Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Giáo dục - Đào tạo Cao đẳng - Đại học Thực trạng sản xuất và tiêu thụ hương trầm tại thị trấn tân lạc, huyện quỳ châu,...

Tài liệu Thực trạng sản xuất và tiêu thụ hương trầm tại thị trấn tân lạc, huyện quỳ châu, tỉnh nghệ an

.PDF
87
227
54

Mô tả:

ĐẠI HỌC HUẾ TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ KHOA KINH TẾ VÀ PHÁT TRIỂN tế H uế -------------------- in h KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC cK TÌNH HÌNH SẢN XUẤT VÀ TIÊU THỤ SẢN PHẨM HƯƠNG TRẦM TẠI THỊ TRẤN TÂN LẠC, ng Đ ại họ HUYỆN QUỲ CHÂU, TỈNH NGHỆ AN Giảng viên hướng dẫn: Lương Thị Luân Th.S. NguyễnVănLạc ườ Sinh viên thực hiện: Tr Lớp: K43B – KTNN Niên khóa: 2009 -2013 Huế, tháng 05 năm 2013 i Lời Cảm Ơn tế H uế Tập luận văn này là sản phẩm của sự kết hợp hài hoà giữa kiến thức lý thuyết và kinh nghiệm thực tế mà tôi đã có trong quá trình học tập tại trường Đại học Kinh tế Huế cũng như quá trình thực tập tại Uỷ ban nhân dân huyện Quỳ Châu - Nghệ An. Để hoàn thành tập luận văn này, tôi đã nhận được sự giúp đỡ rất lớn của nhiều cá nhân và tổ chức. in h Trước tiên, cho phép tôi được bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc nhất đến thầy giáo Thạc sỹ Nguyễn Văn Lạc. Người đã dành nhiều thời gian và công sức trực tiếp hướng dẫn tôi suốt quá trình thực hiện luận văn, bắt đầu từ việc chọn đề tài, thiết lập bảng câu hỏi cho tới những công việc cuối cùng để hoàn thành bản luận văn. cK Tôi xin chân thành cảm ơn tập thể giảng viên trường Đại học Kinh tế Huế đặc biệt là các thầy giáo, cô giáo trực tiếp giảng dạy, truyền đạt những kiến thức quý báu cho tôi trong suốt bốn năm qua. Đ ại họ Tôi xin chân thành cảm ơn tập thể cán bộ phòng nông nghiệp và phát triển nông thôn huyện Quỳ Châu, nhân viên UBND huyện Quỳ Châu, UBND thị trấn Tân Lạc, bà con nông dân thị trấn Tân Lạc đã tạo điều kiện thuận lợi, giúp đỡ tôi rất nhiều trong quá trình thu thập số liệu, tìm hiểu tình hình thực tế tại địa phuơng. Cuối cùng tôi xin cảm ơn gia đình, bạn bè đã giúp đỡ tôi về mặt tinh thần cũng như những góp ý bổ ích để tôi có thể hoàn thiện đề tài một cách tốt nhất. Tr ườ ng Mặc dù có nhiều cố gắng nhưng trong bài luận văn này vẫn không tránh khỏi những hạn chế, thiếu sót nhất định. Kính mong quý thầy giáo, cô giáo, bạn bè tiếp tục đóng góp ý kiến để đề tài ngày càng được hoàn thiện hơn. Huế, tháng 5 năm 2013 Sinh viên Lương Thị Luân ii iii ng ườ Tr Đ ại h in cK họ uế tế H MỤC LỤC LỜI CẢM ƠN................................................................................................................. ii MỤC LỤC ......................................................................................................................iv uế DANH MỤC CÁC THUẬT NGỮ VIẾT TẮT............................................................ vii DANH MỤC BẢNG ................................................................................................... viii tế H DANH MỤC SƠ ĐỒ......................................................................................................ix TÓM TẮT NGHIÊN CỨU .............................................................................................x PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ..................................................................................................1 h 1.1. LÝ DO NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI..........................................................................1 in 1.2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI..................................................................2 1.3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU........................................................................2 cK 1.3.1. Phương pháp duy vật biện chứng và duy vật lịch sử ....................................2 1.3.2. Phương pháp điều tra và thu thập số liệu......................................................2 1.3.2.1. Chọn hộ điều tra ....................................................................................2 họ 1.3.2.2. Thu thập thông tin..................................................................................2 1.3.3. Phương pháp xử lý số liệu ............................................................................3 Đ ại 1.3.4. Phương pháp phân tích thống kê ..................................................................3 1.3.5. Phương pháp chuyên gia chuyên khảo .........................................................3 1.3.6. Phương pháp toán kinh tế ............................................................................3 ng 1.4. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI.......................................4 PHẦN II: NỘI DUNG.....................................................................................................5 ườ CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU...........................................5 Tr 1.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN................................................................................................5 1.1.1. Khái niệm, vai trò sản phẩm hương trầm .....................................................5 1.1.1.1. Khái niệm ..............................................................................................5 1.1.1.2. Vai trò của sản phẩm hương trầm .........................................................5 1.1.2. Đặc điểm chung về sản xuất hương trầm......................................................7 1.1.2.1. Đặc điểm về sản phẩm...........................................................................7 1.1.2.2. Đặc điểm về lao động ............................................................................7 iv 1.1.2.3. Đặc điểm về nguyên liệu trong sản xuất hương trầm............................8 1.1.2.4. Đặc điểm về công cụ và công nghệ ......................................................8 1.1.2.5. Đặc điểm về hình thức tổ chức sản xuất................................................8 1.1.2.6 . Đặc điểm về thị trường tiêu thụ sản phẩm............................................9 uế 1.1.3. Quy trình sản xuất sản phẩm hương trầm .....................................................9 1.1.4. Một số vấn đề về tiêu thụ sản phẩm............................................................11 tế H 1.1.5. Hệ thống các chỉ tiêu nghiên cứu................................................................12 1.1.5.1. Hệ thống các chỉ tiêu đánh giá kết quả................................................12 1.1.5.2. Hệ thống các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả..............................................13 1.1.6. Các nhân tố ảnh hưởng đến sản xuất và tiêu thụ hương trầm.....................13 in h 1.2. CƠ SỞ THỰC TIỄN ..........................................................................................14 1.2.1. Thực trạng sản xuất và tiêu thụ hương trầm ở tỉnh Nghệ An .....................14 cK 1.2.2. Thực trạng sản xuất và tiêu thụ hương trầm của huyện Quỳ Châu ............15 CHƯƠNG 2 THỰC TRẠNG SẢN XUẤT VÀ TIÊU THỤ SẢN PHẨM HƯƠNG TRẦM CỦA THỊ TRẤN TÂN LẠC ............................................................................17 họ 2.1. ĐẶC ĐIỂM CƠ BẢN CỦA ĐỊA BÀN NGHIÊN CỨU ...................................17 2.1.1. Điều kiện tự nhiên.......................................................................................17 Đ ại 2.1.1.1. Vị trí địa lý...........................................................................................17 2.1.1.2. Địa hình và thổ nhưỡng .......................................................................17 2.1.1.3. Thời tiết, khí hậu..................................................................................17 ng 2.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội............................................................................19 2.1.2.1. Tình hình dân số và lao động ..............................................................19 ườ 2.1.2.2. Tình hình sử dụng đất đai ....................................................................22 2.1.2.3. Tình hình phát triển kinh tế .................................................................23 Tr 2.2. TÌNH HÌNH SẢN XUẤT HƯƠNG TRẦM CỦA THỊ TRẤN TÂN LẠC .....27 2.2.1. Tình hình phát triển nguyên liệu cho sản xuất hương trầm của huyện Quỳ Châu ...............................................................................................................................27 2.2.2. Mô hình sản xuất hương trầm tại thị trấn Tân Lạc .....................................29 2.2.2.1. Mô hình hộ gia đình ............................................................................29 2.2.2.2. Hội hương trầm...................................................................................30 v 2.2.3. Giá trị sản xuất từ sản phẩm hương trầm của thị trấn Tân Lạc ..................30 2.3. TÌNH HÌNH SẢN XUẤT HƯƠNG TRẦM CỦA HỘ ĐIỀU TRA ..................31 2.3.1. Tình hình cơ bản của hộ điều tra ................................................................31 2.3.1.1. Đặc điểm của chủ hộ ...........................................................................32 uế 2.3.1.2. Tình hình lao động...............................................................................33 2.3.1.3. Cơ sở vật chất và vốn đầu tư phục vụ sản xuất ...................................35 tế H 2.3.2. Chi phí đầu tư sản xuất hương trầm............................................................36 2.3.3. Kết quả và hiệu quả sản xuất hương trầm của hộ điều tra..........................40 2.3.3.1. Kết quả sản xuất hương trầm của các hộ điều tra................................40 2.3.3.2. Hiệu quả sản xuất hương trầm của các hộ điều tra.............................41 in h 2.3.4.4. Vận dụng hàm sản xuất Cobb – douglas .............................................47 2.3.4. Tình hình tiêu thụ sản phẩm hương trầm của các hộ điều tra thị trấn Tân cK Lạc năm 2012........................................................................................................49 2.3.4.1. Kênh tiêu thụ sản phẩm hương trầm ...................................................49 2.3.4.2. Tình hình tiêu thụ hương trầm của các hộ điều tra..............................52 họ 1.3.5.1. Thuận lợi..............................................................................................54 CHƯƠNG 3 ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO SẢN XUẤT VÀ TIÊU Đ ại THỤ SẢN PHẨM HƯƠNG TRẦM TẠI THỊ TRẤN TÂN LẠC................................57 3.1. ĐỊNH HƯỚNG .................................................................................................57 3.2. MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ SẢN XUẤT VÀ TIÊU THỤ ng HƯƠNG TRẦM TẠI THỊ TRẤN TÂN LẠC ..........................................................58 3.2.1. Giải pháp về thị trường ...............................................................................58 ườ 3.2.2. Giải pháp về đào tạo nguồn nhân lực .........................................................58 3.2.3. Các giải pháp về vốn...................................................................................59 Tr 3.2.4. Nhóm giải pháp về khoa học công nghệ.....................................................59 3.2.5. Tăng cường bảo về môi trường sinh thái cho làng nghề truyền thống .......60 3.2.6. Giải pháp về quy hoạch và phát triển quy hoạch ngành nghề hương trầm truyền thống của thị trấn Tân Lạc .........................................................................61 PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ.....................................................................62 TÀI LIỆU THAM KHẢO vi Cơ cấu 2. CNH - HĐH Công nghiệp hoá - hiện đại hoá 3. CN - XDCB Công nghiệp – xây dựng cơ bản 4. ĐVT Đơn vị tính 5. GTSX Giá trị sản xuất 6. KHCN Khoa học công nghệ 7. LĐ Lao động 8. N – L - N Nông - Lâm - Ngư h in cK họ Quy mô lớn Đ ại 9. QML tế H 1. CC uế DANH MỤC CÁC THUẬT NGỮ VIẾT TẮT Quy mô nhỏ 11. SL Số lượng 12. TSCĐ Tài sản cố định 13.TTCN - TMDV Tiểu thủ công nghiệp – thương mại dịch vụ 14.TTCN Tiểu thủ công nghiệp 15. UBND Uỷ ban nhân dân Tr ườ ng 10. QMN vii DANH MỤC BẢNG Bảng 2.1: Tình hình dân số và lao động thị trấn Tân Lạc năm 2012 ............................20 uế Bảng 2.2. Tình hình sử dụng đất ở thị trấn Tân Lạc năm 2012.....................................22 tế H Bảng 2.3: Giá trị sản xuất của thị trấn Tân Lạc qua 3 năm 2010 – 2012 ......................24 Bảng 2.4: Tình hình phát triển nguyên liệu rễ hương của thị trấn qua 3 năm 2010 – 2012 ...............................................................................................................................28 Bảng2. 5: Giá trị sản xuất hương trầm của thị trấn Tân Lạc qua 3 năm .......................30 h Bảng 2.6. Một số đặc điểm của chủ hộ sản xuất hương trầm........................................32 in Bảng 2.7: Tình hình lao động của các hộ điều tra .........................................................34 Bảng 2. 8: Tình hình đầu tư các tư liệu sản xuất của các hộ điều tra............................36 cK Bảng 2.9: Cơ cấu chi phí sản xuất hương trầm năm 2012 ...........................................37 Bảng 2.10: Một số chỉ tiêu kết quả sản xuất hương trầm năm 2012 .............................40 họ Bảng 2.11: Hiệu quả sản xuất hương trầm của các hộ điều tra năm 2012 ....................42 Bảng 2.12: Ảnh hưởng của lao động đến kết quả sản xuất hương trầm .......................43 Bảng 2.13: Ảnh hưởng của vốn đến kết quả và hiệu quả sản xuất hương trầm............45 Đ ại Bảng 2.14: Ảnh hưởng của số năm sản xuất đến kết quả và hiệu quả sản xuất............46 Bảng 2.15: Kết quả ước lượng các nhân tố ảnh hưởng tới thu nhập sản xuất hương trầm................................................................................................................................48 Tr ườ ng Bảng 2.16: Tình hình tiêu thụ sản phẩm hương trầm của hộ sản xuất năm 2012 .........53 viii DANH MỤC SƠ ĐỒ Sơ đồ 1: Các quy trình sản xuất hương trầm tại năm 2012 ...........................................10 Tr ườ ng Đ ại họ cK in h tế H uế Sơ đồ 2: Kênh tiêu thụ sản phẩm hương trầm của các hộ sản xuất năm 2012..............50 ix TÓM TẮT NGHIÊN CỨU Thị trấn Tân Lạc, huyện Quỳ Châu, tỉnh Nghệ An có nghề sản xuất hương trầm tồn tại từ rất lâu đời. Những năm gần đây được sự giúp đỡ của các ban ngành địa uế phương thì nghề sản xuất hương trầm của thị trấn có bước phát triển mạnh mẽ về quy tế H mô, sản lượng cũng như chất lượng sản phẩm và thị hiếu ngày càng được mở rộng trên thị trường.  Mục đích nghiên cứu đề tài - Nghiên cứu những vấn đề có tính lý luận và thực tiễn về sản xuất và tiêu thụ h hương trầm. in - Phân tích đánh giá thực trạng sản xuất và tình hình tiêu thụ sản phẩm hương cK trầm của các hộ điều tra tại thị trấn Tân Lạc năm 2012. - Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất và tiêu thụ hương trầm tại thị trấn Tân Lạc. họ  Dữ liệu thực hiện - Thông tin thứ cấp: Chúng tôi sử dụng các nguồn thông tin đã được công bố Đ ại qua các tài liệu phòng nông nghiệp huyện, văn phòng UB thị trấn, các sách báo, tạp chí, các báo cáo khoa học, luận văn và các công trình nghiên cứu khoa học của nhiều tác giả cần thiết cho mục đích nghiên cứu của đề tài. - Thông tin sơ cấp: Tôi tiến hành điều tra phỏng vấn trực tiếp các hộ kết hợp ng quan sát, trao đổi để rút ra những thông tin liên quan tới đề tài nghiên cứu.  Phương pháp sử dụng trong nghiên cứu ườ - Phương pháp duy vật biện chứng và duy vật lịch sử Tr - Phương pháp điều tra và thu thập số liệu - Phương pháp phân tích thống kê - Phương pháp xử lý số liệu - Phương pháp chuyên gia, chuyên khảo - Phương pháp toán kinh tế  Các kết quả đạt được x Có rất nhiều mô hình sản xuất hương trầm của thị trấn chủ yếu ở hình thức hộ gia đình. Sản xuất hương trầm là một trong những hoạt động mang lại thu nhập chính của hộ. Bình quân các nhóm hộ quy mô lớn sản xuất hương trầm đạt thu nhập 128,29 triệu đồng/ năm. Các nhóm quy mô nhỏ có thu nhập bình quân đạt 62,73 triệu đồng/ uế năm. Các sản phẩm hương trầm của hộ gia đình sản xuất ra hầu như được tiêu thụ tế H hết. đối với nhóm hộ khá tiêu thụ 99,29 %; hộ trung bình tiêu thụ 94,78 % so với tổng số lượng hàng hoá các nhóm hộ sản xuất ra. Tuy nhiên, trong quá trình sản xuất và tiêu thụ hộ sản xuất còn gặp phải một số khó khăn: Nguồn nguyên liệu cung cấp cho sản Tr ườ ng Đ ại họ cK in ứng dụng vào sản xuất còn hạn chế. h xuất hương trầm không ổn định, khó khăn về vốn, thiếu mặt bằng sản xuất, máy móc xi PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ 1.1. LÝ DO NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI Làng nghề truyền thống Việt Nam là môi truờng văn hoá – kinh tế - xã hội - uế công nghệ đã thu hút nhiều nhân tài vật lực, rèn luyện nhân cách đạo đức, kích thích tế H sản xuất và tiêu dùng. Chính vì vậy việc phát huy nghề và làng nghề truyền thống luôn là một chính sách ưu đãi lớn của Đảng và Nhà nuớc. Làng nghề Việt Nam ra đời từ hàng ngàn năm trước đây, trong quá trình lao động với sự sáng tạo của con người các ngành nghề lần lượt xuất hiện và phát triển. Sự phát triển các ngành nghề với quy mô h nhất định trong cộng đồng làng xã được gọi là làng nghề. in Từ xưa, do nhu cầu cuộc sống của người dân đã xuất hiện nhiều làng nghề thủ cK công, làng nghề truyền thống như lụa, đồ đồng, hương trầm, bún… Những sản phẩm đó là của những nghề trong hàng trăm nghề thủ công chủ yếu của nước ta được lựa chọn theo tiêu chí : lâu đời, nổi tiếng, có ý nghĩa văn hoá kinh tế lớn đối với dân cư xã họ hội. Hiện nay, nước ta đang tiến hành CNH – HĐH với nền kinh tế thị trường, đặc biệt từ khi Việt Nam gia nhập tổ chức thương mại thế giới (WTO) nhiều ngành nghề truyền thống có cơ hội mở rộng quy mô, chiếm lĩnh thị trường trong nước, lan rộng ra Đ ại thị trường thế giới, trong đó có nghề sản xuất hương trầm. Quỳ Châu là một huyện miền núi nghèo, thu nhập của dân cư chủ yếu từ nông lâm nghiệp, nay nhiều hộ đã thoát nghèo nhờ tăng thu nhập từ hương trầm. Được sự ng quan tâm giúp đỡ của các cấp, các ngành, xem sản xuất hương trầm là một nhiệm vụ chiến lược, sản xuất hương trầm của huyện phát triển khá mạnh, ngày càng mở rộng về ườ quy mô. Các làng nghề hương trầm có sự giúp đỡ nhau về nguyên liệu và tiêu thụ sản phẩm. Đặc biệt trên địa bàn huyện mới thành lập nên các làng nghề mới, đăng lý logo Tr thương hiệu để tạo điều kiện cho việc phát triển nghề hương trầm tại Quỳ Châu. Tuy nhiên, nghề sản xuất hương trầm còn gặp nhiều vấn đề khó khăn về vốn đầu tư mở rộng sản xuất, xây dựng thương hiệu, phát triển thị trường tiêu thụ sản phẩm. Với quy mô còn nhỏ, nguyên liệu tại địa phương ngày càng khai thác với số lượng lớn trong khi việc bảo tồn và nhân giống không phải dễ dàng hơn nữa chỉ đáp ứng một 1 phần, còn lại phải nhập tại các địa phương khác điều này làm ảnh hưởng đến giá cả của sản phẩm khi bán.Đây cũng là thực trạng của các hộ sản xuất hương trầm tại thị trấn Tân Lạc, nơi sản xuất hương trầm chiếm 70 % lượng sản xuất hương trầm tại huyện Quỳ Châu đang gặp phải. uế Xuất phát từ những vấn đề trên, để góp phần nghiên cứu đánh giá đúng thực trạng sản xuất, đồng thời đưa ra các giải pháp nâng cao sản xuất và tiêu thụ sản phẩm tế H hương trầm tại thị trấn Tân Lạc. Chúng tôi quyết định tiến hành nghiên cứu “ Thực trạng sản xuất và tiêu thụ hương trầm tại thị trấn Tân Lạc, huyện Quỳ Châu, tỉnh Nghệ An” làm đề tài tốt nghiệp cuối khoá. h 1.2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI in - Nghiên cứu những vấn đề có tính lý luận và thực tiễn về sản xuất và tiêu thụ nói chung, sản xuất và tiêu thụ hương trầm nói riêng. cK - Phân tích đánh giá thực trạng sản xuất và tình hình tiêu thụ sản phẩm hương trầm của các hộ điều tra tại thị trấn Tân Lạc huyện Quỳ Châu tỉnh Nghệ An năm 2012. họ - Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất và tiêu thụ hương trầm tại thị trấn Tân Lạc huyện Quỳ Châu tỉnh Nghệ An trong thời gian tới. 1.3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Đ ại 1.3.1. Phương pháp duy vật biện chứng và duy vật lịch sử Phương pháp duy vật biện chứng và duy vật lịch sử: ng 1.3.2. Phương pháp điều tra và thu thập số liệu 1.3.2.1. Chọn hộ điều tra ườ Đề tài chỉ tập trung nghiên cứu hoạt động sản xuất của các hộ nông dân tại thị trấn Tr Tân Lạc và để làm sáng tỏ mục đích tôi tiến hành điều tra 50 hộ sản xuất hương trầm. Để đảm bảo tính đại diện cho nghề sản xuất hương trầm ở thị trấn Tân Lạc , tôi tiến hành điều tra ngẫu nhiên tình hình sản xuất huơng trầm truyền thống của các hộ sản xuất hương trầm trên địa bàn. Phần lớn các hộ ở đây chủ yếu sản xuất hương trầm và kiêm thêm một số nghề khác. 1.3.2.2. Thu thập thông tin 2 Thông tin thứ cấp: Tôi sử dụng các nguốn thông tin đã được công bố qua các tài liệu phòng nông nghiệp huyện, văn phòng UBND thị trấn, các sách báo, tạp chí, các báo cáo khoa học, luận văn và các công trình nghiên cứu khoa học của nhiều tác giả cần thiết cho mục đích nghiên cứu của đề tài. sát, trao đổi để rút ra những thông tin liên quan tới đề tài nghiên cứu. tế H 1.3.3. Phương pháp xử lý số liệu uế Thông tin sơ cấp: Tôi tiến hành điều tra phỏng vấn trực tiếp các hộ kết hợp quan Số liệu sau khi thu thập đuợc dựa trên cơ sở chọn lọc, đánh giá và so sánh. Công cụ 1.3.4. Phương pháp phân tích thống kê h xử lý số liệu bằng máy tính cá nhân trên cơ sở phần mềm microsoft officeExcel 2003. in Để phân tích số liệu trong đề tài, tôi có sử dụng phương pháp phân tích thống kê cK như phương pháp so sánh số tương đối và tuyệt đối; phương pháp tính số bình quân.vv… 1.3.5. Phương pháp chuyên gia chuyên khảo họ Để làm sáng tỏ mục đích nghiên cứu, trong quá trình thực hiện đề tài, tôi còn sử dụng phương pháp thu thập thông tin của các chuyên viên, các kỹ thuật viên của phòng Đ ại nông nghiệp, phòng khuyến nông huyện, các cán bộ thị trấn và của một số nghệ nhân sản xuất hương trầm lâu năm tại địa phương. Nhờ vậy có thể thu thập thông tin đầy đủ và chính xác về hoạt động sản xuất hương trầm của thị trấn. Từ đó đề xuất ra một số ng giải pháp có tính khả thi cao, phù hợp với thực tiễn phát triển của địa phương. 1.3.6. Phương pháp toán kinh tế ườ Ngoài các chỉ tiêu trên tôi còn sử dụng mô hình hàm sản xuất Cobb – Duglas để phân tích ảnh hưởng của các nhân tố thuộc mô hình hàm sản xuất đến thu nhập từ sản Tr xuất hương trầm của các nông hộ được điều tra trên phần mềm SPSS. Trong quá trình nghiên cứu, để ước lượng mô hình tôi sử dụng số liệu được thu thập thông qua bảng hỏi, phỏng vấn trực tiếp nông hộ. Giả sử hàm sản xuất có dạng: Y = A0 X1β1 X2β2 X3β3 + ui Lấy Ln hai vế hàm có dạng: Lấy Ln hai vế hàm có dạng: 3 Ln Y = Ln A0 + β1 LnX1 +β2 LnX2+β3 Ln X3 Trong đó : Y : Thu nhập từ sản xuất hương trầm của hộ điều tra A0 : Hệ số tự do ; βi (1,3) là các hệ số hồi quy uế X1 : Số lao động (Người) tế H X2 : Đầu tư vốn (Triệu đồng) X3 : Số năm hộ sản xuất (Năm) 1.4. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI h Vấn đề nghiên cứu có thể được xem xét từ nhiều góc độ và phạm vi khác nhau. in Tuy nhiên, phạm vi nghiên cứu của đề tài chỉ giới hạn vào những khía cạnh sau : Đối tượng nghiên cứu : Các hộ nông dân sản xuất hương trầm - Về không gian : Thị trấn Tân Lạc, huyện Quỳ Châu, tỉnh Nghệ An. - Về thời gian: Đề tài nghiên cứu tình hình sản xuất và tiêu thụ hương trầm của cK - Tr ườ ng Đ ại họ các hộ sản xuất, tại thị trấn Tân Lạc năm 2012. 4 PHẦN II: NỘI DUNG CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU uế 1.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN 1.1.1. Khái niệm, vai trò sản phẩm hương trầm tế H 1.1.1.1. Khái niệm Từ bao giờ tục đốt hương đã trở thành một nét văn hoá không thể thiếu trong những ngày giỗ, ngày lễ, Tết cổ truyền của hầu hết người Việt. Việc dâng hương lên h bàn thờ tổ tiên mang ý nghĩa linh thiêng không thể thiếu trong những ngày này. Đó in cũng là thứ đặc sản thuộc về tâm linh đáng quý trở thành một nét đặc trưng vê văn hoá không thể lẫn vào đâu của mảnh đất Quỳ Châu. cK Nghề sản xuất hương trầm ở Quỳ Châu là nghề truyền thống có từ lâu đời do cha ông để lại. Nó được bắt nguồn từ những người dân miền xuôi lên định cư sinh sống họ cùng với bà con dân tộc Thái, lúc đầu chủ yếu là sản xuất nông nghiệp, buôn bán nhỏ dựa vào rừng núi tự nhiên. Qua lao động cần cù sáng tạo, một số người đã phát hiện ra loại cây rừng có mùi thơm đặc biệt người ta đã mang rễ cây đó về, phơi khô, tán nhỏ, Đ ại trộn với một số nguyên liệu khác và dùng loại giấy bản cuốn thành que hương, hoặc bỏ bột vào lư hương để đốt vào mỗi dịp Tết. Tiếng lành đồn xa, hương trầm không chỉ lưu hành nội bộ mà còn được trao đổi, mua bán rộng rãi trên thị trường và trở thành một ng sản phẩm mang thương hiệu riêng của vùng đất Phủ Quỳ. Để có được những búp hương trầm mang nét đặc trưng riêng biệt, người dân ườ nơi đây phải đầu tư khá nhiều thời gian và công sức. Mùa làm hương trầm bắt đầu từ tháng 9 âm lịch với công đoạn cuối cùng là quấn hương nhưng việc chuẩn bị thì diễn Tr ra đều đặn trong suốt thời gian của cả năm. 1.1.1.2. Vai trò của sản phẩm hương trầm Trong tâm thức người Việt, nén hương như một nhịp cầu nối hai thế giới hữu hình và vô hình, giữa cuộc đời thực và thế giới tâm linh. Vào mỗi dịp Tết đến Xuân về, ngoài những lễ vật dâng lên bàn thờ gia tiên thể hiện tấm lòng thành kính, đạo lý 5 uống nước nhớ nguồn, thì việc thắp nén hương thơm để nguyện cầu cho nhân khang, vật thịnh là điều không thể thiếu. Nghề sản xuất hương trầm ngày càng thể hiện rõ vai trò dưới cả 3 góc độ kinh tế, xã hội, văn hoá. Nghề này vừa có giá trị làm ra vật dụng, tăng thêm thu nhập cho uế người lao động vừa thể hiện bản sắc văn hoá truyền thống độc đáo của nguời Việt Nam nói riêng và người Á châu nói chung. Mỗi que hương, được chắt chiu từ đôi bàn tế H tay khéo léo của những người thợ kết hợp với bí quyết gia truyền của mỗi gia đình gửi gắm vào đó phong tục tập quán, tín ngưỡng, sinh hoạt, tâm tư, tình cảm. Chính vì vậy mỗi nén hương thắp lên mang đậm dấu ấn văn hoá, linh thiêng. h Nghề sản xuất hương trầm tuy được coi là một nghề phụ, nhưng lại là nguồn in thu nhập chính cho các hộ nông dân trong làng nghề. Ngoại trừ thời gian chuẩn bị nguyên liệu là phụ thuộc vào thời tiết còn lại cho dù là thời tiết xấu hay thời gian nhàn cK rỗi bà con vẫn có nguồn thu từ nghề phi nông nghiệp nói chung và từ nghề sản xuất hương trầm nói riêng. Cũng như nhiều làng nghề truyền thống khác, đối với nghề sản họ xuất hương trầm thu nhập của các hộ tăng lên đáng kể và cao hơn khá nhiều so với những hộ thuần nông. Từ đó góp phần làm giảm xoá đói giảm nghèo của địa phương. Nghề sản xuất hương trầm phát triển sẽ tạo ra lợi thế trong việc chuyển dịch cơ Đ ại cấu kinh tế nông thôn, nhất là cơ cấu lao động. Quá trình đẩy mạnh CNH – HĐH nông nghiệp, nông thôn đã diễn ra cơ bản theo hướng giảm tỷ trọng nông nghiệp tăng tỷ trọng công nghiệp và dịch vụ. ng Nghề sản xuất hương trầm phát triển góp phần giải quyết lao động dư thừa trong nông nghiệp nông thôn mà không tạo ra căng thẳng về tình trạng di cư ồ ạt vào các ườ thành phố lớn, trên cơ sở thực hiện : “rời ruộng – không rời làng”. Nghề này rất dễ làm, tất cả lao động từ người già đến trẻ em đều có thể tham gia sản xuất, tận dụng Tr được thời gian nông nhàn. Mặt khác, với trình độ văn hoá thấp thì khả năng kiếm được việc làm có thu nhập khá mà không phải lao động nặng nhọc là điều không thể đặc biệt là đối với người tàn tật. Ngoài ra, nghề sản xuất hương trầm còn có những ưu điểm khác nữa là có thể tận dụng bã mía làm nguyên liệu, những phế phẩm như chân hương hỏng, vót thừa có thể làm 6 chất đốt, tăng thêm thu nhập cho người dân, hạn chế ô nhiễm môi trường rác thải. Phát triển nghề sản xuất hương trầm cũng như các nghề thủ công truyền thống khác không những nó có vai trò quan trọng trong việc bảo lưu các giá trị văn hoá dân tộc, đóng góp vào sự phát triển kinh tế xã hội của địa phương, các làng, xã mà còn có ý uế nghĩa với quá trình công nghiệp hoá – đô thị hoá nông nghiệp nông thôn. Đồng thời giới thiệu với bạn bè thế giới biết nét đẹp bản sắc văn hoá người Việt Nam. tế H 1.1.2. Đặc điểm chung về sản xuất hương trầm 1.1.2.1. Đặc điểm về sản phẩm Chuyện thắp hương trên bàn thờ tổ tiên là một nét đẹp văn hóa truyền thống. h Nén hương được thắp lên thì mọi người cảm thấy ấm lòng. Nén hương lúc này không in còn là thứ hàng bình thường, mà nó đã trở thành một sản phẩm tinh thần không thể cK thiếu của người dân Việt, một nét đẹp văn hóa được tồn tại từ rất lâu. Cùng với những phong tục truyền thống khác, nén hương đã góp phần tạo nên và bảo tồn giá trị bản sắc văn hóa dân tộc Việt Nam. họ Để có được những búp hương đẹp, đều và mang hương vị của vùng miền, người thợ thợ phải khéo léo, tỉ mỉ, cần mẫn trong tất cả các khâu, công đoạn sản xuất. Đ ại Hương trầm ở Quỳ Châu khác với các loại hương trầm ở vùng khác, nguyên liệu chính là rễ hương bài (do đặc thù riêng về khí hậu, thổ nhưỡng nên có vị thơm hơn so với các vùng khác) cùng với thảo quả, hoa hồi, quế chi,… và một số chất phụ gia là bí quyết gia truyền của mỗi gia đình. Nguyên liệu hoàn toàn tự nhiên không hóa chất. ng Hương trầm ở đây có mùi thơm dịu nhẹ, ngọt ngào, ấm áp, thoang thoảng chứ không ườ nồng như các loại hương trầm thông thường, nó được ưa chuộng còn bởi cái lõi hương làm bằng ruột cây lùng (một loại cây được thiên nhiên ban tặng cho mảnh đất Quỳ Tr Châu) loại vừa, không già cũng không quá non, vừa dẻo lại mềm, khô giòn và cháy đều. Khi thắp xong, nén hương uốn vòng lại giống như bông hoa đang cười, báo hiệu một năm mới hưng thịnh và nhiều lộc tài cho gia chủ. 1.1.2.2. Đặc điểm về lao động Lao động sản xuất hương trầm trong nông thôn và lao động nông nghiệp có gắn kết chặt chẽ với nhau do đều sử dụng lao động gia đình là chủ yếu. Thời gian chuẩn bị 7 nguyên liệu làm hương thường rải rác, phụ thuộc vào thời tiết nên bà con thường tranh thủ thời gian nhàn rỗi và lúc thời tiết thuận lợi. Trong những năm gần đây sản phẩm hương trầm Quỳ Châu đã có mặt trên nhiều thị trường trong khắp cả nước, số lượng sản phẩm được đặt ngày càng nhiều, chính vì vậy quy mô sản xuất đã được mở rộng, uế giải quyết việc làm cho nhiều người lao động tại địa phương. Trong các làng nghề sản trộn bột và phụ gia để lại theo kiểu cha truyền con nối. tế H xuất hương trầm hầu hết lao động học nghề theo phương pháp gia truyền, công thức 1.1.2.3. Đặc điểm về nguyên liệu trong sản xuất hương trầm Sản phẩm hương trầm Quỳ Châu có 3 loại chính, chủ yếu là khác nhau về kích h thước, lượng sản phẩm sử dụng. Tỷ lệ sử dụng nguyên liệu trong mỗi sản phẩm là như in nhau. Nguyên liệu chính chiếm tỷ trọng về khối lượng vật chất và chi phí lớn nhất là rễ cây hương bài, hoa hồi, …và một số nguyên liệu như bã mía, đinh hương, quế,… cùng cK một số chất phụ gia khác với cách trộn theo tỷ lệ khác nhau để tạo nên hương thơm hảo hạng như là bí quyết gia truyền của mỗi gia đình tạo nên sự khác biệt trong sản họ phẩm của mình. 1.1.2.4. Đặc điểm về công cụ và công nghệ Đ ại Do tính chất của việc sản xuất hương trầm là phụ thuộc vào người thợ và đôi bàn tay khéo léo, sự cần mẫn, tỉ mỉ trong từng khâu, từng công đoạn nên hệ thống công cụ sản xuất thường là các công cụ thủ công và đơn giản. Nhưng nay, nhiều khâu trong sản xuất cũng được trang bị máy móc như máy chẻ chân hương, máy đập bột, máy cắt ng giấy, máy làm hương thẻ…Việc sản xuất hương thì nhiều vùng trên khắp cả nước cũng tiến hành nhưng để tạo ra một que hương hoàn chỉnh, mang hương vị riêng, đặc sắc thì ườ không phải ai cũng làm được. Tr 1.1.2.5. Đặc điểm về hình thức tổ chức sản xuất Trước đây hình thức tổ chức sản xuất hương trầm khá đơn giản, chủ yếu là từng hộ gia đình sản xuất theo phương thức tự phát, ngày nay đã xuất hiện nhiều hình thức tổ chức sản xuất mới như sản xuất theo làng nghề, thành lập nên các nhóm, hội hương trầm để giúp đỡ nhau trong các khâu sản xuất cũng như thu mua nguyên vật liệu với số lượng lớn để giảm giá thành. 8 1.1.2.6 . Đặc điểm về thị trường tiêu thụ sản phẩm Thị trường tiêu thụ của sản phẩm hương trầm hình thành từ nhu cầu tiêu dùng của sản phẩm. Sản phẩm sản xuất của vụ này phụ thuộc vào giá nguyên vật liệu và số lượng tiêu thụ của vụ trước đồng thời một phần nhỏ cũng có ảnh hưởng bởi việc đặt uế hàng trước của các nhà thu gom. Sản phẩm sản xuất ra hầu hết là tiêu thụ ở trong nước, phụ thuộc vào nhu cầu tiêu dùng của người dân. tế H Sản phẩm hương trầm chứa đựng các giá trị về văn hoá bản sắc dân tộc, tín ngưỡng,… nhiều người mua sản phẩm này làm quà trong dịp tết nguyên đán, sử dụng trong gia đình. Vì vậy họ thường rất kỹ tính, lấy sản phẩm tại một địa chỉ quen thuộc h để đảm bảo về chất lượng sản phẩm. Điều này đòi hỏi người sản xuất phải tỉ mỉ, cận in thận, đảm bảo chất lượng theo yêu cầu của khách hàng đáp ứng nhu cầu của họ. cK 1.1.3. Quy trình sản xuất sản phẩm hương trầm Hương trầm Quỳ Châu sản xuất gồm 3 loại chính, việc sản xuất các loại khác nhau sẽ yêu cầu kỹ thụât và sự khéo léo khác nhau. Tuy nhiên quy trình sản xuất của họ những loại này không có sự khác biệt được chia thành 5 giai đoạn chính: Giai đoạn 1: Chọn nguyên liệu. Trong quy trình này, người sản xuất tiến hành Đ ại liên lạc với người cung cấp nguyên liệu để đăng ký mua số lượng nguyên liệu đúng với lượng hương mà gia đình sẽ sản xuất hoặc thu mua các loại nguyên liệu tại nhiều địa phương khác nhau, cần cho quá trình sản xuất hương trầm. ng Giai đoạn 2 và giai đoạn 3: Gọi là giai đoạn chuẩn bị, chế biến nguyên liệu. Trong giai đoạn này người sản xuất tiến hành sơ chế các loại nguyên liệu chính như ườ chẻ nhỏ, ngâm nước, phơi khô chân hương. Phân loại một số nguyên liệu theo chất lượng, chủng loại và tiến hành phơi. Giai đoạn này người sản xuất cần tận dụng thời Tr tiết, nếu trời mưa đột xuất phải có biện pháp bảo vệ nguyên liệu, đảm bảo nguyên liệu khô, không ẩm mốc làm giảm chất lượng sản phẩm. Tiếp theo đó họ tiến hành đập từng loại nguyên liệu thành bột, trộn theo tỷ lệ, mỗi gia đinh có tỷ lệ trộn khác nhau tạo nên sự đặc trưng trong sản phẩm hoặc có thể trộn bột làm hương đặc biệt theo yêu cầu của khách hàng về chất lượng hương. 9
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan