Tr−êng §¹I Häc Quèc Gia Hμ Néi
Tr−êng §¹I Häc Khoa Häc Tù Nhiªn
Khoa C«ng NghÖ Th«ng Tin
LuËn V¨n Tèt nghiÖp cö nh©n khoa häc
NguyÔn minh s¸ng
§Ò tμi:
qu¶n trÞ m¹ng vμ
Nghi thøc qu¶n trÞ m¹ng
Hμ Néi 1997
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Tr−êng §¹i häc Khoa häc tù nhiªn
Tr−êng §¹I Häc Quèc Gia Hμ Néi
Tr−êng §¹I Häc Khoa Häc Tù Nhiªn
Khoa C«ng NghÖ Th«ng Tin
LuËn V¨n Tèt nghiÖp cö nh©n khoa häc
NguyÔn minh s¸ng
§Ò tμi:
qu¶n trÞ m¹ng vμ
Nghi thøc qu¶n trÞ m¹ng
Gi¸o viªn h−íng dÉn:
NguyÔn Nam H¶i
§μo KiÕn Quèc
Gi¸o viªn ph¶n biÖn:
Ph¹m Giang L©m
Hμ Néi 1997
Trang 2
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Tr−êng §¹i häc Khoa häc tù nhiªn
Môc lôc
Néi dung
Trang
Lêi nãi ®Çu
5
Ch−¬ng I: Tæng quan qu¶n trÞ m¹ng.
7
1.1. §Þnh nghÜa m¹ng.
7
1.2. Vai trß cña mét kû s− m¹ng.
7
1.3. Cμi ®Æt mét m¹ng.
8
1.4. Tæng quan vÒ qu¶n lý m¹ng.
9
a. Qu¶n lý lçi.
10
b. Qu¶n lý cÊu h×nh.
10
c. Qu¶n lý an ninh m¹ng.
11
d. Qu¶n lý hiÖu qu¶.
11
e. Qu¶n lý tμi kho¶n.
12
1.5. §Þnh nghÜa mét hÖ qu¶n lý m¹ng.
12
a.Lîi Ých cña mét hÖ qu¶n lý m¹ng .
12
b.CÊu tróc cña mét hÖ qu¶n lý m¹ng .
13
c.Mét sè kiÓu cÊu tróc cña mét hÖ qu¶n lý m¹ng NMS.
14
Ch−¬ng II. Nghi thøc qu¶n trÞ m¹ng.
16
2.1. LÞch sö c¸c nghi thøc qu¶n lý m¹ng.
16
2.2. Sù ph¸t triÓn cña c¸c nghi thøc chuÈn.
18
2.3. MIB.
20
a. ASN.1 Systax.
21
b. C¸c nh¸nh cña c©y MIB.
22
2.4. Nghi thøc SNMP.
24
2.5. Nghi thøc CMIS/CMIP.
26
Trang 3
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Tr−êng §¹i häc Khoa häc tù nhiªn
2.6. Nghi thøc CMOT.
29
Ch−¬ng III : Nghi thøc qu¶n trÞ m¹ng.
30
3.1. SNMP version.1
30
a. KiÓu lÖnh.
31
b. C¬ së d÷ liÖu qu¶n lý.
31
c. C¸c phÐp to¸n.
32
d. §Þnh d¹ng th«ng b¸o.
32
3.2. SNMP version.2
33
a. CÊu tróc th«ng tin qu¶n lý.
34
b. C¸c phÐp to¸n cña nghi thøc.
34
c. §Þnh d¹ng th«ng b¸o trong SNMPV.2.
34
d. KiÕn tróc qu¶n lý.
35
Ch−¬ng IV : Qu¶n lý cÊu h×nh.
38
4.1. C¸c lîi Ých cña qu¶n lý cÊu h×nh.
38
4.2. Thùc hiÖn qu¶n lý cÊu h×nh.
39
a. Thu thËp d÷ liÖu mét c¸ch thñ c«ng.
39
b. Thu thËp tù ®éng.
39
c. Söa ®æi dù liÖu cÊu h×nh.
40
d. L−u d÷ c¸c th«ng tin.
40
4.3. Qu¶n lý cÊu h×nh trªn mét hÖ qu¶n lý m¹ng.
41
a. C«ng cô ®¬n gi¶n.
41
b. C«ng cô phøc t¹p.
42
c. C«ng cô cao cÊp .
44
d. Sinh b¸o c¸o cÊu h×nh.
45
KÕt luËn
46
Tμi liÖu tham kh¶o
46
Trang 4
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Tr−êng §¹i häc Khoa häc tù nhiªn
Lêi nãi ®Çu
Nh÷ng n¨m qua chóng ta ®· vμ ®ang sèng trong thêi kú ph¸t
triÔn rÊt nhanh chèng vμ s«i ®éng cña c«ng nghÖ th«ng tin. ChiÕc
m¸y vi tÝnh ®a n¨ng, tiÖn lîi vμ hiÖu qu¶ mμ chóng ta ®ang dïng, giê
®©y ®· trë nªn chËt hÑp vμ bÊt tiÖn so víi c¸c m¸y vi tÝnh nèi m¹ng.
Tõ khi xuÊt hiÖn m¹ng m¸y tÝnh, tÝnh hiÖu qu¶ tiÖn lîi cña
m¹ng ®· lμm thay ®æi ph−¬ng thøc khai th¸c m¸y tÝnh cæ ®iÓn. M¹ng
vμ c«ng nghÖ vÒ m¹ng mÆc dï ra ®êi c¸ch ®©y kh«ng l©u nh−ng nã ®·
®−îc triÔn khai øng dông ë hÇu hÕt kh¾p mäi n¬i trªn hμnh tinh
chóng ta.
ChÝnh v× vËy ch½ng bao l©u n÷a nh÷ng kiÕn thøc vÒ tin häc viÔn
th«ng nãi chung vμ vÒ m¹ng nãi riªng sÏ trë nªn kiÕn thøc phæ th«ng
kh«ng thÓ thiÕu ®−îc cho nh÷ng ng−êi khai th¸c m¸y vi tÝnh, ë n−íc
ta viÖc l¾p ®Æt vμ khai th¸c m¹ng m¸y tÝnh trong vßng mÊy n¨m trë
l¹i ®©y, ®Õn nay sè c¸c c¬ quan, tr−êng häc, ®¬n vÞ cã nhu cÇu khai
th¸c c¸c th«ng tin trªn m¹ng ngμy cμng gia t¨ng. §ång thêi cïng víi
viÖc khai th¸c c¸c th«ng tin m¹ng, ng−êi kü s− còng cÇn ph¶i qu¶n lý
m¹ng nh»m khai th¸c m¹ng hiÖu qu¶ vμ an toμn.
Qu¶n lý m¹ng lμ mét c«ng viÖc rÊt phøc t¹p, cã liªn quan ®Õn
hμng lo¹t vÊn ®Ò nh−:
• Qu¶n lý lçi.
• Qu¶n lý cÊu h×nh.
• Qu¶n lý an ninh m¹ng
• Qu¶n lý hiÖu qu¶.
• Qu¶n lý tμi kho¶n.
§Ó lμm ®−îc ®iÒu nμy mét c¸ch cã hiÖu qu¶ ph¶i theo dâi mét
c¸ch toμn diÖn t×nh tr¹ng ho¹t ®éng cña m¹ng b»ng c¸ch sö dông c¸c
nghi thøc qu¶n trÞ m¹ng.
Trang 5
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Tr−êng §¹i häc Khoa häc tù nhiªn
Trong khu«n khæ mét b¶n luËn v¨n tèt nghiÖp, kh«ng thÓ ®Ò
cËp ®−îc toμn bé c¸c vÊn ®Ò kÓ trªn. ë ®©y chóng t«i tù giíi h¹n trong
néi dung nh− sau:
Ch−¬ng 1. Tæng quan vÒ qu¶n lý m¹ng. Néi dung chÝnh cña
ch−¬ng nμy lμ vÏ ra ®−îc mét bøc tranh chung vÒ qu¶n lý m¹ng
Ch−¬ng 2 sÏ ®Ò cËp ®Õn c¸c nghi thøc qu¶n trÞ m¹ng c¬ b¶n.
§©y lμ vÊn ®Ò quan träng nhÊt v× nã lμ c¬ së cho mäi ho¹t ®éng qu¶n
trÞ m¹ng.
Ch−¬ng 3 sÏ ®Ò cËp ®Õn nghi thøc qu¶n trÞ m¹ng SNMP.
C¸c nghi thøc qu¶n trÞ m¹ng chuÈn ho¸ chñ yÕu lμ t¹o nh÷ng
giao tiÕp chuÈn gi÷a c¸c phÇn mÒm qu¶n trÞ víi c¸c nguån tin liªn
quan ®Õn ho¹t ®éng cña m¹ng tõ c¸c nót m¹ng chuyÓn tíi. Th«ng tin
tõ c¸c thiÕt bÞ thùc ra chØ cung cÊp ®−îc c¸c th«ng tin liªn quan ®Õn
qu¶n trÞ cÊu h×nh, qu¶n trÞ lçi, qu¶n trÞ hiÖu qu¶, mét chót vÒ qu¶n
trÞ an ninh vμ tμi kho¶n. V× vËy trong n¨m khÝa c¹nh qu¶n trÞ m¹ng
nªu trªn, c¸c nghi thøc qu¶n trÞ m¹ng ®¸p øng trùc tiÕp h¬n cho hai
khÝa c¹nh lμ qu¶n trÞ lçi vμ qu¶n trÞ cÊu h×nh. V× vËy ®Ó lμm râ h¬n ý
nghÜa cña c¸c nghi thøc qu¶n trÞ m¹ng, c¸c ch−¬ng sau sÏ tr×nh bμy
chi tiÕt h¬n qu¶n lý cÊu h×nh.
Trang 6
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Tr−êng §¹i häc Khoa häc tù nhiªn
Ch−¬ng I.
Tæng quan qu¶n lý m¹ng
1. 1. §Þnh nghÜa m¹ng
Mét m¹ng d÷ liÖu (DataNetwork viÕt t¾t lμ DN) lμ mét tËp hîp
c¸c thiÕt bÞ vμ c¸c m¹ch, nhê ®ã cã thÓ cung cÊp c¸c ph−¬ng tiÖn ®Ó
chuyÓn giao th«ng tin vμ d÷ liÖu gi÷a c¸c m¸y tÝnh, cho phÐp ng−êi
dïng ë c¸c khu vùc kh¸c nhau dïng chung c¸c nguån tμi nguyªn trªn
mét m¸y kh¸c mét n¬i nμo ®ã.
ë c¸c n−íc ph¸t triÓn, hμng ngμy hÇu hÕt mäi ng−êi ®Òu cã
c«ng viÖc liªn quan ®Õn DN mμ kh«ng nhËn ra chóng. Mét vÝ dô ®iÓn
h×nh cña DN lμ m¸y rót tiÒn tù ®éng (ATM). Mét ATM qu¶n lý mét
nhμ b¨ng vμ chuyÓn giao c¸c thÎ tÝn dông nh− sau: Ta cã thÓ rót tiÒn
tõ tμi kho¶n cña m×nh hay yªu cÇu hoÆc tíi tμi kho¶n cña ta víi c¸c
thÎ tÝn dông. Tuy nhiªn, ATM th−êng ®iÒu hμnh t¹i c¸c tr¹m tõ xa
(remote sites), cã nghÜa lμ t¹i c¸c tr¹m rót tiÒn, c¸c liªn l¹c cÇn thiÕt
sÏ ®−îc thiÕt lËp ®Ó lÊy c¸c th«ng tin vÒ tμi kho¶n cña ta. Dï sao c¸c
tr¹m còng kh«ng cã ®Çy ®ñ c¸c kh¶ n¨ng nh− m¸y chñ v× ®Ó lμm nh−
vËy th× l·ng phÝ vμ ®¾t. Thay vμo ®ã, ATM sö dông mét DN ®Ó thiÕt
lËp mét kÕt nèi tuyÒn tin gi÷a nã vμ m¸y chñ, cho phÐp ATM chia sÎ
c¸c tμi nguyªn tμi kho¶n víi m¸y chñ vμ lÊy c¸c th«ng tin cÇn thiÕt.
ATM dïng liªn kÕt nμy ®Ó göi c¸c th«ng tin chuyÓn giao cña ta. VÝ dô
nh− sè tμi kho¶n, sè tiÒn ®Þnh rót hay sè tiÒn ®Þnh göi ®Õn cho m¸y
chñ, mμ ë ®ã sÏ göi l¹i c¸c kÕt qu¶ kiÓm tra vÒ tμi kho¶n cña ta.
Mét vÝ dô kh¸c, mét nhμ khoa häc t¹i mét phßng nghiªn cøu ë
Chicago muèn ch¹y mét ch−¬ng tr×nh, m¸y tÝnh côc bé phßng m¸y
nμy sÏ mÊt 8 giê ®Ó hoμn thμnh ch−¬ng tr×nh. Tuy nhiªn m¸y nμy
còng ®−îc kÕt nèi víi mét DN cña mét m¸y chñ ë Miami mμ nã chØ
cÇn 3 giê ®Ó ch¹y ch−¬ng tr×nh. Trong tr−êng hîp nμy, sö dông DN
®Ó lÊy tin tøc tõ m¸y chñ nã sÏ tiÕt kiÖm ®−îc 5 giê tÝnh to¸n vμ cho
nhμ khoa häc kÕt qu¶ tÝnh to¸n nhanh h¬n.
Nh− chóng ta thÊy, liªn kÕt th«ng tin qua m¸y tÝnh víi DN cho
phÐp c¸c tæ chøc cã thÓ chia sÏ c¸c th«ng tin nguån gi÷a c¸c m¸y víi
nhau vμ nhê ®ã gióp cho c¸c tæ chøc trë nªn cã n¨ng suÊt vμ ®¹t hiÖu
qu¶ h¬n.
1. 2. Vai trß cña mét kü s− m¹ng:
Trang 7
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Tr−êng §¹i häc Khoa häc tù nhiªn
Do tÇm quan träng cña DN nªn mét sè chuyªn gia hÖ thèng gäi
lμ c¸c kü s− m¹ng (Network Engineer viÕt t¾t lμ NE) ®−îc giao tr¸ch
nhiÖm cμi ®Æt, b¶o tr× th«ng tin, gi¶i quyÕt c¸c sai háng cña m¹ng.
C«ng viÖc cña hä cã thÓ lμ ®¬n gi¶n nh− tr¶ lêi c¸c c©u hái hoÆc
c¸c yªu cÇu cña ng−êi sö dông hoÆc phøc t¹p h¬n nh− thay thÕ thiÕt
bÞ háng hãc, hoÆc tiÕn hμnh c¸c thñ tôc phôc håi sai háng do mét sù
kiÖn háng hãc nμo ®ã.
Thªm vμo ®ã, khi m¹ng ®−îc më réng, c¸c vÊn ®Ò còng t¨ng
lªn, §Ó hoμn tÊt c¸c t¸c vô NE ph¶i hiÓu rÊt râ vμ n¾m b¾t mét sè
th«ng tin vÒ m¹ng. Khèi l−îng th«ng tin cã thÓ lín vμ phøc t¹p ®Õn
nçi hä kh«ng thÓ qu¶n lý ®−îc, ®Æc biÖt lμ khi m¹ng ®−îc më réng
hay th−êng xuyªn thay ®æi. §Ó gióp ®ì NE lμm c¸c c«ng viÖc cña hä,
c¸c nhμ nghiªn cøu ®· ®−a ra c¸c quan niÖm vÒ qu¶n lý m¹ng vμ x©y
dùng c¸c c«ng cô qu¶n lý m¹ng.
1. 3. Cμi ®Æt mét m¹ng
Cμi ®Æt mét DN, kh«ng cã nghÜa lμ b¶o ®¶m r»ng tÊt c¶ mäi
ng−êi trong tæ chøc cã thÓ th©m nhËp vμo c¸c th«ng tin nguån. §iÒu
tr−íc tiªn NE ph¶i ®¸p øng ®−îc yªu cÇu trao ®æi th«ng tin cña tæ
chøc, ®Ó thμnh c«ng th× ng−êi kü s− m¹ng ph¶i thiÕt lËp kÕ ho¹ch
toμn diÖn. Hä ph¶i lËp mét DN ®Ó lμm tháa m·n yªu cÇu cña tõng
ng−êi sö dông trªn hÖ thèng m¸y tÝnh, c¸c nhμ ph©n tÝch còng cÇn
®¸nh gi¸ xem hÖ thèng cã ho¹t ®éng tèt víi c¸c kÕ ho¹ch thiÕt kÕ DN
hay kh«ng.
Khi x©y dùng mét kÕ ho¹ch NE ph¶i lu«n lu«n tham kh¶o céng
®ång ng−êi sö dông ®Ó gióp hä t×m ra c¸ch cμi ®Æt tèt nhÊt. ViÖc thiÕt
kÕ cã thÓ kÌm theo viÖc thªm vμo mét sè bé phËn míi, trªn mét m¹ng
®· cã thÓ t¹o ra mét nh¸nh cho bé phËn míi kh¸c. Tuy nhiªn sÏ ph¶i
mÊt nhiÒu lÇn ®Ó kiÓm tra c¸c øng dông vμ nghi thøc sö dông mét
m¹ng.
§Ó cã mét m¹ng ng−êi kü s− ph¶i thùc hiÖn c¸c t¸c vô sau:
a. ThiÕt kÕ vμ x©y dùng.
b. B¶o tr×
c. Më réng.
d. Tèi −u ho¸.
g. Xö lý sù cè
Tr−íc tiªn ng−êi kü s− sö dông s¬ ®å m¹ng ph¶i quyÕt ®Þnh c¸i
g× lμ cÇn thiÕt ®Ó x©y dùng m¹ng nh− thiÕt bÞ, phÇn mÒm vμ ph−¬ng
thøc kÕt nèi.
Trang 8
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Tr−êng §¹i häc Khoa häc tù nhiªn
Cã hai kiÓu kü thuËt kÕt nèi truyÒn tin gi÷a c¸c ®iÓm cña DN
lμ: m¹ng côc bé (LAN) vμ m¹ng réng (WAN). Mét LAN kÕt nèi c¸c
m¸y chñ víi nhau víi tèc ®é tõ kho¶ng 4 ®Õn 1000 megabit/gi©y. Víi
môc tiªu lμ cung cÊp c¸c kÕt nèi cã liªn quan trong kho¶ng c¸ch
ng¾n.
Mét WAN th−êng xö lý ë tèc ®é kho¶ng tõ 9,6 kilobit/gi©y ®Õn
45 mªgabit/gi©y, vμ h¬n n÷a ®Ó thùc hiÖn c¸c viÖc truyÒn th«ng tin
trong kho¶ng c¸ch xa. Cã nhiÒu c«ng nghÖ ®Ó kÕt nèi c¸c LAN mét
c¸ch trong suèt víi ng−êi sö dông.
Sau khi x©y dùng m¹ng, ng−êi kü s− sau ®ã ph¶i tiÕn hμnh b¶o
tr× m¹ng. BÊt kÓ lμ ng−êi kü s− ®· ph¶i lμm nh÷ng g× trong viÖc x©y
dùng m¹ng, m¹ng vÉn cÇn ®−îc b¶o tr×. VÝ dô phÇn mÒm ®ang ch¹y
cÇn ®−îc ®æi míi, mét sè bé phËn cña m¹ng cÇn ®−îc n©ng cÊp hay
mét sè thiÕt bÞ bÞ háng cÇn ®−îc thay thÕ.
Nh÷ng thay ®æi trong yªu cÇu cña ng−êi sö dông còng lu«n
lu«n cã ¶nh h−ëng tíi toμn bé s¬ ®å tæng thÓ m¹ng. Do ®ã nÈy sinh ra
vÊn ®Ò thø ba cho ng−êi kü s− m¹ng lμ viÖc më réng m¹ng, bëi v× viÖc
më réng mét m¹ng ®ang tån t¹i lu«n tèi −u h¬n viÖc thiÕt kÕ vμ x©y
dùng mét m¹ng míi. Ng−êi kü s− cÇn ph¶i cung cÊp nh÷ng gi¶i ph¸p
söa ch÷a, thay ®æi mét c¸ch ®óng nhÊt.
T¸c vô thø t− cña ng−êi kü s− lμ ph¶i tèi −u ho¸ DN, ®©y kh«ng
ph¶i lμ t¸c vô ®¬n gi¶n, nªn chó ý mét m¹ng th«ng th−êng cã hμng
tr¨m c¸c thiÕt bÞ kh¸c nhau, mçi thiÕt bÞ cã tÝnh chÊt riªng cña chóng
vμ tÊt c¶ ®Òu lμm viÖc mét c¸ch hμi hoμ, th«ng qua mét s¬ ®å tØ mØ
ng−êi kü s− míi cã thÓ ®¶m b¶o ®−îc chóng lμm viÖc mét c¸ch tèt
nhÊt víi c¸c chøc n¨ng cña chóng trong DN, khi thay ®æi hay söa
ch÷a ng−êi kü s− ph¶i lËp kÕ ho¹ch triÓn khai víi c¸c lo¹i thiÕt bÞ
míi, ph¶i biÕt th«ng sè nμo cÇn thiÕt ph¶i cμi ®Æt, th«ng sè nμo kh«ng
phï hîp víi t×nh huèng hiÖn t¹i, ng−êi kü s− cã thÓ hoμn thμnh viÖc
tèi −u ho¸ m¹ng cña m×nh.
Qua c¸c b−íc thùc hiÖn trªn, NE cã thÓ gi¶m tèi thiÓu c¸c lçi
trªn m¹ng. Tuy nhiªn kh«ng ph¶i m¹ng nμo còng hoμn h¶o, c¸c lçi cã
thÓ xÈy ta bÊt cø lóc nμo cho dï m¹ng ®−îc thiÕt kÕ tèi −u. ChÝnh v×
thÕ nªn cã t¸c vô thø n¨m: dμn xÕp c¸c tranh chÊp bëi v× nã lu«n tån
t¹i víi nh÷ng lý do kh«ng thÓ biÕt tr−íc.
1. 4. Tæng quan vÒ qu¶n lý m¹ng:
C¸c tæ chøc ®· ®Çu t− rÊt nhiÒu thêi gian vμ tiÒn cña ®Ó x©y
dùng mét hÖ DN phøc t¹p mμ nã r©t cÇn ®−îc b¶o tr× tèt. C¸c c«ng ty
th−êng cã mét vμi kü s− m¹ng ®Ó b¶o tr× m¸y, thËt lμ tiÖn lîi khi c¸c
Trang 9
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Tr−êng §¹i häc Khoa häc tù nhiªn
m¸y cã thÓ tù kiÓm tra b¶o qu¶n trong viÖc ®iÒu hμnh vμ xö lý thay
cho c¸c c«ng viÖc buån tÎ hμng ngμy cña c¸c kü s−.
Qu¶n lý m¹ng (NM: Network Management) lμ qu¸ tr×nh ®iÒu
khiÓn c¸c DN phøc t¹p, nh»m tèi −u ho¸ tÝnh n¨ng suÊt vμ hiÖu qu¶
cña m¸y dùa trªn c¸c kh¶ n¨ng cña chÝnh hÖ thèng ®Ó thùc thi viÖc
qu¶n lý m¹ng. Qóa tr×nh nμy bao gåm:
Thu thËp d÷ kiÖn, hoÆc lμ tù ®éng hoÆc lμ th«ng qua sù nç lùc
cña c¸c kü s−. Nã cã thÓ bao gåm c¶ viÖc ph©n tÝch c¸c d÷ liÖu vμ ®−a
ra c¸c gi¶i ph¸p vμ cã thÓ cßn gi¶i quyÕt c¸c t×nh huèng mμ kh«ng
cÇn ®Õn ng−êi kü s−.
Thªm vμo ®ã nã cã thÓ lμm c¸c b¶n b¸o c¸o cã Ých cho c¸c kü s−
trong viÖc qu¶n lý m¹ng. §Ó hoμn tÊt c¸c c«ng viÖc mét hÖ qu¶n lý
m¹ng cÇn cã 5 chøc n¨ng sau.
• Qu¶n lý lçi.
• Qu¶n lý cÊu h×nh.
• Qu¶n lý an toμn.
• Qu¶n lý hiÖu qu¶.
• Qu¶n lý tμi kho¶n.
N¨m chøc n¨ng trªn ®−îc ®Þnh nghÜa bëi ISO trong héi nghÞ vÒ
m¹ng.
a. Qu¶n lý lçi: ( FM:Fault Management)
FM lμ mét qu¸ tr×nh ®Þnh vÞ c¸c lçi , nã bao gåm c¸cvÊn ®Ò
sau:
• T×m ra c¸c lçi.
• C« lËp lçi
• Söa ch÷a nÕu cã thÓ.
Sö dông kü thuËt FM, c¸c kü s− m¹ng cã thÓ ®Þnh vÞ vμ gi¶i
quyÕt c¸c vÊn ®Ò nhanh h¬n. VÝ dô, trong mét qu¸ tr×nh cμi ®Æt, mét
ng−êi sö dông th©m nhËp vμo mét hÖ thèng tõ xa qua mét ®−êng ®i
víi rÊt nhiÒu thiÕt bÞ m¹ng. §ét nhiªn liªn l¹c bÞ c¾t ®øt, ng−êi sö
dông th«ng b¸o cho kü s− m¹ng. Víi mét c«ng cô qu¶n lý lçi kÐm
hiÖu qu¶ muèn biÕt lçi nμy cã ph¶i do ng−êi sö dông g©y ra kh«ng
ng−êi qu¶n trÞ ph¶i thùc hiÖn c¸c test, vÝ dô nh− ®−a vμo mét lÖnh sai
hoÆc cè ý vμo mét hÖ m¹ng kh«ng cho phÐp. NÕu thÊy ng−êi sö dông
kh«ng cã lçi th× sau ®ã cÇn ph¶i kiÓm tra c¸c ph−¬ng tiÖn nèi gi÷a
ng−êi sö dông vμ hÖ thèng tõ xa ®ã, b¾t ®Çu tõ thiÕt bÞ gÇn ng−êi sö
Trang 10
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Tr−êng §¹i häc Khoa häc tù nhiªn
dông nhÊt. Gض sö ta kh«ng t×m ra lçi trong thiÕt bÞ kÕt nèi. Khi vμo
vïng d÷ liÖu trung t©m, ta thÊy mäi ®Ìn hiÖu ®Òu t¾t vμ cã thÓ xem
thªm c¸c æ c¾m, lóc ®ã phÝch c¾m rêi ra ta kÕt luËn r»ng cã mét ai ®ã
®· ngÉu nhiªn rót phÝch c¾m ra, sau khi c¾m l¹i ta sÏ thÊy m¹ng lμm
viÖc b×nh th−êng. VÝ dô trªn lμ mét lçi thuéc lo¹i ®¬n gi¶n. NhiÒu lçi
kh«ng dÔ dμng t×m nh− thÕ.
Víi sù gióp ®ì cña FM ta cã thÓ t×m ra c¸ch gi¶i quyÕt c¸c vÊn
®Ò nhanh h¬n. Thùc ra, ta cã thÓ t×m vμ söa c¸c sai háng tr−íc khi
ng−êi sö dông th«ng b¸o.
b. Qu¶n lý vÒ cÊu h×nh (Configuration Management - CM )
H×nh tr¹ng c¸c thiÕt bÞ trong mét m¹ng cã ¶nh h−ëng quan
träng ®Õn ho¹t ®éng cña m¹ng. CM lμ qu¸ tr×nh x¸c ®Þnh vμ cμi ®Æt
l¹i cÊu h×nh cña c¸c thiÕt bÞ ®· bÞ cã vÊn ®Ò.
GØa sö mét version A cña phÇn mÒm ch¹y trªn mét cÇu
Ethernet cã mét vÊn ®Ò nμo ®ã lμm gi¶m hiÖu n¨ng cña m¹ng. §Ó gi¶i
quyÕt c¸c dÞ th−êng nμy nhμ s¶n xuÊt ®−a ra mét b¶n n©ng cÊp lªn
version B mμ nã sÏ ph¶i ®ßi hái chóng ta ph¶i cμi ®Æt míi ®èi víi
tõng cÇu trong sè hμng tr¨m cÇu trong m¹ng. Theo ®ã ta ph¶i l©p
mét kÕ ho¹ch triÓn khai viÖc n©ng cÊp version B vμo tÊt c¶ c¸c cÇu
trªn m¹ng ®ã. Tr−íc tiªn ta ph¶i x¸c ®Þnh lo¹i phÇn mÒm hiÖn t¹i
®−îc cμi ®Æt trªn c¸c cÇu ®ã. §Ó lμm ®−îc ®iÒu ®ã nÕu kh«ng cã CM
th× ng−êi kü s− cÇn ph¶i kiÓm tra tõng cÇu nèi mét b»ng ph−¬ng
ph¸p vËt lý nÕu kh«ng cã mét c«ng cô qu¶n trÞ cÊu h×nh
Mét bé CM cã thÓ ®−a ra cho ng−êi kü s− tÊt c¶ c¸c version
hiÖn hμnh trªn tõng cÇu nèi. Do ®ã, nã sÏ lμm cho ng−êi qu¶n trÞ dÔ
dμng x¸c ®Þnh ®−îc chç nμo cÇn n©ng cÊp
c. Qu¶n lý an ninh m¹ng (security management - SM)
Qñan lý an ninh lμ qu¸ tr×nh kiÓm tra quyÒn truy nhËp vμo c¸c
th«ng tin trªn m¹ng. Mét vμi th«ng tin ®−îc l−u trong c¸c m¸y nèi
m¹ng cã thÓ kh«ng cho phÐp tÊt c¶ nh÷ng ng−êi sö dông ®−îc xem.
Nh÷ng th«ng tin nμy ®−îc gäi lμ c¸c th«ng tin nh¹y c¶m (sensitive
information) vÝ dô nh− th«ng tin vÒ s¶n phÈm míi hoÆc c¸c kh¸ch
hμng cña c«ng tyg tin ®ã.
Gi¶ sö mét tæ chøc quyÕt ®Þnh qu¶n lý an ninh ®èi víi viÖc truy
nhËp tõ xa tíi m¹ng th«ng qua ®−êng ®iÖn tho¹i quay sè trªn mét
server phuc vô c¸c tr¹m cuèi cho mét nhãm c¸c kü s−.
Mçi lÇn c¸c kü s− m¸y tÝnh muèn lμm viÖc trªn m¹ng th× cã thÓ
®¨ng nhËp vμo hÖ thèng ®Ó lμm viÖc.
Trang 11
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Tr−êng §¹i häc Khoa häc tù nhiªn
Cæng dÞch vô cho phÐp truy nhËp c¸c th«ng tin tõ nhiÒu m¸y
tÝnh ë trong m¹ng truy nhËp tíi trung t©m b¶o mËt ®Ó b¶o vÖ c¸c
th«ng tin cÇn thiÕt.
§Ó qu¶n lý an ninh th× b−íc ®©u tiªn ta ph¶i lμm lμ dïng c«ng
cô qu¶n lý cÊu h×nh ®Ó giíi h¹n c¸c viÖc truy nhËp vμo m¸y tõ c¸c
cæng dÞch vô. Tuy nhiªn ®Ó biÕt ai ®· truy nhËp m¹ng th× ng−êi qu¶n
trÞ m¹ng ph¶i ®Þnh kú vμo m¹ng ®Ó ghi l¹i nh÷ng ai ®ang sö dông nã.
C¸c hÖ qu¶n trÞ an ninh cung cÊp c¸ch theo dâi c¸c ®iÓm truy
nhËp m¹ng vμ ghi nhËn ai ®· sö dông nh÷ng tμi nguyªn nμo trªn
m¹ng
d. Qu¶n lý hiÖu qu¶: (Performance management:PM)
PM liªn quan ®Õn viÖc ®o hiÖu qu¶ cña m¹ng vÒ phÇn cøng
phÇn mÒm vμ ph−¬ng tiÖn lμm viÖc. C¸c ho¹t ®éng ®ã lμ c¸c biÖn
ph¸p kiÓm tra vÝ dô nh− kiÓm tra n¨ng lùc th«ng qua (khèi l−îng
c«ng viÖc hoμn thμnh ®−îc trong mét ®¬n vÞ thêi gian), bao nhiªu %
tμi nguyªn ®−îc sö dông, tû lÖ c¸c lçi xÈy ra hoÆc thêi gian tr¶ lêi.
Dïng c¸c th«ng tin vÒ PM, kü s− hÖ thèng cã thÓ ®¶m b¶o r»ng
m¹ng sÏ kiÓm tra ®−îc m¹ng cã tháa m·n c¸c yªu cÇu cña ng−êi
dïng hay kh«ng vμ tho¶ m·n ë møc ®é nμo.
XÐt mét vÝ dô, mét ng−êi sö dông phμn nμn vÒ kh¶ n¨ng truyÒn
tÖp qua mét m¹ng rÊt tåi. NÕu kh«ng cã c«ng cô, ®Çu tiªn nh©n viªn
qu¶n trÞ sÏ ph¶i xem xÐt lçi cña m¹ng. Gi¶ sö kh«ng t×m thÊy lçi,
b−íc tiÕp theo ta ph¶i kiÓm tra ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ lμm viÖc cña c¸c
®−êng kÕt nèi gi÷a tr¹m lμm viÖc cña ng−êi sö dông vμ thiÕt bÞ nèi
vμo m¹ng. Trong qu¸ tr×nh ®iÒu tra, gi¶ sö ta thÊy th«ng l−îng trung
b×nh cña ®−êng kÕt nèi lμ qu¸ chËt hÑp so víi yªu cÇu. §iÒu ®ã cã thÓ
dÉn ta ®Õn gi¶i ph¸p n©ng cÊp viÖc nèi kÕt hiÖn thêi hoÆc cμi ®Æt mét
kÕt nèi míi víi th«ng l−îng lín h¬n.
Nh− vËy nÕu ta cã s½n mét c«ng cô qu¶n lý chÕ ®é lμm viÖc th×
ta cã thÓ sím ph¸t hiÖn ra kÕt nèi cÇn ®−îc n©ng cÊp th«ng qua c¸c
b¸o c¸o ®Þnh kú.
e. Qu¶n lý tμi kho¶n (accounting management - AM)
AM bao gåm c¸c viÖc theo dâi viÖc sö dông cña mçi thμnh viªn
trong m¹ng hay mét nhãm thμnh viªn ®Ó cã thÓ ®¶m b¶o ®¸p øng tèt
h¬n yªu cÇu cña hä. MÆt kh¸c AM còng cã quyÒn cÊp ph¸t hay thu
l¹i viÖc truy nhËp vμo m¹ng.
1. 5. §Þnh nghÜa mét hÖ qu¶n lý m¹ng (network management
system - NMS)
Trang 12
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Tr−êng §¹i häc Khoa häc tù nhiªn
NMS lμ mét bé phÇn mÒm ®−îc thiÕt kÕ ®Ó c¶i hiÖu qu¶ vμ
n¨ng suÊt viÖc qu¶n lý m¹ng. Cho dï mét kü s− m¹ng cã thÓ thùc
hiÖn c¸c c«ng viÖc víi c¸c dÞch vô t−¬ng tù gièng nh− hÖ qu¶n lý
m¹ng th× vÉn cã thÓ lμm nã tèt h¬n nÕu cã mét phÇn mÒm thùc hiÖn
c¸c t¸c vô ®ã. Do vËy nã cã thÓ gi¶i phãng c¸c kü s− m¹ng ra khái c¸c
c«ng viÖc phøc t¹p ®· ®−îc ®Þnh s½n. Bëi v× mét hÖ NMS ®−îc dù
kiÕn hoμn tÊt nhiÒu t¸c vô ®ång thêi cïng mét lóc vμ nã cã ®Çy ®ñ
kh¶ n¨ng tÝnh to¸n.
a. Lîi Ých cña mét hÖ qu¶n lý m¹ng:
NMS cã thÓ gióp cho c¸c kü s− m¹ng lμm viÖc trong nhiÒu m«i
tr−êng kh¸c nhau. GØa sö ta cã mét kü s− m¹ng lμm viÖc trong phßng
thÝ nghiÖm cña mét tr−êng ®¹i häc, m¹ng cã thÓ cã 10 m¸y ®−îc nèi
kÕt th«ng qua LAN, mét m«i tr−êng ®ñ nhá mμ ë ®ã mét kü s− m¹ng
biÕt ®−îc t©t c¶ c¸c khÝa c¹nh cña m¹ng mét c¸ch râ rμng ®Ó cã thÓ
triÓn khai, b¶o tr×, ®iÒu khiÓn nã. Còng trªn hÖ thèng naú, mét NMS
cßn cã thÓ gióp ®ì cho c¸c kü s− m¹ng nhiÒu vÊn ®Ò kh¸c nhau.
NMS sÏ thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc ph©n tÝch phøc t¹p, xem xÐt c¸c xu
h−íng qua c¸c mÉu truyÒn tin. Nã cã thÓ kiÓm tra c¸c lçi do ng−êi sö
dông g©y mÊt an toμn th«ng tin, nã cßn t×m ra c¸c th«ng tin sai cÊu
h×nh trong hÖ thèng ®Ó c« lËp khu vùc cã lçi, tõ ®ã ®−a c¸ch gi¶i
quyÕt cho c¸c vÊn ®Ò ®ã. Víi mét NMS thùc hiÖn c¸c t¸c vô trªn,
ng−êi kü s− m¹ng sÏ cã thªm thêi gian ®Î hoμn thiÖn hÖ thèng hái ®¸p
víi ng−êi sö dông theo c¸c nhu cÇu cña hä vμ gióp hä hoμn thμnh c¸c
dù ¸n.
B©y giê ta xÐt ®Õn mét m¹ng phøc t¹p h¬n. M¹ng cã thÓ ®−îc
më réng víi c¸c ®iÓm nèi ë B¾c mü, ch©u ©u, viÔn ®«ng vμ óc, nã cã
thÓ ch¹y trªn nhiÒu nghi thøc m¹ng nh− IBM SNA (standard
network architecture), XeroxXNS (xerox network service), appletalk,
TCP/IP (transmission control protocol/internet protocol), vμ DECnet.
C¸c Host (mét tr¹m cã ®Þa chØ trªn m¹ng) cã thÓ lªn tíi nhiÒu
ngμn bao gåm c¸c tr¹m lμm viÖc, c¸c m¸y tÝnh mini vμ c¸c m¸y c¸
nh©n víi mét vμi thiÕt bÞ kÕt nèi kh¸c. ThËt kh«ng thÝch hîp nÕu
tr«ng chê vμo mét ng−êi thËm chÝ mét ª kip cã kh¶ n¨ng b¶o tr× toμn
bé. Mét m«i tr−êng nh− vËy ®ßi hái qu¶n trÞ ®ång thêi c¶ LAN vμ
WAN. Sù kh¸c nhau gi÷a m«i truêng lín nh− trªn víi m«i tr−êng
mét LAB cña ®¹i häc ë chç ph¶i qu¶n lý c¶ c¸c kÕt nèi ®−êng dμi vÝ
dô nh− c¸c modem tèc ®é cao nh− DSU/CSU hay mét ROUTER cã
thÓ hiÓu ®−îc c¸c nghi thøc cña c¶ LAN vμ WAN. Víi nhiÒu thiÕt bÞ
nh− vËy, kü s− hÖ thèng ph¶i dùa trªn c¸c th«ng tin cung cÊp tõ hÖ
qu¶n trÞ m¹ng ®Ó theo dâi mét khèi l−îng lín c¸c th«ng tin sèng cßn
®ßi hái ph¶i cã quyÕt ®Þnh cho søc khoÎ cña m¹ng.
Trang 13
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Tr−êng §¹i häc Khoa häc tù nhiªn
Tãm l¹i trong c¶ hai m«i tr−êng m¹ng nªu trªn th× c¸c kh¸i
niÖm, chøc n¨ng cña NMS lμ gièng nhau, vÒ mÆt b¶n chÊt mét m«i
tr−êng lín h¬n sÏ lu«n lu«n ®ßi hái hÖ thèng ph¶i thùc hiÖn nhiÒu t¸c
vô vμ trî gióp cho ng−êi kü m¹ng ë c¸c møc ®é phøc t¹p cao h¬n.
Tuy nhiªn, víi d÷ liÖu m¹ng ë bÊt kú cì nμo th× NMS còng cã thÓ cho
phÐp c¸c kü s− lμm viÖc trong m¹ng mét c¸ch tèi −u vμ hiÖu qu¶ h¬n
trong viÖc phôc vô c¸c nhu cÇu cña ng−êi dïng.
b. CÊu tróc cña mét hÖ qu¶n lý m¹ng:
§Ó x©y dùng mét hÖ NMS th× ta ph¶i kÕt hîp chÆt chÏ tÊt c¶ c¸c
chøc n¨ng cÇn thiÕt ®Ó cung cÊp mét hÖ qu¶n lý hoμn h¶o, ®ã lμ
nhiªm vô phøc t¹p, ng−êi kü s− phÇn mÒm ph¶i hiÓu møc ®é lμm viÖc
vμ c¸c yªu cÇu cña c¸c kü s− m¹ng. VÒ mÆt c¬ b¶n hä ph¶i b¾t ®Çu
thùc hiÖn thiÕt kÕ mét b¶n cÊu tróc cho hÖ thèng, khi cÊu tróc hÖ
thèng ®−îc cμi ®Æt kü s− phÇn mÒm lóc ®ã sÏ ph¶i x©y dùng mét lo¹t
c¸c c«ng cô hay øng dông ®Ó trî gióp ng−êi kü s− m¹ng hoμn tÊt c¸c
c«ng viÖc qu¶n lý. Ta thÊy kh«ng cã quy luËt nhÊt ®Þnh nμo cho cÊu
tróc cña hÖ NMS, tuy nhiªn khi quan t©m tíi tÊt c¶ c¸c chøc n¨ng mμ
hÖ thèng ®ßi hái th× ta cã thÓ yªu cÇu mét vμi ®iÓm mμ mét NMS ph¶i
cã lμ:
- HÖ thèng ph¶i cung cÊp mét giao diÖn ®å häa mμ t¹i ®ã nã cã
thÓ ®−a ra ®−îc h×nh ¶nh cña m¹ng theo tõng cÊp vμ nèi kÕt logic
gi÷a c¸c hÖ thèng, nã cÇn ph¶i gi¶i thÝch râ rμng c¸c nèi kÕt trong
biÓu ®å ph©n cÊp chøc n¨ng vμ quan hÖ cña chóng nh− thÕ nμo hiÖu
qu¶ cña m¹ng. Mét giao diÖn ®å häa ph¶i trïng víi cÊu tróc ph©n
cÊp chøc n¨ng. Mét b¶n ®å m¹ng ph¶i cung cÊp h×nh ¶nh chÝnh x¸c
h×nh tr¹ng m¹ng (networrk topology).
- HÖ thèng ph¶i cung cÊp mét c¬ së d÷ liÖu, CSDL nμy cã kh¶
n¨ng l−u gi÷ vμ cung cÊp bÊt kú th«ng tin nμo liªn quan ®Õn ho¹t
®éng vμ sö dông m¹ng, ®Æc biÖt ®Ó cã thÓ qu¶n lý cÊu h×nh vμ qu¶n lý
tμi kho¶n mét c¸ch cã hiÖu qu¶.
- HÖ thèng ph¶i cung cÊp mét ph−¬ng tiÖn thu thËp th«ng tin
tõ tÊt c¶ c¸c thiÕt bÞ m¹ng. Tr−êng hîp lý t−ëng cho ng−êi dïng lμ
th«ng qua mét nghi thøc qu¶n lý m¹ng ®¬n gi¶n.
- HÖ thèng ph¶i dÔ dμng më réng vμ n©ng cÊp còng nh− thay
®æi theo yªu cÇu. HÖ thèng ph¶i dÔ dμng khi thªm vμo c¸c øng dông
vμ c¸c ®Æc ®iÓm yªu cÇu cña ng−êi kü s− m¹ng.
- HÖ thèng ph¶i cã kh¶ n¨ng theo dâi c¸c ®Ò ph¸t sinh hoÆc hËu
qu¶ tõ bªn ngoμi. Khi kÝch cì vμ ®é phøc t¹p cña m¹ng t¨ng lªn th×
øng dông nμy trë nªn v« gi¸.
Trang 14
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Tr−êng §¹i häc Khoa häc tù nhiªn
c. Mét sè kiÓu kiÕn tróc NMS
Cã 3 ph−¬ng ph¸p ®−îc ®Ò cËp ®Õn viÖc lμm thÕ nμo ®Ó x©y
dùng mét kiÕn tróc qu¶n lý m¹ng ®ang phæ biÕn ë hiÖn nay.
- X©y dùng mét hÖ thèng tËp trung ®Ó ®iÒu khiÓn toμn m¹ng.
- X©y dùng mét hÖ thèng mμ cã thÓ ph©n chia ®−îc chøc n¨ng
qu¶n lý m¹ng.
- KÕt hîp c¶ hai ph−¬ng ph¸p trªn vμo mét hÖ thèng ph©n cÊp
chøc n¨ng.
Mét kiÕn tróc tËp trung sÏ sö dông mét CSDL chung trªn mét
m¸y trung t©m nμo ®ã, mäi th«ng tin liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cña
m¹ng do c¸c øng dông göi vÒ ®©y sÏ ®−îc sö dông chung trong c¸c
øng dông qu¶n lý m¹ng.
Mét kiÕn tróc ph©n t¸n cã thÓ sö dông nhiÒu m¹ng ngang hμng
(peer network) cïng thùc hiÖn c¸c chóc n¨ng qu¶n trÞ mét c¸ch riªng
rÏ. ThËt khã ®ßi hái h¬n nÕu mét sè thiÕt bÞ nμo ®ã chØ thÝch hîp mét
sè øng dông qu¶n trÞ. Tuy nhiªn rÊt cã lîi nÕu cã mét CSDL tËp
trung ®Ó l−u tr÷ c¸c th«ng tin nμy.
CÊu tróc kh¶ dông thø ba lμ kÕt hîp c¸c ph−¬ng ph¸p ph©n
cÊp vμ tËp trung vμo trong mét hÖ thèng ph©n cÊp chøc n¨ng. Vïng
hÖ thèng trung t©m chÝnh cña cÊu tróc sÏ cßn tån t¹i nh− lμ gèc cña
cÊu tróc ph©n cÊp, thu thËp c¸c th«ng tin tõ c¸c m¹ng cÊp d−íi vμ
cho phÐp truy nhËp tõ c¸c phÇn cña m¹ng. Khi thiÕt lËp c¸c hÖ thèng
®ång møc (peer system) tõ cÊu tróc ph©n cÊp, hÖ thèng trung t©m
nμy cã thÓ giao quyÒn ®iÒu hμnh m¹ng cho chøc n¨ng ®ã gièng nh− lμ
c¸c møc con trong hÖ ph©n cÊp.
Sù kÕt hîp tÊt c¶ c¸c ph−¬ng ph¸p nμy lμ cã −u ®iÓm rÊt lín.
cung cÊp rÊt nhiÒu sù lùa chän linh ®éng ®Ó x©y dùng mét cÊu tróc
NMS. Trong tr−êng hîp lý t−ëng nhÊt lμ b¶n kiÕn tróc cã thÓ ®èi
chiÕu víi cÊu tróc tæ chøc ®ang dïng nã, nÕu hÇu hÕt c¸c viÖc qu¶n lý
cña tæ chøc lμ tËp trung t¹i mét khu vùc th× mét NMS sÏ cã nhiÒu
thuËn lîi.
Trang 15
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Tr−êng §¹i häc Khoa häc tù nhiªn
Ch−¬ng II.
Nghi thøc qu¶n trÞ m¹ng
Nh− ®· tr×nh bμy qu¶n lý m¹ng mét c¸ch cã hiÖu qu¶ phô
thuéc vμo ng−êi kü s− qu¶n trÞ m¹ng cã kh¶ n¨ng gi¸m s¸t vμ ®iÒu
khiÓn m¹ng ®−îc hay kh«ng. ThiÕu nh÷ng th«ng tin vÒ t×nh tr¹ng
ho¹t ®éng cña m¹ng, ng−êi kü s− cã thÓ buéc ph¶i ®−a ra c¸c quyÕt
®Þnh kh«ng x¸c ®¸ng do kh«ng tÝnh ®Õn sè liÖu ®o ®Þnh tÝnh vμ ®Þnh
l−îng ®−îc cung cÊp bëi c¸c ph−¬ng tiÖn ®o l−êng ho¹t ®éng m¹ng.
V× vËy, ®iÒu rÊt c¬ b¶n lμ c¸c kü s− m¹ng ph¶i hiÓu ®−îc c¸c ph−¬ng
Trang 16
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Tr−êng §¹i häc Khoa häc tù nhiªn
ph¸p s½n cã trong ngμnh c«ng nghiÖp m¸y tÝnh vÒ viÖc gi¸m s¸t vμ
®iÒu khiÓn m¹ng.
Trong phÇn nμy chóng ta sÏ tæng kÕt mét sè c¸c nghi thøc qu¶n
trÞ m¹ng vμ nªu ra qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña c¸c nghi thøc. MÆt kh¸c
ta còng ®Ò cËp tíi c¸c ph−¬ng ph¸p s½n cã trong viÖc lÊy vμ thiÕt lËp
c¸c th«ng tin qu¶n trÞ trªn mét m¹ng.
2.1. LÞch sö c¸c nghi thøc qu¶n lý m¹ng.
Cho tíi gÇn ®©y, viÖc thu thËp th«ng tin tõ c¸c thiÕt bÞ m¹ng
kh¸c nhau ®· ®ßi hái c¸c kü s− ph¶i häc mét lo¹t c¸c ph−¬ng ph¸p ®Ó
lÊy ®−îc c¸c d÷ liÖu. Lý do ®èi víi ®iÒu nμy lμ c¸c s¶n phÈm nèi m¹ng
míi ®· ®−îc ph¸t triÓn, c¸c nhμ chÕ t¹o chóng ®· thiÕt lËp c¸c c¬ chÕ
thÝch hîp ®Ó cã thÓ thu thËp d÷ liÖu tõ c¸c s¶n phÈm cña hä : kÕt qu¶
lμ cã hai c«ng cô cã cïng chøc n¨ng nh−ng ®−îc ®−a ra tõ c¸c nhμ
chÕ t¹o kh¸c nhau, cã thÓ cung cÊp c¸c ph−¬ng ph¸p kh¸c nhau ®Ó
thu thËp d÷ liÖu.
VÝ dô : gi¶ sö mét c«ng ty sö dông hai lo¹i router cña DEC ®Ó
nèi víi c¸c m¸y mini cña Digital. Lo¹i ®Çu tiªn ®−îc s¶n xuÊt bëi mét
c«ng ty ®−îc gäi lμ RoutMe vμ lo¹i thø hai bëi mét c«ng ty kh¸c cã
tªn lμ FastRoute.
C¶ hai lo¹i ®Òu cho phÐp ®¨ng nhËp m¹ng tõ xa. Tuy nhiªn,
ph−¬ng ph¸p mμ b¹n sÏ ph¶i sö dông ®Ó tiÕp cËn thùc sù tíi c¸c d÷
liÖu lμ kh¸c nhau ®¸ng kÓ. §Ó hái router RouteMe vÒ sè hiÖu cña
thiÕt bÞ giao tiÕp vμ c¸c th«ng sè ho¹t ®éng, ta sÏ ph¶i sö dông mét
thùc ®¬n Trong khi ®Ó hái c¸c th«ng tin ®ã ®èi víi router FastRoute
rÊt cã thÓ l¹i ph¶i sö dông ba lÖnh nμo ®ã trªn mét giao diÖn theo
kiÓu lÖnh.
Nh− ®· thÊy , trong mét m«i tr−êng m¹ng hçn t¹p - viÖc sö
dông th«ng tin b»ng nh÷ng ph−¬ng ph¸p triªng biÖt do tõng nhμ s¶n
xuÊt quy ®Þnh g©y chËm ch¹p vμ nÆng nÒ. C¸c kü s− m¹ng ®ßi hái
mét ph−¬ng ph¸p nhÊt qu¸n ®Ó thu thËp th«ng tin vÒ tÊt c¶ c¸c bé
phËn hîp thμnh trªn m¹ng. V× vËy, c¸c kü s− ®· muèn sö dông c¸c
c«ng cô chung nh− lμ c¸c c«ng cô tiªu chuÈn. Tuy nhiªn, dï r»ng c¸c
c«ng cô nμy lμ ®¬n gi¶n h¬n nhiÒu ph−¬ng ph¸p ®−îc cung cÊp bëi
c¸c nhμ chÕ t¹o - chóng kh«ng ®−îc thiÕt kÕ riªng biÖt cho qu¶n lý
m¹ng vμ nh− vËy ®· cã c¸c mÆt h¹n chÕ cña chóng nh− ®−îc bμn
luËn d−íi ®©y.
§èi víi c¸c m¹ng theo nghi thøc Internet (IP), c¸c kü s− m¹ng
cã thÓ sö dông chøc n¨ng lÆp l¹i nghi thøc th«ng b¸o ®iÒu khiÓn
Trang 17
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Tr−êng §¹i häc Khoa häc tù nhiªn
Internet (ICMP: Internet Control Message Protocol) Echo vμ Echo
Reply ®Ó thu thËp mét sè th«ng tin h¹n chÕ nh−ng h÷u Ých cho qu¶n
lý m¹ng. Dù ®Þnh ban ®Çu lμ göi th«ng b¸o ®iÒu khiÓn gi÷a hai thiÕt
bÞ m¹ng, nh−ng phÇn lín c¸c th«ng b¸o ICMP kh«ng dÔ ®äc. Tuy
nhiªn, c¶ hai chøc n¨ng trªn tån t¹i trªn bÊt kú thiÕt bÞ nμo víi bé
nghi thøc IP, chóng cung cÊp mét ph−¬ng ph¸p kiÓm tra liªn tôc cña
hÖ thèng ®èi víi mét thiÕt bÞ ë xa.
Víi viÖc sö dông c¸c th«ng b¸o nμy, mét thiÕt bÞ trªn m¹ng khi
tiÕp nhËn mét th«ng b¸o ICMP (gäi lμ Echo) ph¶i chuyÓn l¹i mét b¸o
®¸p l¹i (Echo Reply) cho thiÕt bÞ nguån. NÕu kh«ng thÊy th«ng b¸o
®¸p l¹i cã nghÜa lμ cã mét lçi trªn m¹ng. øng dông ®ã ®−îc gäi lμ
Ping (Packet Internet Groper). Nã kiÓm tra hai thiÕt bÞ cã kÕt nèi
®−îc hay kh«ng b»ng c¸ch göi ®i mét ICMP Echo vμ ®îi Echo Reply.
PhÇn lín c¸c phiªn b¶n cña Ping còng cã thÓ ®Õm thêi gian
ph¶n håi tÝnh theo miligi©y gi÷a th«ng b¸o ®−îc göi vμ b¸o ®¸p nhËn
®−îc, cïng nh− tû lÖ % cña c¸c th«ng b¸o ®¸p. TCP/IP kh«ng ph¶i lμ
bé nghi thøc duy nhÊt cung cÊp c«ng cô nh− Ping. MÉu b¸o ®¸p nμy
cßn tån t¹i trong mét vμi nghi thøc kh¸c nh− Appletalk, Novell/ IPX,
Xerox XNS vμ Banyan Vines.
Tuy nhiªn, mÉu nμy cã c¸c mÆt h¹n chÕ sau ®©y :
1. Giao nhËn kh«ng tin cËy.
2. CÇn ph¶i th¨m dß.
3. Th«ng tin h¹n chÕ.
PhÇn lín c¸c øng dông ICMP nμy sö dông tÇng network cña
m¹ng chø kh«ng sö dông tÇng transport. Nh− vËy viÖc kh«ng nhËn
®−îc Echo Reply kh«ng h¼n lμ kh«ng kÕt nèi ®−îc. Cã thÓ chØ ra lμ
mét thiÕt bÞ m¹ng ®· bá r¬i b¸o ®¸p hay chØ do thiÕu vïng ®Öm t¹m
thêi. Còng cã thÓ lμ háng bëi sù t¾c nghÏn t¹i mét m¹ch d÷ liÖu ë mét
thêi ®iÓm truyÒn d÷ liÖu.
§Ó t×m ra th«ng tin hiÖn hμnh b»ng viÖc t×m chøc n¨ng
Echo/Echo Reply ta ph¶i th¨m dß liªn tôc c¸c thiÕt bÞ m¹ng. ViÖc
thùc hiÖn th¨m dß nμy lμ mét ph−¬ng ph¸p c« lËp lçi th«ng dông vμ
cã thÓ thùc hiÖn nhanh chãng vμ dÔ dμng vμ kh«ng ®ßi hái bÊt kú −u
tiªn nμo hoÆc phÇn cøng hç trî. Mét tØ lÖ phÇn tr¨m lín c¸c b¸o ®¸p
mÊt cã thÓ cho biÕt cã vÊn ®Ò vÒ kÕt nèi m¹ng. Mét khi ®−îc x¸c ®Þnh,
kü s− m¹ng cÇn ph¶i dùa vμo c¸c ph−¬ng ph¸p kh¸c ®Ó c« lËp vμ x¸c
Trang 18
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Tr−êng §¹i häc Khoa häc tù nhiªn
®Þnh nguyªn nh©n. Mét thñ tôc qu¶n lý m¹ng nªn cung cÊp kh¶ n¨ng
®Ó c¸c thiÕt bÞ tù göi c¸c th«ng b¸o tíi mét hÖ thèng qu¶n lý. §iÒu
nμy cã thÓ g©y thªm c«ng viÖc th¨m dß, nh−ng nã lμ mét ph−¬ng
ph¸p rÊt hiÖu qu¶ ®Ó thu thËp th«ng tin qu¶n lý m¹ng.
Mét lý do s¬ ®¼ng cña sù khiÕm khuyÕt nμy lμ phÐp thö
Echo/Echo Reply kh«ng ®−îc thiÕt kÕ ®Ó cung cÊp nhiÒu th«ng tin
qu¶n trÞ m¹ng. Th«ng tin thu ®−îc th−êng kh«ng ®ñ ®Ó x¸c ®Þnh t×nh
tr¹ng m¹ng vμ do ®ã kh«ng thÓ cã c¸c quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n ®èi víi
viÖc qu¶n trÞ m¹ng. §èi víi môc ®Ých nμy, cÇn sö dông mét thñ tôc
®−îc viÕt riªng.
Nhòng khã kh¨n trªn ®· lμm nhu cÇu cÇn cã c¸c nghi thøc
qu¶n trÞ m¹ng tiªu chuÈn trë nªn bøc xóc. C¸c nhμ ph¸t triÓn ®· ®−a
ra hai h−íng kh¸c nhau ®Ó t¹o ra c¸c nghi thøc qu¶n trÞ m¹ng. Gi¶i
ph¸p thø nhÊt lμ SMNP (Simple Network Management Protocol) mμ
sau nμy ®· chøng tá lμ rÊt thμnh c«ng. Gi¶i ph¸p thø hai lμ
CMIS/SMIP (Common Management Information Services/ Common
Management Information Protocol) ®−îc ph¸t triÓn bëi Tæ chøc quèc
tÕ vÒ tiªu chuÈn (ISO) còng cã mét ¶nh h−ëng nhÊt ®Þnh trong céng
®ång m¹ng. C¶ hai nghi thøc nμy ®Òu cung cÊp c¸c ph−¬ng tiÖn thu
thËp c¸c th«ng tin tõ c¸c thiÕt bÞ m¹ng vμ göi c¸c lÖnh ®Õn c¸c thiÕt bÞ
m¹ng. H¬n n÷a c¶ hai nghi thøc nμy ®Òu ®−îc x©y dùng trªn c¬ së m«
h×nh tham chiÕu m¹ng 7 tÇng ®· ®−îc chuÈn ho¸ bëi ISO
2.2. Sù ph¸t triÓn cña c¸c nghi thøc chuÈn :
C¸c vÝ dô vμ mét sè vÊn ®Ò mμ ta ®· th¶o luËn trong phÇn trªn
kh«ng lμm râ ®−îc c¸c gi¶i ph¸p liªn quan ®Õn qu¶n lý mét m¹ng
phøc t¹p. MÆt kh¸c nãi chung kh«ng mét m¹ng nμo ®ã cã thÓ hoμn
toμn ®−îc x©y dùng tõ c¸c thiÕt bÞ (hubs, bridges, routers, hosts) ®−îc
cung cÊp bëi mét c«ng ty duy nhÊt. Do ®ã khi ng−êi kü s− m¹ng cã kÕ
ho¹ch thay ®æi vμ ph¸t triÓn m¹ng th× hä còng ph¶i tÝnh ngay ®Õn
viÖc qu¶n trÞ m¹ng víi mét tiªu chuÈn nμo ®ã.
GÇn ®©y ®Ó gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò ®ã th× c¸c nhμ chÕ t¹o ®· ®−a
ra c¸c nghi thøc qu¶n lý m¹ng chuÈn, c¸c nghi thøc nμy cho phÐp thu
thËp vμ lÊy c¸c th«ng tin tõ thiÕt bÞ m¹ng. MÆt kh¸c c¸c nghi thøc
nμy cã thÓ cung cÊp mét kiÓu truy nhËp tíi thiÕt bÞ m¹ng. Cã thÓ ta
ph¶i hái
• Tªn cña thiÕt bÞ.
• Version phÇn mÒm trong thiÕt bÞ.
• Sè cña giao diÖn trong thiÕt bÞ.
Trang 19
LuËn v¨n tèt nghiÖp
Tr−êng §¹i häc Khoa häc tù nhiªn
• Sè cña c¸c gãi tin ®i qua mét thiÕt bÞ trong mét kho¶ng thêi
gian.
C¸c tham sè cã thÓ thiÕt lËp ®−îc ®èi víi thiÕt bÞ m¹ng cã thÓ
bao gåm :
• Tªn cña thiÕt bÞ.
• §Þa chØ cña mét giao diÖn m¹ng.
• Tr¹ng th¸i ho¹t ®éng cña mét thiÕt bÞ giao tiÕp m¹ng.
C¸c nghi thøc m¹ng ®−îc chuÈn ho¸ mang thªm ®Õn nh÷ng lîi
Ých míi ë chç d÷ liÖu truyÒn ®Õn vμ thu nhËn vÒ tõ c¸c thiÕt bÞ m¹ng
lμ nhÊt qu¸n.
Tr−íc khi ®i tíi 2 nghi thøc qu¶n trÞ m¹ng tiªu chuÈn lμ CMIP
vμ SNMP ta còng nªn ®iÓm qua mét vμi sù kiÖn. Tr−íc hÕt lμ Héi
®ång C«ng t¸c Internet (Internet Activities Board viÕt t¾t lμ IAB).
Héi ®ång nμy xem xÐt chung c«ng nghÖ còng nh− nghi thøc trong
céng ®ång c¸c m¹ng dùa trªn TCP/IP. IAB gåm 2 nhãm ®Æc nhiÖm lμ
IETF (Internet Engineering Task Force) vμ IRTF (Internet
Researche Task Force). IETF h−íng vμo x¸c ®Þnh c¸c vÊn ®Ò vμ phèi
hîp gi¶i quyÕt vÊn ®Ò trong lÜnh vùc qu¶n trÞ, c«ng nghÖ vμ ho¹t ®éng
cña Internet. Cßn IRTF chÞu tr¸ch nhiÖm nghiªn cøu c¸c vÊn ®Ò liªn
quan ®Õn céng ®ång m¹ng TCP/IP vμ Internet.
Vμo 1988 ®· cã ba nghi thøc qu¶n lý m¹ng kh¸c nhau nh− sau:
- HÖ thèng qu¶n lý thùc thÓ ë møc cao (HEMS:High-level
Entity Management System).
- Nghi thøc gi¸m s¸t cæng ®¬n ( SGMP: Simple Gateway
Monitoring Protocol).
- Nghi thøc th«ng tin qu¶n lý chung trªn TCP (CMIP :
Common Management Information Protocol ).
Nh− mét gi¶i ph¸p t¹m thêi, IAB ®· khuyÕn c¸o cμi ®Æt ngay
nghi thøc qu¶n lý m¹ng ®¬n gi¶n (SNMP) dùa trªn nghi thøc gi¸m
s¸t cæng ®¬n (SGMP) nh− mét nghi thøc qu¶n lý m¹ng chung
(CNMP) víi c¸c m¹ng dùa trªn TCP/IP.
IETF ®· chÞu tr¸ch nhiÖm thiÕt lËp SNMP. IAB còng ®· nhÊn
m¹nh r»ng SNMP trong t−¬ng l¹i ph¶i tËp trung vμo qu¶n lý lçi vμ
qu¶n lý cÊu h×nh. DÉu sao th× t¹i thêi ®iÓm ®ã, SNMP ®−îc nhiÒu tæ
chøc sö dông trong tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc vÒ qu¶n lý m¹ng.
Trong thêi gian dμi, IAB ®· khuyÕn c¸o céng ®ång nghiªn cøu
Internet rμ so¸t nghi thøc CMIS/CMIP nh− mét nÒn t¶ng cho viÖc
Trang 20
- Xem thêm -