kh o sát và k t qu các nghiên c u trên khó áp d ng trên i tư ng HS THPT Vi t Nam. Chính vì v y mà chúng ta c n tìm hi u “Tác ng c a các y u t gia ình n k t qu h c t p c a h c sinh THPT” mà c th là t i TP C n Thơ. 2. M c tiêu nghiên c u c a tài Trên th gi i ã có nhi u nghiên c u v tác ng c a gia ình n k t qu h c t p c a h c sinh. Tuy nhiên các nghiên c u này ư c th c hi n t i các nư c ã phát tri n phương Tây và ch d ng l i vi c kh o sát nhân t tài chính, trong ó i u ki n s ng và h c t p khác r t nhi u nư c ta. Do ó các trư ng THPT t i Vi t Nam c n nh ng nghiên c u c th , y , phù h p v i i u ki n s ng và h c t p c a t nư c mình. tài nghiên c u có m c tiêu khám phá tác gia ình ng c a m t s y u t thu c v n k t qu h c t p c a h c sinh ang h c t p t i các trư ng THPT TP C n Thơ. 3. Ý nghĩa v m t lý lu n và th c ti n K t qu nghiên c u c a tài em l i m t s ý nghĩa cho giáo viên b môn, giáo viên ch nhi m, cán b qu n lý giáo d c và các b c ph huynh nh ng ý nghĩa như sau: • i v i các trư ng THPT: K t qu nghiên c u góp ph n giúp nhà trư ng n m b t ư c t m quan tr ng c a các y u t gia ình 11 i v i k t qu h c t p c a h c sinh. T ó tăng cư ng g n k t m i quan h gi a nhà trư ng và gia ình nh m góp ph n nâng cao k t qu h c t p c a h c sinh. i v i cán b qu n lý giáo d c ph i có chính sách, k ho ch ch • th oc ph i h p v i gia ình trong công tác giáo d c h c sinh. Phát huy các y u t có l i, h n ch các tác ng có h i n quá trình h c t p c a HS. i v i h c sinh và các b c ph huynh: k t qu nghiên c u này cũng • giúp cho b n thân h c sinh và các b c ph huynh nh n bi t rõ ràng các y u t t phía gia ình tác hành ng phù h p ng n k t qu h c t p. T tài tài Nghiên c u này th c hi n t i 05 trư ng THPT trên trư ng và t ư c k t qu h c t p cao nh t. 4. Ph m vi và phương pháp nghiên c u c a *Ph m vi c a ó có ý th c, thái qu n và 01 trư ng huy n ngo i thành). i bàn TP C n Thơ (04 tài s d ng k t qu h c t p c a h c sinh kh i 12. Do ây là năm h c cu i c p, năm h c có tính ch t quy t cho tương lai c a HS. Và ây cũng là năm h c th 3 nh môi trư ng THPT nên ph n l n các em ã n m v ng phương pháp h c nên ta có th lo i tr i s chênh l ch v kinh nghi m h c t p gi a các em. T nh ng gi i h n ã nêu trên, có th nói r ng tác nhau cho t t c h c sinh kh i 12. Do ó, s tác ph m vi c a nghiên c u này. tài này ch ng c a nhà trư ng là như ng c a nhà trư ng không thu c c p n s tác ng c a y u t t phía gia ình lên k t qu h c t p c a h c sinh. * Phương pháp nghiên c u Nghiên c u ư c ti n hành thông qua hai bư c chính: nghiên c u sơ b và nghiên c u chính th c. Nghiên c u sơ b th c hi n bao g m phương pháp 03 giáo viên ch nhi m, 03 ph huynh h c sinh pháp nh lư ng v i 60 h c sinh nh tính v i 05 h c sinh, i u ch nh thang o và phương ánh giá sơ b thang o. 12 Nghiên c u chính th c cũng ư c th c hi n b ng phương pháp nh lư ng thông qua ph ng v n tr c ti p, phi u i u tra v i kích thư c m u 448 h c sinh ki m nh l i mô hình nghiên c u cơ b n c a tài và các gi thuy t. D li u ư c phân tích thông qua các bư c: ánh giá sơ b thang o b ng phương pháp h s tin c y Cronbach alpha và phân tích nhân t khám phá EFA, ki m nh mô hình nghiên c u cơ b n và các gi thuy t thông qua phương pháp h i qui a bi n v i m c ý nghĩa 5%. Các phân tích trên ư c th c hi n v i s h tr c a ph n m m SPSS phiên b n 11.5, 20.0. 5. Câu h i nghiên c u, gi thuy t nghiên c u 5.1 Câu h i nghiên c u t ư c các m c tiêu nghiên c u, tài t p trung tr l i các câu h i nghiên c u sau: Các y u t gia ình có nh hư ng như th nào n k t qu h c t p c a h c sinh THPT? Có s khác bi t gi a tác ng c a các y u t gia ình i v i HS nam và HS n hay không? Có s khác bi t gi a tác ng c a các y u t gia ình i v i HS cư ng trong trung tâm thành ph và ngoài trung tâm thành ph hay không? 5.2 Gi thuy t nghiên c u KQHT c a HS b nhân c a PHHS, s ti n cho HS, trình nh hư ng b i nhi u y u t t phía gia ình (tình tr ng hôn u tư, th i gian làm vi c c a PH, th i gian c a PH dành h c v n c a cha m , s anh ch em ru t, s th h ). Nhóm gi thuy t có s khác bi t v KQHT dư i tác ng c a các y u t : H1. Có s khác bi t v KQHT c a HS theo nhóm gi i tính ph huynh. H2. Tình tr ng hôn nhân c a ph huynh có nh hư ng H3. Ngh nghi p c a PH có nh hư ng 13 n KQHT c a HS. n KQHT c a HS. H4. Có s khác bi t v KQHT gi a các HS theo nhóm thu nh p trung bình hàng tháng c a gia ình. Nhóm gi thuy t ng bi n gi a KQHT v i các y u t : H5. HS s ng trong gia ình càng có nhi u th h thì KQHT c a HS càng cao. H6. Trình h c v n c a PH càng cao thì KQHT c a con cái càng cao. H7. Th i gian c a PH chăm sóc con càng nhi u thì KQHT c a con cái càng cao. H8. PH tâm s , trò chuy n v i cao cái càng nhi u l n/ngày thì KQHT c a con cái càng cao. H9. Th i gian m i l n PH tâm s , trò chuy n v i HS càng dài thì KQHT c a con cái càng cao. H10. S ti n c a PH u tư cho con tham gia các l p h c thêm, h c ph o càng nhi u thì KQHT c a con cái càng cao. H11. S ti n c a PH cho con mua d ng c h c t p càng nhi u thì KQHT c a con cái càng cao. Nhóm gi thuy t ngh ch bi n gi a KQHT v i các y u t : H12. HS s ng trong gia ình có càng nhi u anh ch em thì KQHT c a HS càng gi m. H13. Th i gian làm vi c trung bình hàng ngày c a PH càng ít thì KQHT c a con cái càng cao. 6. Khách th và i tư ng nghiên c u 6.1 Khách th nghiên c u Ph huynh và h c sinh l p 12 t i 05 trư ng THPT trên a bàn TP C n Thơ (THPT Châu Văn Liêm, THPT Th t N t, THPT Nguy n Vi t Dũng, THPT Tr n i Nghĩa, THPT Phan Văn Tr ). 6.2 i tư ng nghiên c u Tác ng c a các y u t c i m gia ình 14 n KQHT c a h c sinh l p 12. Chương 1. T NG QUAN 1.1 Các nghiên c u v c i m gia ình h c sinh Chúng ta ã bi t có r t nhi u y u t tác ng (1987) trích trong Chad Nye (2006) ã nghiên c u tác huynh ng c a s tham gia c a ph n KQHT c a HS. Epstein cho r ng ph huynh tham gia là a chi u và bao g m: (1) môi trư ng h c t p gia các ho t ho t n KQHT c a HS, Epstein ng ng h c t p nhà, (2) trao i thông tin trên l p, (3) tích c c tham trư ng như H i cha m h c sinh, (4) tham gia và giám sát các nhà, và (5) tham gia vào các quy t trư ng. C th hơn, Epstein [11] nh cơ b n c a h i ng ngh sáu lo i tham gia c a cha m trong trư ng h c: k năng làm cha m , liên h v i nhà trư ng, tình nguy n h tr nhà trư ng, ho t ng h tr h c t p t i nhà, chia s quy t và h p tác v i các trư ng h c và c ng nh l p và qu n tr c a trư ng h c, ng. Nhưng s tham gia c a ph huynh trư ng ch th hi n ư c m t ph n s tác ng c a gia ình lên KQHT c a HS, Christenson, Rounds et al. [9] còn ch ra ư c năm lo i y u t quá trình gia ình có th nh hư ng k t qu h c t p c a h c sinh ó là: + S kì v ng i v i k t qu h c t p c a con cái và lý do cho s kì v ng ó. + T ch c h c t p, c p n c u trúc môi trư ng h c t p trư ng này khuy n khích, h tr như th nào nhà và môi n vi c h c t p c a tr . + Môi trư ng tình c m trong nhà. + K lu t, c p n phương pháp nuôi d y con cái ư c dùng ki m soát hành vi c a tr . + S tham gia c a cha m , bao g m các ho t tham gia vào quá trình giáo d c trư ng và n ây Christenson và các v ng, môi trư ng h c t p giáo d c nhà c a cha m . gia ình ng s ng khác nhau cho phép cha m nhà. ã b sung ư c các y u t v s kì nhà, môi trư ng tình c m gia ình, k lu t, s tham gia i u này t o nên cái nhìn n KQHT c a HS. 15 y hơn v tác ng c a Trong phân tích c a mình v thành tích c a h c sinh l p tám, Sui-Chu và Willms [15] ã góp ph n b sung thêm cho nghiên c u c a Epstein khi c p n s tham gia c a ph huynh trư ng là: liên h v i nhân viên nhà trư ng, tình nguy n và tham d các ho t ng trư ng như h i ngh ph huynh-giáo viên. Sui- Chu và Willms [15] cũng ch ra s tham gia c a cha m nhà còn th hi n qua vi c th o lu n t i nhà v ho t ng c a HS Tuy nhiên ng c a trư ng, theo dõi ho t n năm 1999, nghiên c u khá toàn di n Evans [12] b sung thêm m t s y u t t phía gia ình tác nhóm y u t (i) nhà. nh hư ng ng n KQHT c a HS, Evans ã c p n6 n KQHT c a HS: c i m nhân kh u h c: tu i, b i c nh văn hoá và ngôn ng , gi i tính, lo i trư ng, tình tr ng kinh t xã h i, nơi . (ii) c i m tâm lý HS: s chu n b cho vi c h c t p, chi n lư c h c t p, cam k t m c tiêu, ng l c h c t p. (iii) KQHT trư c ây: KQHT chung, KQHT môn h c, KQ các kì thi, h c i h c. (iv) Các y u t xã h i: s h tr c a gia ình và b n bè, ch h c t p, tài chính. (v) Các y u t th ch : cam k t c a t ch c, h c t p tích h p, h i nh p xã h i, kì v ng, c i m c a khoá h c, b n ch t c a khoá h c, ho t ng gi ng d y, qu n tr . Trong các y u t mà tác gi Evans c p n thì y u t ”S h tr c a gia ình” và ”s kì v ng” là nh ng y u t t phía gia ình tác Không d ng l i ng lên KQHT c a HS. ó, k t qu nghiên c u c a Dickie (1999) trích trong Võ Th Tâm (2010) ã xác l p m t mô hình nghiên c u v các y u t tác bao g m: c trưng gia ình (F), ngu n l c c a nhà trư ng (S), h c (K) và năng l c cá nhân (α). ng n KQHT c i m c a ngư i ây là mô hình th ng nh t vì ph n ánh ư c nh hư ng c a ba nhóm y u t trên. Nghiên c u này l i b sung thêm y u t gia ình là y u t t phía gia ình tác ng lên KQHT c a HS. 16 c trưng Tác gi Anderson Kermyt G. [6] thì l i chú ý Anderson Kermyt G. ã nghiên c u ngư i dân c u gia ình có nh hư ng quan tr ng cao nh t h ã có và n cơ c u c a gia ình. Nam Phi và k t qu cho th y cơ n vi c ghi danh i h c, trình h cv n tu i i h c tr . Nghiên c u c a Daniele Checchi, Francesco Franzoni et al [10] thì chú ý nhi u v m t tài chính c a gia ình ( i di n là thu nh p c a gia ình, s ti n u tư cho giáo d c c a ngư i con). Daniele Checchi, Francesco Franzoni et al ã xác nh mô hình nh m d oán m i quan h u tư cho giáo d c c a cha m và KQHT c a con cái. Vi t Nam, tác gi Nguy n Văn Hoan [17] cũng ưa ra 5 y u t t phía gia ình nh hư ng n KQHT h c t p c a con thông qua ho t ki n v t ch t c n thi t cho vi c t h c c a h c sinh, (2) xác úng ng t h c: (1) i u nh ng cơ h c t p n cho tr , (3) hư ng d n các em v phương pháp t h c, (4) duy trì n n p t h c cho tr trong gia ình, (5) cha m ng viên, khích l tinh th n c a tr , gây h ng thú và ni m vui trong h c t p cho các em. Nhi u nghiên c u ã ch ng minh r ng có t n t i s khác bi t v KQHT gi a các nhóm HS. Các nhóm này ư c phân lo i d a trên gi i tính, ch ng t c, thu nh p, nơi cư trú, i m x p h ng. T. R. Stinebrickner và R. Stinebrickner [16] ch ng t có s khác bi t v k t qu h c t p gi a các nhóm thu nh p, nh hư ng c a gi i tính [16, 17] Lê Văn Chơn (2000) trích trong Võ Th Tâm (2010) ch ng minh SV nông thôn thì b t l i hơn SV thành ph và KQHT c a nh ng SV này cũng th p hơn SV thành ph . 1.2 Các nghiên c u v KQHT c a HS Có nh ng quan i m và cách th c o lư ng k t qu h c t p c a h c sinh trong h c t p, theo Hamer (2003) trích trong Võ Th Tâm (2010) k t qu h c t p có th ư c o lư ng qua thông qua i m c a môn h c. Clarke & ctg (2001) trích trong Võ Th Tâm (2010) cho r ng KQHT còn do h c sinh t ánh giá v quá trình h c t p và k t qu tìm ki m vi c làm. Còn Young & ctg (2003) trích trong Võ Th Tâm 17 (2010) xác nh KQHT c a h c sinh cũng có th ư c nh nghĩa là nh ng ánh giá t ng quát c a chính h c sinh v ki n th c là k năng h thu nh n ư c trong quá trình h c t p các môn h c c th t i trư ng. Do i u ki n, tình hình th c t c a giáo d c Vi t Nam hi n nay, i m trung bình các môn h c ư c dùng ph n ánh h t trình tri th c, kĩ năng c a h c sinh có ư c sau m t quá trình h c t p. Nh ng h c sinh có i m s cao nghĩa là trình tri th c, kĩ năng tương ng. Chính vì v y tôi s d ng chung c a t t c các môn h c) TB (là i m trung bình ánh giá KQHT c a HS. 1.3 Các nghiên c u v m i quan h gi a c i m cá nhân, gia ình và KQHT c a HS. K t qu nghiên c u c a Anderson Kermyt G. [6] v cơ c u gia ình có nh hư ng quan tr ng n vi c ghi danh i h c, trình h c v n cao nh t h ã có và tu i i h c tr cho th y r ng tr em s ng t t nh t khi chúng ph i s ng v i c cha m ru t c a chúng, và chúng s ng t i t nh t khi không s ng chung v i cha m . Các khác bi t này qua các lo i c a các gia ình v n còn sau khi ki m soát cho các y u t kinh t xã h i h gia ình, cho th y r ng s khác bi t k t qu h c không ph i là k t qu c a ngu n tài nguyên khác nhau trên kh p các gia ình, mà là nh ng khác bi t v ưu ãi u tư vào chăm sóc c a tr em do m i quan h khác nhau. Các k t qu t Nam Phi phù h p v i nhi u nghiên c u trư c ây. Daniele Checchi, Francesco Franzoni et al [10] ã xác oán m i quan h nh mô hình nh m d u tư cho giáo d c c a cha m và KQHT c a con cái. Cơ s c a mô hình này là cha m ph i dành m t ph n thu nh p c a mình c a con cái. N u vi c u tư vào vi c h c u tư vào vi c h c cho con cái tăng lên, tiêu dùng c a cha m s gi m i nhưng thu nh p tương lai c a con cái s tăng lên. P = P(A,E,S,Yf) T (1) cho ta th y mô hình này ch ra r ng c thu nh p c a gia ình (Yf ), s ti n ng tích c c c i m gia ình ( i di n là u tư cho giáo d c c a ngư i con (S)) tác n k t qu h c t p c a h c sinh. các nư c ang phát tri n (1) ng d ng vào trư ng h p h c sinh c bi t là nư c ta, là nơi mà con cái s ng hoàn toàn ph 18 thu c vào cha m , cho dù h c sinh hoàn toàn c l p và có trách nhi m v k t qu h c t p c a h nhưng ngu n l c gia ình v n có nh hư ng m nh t p c a h c sinh. i u này ch ng t , nư c ta c n k t qu h c c i m gia ình tác ng m nh vào k t qu h c t p c a h c sinh. K t qu nghiên c u c a Dickie (1999) trích trong Võ Th Tâm (2010) ã xác l p m t mô hình nghiên c u v các y u t tác ng n KQHT: (2) A* = A*(F,S,K, α) T (2) ta th y KQHT c a ngư i h c b tác ình (F), ngu n l c c a nhà trư ng (S), nhân (α). c i m c a ngư i h c (K) và năng l c cá i di n gia ình, nhà trư ng và ngư i h c. Có r t nhi u y u t tác tác ng ng n KQHT c a HS, các y u này h t s c a d ng n KQHT cũng r t khác nhau. Tuy nhiên, th c t các nghiên c u ch t p trung vào m t ho c m t s y u t y ut c trưng gia i u này có nghĩa là KQHT c a ngư i h c là k t qu c a m i quan h h tương c a 3 nhóm y u t và m c ng b i các y u t : ã nói trên. Trong ư c l a ch n tương ng v i ph m vi, lĩnh v c và m c ích c a tài này, các tài. Tuy nhiên, t ng quan là s t ng h p ng n g n các k t qu nghiên c u trư c ây. Xem xét các k t qu này có m i liên h ch t ch v i tài là r t c n thi t. 1.4 Cơ s lý thuy t 1.4.1. M t s khái ni m, lý thuy t 1.4.1.1 Ph huynh h c sinh (ph huynh) ư c nh nghĩa là bao g m: cha m ru t, cha m k , ông bà, b m nuôi, ngư i giám h , và nh ng ngư i có trách nhi m chính cho vi c phát tri n, giáo d c, mang l i cu c s ng t t cho tr . 1.4.1.2 Các y u t gia ình ư c nh nghĩa là bao g m: tình tr ng hôn nhân c a PH, s anh ch em ru t [2], s th h trong gia ình, trình h c v n c a PH, ngh nghi p c a PH, th i gian làm vi c c a PH, th i gian PH dành cho HS (chăm sóc, trò chuy n) [5], nhân t tài chính (s ti n mua d ng c h c t p, s ti n cho HS h c thêm, h c ph 19 o hàng tháng), nh n th c và hành quan tâm nhà, ng th hi n s quan tâm c a PH i v i HS (s trư ng và s kì v ng c a PH). 1.4.2 Khung lý thuy t c a nghiên c u Theo t ng quan tài li u, mô hình lý thuy t c a Daniele Checchi, Francesco Franzoni et al [10], Dickie (1999) trích trong Võ Th Tâm (2010) và m c ích, ph m vi c a tài, tác gi xây d ng mô hình lý thuy t cơ b n c a tài như sau: c i m nhân kh u gia ình h c sinh K t qu Nh n th c v s quan tâm h ct p HS c a PHHS Hành c a HS ng th hi n s quan tâm HS c a - Gi i tính HS PHHS - a bàn trư ng h c Hình 1.1. Mô hình lý thuy t cơ b n c a tài 1.5 Tóm t t Chương này gi i thi u cơ s lý thuy t c a mô hình nghiên c u. Mô hình nghiên c u cơ b n, mô hình nghiên c u v i bi n ki m soát gi i tính và bi n a bàn trư ng h c cùng v i các gi thuy t v các m i quan h trong mô hình ư c xây d ng. 20