Khoá luận tốt nghiệp
Đặng Thị ái Thuỷ
Trường đại học sư phạm hà nội 2
Trung tâm giáo dục quốc phòng hà nội 2
đặng thị ái thuỷ
giáo dục quốc phòng với giáo dục tính tổ
chức kỷ luật cho học sinh trung học phổ
thông
khoá luận tốt nghiệp đại học
Chuyên ngành: Giáo dục quốc phòng
Hà Nội – 2008
Trường ĐHSP Hà Nội 2
1
TTGDQP
Khoá luận tốt nghiệp
Đặng Thị ái Thuỷ
Trường đại học sư phạm hà nội 2
Trung tâm giáo dục quốc phòng hà nội 2
**************************
đặng thị ái thuỷ
giáo dục quốc phòng với giáo dục tính tổ
chức kỷ luật cho học sinh trung học phổ
thông
khoá luận tốt nghiệp đại học
Chuyên ngành: Giáo dục quốc phòng
Người hướng dẫn khoa học:
Thượng tá: trần quang hùng
Hà Nội – 2008
Trường ĐHSP Hà Nội 2
2
TTGDQP
Khoá luận tốt nghiệp
Đặng Thị ái Thuỷ
LỜI CẢM ƠN
Em xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới thầy giáo Thượng tá Trần Quang
Hùng đã dành nhiều thời gian hướng dẫn, chỉ bảo tận tình cho em trong suốt
thời gian em thực hiện khoá luận. Em cũng xin chân thành cảm ơn các thầy cô
giáo trong Trung tâm giáo dục quốc phòng Hà Nội 2, các thầy cô giáo trường
trung học phổ thông Dân lập Châu Phong cùng các em học sinh của nhà
trường đã tạo điều kiện giúp đỡ em hoàn thành tốt đề tài khoá luận này.
Trong quá trình nghiên cứu đề tài, do chưa có kinh nghiệm, khả năng
còn hạn chế nên không tránh khỏi những thiếu sót. Rất mong được sự góp ý
tận tình của các thầy cô giáo, các bạn đồng nghiệp để đề tài ngày càng hoàn
chỉnh hơn.
Hà Nội, ngày 28 tháng 04 năm 2008
Sinh viên
Đặng Thị ái Thuỷ
Trường ĐHSP Hà Nội 2
3
TTGDQP
Khoá luận tốt nghiệp
Đặng Thị ái Thuỷ
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan kết quả nghiên cứu trong đề tài này đích thực của tôi.
Đề tài của tôi không trùng với đề tài của ai khác. Nếu có gì không trung thực,
tôi hoàn toàn chịu trách nhiệm.
Hà Nội, ngày 28 tháng 04 năm 2008
Sinh viên
Đặng Thị ái Thuỷ
Trường ĐHSP Hà Nội 2
4
TTGDQP
Khoá luận tốt nghiệp
Đặng Thị ái Thuỷ
Các kí hiệu với chữ viết tắt
GDQP: Giáo dục quốc phòng.
TCKL: Tổ chức kỉ luật.
THPT: Trung học phổ thông.
NXB: Nhà xuất bản.
Trường ĐHSP Hà Nội 2
5
TTGDQP
Khoá luận tốt nghiệp
Đặng Thị ái Thuỷ
Mục lục
Trang
Mở đầu……………………………………………………………………1
1. Lý do chọn đề tài……………………………………………………........1
2. Mục đích nghiên cứu……………………………………………………..2
3. Đối tượng phạm vi nghiên cứu……………………………………….......2
4. Nhiệm vụ nghiên cứu……………………………………………….........2
5. Phương pháp nghiên cứu………………………………………………... 3
Nội dung………………………………………………………………... 5
Chương 1: Tổng quan vấn đề nghiên cứu…………………… 5
1.1. Một số cơ sở khoa học về GDQP và giáo dục môn quốc phòng cho
học sinh THPT……………………………………………………………. 5
1.2. Vị trí của GDQP trong hệ thống giáo dục quốc gia……………………8
1.3. Các mối kết hợp trong giảng dạy GDQP với giáo dục tính TCKL….....8
1.4. Giáo dục tính TCKL cho học sinh…………………………………….11
1.5. Tìm hiểu về lứa tuổi học sinh THPT………………………………….14
1.6. Vị trí môn học GDQP trong trường THPT……………………………17
1.7. Đặc điểm học sinh THPT đối với môn học GDQP…………………18
1.8. Mối quan hệ biện chứng giữa GDQP và giáo dục tính TCKL………..19
Chương 2: kết quả nghiên cứu và thảo luận………….................................20
2.1. Thực trạng học sinh chấp hành tính TCKL…………………………20
2.2. Nguyên nhân thực trạng……………………………………………….20
2.3. Biện pháp nâng cao tính TCKL cho học sinh thông qua môn GDQP...21
2.4. Kết quả thực nghiệm…………………………………………………..27
Kết luận và kiến nghị……………………………………………..36
Tài liệu tham khảo………………………………………………....38
Trường ĐHSP Hà Nội 2
6
TTGDQP
Khoá luận tốt nghiệp
Đặng Thị ái Thuỷ
Mở đầu
1. Lý do chọn đề tài
Xuất phát từ mục đích thiết thực của quá trình giáo dục nói chung và dạy
học nói riêng là nhằm đào tạo con người toàn diện, nâng cao chất lượng học
tập, giáo dục quốc phòng (GDQP) là một nhiệm vụ cơ bản, thường xuyên của
công cuộc xây dựng nền quốc phòng toàn dân. GDQP cho học sinh trung học
phổ thông (THPT) là rất quan trọng, vì ngoài nhiệm vụ truyền thụ kiến thức
và ý thức, GDQP còn góp phần hoàn thiện nhân cách con người mà học sinh
THPT là lứa tuổi đang định hình phát triển nhân cách. Một sự giáo dục đúng
hướng, có mục đích sẽ có tác dụng rất lớn trong phát triển nhân cách học sinh.
Mặt khác, học sinh THPT lại là lớp người chuẩn bị thực hiện các nghĩa vụ
công dân, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
GDQP là môn học chính khoá trong các nhà trường nhằm giáo dục cho
học sinh lòng yêu nước, yêu chủ nghĩa xã hội, ý thức tổ chức kỉ luật (TCKL),
tư duy và kiến thức quốc phòng, chuẩn bị nhân lực đào tạo nhân tài, cho sự
nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Hai ngành quân sự và giáo dục đào tạo đã phối hợp khá chặt chẽ với
nhau. Nhờ những cố gắng đó, GDQP trong học sinh THPT đã đạt được kết
quả nhất định. Các em đã bước đầu hiểu biết về nền quốc phòng toàn dân,
một số kiến thức về quốc phòng để có thể tham gia hoạt động quân sự và đảm
nhiệm trách nhiệm của học sinh đối với nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ
quốc. Tuy nhiên, để có được kết quả tốt không chỉ phụ thuộc vào công tác
giảng dạy mà còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố trong đó, đầu tiên phải kể đến
công tác quản lý rèn luyện kỉ luật trong quá trình học tập.
Thực tế cho thấy, qua học tập GDQP thì mọi nề nếp kỉ cương, quy định
của trường lớp được học sinh thực hiện đầy đủ hơn, nghiêm túc hơn. Đặc biệt,
Trường ĐHSP Hà Nội 2
7
TTGDQP
Khoá luận tốt nghiệp
Đặng Thị ái Thuỷ
qua một đợt thực tập giảng dạy môn quốc phòng cho học sinh, sinh viên đã
chứng minh cho tôi thấy khi học tập môn quốc phòng thì kỉ luật học đường
của học sinh, sinh viên có những tiến bộ nhất định.
Ví dụ: Tình trạng nghỉ học không có phép, đi học không đúng trang phục,
đi muộn, trốn tiết…đã giảm xuống và được thể hiện rõ nhất ở lớp 10C trường
THPT Dân lập Châu Phong do tôi trực tiếp giảng dạy và chủ nhiệm.
Trên đây chính là những lý do đã thôi thúc tôi đi tìm hiểu, nghiên cứu vấn
đề “GDQP với giáo dục tính TCKL cho học sinh THPT” để phần nào đáp
ứng được một mục đích đó là nâng cao chất lượng GDQP nói riêng và chất
lượng giáo dục nói chung.
2. Mục đích nghiên cứu
Nghiên cứu đề tài GDQP với giáo dục tính TCKL cho học sinh THPT
nhằm mục đích tìm hiểu xem GDQP có mối quan hệ với giáo dục tính TCKL
như thế nào? Tại sao GDQP phải gắn liền với giáo dục tính TCKL cho học
sinh? Tại sao GDQP với giáo dục tính TCKL lại quan trọng đối với học sinh
THPT? GDQP với giáo dục tính TCKL có tác dụng gì đối với người học? Nó
có thực sự bổ ích không? Từ sự nghiên cứu “GDQP với giáo dục tính TCKL
cho học sinh THPT” để đề ra những tiêu chuẩn, biện pháp, phương pháp hợp
lý để chất lượng GDQP được nâng cao tính TCKL ở học sinh được hình thành
như một phản xạ có điều kiện. Cuối cùng là giải quyết mục tiêu nhỏ bé đó là
làm cho học sinh tự giác chấp hành đầy đủ kỉ luật học đường.
3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu: Chương trình GDQP và mối quan hệ biện
chứng giữa GDQP với giáo dục tính TCKL.
3.2. Phạm vi nghiên cứu: Học sinh trường THPT Dân lập Châu Phong.
4. Nhiệm vụ nghiên cứu
Trường ĐHSP Hà Nội 2
8
TTGDQP
Khoá luận tốt nghiệp
Đặng Thị ái Thuỷ
- Nghiên cứu mối quan hệ tác động qua lại giữa GDQP và giáo dục tính
TCKL cho học sinh trên cơ sở chương trình GDQP.
- Nghiên cứu các quy luật tâm lý của học sinh phổ thông khi tiến hành các
hoạt động GDQP và rèn luyện tính kỉ luật.
- Nghiên cứu các biện pháp phối hợp nhằm nâng cao hiệu quả công tác
GDQP góp phần xây dựng tính TCKL của học sinh phổ thông trong quá trình
học tập tại trường cũng như các hoạt động ngoài xã hội.
5. Phương pháp nghiên cứu
5.1. Phương pháp tổng hợp và phân tích tài liệu
Phương pháp tổng hợp và phân tích tài liệu được sử dụng rộng rãi với
mục đích nhằm tham khảo các tài liệu khoa học, các văn kiện của Đảng, Nhà
nước, Bộ giáo dục và Đào tạo về định hướng phát triển công tác GDQP thông
qua đó rèn luyện tính TCKL cho học sinh. Từ phân tích tiếp thu và sử dụng
các thông tin khoa học liên quan cần thiết, tổng hợp lại những vấn đề cơ bản
có tính định hướng cần thiết. Với vấn đề này, sử dụng phương pháp phân tích
và tổng hợp tài liệu có liên quan tới vấn đề nâng cao chất lượng giáo dục đào
tạo.
5.2. Phương pháp phỏng vấn
Cùng với việc thu thập các thông tin từ việc phân tích tài liệu khoa học
chúng tôi còn thu thập các thông tin từ các chuyên gia, các nhà khoa học, nhà
quản lý thông qua hình thức phỏng vấn trực tiếp và gián tiếp bằng phiếu hỏi.
Nội dung phỏng vấn tập trung vào các nguyên nhân chủ quan và khách quan
ảnh hưởng tới chất lượng GDQP, thăm dò được nhu cầu, nguyện vọng học
tập, tập luyện và tự rèn luyện của học sinh, cũng như tìm hiểu các cơ sở để
xây dựng các biện pháp nâng cao chất lượng GDQP với giáo dục tính TCKL
cho học sinh.
5.3. Phương pháp quan sát sư phạm
Trường ĐHSP Hà Nội 2
9
TTGDQP
Khoá luận tốt nghiệp
Đặng Thị ái Thuỷ
Phương pháp này được sử dụng để khảo sát, phân tích đánh giá khách
quan thực trạng GDQP và giáo dục tính TCKL trong học sinh trường THPT
Dân lập Châu Phong.
Quan sát sư phạm trực tiếp: Đó là phương pháp mà nhà nghiên cứu trực
tiếp thu nhận các hiện tượng, các diễn biến của vấn đề nghiên cứu bằng các cơ
quan cảm thụ như thị giác, xúc giác…của chính mình.
Quan sát sư phạm bằng việc khảo sát đo đếm.
5.4. Phương pháp chuyên gia
Xin ý kiến đóng góp của các thầy cô giáo trong Trung tâm GDQP Hà
Nội 2 và các thầy cô giáo của một số trường để tăng thêm độ tin cậy giúp
hoàn thiện đề tài nghiên cứu.
5.5. Phương pháp thực nghiệm sư phạm
* Mục đích thực nghiệm sư phạm:
- Thực nghiệm sư phạm được tiến hành nhằm khẳng định tính khả thi
của phương pháp dạy học tích cực, nêu tình huống giải quyết vấn đề.
- Thực nghiệm sư phạm được tiến hành nhằm khẳng định mối quan hệ
biện chứng của việc GDQP với giáo dục tính TCKL trong quá trình dạy học.
- Thực nghiệm sư phạm, bảo đảm về định lượng, tính khoa học, phù hợp
thực tế.
* Nội dung thực nghiệm:
- GDQP với giáo dục tính TCKL cho học sinh THPT.
* Tổ chức thực nghiệm sư phạm.
- Được sự giúp đỡ của các thầy cô giáo trong và ngoài trường tiến hành
thực nghiệm tại trường THPT Dân lập Châu Phong.
- Lớp thực nghiệm: 10C (sĩ số 46), 11B (sĩ số 46)
- Lớp đối chứng: 10B (sĩ số 46), 11C (sĩ số 46).
- Cả bốn lớp có học lực và nề nếp tương đối đều nhau.
Trường ĐHSP Hà Nội 2
10
TTGDQP
Khoá luận tốt nghiệp
Đặng Thị ái Thuỷ
- Lớp thực nghiệm thực hiện GDQP kết hợp với giáo dục tính TCKL.
- Các lớp đối chứng thực hiện GDQP như bình thường.
- Đánh giá chất lượng bằng việc chấp hành tính TCKL, thống kê kết quả
rồi đem so sánh kết quả với nhau.
Trường ĐHSP Hà Nội 2
11
TTGDQP
Khoá luận tốt nghiệp
Đặng Thị ái Thuỷ
Nội dung
Chương 1: Tổng quan vấn đề nghiên cứu
1.1. Một số cơ sở khoa học về GDQP và giáo dục môn quốc phòng cho
học sinh THPT
Trong quá trình hoạt động thực tiễn của con người ở mức độ nào là tuỳ
thuộc trình độ nhận thức khác nhau từ thấp đến cao, từ đơn giản đến phức tạp.
Mức độ nhận thức thấp là cảm tính (tri giác và cảm giác). Mức độ nhận thức
cao là tư duy và tưởng tượng. Mức độ nhận thức cao hay thấp phụ thuộc vào
hứng thú và khả năng nhận thức của mỗi người vì hứng thú là một biểu hiện
tâm lý nhận thức của nhu cầu ý thức học tập.
Quá trình dạy học trong nhà trường phổ thông cũng là hoạt động bao
gồm hai hoạt động: Hoạt động dạy và hoạt động học. Bản chất của quá trình
dạy học là giúp học sinh hình thành nhân cách, phát triển trí tuệ, có khả năng
kỹ xảo trong nghề nghiệp, có khả năng nhanh nhạy trong công việc… đáp
ứng nhu cầu thời đại. Trong quá trình dạy học, nhiệm vụ đó trở nên nặng nề
hơn bao giờ hết bởi môn GDQP là môn học đặc thù, không chỉ bởi tính chất
nội dung cách thức tổ chức môn học mà còn đặc thù bởi mục tiêu, yêu cầu, rất
bao quát của nó. GDQP là một nội dung chiến lược của giáo dục toàn diện.
Nhiệm vụ quốc phòng an ninh của đất nước những năm đầu thế kỉ XXI
được đặt ra bởi điều kiện trong nước cũng như tình hình quốc tế và khu vực.
Mặc dầu chưa có đủ giữ liệu để đoán chắc sự phát triển của tình hình trong
một thời gian dài nhưng từ tình hình những năm qua cũng có thể dự báo rằng
những năm đầu thế kỉ XXI, thế giới vẫn có những biến động khó lường; hoà
bình và hợp tác phát triển vẫn là xu thế lớn nhưng chiến tranh và xung đột vũ
trang cục bộ vẫn tiếp diễn. Những năm tới, khoa học và công nghệ sẽ phát
triển như vũ bão. Tiến bộ khoa học và công nghệ sẽ nhanh chóng được ứng
Trường ĐHSP Hà Nội 2
12
TTGDQP
Khoá luận tốt nghiệp
Đặng Thị ái Thuỷ
dụng. Đối với lĩnh vực quân sự cũng vậy, các loại vũ khí trang bị theo đó là
biên chế, là tổ chức và nghệ thuật quân sự có nhiều phát triển mới.
Cuộc chiến tranh nếu xảy ra là chiến tranh công nghệ cao với vũ khí
ngày càng hiện đại. Dựa vào sức mạnh quân sự và kinh tế của nước mình, các
nước đế quốc sẽ can dự vào nội bộ nước khác. Việc “Thôn tính” một quốc gia
có thể không phải bằng lấn chiếm đất, giành dân mà chỉ cần thay thế người
lãnh đạo, thay thế chế độ chính trị. Như vậy, cuộc chiến tranh ấy không chỉ
trên mặt trận quân sự mà trên tất cả các mặt trận như lĩnh vực chính trị, tư
tưởng, kinh tế…
Đối với nước ta, khoảng cách xa về kinh tế và khoa học công nghệ với
các nước phát triển sẽ tạo ra một sức ép lớn. Đồng thời chủ nghĩa đế quốc và
các thế lực thù địch luôn chống phá cách mạng sẽ tiến hành “Diễn biến hoà
bình - bạo loạn lật đổ” vừa phá hoại bên trong, vừa gây áp lực bên ngoài làm
chệch hướng phát triển xã hội chủ nghĩa của nước ta. Các thế lực thù địch sẽ
giành giật thế hệ trẻ với chúng ta - lớp người nhanh nhạy, năng động, muốn tự
khẳng định mình, nhưng do chưa chín chắn có thể bị lợi dụng, bị lôi cuốn theo
con đường khác. Đối với chúng ta thì thời cơ và thách thức đan xen lẫn nhau.
Do đó, khi GDQP cho học sinh THPT phải kết hợp nhiều mặt nhưng đặc biệt
quan tâm đến giáo dục tính TCKL.
Học sinh THPT đang ở lứa tuổi phát triển, từng bước định hình tiến tới
hoàn thiện dần nhân cách. Bất kì sự giáo dục thiên lệch nào dù vô tình hay cố
ý đều ảnh hưởng tới nhân cách các em. Hơn lứa tuổi nào hết, học sinh THPT
cần sự kết hợp chặt chẽ cả ba khâu giáo dục: Gia đình - Nhà trường - Xã hội.
Với lứa tuổi khác, trong ba khâu giáo dục trên có thể coi trọng hơn mặt này và
coi nhẹ hơn mặt khác. Ví dụ: Đối với học sinh tiểu học cần coi trọng việc giáo
dục gia đình. Đối với sinh viên đại học cần coi trọng hơn giáo dục xã hội.
Nhưng học sinh THPT - lứa tuổi “ăn chưa no, lo chưa tới” cần phải phối hợp
Trường ĐHSP Hà Nội 2
13
TTGDQP
Khoá luận tốt nghiệp
Đặng Thị ái Thuỷ
chặt chẽ cả ba mặt giáo dục trên trong giáo dục nói chung và trong GDQP nói
riêng. Chính vì lẽ đó mà không thể tách rời GDQP và giáo dục tính TCKL.
GDQP là một môn khoa học xã hội. Cơ sở hình thành GDQP đã có từ
hàng chục thế kỉ nay. Phương pháp tổ chức huấn luyện, giảng dạy hiện nay
đang phải giải quyết nhiều vấn đề khoa học cụ thể trong phương pháp luận và
nghệ thuật quân sự chiến tranh.
Phương pháp GDQP đều có những nội dung cơ bản giống với phương
pháp dạy học các môn khoa học khác:
- Đều đứng trên quan điểm của chủ nghĩa duy vật biện chứng, duy vật
lịch sử để giải quyết các mối quan hệ trong sự tồn tại và phát triển của các sự
vật.
- Đều đứng trên quan điểm giai cấp để xem xét, đánh giá và giải quyết
các mối quan hệ trong các nguyên tắc:
+ Tính tư tưởng và khoa học
+ Tính thực sự và thực tế
+ Tính hệ thống và trình tự
- Đều có các hình thức tổ chức và phương pháp cơ bản trong giảng dạy
lý thuyết và thực hành.
Như trên đã trình bày khoa học GDQP là môn khoa học tổng hợp. Môn
khoa học này được hình thành phần lớn trong đấu tranh gian khổ đầy máu và
nước mắt và nó cũng được chứng minh bằng máu và nước mắt. Bởi vậy yêu
cầu đặt ra đối với tổ chức và phương pháp GDQP, huấn luyện quân sự phải cụ
thể, chặt chẽ cả về thời gian và thời điểm, đối với cả người dạy và người học:
+ Phải có nhận thức nhanh
+ Tư duy sâu sắc đúng, linh hoạt
+ Vận dụng vào thực tế nhanh, thành thạo
Trường ĐHSP Hà Nội 2
14
TTGDQP
Khoá luận tốt nghiệp
Đặng Thị ái Thuỷ
1.2. Vị trí của GDQP trong hệ thống giáo dục quốc gia
GDQP là một bộ phận của giáo dục quốc dân, một nội dung cơ bản của
nền giáo dục toàn dân, có ý nghĩa chiến lược trong đào tạo con người mới xã
hội chủ nghĩa. Để thực hiện tốt nhiệm vụ quốc phòng, phục vụ sự nghiệp xây
dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đảng, Nhà nước ta chủ trương đổi mới, nâng cao
chất lượng công tác GDQP toàn dân đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ mới.
Nghị định số 15/2001/NĐ-CP ngày 1 tháng 5 năm 2001 của Thủ tướng
Chính phủ. Trong đó quy định rất rõ phạm vi điều chỉnh, vị trí, tính chất, mục
tiêu, yêu cầu, nguyên lý GDQP, nội dung, đối tượng, thời gian, phương pháp,
tổ chức thực hiện công tác đảm bảo GDQP, khen thưởng kỷ luật, điều khoản
thi hành. Nghị định nêu rõ: GDQP thuộc nội dung nền giáo dục quốc gia, là
nội dung cơ bản trong xây dựng nền quốc phòng toàn dân, có ý nghĩa quan
trọng trong đào tạo con người mới xã hội chủ nghĩa. GDQP là môn học chính
khoá trong các trường lớp đào tạo bậc đại học, cao đẳng, trung học chuyên
nghiệp, THPT thuộc hệ thống giáo dục quốc dân, các trường chính trị, hành
chính và đoàn thể. Về mục tiêu GDQP, Nghị định 15 khẳng định : GDQP
nhằm góp phần đào tạo con người phát triển toàn diện, về đạo đức, sức khoẻ
và kiến thức quốc phòng, kỹ năng quân sự cần thiết để tham gia vào sự nghiệp
xây dựng, củng cố nền quốc phòng toàn dân.
1.3. Các mối kết hợp trong giảng dạy GDQP với giáo dục tính TCKL
1.3.1. Tư tưởng và tác phong
Tư tưởng được biểu hiện trên cơ sở của quá trình nhận thức. Tư tưởng ổn
định, tư tưởng tích cực sẽ là tiền đề cho quá trình dạy học có kết quả.
Trong giảng dạy, huấn luyện giáo viên phải thực hiện công tác giáo dục
chính trị, tư tưởng động viên học sinh học tập trong mọi lúc, mọi nơi, biết
khắc phục khó khăn, tập trung cao độ để tiếp thu kiến thức quốc phòng, kỹ
Trường ĐHSP Hà Nội 2
15
TTGDQP
Khoá luận tốt nghiệp
Đặng Thị ái Thuỷ
năng quân sự. Chống biểu hiện có tư tưởng ngại khó, ngại khổ, ngại học tập,
ngại rèn luyện.
Tác phong thể hiện ở quá trình dạy và học của giáo viên và học sinh. Tác
phong còn được thể hiện ở phương pháp, trình độ truyền thụ, tri thức của
người thầy và khả năng tiếp thu bài giảng của trò.
1.3.2. Thao trường và chiến trường
Trong giảng dạy GDQP, huấn luyện quân sự, sự kết hợp chặt chẽ giữa
thao trường và chiến trường là yêu cầu bắt buộc. Giảng dạy, huấn luyện phải
thực tế, sát với yêu cầu chiến đấu. Cấu trúc thao trường giảng dạy, tập luyện
từ địa hình, địa vật đến các tư tưởng, ý đồ tác chiến giữa ta và địch phải cụ thể
rõ ràng, có tính lôgic và khoa học cao. Tránh tình trạng chuẩn bị thao trường
không hợp lý, không phù hợp.
Các đối tượng tham gia giảng dạy, học tập phải luôn có thái độ nghiêm
túc, không phân tán tư tưởng, không cười đùa trong học tập. Người học phải
luôn có ý thức quan sát mục tiêu, địch tình, địa hình đồng thời vận dụng kết
hợp chặt chẽ giữa lý thuyết và thực hành động tác với từng trường hợp cụ thể.
Phải có quyết định đúng trước khi hành động, hành động phải mưu trí, linh
hoạt, dũng cảm trước đòi hỏi của yêu cầu chiến đấu. Tránh tập luyện qua loa,
giả tạo. Mọi hành động của người dạy và người học phải đem lại hiệu quả
thiết thực, có tác dụng và có ý nghĩa sâu sắc.
1.3.3. Kỹ thuật và chiến thuật
Kỹ thuật là trình độ khoa học kỹ thuật, là cái đã có sẵn, là điều biết
trước, kỹ thuật là cơ sở của chiến thuật.
Chiến thuật là những phương pháp, là cách tiến hành, là thủ đoạn tác
chiến, là mẹo đánh địch, là bản lĩnh, là nghệ thuật quân sự.
GDQP bao gồm nhiều nội dung liên quan mật thiết với nhau, nó vừa
mang tính khách quan vừa mang tính tất yếu.
Trường ĐHSP Hà Nội 2
16
TTGDQP
Khoá luận tốt nghiệp
Đặng Thị ái Thuỷ
1.3.4. Kiến thức văn hoá với quân sự
Khoa học quân sự nói chung liên quan đến nhiều môn khoa học như:
Khoa học tự nhiên, khoa học xã hội và nhân văn, tâm lý học quân sự. Môn
GDQP liên quan nhiều và nó rất cần đến kiến thức văn hoá như: Toán học, vật
lý, hoá học, lịch sử, địa lý để củng cố hiểu biết thêm, hoặc phát triển về
nguyên lý, lý thuyết và thực hành.
Dùng toán học để chứng minh lý thuyết về đường vận động của đường
đạn, tính vận tốc vận động của mục tiêu; tính lượng bắn đón đối với mục tiêu
di động.
Dùng kiến thức vật lý để chứng minh và chế tạo các loại vũ khí; chế tạo
các bộ phận giảm giật của súng - cánh tay đòn ngẫu lực, phản lực của quá
trình chuyển động của đầu đạn với áp lực đẩy của khí thuốc.
Dùng hoá học để chế tạo các loại thuốc phóng, thuốc nổ tiêu tẩy chất
độc.
Dùng địa lý để phân tích đánh giá các loại địa hình, bình độ cao thấp
phục vụ cho mục đích chiến thuật, chiến đấu của quân đội.
1.3.5. Cơ bản với ứng dụng
Bất kỳ môn học nào cũng phải làm cho học sinh nắm được những vấn đề
gốc rễ, kể cả lý thuyết lẫn thực hành; phải tổ chức cho học sinh tập luyện, làm
đúng, làm đủ các yếu lĩnh động tác, hành động, nâng dần trình độ từ thấp đến
cao, từ chưa biết đến biết, từ làm được đến làm thành thạo, làm cơ sở cho việc
chủ động vận dụng vào thực tế.
1.3.6. Học mới ôn cũ
Khi học một bài mới thường có nhiều nội dung liên quan đến bài cũ. Ví
dụ: Khi học động tác “Đi đều, đứng lại” thì lúc bắt đầu và kết thúc đều là
động tác “Đứng nghiêm” và có thể cả động tác "Nghỉ" đã học trước đó. Vì
vậy trong quá trình luyện tập bài mới, người học phải củng cố, rèn luyện thêm
Trường ĐHSP Hà Nội 2
17
TTGDQP
Khoá luận tốt nghiệp
Đặng Thị ái Thuỷ
động tác “Nghiêm, nghỉ” cho chuẩn xác thực hiện văn ôn võ luyện chứ không
lơ là với học bài cũ.
Trường ĐHSP Hà Nội 2
18
TTGDQP
Khoá luận tốt nghiệp
Đặng Thị ái Thuỷ
1.4. Giáo dục tính TCKL cho học sinh
1.4.1. Giáo dục học sinh trong hoạt động quân sự và các hoạt động xã hội
khác
Giáo dục học sinh trong hoạt động quân sự và các hoạt động xã hội khác
là tổ chức cho học sinh tham gia mọi hoạt động xã hội thông qua đó mà giáo
dục nhân cách của các em làm cho tư tưởng thống nhất với hành vi của các
em trong hoạt động quân sự và trong các mối quan hệ xã hội.
Nguyên tắc giáo dục học sinh trong hoạt động quân sự và các hoạt động
xã hội xuất phát từ quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin về vai trò to lớn của
lao động với sự phát triển của con người. V.I. Lênin đã chỉ rõ: “Chỉ khi nào
cùng lao động với công nhân và nông dân người ta mới trở thành người cộng
sản chân chính được”.
Những kết luận của tâm lý học cho thấy: Muốn phát triển nhân cách toàn
diện có sự thống nhất cao giữa ý thức và hành vi xây dựng được thói quen tốt
đẹp trong mọi lúc mọi nơi nhất thiết phải kết hợp chặt chẽ giữa giáo dục của
xã hội với hoạt động của mỗi cá nhân.
Phải làm cho mọi người thấy rõ giá trị chân chính của lao động quân sự
và hoạt động xã hội đối với đời sống của từng cá nhân và toàn xã hội.
Vấn đề cơ bản nhất mà các nhà sư phạm cần chú ý là việc tổ chức hoạt
động quân sự và các hoạt động xã hội phải hết sức khoa học mang tính giáo
dục cao. Nghĩa là:
- Tổ chức các hoạt động quân sự và hoạt động xã hội phải khoa học, chặt
chẽ tỉ mỉ từ khâu chuẩn bị đến khâu tổ chức; phải xen kẽ các loại hình hoạt
động một cách hài hoà bảo đảm sự phát triển cả về thể chất lẫn tinh thần.
- Tổ chức các hoạt động quân sự và hoạt động xã hội phải thu hút được
mọi thành viên trong tập thể lớp học tham gia, mỗi người đều có những chức
năng nhất định trong bất cứ một loại hình hoạt động nào của tập thể.
Trường ĐHSP Hà Nội 2
19
TTGDQP
Khoá luận tốt nghiệp
Đặng Thị ái Thuỷ
- Việc tổ chức các hoạt động phải rất đa dạng, phong phú phù hợp với
đặc điểm từng loại một mặt phải hết sức coi trọng tính tích cực của các em
nhưng cũng phải thường xuyên theo dõi kiểm tra và điều chỉnh một cách
khoa học tinh tế tránh tình trạng chủ quan khoán trắng cho các em.
1.4.2. Giáo dục học sinh trong tập thể và bằng tập thể
Giáo dục trong tập thể và bằng tập thể là xây dựng tập thể thành môi
trường giáo dục trực tiếp với học sinh, lấy ảnh hưởng của tập thể làm phương
tiện giáo dục nhân cách học sinh.
Nguyên tắc giáo dục học sinh trong tập thể và bằng tập thể được xây
dựng trên cơ sở luận điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin về vai trò của tập thể
đối với sự phát triển cá nhân: Chỉ trong tập thể chân chính con người mới có
điều kiện phát triển toàn diện.
Để phát huy tốt vai trò của tập thể vừa là môi trường, vừa là phương tiện
giáo dục quan trọng cần thực hiện tốt những yêu cầu sau đây:
- Tổ chức các hoạt động và sinh hoạt tập thể phải rất khoa học, đúng điều
lệnh, phù hợp đặc điểm tâm lý đối tượng, thu hút được mọi thành viên trong
tập thể tích cực, tự giác tham gia.
- Xây dựng các mối quan hệ giữa cán bộ quản lý với học sinh, giữa thầy
cô và học sinh, giữa các học sinh với nhau một cách tốt đẹp, hài hoà vừa
đúng quy định vừa phù hợp với giá trị văn hoá. Triệt để tận dụng các mối
quan hệ giữa tập thể với nhau.
- Thường xuyên điều chỉnh các hiện tượng tâm lý xã hội như dư luận,
tâm trạng, uy tín… điều chỉnh thái độ và hành vi. Chú trọng giáo dục truyền
thống làm cho mọi người luôn tự hào về tập thể lớp, về mái trường mà mình
đang học tập công tác.
- Trên cơ sở quan tâm toàn diện đến đời sống vật chất và tinh thần của
mọi thành viên; bằng lời nói bằng hành động thiết thực làm cho họ thấy rõ
Trường ĐHSP Hà Nội 2
20
TTGDQP
- Xem thêm -