ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC
NGUYỄN HỮU DƢƠNG
BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN
TRONG CÔNG TÁC QUẢN LÝ Ở CÁC TRƢỜNG
PHỔ THÔNG DÂN TỘC NỘI TRÚ CỦA TỈNH YÊN BÁI
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC
(yêu cầu bìa 1: bìa màu, trình bày nhƣ my, chú ý cân đối giữa các phần trong
trang bìa, chỉ dùng chữ Ti
HÀ NỘI - 2011
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC
NGUYỄN HỮU DƢƠNG
BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN
TRONG CÔNG TÁC QUẢN LÝ Ở CÁC TRƢỜNG
PHỔ THÔNG DÂN TỘC NỘI TRÚ CỦA TỈNH YÊN BÁI
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC
CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Mã số: 60 14 05
(Yêu cầu bìa 2 (bìa lót) : giấy trắng, trình bày nhƣ mẫu này, chú ý cân đối giữa
các phần trong trang bìa, chỉ dùng chữ T
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS. Ngô Quang Sơn
HÀ NỘI - 2011
NHỮNG CHỮ CÁI VIẾT TẮT
CBQL
Cán bộ quản lý
CNH-HĐH
Công nghiệp hoá, hiện đại hoá
CNTT
Công nghệ thông tin
CNTT&TT
Công nghệ thông tin và truyền thông
CSDL
Cơ sở dữ liệu
CSVC
Cơ sở vật chất
GD&ĐT
Giáo dục và Đào tạo
GV
Giáo viên
HNDN
Hƣớng nghiệp dạy nghề
HS
Học sinh
ICT
Information and Communication TechnologyCông nghệ thông tin và truyền thông
KH-CN
Khoa học công nghệ
KTTH
Kỹ thuật tổng hợp
PTDTNT
Phổ thông dân tộc nội trú
QLGD
Quản lý giáo dục
THCS
Trung học cơ sở
THPT
Trung học phổ thông
UBND
Ủy ban nhân dân
MỤC LỤC
Trang
MỞ ĐẦU
1
1. Lý do chọn đề tài
1
2. Mục đích nghiên cứu
3
3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu
3
3.1. Khách thể nghiên cứu
3
3.2. Đối tƣợng nghiên cứu
3
4. Nhiệm vụ nghiên cứu
3
5. Giả thuyết khoa học
4
6. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu
4
7. Phƣơng pháp nghiên cứu
4
7.1. Nhóm phƣơng pháp nghiên cứu lý luận
4
7.2. Nhóm phƣơng pháp nghiên cứu thực tiễn
5
7.3. Những phƣơng pháp hỗ trợ khác
5
8. Những đóng góp mới của đề tài
5
9. Cấu trúc luận văn
6
CHƢƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ PHÁT TRIỂN ỨNG
DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG CÔNG TÁC QUẢN
LÝ Ở CÁC TRƢỜNG PHỔ THÔNG DÂN TỘC NỘI TRÚ TRUNG
HỌC CƠ SỞ
7
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề
7
1.1.1. Ngoài nƣớc
7
1.1.2. Trong nƣớc
8
1.2. Một số khái niệm cơ bản
15
1.2.1. Quản lý
15
1.2.2. Quản lý giáo dục
21
1.2.3. Quản lý nhà trƣờng
23
1.2.4. Biện pháp
26
1.2.5. Phát triển
27
1.2.6. Biện pháp phát triển
28
1.2.7. Công nghệ thông tin
28
1.3. Ứng dụng công nghệ thông tin trong các nhà trƣờng phổ thông
32
1.3.1. Ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học
32
1.3.2. Ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý giáo dục
34
1.3.3. Ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý trƣờng
phổ thông dân tộc nội trú trung học cơ sở
34
1.4. Nội dung quản lý phát triển ứng dụng công nghệ thông tin trong
quản lý nhà trƣờng phổ thông dân tộc nội trú trung học cơ sở
35
1.4.1. Nâng cao nhận thức đối với cán bộ quản lý, giáo viên về ứng
dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý
35
1.4.2. Xây dựng và triển khai mô hình ứng dụng công nghệ thông tin
trong công tác quản lý nhà trƣờng
36
1.4.3. Quản lý đào tạo, bồi dƣỡng và sử dụng hợp lý cán bộ và giáo
viên, học sinh về năng lực ứng dụng công nghệ thông tin trong công
tác quản lý
37
1.4.4. Quản lý đầu tƣ cơ sở hạ tầng ứng dụng công nghệ thông tin
37
1.4.5. Quản lý việc kiểm tra, đánh giá, khen thƣởng về ứng dụng công
nghệ thông tin
38
1.4.6. Quản lý công tác xã hội hóa việc phát triển ứng dụng công nghệ
thông tin trong nhà trƣờng
39
Tiểu kết chƣơng 1
39
CHƢƠNG 2 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ PHÁT TRIỂN ỨNG DỤNG
CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG CÔNG TÁC QUẢN LÝ Ở
CÁC TRƢỜNG PHỔ THÔNG DÂN TỘC NỘI TRÚ TRUNG HỌC CƠ
SỞ CỦA TỈNH YÊN BÁI
41
2.1. Đặc điểm về điều kiện địa lý, kinh tế, văn hóa, xã hội của tỉnh
Yên Bái
41
2.1.1. Điều kiện địa lý
41
2.1.2. Điều kiện kinh tế
42
2.1.3. Điều kiện văn hóa, xã hội
43
2.2. Một số nét về giáo dục của tỉnh Yên Bái
44
2.2.1. Quy mô giáo dục
44
2.2.2. Chất lƣợng giáo dục
48
2.2.3. Ứng dụng công nghệ thông tin trong giáo dục
50
2.3. Khái quát về các trƣờng phổ thông dân tộc nội trú trung học cơ sở
của tỉnh Yên Bái
53
2.3.1. Trƣờng phổ thông dân tộc nội trú trong hệ thống giáo dục quốc
dân
53
2.3.2. Trƣờng phổ thông dân tộc nội trú trung học cơ sở
55
2.3.3. Đặc điểm tình hình các trƣờng phổ thông dân tộc nội trú trung
học cơ sở của tỉnh Yên Bái
56
2.3.4. Quy mô cơ cấu tổ chức nhà trƣờng
61
2.3.5. Học sinh trƣờng phổ thông dân tộc nội trú trung học cơ sở
65
2.3.6. Đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên
67
2.3.7. Cơ sở vật chất sƣ phạm
69
2.4. Thực trạng ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý
ở các trƣờng phổ thông dân tộc nội trú trung học cơ sở của tỉnh Yên
Bái
70
2.4.1. Thực trạng ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học
70
2.4.2. Thực trạng ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản
lý
70
2.5. Đánh giá chung thực trạng ứng dụng công nghệ thông tin trong
công tác quản lý ở các trƣờng phổ thông dân tộc nội trú trung học cơ
sở của tỉnh Yên Bái
80
2.5.1. Những mặt mạnh
80
2.5.2. Những điểm còn yếu
80
2.5.3. Thuận lợi
82
2.5.4. Khó khăn
83
Tiểu kết chƣơng 2
84
CHƢƠNG 3 BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ
THÔNG TIN TRONG CÔNG TÁC QUẢN LÝ Ở CÁC TRƢỜNG
PHỔ THÔNG DÂN TỘC NỘI TRÚ TRUNG HỌC CƠ SỞ CỦA
TỈNH YÊN BÁI
85
3.1. Cơ sở đề xuất các biện pháp
85
3.1.1. Cơ sở pháp lý
85
3.1.2. Cơ sở thực tiễn
86
3.2. Nguyên tắc đề xuất các biện pháp
87
3.2.1. Tính mục tiêu
87
3.2.2. Tính kế thừa
87
3.2.3. Tính thực tiễn
88
3.2.4. Tính đồng bộ
89
3.2.5. Tính khả thi
89
3.3. Biện pháp quản lý phát triển ứng dụng công nghệ thông tin trong
công tác quản lý ở các trƣờng phổ thông dân tộc nội trú trung học cơ
sở của tỉnh Yên Bái
90
3.3.1. Biện pháp 1: Nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý và giáo
viên về tầm quan trọng của việc phát triển ứng dụng công nghệ thông
tin trong công tác quản lý nhà trƣờng
90
3.3.2. Biện pháp 2: Xây dựng và triển khai mô hình ứng dụng công
nghệ thông tin trong công tác quản lý nhà trƣờng
94
3.3.3. Biện pháp 3: Đẩy mạnh bồi dƣỡng kiến thức và kỹ năng ứng
dụng công nghệ thông tin cho đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên và
học sinh
101
3.3.4. Biện pháp 4: Nâng cấp cơ sở hạ tầng ứng dụng công nghệ thông
tin
103
3.3.5. Biện pháp 5: Tăng cƣờng đôn đốc, kiểm tra, đánh giá, khen
thƣởng về công tác ứng dụng công nghệ thông tin trong nhà trƣờng
105
3.3.6. Biện pháp 6: Đẩy mạnh công tác xã hội hóa trong việc phát
triển ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý nhà trƣờng
108
3.4. Mối quan hệ giữa các biện pháp
109
3.5. Khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp
111
3.5.1. Khảo nghiệm tính cần thiết
111
3.5.2. Khảo nghiệm tính khả thi
114
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
120
1. Kết luận
120
2. Khuyến nghị
121
2.1. Bộ Giáo dục và Đào tạo
121
2.2. Uỷ ban nhân dân tỉnh Yên Bái
121
2.3. Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Yên Bái
122
2.4. Sở Thông tin và Truyền thông tỉnh Yên Bái
122
2.5. Với các trƣờng phổ thông dân tộc nội trú trung học cơ sở của tỉnh
Yên Bái
122
TÀI LIỆU THAM KHẢO
123
PHỤ LỤC
129
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU, HÌNH VẼ
Trang
Hình 1.1. Sơ đồ bản chất quá trình quản lý
17
Hình 1.2. Vai trò của thông tin trong công tác quản lý
17
Hình 1.3. Mô hình quản lý 1
20
Hình 1.4. Mô hình quản lý 2
21
Bảng 1.1. Các nội dung quản lý nhà trƣờng
25
Hình 2.1. Bản đồ hành chính tỉnh Yên Bái
41
Bảng 2.1. Mạng lƣới trƣờng, lớp, quy mô học sinh
45
Bảng 2.2. Thống kê phòng học
46
Bảng 2.3. Thống kê phòng bộ môn, phòng máy tính, phòng thƣ viện
47
Bảng 2.4. Thống kê cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên
48
Bảng 2.5. Thống kê xếp loại học lực học sinh
49
Bảng 2.6. Thống kê xếp loại hạnh kiểm học sinh
50
Bảng 2.7. Sự phát triển về quy mô trƣờng lớp, số lƣợng học sinh
61
Bảng 2.8. Thống kê điểm tuyển sinh vào lớp 6 của các trƣờng
62
Bảng 2.9. Thống kê xếp loại về học lực của học sinh DTNT THCS
62
Bảng 2.10. Thống kê xếp loại về hạnh kiểm của học sinh DTNT
THCS
63
Bảng 2.11. Thống kê tỉ lệ % học sinh đỗ tốt nghiệp THPT
64
Bảng 2.12. Cơ cấu tổ chức của các trƣờng
67
Bảng 2.13. Trình độ chuyên môn của cán bộ quản lý, giáo viên, nhân
viên
68
Bảng 2.14. Thống kê cơ sở vật chất, thiết bị dạy học
69
Bảng 2.15. Trình độ tin học của cán bộ quản lý, giáo viên
71
Bảng 2.16. Thống kê ứng dụng CNTT trong công tác quản lý
76
Bảng 2.17. Thống kê mức độ sử dụng các phần mềm trong công tác
quản lý
77
Hình 3.1. Mô hình ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản
lý ở các trƣờng phổ thông dân tộc nội trú trung học cơ sở của tỉnh
Yên Bái trong tƣơng lai
95
Hình 3.2. Ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý dạy
và học ở các trƣờng phổ thông dân tộc nội trú trung học cơ sở của
tỉnh Yên Bái trong tƣơng lai
Hình 3.3. Quy trình kiểm tra đánh giá
98
106
Bảng 3.1. Kết quả đánh giá mức độ cần thiết của các biện pháp quản
lý phát triển ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý ở
các trƣờng phổ thông dân tộc nội trú trung học cơ sở của tỉnh Yên Bái
112
Bảng 3.2. Kết quả đánh giá mức độ khả thi của các biện pháp quản lý
phát triển ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý ở các
trƣờng phổ thông dân tộc nội trú trung học cơ sở của tỉnh Yên Bái
115
Bảng 3.3. Tổng hợp mức độ cần thiết và mức độ khả thi của các biện
pháp quản lý phát triển ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác
quản lý ở các trƣờng phổ thông dân tộc nội trú trung học cơ sở của
tỉnh Yên Bái
117
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Ngày nay, công nghệ thông tin (CNTT) đã và đang đƣợc ứng dụng rất
mạnh mẽ và thực sự đã chứng tỏ vai trò to lớn trong tất cả các lĩnh vực của
đời sống xã hội. Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý là
một xu hƣớng tất yếu của tất cảc các ngành, các lĩnh vực. Thế kỷ 21, thế kỷ
của công nghệ thông tin, của nền văn hoá tri thức trong xu thế toàn cầu hoá,
đã đƣa giáo dục Việt Nam đến những thời cơ và thách thức mới. Trong nền
kinh tế tri thức, khoa học công nghệ có tầm quan trọng đặc biệt, là động lực
cơ bản thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội.
Trong quản lý giáo dục nói chung và quản lý nhà trƣờng nói riêng,
công nghệ thông tin là công cụ quản lý và điều hành rất hiệu quả, đảm bảo xử
lý nhanh chóng, chính xác giúp ngƣời quản lý đƣa ra đƣợc những quyết định
đúng đắn, kịp thời. Để thực hiện thành công Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII
của Đảng Cộng sản Việt Nam về việc đổi mới căn bản toàn diện nền giáo dục
Việt Nam trong đó đổi mới quản lý giáo dục là khâu then chốt thì việc ứng
dụng công nghệ thông tin trong quản lý nhà trƣờng là một trong những giải
pháp hết sức quan trọng và cấp bách.
Cùng với việc đổi mới công tác quản lý giáo dục, cải cách thủ tục hành
chính, việc tận dụng những ƣu thế vƣợt trội của công nghệ thông tin trong
công tác quản lý ở các nhà trƣờng nói chung, trong đó có các trƣờng phổ
thông dân tộc nội trú là một trong những giải pháp đổi mới thiết thực, nâng
cao năng lực, hiệu quả quản lý, chất lƣợng giáo dục.
Qua quá trình tìm hiểu, tác giả nhận thấy trong những năm gần đây,
các trƣờng phổ thông dân tộc nội trú (PTDTNT) đã sử dụng công nghệ thông
tin nhƣ một phƣơng tiện quản lý và đã đạt đƣợc một số kết quả nhất định.
1
Công nghệ thông tin đã góp phần quan trọng giúp cán bộ lãnh đạo các trƣờng
có tầm nhìn bao quát trong công tác quản lý, phát triển các nguồn lực của nhà
trƣờng; giúp giáo viên làm việc có tính kỷ luật, khoa học; góp phần tăng hiệu
quả công tác quản lý và nâng cao chất lƣợng giáo dục của các nhà trƣờng...
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt đƣợc, việc ứng dụng công nghệ
thông tin tại một số trƣờng phổ thông dân tộc nội trú, nhất là các trƣờng phổ
thông dân tộc nội trú trung học cơ sở (PTDTNT THCS) ở các huyện vùng núi
của tỉnh Yên Bái vẫn còn nhiều hạn chế. Ứng dụng công nghệ thông tin trong
công tác quản lý chƣa hiệu quả, chƣa khai thác hết tiềm năng, nguồn lực sẵn
có của nhà trƣờng. Những nguyên nhân cơ bản của những hạn chế đó là:
- Cán bộ quản lý các trƣờng chƣa nhận thức đầy đủ vai trò, tầm quan
trọng của việc ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý. Việc ứng
dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý tại các trƣờng phổ thông dân
tộc nội trú trung học cơ sở chƣa đƣợc quan tâm đúng mức.
- Kiến thức và kỹ năng công nghệ thông tin của cán bộ quản lý và giáo
viên còn thấp chƣa đáp ứng đƣợc yêu cầu ứng dụng công nghệ thông tin vào
quản lý.
- Có nhiều phần mềm quản lý đƣợc sử dụng trong nhà trƣờng nhƣng
phần lớn trong số đó là phần mềm phức tạp, khó sử dụng, chƣa đáp ứng thiết
thực cho công tác quản lý tại các trƣờng phổ thông dân tộc nội trú trung học
cơ sở của tỉnh Yên Bái.
Với mong muốn khai thác hiệu quả các nguồn lực hiện có, tăng cƣờng
ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý ở các trƣờng phổ thông
dân tộc nội trú, tác giả đã chọn nghiên cứu đề tài: “Biện pháp phát triển ứng
dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý ở các trường phổ thông
dân tộc nội trú của tỉnh Yên Bái”.
2
2. Mục đích nghiên cứu
- Nghiên cứu cơ sở lý luận về biện pháp phát triển ứng dụng công nghệ
thông tin trong công tác quản lý ở các trƣờng phổ thông dân tộc nội trú.
- Khảo sát, đánh giá đƣợc thực trạng ứng dụng công nghệ thông tin
trong công tác quản lý ở các trƣờng phổ thông dân tộc nội trú của tỉnh Yên
Bái. Chỉ ra đƣợc những bất cập để điều chỉnh, những thế mạnh để phát huy
nhằm tăng cƣờng ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý tại các
trƣờng phổ thông dân tộc nội trú của tỉnh Yên Bái.
- Trên cơ sở phân tích, đánh giá hiện trạng, đề xuất các biện pháp phát
triển ứng dụng công nghệ thông tin đáp ứng đƣợc nhu cầu ứng dụng công
nghệ thông tin trong công tác quản lý và phù hợp với điều kiện hiện có của
các trƣờng phổ thông dân tộc nội trú của tỉnh Yên Bái.
3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Quản lý phát triển ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý
tại các trƣờng phổ thông dân tộc nội trú trung học cơ sở của tỉnh Yên Bái.
3.2. Đối tượng nghiên cứu
Một số biện pháp quản lý phát triển ứng dụng công nghệ thông tin
trong công tác quản lý tại các trƣờng phổ thông dân tộc nội trú trung học cơ
sở của tỉnh Yên Bái.
4. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Nghiên cứu cơ sở lý luận về ứng dụng công nghệ thông tin trong công
tác quản lý nói chung và ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý
ở các trƣờng phổ thông dân tộc nội trú trung học cơ sở nói riêng.
3
- Khảo sát thực trạng ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác
quản lý ở các trƣờng phổ thông dân tộc nội trú trung học cơ sở của tỉnh
Yên Bái.
- Đề xuất một số biện pháp phát triển ứng dụng công nghệ thông tin
trong công tác quản lý tại các trƣờng phổ thông dân tộc nội trú trung học cơ
sở của tỉnh Yên Bái.
5. Giả thuyết khoa học
Quản lý phát triển ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý
tại các trƣờng phổ thông dân tộc nội trú trung học cơ sở của tỉnh Yên Bái hiện
nay đã đạt đƣợc một số kết quả nhất định song vẫn còn nhiều hạn chế.
Nếu chọn lựa, đề xuất và áp dụng đƣợc một số biện pháp quản lý phát triển
ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý phù hợp với thực tiễn thì
sẽ góp phần nâng cao hiệu quả quản lý và chất lƣợng giáo dục tại các trƣờng
phổ thông dân tộc nội trú trung học cơ sở của tỉnh Yên Bái trong giai đoạn
hiện nay.
6. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu
Tỉnh Yên Bái có 7 trƣờng phổ thông dân tộc nội trú trung học cơ sở và
01 trƣờng phổ thông dân tộc nội trú trung học phổ thông. Do điều kiện về thời
gian, nên đề tài chỉ tập trung nghiên cứu và đề xuất một số biện pháp phát
triển ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý tại 3 trƣờng phổ
thông dân tộc nội trú trung học cơ sở của tỉnh Yên Bái.
7. Phƣơng pháp nghiên cứu
7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
- Nghiên cứu Luật giáo dục, các văn kiện, chỉ thị của Đảng và Nhà
nƣớc về định hƣớng phát triển việc ứng dụng công nghệ thông tin trong công
tác quản lý ở các nhà trƣờng.
4
- Nghiên cứu các văn bản của Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Nội vụ, Bộ
Thông tin và Truyền thông về ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác
quản lý.
- Tham khảo các tài liệu khoa học có liên quan đến vấn đề nghiên cứu.
- Đọc, phân tích, tổng hợp các tài liệu để xây dựng cơ sở lý luận của
luận văn.
7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
- Phƣơng pháp điều tra: Thông qua phỏng vấn trực tiếp, phiếu trƣng
cầu ý kiến, tìm hiểu nhận thức, nguyện vọng của cán bộ quản lý, giáo viên,
học sinh, cha mẹ học sinh để thu thập thông tin về hiện trạng ứng dụng công
nghệ thông tin trong công tác quản lý tại 3 trƣờng phổ thông dân tộc nội trú
trung học cơ sở của tỉnh Yên Bái.
- Phƣơng pháp chuyên gia: Xin ý kiến của các chuyên gia có nhiều kinh
nghiệm triển khai ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý.
7.3. Những phương pháp hỗ trợ khác
Sử dụng phƣơng pháp thống kê toán học trong việc xử lý các số liệu.
8. Những đóng góp mới của đề tài
Hệ thống hóa đƣợc cơ sở lý luận về phát triển ứng dụng công nghệ
thông tin trong công tác quản ở trƣờng phổ thông dân tộc nội trú trung học cơ
sở.
Khảo sát, đánh giá đƣợc thực trạng phát triển ứng dụng công nghệ
thông tin trong công tác quản lý tại các trƣờng phổ thông dân tộc nội trú trung
học cơ sở của tỉnh Yên Bái.
Đề xuất đƣợc 6 biện pháp quản lý phù hợp với thực tiễn nhằm phát triển
ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý tại các trƣờng phổ thông
5
dân tộc nội trú trung học cơ sở của tỉnh Yên Bái. Các biện pháp có tính cần
thiết và khả thi cao đã đƣợc khảo nghiệm qua đánh giá của các cán bộ quản lý
giáo dục đang công tác tại Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Yên Bái, các cán bộ
quản lý, giáo viên của các trƣờng các trƣờng phổ thông dân tộc nội trú trung
học cơ sở của tỉnh Yên Bái.
9. Cấu trúc luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và khuyến nghị, tài liệu tham khảo và phụ
lục, đề tài gồm 3 chƣơng sau:
Chƣơng 1: Cơ sở lý luận về quản lý phát triển ứng dụng công nghệ
thông tin trong công tác quản lý ở các trƣờng phổ thông dân tộc nội trú trung
học cơ sở.
Chƣơng 2: Thực trạng quản lý phát triển ứng dụng công nghệ thông tin
trong công tác quản lý ở các trƣờng phổ thông dân tộc nội trú trung học cơ sở
của tỉnh Yên Bái.
Chƣơng 3: Một số biện pháp phát triển ứng dụng công nghệ thông tin
trong công tác quản lý ở các trƣờng phổ thông dân tộc nội trú trung học cơ sở
của tỉnh Yên Bái.
6
CHƢƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ PHÁT TRIỂN
ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG CÔNG TÁC QUẢN LÝ
Ở CÁC TRƢỜNG PHỔ THÔNG DÂN TỘC NỘI TRÚ TRUNG HỌC CƠ SỞ
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề
1.1.1. Ngoài nước
Có thể nói, công nghệ thông tin là một ngành khoa học còn non trẻ.
Tuy vậy, với sự phát triển vô cùng mạnh mẽ, nó đã làm thay đổi toàn bộ cuộc
sống, cách làm việc và cách tƣ duy của toàn thế giới. Công nghệ thông tin đã
và đang chi phối tới tất cả các mặt của cuộc sống và góp phần quan trọng thúc
đẩy cho tất cảc các ngành phát triển vƣợt bậc trong đó có ngành giáo dục và
đào tạo.
Trên thế giới, việc nghiên cứu ứng dụng công nghệ thông tin vào quản
lý nói chung và quản lý các nhà trƣờng đƣợc tiến hành từ rất sớm đặc biệt là ở
những nƣớc có trình độ công nghệ thông tin tiên tiến nhƣ Mỹ và các nƣớc Bắc
Âu. Ở các nƣớc này, việc sử dụng công nghệ thông tin nhƣ một công cụ quản
lý nhà trƣờng gần nhƣ là một điều tất yếu. Ở đó, ngay từ cuối những thập niên
90 của thế kỷ trƣớc, quản lý nhà trƣờng bằng công nghệ thông tin đã nhận
đƣợc sự ủng hộ và các chính sách trợ giúp của Chính phủ. Có những trƣờng
đã xây dựng và vận hành thành công mô hình trƣờng học điện tử.
Tuy nhiên, việc nghiên cứu phát triển ứng dụng công nghệ thông tin
trong giáo dục không đồng đều tại các khu vực trên thế giới. Trong khi ở khu
vực Bắc Âu và Mỹ ứng dụng công nghệ thông tin trong giáo dục phát triển rất
mạnh, thì ở châu Á và châu Phi còn chậm.
Tại châu Á, ứng dụng công nghệ thông tin trong hệ thống giáo dục
chƣa có nhiều thành công vì một số lý do nhƣ: các quy tắc, luật lệ bảo thủ, tệ
7
quan liêu, sự ƣa chuộng đào tạo truyền thống của văn hóa, vấn đề ngôn ngữ
không đồng nhất, cơ sở hạ tầng nghèo nàn và nền kinh tế lạc hậu ở một số
quốc gia. Tuy vậy, các quốc gia châu Á đang dần phải thừa nhận tiềm năng
không thể chối cãi mà ứng dụng công nghệ thông tin trong hệ thống giáo dục
mang lại. Một số quốc gia, đặc biệt là các nƣớc có nền kinh tế phát triển tại
châu Á cũng đang có những biện pháp nỗ lực phát triển ứng dụng công nghệ
thông tin trong hệ thống giáo dục và đã đạt đƣợc những kết quả ấn tƣợng nhƣ:
Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore, Đài Loan, Trung Quốc...
1.1.2. Trong nước
1.1.2.1. Chính sách phát triển công nghệ thông tin
Đảng và Nhà nƣớc ta luôn quan tâm đến phát triển giáo dục, coi giáo
dục là Quốc sách hàng đầu. Cùng với việc chăm lo phát triển giáo dục và đào
tạo, Đảng và Nhà nƣớc cũng có những chính sách ƣu tiên phát triển ứng dụng
công nghệ thông tin trong giáo dục. Chỉ thị số 58/CT-TW ngày 17/10/2000
của Ban Chấp hành Trung ƣơng Đảng Cộng sản Việt Nam nêu rõ:“Các cấp
uỷ, tổ chức Đảng chỉ đạo khẩn trương xây dựng các hệ thống thông tin cần
thiết phục vụ lợi ích công cộng của nhân dân, phục vụ sự lãnh đạo của Đảng,
quản lý của Nhà nước. Sớm hoàn thiện, thường xuyên nâng cấp và sử dụng có
hiệu quả mạng thông tin diện rộng của Đảng và Chính phủ. Đảm bảo đến
năm 2005, về cơ bản xây dựng và đưa vào hoạt động hệ thống thông tin điện
tử của Đảng và Chính phủ”. [3]
Việt Nam đã có Ban Chỉ đạo quốc gia về công nghệ thông tin do Thủ
tƣớng Chính phủ trực tiếp làm Trƣởng ban.
Việt Nam cũng đã có Luật Công nghệ thông tin đƣợc Quốc hội thông
qua ngày 22/6/2006 và có hiệu lực từ 01/01/2007.
8
Nghị quyết số 49/CP ngày 04 tháng 8 năm 1993 của Chính phủ về phát
triển công nghệ thông tin ở Việt Nam trong những năm 90 cũng nêu rõ: “Cần
nhanh chóng đào tạo chính quy một đội ngũ chuyên viên lành nghề trong lĩnh
vực công nghệ thông tin, giáo dục phổ cập về công nghệ thông tin trong
trường trung học, phổ biến kiến thức về công nghệ thông tin trong xã hội,
đồng thời tăng cường áp dụng công nghệ thông tin trong bản thân ngành
Giáo dục và Đào tạo”. [15]. Tin học hóa quản lý giáo dục vừa là nhiệm vụ
phải thực hiện đồng thời cũng là biện pháp để thực hiện tốt nhất, hiệu quả
nhất công tác quản lý giáo dục.
Trong những năm qua, Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng luôn quan tâm
đến việc phát triển giảng dạy và ứng dụng công nghệ thông tin trong các nhà
trƣờng, cơ sở giáo dục. Hàng năm Bộ Giáo dục và Đào tạo đều có những văn
bản chỉ đạo nhằm thúc đẩy mạnh mẽ ứng dụng công nghệ thông tin trong
công tác quản lý:
- Chỉ thị số 29/2001/CT-BGDĐT ngày 30/7/2001 của Bộ trƣởng Bộ
Giáo dục và Đào tạo về tăng cƣờng giảng dạy, đào tạo và ứng dụng công nghệ
thông tin trong ngành giáo dục nêu rõ: “Tập trung phát triển mạng máy tính
phục vụ GD&ĐT, kết nối Internet đến tất cả các cấp quản lý và cơ sở giáo
dục, hình thành một mạng giáo dục (EduNet)” [6] nhằm tăng cƣờng giảng
dạy, đào tạo và ứng dụng công nghệ thông tin trong ngành giai đoạn 20012005;
- Chỉ thị số 55/2008/CT-BGDĐT của Bộ Giáo dục và Đào tạo về tăng
cƣờng giảng dạy, đào tạo và ứng dụng công nghệ thông tin trong ngành giáo
dục giai đoạn 2008-2012 đã nêu:
“Điều tra, khảo sát hiện trạng, xác định nhu cầu và nhiệm vụ về công
nghệ thông tin trong các cơ quan quản lý giáo dục và cơ sở giáo dục trên toàn
9
- Xem thêm -