Tài liệu Thay vinh ngung tho khi ngu va benh tim mach [compatibility mode]

NGƯNG THỞ KHI NGỦ VÀ BỆNH TIM MẠCH (Sleep Apnea and Cardiovascular Disease) PGS.TS. Phạm Nguyễn Vinh* BS. Huỳnh Thanh Kiều* BS. Hồ Thị Tuyết Mai* BS. Lê Cao Kha* * Bệnh viện Tim Tâm Đức 1 Ngưng thở khi ngủ và bệnh tim mạch Sinh lý giấc ngủ Thời gian ngủ: 1/3 đời người Ngủ với chuyển động mắt nhanh (REM): 25%/giấc ngủ trong đêm Ngủ REM:  Điều hòa nhiệt giảm  Giao cảm ↑, tần số tim ↑, huyết áp ↑ Ngủ không REM:  Điều hòa tim và hệ giao cảm ổn định  Phó giao cảm ↑, giao cảm ↓ REM: rapid eye movement TL: Somer VK. Braunwald’s Heart Disease 2012, Elsevier, 3th ed, p 1719-1724 2 Ngưng thở khi ngủ và bệnh tim mạch Các kiểu rối loạn giấc ngủ Ngưng thở khi ngủ kiểu nghẽn (Obstructive sleep Apnea – OSA)  Tắc đường thở trên  Ngăn thông khí một phần hay toàn phần  Ngưng thở do nghẽn: mất thông khí ít nhất 10 giây Ngưng thở khi ngủ kiểu trung tâm (Central Sleep ApneaCheyne Stokes Respirations)  Luân chuyển: thở nhanh, ngưng thở  Ở trẻ sơ sinh, người lớn du lịch đến vùng cao, suy tim 3 Ngưng thở khi ngủ và bệnh tim mạch Một số định nghĩa Hypopnea: giảm 50-75% airflow ± giảm độ bảo hòa oxy 2-4%, kéo dài ≥ 10 giây Apnea: giảm ≥ 90% airflow, kéo dài ≥ 10 giây. AHI (Apnea-Hypopnea Index): số đợt ngưng thở và giảm thở trong một giờ ngủ. RDI (Respiratory Disturbance Index): trung bình số đợt rối loạn thở trong một giờ ngủ Circulation 2008;118;1080-1111 4 Ngưng thở khi ngủ và bệnh tim mạch Định nghĩa ngưng thở khi ngủ Ngưng thở trong khi ngủ  > 5 lần/ giờ  Mỗi lần kéo dài > 10 giây  Phân độ nặng của OSA (Obstructive Sleep Apnea)  AHI 5-14/ giờ : nhẹ  AHI 15-30/ giờ : trung bình  AHI > 30/ giờ : nặng Management of Obstructive Sleep Apnoea/Hypopnoea Syndrome in Adults. the British Thoracic Society; June 2003 5 Ngưng thở khi ngủ và bệnh tim mạch Tần suất ngưng thở khi ngủ OSA: chiếm 24% ở nam, 9% ở nữ. Cứ 1 trong 5 người lớn có OSA nhẹ (AHI≥ 5) Cứ 1 trong 15 người lớn có OSA vừa đến nặng (AHI ≥ 15) 80-90% bệnh nhân OSA không được chẩn đoán Circulation 2008;118;1080-1111 6 Ngưng thở khi ngủ và bệnh tim mạch Tần suất ngưng thở khi ngủ tăng theo tuổi Am J Respir Crit Care Med. 2002 May 1;165(9):1217-39 7 Ngưng thở khi ngủ và bệnh tim mạch Yếu tố thuận lợi Lớn tuổi Nam giới Béo phì Nghiện thuốc ngủ, an thần Hút thuốc lá Nghiện rượu Management of Obstructive Sleep Apnoea/Hypopnoea Syndrome in Adults. the British Thoracic Society; June 2003 8 Ngưng thở khi ngủ và bệnh tim mạch Ngưng thở khi ngủ và bệnh tim mạch Bệnh nhân tim mạch có tần suất ngưng thở khi ngủ cao gấp 2-3 lần so với dân số chung. Một nghiên cứu theo dõi 11 năm trên bệnh nhân ở San Diego (Cali): tử vong do bệnh tim mạch cao hơn ở nhóm bệnh nhân OSA:  35% ở nhóm có AHI < 15  56% ở nhóm có AHI ≥ 15 Circulation 2008;118;1080-1111 9 Ngưng thở khi ngủ và bệnh tim mạch Ngưng thở khi ngủ và bệnh tim mạch 10 Ngưng thở khi ngủ và bệnh tim mạch Sinh lý bệnh hội chứng ngưng thở khi ngủ (OSA) 11 Ngưng thở khi ngủ và bệnh tim mạch Cấu trúc cơ hầu họng/ OSA Chức năng của các cơ dãn và kéo vào hầu họng: qui định độ thông đường thở trên Nằm ngửa: dễ nghẽn thở do sụp lưỡi, vòm hầu, chàm Hàm đưa ra sau, hàm nhỏ, amidan lớn, lưỡi lớn, cực đại đầu chi: tăng OSA TL: White DP. Am J Respir Crit Care Med 2005; 172: 1363 12 Ngưng thở khi ngủ và bệnh tim mạch Phân loại OSA/ mức độ nặng nhẹ 13 Ngưng thở khi ngủ và bệnh tim mạch Hàm đưa ra sau 14 Ngưng thở khi ngủ và bệnh tim mạch Sinh lý bệnh Yếu tố thần kinh 15 Ngưng thở khi ngủ và bệnh tim mạch Triệu chứng lâm sàng của OSA Ngáy to và không đều Ngưng thở lặp đi lặp lại nhiều lần trong khi ngủ Mệt mỏi ban ngày Ngủ không yên, hay thức giấc, cảm giác ngạt thở trong khi ngủ. Đổ mồ hôi ban đêm Đi tiểu đêm Nhức đầu buổi sáng sớm mới thức dậy Thiếu tập trung, giảm trí nhớ Bất lực Circulation 2008;118;1080-1111 16 Ngưng thở khi ngủ và bệnh tim mạch Khi nào khảo sát ngưng thở khi ngủ ở bệnh nhân tim mạch? Ngủ ngáy Ngưng thở khi ngủ (người thân chứng kiến) Béo phì Tình trạng buồn ngủ ban ngày Không đáp ứng với điều trị chuẩn, kháng trị. Circulation 2008;118;1080-1111 17 Ngưng thở khi ngủ và bệnh tim mạch Chẩn đoán ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ Đa ký giấc ngủ: polysomnography (PSG) Dụng cụ chẩn đoán tại nhà: home sleep tests (HSTs) Obstructive Sleep Apnea and Home Sleep Monitoring; Medscape. Mar 29, 2011. 18 Ngưng thở khi ngủ và bệnh tim mạch Trắc nghiệm giấc ngủ tại nhà (HSTs: Home sleep tests ) (1) Các máy: Edentec, PolyG, AutoSet, Embletta, Sibel Home, Bedbugg, NovaSom, WatchPAT, SNAP, ApneaLink, SOMNOcheck, Stardust II, Apnomonitor, and Apnea Risk Evaluation System (ARES) Unicorder. Độ nhạy cảm 86-100 %, độ đặc hiệu 64-100%. Obstructive Sleep Apnea and Home Sleep Monitoring; Medscape. Mar 29, 2011. 19 Ngưng thở khi ngủ và bệnh tim mạch Trắc nghiệm giấc ngủ tại nhà (HSTs: Home sleep tests ) (2) Ưu điểm: Ngủ tại nhà: tự nhiên và thoải mái hơn Rẻ tiền, sẳn có Chẩn đoán OSA và theo dõi điều trị với máy CPAP Không nguy hại cho bệnh nhân. Nhược điểm: Không xử lý kịp thời lỗi kỹ thuật Không chẩn đoán được các dạng rối loạn giấc ngủ khác Bệnh nhân không thoải mái Không ghi nhận chính xác tình trạng thức, ngủ. Obstructive Sleep Apnea and Home Sleep Monitoring; Medscape. Mar 29, 2011. 20