Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Giáo dục - Đào tạo Cao đẳng - Đại học Thực trạng và giải pháp phát triển tín dụng smes tại chi nhánh nhno&ptnt tỉnh qu...

Tài liệu Thực trạng và giải pháp phát triển tín dụng smes tại chi nhánh nhno&ptnt tỉnh quảng trị

.PDF
63
287
139

Mô tả:

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP GVHD: Th.S: Lê Nữ Minh Phương PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ 1.1. LÝ DO NGHIÊN CỨU SMES là một lọai hình DN không những thích hợp đối với nền kinh tế của các nước công nghiệp phát triển mà còn đặc biệt thích hợp với nền kinh tế của các nước đang phát triển. SMES ngày càng khẳng định vai trò to lớn của mình trong việc giải trưởng kinh tế - giải quyết việc làm - hạn chế lạm phát. uế quyết các mối quan hệ mà quốc gia nào cũng phải quan tâm chú ý đến, đó là tăng H Đối với nước ta, để thúc đẩy phát triển SMES đòi hỏi phải giải quyết những khó khăn mà các DN này đang gặp phải liên quan đến nhiều vấn đề. Trong đó, khó khăn tế lớn nhất, cơ bản nhất là thiếu vốn sản xuất và đổi mới công nghệ. Vậy vấn đề đặt ra là các DN này phải tìm vốn ở đâu trong điều kiện thị truờng vốn ở Việt Nam chưa phát h triển và bản thân những DN này khó đáp ứng đủ điều kiện tham gia, chúng ta cũng in chưa có chính sách hỗ trợ những DN này một cách hợp lý. Do đó phải giải quyết khó khăn về vốn cho SMES đã và đang là một vấn đề cấp bách mà Đảng, Nhà nước, bản cK thân các DN và các tổ chức TD cũng phải quan tâm giải quyết. Trong khi đó, NH với tư cách là một DN kinh doanh về tiền tệ có những đặc thù riêng mà ngành khác không họ có, trong đó hoạt động TD là hoạt động thường xuyên và cũng là hoạt động sinh lời chủ yếu của các NHTM, mà cho vay đối với các SMES đang là xu thế của các NHTM hiện nay. Đ ại Thực tế hiện nay cho thấy nguồn vốn TD NH đầu tư cho phát triển SMES còn rất hạn chế vì các DN này khó đáp ứng đủ điều kiện vay vốn NH và khi tiếp cận nguồn vốn TD thì các DN lại sử dụng vốn chưa hợp lý và có hiệu quả. Do đó, việc xem xét thực trạng để từ đó tìm ra giải pháp nhằm phát triển cho vay SMES đang là vấn đề bức xúc của các NHTM. Xuất phát từ quan điểm đó và thực trạng hoạt động của SMES hiện nay, sau một thời gian thực tập tại NHNo&PTNT tỉnh Quảng Trị, tôi đã chọn đề tài “Thực trạng và giải pháp phát triển tín dụng SMES tại chi nhánh NHNo&PTNT tỉnh Quảng Trị”. SVTH: Nguyễn Trần Hạnh Nhân 1 KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP GVHD: Th.S: Lê Nữ Minh Phương 1.2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU + Để xem xét thực trạng cho vay của NH, đề tài sử dụng số liệu thứ cấp thông qua việc thu thập tài liệu từ báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh trong giai đoạn 2007-2009, tình hình cho vay của NH, cơ cấu nguồn vốn theo tính chất huy động và thời gian huy động giai đoạn 2007-2009, tình hình hoạt động cho vay SMES giai đoạn 2007-2009. + Để phản ánh một cách chính xác các nguyên nhân dẫn đến tình hình cho vay uế của NH, đề tài còn thu dữ liệu bằng cách phỏng vấn trực tiếp một số cán bộ TD tại NH và một số KH của NH. Các cuộc phỏng vấn chủ yếu là đối thoại trực tiếp giữa tác giả H với các đối tượng phỏng vấn để nắm bắt các nguyên nhân của vấn đề một cách chính xác hơn. tế 1.3. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU + Xem xét một cách tổng quát và có hệ thống thực trạng sử dụng vốn cho hoạt h động SXKD của các SMES: in  Những kết quả đạt được trong hoạt động cho vay. cK  Đánh giá hoạt động cho vay.  Những thuận lợi và hạn chế.  Nguyên nhân. họ + Xem xét hoạt động đầu tư TD của chi nhánh NHNo&PTNT tỉnh Quảng Trị cho các DN này trong 3 năm 2007 – 2009: Đ ại a. Kết quả kinh doanh. b. Hoạt động huy động vốn. c. Hoạt động TD. + Từ kết quả phân tích đưa ra một số giải pháp TD nhằm góp phần phát triển SMES trên phạm vi hoạt động của chi nhánh NHNo&PTNT tỉnh Quảng Trị. 1.4. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU + SMES vay vốn tại chi nhánh NHNo&PTNT tỉnh Quảng Trị. + Tình hình cho vay của chi nhánh NHNo&PTNT tỉnh Quảng Trị. SVTH: Nguyễn Trần Hạnh Nhân 2 KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP GVHD: Th.S: Lê Nữ Minh Phương 1.5. PHẠM VI NGHIÊN CỨU Nghiên cứu tình hình hoạt động tín dụng SMES của chi nhánh NHNo&PTNT Đ ại họ cK in h tế H uế tỉnh Quảng Trị trong 3 năm từ 2007 đến 2009. SVTH: Nguyễn Trần Hạnh Nhân 3 KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP GVHD: Th.S: Lê Nữ Minh Phương PHẦN II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU CHƯƠNG I NHỮNG VẤN ĐỀ VỀ PHÁT TRIỂN TÍN DỤNG SMES TẠI NHTM 1.1. TÍN DỤNG NGÂN HÀNG (TDNH) 1.1.1. Khái quát TDNH TD là sự chuyển nhượng tạm thời quyền sử dụng một lượng giá trị có thể biểu uế hiện bằng tiền hoặc hiện vật từ chủ thể này sang chủ thể khác với điều kiện phải hoàn trả theo sự thỏa thuận giữa hai bên về thời hạn phải trả, số tiền lãi cũng như cách thức H trả. TDNH là quan hệ TD giữa một bên là NH với một bên là các tổ chức kinh tế, cá tế nhân, hộ gia đình trong nền kinh tế xã hội. Trong đó NH giữ vai trò trung gian, vừa là 1.1.2. Phân loại TDNH in a. Căn cứ theo mục đích sử dụng vốn h người đi vay, vừa là người cho vay. cK - Cho vay đầu tư: là hình thức cấp TD tham gia vào các dự án hay quá trình hoạt động SXKD tạo thành hàng hóa. - Cho vay tiêu dùng: là loại cho vay để trang trải cho các chi phí thông thường, họ đáp ứng nhu cầu về đời sống TD. b. Căn cứ theo thời hạn TD Đ ại - Cho vay ngắn hạn: là loại cho vay có thời hạn dưới 1 năm. Mục đích của loại cho vay này thường là nhằm tài trợ cho việc đầu tư vào tài sản lưu động. - Cho vay trung hạn: là loại cho vay có thời hạn từ 1 đến 5 năm. Mục đích của loại cho vay này là nhằm tài trợ cho việc đầu tư vào các dự án đầu tư. - Cho vay dài hạn: là loại cho vay có thời hạn trên 5 năm. Mục đích của loại cho vay này là nhằm tài trợ đầu tư vào các dự án đầu tư. c. Căn cứ theo xuất xứ TD - Cho vay trực tiếp: là loại TD mà NH cấp vốn trực tiếp cho người vay, đồng thời người vay cũng là người trực tiếp hoàn trả nợ vay cho NH. SVTH: Nguyễn Trần Hạnh Nhân 4 KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP GVHD: Th.S: Lê Nữ Minh Phương - Cho vay gián tiếp: thông qua các lọai giấy tờ có giá như khế ước hoặc chứng từ nợ, NH tái cấp TD cho người phát hành bằng cách mua lại các giấy tờ này từ người sở hữu chúng. d. Căn cứ theo mức độ tín nhiệm đối với KH - Cho vay không có bảo đảm: là loại cho vay không có tài sản thế chấp, cầm cố hoặc bảo lãnh của người khác mà chỉ dựa vào uy tín của bản thân KH vay vốn để quyết định cho vay. uế - Cho vay có bảo đảm: là loại cho vay dựa trên cơ sở các bảo đảm tiền vay như thế châp, cầm cố hoặc bảo lãnh của một bên thứ ba nào khác. H e. Căn cứ theo phạm vi - Cho vay trong nước: là quan hệ cho vay diễn ra trong phạm vi một quốc gia. tế - Cho vay quốc tế: là quan hệ cho vay diễn ra trên phạm vi quốc tế như nước này cho nước kia vay, hay một nước vay nợ từ các tổ chức kinh tế, tài chính phi chính phủ in 1.1.3. Các hình thức TDNH h hay tổ chức, cá nhân của một nước đi vay vốn trên thị trường quốc tế. cK Trong nền kinh tế thị trường hiện nay, các NHTM đang cung cấp cho DN những hình thức TD sau: lần. họ - TD ngắn hạn: gồm chiết khấu thương phiếu, cho vay thấu chi, cho vay từng - TD trung và dài hạn: gồm cho vay theo dự án, cho vay hợp vốn. Đ ại - Các hình thức tài trợ TD chuyên biệt: gồm cho thuê tài chính, bảo lãnh NH. 1.1.4. Nguyên tắc cấp TD a. Sử dụng vốn đúng mục đích đã thỏa thuận trong hợp đồng Đảm bảo sử dụng vốn vay đúng mục đích thỏa thuận nhằm bảo đảm hiệu quả sử dụng vốn vay và khả năng thu hồi nợ vay sau này. Do đó, trước khi cho vay NH cần tìm hiểu rõ mục đích vay vốn của KH đồng thời phải kiểm tra xem KH có sử dụng vốn vay đúng mục đích đã cam kết hay không vì việc sử dụng vốn vay đúng mục đích hay không có ảnh hưởng rất lớn đến khả năng thu hồi nợ vay sau này. Về phía KH, việc sử dụng vốn vay đúng mục đích góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng vốn vay đồng thời giúp DN đảm bảo khả năng hoàn trả nợ cho NH. SVTH: Nguyễn Trần Hạnh Nhân 5 KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP GVHD: Th.S: Lê Nữ Minh Phương b. Hoàn trả nợ gốc và lãi vốn vay đúng thời hạn đã thỏa thuận trong hợp đồng TD Đây là một nguyên tắc cơ bản, quan trọng, không thể thiếu trong hoạt động cho vay. Do đó đa số nguồn vốn mà NH sử dụng để cho vay là của hoạt động huy động vốn từ KH gửi tiền, do đó sau khi cho vay trong thời hạn nhất định KH vay tiền phải hoàn trả lại cho NH để NH hoàn trả lại cho KH gửi tiền. Vì vậy, khi ký hợp đồng TD NH phải có cơ sở để đảm bảo KH có khả năng trả nợ gốc và lãi tiền vay một cách đầy đủ. uế c. Vốn vay phải có đảm bảo H Trong nền kinh tế thị trường, khó có thể xác định cũng như dự báo chính xác các sự kiện xảy ra trong tương lai, vì vậy việc xác định một cách tương đối chính xác tế người sử dụng vốn vay có khả năng trả nợ hay không là điều rất khó. Do đó, để đảm bảo nguyên tắc hoàn trả khoản TD đó phải có đảm bảo. Có hai hình thức đảm bảo: in sản hình thành từ vốn vay. h - Đảm bảo bằng tài sản: cầm cố, thế chấp, bảo lãnh tài sản của bên thứ ba, tài cK - Đảm bảo không bằng tài sản dưới hình thức tín chấp hoặc theo chỉ thị, nghị định của Chính phủ… 1.2. HOẠT ĐỘNG CHO VAY SMES TẠI NHTM họ 1.2.1. Khái niệm, đặc điểm, vai trò của SMES 1.2.1.1. Khái niệm SMES Đ ại Theo Luật DN thì “DN là tổ chức kinh tế có tên riêng, có tài sản, có trụ sở giao dịch ổn định, được đăng ký kinh doanh theo quy định của pháp luật nhằm mục đích thực hiện các hoạt động kinh doanh”. Sự ra đời và phát triển mạnh mẽ của SMES hiện nay có vai trò quan trọng đối với sự phát triển kinh tế-xã hội đất nước.Vì vậy việc đưa ra một khái niệm chuẩn xác về SMES có ý nghĩa rất quan trọng trong việc nghiên cứu, hỗ trợ, mở rộng và phát triển SMES. Theo Nghị định của Chính phủ số 56/2009/NĐ-CP ngày 30 tháng 06 năm 2009 về trợ giúp phát triển SMES thì SMES là cơ sở kinh doanh đã đăng ký kinh doanh theo SVTH: Nguyễn Trần Hạnh Nhân 6 KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP GVHD: Th.S: Lê Nữ Minh Phương quy định pháp luật, được chia thành ba cấp: siêu nhỏ, nhỏ, vừa theo quy mô tổng nguồn vốn (tổng nguồn vốn tương đương tổng tài sản được xác định trong bảng cân đối Kế toán của DN) hoặc số Lao động bình quân năm (tổng nguồn vốn là tiêu chí ưu tiên), cụ thể như sau: Quy mô Khu vực DN siêu nhỏ DN nhỏ Số lao động Tổng nguồn vốn Tổng nguồn vốn Số lao động I. Nông, lâm nghiệp và thủy sản 10 người trở xuống 20 tỷ đồng trở xuống từ trên 10 từ trên 20 tỷ từ trên 200 người đến đồng đến người đến 200 người 100 tỷ đồng 300 người II. Công nghiệp và xây dựng 10 người trở xuống 20 tỷ đồng trở xuống từ trên 10 từ trên 20 tỷ từ trên 200 người đến đồng đến người đến 200 người 100 tỷ đồng 300 người III. Thương mại và dịch vụ 10 người trở xuống 10 tỷ đồng trở xuống từ trên 10 từ trên 10 tỷ từ trên 50 người đến đồng đến 50 người đến 50 người tỷ đồng 100 người in h tế H uế Số lao động DN vừa cK Việc phân biệt SMES với các loại hình DN khác dựa vào hai tiêu chí: + Tiêu chí định tính: dựa vào đặc trưng cơ bản của SMES như trình độ chuyên môn hoá lĩnh vực hoạt động, số đầu mối quản lý…Tiêu thức định tính có ưu thế là phản họ ánh đúng bản chất của SMES nhưng trên thực tế khó xác định nên chỉ sử dụng làm cơ sở để tham khảo, kiểm chứng mà ít dùng làm cơ sở để phân loại. Đ ại + Tiêu chí định lượng: đây là tiêu thức chủ yếu mà các nước đang sử dụng để phân loại SMES. Tiêu thức này thể hiện số lượng lao động, vốn, doanh thu, lợi nhuận của DN. Tiêu chí này phụ thuộc vào nhiều yếu tố như trình độ tốc độ phát triển kinh tế, tính chất ngành nghề, vùng lãnh thổ, tính chất lịch sử, mục đích phân loại. Theo tiêu chí của WB: Doanh nghiệp Số lao động Doanh nghiệp siêu nhỏ < 10 Doanh nghiệp nhỏ 10- <50 Doanh nghiệp vừa 50-<300 SVTH: Nguyễn Trần Hạnh Nhân 7 KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP GVHD: Th.S: Lê Nữ Minh Phương Ở mỗi nước tuỳ đặc điểm kinh tế - xã hội, tuỳ từng giai đoạn phát triển khác nhau mà có tiêu chí riêng để xác định SMES ở nước mình: Philippin Indonexia Trung Quốc Số lao động Vốn Công nghiệp nhỏ 0-50 <50 triệu Baht Công nghiệp vừa 51-200 50-200 triệu Baht Công nghiệp nhỏ 10-99 1.5-15 triệu Pêsô Công nghiệp vừa 100-199 15-60 triệu Pêsô Công nghiệp nhỏ 5-19 <=20000 USD Công nghiệp vừa 20-99 20000-100000 USD Công nghiệp nhỏ 50-100 Công nghiệp vừa 101-500 uế Thái Lan Phân loại H Nước tế Nguồn: hồ sơ các SMES khu vực APEC (1990-2000) Nhật Bản: Vốn (yên) Lao động (người) Công nghiệp khai thác,chế t ạo <=100 <300 Thương nghiệp <=30 <100 <=10 <50 cK in h Ngành nghề Thương nghiệp bán lẻ,dich vụ 1.2.1.2. Đặc điểm SMES họ a. Quy mô nhỏ, nguồn vốn hạn chế Theo số liệu điều tra của Bộ Kế hoạch và Đầu tư ở 63.000 SMES tại 30 tỉnh Đ ại thành phía Bắc cho thấy quy mô vốn của các SMES.:  Gần 50% số DN có mức vốn dưới 1 tỷ đồng  Gần 75% số DN có mức vốn dưới 2 tỷ đồng  90% số DN có mức vốn dưới 5 tỷ đồng. (http://vietbao.vn. Năm 2005) Để mở rộng SXKD, SMES cần phải tiếp cận các nguồn vốn tài trợ bên ngoài và TD của NH được xem là nguồn tài trợ truyền thống của DN. Vốn vay NH góp phần chuyển đổi cơ cấu ngành nghề, mở rộng ngành nghề truyền thống nhằm phát huy lợi thế so sánh. Vốn vay NH góp một phần không nhỏ giúp DN đầu tư cả chiều rộng và chiều sâu, từ đó nâng cao năng lực canh tranh cho các SMEs. SVTH: Nguyễn Trần Hạnh Nhân 8 KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP GVHD: Th.S: Lê Nữ Minh Phương Theo kết quả điều tra các SMES ở 30 tỉnh thành phía Bắc của Bộ Kế hoạch và Đầu tư trong số 63.000 DN được điều tra thì 66,95% nêu lên khó khăn về tài chính. Do đó quy mô nhỏ, nguồn vốn hạn chế được xem là đặc điểm nổi bật nhất của SMES. b. Năng lực quản lý Theo số liệu điều tra của Bộ Kế hoạch và Đầu tư ở 63.000 SMES tại 30 tỉnh thành phía Bắc cho thấy: có tới 55.63% số chủ DN có trình độ học vấn từ trung cấp trở xuống, uế trong đó 43,3% chủ DN có trình độ học vấn từ sơ cấp và phổ thông các cấp. Cụ thể, số người là tiến sỹ chỉ chiếm 0,66%; thạc sỹ 2,33%; đã tốt nghiệp đại học 37,82%; tốt H nghiệp cao đẳng chiếm 3,56%; tốt nghiệp trung học chuyên nghiệp chiếm 12,33% và 43,3% có trình độ thấp hơn. (Nguồn: http://vietbao.vn. Năm 2005) tế Phần lớn cán bộ quản lý trong các DN khi thành lập DN và hoạt động kinh doanh dựa trên kinh nghiệm cá nhân là chủ yếu, nhiều chủ DN chưa qua trường lớp đào tạo cán bộ h nên có nhiều hạn chế trong công tác quản lý kinh tế cũng như ảnh hưởng đến việc thực hiện in các quy định của pháp luật trong quá trình hoạt động kinh doanh. cK Về trình độ tay nghề của người lao động trong các DN chưa được quan tâm đào tạo thường xuyên phần lớn người lao động được truyền dạy nghề thông qua gia đình hoặc các kỹ thuật viên của DN, do vậy tính năng động, sáng tạo trong việc phát huy họ sáng kiến, cải tiến mẫu mã hàng hoá chưa cao. Do xuất phát từ đặc điểm vốn hạn chế nên chủ DN không có điều kiện để thu hút lao động có tay nghề cao cũng như đầu tư Đ ại ứng dụng công nghệ thông tin quản lý. c. Khả năng ứng dụng, đổi mới công nghệ thấp Theo kết quả điều tra năm 2005 với 11000 DN dân doanh sản xuất công nghiệp thì 8% tự xác định là có công nghệ tiên tiến, 50% công nghệ trung bình, số còn lại 42% là công nghệ lạc hậu và không tự đánh giá. Đặc biệt chỉ có 6% DN trong số này có nhu cầu đào tạo về kỹ thuật và công nghệ. Điều này đặc biệt quan trọng vì kỹ thuật công nghệ liên quan đến nguồn nhân lực và là yếu tố quyết định sự thành bại của DN. d. SMES hoạt động rất đa dạng, phong phú trong mọi lĩnh vực, mọi thành phần kinh tế, mọi địa bàn, thu hút nguồn lao động và vốn lớn SVTH: Nguyễn Trần Hạnh Nhân 9 KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP GVHD: Th.S: Lê Nữ Minh Phương Khả năng cạnh tranh trên thị trường của SMES thấp do hạn chế về vốn, trình độ tay nghề, phương thức và kinh nghiệm quản lý. Thị trường của SMES chủ yếu phục vụ DN lớn: nhà cung cấp nguyên vật liệu, đại lý bán hàng, kênh phân phối hoặc là những đoạn thị trường còn bỏ ngõ, có phạm vi nhỏ, độ sâu còn hạn chế. Những thị trường này chứa đựng nhiều rủi ro và thường xuyên biến động khiến cho hoạt động của SMES không ổn định. e. Thiếu thông tin và bị lép vế trong các mối quan hệ uế Vấn đề thông tin là yếu tố ảnh hưởng đến thành công hay thất bại của DN. Thông tin từ phía môi trường kinh doanh mà DN bị chịu ảnh hưởng từ nhà cung cấp, H đối tượng cạnh tranh, khách hàng, môi trường pháp lý, yếu tố kinh tế xã hội. Việc tiếp cận với các nguồn thông tin, đặc biệt là qua internet và việc khai thác tế sử dụng nó là một hạn chế lớn đối với SMES. Trình độ đội ngũ cán bộ quản lý còn yếu kém tất yếu đẫn đến nhận thức vấn đề ứng dụng công nghệ trong khai thác thông tin h chưa thực sự rõ ràng. Các SMES với quy mô nhỏ và thông tin kém đa chiều sâu rộng in do đó gây cản trở cho chính họ trong việc mở rộng mối quan hệ và ảnh hưởng không nhỏ đến chiến lược, kế hoạch kinh doanh của DN. cK Và một đặc điểm không thể không kể đến là SMES dễ dàng thay đổi loại hình kinh doanh trước sự biến động của thị trường. Đây là một lợi thế giúp DN tiết kiệm họ được thời gian và chi phí, tận dụng được cơ hội kinh doanh khi thời cơ đến. 1.2.1.3. Vai trò của SMES a. SMES đóng góp quan trọng vào GDP và tăng trưởng kinh tế Đ ại Số liệu thống kê SMES chiếm 96% trong tổng số DN thuộc tất cả các loại hình đang hoạt động ở Việt Nam cung cấp một lượng hàng hoá dịch vụ đáng kể cho nền kinh tế. SMES đóng góp 25% - 26% GDP cho cả nước, tạo ra 31% giá trị tổng sản lượng công nghiệp, 78% tổng mức bán lẻ, 64% tổng khối lượng vận chuyển hàng hoá, gần 100% tổng giá trị sản lượng của một số ngành nghề như: giày dép, hàng thủ công mĩ nghệ…(http://thongtindubao.gov.vn) b. Góp phần tạo việc làm và thu nhập cho người lao động Hàng năm nước ta có khoảng hơn 1 triệu người đến tuổi lao động mà khả năng thu hút lao động của DN nhà nước lớn bị hạn chế. Đồng thời trong tiến trình cải cách SVTH: Nguyễn Trần Hạnh Nhân 10 KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP GVHD: Th.S: Lê Nữ Minh Phương đổi mới DN nhà nước làm cho một bộ phận lao động bị mất việc làm. Do đó SMES có vai trò quan trọng trong thu hút lao động. Năm 2002 cả nước tạo ra 1,42 triệu việc làm mới thì thành phần kinh tế ngoài quốc doanh thu hút 79,1% tổng số việc làm (http://www.taybacuniversity. edu.vn). Hàng năm khu vực DN thu hút hàng chục vạn lao động góp phần giải quyết các vấn đề xã hội của đất nước. c. Hoạt động của SMES góp phần làm cho nền kinh tế năng động, đạt hiệu quả cao uế Với quy mô nhỏ, SMES dễ được thành lập, dễ chuyển đổi mặt hàng SXKD, chuyển hướng sản xuất, đổi mới công nghệ do đó dễ thích ứng với thay đổi của thị H trường từ đó làm cho nền kinh tế năng động hơn. d. Thu hút vốn đầu tư trong nền kinh tế tế Theo số liệu thống kê DN dân doanh huy động được 30 tỷ USD. Hiện nay nhà nước có chủ trương bán, khoán, cho thuê, cổ phần hoá các DN có quy mô nhỏ và vừa. h Chủ trương này có tác dụng thúc đẩy hoạt động đầu tư vốn cho SXKD của người dân in bằng việc mua lại DN, mua cổ phần hoặc thành lập mới các SMES. cK Năm 2002 đầu tư khu vực kinh tế ngoài quốc doanh đạt 28,8% tổng vốn đầu tư toàn xã hội. Trong tổng số 2.808 dự án được cấp phép ưu đãi đầu tư theo luật khuyến khích đầu tư trong nước đã có 2.225 dự án thuộc khu vực kinh tế tư nhân với tổng số họ vốn thành lập hơn 16.244 tỷ, chiếm 38,7% tổng vốn đầu tư, thu hút 234.899 lao động. e. Hỗ trợ cho DN lớn phát triển Đ ại DN lớn đặt cơ sở ở trung tâm kinh tế, ngược lại SMES có mặt khắp mọi nơi cung ứng nguyên vật liệu, thành lập mạng lưới vệ tinh phân phối sản phẩm, thực hiện các hợp đồng phụ quan trọng không thể thiếu cho DN lớn. Với sự năng động của mình, SMES hoàn toàn có thể tạo ra các dịch vụ phụ trợ trong phạm vi vốn nhỏ hẹp của mình. Sự đóng góp này là vô cùng quan trọng vì dịch vụ phụ trợ mà SMES sẽ đáp ứng yêu cầu đặt ra và sự phát triển chung của xã hội. f. Là trụ cột cho kinh tế địa phương SMES có mặt khắp mọi nơi các địa phương và là nguồn đóng góp quan trọng vào thu ngân sách và tăng trưởng kinh tế ở địa phương. Phát triển SMES sẽ giúp địa phương khai thác được thế mạnh đất đai, tài nguyên, lao động trong mọi lĩnh vực phục SVTH: Nguyễn Trần Hạnh Nhân 11 KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP GVHD: Th.S: Lê Nữ Minh Phương vụ phát triển kinh tế địa phương, góp phần quan trọng vào công tác xoá đói giảm nghèo ở nhiều địa phương còn gặp nhiều khó khăn. Như vậy từ việc khẳng định vị trí và vai trò của SMES, việc chú trọng phát triển SMES ở nước ta là một trong những chiến lược quan trọng trong quá trinh công nghiệp hoá - hiện đại hoá đất nước, đặc biệt trong quá trình hội nhập hiện nay việc hỗ trợ TD cho SMES là rất cần thiết. 1.2.2. Hoạt động cho vay SMES của NHTM uế 1.2.2.1. Phương thức cho vay SMES của NHTM  Căn cứ vào phương thức tài trợ: H a. Thấu chi: Là nghiệp vụ cho vay qua đó NH cho phép người vay được chi trội trên số dư tế tiền gửi thanh toán của mình đến một giới hạn nhất định và trong khoảng thời gian xác h định, giới hạn này gọi là hạn mức thấu chi. Thấu chi là hình thức cấp TD ngắn hạn, in linh hoạt, thủ tục đơn giản có thể cấp cho DN vài ngày trong tháng, vài tháng trong năm dùng để trả lương, chi các khoản phải nộp, mua hàng. Hình thức này chỉ sử dụng cK với KH có độ tin cậy cao, thu nhập đều đặn và kỳ thu nhập ngắn. b. Cho vay trực tiếp từng lần: họ Là hình thức cho vay tương đối phổ biến của NH đối với KH không có nhu cầu vay thường xuyên, không có điều kiện được cấp hạn mức thấu chi. Một số KH sử dụng vốn chủ sở hữu và TD thương mại là chủ yếu, chỉ khi có nhu cầu thời vụ, hay mở rộng Đ ại sản xuất mới vay NH, tức là vốn vay NH chỉ tham gia vào một số giai đoạn nhất định của chu kỳ sản xuất. Mỗi lần vay KH phải làm đơn và trình NH phương án sử dụng vốn vay. NH sẽ phân tích KH và ký hợp đồng cho vay, xác định quy mô món vay, thời hạn giải ngân, thời hạn trả nợ, lãi suất và yêu cầu đảm bảo nếu cần. Mỗi món vay được tách biệt nhau thành các hồ sơ khác nhau. Nghiệp vụ cho vay từng lần tương đối đơn giản, NH có thể kiểm soát món vay tách biệt. c. Cho vay theo hạn mức: SVTH: Nguyễn Trần Hạnh Nhân 12 KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP GVHD: Th.S: Lê Nữ Minh Phương Là nghiệp vụ cho vay mà theo đó NH sẽ thoả thuận cấp cho KH hạn mức TD. Hạn mức TD có thể tính cho cả kỳ hoặc cuối kỳ. Đó là số dư tối đa tại thời điểm tính. Hạn mức TD được cấp trên cơ sở kế hoạch SXKD, nhu cầu sử dụng vốn, nhu cầu vay vốn của KH. Mỗi lần vay KH chỉ cần trình bày phương án sử dụng tiền vay, nộp các chứng từ chứng minh đã mua hàng hoặc dịch vụ và nêu yêu cầu vay. Sau khi kiểm tra tính chất hợp pháp, hợp lệ của chứng từ, NH sẽ phát tiền cho KH. Đây là hình thức cho vay thuận tiện cho khách hàng vay mượn thường xuyên, vốn vay tham gia thường uế xuyên vào quá trình SXKD. d. Cho vay luân chuyển: H Là nghiệp vụ cho vay của NH dựa trên sự luân chuyển hàng hoá của KH. DN tế khi mua hàng có thể thiếu vốn, NH có thể cho vay để mua hàng và sẽ thu nợ khi DN bán hàng. NH và KH sẽ thoả thuận với nhau về phương thức vay, hạn mức TD, các h nguồn cung cấp hàng hoá, khả năng tiêu thụ. Việc cho vay dựa trên luân chuyển của in hàng hoá nên cả NH lẫn DN đều phải nghiên cứu kế hoạch luân chuyển hàng hoá để dự đoán dòng ngân quỹ trong thời gian tới. cK Cho vay luân chuyển rất thuận tiện cho các DN có chu kỳ tiêu thụ ngắn ngày, có quan hệ vay trả thường xuyên với NH. Thủ tục vay chỉ cần thực hiện một lần cho họ nhiều lần vay. KH được đáp ứng nhu cầu vốn kịp thời, vì vậy việc thanh toán cho người cung cấp sẽ nhanh gọn. Đ ại  Căn cứ vào phương thức hoàn trả: Cho vay trả góp: là hình thức TD mà NH cho phép KH trả gốc làm nhiều lần trong thời hạn TD đã thoả thuận. Cho vay trả góp thường áp dụng đối với các khoản vay trung và dài hạn, tài trợ cho TSCĐ hoặc hàng lâu bền. Số tiền trả mỗi lần được thanh toán sao cho phù hợp với khả năng trả nợ. Căn cứ vào mức độ tín nhiệm: a. Cho vay không có bảo đảm: Là loại hình cho vay không có tài sản thế chấp, cầm cố hoặc sự bảo lãnh của người thứ ba mà việc cho vay chỉ dựa vào uy tín của bản thân KH. Đối với những KH tốt, trung thực trong kinh doanh, có khả năng tài chính lành mạnh, quản trị có hiệu quả SVTH: Nguyễn Trần Hạnh Nhân 13 KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP GVHD: Th.S: Lê Nữ Minh Phương thì NH có thể cấp TD dựa vào uy tín của bản thân KH mà không cần một nguồn thu nợ bổ sung. b. Cho vay có bảo đảm: Là loại cho vay phải có tài sản thế chấp, cầm cố hoặc bảo lãnh của người thứ ba. Sự đảm bảo này là nguồn thu nợ thứ hai của NH. Căn cứ vào thời hạn cho vay: a. Cho vay ngắn hạn: uế Là loại hình cho vay có thời hạn dưới 12 tháng mục đích bổ sung vốn lưu động phát sinh trong quá trình SXKD của tổ chức kinh tế và nhu cầu tiêu dùng của cá nhân. H b. Cho vay trung hạn: tế Là loại hình cho vay có thời hạn 12 tháng đến dưới 60 tháng. Chủ yếu để đáp ứng nhu cầu mua sắm TSCĐ, cải tiến hoặc đổi mới thiết bị công nghệ, mở rộng h SXKD, xây dựng các dự án quy mô nhỏ và thu hồi vốn nhanh. in c. Cho vay dài hạn: Là loại hình cho vay có thời hạn hơn 60 tháng và được sử dụng để đáp ứng nhu các xí nghiệp mới. cK cầu dài hạn như nhà ở, mua sắm thiết bị, phương tiện vận tải có quy mô lớn, xây dựng họ 1.2.2.2. Quy trình cho vay SMES của NHTM Đ ại Tiếp cận, tìm hiểu nhu cầu khách hàng Thẩm định, đánh giá khoản vay Phê chuẩn, ra quyết định cho vay Giải ngân Giám sát khoản vay, thu nợ, xử lý phát sinh SVTH: Nguyễn Trần Hạnh Nhân 14 KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP GVHD: Th.S: Lê Nữ Minh Phương 1.2.2.3. Chính sách TD đối với SMEs Ở tầm vĩ mô, chính sách TD là một bộ điều lệ về các trao đổi TD quy định bởi chính phủ nhằm tạo những điều kiện thuận lợi cho hoạt động TD nhằm tạo đà phát triển hướng tới mục đích tăng trưởng cho nền kinh tế. Ở tầm vi mô, chính sách TD được cụ thể hoá bằng các chương trình tạo điều kiện cho những đối tượng ưu tiên tiếp cận được với TD. 1.3. PHÁT TRIỂN CHO VAY SMES TẠI NHTM uế 1.3.1. Khái niệm phát triển cho vay đối với SMES Phát triển cho vay SMES là sự tăng trưởng về số lượng cho vay đi đôi với sự H biến đổi về chất lượng cho vay. Số lượng cho vay: ở đây là sự mở rộng đối tượng, phạm vi cho vay, khối lượng tế TD. thể tiếp cận từ các mặt sau: h Chất lượng cho vay: có rất nhiều quan niệm về chất lượng cho vay. Chúng ta có in - Đối với nền kinh tế, khoản vay có chất lượng tốt phải trợ giúp cho hoạt động cK SXKD giải quyết được nhiều việc làm, tăng thêm sản phẩm dịch vụ cho xã hội góp phần tăng trưởng kinh tế và khai thác hiệu quả những tiềm năng của đất nước, thu hút tối đa nguồn vốn nhàn rỗi trong nước phục vụ cho phát triển kinh tế. họ - Đối với NH, chất lượng TD thể hiện lợi nhuận hợp lý và gia tăng, dư nợ tăng trưởng bền vững, tỷ lệ nợ quá hạn đảm bảo đúng quy định và hợp lý, đảm bảo cơ cấu Đ ại nguồn vốn giữa trung, ngắn, dài hạn trong nền kinh tế. - Đối với KH, chất lượng TD là sự đáp ứng yêu cầu hợp lý của KH, lãi suất hợp lý, thủ tục đơn giản, không phiền hà, hấp dẫn được KH nhưng vẫn đảm bảo tuân thủ đúng nguyên tắc TD và quy chế cho vay. Vậy chất lượng cho vay là sự đáp ứng nhu cầu vốn vay của KH phù hợp với sự phát triển của xã hội và đảm bảo sự tồn tại và phát triển của NH. 1.3.2. Các tiêu chí phản ánh phát triển cho vay SMES 1.3.2.1. Các tiêu chí phản ánh sự tăng trưởng về số lượng cho vay SMES a. Tăng dư nợ cho vay SMES Dư nợ năm (n) = DSCV năm (n) + dư nợ năm (n-1)-DSTN năm (n). SVTH: Nguyễn Trần Hạnh Nhân 15 KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP GVHD: Th.S: Lê Nữ Minh Phương Mức tăng dư nợ = Dư nợ năm (n) – dư nợ năm (n-1). b. Tăng tỷ trọng dư nợ cho vay SMES Tỷ trọng dư nợ SMES = dư nợ cho vay SMES : tổng dư nợ cho vay. c. Tăng thị phần cho vay Thị phần cho vay SMES = Tổng dư nợ SMES vay vốn tại ngân hàng : Tổng dư nợ SMES trên địa bàn. 1.3.2.2. Các tiêu chí phản ánh sự biến đổi về chất lượng cho vay SMES uế . Các chỉ tiêu định tính: Việc thực hiện luật, văn bản, chế độ hiện hành của KH về hoạt động cho vay. H Đối với NH phải tuân thủ các quy định, quy chế trong cho vay, tuân thủ những nguyên - Sử dụng vốn vay đúng mục đích. tế tức cơ bản và chung nhất: - Hoàn trả gốc và lãi đúng hạn như đã cam kết trong hợp đồng. in NH trong từng thời kỳ. h Chính sách quản trị điều hành đúng đắn, phù hợp với yêu cầu cạnh tranh của cK Đóng góp của hoạt động TD vào quá trình phát triển kinh tế - xã hội thông qua cho vay SMEs NH góp phần tăng cường cơ sở vật chất kỹ thuật, đẩy mạnh sản xuất họ hàng hoá, tăng kim ngạch xuất nhập khẩu, tạo và duy trì công ăn việc làm ổn định cho người lao động, góp phần phát triển kinh tế đất nước. Uy tín của NH, mức độ thoả mãn của KH đối với khoản TD mà NH cung cấp. Đ ại . Các chỉ tiêu định lượng: a. Tỷ lệ nợ xấu của SMEs = Nợ xấu SMES : tổng dư nợ b. Cơ cấu TD thể hiện tỷ trọng các khoản mục cho vay trong tổng số dư nợ cho vay của NH trong từng thời kỳ. Trên cơ sở xem xét cơ cấu TD của NH kết hợp với tình hình kinh tế đất nước có thể thấy hoạt động TD của NH tập trung vào những bộ phận nào, có phù hợp với xu thế phát triển kinh tế - xã hội không. Có thể thấy rằng giữa hoạt dộng TD, hoạt động cho vay của NH với sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế có mối quan hệ biện chứng với nhau, trong đó hoạt động cho vay chỉ có thể mang lại hiệu quả cao và phát triển bền vững trong dài hạn nếu nền kinh tế SVTH: Nguyễn Trần Hạnh Nhân 16 KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP GVHD: Th.S: Lê Nữ Minh Phương phát triển ổn định và vững chắc. Khi cơ cấu kinh tế chậm đổi mới tức là lợi thế so sánh của quốc gia chưa được khai thác triệt để, sẽ làm cho hoạt động cho vay trở nên kém sôi động, giảm sút về hiệu quả và rủi ro tăng cao. Ngược lại, hoạt động cho vay cũng có tác động rất quan trọng đối với quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế. c. Lợi nhuận: NHTM là một loại hình DN kinh doanh do đó mục tiêu lợi nhuận là mục tiêu được ưu tiên đặc biệt. Trong nền kinh tế thị trường DN muốn tồn tại và phát triển thì hoạt động kinh doanh phải có lãi. uế Để tăng lợi nhuận NH phải tìm mọi biện pháp để tăng thu giảm chi. Trong điều H kiện cạnh tranh như hiện nay, việc tăng thu thông qua biện pháp tăng lãi suất cho vay là khó thực hiện được, bởi hầu hết các NH cạnh tranh nhau thông qua việc định ra lãi gian cho KH là giải pháp khả thi hơn cả. tế suất cạnh tranh. Vì vậy, giảm chi phí nghiệp vụ, thủ tục vay đơn giản, tiết kiệm thời in 1.3.3.1. Các nhân tố thuộc về NH h 1.3.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến phát triển hoạt động cho vay SMES cK a. Chiến lược kinh doanh của NH Chiến lược kinh doanh của NH luôn là sự thể hiện các mục tiêu dài hạn cơ bản của một NH, là sự lựa chọn đường lối hoạt động và phân bổ các nguồn lực cần thiết để họ đạt được mục tiêu này. Nếu không có chiến lược kinh doanh, NH sẽ luôn bị động và ảnh hưởng tới các hoạt động của NH. Đặc biệt, các kế hoạch bộ phận sẽ ảnh hưởng Đ ại trực tiếp tới chất lượng hoạt động TD như kế hoạch marketing, kế hoạch phát triển nguồn nhân lực… b. Chính sách TD Một chính sách TD hợp lý thể hiện quy trình cho vay hợp lý, lãi suất hợp lý, chính sách KH hợp lý và định giá TSĐB hợp lý. - Chính sách KH: KH vay vốn tại NH rất đa dạng, do đó NH cần xác định đoạn thị trường mục tiêu, từ đó đưa ra chính sách về lãi suất, TSĐB và những ưu đãi cho đoạn thị trường này. SVTH: Nguyễn Trần Hạnh Nhân 17 KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP GVHD: Th.S: Lê Nữ Minh Phương - Chính sách về lãi suất: bên cạnh lựa chọn KH thì lãi suất cũng là một chính sách quan trọng để thu hút KH. Bản thân KH là người đi vay, phải trả lãi cho NH, đây là một khoản chi phí để sử dụng vốn vay. Nếu chi phí này cao hơn so với khả năng sinh lời của dự án mà KH đầu tư thì ắt hẳn rất khó khăn trong việc hoàn trả. Mặt khác, để mở rộng mối quan hệ với KH, các NH khác có thể đưa ra những mức lãi suất hấp dẫn để thu hút KH đến với mình. Do đó NH phải quan tâm đến vấn đề này, lãi suất mà NH đưa ra phải linh hoạt vừa đảm bảo thu hút KH vừa đảm bảo lợi nhuận của NH và uế mức lãi suất thị trường ở từng thời kỳ. c. Tình hình huy động vốn H Muốn nâng cao chất lượng TD thì phải đáp ứng đầy đủ vốn cho các hoạt động tế SXKD liên tục. Hiện nay, nguồn vốn tự có của DN quá nhỏ bé, các NH muốn có đủ vốn cung cấp cho DN thì đòi hỏi phải huy động được nguồn vốn tiềm tàng trong nền h kinh tế. NH có đáp ứng đủ vốn cho hoạt động SXKD của DN thì nền kinh tế mới phát d. Chất lượng thông tin in triển, các DN SXKD có hiệu quả, hoàn trả vốn vay NH đủ gốc lãi, đúng hạn. cK Thông tin đóng vai trò quan trọng hàng đầu trong việc đảm bảo kết quả đánh giá là khách quan, chính xác. Từ đó đảm bảo chất lượng công tác thẩm định cũng như họ chất lượng của khoản vay. Nếu nguồn thông tin sai lệch không những gây hậu quả nghiêm trọng cho bản thân NH mà còn cho cả nền kinh tế. Vì vậy, việc tạo dựng và thu thập một hệ thống thông tin chính xác, nhanh chóng, toàn diện được xem là một Đ ại yêu cầu bức thiết đối với công tác thẩm định nói riêng và đối với hoạt động của NH nói chung. e. Con người Với thông tin thu thập được cộng với trình độ, kinh nghiệm, năng lực và đạo đức nghề nghiệp cán bộ TD là người thẩm định, đánh giá và đi đến quyết định cho vay hay không và cũng là người giám sát khoản vay sau khi được giải ngân. Do đó khoản vay có chất lượng tốt hay xấu phụ thuộc phần lớn vào cán bộ TD. Nếu như cán bộ TD kinh nghiệm còn hạn chế, họ không có cái nhìn tổng quan cũng như đánh giá giá trị tài SVTH: Nguyễn Trần Hạnh Nhân 18 KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP GVHD: Th.S: Lê Nữ Minh Phương sản quá cao hoặc quá thấp dẫn đến quyết định sai lầm gây thiệt hại cho NH. Do đó cán bộ TD cần hiểu biết sâu rộng, khả năng giao tiếp tốt. f. Hoạt động marketing Trong xu thế Việt Nam hội nhập ngày càng sâu rộng, sự cạnh tranh giữa các NHTM ngày càng diễn ra mạnh mẽ và gay gắt nên hoạt động marketing đóng vai trò quan trọng đối với cả NH và KH. Thông qua hoạt động marketing, NH đưa ra sản phẩm, dịch vụ đến KH. Đồng thời giúp cho DN hiểu rõ thêm sản phẩm, dịch vụ mới uế làm tăng khả năng đáp ứng dịch vụ cho DN từ đó làm tăng tính cạnh tranh trên thị trường. Qua hoạt động marketing, NH nắm bắt kịp thời những yêu cầu, đòi hỏi của DN H để từ đó đưa ra sản phẩm phù hợp góp phần làm tăng trưởng TD. g. Trang bị công nghệ thông tin tế Thông tin là một trong những yếu tố quyết định chất lượng TD. Một nguồn thông tin đầy đủ, chính xác, kịp thời luôn cần có sự hỗ trợ của trang thiết bị hiện đại để h tính toán một cách chính xác làm cơ sở cho quyết định cho vay. Ngày nay, trang thiết in bị công nghệ ngày càng hiện đại cộng với phần mềm chuyên dụng giúp cho cán bộ TD cK xử lý khối lượng thông tin, dự báo nhanh, chính xác, rút ngắn thời gian cho vay từ đó chất lượng khoản vay cũng được nâng lên. 1.3.3.2. Các nhân tố thuộc về DN họ a. Năng lực quản lý và đạo đức kinh doanh của chủ DN Nếu năng lực của chủ DN có hạn, họ không dự đoán đúng những biến động Đ ại lên xuống của nhu cầu thị trường, không có kinh nghiệm trong sản xuất, giới thiệu, quảng cáo sản phẩm…thì DN dễ bị gục ngã trong cạnh tranh. Tất cả điều đó có ảnh hưởng đến chất lượng hoạt động TD. Và ngược lại, năng lực của chủ DN càng cao thì khả năng cạnh tranh trên thị trường càng lớn và do đó việc sử dụng vốn vay càng có hiệu quả. Năng lực quản lý ảnh hưởng không nhỏ đến quan hệ bạn hàng, nhà cung cấp, khả năng tiêu thụ sản phẩm và ảnh hưởng đến khả năng trả nợ của DN đối với NH. Đạo đức kinh doanh là yếu tố thể hiện thiện chí trả nợ của DN, thể hiện việc đưa ra thông tin về DN một cách trung thực, sử dụng vốn vay đúng mục đích, hoàn trả SVTH: Nguyễn Trần Hạnh Nhân 19 KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP GVHD: Th.S: Lê Nữ Minh Phương gốc, lãi đúng hạn, hoạt động kinh doanh lành mạnh. Đây cũng là yếu tố quan trọng giúp cho NH có thể đánh giá có nên cho vay hay không. b. Phương án SXKD hiệu quả là một trong những điều kiện NH xem xét có nên cho vay hay không. Do đó DN phải thiết lập được phương án SXKD có tính khả thi, có hiệu quả thì DN mới có khả năng trả nợ. c. Tình hình tài chính của DN Một DN có tình hình tài chính lành mạnh là một điều kiện NH xem xét khi cho uế vay cũng là điều kiện giúp cho DN dễ tiếp cận với nguồn vốn của NH. 1.3.3.3. Các nhân tố bên ngoài H a. Môi trường kinh tế SMES rất nhạy cảm với những biến động của nền kinh tế. Nếu nền kinh tế trong tế thời kỳ tăng trưởng lúc đó nhu cầu mở rộng SXKD của DN cũng như nhu cầu vay vốn tại NH tăng. Ngược lại nếu nền kinh tế trong thời kỳ suy thoái, DN có xu hướng thu in b. Môi trường chính trị h hẹp hoạt động sản xuất nên nhu cầu vay vốn cũng giảm. cK Môi trường chính trị là một yếu tố ảnh hưởng không nhỏ tới hoạt động của DN, đặc biệt là sự thay đổi trong chính sách kinh tế. Môi trường chính trị ổn định, chính sách của nhà nước đối với các DN thông thoáng là yếu tố quan trọng tạo lòng tin của họ các DN trong nước cũng như nước ngoài, thu hút vốn đầu tư đặc biệt là vốn đầu tư nước ngoài. Khi nhà nước thay đổi chính sách kinh tế theo hướng có lợi cho SMES Đ ại như ưu tiên DN trong chiến lược mở rộng SXKD và ngược lại. c. Môi trường tự nhiên Thiên tai địch hoạ là những biến cố ngẫu nhiên nằm ngoài tầm kiểm soát của con người. Chính những rủi ro không lường trước được sẽ làm ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động của KH vay vốn và dẫn đến rủi ro KH không trả nợ đúng hạn. SVTH: Nguyễn Trần Hạnh Nhân 20
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan