BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
BỘ CÔNG THƯƠNG
VIỆN NGHIÊN CỨU CHIẾN LƯỢC, CHÍNH SÁCH CÔNG THƯƠNG
________________________________
TRẦN NGỌC HẢI
TÁI CƠ CẤU ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN XUẤT KHẨU
HÀNG HOÁ CỦA VIỆT NAM THỜI KỲ ĐẾN NĂM 2020,
TẦM NHÌN ĐẾN NĂM 2030
Chuyên ngành: Kinh doanh thương mại
Mã số: 62.34.01.21
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
1. PGS. TS. TRẦN CÔNG SÁCH
2. PGS.TS. TĂNG VĂN NGHĨA
Hà Nội - 2019
i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình độc lập của riêng tôi.
Các số liệu, kết quả trong Luận án đều trung thực, có nguồn gốc,
xuất xứ rõ ràng.
Tác giả Luận án
Trần Ngọc Hải
ii
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN..........................................................................................................i
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT..........................................................................v
DANH MỤC BẢNG VÀ HÌNH................................................................................vii
PHẦN MỞ ĐẦU........................................................................................................... 1
CHƯƠNG 1:MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ TÁI CƠ CẤU ĐẦU TƯ PHÁT
TRIỂN XUẤT KHẨU HÀNG HÓA ĐỐI VỚI MỘT QUỐC GIA........................19
1.1. Bản chất, đặc điểm và vai trò của tái cơ cấu đầu tư phát triển xuất khẩu hàng
hóa trong nền kinh tế.................................................................................................19
1.1.1. Phát triển xuất khẩu hàng hóa và đầu tư đầu tư phát triển xuất khẩu
hàng hóa trong nền kinh tế.......................................................................................19
1.1.2. Khái niệm, vai trò tái cơ cấu đầu tư phát triển xuất khẩu hàng hóa
trong nền kinh tế......................................................................................................25
1.1.3. Các chủ thể đầu tư và vai trò thực hiện tái cơ cấu đầu tư phát triển xuất
khẩu hàng hóa trong nền kinh tế..............................................................................30
1.2. Nội dung, phương thức và phương pháp đánh giá quá trình tái cơ cấu đầu tư
phát triển xuất khẩu hàng hóa trong nền kinh tế....................................................35
1.2.1. Nội dung tái cơ cấu đầu tư phát triển xuất khẩu hàng hóa trong nền
kinh tế...................................................................................................................... 35
1.2.2. Các phương thức thực hiện tái cơ cấu đầu tư phát triển xuất khẩu hàng
hóa trong nền kinh tế...............................................................................................45
1.2.3. Phương pháp đánh giá quá trình tái cơ cấu đầu tư phát triển xuất khẩu
trong nền kinh tế......................................................................................................47
1.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến tái cơ cấu đầu tư phát triển xuất khẩu hàng hóa
trong nền kinh tế........................................................................................................49
1.3.1. Các yếu tố ngoài nước.........................................................................49
1.3.2. Các yếu tố trong nước.........................................................................51
KẾT LUẬN CHƯƠNG 1............................................................................................56
CHƯƠNG 2:THỰC TRẠNG CƠ CẤU ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂNXUẤT KHẨU
HÀNG HÓA CỦA VIỆT NAM.................................................................................57
2.1. Khái quát thực trạng phát triển kinh tế............................................................57
2.1.1. Tổng quan về tăng trưởng kinh tế và chuyển dịch cơ cấu kinh tế.......57
iii
2.1.2. Tổng quan thực trạng vốn đầu tư và cơ cấu vốn đầu tư phát triển kinh
tế của Việt Nam giai đoạn 2006 - 2017...................................................................59
2.1.3. Tổng quan thực trạng phát triển doanh nghiệp trong nền kinh tế giai
đoạn 2010 - 2017.....................................................................................................61
2.2. Thực trạng cơ cấu đầu tư phát triển xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam.......65
2.2.1. Thực trạng chuyển dịch cơ cấu đầu tư xã hội vào phát triển xuất khẩu
hàng hóa trong đầu tư xã hội giai đoạn 2006 - 2016................................................65
2.2.2. Thực trạng chuyển dịch cơ cấu vốnsản xuấtkinh doanh
của doanh nghiệp vào phát triển xuất khẩu hàng hóa trong giai đoạn
2006 - 2016.........................................................................................................70
2.2.3. Kết quả điều tra, khảo sát tái cơ cấu đầu tư phát triển xuất khẩu hàng
hóa của các doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam năm 2016.......................................75
2.3. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến cơ cấu đầu tư phát triển xuất khẩu
hàng hóa của Việt Nam..............................................................................................90
2.3.1. Các yếu tố quốc tế...............................................................................90
2.3.2. Các yếu tố trong nước.........................................................................94
2.3.3. Các yếu tố nội tại của doanh nghiệp....................................................99
2.4. Đánh giá thực trạng chuyển dịch cơ cấu đầu tư phát triển xuất khẩu hàng
hóa của Việt Nam.....................................................................................................100
2.4.1. Những kết quả đạt được....................................................................100
2.4.2. Hạn chế và nguyên nhân...................................................................105
KẾT LUẬN CHƯƠNG 2..........................................................................................110
CHƯƠNG 3:GIẢI PHÁP TÁI CƠ CẤU ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN XUẤT
KHẨUHÀNG HÓA CỦA VIỆT NAM ĐẾN NĂM 2020, TẦM NHÌN ĐẾN 2030
................................................................................................................................... 111
3.1. Triển vọng kinh tế, thương mại thế giới và trong nước liên quan đến đầu tư
phát triển xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm
2030........................................................................................................................... 111
3.1.1. Triển vọng phát triển kinh tế, thương mại thế giới............................111
3.1.2. Triển vọng tăng trưởng kinh tế, thương mại trong nước...................117
3.1.3. Đánh giá tác động của triển vọng tăng trưởng kinh tế, thương mại
trong nước và thế giới đến tái cơ cấu đầu tư phát triển xuất khẩu hàng hóa..........120
iv
3.2. Quan điểm, mục tiêu và định hướng tái cơ cấu đầu tư phát triển xuất khẩu
hàng hóa của Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030..........................123
3.2.1. Quan điểm.........................................................................................123
3.2.2. Mục tiêu............................................................................................125
3.2.3. Định hướng tái cơ cấu đầu tư phát triển xuất khẩu hàng hóa............126
3.3. Đề xuất giải pháp thực hiện tái cơ cấu đầu tư phát triển xuất khẩu hàng hóa
của Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030..........................................130
3.3.1. Các giải pháp thực hiện tái cơ cấu đầu tư phát triển xuất khẩu hàng hoá
ở phạm vi nền kinh tế............................................................................................130
3.3.2. Các giải pháp về tái cơ cấu đầu tư phát triển xuất khẩu hàng hoá ở
phạm vi doanh nghiệp............................................................................................144
KẾT LUẬN CHƯƠNG 3..........................................................................................150
KẾT LUẬN............................................................................................................... 151
DANH MỤC CÁC BÀI VIẾT VÀ CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHẦN PHỤ LỤC
v
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
Chữ viết tắt
Tiếng Anh
Association of South East Asian
Nations
Tiếng Việt
Hiệp hội các Quốc gia Đông
Nam Á
BRICs
Brasil, Russia, India, China and
South Africa
Khối các nền kinh tế lớn mới nổi
gồm Brasil, Nga, Ấn Độ, Trung
Quốc và Nam Phi
CMCN 4.0
The Industrial Revolution 4.0
Cách mạng công nghiệp 4.0
CNN
Industrial clusters
Cụm công nghiệp
DN
Enterprise
Doanh nghiệp
DNNN
State enterprises
Doanh nghiệp nhà nước
EU
European Union
Liên minh Châu Âu
FDI
Foreign Direct Investment
Đầu tư trực tiếp nước ngoài
FTA
Free Trade Area
Khu vực Thương mại tự do
IMF
Internatinal Monetary Fund
Quĩ tiền tệ quốc tế
GDP
Gross Domestic Product
Tổng sản phẩm quốc nội
GO
Government-Owned
Thu nhập quốc gia
ICOR
Incremental Capital Output Ratio
Hệ số sử dụng vốn
KCN
Industrial Zone
Khu công nghiệp
KCX
Manufacturing area
Khu chế xuất
LDCs
Least Developed Countries
Các nước chậm phát triển
M&A
Mergers and Acquisitions
Mua lại và sáp nhập
NCKH
Scientific research
Nghiên cứu khoa học
NCS
PhD student
Nghiên cứu sinh
NSLĐ
Labor productivity
Năng suất lao động
NXB
Publishing company
Nhà xuất bản
ODA
Official Development Asistance
Viện trợ phát triển chính thức
OECD
Organisation for Economic Cooperation and Development
Tổ chức hợp tác và phát triển
kinh tế
SCIC
State Capital Investment Corporation
Tổng công ty Đầu tư và Kinh
doanh vốn nhà nước
ASEAN
vi
Chữ viết tắt
Tiếng Anh
Tiếng Việt
SOEs
State-Owned Enterprise
Doanh nghiệp nhà nước
PPP
Public - Private Partnership
Hợp tác Công - Tư
SDR
Special Drawing Right
Quyền rút vốn đặc biệt
SPS
Sanitary and phytosanitary
Vệ sinh và kiểm dịch động thực
vật
TBT
Technical Barriers to Trade
Hàng rào kỹ thuật trong thương
mại
TNCs
Transnational Companies
Các tập đoàn xuyên quốc gia
TFP
Total factor productivity
Năng suất các nhân tố tổng hợp
TPP
Trans Pacific Partnership
Hiệp định đối tác xuyên Thái
Bình Dương
CPTTP
Comprehensive and Progressive
Agreement for Trans-Pacific
Partnership
Hiệp định đối tác toàn diện và
tiến bộ xuyên Thái Bình Dương
UNCTAD
United Nations Conference on Trade
and Development
Diễn đàn thương mại và phát
triển Liên hợp quốc
UNDP
United Nations Development
Programme
Chương trình Phát triển Liên
hợp quốc
USD
United States Dollar
Đô la Mỹ
VA
Value added
Giá trị tăng thêm
VAMC
VietnamAsset Management
Company
Công ty Quản lý tài sản của các
tổ chức tín dụng
XHCN
Socialist
Xã hội chủ nghĩa
XK
Export
Xuất khẩu
XNK
Import – Export
Xuất nhập khẩu
WTO
World Trade Organisation
Tổ chức Thương mại Thế giới
vii
DANH MỤC BẢNG
Bảng 2.1. Qui mô, tốc độ tăng trưởng vốn đầu tư xã hội phân theo ngànhvà thành phần
kinh tế (Giá so sánh 2010)...........................................................................................59
Bảng 2.2. Qui mô, tốc độ tăng trưởng vốn đầu tư xã hộiphân theo thành phần kinh tế
(Giá hiện hành)............................................................................................................60
Bảng 2.3. Cơ cầu vốn đầu tư xã hội phân theo ngành kinh tế.....................................60
Bảng 2.4. Cơ cấu doanh nghiệp phân theo ngành kinh tế............................................62
Bảng 2.5. Cơ cấu doanh nghiệp phân theo qui mô vốn................................................63
Bảng 2.6. Cơ cấu vốn đầu tư xã hội vào phát triển các ngành kinh tếtham gia xuất khẩu
hàng hóa trong giai đoạn 2005 - 2017..........................................................................66
Bảng 2.7. Cơ cấu vốn đầu tư xã hội trong nền kinh tế phân theo khu vựckinh tế giai
đoạn 2005 - 2017.........................................................................................................67
Bảng 2.8. Hệ số giữa giá trị xuất khẩu hàng hóa tăng thêm và vốn đầu tưxã hội tăng
thêm theo khu vực kinh tế trong giai đoạn 2006 - 2017...............................................68
Bảng 2.9. Hệ số giữa giá trị xuất khẩu hàng hóa tăng thêm và vốn đầu tưxã hội tăng
thêm theo ngành kinh tế xuất khẩu trong giai đoạn 2015 - 2017..................................69
Bảng 2.10. Cơ cấu vốn sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp trong nền kinh tế phân
theo ngành kinh tế xuất khẩu trong giai đoạn 2010 - 2016 phân theo khu vực kinh tế
trong giai đoạn 2010 - 2016.........................................................................................72
Bảng 2.12. Hệ số giữa doanh thu thuần, giá trị xuất khẩu hàng hóa và vốn sản xuất
kinh doanh của các doanh nghiệp theo khu vực kinh tế trong giai đoạn 2010 - 2016. .73
Bảng 2.13. Hệ số giữa giá trị xuất khẩu hàng hóa và vốn sản xuất kinh doanh của các
doanh nghiệp theo ngành kinh tế giai đoạn 2010 - 2016..............................................74
Bảng 2.14. Hệ số giữa doanh thu và giá trị xuất khẩu hàng hóacủa các doanh nghiệp
theo ngành kinh tế giai đoạn 2010 - 2016....................................................................74
Bảng 2.15: Cơ cấu mẫu điều tra theo lĩnh vực kinh doanh xuất khẩu chính của doanh
nghiệp.......................................................................................................................... 76
Bảng 2.16. Cơ cấu mẫu điều tra theo qui mô giá trị xuất khẩu hàng hóa của doanh
nghiệp năm 2015 và theo thành phần doanh nghiệp....................................................76
Bảng 2.17. Thực trạng đầu tư nghiên cứu sản phẩm xuất khẩu mới và cải tiến mẫu mã,
bao bì sản phẩm...........................................................................................................79
viii
Bảng 2.18. Thực trạng đầu tư cải tiến bao bì cho sản phẩm xuất khẩu và nghiên cứu
khách hàng................................................................................................................... 80
Bảng 2.19. Thực trạng đầu tư kênh xuất khẩu hàng hóa và quảng bá sản phẩm..........82
Bảng 2.20. Thực trạng đầu tư nghiên cứu xúc tiến xuất khẩu hàng hóa.......................85
Bảng 2.21. Thực trạng vận chuyển và bảo quản nguyên vật liệu, hàng hóa xuất khẩu 88
Bảng 2.22 Tỷ lệ vốn đầu tư xã hội/GDP và hệ số ICOR............................................106
ix
DANH MỤC HÌNH
Hình 2.1. Tốc độ tăng trưởng GDP qua các năm............................................................58
Hình 2.2. Số lượng doanh nghiệp phân theo khu vực kinh tế qua các năm......................61
Hình 2.3. Qui mô vốn kinh doanh bình quân doanh nghiệp phân theo khu vực kinh tế....64
Hình 2.4. Qui mô vốn kinh doanh bình quân doanh nghiệp phân theo ngành kinh tế.......65
Hình 2.5: Cơ cấu mẫu điều tra theo loại hình doanh nghiệp và theo thời gian thành lập. .75
Hình 2.6: Thực trạng nghiên cứu thị trường xuất khẩu...................................................84
Hình 2.7: Các hoạt động xuất khẩu chính của doanh nghiệp...........................................90
1
PHẦN MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của nghiên cứu đề tài luận án
Trải qua hơn 30 năm thực hiện đường lối đổi mới cơ chế quản lý kinh tế và hội nhập kinh
tế quốc tế, hoạt động xuất khẩu không ngừng được mở rộng cả về thị trường và danh
mục hàng hóa với giá trị xuất khẩu hàng hóa tăng trưởng nhanh, cơ cấu và chất lượng
hàng hóa xuất nhập khẩu được cải thiện theo hướng gia tăng các mặt hàng chế biến,
chế tạo với giá trị gia tăng cao... Trong số các nền kinh tế xuất khẩu hàng đầu thế giới,
giá trị xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam đứng thứ 30 vào năm 2012 đã tăng lên thứ 27
vào năm 2016 và thứ 25 trong năm 2017 (nguồn: số liệu của The World Factbook).
Tổng kim ngạch xuất khẩu năm 2017 của Việt Nam đạt 214,02 tỷ USD, bằng 97,36%
GDP. Tăng trưởng xuất khẩu đạt được ở hầu hết các mặt hàng xuất khẩu chủ lực. Năm
2017, cả nước có 29 mặt hàng có kim ngạch xuất khẩu đạt trên 1 tỷ USD tăng so với
25 mặt hàng của năm 2016 và 23 mă ̣t hàng của năm 2015...(nguồn: số liệu Bộ Công
Thương). Điều đó cho thấy, xuất khẩu hàng hóa đã và đang là một định hướng lớn và
là một trong những lĩnh vực trọng tâm của Việt Nam trong quá trình hội nhập kinh tế
với khu vực và thế giới.
Bên cạnh những thành tựu đã đạt được, tăng trưởng xuất khẩu trong những năm
qua chưa thực sự vững chắc, chất lượng tăng trưởng và hiệu quả xuất khẩu còn thấp,
cơ cấu hàng hóa xuất khẩu tuy đã chuyển dịch mạnh sang chế biến, chế tạo, nhưng vẫn
còn phụ thuộc nhiều vào doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài; nhập siêu vẫn là
nguy cơ... Đồng thời, về cơ bản, nền kinh tế vẫn dựa chủ yếu vào tăng trưởng thương
mại, khai thác tài nguyên, khoáng sản, xuất khẩu hàng nông sản thô hoặc hàm lượng
chế biến thấp, gia công hàng hóa ở công đoạn giản đơn của chuỗi giá trị (gia công các
ngành dệt may, da giày, điện tử…).
Theo Báo cáo của Bộ trưởng Bộ Công Thương trình Thường vụ Quốc hội ngày
21 tháng 12 năm 2016, Việt Nam đã ký kết và thực thi 10 hiệp định thươngmại tự do
(FTA), kết thúc đàm phán 2 FTA, và đang đàm phán 4 FTA khác. Các FTA mới được
ký kếtcó những tiêu chuẩn cao và nội dung chưa từng được đề cập trong các thỏa
thuận tự do thương mại trước đó.
Báo cáo chính trị tại Đại hội Đảng lần thứ XII (2016) đã khẳng định “Tiếp tục
nghiên cứu, đàm phán, ký kết, chuẩn bị kỹ các điều kiện thực hiện các hiệp định
thương mại tự do thế hệ mới, tham gia các điều ước quốc tế trongcác lĩnh vực kinh tế,
thương mại, đầu tư... Chủ động, tích cực hội nhập kinh tế quốc tế; đa dạng hóa, đa
phương hóa quan hệ kinh tế quốc tế, tránh lệ thuộc vào một thị trường, một đối tác cụ
2
thể; kết hợp hiệu quả ngoại lực và nội lực, gắn hội nhập kinh tế quốc tế với xây dựng
nền kinh tế độc lập, tự chủ. Rà soát, hoàn thiện hệ thống pháp luật, cơ chế, chính sách
nhằm thực thi có hiệu quả các hiệp định thương mại tự do mà Việt Nam đã ký kết.
Hoàn thiện thể chế để tận dụng cơ hội và phòng ngừa, giảm thiểu các thách thức do
tranh chấp, nhất là tranh chấp thương mại, đầu tư quốc tế”.
Như vậy, trong giai đoạn 2019 - 2020 và tầm nhìn đến năm 2030, Việt Nam sẽ
tiếp tục hội nhập sâu hơn vào nền kinh tế thế giới, tham gia đa phương, đa chiều và đa
lĩnh vực vào quá trình hợp tác kinh tế khu vực và thế giới. Điều đó, một mặt, sẽ tạo
thêm xung lực mới cho phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt là thu hút đầu tư và thúc
đẩy xuất khẩu của Việt Nam với các nền kinh tế trên thế giới. Mặt khác, cũng đòi hỏi
Việt Nam phải đẩy mạnh quá trình tái cấu trúc, đổi mới mô hình tăng trưởng, cải thiện
quá trình phân phối tài nguyên quốc gia, tăng năng suất các yếu tố tổng hợp (TFP) và
cải thiện năng lực cạnh tranh, tính linh hoạt của nền kinh tế...
Về phương diện lý luận, quá trình tái cấu trúc, đổi mới mô hình tăng trưởng, cải
thiện việc phân phối tài nguyên quốc gia... sẽ làm thay đổi cơ cấu đầu tư phát triển
xuất khẩu hàng hóa cả ở phạm vi nền kinh tế và phạm vi trong mỗi doanh
nghiệp.Đồng thời, các lý thuyết kinh tế, nhất là các lý thuyết về mạng sản xuất toàn
cầu, về chuỗicung ứng/phân phối toàn cầu đã tạo ra những cơ sở lý thuyết mới về
thương mại quốc tế. Cơ cấu đầu tư phát triển xuất khẩu hàng hóa của Việt Namhiện
nay còn nhiều bất hợp lý, hiệu quả đầu tư cho xuất khẩu hàng hóa chưa cao, tỷ trọng
vốn đầu tư phát triển xuất khẩu tập trung nhiều ở khu vực có vốn đầu tư nước ngoài,
cơ cấu đầu tư phát triển xuất khẩu của nền kinh tế, doanh nghiệp xuất khẩu chủ yếu
theo chiều rộng, thâm dụng nhiều lao động, hàm lượng công nghệ trong hàng hóa xuất
khẩu của Việt Nam chưa nhiều, giá trị gia tăng hàng hóa xuất khẩu thấp... Do vậy, việc
phân tích và đánh giá cơ cấu đầu tư phát triển xuất khẩu hàng hóa ở phạm vi nền kinh
tế Việt Nam và phạm vi doanh nghiệplà hết sức cần thiết. Qua đó, những khuyến nghị
nhằm thực hiện tái cơ cấuđầu tư bảo đảm cơ cấu đầu tư phát triển xuất khẩu hàng hóa
của Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 làhợp lý và có ý nghĩa quan
trọng trong việc đổi mới mô hình tăng trưởng Việt Nam.
Xuất phát từ những tồn tại trong phát triển xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam
hiện nay, cũng như bối cảnh và những yêu cầu mới trên đây, nghiên cứu sinh đã quyết
định chọn chủ đề: “Tái cơ cấu đầu tư phát triển xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam
thời kỳ đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030”để làm đề tài luận án tiến sĩ.
3
2. Tổng quan các công trình nghiên cứu
2.1. Các công trình nghiên cứu đã được công bố trong nước
2.1.1. Các công trình nghiên cứu về thương mại, xuất nhập
khẩu hàng hóa, phát triển xuất khẩu hàng hóa, chiến lược phát
triển xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam
Chu Văn Cấp (2013), “Xuất khẩu hàng hóa bền vững: Giải pháp thúc đẩy kinh
tế Việt Nam phát triển nhanh và bền vững”,Tạp chí Phát triển và Hội nhập, số
22/2013. Trên cơ sở nghiên cứu một số mô hình tăng trưởng xuất khẩu và phát triển
bền vững, bài viết trình bày tổng quan về tình hình xuất khẩu của Việt Nam thời gian
qua, với những nhận định phát triển xuất khẩu hàng hóa đã có những đóng góp to lớn
vào công cuộc đổi mới đất nước, là một trong những động lực chính của tăng trưởng
kinh tế, góp phần ổn định chính trị, xã hội. Tuy nhiên, mô hình tăng trưởng xuất
khẩu của nước ta thiên về chỉ tiêu số lượng, chưa coi trọng chất lượng, nặng về khai
thác điều kiện tự nhiên và lao động rẻ, thiếu tính bền vững. Thông qua đó, bài viết đề
xuất những giải pháp cần thiết để phát triển xuất khẩu bền vững nhằm thúc đẩy kinh tế
Việt Nam phát triển nhanh và bền vững trong thời gian tới.
Cục Xuất nhập khẩu và Báo Công Thương, Bộ Công Thương (2016), Báo cáo
xuất nhập khẩu Việt Nam 2016, Hà Nội - 2016. Báo cáo phân tích tổng quan về xuất
nhập khẩu năm 2016 (tổng quan về kinh tế Việt Nam và thế giới năm 2016, tổng quan
về xuất khẩu, nhập khẩu năm 2016); tình hình xuất khẩu các mặt hàng (xuất khẩu các
mặt hàng nông thủy sản, công nghiệp chế biến); tình hình nhập khẩu các mặt hàng; thị
trường xuất khẩu, nhập khẩu; chính sách cơ chế xuất nhập khẩu; thông tin về các hiệp
định thương mại tự do, phòng vệ thương mại.
Đặng Đình Đào, Phạm Nguyên Minh và Trương Tấn Quân (2016), Một số
vấn đề thương mại và logistics ở Việt Nam thời kỳ đổi mới 1986 - 2016, NXB. Lao
Động - Xã hội, Hà Nội - 2016. Các tác giả tập trung phân tích về thương mại nội địa,
xuất nhập khẩu hàng hóa, thương mại dịch vụ và logistics trong thời kỳ đổi mới.
Trong đó, có phân tích về cơ cấu hàng hóa, cơ cấu thị trường xuất khẩu, quá trình
chuyển dịch cơ cấu hàng hóa và cơ cấu thị trường xuất khẩu chỉ ra những kết quả đạt
được, những tồn tại, hạn chế và nguyên nhân; trên cơ sở đó, đề xuất một số giải pháp
chủ yếu nhằm phát triển xuất khẩu hàng hóa giai đoạn 2017 - 2025.
Đặng Đình Đào - Nguyễn Vĩnh Thanh - Phạm Nguyên Minh - Phạm Cảnh
Huy (2017), Một số vấn đề thương mại dịch vụ Việt Nam trong hội nhập kinh tế quốc
tế, NXB. Lao động - Xã hội, Hà Nội - 2017. Nghiên cứu đề cập tới thương mại dịch
4
vụ, logistics, thương mại nội địa, xuất nhập khẩu hàng hóa trong thời kỳ hội nhập.
Về xuất khẩu hàng hóa, các tác giả phân tích về qui mô, kim ngạch xuất khẩu, các
ngành hàng xuất khẩu chủ lực, cơ cấu hàng hóa và cơ cấu thị trường xuất khẩu, định
hướng và giải pháp phát triển xuất khẩu hàng hóa đến năm 2025.
Phạm Nguyên Minh (2016), “Giải pháp phát triển xuất khẩu hàng hóa của
Việt Nam trong thời kỳ hội nhập”, Bài viết trong Kỷ yếu Hội thảo quốc tế Kinh tế
Việt Nam trong thời kỳ hội nhập: Cơ hội và thách thức, NXB. Hồng Đức. Tác giả
phân tích thực trạng xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam trong thời kỳ hội nhập 1995 2015, chỉ ra những kết quả đạt được, những tồn tại hạn chế về qui mô và kim ngạch
xuất khẩu, cơ cấu và các mặt hàng xuất khẩu chủ lực, cơ cấu thị trường xuất khẩu,
nghiên cứu bối cảnh quốc tế và trong nước ảnh hưởng tới xuất khẩu hàng hóa của
Việt Nam giai đoạn 2016 - 2020, đề xuất định hướng và giải pháp phát triển xuất
khẩu hàng hóa của Việt Nam giai đoạn 2016 - 2020.
Phạm Nguyên Minh - Phùng Thị Vân Kiều (2016),“Phát triển xuất nhập
khẩu hàng hóa của Việt Nam: Thực trạng và giải pháp”, Bài viết trong Kỷ yếu Hội
thảo Phát triển thương mại Việt Nam giai đoạn 2016 - 2025, Hà Nội - tháng
11/2016. Bài viết đi sâu phân tích thực trạng phát triển xuất nhập khẩu hàng hóa giai
đoạn 1995 - 2015 chỉ ra những thành tựu, tồn tại hạn chế và nguyên nhân; dự báo bối
cảnh quốc tế và trong nước ảnh hưởng tới phát triển xuất nhập khẩu hàng hóa của
Việt Nam giai đoạn 2016 - 2025; đề xuất một số giải pháp chủ yếu phát triển xuất
nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam giai đoạn 2016 - 2025. Bài viết có phân tích
chuyển dịch cơ cấu xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam giai đoạn 1995 - 2015, những
kết quả đạt được và những hạn chế, nguyên nhân.
Hồ Trung Thanh (2009), Xuất khẩu bền vững ở Việt Nam trong quá trình hội
nhập kinh tế quốc tế, Luận án tiến sĩ, Đại học Quốc gia Hà Nội. Với mục đích nghiên
cứu là làm rõ bản chất của xuất khẩu bền vững và vận dụng đối với hoạt động xuất
khẩu ở Việt Nam nhằm góp phần phát triển xuất khẩu nước ta theo hướng bền vững
trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế, luận án có các nội dung: hệ thống hoá và phát
triển một số lý thuyết về phát triển bền vững ứng dụng đối với hoạt động xuất khẩu;
đưa ra các tiêu chí đánh giá phát triển xuất khẩu bền vững; đánh giá hoạt động xuất
khẩu theo các tiêu chí phát triển bền vững ở Việt Nam từ năm 1995 - 2007; đề xuất
một số quan điểm và giải pháp phát triển xuất khẩu bền vững ở Việt Nam trong quá
trình hội nhập kinh tế quốc tế.
5
Đinh Văn Thành (Chủ nhiệm), Nghiên cứu chất lượng tăng trưởng xuất khẩu
hàng hóa của Việt Nam trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa, Đề tài Nghiên
cứu khoa học cấp Bộ, Hà Nội - 2007. Đề tài làm rõ cơ sở lý luận về chất lượng tăng
trưởng xuất khẩu hàng hóa trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa; phân tích và
đánh giá thực trạng chất lượng tăng trưởng xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam hiện nay
qua một số tiêu chí lựa chọn như qui mô xuất khẩu, kim ngạch xuất khẩu bình quân
đầu người, tốc độ tăng trưởng xuất khẩu, tốc độ tăng trưởng xuất khẩu với tốc độ tăng
trưởng kinh tế, tỷ trọng kim ngạch xuất khẩu trên tổng kim ngạch xuất nhập khẩu, cơ
cấu xuất khẩu theo nhóm hàng, cơ cấu xuất khẩu theo thị trường, cơ cấu xuất khẩu
theo chủ thể tham gia kinh doanh xuất khẩu, qua đó chỉ ra những thành tựu đạt được,
những hạn chế và nguyên nhân; dự báo những nhân tố ảnh hưởng đến hoạt động xuất
nhập khẩu và chất lượng tăng trưởng xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam; đưa ra quan
điểm nâng cao chất lượng tăng trưởng xuất khẩu hàng hóa trong thời kỳ đẩy mạnh
công nghiệp hóa, hiện đại hóa; đề xuất các giải pháp nâng cao chất lượng tăng trưởng
xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam.
Đinh Văn Thành (Chủ nhiệm), Nghiên cứu luận cứ khoa học xây dựng chiến
lược phát triển thương mại của Việt Nam thời kỳ 2011 - 2020, Đề tài NCKH cấp Bộ,
MS: 54.11.RD/HĐ-KHCN, Hà Nội - tháng 12/2007. Các tác giả nghiên cứu tổng quan
một số vấn đề lý luận trong xây dựng chiến lược phát triển thương mại; đánh giá tình
hình xây dựng và thực hiện chiến lược phát triển thương mại Việt Nam thời kỳ 2001 2010; dự báo bối cảnh trong nước và quốc tế có tác động đến xây dụng và thực hiện
chiến lược phát triển thương mại Việt Nam thời kỳ 2011 - 2020; trên cơ sở đó, đề xuất
giải pháp nâng cao hiệu lực thực hiện chiến lược phát triển thương mại Việt Nam thời
kỳ 2011 - 2020.
Phạm Tất Thắng (Chủ nhiệm), Mối quan hệ giữa tăng trưởng thương mại với
tăng trưởng kinh tế, Đề tài NCKH cấp Bộ, Mã số: 2007-78-014, Hà Nội - 12/2007. Đề
tài làm rõ một số vấn đề lý luận chung về mối quan hệ giữa tăng trưởng thương mại
với tăng trưởng kinh tế; phân tích và đánh giá thực trạng mối quan hệ giữa tăng trưởng
thương mại với tăng trưởng kinh tế ở Việt Nam từ năm 2002 đến nay; đề xuất nâng
cao sự đóng góp của tăng trưởng thương mại trong tăng trưởng kinh tế.
Trịnh Thị Thanh Thủy (Chủ nhiệm), Nghiên cứu chiến lược điều chỉnh cơ cấu
thương mại Việt Nam theo hướng công nghiệp hoá, hiện đại hoá, Đề tài NCKH cấp Bộ,
Mã số: 04.09.RD, Hà Nội - tháng 12/2009. Đề tài phân tích và đánh giá thực trạng cơ
cấu thương mại Việt Nam giai đoạn 1991 - 2009 chỉ ra những thành tựu đạt được,
những tồn tại, bất cập và nguyên nhân; dự báo bối cảnh và làm rõ những vấn đề đặt ra
6
đối với điều chỉnh cơ cấu thương mại Việt Nam; đề xuất quan điểm, phương hướng và
mục tiêu điều chỉnh cơ cấu thương mại Việt Nam.
Trịnh Thị Thanh Thủy (Chủ biên), Phương hướng điều chỉnh cơ cấu thương
mại Việt Nam đến năm 2020, NXB. Thông tin và Truyền thông, Hà Nội - 2010. Các
tác giả tập trung phân tích cơ cấu thương mại Việt Nam thời kỳ 1991 - 2009 (cơ cấu
thương mại trong nước và xuất nhập khẩu, cơ cấu thương mại hàng hóa và thương
mại dịch vụ, cơ cấu thương mại bán buôn và bán lẻ, cơ cấu thương mại theo ngành
sản xuất/sản phẩm, cơ cấu thương mại theo thị trường, cơ cấu thương mại theo thành
phần kinh tế) và đánh giá thực trạng cơ cấu thương mại. Nghiên cứu bối cảnh và
những vấn đề đặt ra đối với điều chỉnh cơ cấu thương mại Việt Nam. Trên cơ sở đó,
đưa ra quan điểm, phương hướng, mục tiêu, các phương án điều chỉnh cơ cấu thương
mại Việt Nam và đề xuất kiến nghị, giải pháp điều chỉnh cơ cấu thương mại.
Nguyễn Thị Quỳnh Vân (Chủ nhiệm), Nghiên cứu điều chỉnh chiến lược phát
triển xuất nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam giai đoạn 2016 - 2020, Đề tài NCKH
cấp Bộ, Hà Nội - 2015. Nhóm nghiên cứu làm rõ cơ sở lý luận về chiến lược và
điều chỉnh chiến lược xuất nhập khẩu hàng hóa; đánh giá thực trạng thực hiện chiến
lược xuất nhập khẩu hàng hóa giai đoạn 2011 - 2015 chỉ ra những thành tựu và hạn
chế, nguyên nhân và các bài học rút ra; trên cơ sở đó đưa ra định hướng và giải
pháp điều chỉnh chiến lược xuất nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam giai đoạn 2016 2020.
Lê Danh Vĩnh (Chủ nhiệm), Luận cứ khoa học cho xây dựng chính sách xuất
nhập khẩu bền vững của Việt Nam thời kỳ 2011 - 2020, Đề tài NCKH cấp Nhà nước,
Viện Nghiên cứu Thương mại, Hà Nội - 2014. Đề tài làm rõ căn cứ khoa học cho việc
xây dựng chính sách xuất nhập khẩu bền vững của Việt Nam (bao gồm cả cơ sở lý
thuyết và cơ sở thực tiễn); đưa ra hệ tiêu chí đánh giá xuất nhập khẩu bền vững; các
nhân tố ảnh hưởng đến xuất nhập khẩu bền vững; kinh nghiệm xây dựng chính sách
xuất nhập khẩu bền vững của một số nước; phân tích đánh giá thực trạng xuất, nhập
khẩu và chính sách xuất, nhập khẩu Việt Nam theo các tiêu chí phát triển bền vững; từ
đó xác định phương hướng và các giải pháp hoàn thiện chính sách xuất, nhập khẩu bền
vững của Việt Nam cho giai đoạn 2011 - 2020; cụ thể hóa trong một số ngành hàng
trọng điểm có tỷ trọng xuất khẩu cao, có tiềm năng giá trị gia tăng cao.
Quyết định số 2146/QĐ-TTg ngày 01 tháng 12 năm 2014 của Thủ tướng Chính
phủ phê duyệt Đề án “Tái cơ cấu ngành Công Thương phục vụ sự nghiệp công nghiệp
hóa, hiện đại hóa và phát triển bền vững giai đoạn đến năm 2020, tầm nhìn đến năm
7
2030”. Đề án là tái cơ cấu ngành Công Thương nhằm thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu nền
kinh tế, nâng cao chất lượng tăng trưởng, năng suất lao động và năng lực cạnh tranh
của ngành; Nghiên cứu đổi mới mô hình, tổ chức hoạt động của ngành; xây dựng mô
hình quản lý nhà nước về năng lượng hợp lý đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế, xã hội
của đất nước, phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Quyết định số 899/QĐ-TTg ngày 10 tháng 06 năm 2013 của Thủ tướng Chính
phủ phê duyệt Đề án “Tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia
tăng và phát triển bền vững”. Đề án là tăng cường sự tham gia của tất cả các thành
phần kinh tế, xã hội từ trung ương đến địa phương trong quá trình tái cơ cấu ngành;
đẩy mạnh phát triển đối tác công tư (PPP) và cơ chế đồng quản lý, phát huy vai trò của
các tổ chức cộng đồng. Nông dân và doanh nghiệp trực tiếp đầu tư đổi mới quy trình
sản xuất, công nghệ và thiết bị để nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh và sử dụng
tài nguyên hiệu quả hơn.
2.1.2. Các công trình nghiên cứu về cơ cấu đầu tư chung, cơ cấu đầu tư phát
triển xuất khẩu hàng hóa
Anh Chuyên (2015), Cơ cấu đầu tư và cơ cấu đầu tư hợp lý,
https://www.wattpad.com. Tác giả trình bày khái niệm về cơ cấu đầu tư, đặc điểm của
cơ cấu đầu tư (mang tính khách quan, mang tính lịch sử và xã hội nhất định), phân loại
cơ cấu đầu tư (cơ cấu đầu tư theo nguồn vốn, cơ cấu vốn đầu tư, cơ cấu đầu tư theo
ngành, cơ cấu đầu tư theo vùng, địa phương), các nhân tố ảnh hưởng tới cơ cấu đầu tư,
tác động của cơ cấu đầu tư tới sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế, phát triển xuất khẩu hàng
hóa; khái niệm cơ cấu đầu tư hợp lý, phân loại cơ cấu đầu tư hợp lý (cơ cấu đầu tư hợp
lý theo nguồn vốn, cơ cấu đầu tư hợp lý theo ngành kinh tế, cơ cấu đầu tư hợp lý theo
vùng lãnh thổ, địa phương); chuyển dịch cơ cấu đầu tư (khái niệm, sự cần thiết của
chuyển dịch cơ cấu đầu tư).
Trần Du Lịch (2011), “Tổng quan về cơ cấu đầu tư, trước hết là đầu tư công”,
Báo cáo chuyên đề, TP. Hồ Chí Minh - 2011. Tác giả đề cập tới: nội dung tái cơ cấu
đầu tư trong Đề án “Tái cơ cấu và chuyển đổi mô hình tăng trưởng kinh tế…” theo
Nghị quyết số 11/2011/QH13 ngày 9 tháng 11 năm 2011 của Quốc hội; chỉ ra điểm
xuất phát của nền kin tế Việt Nam khi tiến hành tái cơ cấu và chuyển đổi mô hình tăng
trưởng, cốt lõi của tái cơ cấu kinh tế là chuyển nền công nghiệp từ gia công sang sản
xuất và đề xuất 7 nhóm nội dung tái cơ cấu nền kinh tế.
Nguyễn Ngọc Sơn - Lê Thị Ngọc Diệp (2014), “Cơ cấu đầu tư công ở Việt
Nam hiện nay”, Tạp chí Khoa học xã hội Việt Nam, số 2 (75) - 2014. Bài viết phân
8
tích thực trạng kinh tế Việt Nam giai đoạn sau khủng hoảng kinh tế thế giới (năm
2008); thực trạng đầu tư công và tái cơ cấu đầu tư công như tỷ trọng đầu tư công trong
tổng vốn đầu tư toàn xã hội, qui mô và tốc độ tăng trưởng đầu tư công, cơ cấu vốn đầu
tư công, về phân cấp đầu tư công, hiệu quả đầu tư công; sự cần thiết phải tái cơ cấu
đầu tư công ở Việt Nam vì các lý do như tăng trưởng kinh tế Việt Nam giai đoạn 2001
- 2010 chủ yếu dựa vào vốn, đầu tư là nguồn gốc của tăng trưởng, đầu tư công trong
thời gian qua đã thực hiện sứ mạng quan trọng trong thúc đẩy tăng trưởng và phát triển
của Việt Nam, sự thay đổi nền kinh tế toàn cầu đòi hỏi các quốc gia phải thay đổi mô
hình tăng trưởng theo hướng hiện đại hơn và phù hợp hơn với các xu thế mới như nền
kinh tế xanh, nền kinh tế tri thức…
2.1.3. Các công trình nghiên cứu về các vấn đề liên quan đến tái cơ cấu nền
kinh tế, tái cơ cấu đầu tư của Việt Nam
Quốc Anh và Bá Tú (2015), “Tái cơ cấu nền kinh tế: yêu cầu mới, phương thức
mới”, Báo Diễn đàn Doanh nghiệp, ngày 15/11/2015. Bài viết làm rõ việc thực trạng
tái cơ cấu nền kinh tế Việt Nam giai đoạn 2011 - 2015 chậm, chưa đạt mục tiêu mà
Nghị quyết Quốc hội đề ra là tái cơ cấu kinh tế phải gắn với đổi mới mô hình tăng
trưởng, đưa ra phương hướng tái cơ cấu nền kinh tế giai đoạn tới và xác định rõ những
yêu cầu mới, phương thức thực hiện phù hợp với hoàn cảnh hội nhập sâu rộng.
Pham Thi Anh Thu (2000), “Thay đổi cơ cấu xuất khẩu ở Việt Nam: Ảnh
hưởng tới vận tải biển của Việt Nam”, Master of Sicience in Shipping Management,
World Maritime University. Tác giả phân tích những thay đổi trong cơ cấu hàng hóa
xuất khẩu ở Việt Nam như giảm xuất khẩu khoáng sản và nguyên liệu thô, gia tăng
xuất khẩu hàng chế biến, chế tạo; trên cơ sở đó chỉ ra những ảnh hưởng đối với vận tải
biển của Việt Nam.
Vũ Hùng Cường (2013), Tái cơ cấu kinh tế và cải tổ mô hình tăng trưởng ở
Việt Nam, Wie’s Irolnictwo, Nr 3 (160) 2013. Tác giả phân tích điểm yếu và khuyết
điểm của cơ cấu kinh tế hiện thời và tăng trưởng mô hình; đưa ra định hướng và giải
pháp cho tăng trưởng kinh tế gắn với cải tổ mô hình tăng trưởng trong thời kỳ 2012 2020; đề xuất một số giải pháp chủ yếu như giải pháp ổn định kinh tế vĩ mô, giải pháp
cho sự thay đổi, cải tổ cơ cấu và phân phối lại nguồn lực, giải pháp tái cơ cấu đầu tư
tập trung vào đầu tư công, giải pháp tái cơ cấu hệ thống tài chính tiền tệ tập trung vào
hệ thống ngân hàng thương mại.
Hồng Hạnh (2017), “Cơ cấu lại ngành công nghiệp Việt Nam 2017 - 2020
hướng tới tăng trưởng nhanh và bền vững”,http://www.moit.gov.vn, ngày 31/5/2017.
9
Tác giả trình bày những thành tựu của công nghiệp Việt Nam 10 năm qua như giá trị
sản xuất công nghiệp tăng cao gấp 3,5 lần, công nghiệp luôn là ngành xuất khẩu chủ
đạo của Việt Nam với tỷ trọng ở mức xấp xỉ 90% tổng kim ngạch xuất khẩu cả nước
qua các năm, cơ cấu xuất khẩu của các ngành công nghiệp chuyển dịch theo hướng
tích cực với tỷ trọng các ngành công nghiệp chế biến, chế tạo từ 46,7% năm 2000 lên
97,3% vào năm 2015… Bên cạnh những thành tựu đạt được, những tồn tại hạn chế
như tốc độ tăng trưởng của ngành công nghiệp đang có xu hướng chậm lại, từ trung
bình 14,3%/năm của giai đoạn 2006 - 2010 giảm xuống 10%/năm giai đoạn 2011 2015 và giảm hầu hết trong các nhóm ngành công nghiệp, tốc độ tăng năng suất lao
động của ngành công nghiệp giai đoạn 2006 - 2015 khoảng 2,4%/năm, chậm hơn tốc
độ tăng bình quân của nền kinh tế là 3,9%. Những điểm nghẽn lớn khiến tăng trưởng
công nghiệp Việt Nam chậm và chưa thực sự vững chắc như tăng trưởng công nghiệp
phụ thuộc nhiều vào các yếu tố về vốn, tài nguyên, lao động trình độ thấp, chưa dựa
nhiều vào tri thức, khoa học và công nghệ, lao động có kỹ năng; một số ngành công
nghiệp chủ đạo chưa được tổ chức theo mô hình chuỗi giá trị, đặc biệt là các ngành
công nghiệp định hướng xuất khẩu; ngành công nghiệp Việt Nam còn phụ thuộc vào
nhập khẩu, thiếu chủ động và dễ tổn thương trước các biến động của thị trường thế
giới, đặc biệt là nhập khẩu nguyên liệu đầu vào cho sản xuất…
Lê Thị Mai Liên - Lê Thị Thanh Huyền (2015), “Tái cơ cấu đầu tư công Những vấn đề cần hoàn thiện”, http//:www.mof.gov.vn. Bài viết phân tích và đánh giá
thực trạng về tái cơ cấu đầu tư công của Việt Nam, chỉ ra các kết quả đạt được như hệ
thống thể chế về quản lý đầu tư công đã dần được hoàn thiện, đã điều chỉnh cơ cấu vốn
đầu tư, những tồn tại hạn chế như phạm vi đầu tư công chưa rõ ràng, thể chế về quản
lý đầu tư công ban hành chậm, công tác quản lý đầu tư công vẫn còn nhiều bất cập;
trên cơ sở đó đưa ra một số đề xuất để thực hiện tái cơ cấu đầu tư công đạt hiệu quả
cao như cần có sự thống nhất về phạm vi đầu tư công, đẩy mạnh việc hoàn thiện thể
chế về quản lý đầu tư công, cần làm rõ hơn nữa nội dung của tái cơ cấu đầu tư công
trong các ngành, lĩnh vực, vùng…
Vũ Nhữ Thăng (2016), “Định hướng đầu tư nhà nước giai đoạn 2016 - 2020
gắn với tái cơ cấu đầu tư”, Tạp chí Kinh tế Tài chính Việt Nam, số 3 tháng 12/2015.
Bài viết tập trung: phân tích thực trạng đầu tư từ ngân sách nhà nước; đưa ra định
hướng đầu tư và hỗ trợ vốn cho các doanh nghiệp; đề xuất các giải pháp như điều
chỉnh chính sách tín dụng đầu tư nhà nước, tiếp tục hoàn thiện nguyên tắc phân bổ vốn
đầu tư phát triển từ nguồn vốn ngân sách nhà nước giai đoạn 2016 - 2020.
2.2. Các công trình nghiên cứu ngoài nước
10
2.2.1. Các công trình nghiên cứu về xuất khẩu hàng hóa, phát triển xuất
khẩu hàng hóa, chuyển dịch cơ cấu hàng hóa xuất khẩu, thị trường xuất khẩu
hàng hóa
Ngoài những lý thuyết về thương mại quốc tế của các học giả như Adam
Smith, David Ricardo, Heckscher - Ohlin, Raymond Vernon (đưa ra lý thuyết về vòng
đời sản phẩm)… nhiều công trình nghiên cứu về xuất khẩu hàng hóa, phát triển xuất
khẩu hàng hóa, chuyển dịch cơ cấu hàng hóa xuất khẩu, thị trường xuất khẩu hàng
hóa của Việt Nam đã đượchọc giả và tổ chức nước ngoài công bố như:
Kari Martin (2003), Vietnam: Deeping Reforms for Rapid Export Growth (Cải
tổ sâu để tăng trưởng xuất khẩu nhanh), http://siteresources.worldbank.org. Tác giả
phân tích: thực trạng xuất khẩu (khuynh hướng xuất khẩu, thay đổi thành phần xuất
khẩu, nâng cấp cơ cấu hàng hóa xuất khẩu); chính sách của Việt Nam; đầu tư trực tiếp
nước ngoài và xuất khẩu; thâm nhập thị trường thế giới của hàng hóa Việt Nam; ảnh
hưởng của việc Trung Quốc gia nhập WTO đối với việc xuất khẩu của Việt Nam.
OECD (2015), Vietnam Exports, Imports and Trade partners (Xuất khẩu, nhập
khẩu và đối tác thương mại), Report October 2015, http: atlas.media. Báo cáo đề cập
tới xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa và đối tác thương mại của Việt Nam; phân tích
về thực trạng xuất khẩu, kim ngạch xuất khẩu, các mặt hàng xuất khẩu chủ lực, các
thị trường xuất khẩu chính, có đề cập tới thị trường Trung Quốc.
World Bank (2003), Trade Reform in Vietnam: Opportunities with Emerging
Challenges (Cải tổ thương mại ở Việt Nam: Những cơ hội cùng với những thách
thách), Report June 2003. Báo cáo phân tích tiến trình cải tổ thương mại ở Việt Nam;
những cơ hội mang lại cho phát triển thương mại của Việt Nam; những thách thức
chính trong chính sách thương mại từ năm 2000; sự kết hợp cải tổ thương mại với cải
tổ cơ cấu kinh tế; thực tiễn tham gia của Việt Nam vào WTO và các hiệp định thương
mại tự do đa phương, khu vực; ảnh hưởng của việc Trung Quốc gia nhập WTO đối với
Việt Nam.
2.2.2. Các công trình nghiên cứu về đầu tư, đầu tư trực tiếp nước ngoài tác
động tới tăng trưởng kinh tế, xuất khẩu hàng hóa
Một số nghiên cứu của các học giả nước ngoài về đầu tư, đầu tư trực tiếp nước
ngoài tác động tới tăng trưởng kinh tế, xuất khẩu hàng hóa như:
Elena Pelinescu (2009), “The Impact of Foreign Direct Investment on the
Economic Growth and Countries’Export Potential (Ảnh hưởng của đầu tư trực tiếp
- Xem thêm -
.DOCX 
216 
250 
95 
