ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
KHOA SƯ PHẠM
DƯƠNG VĂN ĐOAN
BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN
TRƯỜNG CAO ĐẲNG GIAO THÔNG VẬN TẢI
TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Chuyên ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 60 14 05
Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. HÀ NHẬT THĂNG
HÀ NỘI - 2008
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU
TRANG
1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
1
2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
2
3. KHÁCH THỂ VÀ ĐỐI TƢỢNG NGHIÊN CỨU
2
4. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU
2
5. GIẢ THUYẾT KHOA HỌC
3
6. PHẠM VI NGHIÊN CỨU
3
7. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
3
8. Ý NGHĨA CỦA LUẬN VĂN
4
9. CẤU TRÖC LUẬN VĂN
4
CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VIỆC PHÁT TRIỂN
ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN TRƢỜNG CAO ĐẲNG KỸ THUẬT
1.1. CÁC KHÁI NIỆM CÔNG CỤ NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI
5
1.1.1. QUẢN LÝ
5
1.1.2. QUẢN LÝ GIÁO DỤC
5
1.1.3. QUẢN LÝ NHÀ TRƢỜNG
1.1.4. PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC
1.1.5. GIẢNG VIÊN, ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN
1.1.6. PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN
9
11
13
15
1.1.7. BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN
22
1.2. TẦM QUAN TRỌNG CỦA VIỆC PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ
24
GIẢNG VIÊN
24
1.3. NHỮNG YÊU CẦU ĐỐI VỚI NGƢỜI CÁN BỘ, CÔNG
NHÂN NGÀNH GIAO THÔNG VẬN TẢI TRONG GIAI ĐOẠN
CÔNG NGHIỆP HOÁ, HIỆN ĐẠI HOÁ, HỘI NHẬP HIỆN NAY
1.3.1. PHÁT TRIỂN GIAO THÔNG VẬN TẢI TRONG GIAI
ĐOẠN HIỆN NAY
1.3.2. YÊU CẦU NHÂN CÁCH NGƢỜI THAM GIA XÂY DỰNG
GIAO THÔNG VẬN TẢI.
1.4. VAI TRÕ CỦA TRƢỜNG TRONG VIỆC ĐÀO TẠO CÁN
BỘ CHO NGÀNH GIAO THÔNG VẬN TẢI
27
27
28
29
31
1.4.1. VAI TRÕ CỦA GIAO THÔNG VẬN TẢI ĐỐI VỚI CÔNG
32
NGHIỆP HOÁ, HIỆN ĐẠI HOÁ
1.4.2. PHÁT TRIỂN GIAO THÔNG VẬN TẢI CẦN MỘT ĐỘI
33
NGŨ CÁN BỘ KỸ THUẬT CÓ TRÌNH ĐỘ CAO
1.4.3. GIÁO DỤC ĐÀO TẠO NGÀNH GIAO THÔNG VẬN TẢI
35
GÓP PHẦN QUAN TRỌNG TRONG VIỆC PHÁT TRIỂN ĐỘI
35
NGŨ LAO ĐỘNG NGÀNH GIAO THÔNG VẬN TẢI
1.5. NHỮNG YÊU CẦU MỚI VỀ NĂNG LỰC VÀ PHẨM
36
CHẤT CỦA NGƢỜI GIẢNG VIÊN TRƢỜNG CAO ĐẲNG
GIAO THÔNG VẬN TẢI
37
1.5.1. CHUẨN GIẢNG VIÊN TRƢỜNG CAO ĐẲNG GIAO
THÔNG VẬN TẢI
1.5.2. NHỮNG YÊU CẦU ĐẶC THÙ ĐỐI VỚI GIẢNG VIÊN
TRƢỜNG CAO ĐẲNG GIAO THÔNG VẬN TẢI
1.6. ĐỔI MỚI PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN NGANG
TẦM VỚI YÊU CẦU ĐÀO TẠO LÀ MỘT ĐÕI HỎI KHÁCH
39
39
39
42
QUAN
43
CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ
46
GIẢNG VIÊN Ở TRƢỜNG CAO ĐẲNG GIAO THÔNG VẬN
47
TẢI
2.1. GIỚI THIỆU SƠ LƢỢC VỀ TRƢỜNG CAO ĐẲNG GIAO
THÔNG VẬN TẢI
2.1.1. LỊCH SỬ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN CỦA
TRƢỜNG CAO ĐẲNG GIAO THÔNG VẬN TẢI
2.1.2. CƠ CẤU TỔ CHỨC CỦA TRƢỜNG CAO ĐẲNG GIAO
THÔNG VẬN TẢI
2.1.3. HOẠT ĐỘNG ĐÀO TẠO CỦA TRƢỜNG CAO ĐẲNG
GIAO THÔNG VẬN TẢI
2.1.4. NHIỆM VỤ CỦA TRƢỜNG TRƢỚC YÊU CẦU MỚI
2.1.5. THỰC TRẠNG CÁC ĐIỀU KIỆN THỰC HIỆN YÊU CẦU
MỚI
2.2. KHẢO SÁT ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG ĐỘI NGŨ GIẢNG
48
49
51
57
62
66
67
VIÊN CỦA TRƢỜNG CAO ĐẲNG GIAO THÔNG VẬN TẢI
67
2.2.1. SỐ LƢỢNG GIẢNG VIÊN
2.2.2. THỰC TRẠNG VỀ CƠ CẤU ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN
69
(THEO CÁC LĨNH VỰC CHUYÊN MÔN)
2.2.3. ĐÁNH GIÁ VỀ CHẤT LƢỢNG CỦA GIẢNG VIÊN SO
VỚI YÊU CẦU PHÁT TRIỂN NHÀ TRƢỜNG.
2.2.4. NHẬN XÉT CHUNG VỀ THỰC TRẠNG
2.3. NHẬN THỨC CỦA CÁN BỘ, GIẢNG VIÊN TRONG
TRƢỜNG VỀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN TRONG
GIAI ĐOẠN HIỆN NAY
2.4. BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN CỦA
TRƢỜNG CAO ĐẲNG GIAO THÔNG VẬN TẢI
2.4.1. KẾ HOẠCH TỔNG THỂ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIẢNG
VIÊN
2.4.2. NHỮNG ĐỊNH HƢỚNG CỦA NHÀ TRƢỜNG NHẰM
PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN TRONG NHỮNG NĂM
TỚI
CHƢƠNG 3: BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIẢNG
VIÊN TẠI TRƢỜNG CAO ĐẲNG GIAO THÔNG VẬN TẢI
70
70
70
71
72
73
77
84
86
3.1. MỘT SỐ NGUYÊN TẮC XÂY DỰNG BIỆN PHÁP PHÁT
TRIỂN ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN CỦA TRƢỜNG CAO ĐẲNG
GIAO THÔNG VẬN TẢI
3.1.1. CĂN CỨ VÀO ĐỊNH HƢỚNG PHÁT TRIỂN CỦA NHÀ
TRƢỜNG
3.1.2. NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẶT RA CHO CÔNG TÁC PHÁT
TRIỂN ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN CỦA TRƢỜNG TRƢỜNG
CAO ĐẲNG GIAO THÔNG VẬN TẢI
3.2. BIỆN PHÁP CHỦ YẾU PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIẢNG
VIÊN TRƢỜNG CAO ĐẲNG GIAO THÔNG VẬN TẢI
3.2.1. XÂY DỰNG KẾ HOẠCH PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIẢNG
VIÊN VỀ MẶT SỐ LƢỢNG
3.2.2. XÂY DỰNG CHƢƠNG TRÌNH BỒI DƢỠNG TOÀN
87
91
92
93
93
96
96
DIỆN ĐỂ NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN
97
3.2.3. SẮP XẾP HỢP LÝ CƠ CẤU ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN
99
3.2.4. LIÊN KẾT TRONG ĐÀO TẠO VÀ BỒI DƢỠNG NÂNG
CAO TRÌNH ĐỘ ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN
3.2.5. ĐIỀU CHỈNH VÀ BAN HÀNH CÁC VĂN BẢN, QUI
ĐỊNH NHÀ TRƢỜNG (QUI ĐỊNH NỘI BỘ) PHÙ HỢP VỚI
THỰC TẾ, CẢI THIỆN CHẾ ĐỘ ĐÃI NGỘ, TẠO CƠ HỘI,
ĐIỀU KIỆN KHUYẾN KHÍCH TỰ HỌC, BỒI DƢỠNG CỦA
GIẢNG VIÊN
3.2.6. BỔ SUNG, NÂNG CẤP VÀ HIỆN ĐẠI HOÁ CƠ SỞ VẬT
CHẤT, TRANG THIẾT BỊ PHỤC BỤ BỒI DƢỠNG VÀ ĐÀO
TẠO
3.2.7. XÂY DỰNG VĂN HOÁ NHÀ TRƢỜNG TẠO RA MỘT
PHONG TRÀO HỌC TẬP, RÈN LUYỆN CỦA THẦY VÀ TRÕ
3.3. ĐIỀU KIỆN ĐỂ THỰC HIỆN CÁC BIỆN PHÁP PHÁT
TRIỂN ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN TRƢỜNG CAO ĐẲNG GIAO
THÔNG VẬN TẢI
3.4. KIỂM CHỨNG SỰ NHẬN THỨC VỀ TÍNH CẦN THIẾT
VÀ TÍNH KHẢ THI CỦA CÁC BIỆN PHÁP
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
1. KẾT LUẬN
2. KHUYẾN NGHỊ
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC
PHỤ LỤC
Phiếu tham khảo ý kiến
“Về tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp”
Thƣa đồng chí:
Thực hiện đề tài nghiên cứu về phát triển đội ngũ giảng viên của
trƣờng Cao đẳng Giao thông vận tải trong giai đoạn hiện nay. Tác giả đƣa ra
các biện pháp phát triển đội ngũ giảng viên của trƣờng.
Xin đồng chí vui lòng cho biết ý kiến của mình về tính cần thiết và tính
khả thi của các biện pháp dƣới đây (xin vui lòng đánh dấu X vào các ô thể
hiện phƣơng án lựa chọn). Ngoài các biện pháp tác giả đƣa ra, đồng chí có
thể đƣa ra thêm những ý kiến khác đóng góp cho đề tài.
Qui ƣớc:
1. Rất cần thiết / rất khả thi
2. Cần thiết / khả thi
3. Tƣơng đối cần thiết / tƣơng đối khả thi
4. Không cần thiết / không khả thi
TT
Nội dung biện pháp
Tính cần thiết
1
1
Xây dựng kế hoạch phát triển ĐNGV
về mặt sốlƣợng và cơ cấu đồng bộ
2
Xây dựng chƣơng trình bồi dƣỡng
toàn diện nâng cao chất lƣợng đội
ngũ giảng viên
3
Thƣờng xuyên thực hiện giáo dục chính
trị tƣ tƣởng, rèn luyện đạo đức nghề
nghiệp của ngƣời giảng viên, đẩy mạnh
cuộc vận động học tập và làm theo tấm
gƣơng đạo đức Hồ Chí Minh
4
Bổ sung, nâng cấp và hiện đại hoá cơ
sở vật chất trang thiết bị phục vụ bồi
dƣỡng và đào tạo
5
Liên kết trong đào tạo và bồi dƣỡng
2
3
4
Tính khả thi
1
2
3
4
nâng cao trình độ ĐNGV
6
Điều chỉnh và ban hành các văn bản
qui định của nhà trƣờng phù hợp với
thực tế, khuyến khích tự học, tự bồi
dƣỡng của ĐNGV
7
Xây dựng văn hoá nhà trƣờng, tạo ra
một phong trào học tập rèn luyện của
thầy và trò
Theo đồng chí, để phát triển đội ngũ giảng viên nhà trƣờng trong giai đoạn
hiện nay, ngoài những biện pháp nêu trên cần lƣu ý đến những vấn đề gì.
Rất mong nhận đƣợc sự đóng góp ý kiến của các đồng chí.
………………………………………………………………………
………………………………………………………………………
………………………………………………………………………
………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………
Xin cảm ơn sự giúp đỡ của các đồng chí!
Nếu có thể đƣợc xin đồng chí cho biết đôi nét về bản thân
- Họ và tên: ...........................................................................................
- Chức vụ / chức danh: .........................................................................
- Đơn vị công tác: ..................................................................................
- Địa chỉ liên hệ: .....................................................................................
PHIẾU HỎI Ý KIẾN
“Về công tác phát triển đội ngũ giảng viên của trƣờng cao đẳng GTVT”
Thƣa đồng chí
Để có cơ sở xác định biện pháp phát triển đội ngũ giảng viên của
trƣờng Cao đẳng Giao thông vận tải trong giai đoạn hiện nay, xin đồng chí
vui lòng cho biết ý kiến của mình về vấn đề nêu lên dƣới đây.
Xin cảm ơn sự đóng góp ý kiến của các đồng chí.
1. Theo đồng chí, để phát triển nhà trƣờng thì việc phát triển đội ngũ giảng
viên cần thiết hay không cần thiết?
Cần thiết
Không cần thiết
2. Theo đồng chí, đội ngũ giảng viên của trƣờng hiện nay có đáp ứng đƣợc
yêu cầu đào tạo của nhà trƣờng trong những năm tới?
Đáp ứng đƣợc
Không đáp ứng đƣợc
3. Để nâng cao chất lƣợng đội ngũ giảng viên, theo đồng chí cần bồi dƣỡng ở
những lĩnh vực nào?
- Kiến thức chuyên môn
- Năng lực sƣ phạm
- Kiến thức về KHXH và nhân văn
- Kiến thức về khoa học công nghệ
- Kiến thức Tin học
- Kiến thức Ngoại ngữ
- Phẩm chất đạo đức
- Phẩm chất chính trị
Những kiến thức khác:…………………………………………………
…………………………………………………………………………………
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
4. Theo đồng chí, cơ cấu đội ngũ giảng viên của trƣờng hiện nay đã hợp lý chƣa?
Hợp lý
Chƣa hợp lý
Cơ cấu trình độ
Giới tính
Tính đồng bộ
Tính kế cận
Giảng viên dạy lý thuyết
Giảng viên dạy thực hành
Bố trí GV giảng dạy ở ba khu
vực trong trƣờng
5. Theo đồng chí, nhà trƣờng đã thực hiện đƣợc những biện pháp gì để bồi
dƣỡng, phát triển đội ngũ GV?
- Dự báo phát triển đội ngũ giảng viên
- Xây dựng kế hoạch phát triển ĐNGV
- Đánh giá thực trạng về số lƣợng và chất lƣợng ĐNGV
- Sàng lọc, điều chuyển, xây dựng kế hoạch bồi dƣỡng chuyên môn
- Thƣờng xuyên bồi dƣỡng năng lực sƣ phạm
- Nâng cao nhận thức cho mọi ngƣời về công tác phát triển ĐNGV
- Tăng cƣờng công tác giáo dục chính trị tƣ tƣởng, rèn luyện đạo đức nghề nghiệp
- Tuyển chọn, đào tạo để xây dựng ĐNGV có chất lƣợng
- Việc kiểm tra đánh giá chất lƣợng giảng dạy của giảng viên phải thƣờng xuyên
- Xây dựng cơ chế quản lý và các văn bản qui định cho việc bồi dƣỡng, tuyển
chọn giảng viên
- Xây dựng cơ sở vật chất, điều kiện cho việc tự hoàn thiện của giảng viên
6. Xin đồng chí cho ý kiến đề xuất của mình để xây dựng phát triển ĐNGV
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
7. Theo đồng chí, nhà trƣờng đã làm tốt công tác xây dựng văn hoá tổ chức
- Khắc hoạ nét bản sắc văn hoá nhà trƣờng
- Tăng cƣờng tình đoàn kết, tƣơng trợ lẫn nhau trong tập thể sƣ phạm
8. Để tạo điều kiện tốt hơn cho ĐNGV, xin đồng chí cho biết những thuận
lợi, khó khăn của mình trong quá trình công tác
- Công việc đã phù hợp chƣa?
- Nếu chƣa phù hợp, đ/c muốn chuyển làm công tác gì ?
………………………………………………………………………………..
Ý kiến khác: …………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
Xin cảm ơn sự giúp đỡ của các đồng chí!
Nếu có thể đƣợc xin đồng chí cho biết đôi nét về bản thân
- Họ và tên:
- Chức vụ / chức danh:
- Đơn vị công tác:
- Địa chỉ liên hệ:
Lời cảm ơn
Lời đầu tiên trong luận văn này, tác giả xin trân trọng
cảm ơn Ban chủ nhiệm Khoa Sƣ phạm - Đại học Quốc gia
Hà Nội, các thầy giáo, cô giáo tham gia giảng dạy tại Khoa,
các cán bộ, chuyên viên khoa Sƣ phạm đã tạo điều kiện thuận
lợi cho tác giả trong thời gian học tập và nghiên cứu.
Đặc biệt, tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới nhà
giáo PGS.TS Hà Nhật Thăng, ngƣời đã trực tiếp hƣớng dẫn
và tận tình chỉ bảo tác giả trong suốt quá trình nghiên cứu và
thực hiện đề tài.
Tác giả cũng xin chân thành cảm ơn tới Lãnh đạo, các
đồng nghiệp của mình đang công tác tại trƣờng Cao đẳng
Giao thông vận tải, ngƣời thân trong gia đình, bạn bè đã quan
tâm, giúp đỡ và động viên tác giả trong quá trình học tập và
hoàn thành luận văn này.
Mặc dù có nhiều cố gắng, song luận văn này vẫn khó
tránh khỏi những thiếu sót. Tác giả kính mong nhận đƣợc sự
góp ý, chỉ bảo của các thầy cô, bạn bè, đồng nghiệp và những
ai quan tâm để luận văn đƣợc hoàn thiện hơn.
Xin trân trọng cảm ơn!
Hà Nội, ngày 26 tháng 04 năm 2008
Tác giả
Dương Văn Đoan
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Giao thông vận tải có vai trò quan trọng trong công cuộc xây dựng và
phát triển đất nƣớc nên luôn đƣợc ƣu tiên phát triển, trong thời kỳ đổi mới vai
trò của nó càng trở nên quan trọng, đƣợc coi nhƣ là một trong những điều
kiện tiên quyết để phát triển kinh tế xã hội. Khi Việt Nam bắt đầu công cuộc
đổi mới nền kinh tế theo kinh tế thị trƣờng định hƣớng xã hội chủ nghĩa, và
gia nhập tổ chức Thƣơng mại thế giới (WTO) thì vai trò của giao thông vận
tải càng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Nhận thức rõ điều đó, Đảng và
Nhà nƣớc ta luôn chủ trƣơng ƣu tiên đầu tƣ phát triển giao thông vận tải, đáp
ứng yêu cầu phát triển đi trƣớc một bƣớc, tạo tiền đề và thúc đẩy kinh tế phát
triển để Việt Nam trở thành một nƣớc công nghiệp, hiện đại. Đứng trƣớc yêu
cầu đó, các trƣờng giao thông vận tải có vai trò đặc biệt trong việc nâng cao
chất lƣợng đội ngũ lao động của ngành, trong đó đội ngũ nhà giáo đóng vai
trò quan trọng trong việc đào tạo nhân lực phục vụ sự nghiệp xây dựng và
phát triển giao thông vận tải.
Chỉ thị 40-CT/TW của Trung ƣơng Đảng đã chỉ rõ: “Nhà giáo và cán
bộ quản lý giáo dục là lực lƣợng nòng cốt có vai trò quan trọng”. [3] Do vậy,
muốn phát triển giáo dục đào tạo, điều quan trọng trƣớc tiên là phải chăm lo
xây dựng đội ngũ nhà giáo. Vấn đề quản lý phát triển nguồn nhân lực của các
trƣờng đại học, cao đẳng ở Việt Nam trong thời kỳ hội nhập đang đứng trƣớc
những cơ hội cũng nhƣ gặp phải không ít thách thức.
Đại hội đại biểu toàn quốc của Đảng lần thứ IX đã khẳng định "Phát triển
giáo dục đào tạo là một trong những động lực quan trọng thúc đẩy sự nghiệp
công nghiệp hoá, hiện đại hoá, là điều kiện để phát huy nguồn lực con ngƣời yếu tố cơ bản để phát triển xã hội, tăng trƣởng kinh tế nhanh và bền vững". [7]
Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc của Đảng lần thứ X một lần nữa
nêu rõ: "Ƣu tiên hàng đầu cho việc nâng cao chất lƣợng dạy và học. Đổi mới
chƣơng trình, nội dung, phƣơng pháp dạy và học, nâng cao chất lƣợng đội
1
ngũ giáo viên và tăng cƣờng cơ sở vật chất của nhà trƣờng, phát huy khả
năng sáng tạo và độc lập suy nghĩ của học sinh, sinh viên".[8]
Trên tinh thần đó, Đảng uỷ, Ban giám hiệu nhà trƣờng luôn coi trọng
việc phát triển đội ngũ là yếu tố quyết định cho việc nâng cao chất lƣợng đào
tạo và là thƣớc đo để đánh giá năng lực hoàn thành nhiệm vụ của nhà trƣờng,
làm cho mọi ngƣời có nhận thức đúng đắn, đầy đủ về công tác phát triển đội
ngũ là yêu cầu nâng cao chất lƣợng, quyết định uy tín, tạo thƣơng hiệu cho
nhà trƣờng. Trong những năm gần đây, quy mô đào tạo của nhà trƣờng ngày
càng mở rộng, đội ngũ giảng viên của trƣờng đã đƣợc quan tâm xây dựng,
nhƣng chƣa đáp ứng đƣợc yêu cầu đổi mới.
Vấn đề phát triển đội ngũ giảng viên đã có nhiều ngƣời nghiên cứu,
song đều ở các lĩnh vực khác. Vấn đề nghiên cứu phát triển đội ngũ giảng
viên các trƣờng trong ngành Giao thông vận tải, cụ thể ở trƣờng Cao đẳng
Giao thông vận tải vẫn còn là điều mới mẻ.
Xuất phát từ những cơ sở lý luận và thực tiễn trên mà tác giả chọn đề
tài: “Biện pháp phát triển đội ngũ giảng viên trường Cao đẳng Giao thông
vận tải trong giai đoạn hiện nay”.
2. Mục đích nghiên cứu
Mục đích nghiên cứu của đề tài là đề xuất các biện pháp phát triển đội
ngũ giảng viên của trƣờng Cao đẳng Giao thông vận tải trong giai đoạn hiện
nay.
3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu
- Khách thể nghiên cứu của đề tài là đội ngũ giảng viên trƣờng Cao
đẳng Giao thông vận tải hiện nay.
- Đối tượng nghiên cứu đề tài là các biện pháp phát triển đội ngũ giảng
viên trƣờng Cao đẳng Giao thông vận tải.
4. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để hiện thực hoá mục đích trên, chúng tôi xác định các nhiệm vụ
nghiên cứu của đề tài là:
2
- Hệ thống hoá cơ sở lý luận liên quan đến vấn đề phát triển đội ngũ
giảng viên ngành đào tạo Cao đẳng Giao thông vận tải trong giai đoạn hiện nay.
- Đánh giá thực trạng đội ngũ giảng viên hiện nay của trƣờng Cao đẳng
Giao thông vận tải.
- Đề xuất những biện pháp phát triển đội ngũ giảng viên của nhà trƣờng.
5. Giả thuyết khoa học
Nếu nhà trƣờng thực hiện tốt các biện pháp phát triển đội ngũ giảng
viên thì mới nâng cao đƣợc chất lƣợng đào tạo, đáp ứng yêu cầu phát triển
ngành giao thông vận tải trong giai đoạn hiện nay.
6. Phạm vi nghiên cứu
6.1. Phạm vi về không gian của đề tài
Nghiên cứu khảo sát đƣợc tiến hành tại trƣờng Cao đẳng Giao thông
vận tải;
6.2. Phạm vi về thời gian của đề tài: Đề tài đƣợc thực hiện từ tháng 06 năm
2007 đến tháng 11 năm 2007.
6.3. Phạm vi về nội dung của đề tài: Đề tài tập trung nghiên cứu về công tác
phát triển đội ngũ giảng viên của trƣờng Cao đẳng Giao thông vận tải.
7. Phƣơng pháp nghiên cứu
7.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận
Để thực hiện đề tài, chúng tôi sử dụng phƣơng pháp nghiên cứu lý luận
là phƣơng pháp duy vật biện chứng.
7.2. Nhóm phương pháp khảo sát thực trạng
- Điều tra bằng phiếu hỏi;
- Toạ đàm, đối thoại;
- Quan sát;
- Nghiên cứu sản phẩm;
- Phƣơng pháp chuyên gia.
7.3. Nhóm phương pháp xử lý thông tin
- Phân tích, so sánh, khái quát hoá;
3
- Sử dụng toán thống kê;
- Phần mềm tin học.
7.4. Phương pháp thực nghiệm sư phạm: Vì không có điều kiện, tác giả
luận văn chỉ sử dụng phƣơng pháp khảo nghiệm, nhằm kiểm chứng tính khả
thi của các giải pháp đề xuất.
8. Ý nghĩa của luận văn
- Ý nghĩa lý luận: Luận văn hệ thống hoá những vấn đề lý luận liên
quan đến phát triển đội ngũ giảng viên của trƣờng Cao đẳng Giao thông vận
tải trong giai đoạn hiện nay.
- Ý nghĩa thực tiễn: Giúp cho Ban giám hiệu vận dụng các biện pháp
phát triển đội ngũ giảng viên trong trƣờng Cao đẳng Giao thông vận tải. Ngoài
ra, những trƣờng Giao thông vận tải, các trƣờng cao đẳng có thể vận dụng
những biện pháp aýy vào việc phát triển đội ngũ giảng viên ở trƣờng mình.
9. Cấu trúc luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và khuyến nghị, tài liệu tham khảo luận
văn đƣợc trình bày trong 3 chƣơng.
Chƣơng 1: Cơ sở lý luận của việc phát triển đội ngũ giảng viên trƣờng
Cao đẳng kỹ thuật
Chƣơng 2: Thực trạng phát triển đội ngũ giảng viên ở trƣờng Cao
đẳng Giao thông vận tải.
Chƣơng 3: Biện pháp phát triển đội ngũ giảng viên trƣờng Cao
đẳng Giao thông vận tải
4
CHƢƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VIỆC PHÁT TRIỂN
ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN TRƢỜNG CAO ĐẲNG KỸ THUẬT
1.1. Các khái niệm công cụ nghiên cứu của đề tài
1.1.1. Quản lý
Hoạt động quản lý bắt nguồn từ sự phân công, hợp tác lao động, chính
sự phân công hợp tác lao động nhằm đạt hiệu quả nhiều hơn, năng suất cao
hơn trong công viÖc ®ßi hái ph¶i cã sù chØ huy, phèi hîp, ®iÒu hµnh, kiÓm tra,
chØnh lý … ph¶i cã ng-êi ®øng ®Çu. §©y lµ ho¹t ®éng ®Ó ng-êi thñ tr-ëng
phèi hîp nç lùc cña c¸c thµnh viªn trong nhãm, trong céng ®ång, trong tæ
chøc nh»m ®¹t ®-îc môc tiªu ®Ò ra. Nãi ®Õn ho¹t ®éng nµy kh«ng thÓ kh«ng
nãi ®Õn ý t-ëng s©u s¾c cña K.Marx “Mét nghÖ sÜ vÜ cÇm th× tù ®iÒu khiÓn
m×nh cßn d¯n nh³c cÇn cã nh³c trëng”.
Qu¶n lý lµ mét lo¹i h×nh ho¹t ®éng x· héi v« cïng quan träng cña con
ng-êi trong céng ®ång nh»m môc ®Ých thùc hiÖn c¸c môc tiªu mµ tæ chøc
hoÆc x· héi ®Æt ra. Kh¸i niÖm qu¶n lý xuÊt hiÖn cïng víi sù ph¸t triÓn cña tri
thøc nh©n lo¹i, khi c¸c ho¹t ®éng cña x· héi loµi ng-êi cßn kh¸ ®¬n gi¶n th×
viÖc qu¶n lý ®-îc thùc hiÖn theo kinh nghiÖm víi sù linh ho¹t, nh¹y bÐn cña
ng-êi ®øng ®Çu tæ chøc. X· héi loµi ng-êi ph¸t triÓn th× c«ng t¸c qu¶n lý,
kinh nghiÖm cña ng-êi ®øng ®Çu ngµy cµng phong phó h¬n. §iÒu nµy ®ång
nghÜa víi viÖc kh¸i niÖm qu¶n lý ®-îc x©y dùng trªn c¬ së c¸c ho¹t ®éng thùc
tiÔn vµ ph¸t triÓn ngµy cµng hoµn thiÖn h¬n.
Mäi ho¹t ®éng trong x· héi ®Òu cÇn ®Õn qu¶n lý. Ngµy nay, qu¶n lý
kh«ng cßn ®¬n gi¶n b»ng kinh nghiÖm, mµ qu¶n lý ®-îc x¸c ®Þnh võa lµ khoa
häc, võa lµ nghÖ thuËt trong viÖc ®iÒu khiÓn mét hÖ thèng x· héi ë tÇm vÜ m«
vµ vi m«. Qu¶n lý cã vai trß quyÕt ®Þnh tíi sù thµnh c«ng hay thÊt b¹i trong
nhiÒu lÜnh vùc: Kinh tÕ, chÝnh trÞ, v¨n ho¸ x· héi…
Nãi ®Õn qu¶n lý lµ ph¶i nãi ®Õn c«ng t¸c tæ chøc, x©y dùng tæ chøc,
®iÒu phèi tæ chøc, ph¸t triÓn tæ chøc… nÕu kh«ng th× qu¶n lý kh«ng cã môc
5
tiªu, kh«ng vËn ®éng ®Õn môc tiªu. Mét tæ chøc kh«ng cã qu¶n lý th× sÏ lµ tæ
chøc ®i vµo qu¸ khø, ®i ®Õn diÖt vong. Qu¶n lý nh»m tíi chÊt l-îng tæng thÓ
vµ hiÖu qu¶ bÒn v÷ng, thÝch øng mäi sù thay ®æi. §ßi hái nhµ qu¶n lý võa
ph¶i biÕt lµm viÖc ®óng vµ lµm ®óng viÖc theo chøc tr¸ch, bæn phËn cña m×nh.
Kh¸i niÖm qu¶n lý lµ mét kh¸i niÖm réng, cã nhiÒu c¸ch ®Þnh nghÜa
theo c¸c c¸ch tiÕp cËn kh¸c nhau.
§Ò cËp ®Õn qu°n lý C. M²c viÕt: “TÊt c° mäi lao ®éng x± héi trùc tiÕp
hay chung nµo tiÕn hµnh trªn qui m« t-¬ng ®èi lín th× Ýt nhiÒu còng cÇn ph¶i
cã mét sù chØ ®¹o, ®iÒu hoµ nh÷ng ho¹t ®éng c¸ nh©n nh»m thùc hiÖn nh÷ng
chøc n¨ng chung ph¸t sinh tõ sù vËn ®éng cña toµn bé c¬ thÓ s¶n xuÊt kh¸c
víi sù vËn ®éng cña nh÷ng khÝ quan ®éc lËp cña nã. Mét ng-êi ®éc tÊu vÜ
cÇm th× tù m×nh ®iÒu khiÓn lÊy m×nh, nh-ng mét dµn nh¹c th× cÇn cã nh¹c
trëng”. [11]
Henry Fayol (nhµ lý luËn qu¶n lý kinh tÕ ng-êi Ph¸p) – ng-êi ®Çu tiªn
chØ ra chøc n¨ng qu°n lý th× cho r´ng “Qu°n lý l¯ sù dù ®o²n v¯ lËp kÕ ho³ch,
tæ chøc, ®iÒu khiÓn, phèi hîp v¯ kiÓm tra.” [19]
F.W Taylor – Ng-êi ®-îc coi lµ cha ®Î cña thuyÕt qu¶n lý khoa häc
cho r´ng: “Qu°n lý l¯ nghÖ thuËt biÕt râ r¯ng, chÝnh x²c c²i g× cÇn l¯m v¯ l¯m
c²i ®ã thÕ n¯o b´ng ph¬ng ph²p tèt nhÊt v¯ rÎ nhÊt.” [13]
Theo t²c gi° ngêi Mü, H.Koontz trong t²c phÈm ”Nh÷ng vÊn ®Ò cèt
yÕu cña qu¶n lý” th× cho r´ng: “Qu°n lý l¯ mét ho³t ®éng thiÕt yÕu, nã ®°m
b¶o phèi hîp nh÷ng nç lùc c¸ nh©n nh»m ®¹t ®-îc môc ®Ých cña nhãm, víi
thêi gian, tiÒn b³c v¯ sù bÊt m±n Ýt nhÊt.” [21]
Theo tõ ®iÓn TiÕng ViÖt th«ng dông – Nhµ xuÊt b¶n Gi¸o dôc –
1998 th×: “ Qu¶n lý lµ tæ chøc, ®iÒu khiÓn ho¹t ®éng cña mét ®¬n vÞ, c¬
quan”. NhiÒu häc gi° cña ViÖt Nam ®± ®a ra c²c kh²i niÖm vÒ qu°n lý nh
sau:
PGS.TS NguyÔn ThÞ Mü Léc v¯ TS. NguyÔn Quèc ChÝ cho r´ng: “Ho³t
®éng qu¶n lý lµ t¸c ®éng cã ®Þnh h-íng, cã chñ ®Ých cña chñ thÓ qu¶n lÝ
6
(ng-êi qu¶n lý) ®Õn kh¸ch thÓ qu¶n lý (ng-êi bÞ qu¶n lý) trong mét tæ chøc
nh´m l¯m cho tæ chøc vËn h¯nh v¯ ®³t ®îc môc ®Ých cña tæ chøc.” [12]
HiÖn nay, kh²i niÖm n¯y ®îc ®Þnh nghÜa râ h¬n: “Qu°n lý l¯ qu² tr×nh
®¹t ®Õn môc tiªu cña tæ chøc b»ng c¸ch vËn dông c¸c ho¹t ®éng (chøc n¨ng)
kÕ ho³ch ho², tæ chøc chØ ®³o (l±nh ®³o) v¯ kiÓm tra.” [12]
§øng trªn quan ®iÓm cña Koontz, GS. NguyÔn Ngäc Quang cho r»ng:
“Qu°n lý l¯ t²c ®éng cã môc ®Ých, cã kÕ ho³ch cña chñ thÓ qu°n lý ®Õn nh÷ng
lao ®éng nãi chung lµ kh¸ch thÓ qu¶n lý nh»m thùc hiÖn ®-îc nh÷ng môc tiªu
dù kiÕn.” [23]
Trong t²c phÈm “Lý luËn qu°n lý nh¯ níc” cña Mai H÷u Khuª, xuÊt
b¶n n¨m 2003 xem qu¶n lý lµ mét ph¹m trï cã liªn quan mËt thiÕt víi hiÖp
t¸c vµ ph©n c«ng lao ®éng, nã lµ mét thuéc tÝnh tù nhiªn cña mäi lao ®éng
hiÖp t¸c.
Tõ c¸c quan niÖm cña c¸c häc gi¶ ®· nªu, PGS.TS. TrÇn Kh¸ch §øc
kh²i qu²t l³i: “Qu°n lý l¯ ho³t ®éng cã ý thøc cña con ngêi nh´m phèi hîp
hµnh ®éng cña mét nhãm ng-êi hay mét céng ®ång ng-êi ®Ó ®¹t ®-îc c¸c
môc tiªu ®Ò ra mét c²ch hiÖu qu° nhÊt.” [18]
Nh- vËy, kh¸i niÖm qu¶n lý cã nhiÒu c¸ch diÔn ®¹t kh¸c nhau, song
cho dï b»ng c¸ch diÔn ®¹t nµo ®i n÷a th× c¸c t¸c gi¶ còng ®Òu thèng nhÊt
quan ®iÓm:
+ Qu¶n lý lµ mét qu¸ tr×nh t¸c ®éng liªn tôc cã ®Þnh h-íng, cã chñ
®Þnh cña chñ thÓ qu¶n lý lªn kh¸ch thÓ qu¶n lý trong mét tæ chøc th«ng qua
qu¸ tr×nh lËp kÕ ho¹ch, tæ chøc, l·nh ®¹o vµ kiÓm tra nh»m ®¹t ®-îc môc tiªu
®Æt ra trong ®iÒu kiÖn biÕn ®éng cña m«i tr-êng.
+ Qu¶n lý lµ thuéc tÝnh bÊt biÕn néi t¹i cña mäi qu¸ tr×nh ho¹t ®éng x·
héi. Ho¹t ®éng qu¶n lý lµ ®iÒu kiÖn quan träng ®Ó lµm cho tæ chøc tån t¹i,
vËn hµnh vµ ph¸t triÓn.
Nh- vËy, qu¶n lý gåm c¸c yÕu tè sau:
+ Chñ thÓ qu¶n lý: Lµ mét c¸ nh©n, hay mét nhãm, mét tæ chøc t¹o ra
nh÷ng t¸c ®éng qu¶n lý (ai qu¶n lý?).
7
+ Kh¸ch thÓ qu¶n lý: Lµ ®èi t-îng qu¶n lý, ®ã cã thÓ lµ ng-êi (qu¶n lý
ai?), vËt (qu¶n lý c¸i g×) hay sù viÖc (qu¶n lý viÖc nµo?).
+ C«ng cô qu¶n lý: Lµ ph-¬ng tiÖn t¸c ®éng cña chñ thÓ qu¶n lý tíi
kh¸ch thÓ qu¶n lý (qu¶n lý th«ng qua c¸i g×? c«ng cô, ph-¬ng tiÖn nµo?) nh-:
QuyÕt ®Þnh, chÝnh s¸ch, luËt lÖ, néi qui, qui ®Þnh…
+ BiÖn ph¸p qu¶n lý: Lµ c¸ch thøc t¸c ®éng cña chñ thÓ qu¶n lý tíi
kh¸ch thÓ qu¶n lý nh»m ®¹t ®-îc môc tiªu ®Ò ra (qu¶n lý b»ng c¸ch nµo, qu¶n
lý nh- thÕ nµo?) nh-: MÖnh lÖnh, gi¸o dôc thuyÕt phôc…
Do vËy, ta cã thÓ kh¼ng ®Þnh, qu¶n lý võa lµ mét khoa häc võa lµ mét
nghÖ thuËt, bëi v× c¸c ho¹t ®éng qu¶n lý cã tæ chøc, cã ®Þnh h-íng ®Òu dùa trªn
nh÷ng qui luËt, nh÷ng nguyªn t¾c vµ ph-¬ng ph¸p ho¹t ®éng cô thÓ (tÝnh khoa
häc), ®ång thêi nã còng cÇn ®-îc vËn dông mét c¸ch linh ho¹t, s¸ng t¹o vµo
nh÷ng ®iÒu kiÖn, hoµn c¶nh cô thÓ, con ng-êi cô thÓ, trong sù kÕt hîp vµ t¸c
®éng nhiÒu mÆt cña c¸c yÕu tè kh¸c nhau trong ®êi sèng x· héi (nghÖ thuËt).
C¸c ho¹t ®éng t¸c ®éng cña chñ thÓ qu¶n lý tíi kh¸ch thÓ qu¶n lý th«ng
qua c¸c kh©u hay c¸c ho¹t ®éng x¸c ®Þnh khi ®-îc chuyªn m«n ho¸ gäi lµ
chøc n¨ng qu¶n lý. Chøc n¨ng qu¶n lý lµ tæng hîp vai trß, vÞ trÝ c¸c mÆt ho¹t
®éng cña hÖ thèng qu¶n lý ®èi víi m«i tr-êng bªn ngoµi vµ bªn trong nã.
Trong gi¸o dôc ®µo t¹o lµ sù t¸c ®éng cña nhµ qu¶n lý gi¸o dôc ®Õn tËp thÓ
gi¸o viªn, häc sinh, sinh viªn vµ c¸c lùc l-îng kh¸c trong x· héi nh»m thùc
hiÖn hÖ thèng c¸c môc tiªu qu¶n lý gi¸o dôc. C¸c chøc n¨ng qu¶n lý lµ nh÷ng
ho¹t ®éng chuyªn biÖt, ®Æc thï cña c«ng t¸c qu¶n lý. Cã nhiÒu ý kiÕn kh¸c
nhau khi x¸c ®Þnh chøc n¨ng qu¶n lý, song ®Òu thèng nhÊt ë bèn chøc n¨ng
c¬ b¶n ®ã lµ: KÕ ho¹ch ho¸; Tæ chøc; L·nh ®¹o; KiÓm tra.
- Chøc n¨ng kÕ ho¹ch ho¸: Lµ mét trong nh÷ng chøc n¨ng quan träng
nhÊt cña ho¹t ®éng qu¶n lý. KÕ ho¹ch ho¸ cã nghÜa lµ x¸c ®Þnh môc tiªu, môc
®Ých ®èi víi thµnh tùu t-¬ng lai cña tæ chøc vµ c¸c con ®-êng, biÖn ph¸p,
c¸ch thøc ®Ó ®¹t ®-îc môc tiªu, môc ®Ých ®ã. §Ó thùc hiÖn tèt chøc n¨ng kÕ
ho¹ch ho¸ ph¶i: X¸c ®Þnh, h×nh thµnh môc tiªu (ph-¬ng ph¸p) ®èi víi tæ
chøc; X¸c ®Þnh vµ ®¶m b¶o (cã tÝnh ch¾c ch¾n, cã tÝnh cam kÕt) vÒ c¸c nguån
lùc cña tæ chøc ®Ó thùc hiÖn c¸c môc tiªu nµy vµ quyÕt ®Þnh xem c¸c ho¹t
®éng nµo lµ cÇn thiÕt ®Ó ®¹t ®-îc c¸c môc tiªu ®ã.
8
- Xem thêm -