Thiết kế hệ thống sấy thóc
Âäö aïn täút nghiãûp
Khoa CN Nhiãût Âiãûn Laûnh -Træåìng ÂH Baïch Khoa Âaì Nàông
Khäúi haût bao gäöm nhiãöu haût taûo thaình. Do âoï, ngoaìi tênh cháút riãng leí cuía tæìng
haût thoïc, and khäúi thoïc coìn nhæîng tênh cháút âàûc thuì maì tæìng haût riãng leí khäng coï.
Cuû thãø laì tênh khäng âäöng âãöu vãö âäü áøm nhiãût âäü, cháút læåüng thoïc nhæ thoïc chæa
chên âãöu, thoïc leïp vaì taûp cháút láùn vaìo khi thu hoaûch, caïc tênh cháút naìy khäng êt khoï
khàn trong quaï trçnh sáúy do tênh khäng âäöng âãöu khäúi haût (nháút laì sæû khäng âäöng
âãöu vãö âäü chên).
Vç váûy âãø quaï trçnh sáúy thoïc âæåüc hiãûu quaí cao phaíi coï biãûn phaïp hæîu hiãûu laìm
tàng sæû âäöng âãöu cuía khäúi haût træåïc khi sáúy, giaím täúi âa læåüng taûp cháút láùn trong
thoïc.
1/ Tênh tan råìi cuía khäúi thoïc.
Khi âäø thoïc tæì trãn cao xuäúng, ta tháúy thoïc tæû dëch chuyãøn âãø cuäúi cuìng thaình
mäüt khäúi thoïc hçnh choïp noïn phêa âaïy räüng âënh nhoün vaì khäng coï haût naìo dênh liãön
haût naìo âoï laì âàûc tênh tan råìi cuía thoïc.
Âäü tan råìi phuû thuäüc vaìo 3 yãúu täú chênh sau:
+ Kêch thæåïc, hçnh daûng vaì traûng thaïi bãö ngoaìi cuía haût thoïc cuû thãø thoïc daìi coï
tênh tan råìi nhoí hån thoïc ngàõn. Thoïc coï voí tráúu nhàôn coï âäü tan råìi hån thoïc coï voí
tráúu xuì xç.
+ Âäü áøm cuía thoïc: thoïc coï âäü áøm tháúp thç âäü tan råìi caìng låïn vaì ngæåüc laûi
+ Thoïc coï nhiãöu taûp cháút âäü tan råìi seî nhoí hån thoïc coï êt taûp cháút
Dæûa vaìo âäü tan råìi (goïc nghiãng α) ta biãút âæåüc pháøm cháút cuía thoïc, ta âaïnh
giaï qua goïc nghiãng cuía thoïc.
α: Goïc nghiãng tæû do cuía thoïc
α
Goïc nghiãng tuy nhiãn α vaì âäü ta råìi coï mäúi quan hãû chàût cheî, goïc nghiãng
naìy caìng låïn thç âäü tan råìi caìng nhoí.
2/ Tênh tæû chia loaûi cuía khäúi thoïc.
Khäúi haût âäi khi chãú taûo båíi nhiãöu thaình pháön khäng âäöng cháút, chuïng khaïc
nhau vãö hçnh daûng, kêch thæåïc, tyí troüng...trong quaï trçnh âäø âoïng do âàûc tênh tan råìi
âaî taûo nãn nhæîng khu væûc coï chè säú cháút læåüng khaïc nhau. Ngæåìi ta goüi tênh cháút naìy
laì tênh tæû phán loaûi cuía thoïc.
SVTH: Dæång Minh Tiãún
Låïp 99N2
Trang 3
Âäö aïn täút nghiãûp
Khoa CN Nhiãût Âiãûn Laûnh -Træåìng ÂH Baïch Khoa Âaì Nàông
Nhæîng haût thoïc chàõc, haût nhoí coï tyí troüng låïn vaì taûp cháút nàûng nhæ âáút âaï, caït
saûn thæåìng nàòm åí giæîa vaì åí dæåïi, nhæîng haût leïp coï hçnh daûng låïn hån, tyí troüng nhoí
vaì caïc taûp cháút giäúng nhæ tráúu, bäøi, haût coí daûi thæåìng nàòm phêa trãn vaì rça âäúng.
Ngæåìi ta tiãún haình thê nghiãûm âäø mäüt khäúi thoïc hçnh choïp noïn vaì tiãún haình
phán têch åí nhæîng khu væûc khaïc nhau thç thu âæåüc kãút quaí sau:
Noïi chung tênh tæ phán loaûi cuía thoïc gáy màût haûi nhiãöu hån màût låüi. Cuû thãø
trong quaï trçnh baío quaín, cháút læåüng cháút læåüng thoïc khäng âäöng âãöu trong kho, gáy
aính hæåíng xáúu khi baío quaín láu daìi. Trong quaï trçnh sáúy thoïc cuîng váûy, cháút læåüng
thoïc sau khi sáúy khäng âäöng âãöu nguyãn nhán do âäü áøm thoïc khi thu hoaûch khäng
âäöng âãöu dáùn âãún sæû chãnh lãûch tyí troüng thuáûn tiãûn cho viãûc phán loaûi cuía khäúi
thoïc. Vç váûy trong thiãút bë sáúy phaíi coï biãûn phaïp haûn chãú täúi âa tênh tæû phán loaûi cuía
khäúi thoïc âãø cháút læåüng thoïc sau khi sáúy âæåüc náng cao.
3/ Âäü häøng cuía khäúi thoïc.
Trong khäúi thoïc bao giåì cuîng coï khe håí giæîa caïc haût chæïa âáöy khäng khê âoï laì
âäü häøng cuía thoïc. Ngæåüc laûi nãúu âäü häøng laì pháön thãø têch haût chiãúm chäø trong
khäng gian âoï laì âäü chàût cuía khäúi thoïc.
Âäü häøng âæåüc tênh bàòng % thãø têch khoaíng khäng gian giæîa khe håí caïc haût våïi
thãø têch toaìn bäü khäúi haût chiãúm chäù.
Trong quaï trçnh baío quaín phaíi âaím baío cho khäúi thoïc coï âäü häøng cáön thiãút vaì
luän luän thäng thoaïng âãø taûo âiãöu kiãûn cho khäúi thoïc truyãön vaì trao âäøi nhiãût áøm
våïi mäi træåìng âæåüc dãø daìng trong nhæîng træåìng håüp cáön thiãút
4/ Tênh dáùn nhiãût vaì truyãön nhiãût.
Quaï trçnh dáùn nhiãût cuía khäúi thoïc thæûc hiãûn theo hai phæång thæïc chuí yãúu âoï laì
dáùn nhiãût vaì âäúi læu nhiãût âäü, caí hai phæång thæïc naìy âãöu tiãún haình song song vaì coï
liãn quan chàût cheî våïi nhau. Âaûi læåüng âàûc træng cho khaí nang dáùn nhiãût cuía thoïc laì
hãû säú dáùn nhiãût, âoï laì læåüng nhiãût truyãön qua diãûn têch 1 m2 bãö màût khäúi thoïc coï âäü
daìy 1m trong voìng 1 giåì vaì gáy ra âäü chãnh lãûch giæîa låïp bãö màût vaì låïp dæåïi 1 âäü C
Theo kãút quaí nghiãn cæïu cuía nhiãöu taïc giaí hãû säú dáùn nhiãût cuía thoïc vaìo
khoaíng 0,12 ÷0,2 Kcal/m giåì 0C. Nhæ váûy thoïc coï âäü dáùn nhiãût keïm.
Do sæû chãnh lãûch nhiãût âäü giæîa caïc vuìng. Trong khäúi thoïc taûo thaình nhæîng
vuìng âäúi læu khäng khê âãø dáùn nhiãût, truyãön nhiãût vaì quaï trçnh naìy xaíy ra khäng
âäöng âãöu giæîa caïc vuìng caïc âiãøm trong khäúi thoïc.
Âàûc tênh dáùn, truyãön nhiãût keïm vaì khäng âäöng âãöu cuía khäúi thoïc cáön âæåüc
khàõc phuûc vaì táûn duûng täúi âa trong cäng taïc baío quaín âãø haûn chãú hiãûn tæåüng bäúc håi
áøm cuûc bä.
SVTH: Dæång Minh Tiãún
Låïp 99N2
Trang 4
Âäö aïn täút nghiãûp
Khoa CN Nhiãût Âiãûn Laûnh -Træåìng ÂH Baïch Khoa Âaì Nàông
5/ Tênh háúp thuû vaì nhaí caïc cháút khê, håi áøm.
Trong âiãöu kiãûn nháút âënh vãö nhiãût âäü vaì aïp suáút cuía khäng khê thoïc coï thãø háúp
phuû vaì nhaí caïc cháút khê cuîng nhæ håi áøm maì noï âaî háúp phuû tæì mäi træåìng vaìo. Quaï
trçnh naìy thæåìng laì hiãûn tæåüng háúp phuû bãö màût. Ngoaìi ra caïc khê coï hoaût tênh hoïa
hoüc cao coï thãø phaín æïng våïi cáúu truïc cuía thoïc gaûo laìm giaím giaï trë thæång pháøm cuía
gaûo.
Thuíy pháön cuía thoïc gaûo phuû thuäüc chàût cheî vaìo nhiãût âäü vaì âäü áøm cuía mäi
træåìng. Khi âäü áøm cuía mäi træåìng tàng thç noï huït thãm áøm laìm tàng thuíy pháön lãn
vaì ngæåüc laûi. ÅÍ mäùi mäüt âiãöu kiãûn cuía mäi træåìng thoïc gaûo coï mäüt thuíy pháön xaïc
âënh.
+ ÅÍ cuìng nhiãût âäü 300C âäü áøm cuía khäng khê tàng thç thuíy pháön cán bàòng låïn
vaì ngæåüc laûi(xem baíng 1.5).
+ ÅÍ cuìng áøm âäü tæång âäúi cuía khäng khê nãúu nhiãût âäü tàng thuíy pháön cán
bàòng giaím vaì ngæåüc laûi.Baíng 1.6 cho biãút sæû thay âäøi thuíy pháön cuía thoïc åí caïc nhiãût
âäü khaïc nhau åí cuìng âäü áøm tæång âäúi cuía khäng khê laì 80%
Baíng 1.5 [I]
Âäü áøm tæång âäúi cuía khäng khê (%)
Loaûi thoïc
33
42
Näng nghiãûp 5
7,6
9,00
Chiãm näng nghiãûp 8
7,84
Nãúp lai
6,82
Muìa näng nghiãûp 8
Thoïc láøn
0
16,69
7,40
7,60
49
60
70
80
90
10,02
10,93
12,40
14,96
16,10
8,54
10,80
11,80
13,64
15,08
8,04
9,13
10,01
12,20
12,99
8,90
8,70
Âäü áøm cán bàòng cuía thoïc (%)
10,30
9,90
11,60
10,30
Baíng 1.6 [I]
Nhiãût âäü kiãøm soaït (0C)
13,30
12,60
14,90
16,82
14,50
16,73
20
30
15,23
14,66
Âäü cán bàòng cuía thoïc
17,50
12,88
Toïm laûi: våïi nhæîng tênh cháút váût lyï cuía thoïc nhæ trãn, coï aính hæåíng træûc tiãúp
âãún nhæîng pháøm cháút cuía thoïc trong quaï trçnh sáúy vaì baío quaín. Mäùi tênh cháút âãöu
coï màût haûi, âäöng thåìi coï màût låüi. Trong cäng nghiãûp sáúy cáön phaíi låüi duûng triãût âãø
SVTH: Dæång Minh Tiãún
Låïp 99N2
Trang 5
Âäö aïn täút nghiãûp
Khoa CN Nhiãût Âiãûn Laûnh -Træåìng ÂH Baïch Khoa Âaì Nàông
màût låüi âäöng thåìi ngàn chàûn vaì haûn chãú màût haûi âãø náng cao cháút læåüng thoïc sau khi
sáúy.
6/ Hä háúp thoïc.
Màûc duì âaî taïch khoíi cáy luïa, song noï laì mäüt váût thãø säúng vaì thæåìng xuyãn trao
âäøi cháút våïi mäi træåìng säúng xung quanh.
Hä háúp laì quaï trçnh trao âäøi cháút quan troüng cuía thoïc trong viãûc baío quaín.
Trong quaï trçnh hä háúp caïc cháút dinh dæåîng ( hä háúp yãúm khê). Noïi chung trong quaï
trçnh hä háúp âãöu bë tiãu hao chuí yãúu laì gluxit âãø sinh ra nàng læåüng dæåïi daûng nhiãût
vaì taûo thaình caïc saín pháøm khaïc nhau tuìy theo âiãöu kiãûn hä háúp.
Trong quaï trçnh hä háúp hiãúu khê haût sæí duûng oxy trong khäng khê âãø oxy hoïa
gluxit qua nhiãöu giai âoaûn truìng nhau vaì saín pháøm taûo thaình cuäúi cuìng laì khê
cacbonnic vaì håi næåïc, âäöng thåìi sinh ra nhiãût vaì phán taïn caïc saín pháøm naìy vaìo
khäng gian xung quanh khäúi thoïc.
Quaï trçnh hä háúp coï thãø biãøu diãùn bàòng phæång trçnh täøng quaït nhæ sau:
C6H12O6 + 6O2 = H2O+ 6CO2 + Q (Kcal)
nhiãût læåüng sinh ra trong quaï trçnh hä háúp laì 674(Kcal) cho mäüt phán tæí gam
gluco vaì mäüt phán tæí gam gluco bë phán huíy khäúi thoïc seî thu âæåüc khäng khê 134,4
lêt CO2 vaì 108 gH2O.
Quaï trçnh hä háúp yãúm khê, caïc men trong cháút seî tham gia oxy hoïa cháút dinh
dæåîng gluxit âãø sinh ra nàng læåüng. Quaï trçnh naìy phæïc taûp vaì traíi qua nhiãöu giai
âoaûn trung gian, song phæång trçnh täøng quaït cuía noï coï thãø biãøu diãùn:
C6H12O6 → 2CO2 + 2C2H5OH + Q (Kcal)
Saín pháøm taûo thaình laì CO2 vaì ræåüu etylic. Læåüng niãût sinh ra trong quaï trçnh
hä háúp yãúm khi nhoí hån nhiãöu so våïi læåüng nhiãût sinh ra trong quaï trçnh hiãúu khê.
Phán huíy 1 phán tæí gam gluco toía ra 28 Kcal, âäöng thåìi sinh ra 44,8 lêt cacbonnic
vaì 92 gam ræåüu etylic.
Laìm tàng âäü áøm cuía thoïc vaì tàng âäü áøm tæång âäúi cuía khäng khê xung quanh,
do trong quaï trçnh hä háúp hiãúu khê thoïc seî nhaí ra håi næåïc vaì khê cacbonnic, næåïc seî
têch tuû trong thoïc laìm cho âäü áøm cuía tæång âäúi khäng khê xung quanh tàng lãn.
Laìm tàng nhiãût âäü trong haût, nàng læåüng nhiãût sinh ra trong quaï trçnh hä háúp
cuía thoïc chè sæí duûng mäüt pháön âãø duy trç sæû säúng cuía haût, pháön nhiãût nàng coìn laûi
thoaït ra ngoaìi vaì do tênh truyãön dáùn nhiãût cuía thoïc keïm nãn nhiãût læåüng thoaït ra bë
têch tuû laûi vaì dáön dáön laìm cho toaìn bäü khäúi thoïc bë noïng lãn.
SVTH: Dæång Minh Tiãún
Låïp 99N2
Trang 6
Âäö aïn täút nghiãûp
Khoa CN Nhiãût Âiãûn Laûnh -Træåìng ÂH Baïch Khoa Âaì Nàông
Ngoaìi hai kãút quaí cuía quaï trçnh hä háúp trãn coìn coï nhæîng kãút quaí : Laìm hao
huût váût cháút vaì laìm thay âäøi khaï låïn thaình pháön khäúi khê trong khäúi thoïc. Quaï trçnh
hä háúp cuía thoïc xaíy ra ráút maînh liãût våïi thoïc tæåi, chæa phåi thoïc cod âäü áøm cao.
7/ Nhæîng yãúu täú aính hæåíng âãún cæåìng âäü hä háúp:
− Âäü áøm cuía thoïc aính hæåíng ráút låïn vaì træûc tiãúp tåïi cæåìng âäü hä háúp. Âäü áøm
cuía thoïc caìng låïn thç cæåìng âäü hä háúp caìng tàng, nháút laì thoïc måïi thu hoaûch chæa
këp phåi sáúy, âäü áøm cuía thoïc luïc naìy thæåìng ráút cao. thæûc nghiãm cho tháúy khi âäü
áøm cuía thoïc væåüt quaï giåïi haûn âäü áøm cán bàòng åí mäüt nhiãût âäü xaïc âënh thç cæåìng âäü
hä háúp tàng ráút maûnh cuû thãø khi âoï chè cáön tàng 1% âäü áøm thç cæåìng âäü hä háúp tàng
tåïi 10 láön.
− Nhiãût âäü cuía khäng khê xung quanh khäúi thoïc cuîng aính hæåíng låïn âãún
cæåìng âäü hä háúp cuía thoïc, khi nhiãût âäü cuía khäng khê vaì thoïc tàng lãn thç cæåìng âäü
hä háúp cuîng tàng theo. Song sæû tàng naìy khäng phaíi cuìng chiãöu vä haûn.
− Âäü áøm tæång âäúi coï liãn quan chàût cheî våïi âäü áøm cuía thoïc, do tênh huït vaì
nhaí áøm cuía thoïc. Khi âäü áøm cuía khäng khê cao laìm cho âäü áøm cuía thoïc tàng, do âoï
cæåìng âäü hä háúp cuía thoïc tàng.
− Mæïc âäü thäng thoaïng cuía khäúi thoïc coï aính hæåíng khaï roî rãût âãún cæåìng âäü hä
háúp cuía thoïc (nháút laì thoïc coï âäü áøm cao). Nãúu khäúi thoïc khäng âæåüc thäng thoaïng
do sæû têch tuû CO2 laìm cho khäúi thoïc noïng lãn buäüc thoïc phaíi hä háúp yãúm khê nãn ráút
coï haûi.
Trong viãûc baío quaín thoïc tæåi træåïc khi phåi sáúy, haûn chãú täúi âa sæû hä háúp cuía
thoïc bàòng caïch thäng thoaïng, cáön âaîo âãø giaím nhiãût âäü têch tuû cuía thoïc.
8/ Quaï trçnh chên sau khi thu hoaûch thoïc:
Thoïc måïi thu hoaûch ngoaìi âäöng do cáúu taûo khäng âäöng âãöu nãn coï haût âaî chên
træåïc nãn khäng coï sæû âäöng âãöu vãö cháút læåüng, cho nãn mäüt thåìi gian nháút âënh sau
khi thu hoaûch, dæåïi taïc duûng cuía caïc loaûi men haût thoïc tæû tiãún haình hoaìn thiãûn cháút
læåüng. Âoï laì quaï trçnh chên sau cuía haût thoïc.
Thæûc cháút quaï trçnh laì laìm giaím cháút hæîu cå hoìa tan trong næåïc cuía haût thoïc
laìm tàng caïc cháút dinh dæåîng phæïc taûp (læåüng axit amin giaím âi âãø tàng læåüng
prätit, læåüng âæåìng giaím âi âãø tàng tinh bäüt...).Thåìi gian chên sau khi thu hoaûch cuía
thoïc phuû thuäüc vaìo loaûi thoïc, mæïc âäü chên sau thu hoaûch vaì âiãöu kiãûn nhiãût âäü, âäü
áøm cuía khäng khê. Xeït vãö màût cháút læåüng thç quaï trçnh chên sau thu hoaûch cuía thoïc
laì mäüt quaï trçnh toaìn coï låüi. Vç váûy âãø tàng hiãûu quaí sáúy thoïc (thoïc sau khi sáúy coï
cháút læåüng cao khäng saûn næït voî trong quaï trçnh xay xaït tiãúp theo...) âiãöu cáön thiãút laì
phaíi coï thåìi gian nháút âënh cho quaï trçnh chên sau træåïc luïc phåi sáúy.
SVTH: Dæång Minh Tiãún
Låïp 99N2
Trang 7
Âäö aïn täút nghiãûp
Khoa CN Nhiãût Âiãûn Laûnh -Træåìng ÂH Baïch Khoa Âaì Nàông
Tuy nhiãn khi thæûc hiãûn quaï trçnh chên sau cuía thoïc phaíi coï biãûn phaïp caìo,
âaîo, thäng thoaïng. Vç trong quaï trçnh naìy thæåìng giaíi phoïng håi næåïc caì nhiãût
læåüng.
9/ Thoïc bë moüc máöm.
Haût thoïc moüc máöm cáön phaíi âáöy âuí ba âiãöu kiãûn: Âäü áøm thêch håüp, âuí oxy vaì
mäüt læåüng nhiãût cáön thiãút. Do naíy máöm taïc duûng cuía caïc men trong haût âæåüc tàng
cæåìng ráút maûnh, quaï trçnh tan cuía caïc cháút dinh dæåîng phæïc taûp trong näüi nhuí thaình
caïc cháút âån giaín âæåüc tiãún haình. Khi âoï tin bäüt chuyãøn thaình dextrin, manto, proti,
chuyãøn thaình axit amin, cháút beïo chuyãøn thaình gluxerin vaì caïc axits beïo.
Trong quaï trçnh naíy máöm, læåüng cháút khä giaím âi ráút nhiãöu sæû hao huût naìy laì
kãút quaí moüc máöm.
Nhæ váûy quaï trçnh naíy máöm laì quaï trçnh hoaìn toaìn traïi ngæåüc våïi quaï trçnh
chên sau khi thu hoaûch. Xeït vãö màût cháút læåüng thoïc vaì trong viãûc baío quaín thoïc tæåi
thç quaï trçnh moüc máöm hoaìn toaìn báút låüi ta phaíi tçm caïch ngàn chàûn.
Viãûc ngàn chàûn thoïc tæåi sau khi sáúy bë moüc máöm coï nhiãöu phæång phaïp song
hæîu hiãûu nháút laì thäng gioï cho thoïc, caìo, âaîo luän cho thoïc coï âäü áøm khä hån 30%
vaì nhiãût âäü âäúng haût tháúp 400C.
1/ Hiãûn tæåüng hæ haûi thoïc tæåi træåïc khi sáúy.
!
− Thæåìng xaíy ra khi thoïc thu hoaûch ngáûp næåïc, thu hoaûch vãö âãø quaï láu khäng
âæåüc phåi sáúy hoàûc thoïc tæåi âãø uí âoïng, âäúng haût bë âäút noïng nghiãm troüng, xaíy ra
hiãûn tæåüng däön áøm laìm cho thoïc åí mäüt vaìi khu væûc âäúng haût âäü áøm lãn tåïi28÷30%.
Thoïc coï âäü áøm cao, cäüng våïi taïc âäüng cuía nhiãût âäü cao (do baín thán âäúng haût sinh
ra laìm cho haût naíy máöm ráút nhanh). Trong thæûc tãú thu hoaûch thoïc cho tháúy khi thu
hoaûch thoïc bë mæa thoïc æåït vaì âäø âäúng cao 50cm tråí lãn thç sau thåìi gian 2÷3 ngaìy
tyí lãû haût bë mäüng lãn tåïi 5÷30 säú haût.
− Haût naíy máöm laìm tàng ráút nhanh hoaût âäüng hä háúp cuía haût. Haût âaî naîy máöm
sau khi phåi sáúy seî giaím tyí troüng âaïng kãø vaì khi xay xaït thæåìng bë naït, tyí lãû thaình
gaûo nguyãn ráút tháúp.
!
− Thoïc tæåi træåïc khi sáúy thæåìng coï âäü áøm ráút cao, nãn ráút thuáûn tiãûn cho náúm
mäúc phaït triãøn. Bàòng thê nghiãûm trong baío quaín thoïc cho tháúy khi âäü áøm cuía khäng
khê bãö màût haût âaût 90÷100% laì mäüt mäi træåìng thuáûn låüi cho viãûc náúm mäúc phaït
triãøn. Âiãöu quan troüng nháút laì taûo caïc âäüc täú cuía náúm mäúc trong khäúi thoïc tæåi.
SVTH: Dæång Minh Tiãún
Låïp 99N2
Trang 8
Âäö aïn täút nghiãûp
Khoa CN Nhiãût Âiãûn Laûnh -Træåìng ÂH Baïch Khoa Âaì Nàông
− Khi baío quaín thoïc tæåi mäüt säú chuíng loaûi Aspflavas coï khaí nàng sinh âäüc täú
afalatoxin (âäüc täú naìy khi cå thãø nhiãùm mäüt haìm læåüng låïn coï thãø gáy tæí vong).
Âiãöu kiãûn täúi thiãøu âãø cho náúm mäúc taûo afalatoxin laì nhiãût âäü âäúng haût låïn hån 300C
vaì âäü áøm 18÷20%. Vç váûy nãúu chæa këp phåi sáúy phaíi coï biãûn phaïp âãø giaíi phoïng
læåüng nhiãût têch tuû trong âäúng âãø âaím baío nhiãût âäü âäúng haût an toaìn.
" #
!
Âäúi våïi thoïc tæåi chæa phåi sáúy, hiãûn tæåüng näüi nhuí bë biãún vaìng xaíy ra maînh
liãût vaì âäü áøm cuía thoïc ráút låïn hoaût âäüng sinh lyï trong haût maûnh dáùn âãún khaí nàng
bäúc noïng nhanh vaì nghiãm troüng, nhiãût âäü âäúng haût coï thãø lãn tåïi 500C thuïc âáøy
hiãûn tæåüng taûo thaình melanoit. Màût khaïc do náúm mäúc phaït triãøn vaì do haût coï âäü áøm
cao nãn enzim cuía haût vaì cuía mäúc thuïc âáøy maûnh quaï trçnh phán huíy protit vaì gluxit
thaình caïc axitamin tæû do vaì âæåìng âãø chuïng phaín æïng våïi nhau taûo thaình melanoit.
Nguyãn nhán do âäü áøm quaï cao, song quaï trçnh sáúy nãúu choün chãú âäü sáúy
khäng thêch håüp, luïc naìy tyí lãû thoïc biãún vaìng cuîng ráút låïn.
Viãûc âaïnh giaï vaì phán loaûi gaûo chuí yãúu dæûa vaìo tyí lãû biãún vaìng vç cháút læåüng
gaûo biãún vaìng ráút tháúp so våïi gaûo tràõng.
2/ Caïch khàõc phuûc hæ haûi thoïc tæåi.
Nhçn chung caïc hæ haûi thoïc tæåi laì do âäü áøm cuía thoïc quaï cao, nhiãût âäü âäúng
haût bë têch tuû khäng thoaït ra âæåüc gáy bäúc noïng. Sau âáy laì caïc biãûn phaïp khàõc phuûc
vaì haûn chãú hæ haûi.
$
%&
!
Thoïc tæåi sau khi thu hoaûch traíi moíng trãn saìn nhaì, chiãöu daìy låïp haût khäng
qua 25cm. Laìm nhæ váûy haût âæåüc hong gioï tæû nhiãn, nãúu nhiãût âäü khäng khê mäi
træåìng xung quang laì 270C, trong thæûc tãú âo âaûc cho tháúy våïi âäü daìy låïp thoïc naìy
thç nhiãût âäü âäúng haût khäng væåüt quaï 300C.
' #
( )
!
Haût tæåi âæåüc phun axit propionic våïi haìm læåüng tæì 0,5÷5% coï thãø baío quaín
thoïc tæåi âæåüc láu ngaìy hån maì khäng bë mäúc, bäúc noïng, giaï trë dinh dæåîng khi sæí
duûng phæång phaïp naìy êt thay âäøi. Song baío quaín bàòng propionic coï nhæåüc âiãøm
låïn hån laì coï muìi vë chua vaì täún keïm khaï låïn nãn êt âæåüc sæí duûng.
$
%&
!
Thäng gioï laì mäüt biãûn phaïp kyî thuáût âæåüc nghiãn cæïu vaì sæí duûng räüng raîi âãø
baío quaín haût tæåi khi phåi sáúy, giæî haût an toaìn tæì 5 ÷ 20 ngaìy, gçn giæî täút nháút cháút
læåüng cuía haût âãø sau âoï âæa haût vaìo sáúy khä. Thäng gioï coï taïc duûng giaíi phoïng
nhanh chäúng nhiãût âäü âäúng haût sinh ra, chäúng viãûc têch tuû nhiãût trong âäúng haût, giæî
nhiãût âäü âäúng haût xáúp xé gáön bàòng nhiãût âäü mäi træåìng. Do váûy thäng gioï coìn coï taïc
SVTH: Dæång Minh Tiãún
Låïp 99N2
Trang 9
Âäö aïn täút nghiãûp
Khoa CN Nhiãût Âiãûn Laûnh -Træåìng ÂH Baïch Khoa Âaì Nàông
duûng chäúng mäúc vç coï thãø laìm haût khä haût trong phaûm vi nháút âënh, chuí yãúu laì se voí
haût.
Evanhide khi nghiãn cæïu aính hæåíng cuía thäng gioï âäúi våïi hiãûn tæåüng mäúc cuía
thoïc âaî nháûn tháúy ràòng: Sæû coï màût cuía doìng khäng khê laìm giaím roî rãût sæû phaït triãøn
cuía náúm mäúc trãn thoïc ngay caí khi âäü áøm cuía khäng khê laì100%. Thäng gioï coìn
laìm khä mäüt pháön thoïc bë nhiãùm nàûng (thu hoaûch gàûp mæa).
Thåìi gian baío quaín thoïc tæåi an toaìn khäng laìm giaím pháøm cáúp cuía thoïc phuû
thuäüc vaìo 3 yãúu täú chênh: Âäü áøm ban âáöu cuía thoïc, nhiãût âäü khäng khê khi thäng gioï
vaì læåüng cung cáúp cho 1 táún thoïc.
Davit candout khi nghiãn cæïu baío quaín thoïc tæåi bàòng thäng gioï våïi læåüng
cung cáúp 19m3/TH cho thoïc coï âäü áøm 24%, 22% 20% khi nhiãût âäü khäng khê trung
bçnh laì 22,80C. Thoïc baío quaín âæåüc giæî cháút læåüng täút, pháøm cáúp loaûi 1 trong thåìi
gain tæång æïng 4,5 vaì 7 ngaìy. Khi nhiãût âäü khäng khê trung bçnh laì 200C thoïc coï âäü
áøm 24% duy trç âæåüc pháøm cáúp loaûi I trong 21 ngaìy.
Toïm laûi: Khi tiãún haình thäng gioï cho thoïc tæåi thç læåüng gioï cung cáúp caìng låïn
thç thåìi gian baío quaín an toaìn caìng låïn, säú læåüng haût nhiãùm âäü caìng nhoí.
Baíng säú liãûu bæåïi âáy âæåüc thiãút láûp khi âo âaûc trong thæûc tãú thäng gioï baío
quaín thoïc thoïc tæåi:
SVTH: Dæång Minh Tiãún
Låïp 99N2
Trang 10
Âäö aïn täút nghiãûp
Khoa CN Nhiãût Âiãûn Laûnh -Træåìng ÂH Baïch Khoa Âaì Nàông
Muäún baío quaín læång thæûc hoàûc chãú biãún saín pháøm coï cháút læåüng cao, caïc loaûi
haût cáön âæåüc sáúy khä âãún âäü áøm baío quaín hoàûc chãú biãún. Âäúi våïi caïc loaûi haût khi
choün chãú âäü sáúy âàûc biãût phaíi chuï yï tåïi nhiãût âäü TNS , nhiãût âäü âun noïng haût. Nhiãût
âäü âun noïng haût cho pheïp phuû thuäüc vaìo tæìng loaûi haût muûc âêch sæí duûng. âäü áøm
træåïc khi sáúy.
A. CÄNG NGHÃÛ SÁÚY HAÛT.
1/ Âàûc âiãøm sáúy caïc loaûi haût vaì aính hæåíng cuía noï âãún mæïc âäü vaì âäü taïc
duûng cuía quaï trçnh sáúy:
%
" #
!
Haût coï cáúu truïc váût thãø keo mao quaín xäúp do âoï noï coï tênh cháút thu nháûn håi
vaì khê. Hiãûn tæåüng naìy âæåüc goüi laì háúp thuû. Háúp thuû laì quy luáût phæïc taûp cuía nhiãöu
quaï trçnh riãng leî: háúp thuû, háúp thuû, ngæng tuû mao quaín vaì háúp thuû hoïa hoüc.
Háúp thuû laì sæû tiãúp nháûn khê vaì håi åí bãö màût váût theí ràõn. Nãúu sæû háúp thuû xaíy ra
åí nhiãût âäü tháúp hån nhiãût âäü ngæng tuû thç hiãûn tæåüng ngæng thaình næåïc cuía khê hoàûc
håi trãn bãö màût váût thãø, åí váût thãø coï bãö màût phàóng naìy khäng coï läø nhoí thç quaï trçnh
xaíy ra ráút ngàõn. Nãúu váût thãø xäúp thç quaï trçnh xaíy ra ráút cháûm qua sæû khuãúch taïn cuía
khê vaì håi.
Khi sáúy caïc loaûi haût bàòng häøn håüp khê vaì khäng khê åí nhæîng váût thãø xäúp naìy.
Vç cháút læåüng cuía haût coï thãø bë giaím do noï háúp thuû muìi cuía khoïi, khoïi naìy do sæû âäút
chaïy khäng hoaìn toaìn cuía nhiãn liãûu trong loì. Hiãûn tæåüng naìy coï thãø xaíy ra kkhi
ngæåìi ta sæí duûng nhiãn liãûu chæïa nhiãöu læu huyình ⇒ haût seî coï muìi læu huyình .ngán
ngæìa quaï trçnh naìy ⇒ cáön kiãøm tra chàût cheî.
Ngæåìi ta goüi háúp thuû laì hiãûn tæåüng tháúm sáu cuía khê hoàûc håi vaìo váût thãø bàòng
khuyãúch taïn vaìo trong läù nhoí cuía váût thãø. Sæû khuyãúch taïn cuía khê hoàûc håi xaíy ra
dæåïi taïc duûng chãnh lãûch cuía aïp suáút hoàûc cuía håi trong khäng khê vaì khäng khê
trãn bãö màût cuía haût theo hæåïng tæì pha coï aïp suáút cao âãún pha coï aïp suáút tháúp hån.
Håi hoàûc khê ngæng tuû vaì tháúm sáu vaìo nhæîng thaình pháön cå baín cuía haût nhæ:
Protein, tinh bäüt,...
Ngæng tuû mao quaín laì sæû háúp thuû håi hoàûc khê do sæû liãn kãút ngæng tuû trong
nhæîng äúng mao quaín cuía váût thãø. Sæû ngæng tuû håi trong caïc mao quaín cuía váût thãø do
sæû giaím aïp suáút håi baío hoìa dæåïi aính hæåíng cuía læûc mao quaín trong caïc mao quaín.
Háúp thuû hoïa hoüc laì sæû tiãúp nháûn håi hoàûc khê cuía váût thãø do thæûc hiãûn caïc phaín
æïng hoàûc biãún âäøi hoïa hoüc cuía caïc thaình pháön hoïa hoüc trong váût thãø.
SVTH: Dæång Minh Tiãún
Låïp 99N2
Trang 11
Âäö aïn täút nghiãûp
Khoa CN Nhiãût Âiãûn Laûnh -Træåìng ÂH Baïch Khoa Âaì Nàông
Haût vaì khäúi haût dãù daìng háúp thuû håi hoàûc khê, do khaí nàng xám nháûp vaìo caïc
läù nhoí cuía haût. Haût coï cáúu taûo tãú baìo vaì xen keî båîi nhæîng läù mao quaín taûo thaình
mäüt hãû thäúng mao quaín beï.
Håi vaì khê háúp thuû åí bãö màût hoaût âäüng cuía caïc haût vaì khäúi haût ráút låïn. nãúu haût
thoïc coï chiãöu daìy 7mm vaì âæåìng kênh 3mm thç bãö màût haût thoïc bàòng 0,8 mm2 . Bãö
màût hoaût âäüng cuía haût thoïc coï cáúu taûo xäúp åí voí cuía noï, do âoï håi vaì khê bë háúp thuû
khäng chè åí bãö màût cuía haût khi tiãúp xuïc maì coìn trong låïp sáu cuía voí haût.
*
+ ,
-
!
Nhæîng pháön tæí cháút loíng âæåüc sàõp xãúp linh âäüng nãn táút caí caïc pháön tæí coï taïc
duûng tæång häø. Nghéa laì læûc kãúo cuía mäüt pháön tæí naìy taïc duûng lãn mäüt pháön tæí khaïc
vaì ngæåüc laûi åí traûng thaïi cán bàòng caïc læûc naìy triãût tiãu láùn nhau.
Nhæîng pháön tæí åí bãö màût cháút loíng khäng cán bàòng âæåüc keïo laûi båíi nhæîng læûc
cuía phán tæí bãn trong nhæîng phán tæí bãn trong cuía næåïc coï âäü låïn khoaíng
14.800kg/ cm2 .
Læûc keïo bãn trong coï xu hæåïng keïo vaìo âäúi våïi bãö màût cháút loíng nhoí, læûc naìy
giaím âi våïi khäúi læåüng cháút loíng låïn do troüng læûc cuía noï.
Våïi khäúi læåüng nhoí, cháút loíng nháûn mäüt hçnh daûng váût thãø våïi bãö màût nhoí nháút
nghéa laì daûng hçnh cáöu.
Ngæåìi ta goüi sæïc càng bãö màût nhæ laì mäüt læûc: T = P/L
Trong âoï:
P - Læûc taïc duûng lãn âån vë diãûn têch dyn
L - Chiãöu daìi cuía âæåìng thàóng tênh bàòng cm
.
/0
" #
!
Khäúi haût âæåüc bao quanh båíi khäng khê áøm bãn ngoaìi, khäng khê naìy seî xám
nháûp vaìo khoaíng khäng giæîa caïc haût.
Hiãûn tæåüng naìy âæåüc biãøu thë nhæ laì sæû khuyãúch taïn bãn ngoaìi, sæû xám nháûm
cuía håi næåïc tæì caïc khoaíng khäng vaìo caïc haût ta goüi laì khuyãúch taïn bãn trong, sæû
khuyãúch taïn bãn trong xaíy ra do sæû háúp thuû vaì háúp thuû áøm cuía haût.
Håi næåïc daìy âàûc trãn bãö màût haût do aïp suáút cao cuía khê quyãøn seî dáùn âãún
traûng thaïi baío hoìa nhiãût âäü cuía haût bàòng nhiãût âäü ngæng tuû cuía håi thç noï seî ngæng
tuû trong nhæîng mao quaín cuía haût.
Áøm xuáút hiãûn do háúp thuû vaì háúp thuû trong haût noï váûn chuyãøn dæåïi taïc duûng cuía
læûc khuyãúch taïn qua tæìng tãú baïo nàòm bãn trong haût vaì taûo thaình cháút liãn kãút våïi
cháút keo trong haût.
Váûn täúc khuyãúch taïn bãn ngoaìi phuû thuäüc vaìo nhiãût âäü cuía håi, aïp suáút håi vaì
täúc âäü cuía håi xung quanh haût.
SVTH: Dæång Minh Tiãún
Låïp 99N2
Trang 12
Âäö aïn täút nghiãûp
Khoa CN Nhiãût Âiãûn Laûnh -Træåìng ÂH Baïch Khoa Âaì Nàông
Váûn täúc khuyãúch taïn bãn trong phuû thuäüc vaìo nhiãût âäü cuía håi, aïp suáút håi,
thaình pháön hoïa hoüc vaì cáúu truïc cuía haût.
+ 1
)
/
!
Coï hai loaûi âäü áøm: Âäü áøm tåïi haûn vaì âäü áøm thàng bàòng liãn quan âãún traûng thaïi
vaì quaï trçnh sáúy.
Âäü áøm tåïi haûn cuía haût åí traûng thaïi cán bàòng våïi âäü áøm tæång âäúi cuía khäng
khê bàòng 100%.
Åí âäü áøm tåïi haûn, thç aïp suáút håi trãn bãö màût haût åí nhiãût âäü âaî cho cuía håi baío
hoìa tæång æïng våïi aïp suáút håi næåïc trãn bãö màût tæû do. Nãúu âäü áøm cuía haût nhoí hån âäü
áøm tåïi haûn thç aïp suáút håi trãn bãö màût haût åí nhiãût âäü âaî cho seî nhoí hån aïp suáút håi
trãn bãö màût tæû do.
Giaï trë âäü áøm cuía haût phuû thuäüc vaìo tênh cháút cuía haût vaì daûng liãn kãút áøm.
Haût âæåüc sáúy khä chè âãún âäü áøm cán bàòng hoàûc âäü áøm cuäúi tæång æïng våïi âäü
áøm tæång âäúi vaì nhiãût âäü cuía taïc nhán sáúy.
Do âoï maì áøm åí trong haût âæåüc chia laìm hai loaûi: ÁØm coï thãø taïch âæåüc vaì áøm
khäng thãø taïch âæåüc trong quaï trçnh sáúy.
ÁØm khäng
taïch âæåüc
Hçnh1.1
ÁØm taïch âæåüc
Tåïi haûn
Wcb
Tæû do
Wth
Haût coï khaí nàng háúp thuû nhanh choïng häùn håüp håi næåïc khäng khê cho âãn khi
haût âaût âæåüc âäü áøm cán bàòng våïi âäü áøm tæång âäúi cuía khäng khê áøm bàòng 100%. Sæû
háúp thuû tiãúp tuûc áøm coìn coï thãø do træûc tiãúp tiãúp xuïc voí haût våïi næåïc.
Âäü áøm cuía haût væåüt khoíi âäü áøm tåïi haûn âæåüc coi nhæ laì áøm tæû do hay laì “áøm
træång nåí” trong haût laì kãút quaí do sæû khuyãúch taïn áøm, do tháúm qua thaình tãú baìo
(Hiãûn tæåüng tháøm tháúu) vaì do háúp phuû mao quaín.
SVTH: Dæång Minh Tiãún
Låïp 99N2
Trang 13
Âäö aïn täút nghiãûp
Khoa CN Nhiãût Âiãûn Laûnh -Træåìng ÂH Baïch Khoa Âaì Nàông
Nhæîng haût måïi thu hoaûch åí nhæîng vuìng coï khê háûu áøm æåït (Âäü áøm cuía khäng
khê gáön nhæ baío hoìa) thç haût coï âäü áøm tæì 30 ÷35%.
Âäü áøm cuía haût coï thãø væåüt quaï âäü áøm tåïi haûn chè trong træåìng håüp haût thu
hoaûch hoàûc váûn chuyãøn dæåïi tråìi mæa.
2 .
/0
)
#
!
Áøm táûp trung åí bãö màût haût thæåìng laì áøm dênh æåït vaì áøm mao quaín, boï boïc håi
tæång tæû nhæ sæû bay håi cuía næåïc åí bãö màût thoaïng.
Sæû bay håi cuía áøm liãn kãút lyï hoïa hoüc (ÁØm tåïi haûn cuía haût) ráút khoï khàn vç áøm
naìy âæåüc taûo thaình åí nhæîng låïp bãn trong cuía haût vaì ngæåìi ta cáön phaíi cæåîng bæïc
váûn chuyãøn âãún bãö màût cuía haût trong quaï trçnh sáúy.
Sæû váûn chuyãøn áøm hay sæû thay âäøi áøm xaíy ra tæì nåi coï âäü áøm cao âãún nåi coï
âäü áøm tháúp hån. Váûn täúc chuyãøn áøm phuû thuäüc vaìo âäü chãnh lãûch áøm vaì khaí nàng
dáùn áøm cuía haût.
Áøm coï thãø váûn chuyãøn åí daûng loíng hoàûc daûng håi. Âäúi våïi våïi haût coï âäü áøm
låïn thç áøm chuí yãúu váûn chuyãøn åí daûng loíng, våïi âäü áøm nhoí chuí yãúu åí daûng håi.
Bãö màût bäúc håi áøm cuía haût khäng giäúng nhæ bãö màût hçnh hoüc cuía haût. Bãö màût
bay håi bao gäöm áøm váûn chuyãøn tæì caïc mao quaín bãn trong haût vaì taûo nãn nhæîng
“vuìng” bäúc håi khi âäü áøm caìng tàng thç vuìng bäúc håi cuîng tàng.
Âãø tàng täúc âäü bäúp håi thç khäúi haût âæåüc âun noïng trong maïy sáúy âãún mäüt
nhiãût âäü nháút âënh. Viãûc âun noïng haût âoïng vai troì quan troüng trong quaï trçnh váûn
chuyãøn áøm. ÁØm chuyãøn âäüng dæåïi aính hæåíng cuía nhiãût âäü theo hæåïng cuía doìng
nhiãût nghéa laì tæì nåi coï nhiãût âäü cao âãún nåi coï nhiãût âäü tháúp. Hiãûn tæåüng váûn
chuyãøn áøm do taïc duûng nhiãût âæåüc goüi laì khuyãúch taïn nhiãût.
Mäüt trong nhæîng nguyãn nhán cuía chuyãøn âäüng áøm laì sæû chuyãøn âäüng phán tæí
cháút loíng nhæ sæû khuyãúch taïn nhiãût trong dung dëch.
Nguyãn nhán thæï hai cuía chuyãøn âäüng áøm trong haût laì sæû giaím båït læûc huït giæîa
mao quaín khi tàng nhiãût âäü åí vuìng coï nhiãût âäü cao ⇒ læûc huït mao quaín nhoí. Do âoï
âäü áøm âæåüc váûn chuyãøn âãún nåi coï nhiãût âäü tháúp.
Nguyãn nhán thæï ba: Laì chuyãøn âäüng áøm trong haût laì do sæû täön taûi båíi khäng
khê bë nhäút trong nhæîng äúng mao quaín.
Trãn cå såí phán têch trãn ngæåìi ta coï quaï trçnh sáúy haût nhæ sau:
Dæåïi taïc duûng âun noïng haût, áøm tæû do (liãn kãút cå hoüc) bäúc håi, trong nhæîng
mao quaín låïn áøm bäúc håi maînh liãût tæång tæû nhæ sæû bay håi åí bãö màût thoaïng cuía
næåïc xung quanh haût taûo thaình maìng bäúc håi tæång æïng våïi giai âoaûn váû täúc sáúy
khäng âäøi. Sau khi âun noïng båíi håi bao quanh haût bë “raïch” thç maìng håi måïi xuáút
hiãûn åí bãn trong caïc mao quaín nhoí vaì bàõt âáöu váûn täúc sáúy giaím. Læåüng áøm âæåüc
SVTH: Dæång Minh Tiãún
Låïp 99N2
Trang 14
Âäö aïn täút nghiãûp
Khoa CN Nhiãût Âiãûn Laûnh -Træåìng ÂH Baïch Khoa Âaì Nàông
chuyãøn dåìi tæì bãn trong haût ra âãún bãö màût haût thæåìng åí thãø håi, maì håi naìy âæåüc taûo
ra åí låïp bay håi hay coìn goüi laì “maìng sáúy” åí sáu bãn trong haût vaì keìm theo sæû
khuyãúch taïn åí thãø loíng.
Sæû bay håi cuía áøm cå hoüc åí bãö màût haût ngæåìi ta goüi laì khuyãúch taïn ngoaìi, coìn
viãûc váûn chuyãøn vaì bäúc håi cuía áøm trong haût goüi laì khuyãúch taïn bãn trong. Váûn täúc
bäúc áøm liãn kãút cå hoüc låïn hån váûn täúc bäúc áøm liãn kãút lyï hoïa hoüc.
B. CÄNG NGHÃÛ SÁÚY THOÏC
!
Låüi duûng nàng læåüng màût tråìi âãø phåi thoïc laì kinh nghiãûm láu âåìi cuía nhán
dán ta. Phåi thoïc khäng chè laì âån thuáön laì laìm cho læåüng næåïc tæû do trong thoïc bäúc
âi âãø âaût thuíy pháön cuía thoïc âaïp æïng cäng taïc dæû træî. Maì quaï trçnh phåi thoïc phaíi
âaïp æïng 2 yãu cáöu sau:
+ Laìm cho næåïc tæû do trong thoïc bäúc âi âãø âaím baío yãu cáöu dæû træî mäüt caïch
an toaìn.
+ Giæî âæåüc cháút læåüng väún coï cuía thoïc, haûn chãú sæû täøn tháút hæ hoíng trong quaï
trçnh phåi, nhàòm phuûc vuû täút cho cäng viãûc chãú biãún sau naìy (traïnh hiãûn tæåüng thoïc
bë biãún daûng, haûn chãú thoïc bë gaîy hay troïc voî...).
Ngoaìi viãûc âaïp æïng 2 yãu cáöu trãn, quaï trçnh phåi cáön phaíi âaût hiãûu suáút cao,
vãö màût thåìi gian phaíi pháön håüp våïi tiãún âäü gàût âáûp vaì quaï trçnh thu hoaûch.
1/ Nhæîng thuáûn låüi vaì æu âiãøm cuía phæång phaïp phåi thoïc.
Næåïc ta hoaìn toaìn nàòm trong vuìng näüi chê tuyãún vuìng nhiãût âåïi baïn cáöu bàõc.
Do âoï âäü cao màût tråìi vaì âäü daìi ban ngaìy khäng biãún âäøi låïn trong nàm. Khiãún trãn
khàõp vé âäü tæì Bàõc xuäúng Nam âãöu coï khaí nàng tiãúp nháûn mäüt nhiãût læåüng màût tråìi
ráút låïn.
•Vãö
màût nhiãût âäü :
+ Coï sæû tàng dáön nhiãût âäü theo phæång kinh tuyãún tæì nhæîng vë âäü cao âãún vë
âäü tháúp
+ Nhiãût âäü trong ngaìy coï biãún thiãn tàng dáön (biãn âäü) theo khoaíng caïch våïi
båì biãøn. Caìng caïch xa båì biãøn thç biãún thiãn cuía nhiãût âäü trong ngaìy caìng låïn
+ Nhiãût âäü giaím dáön theo âäü cao cuía màût næåïc biãøn. Song nhçn chung nhiãût âäü
trong khäng khê trong caí vuû heì cuîng nhæng vuû âäng âãöu tæång âäúi cao nãn coï thãø
tiãún haình phåi thoïc khaï täút.
•Vãö
màût âäü áøm:
+ Tæång âäúi cao tuy nhiãn trong ngaìy coï sæû biãún âäøi roî rãût vaìo saïng såïm âäü
áøm khoaíng 80÷90% nhæng giæîa træa giaím xuäúng trung bçnh khoaíng 50÷60% coï khi
xuäúng 40%. Nhçn chung âäü áøm tæång âäúi khäng thuáûn låüi nhæng cuû thãø tæång æïng
SVTH: Dæång Minh Tiãún
Låïp 99N2
Trang 15
Âäö aïn täút nghiãûp
Khoa CN Nhiãût Âiãûn Laûnh -Træåìng ÂH Baïch Khoa Âaì Nàông
thåìi âiãøm coï nhiãût âäü cao, bæïc xaû låïn thç âäü áøm tæång âäúi tháúp âoï laì màût khaï thuáûn
låüi.
•Phåi
thoïc bàòng nàng læåüng màût tråìi kinh tãú hån phæång phaïp sáúy:
Trãn thæûc tãú 1 m2 sán coï thãø laìm khä 3÷10Kg thoïc, 1 lao âäüng coï thãø phåi tæì
5÷10 T/ngaìy.
•Coï
nhiãöu taïc duûng khaïc
Ngoaìi taïc duûng laìm khä, nhåì bæïc xaû cuía caïc tia, coìn coï diãût cän truìng vaì loaûi
træì máöm moïng náúm moïc.
2/ Nhæîng khoï khàn vaì nhæåüc âiãøm cuía phæång phaïp phåi thoïc.
Mäüt khoï khàn vaì cuîng laì nhæåüc âiãøm cuía phæång phaïp phåi thoïc laìm khä thoïc
bàòng nàng læåüng màût tråìi laì phuû thuäüc vaìo thiãn nhiãn. Maì thåìi tiãút trong thu hoaûch
vuû chiãm coï nàõng to nhæng cuîng mæa nhiãöu vaì âäüt xuáút coìn thu hoaûch vuû muìa trong
luïc âäü áøm tæång âäúi cuía khäng khê tháúp laûi gàûp phaíi gioï muìa Âäng Bàõc.
Hiãûn nay viãûc phåi thoïc chuí yãúu tiãún haình bàòng thuí cäng nãn cháút læåüng hiãûu
suáút cong tháúp chæa âaïp æïng vãö màût kinh tãú vaì kyî thuáût.
3/ Cå såí khoa hoüc liãn quan âãún quaï trçnh phåi thoïc.
•Bæïc
xaû:
Laì yãúu täú âàûc træng cho nguäön nàng læåüng màût tråìi cuîng laì yãúu täú træûc tiãúp cuía
quaï trçnh phåi. Nguäön nhiãût cå baín laìm cho næåïc tæû do trong thoïc bäúc ra laì do bæïc
xaû træûc tiãúp chiãúu tæì màût tråìi vaìo âoïng thoïc.
Nhiãût âäü :Trong quaï trçnh phåi nhiãût âäü laì quan troüng vaì trong thæûc tãú sæû tàng
giaím cuía nhiãût âäü tyí lãû thuáûn våïi bæïc xaû. Nhiãût âäü caìng tàng thç quaï trçnh bäúc håi
næåïc caìng nhanh, nhæng nãúu nhiãût âäü trãn 450C maì thoïc phåi khäng âæåüc caïo âaîo
thæåìng xuyãn thç gáy nhiãöu raûn næït.
Âäü áøm khäng khê:Laì yãúu täú coï aính hæåíng træûc tiãúp âãún quaï trçnh laìm khä thoïc
trong khi phåi. Nãúu âäü áøm cuía khäng khê caìng tháúp thç quaï trçnh bäúc håi næåïc caìng
nhanh, noïi chung âäü áøm cuía khäng khê caìng tháúp caìng thuáûn låüi cho quaï trçnh phåi
khäng laìm tàng âäü raûn gaîy vaì cháút læåüng cuía thoïc khi phåi.
Gioï:Laì yãúu täú aính hæåíng træûc tiãúp âãún viãûc laìm khä. Trãn thæûc tãú nãúu gioï caìng
maûnh thç læu læåüng khê caìng låïn âoï laì khaí nàng mang áøm låïn. nãúu phåi thoïc trong
âiãöu kiãûn coï nhiãöu gioï thç thuíy pháön haû nhanh vaì háöu nhæ khäng aính hæåíng âãún cháút
læåüng cuía thoïc.
Sán phåi : Âäü bay håi næåïc cuía thoïc vaì âäü raûn gaîy cuía thoïc phuû thuäüc khaï
chàût cheî vaìo sán phåi. Coï 2 yãúu täú cuía sán phåi aính hæåíng âãún phåi thoïc.
− Váût liãûu duìng laìm sán, tuìy theo vàn kiãûn duìng laìm sán maì khaí nàng truyãön
dáùn nhiãût vaì truyãön dáùn áøm khaïc nhau.
SVTH: Dæång Minh Tiãún
Låïp 99N2
Trang 16
Âäö aïn täút nghiãûp
Khoa CN Nhiãût Âiãûn Laûnh -Træåìng ÂH Baïch Khoa Âaì Nàông
− Maìu sàõc sán phåi: do âäü háúp thuû cuía caïc maìu khaïc nhau nãn khaí nàng laìm
khä vaì âäü raûn gaîy cuía thoïc khaïc nhau.
•Kyî
thuáût phåi:
Laì yãúu täú ráút roî rãût âãún quaï trçnh phåi thoïc phuû thuäüc vaìo caïc yãúu täú sau:
+ Caïo luäúng phåi.
+ Âäü daìy låïp phåi.
+ Säú láön âaîo xåïi.
"#$
$ "#$
Trong âiãöu kiãûn gieo träöng åí Viãût Nam, thoïc khi thu hoaûch coï thuíy pháön tæì
20÷24%. Muäún baío quaín an toaìn cáön laìm khä tåïi thuíy pháön dæåïi 12,5%. Viãûc laìm
khä thoïc tåïi thuíy pháön an toaìn khi baío quaín laì váún âãö quan troüng nháút quyãút âënh tåïi
khaí nàng baío quaín vaì cháút læåüng baío quaín thoïc.Do âoï cäng nghãû sáúy âang âæåüc
hçnh thaình vaì phaït triãøn thay thãú phæång phaïp phåi thuí cäng.
" 34
Quaï trçnh taïch áøm tæì váût liãûu do sæí duûng nhiãût nàng âãø bäúc håi áøm vaì dáùn håi
áøm âæåüc taûo thaình goüi laì sáúy.
5
3
"
4
Khaïc våïi caïc váût liãûu vaì caïc haût cáy träöng khaïc sáúy thoïc âoìi hoíi caïc yãu cáöu
chênh sau:
− Haût sáúy khä êt bë raûn gaîy nháút, thoïc khi xay xaït coï tyí lãû haût nguyãn cao.
− Täúc âäü sáúy nhanh vaì náng cao nàng suáút cuía maïy .
− Tiãu hao nhiãût liãûu êt nháút trãn 1 âån vë váût liãûu sáúy khä.
5
(
6
4
Trong sáúy thoïc chãú âäü kyî thuáût seî quyãút âënh cháút læåüng cuía thoïc âaî sáúy, quyãút
âënh nàng suáút thåìi gian sáúy vaì giaï thaình trãn 1 âån vë saín pháøm.
•Chãú
âäü kyî thuáût sáúy gäöm caïc yãúu täú sau:
− Nhiãût âäü cuía taïc nhán sáúy: Nhiãût âäü âäút noïng cuía haût.
− Thåìi gian váût liãûu sáúy læu laûi trong maïy sáúy, säú láön váût liãûu qua maïy sáúy, sáúy
liãn tuûc hay giaïn âoaûn, coï uí hay khäng coï uí.
− Thuíy pháön cuía thoïc khi âæa vaìo sáúy:
Trong caïc thiãút bë sáúy haût phäø biãún hiãûn nay, taïc nhán sáúy laì mäi træåìng âãø
chuyãøn nhiãût tæì nguäön nhiãût âãún saín pháøm sáúy, laìm cho næåïc bäúc håi tæì bãö màût saín
pháøm sáúy, âäöng thåìi laìm nhiãûm vuû chuyãøn håi áøm bäúc tæì váût liãûu ra mäi træåìng bãn
ngoaìi khi nhiãût âäü cuía khäng khê caìng cao, âäü áøm cuía khäng khê caìng tháúp. Hiãûu säú
giæîa aïp suáút håi riãng pháön trãn bãö màût cuía haût vaì aïp suáút håi riãng pháön cuía khäng
SVTH: Dæång Minh Tiãún
Låïp 99N2
Trang 17
Âäö aïn täút nghiãûp
Khoa CN Nhiãût Âiãûn Laûnh -Træåìng ÂH Baïch Khoa Âaì Nàông
khê caìng låïn thç täúc âäü bay håi tæì bãö màût váût liãûu caìng låïn. Do váûy nhiãût âäü cuía
khäng khê caìng låïn thç täúc âäü sáúy khä caìng nhanh nàng suáút cuía thiãút bë sáúy caìng
tàng.
Màût khaïc nhiãût âäü cuía khäng khê caìng cao laìm cho nhiãût âäü cuía haût caìng cao,
chãnh lãûch nhiãût âäü giæîa låïp bãn ngoaìi voî haût vaì loîi haût caìng låïn seî laìm cho haût bë
raû gaîy. Do váûy sáúy thoïc åí nhiãût âäü cuía khäng khê noïng vaì nhiãût âäü cuía thoïc caìng
tháúp thç haût caìng êt bë raûn gaîy, khi xay xaït âaût tyí lãû gaûo nguyãn vaì tyí lãû thaình pháøm
cao.
Âavit Canâåut (Myî) âaî nghiãn cæïu aính hæåíng cuía chãú âäü sáúy tåïi tè lãû haût
nguyãn khi xay xaït thoïc vaì âãún thåìi gian sáúy. Taïc giaî âaî nghiãn cæïu trãn 3 loaûi thoïc
Banla Patma, Nato vaì TP49 åí nhæîng nhiãût âäü khäng khê noïng vaì nhiãût âäü âäút noïng
cuía haût khaïc nhau, säú láön sáúy khaïc nhau mäùi láön sáúy 15 phuït giæîa 2 láön sáúy coï uí vaì
thäng gioï noïi chung thuyí pháön giaím tæì 20 xuäúng 12,5 % säú liãûu thu âæåüc ghi trong
baíng sau
Aính hæåíng cuía nhiãût âäü sáúy âãún toaìn bäü thåìi gian vaì cháút læåüng cuía haût
Giäúng Nhiãût âäü
TNS
Banla 43
Patma 54
62
64
73
TP49
78
43
54
62
64
73
78
Nhiãût âäü haût
Láön
sáúy
âáöu
Láön
sáúy
cuäúi
Täøng
TG
sáúy
Säú
láön
qua
sáúy
Tè lãû haût nguyãn
Máùu âäúi
chæïng
(%)
Máùu
thoïc
sáúy
(% )
Chãnh
lãûch
(%)
36
41
84
5
46.5
46.4
-1
40.5
46.1
55
3.5
44.8
45
+0.2
39.5
41.6
44
45
29
33.5
34.5
37
39
41.5
SVTH: Dæång Minh Tiãún
46.6
47
50
48
39.4
39
41
43.3
43.3
44
68
65
52
50
84
64
60
64
49
45
Låïp 99N2
4
4
3.5
3
5
4
4
4
3
3
45.2
49.5
50.6
55.7
56.5
55.7
56.8
55.8
56.8
55.1
45.9
45
47.4
49.8
55.7
55.7
55.7
55.7
52.9
53.5
+0.7
-0.7
-2.1
-0.8
0
-0.8
-1
-4.9
-3.9
-1.6
Trang 18
Âäö aïn täút nghiãûp
Khoa CN Nhiãût Âiãûn Laûnh -Træåìng ÂH Baïch Khoa Âaì Nàông
Qua säú liãûu trãn âáy nháûn tháúy, nãúu nhiãût âäü sáúy cuía haût tàng tæì 360C ÷450C
thç thåìi gian sáúy giaím 40 % hiãûu suáút sáúy cuía thoïc giaím 0,6÷0,7% tè lãû haût nguyãn
giaím 1,6%
Khi sáúy thoïc bàòng khäng khê noïng âãø sáúy khäng bë gaîy cong phuû thuäüc vaìo
thåìi gian læu laûi trong maïy. Nãúu haût sáúy caìng láu thç nhiãût âäü cho pheïp cuía TNS vaì
nhiãût âäü âäút noïng cuía haût caìng phaíi tháúp. Ngæåüc laûi, nãúu thåìi gian læu laûi trong maïy
sáúy êt thç tàng nhiãût âäü sáúy lãn.
Pedåsen nàm 1962 âaî xaïc âënh mäúi liãn quan giæîa nhiãût âäü cuía khäng khê
noïng våïi thåìi gian sáúy vaì thuíy pháön cuía haût thãø hiãûn säú liãûu trãn baíng sau: [ I].
Thuíy pháön cuía haût
Thåìi gian âoïng
maïy
15%
20%
15
59
55
60
53
49
30
126
480
1140
56
50
44
39
Nhiãût âäü 0C
52
46
40
-
25%
30%
52
50
46
44
49
43
-
-
47
-
-
-
Trong quaï trçnh sáúy, næåïc åí låïp voî tráúu vaì låïp ngoaìi cuía haût bäúc håi nhanh hån
læåüng næåïc chuyãøn tæì näüi nhuí cuía haût ra bãn ngoaìi. Giai âoaûn âáöu khi næåïc åí låïp
bãn ngoaìi cuía haût coìn nhiãöu täúc âäü sáúy nhanh vaì täúc âäü sáúy khäng âäøi. Tiãúp theo laì
læåüng næåïc bãn ngoaìi khä dáön âi täúc âäü sáúy giaím dáön vç læåüng næåïc chuyãøn tæì näüi
nhuí ra låïp ngoaìi ráút cháûm. Do váûy nãúu sáúy thoïc 1 láön tæì æåït âãún khä thç thåìi gian sau
täúc âäü sáúy ráút nhoí, thåìi gian sáúy seî ráút láu. Âäöng thåìi säú læåüng haût bë gaîy tàng lãn ráút
nhiãöu. Ngæåìi ta âaî nghiãn cæïu vaì âi âãún kãút luáûn: Taûi cuìng mäüt nhiãût âäü âäút noïng
cuía haût, tàng säú láön sáúy cuía haût vaì giæîa hai láön sáúy coï giai âoaûn uí âãø næåïc tæì näüi nhuí
chuyãøn ra låïp ngoaìi, thç seî tàng tyí lãû haût nguyãn khi xay xaït, giaím âæåüc thåìi gian
sáúy vaì nàng suáút sáúy cuía maïy sáúy.
− Khi säú láön sáúy khäng thay âäøi nhiãût âäü sáúy tàng lãn thç thåìi gian sáúy seî giaím
nhæng tyí lãû haût nguyãn giaím.
− Khi nhiãût âäü sáúy khäng thay âäøi , säú láön sáúy tàng lãn thç thåìi gian sáúy tàng vaì
tè lãû haût nguyãn cao
SVTH: Dæång Minh Tiãún
Låïp 99N2
Trang 19
Âäö aïn täút nghiãûp
Khoa CN Nhiãût Âiãûn Laûnh -Træåìng ÂH Baïch Khoa Âaì Nàông
− Kãút håüp mäüt caïch håüp lyï nhiãût âäü sáúy cao vaì säú láön sáúy thêch håüp seí cho kãút
quaí thåìi gian sáúy ngàõn vaì tè lãû haût nguyãn cao.
Nhæng thæûc tãú khäng thãø âæa ra mäüt chãú âäü sáúy thêch håüp cho táút caí caïc loaûi
maïy sáúy , vç thiãút kãú khaïc nhau thç loaûi hçnh sáúy khaïc. Do váûy âäúi våïi tæìng loaûi maïy
sáúy, ta phaíi xaïc âënh âæåüc âiãöu kiãûn täút nháút, chãú âäü sáúy thêch håüp vaì phaíi xaïc âënh
âæåüc caïc thäng säú sau: nhiãût âäü âäút noïng cuía khäng khê, nhiãût âäü khäng khê ra
khoíi maïy sáúy, thåìi gian thoïc læu laûi trong maïy sáúy, säú láön thoïc di qua maïy sáúy, nhiãût
âäü cuía thoïc âi ra khoíi maïy sáúy, læåüng thuíy pháön cuía thoïc giaím sau mäùi láön sáúy.
âáy:
Chãú âäü cäng nghãû sáúy thoïc trãn mäüt säú maïy sáúy phäø biãún theo trçnh tæû sau
− Thoïc coï thuíy pháön 20÷24% sáúy taûi nhiãût âäü dæåïi 400C sáúy 3 láön mäùi láön
giaím tæì 2÷3% thuíy pháön giæîa hai láön sáúy thoïc âæåüc uí 4÷24 h thåìi gian sáúy mäùi láön
tæì 15÷30 phuït. Trong quaï trçnh uí kãút håüp våïi thäng gioï nhau coï thãø laìm khä thãm
thoïc thuíy pháön cuía thoïc giaím 1 %
− Âãø giaím thåìi gian læu laûi trong maïy sáúy tæì 25 phuït xuäúng 15 phuït vaì giæî
nguyãn nhiãût âäü haût thç tè lãû haût nguyãn cao hån
− Khi tàng täúc âäü gioï vaì giæî nguyãn nhiãût âäü vaì säú láön sáúy thç täúc âäü sáúy tàng
50% vaì khäng aính hæåíng gç âãún cháút læåüng haût.
"
$ "#$
1/ Phán têch tçnh hçnh sæí duûng maïy sáúy thoïc åí næåïc ta hiãûn nay .
Tênh âãún thåìi âiãøm naìy viãûc sæí duûng maïy sáúy thoïc åí næåïc ta âaî coï nhiãöu tiãún
bäü. Song nhçn chung täúc âäü trang bë coìn tháúp mæïc âäü cå giåïi hoïa chæa cao. chæa âaïp
æïng âáöy âuí nhu cáöu laìm khä thoïc. Cäng taïc sáúy thoïc âaî hçnh thaình 3 khu væûc khaï roî
raìng: sáúy trong dán, sáúy taûi caïc âiãøm thu mua vaì sáúy taûi caïc phán xæåíng saín xuáút vaì
xuáút kháøu gaûo.
− Âäúi våïi sáúy trong dán. Do âàûc âiãøm saín xuáút phán taïn nhu cáöu laìm khä thoc
trong muìa thæåìng khoaíng tæì 2÷10 táún. ngæåìi dán thæåìng sæí duûng caïc loì sáúy thuí
cäng hoàûc caïc maïy sáúy coï cäng suáút sáúy nhoí 200÷300 kg/ meí âãún 2÷4 táún/meí hoàûc
vaìi táún/h. Nhiãn liãûu duìng cáúp nhiãût cho caïc loì sáúy thæång laì tráúu hoàûc than cuíi. Caïc
loüa maïy sáúy naìy sáúy giaïn âoaûn, coï cáúu taûo âån giaín nhæng hiãûu suáút sáúy tháúp vaì âäút
noïng khäng âäöng âãöu. Tuy nhiãn våïi saín xuáút caï thãø thç ngæåìi dán cháúp nháûn âæåüc
vç giaï thaình xáy dæûng khäng cao laûi âäü bãön tæång âäúi láu daìi.
− Âäúi våïi caïc âiãøm thu mua hoàûc dëch vuû sáúy trong taûi caïc thän xaî ngæåìi ta
thæång sæí duûng caïc loaûi maïy sáúy di âäüng quy mä vaì nàng suáút væìa khoaíng 6÷8
táún/meí hoàûc 2÷8 táún/h. Loaûi maïy sáúy naìy gäöm loì sáúy vaì caïc thiãút bë chuyãøn taíivaì loï
âäút dáöu âæåüc âàût trãn råmoc. Maïy sáúy di âäüng coï kãút cáúu khaï phæïc taûp, giaï thaình
SVTH: Dæång Minh Tiãún
Låïp 99N2
Trang 20
Âäö aïn täút nghiãûp
Khoa CN Nhiãût Âiãûn Laûnh -Træåìng ÂH Baïch Khoa Âaì Nàông
saín xuáút cao. Tuy nhiãn do laìm viãûc theo thåìi vuû vaì dãø dang luán chuyãøn tæì âiãøm
naìy sang âiãøm khaïc nãn cuîng âæåüc sæí duûng.
− Âäúi våïi caïc nhaì maïy chãú biãún gaûo xuáút kháøu. Dæûa trãn quy mä, nàng suáút vaì
cháút læåüng saín pháøm ngæåìi ta thæåìng sæí duûng caïc loaûi maïy sáúy coï cäng suáút væìa vaì
låïn khoaíng 8÷vaìi chuûc táún/meí hoàûc trãn 10 táún/h. Trang bë cho caïc nhaì maïy sáúy
thæåìng laì caïc maïy sáúy thaïp hoàûc maïy sáúy thuìng quay. Ngoaìi ra hiãûn nay coìn âæa
vaìo caïc maïy sáúy táöng säi sáúy khê âäüng
2/ Chè tiãu vãö kinh tãú kyî thuáût cuía maïy sáúy.
Våïi mäùi mäüt loaûi saín pháøm sáúy ngoaìi caïc chè tiãu vãö cäng nghãû ra coìn phaíi
tênh âãún caïc chè tiãu khaïc nhæ: chi phê cho quaï trçnh sáúy, âiãöu kiãûn váûn haình vaì baío
dæåîng thiãút bë, khaí nàng thaïo làõp tênh âa nàng, âäü bãön vaì khaí nàng taïc âäüng âãún mäi
træåìng cuía hãû thäúng. Mäüt hãû thäúng sáúy phuì håüp laì hãû thäúng coï chi phê váûn haình håüp
lyï (thæåìng khoaíng 5÷6 % læåüng thoïc âem sáúy), quy trçnh thao taïc âån giaín phuì håüp
våïi trçnh âäü ngæåìi sæí duûng, dãø daìng thaïo làõp baío dæåîng vaì sæía chæîa, coï tuäøi thoü tæì
5÷7 nàm, coï khaí nàng sáúy âæåüc åí caïc âiãöu kiãûn khaïc nhau vãö âäü áøm khäng ä nhiãùm
âãún mäi træåìng
Âãø trang bë maïy sáúy, sáúy haût trong thåìi vuû thu hoaûch âoìi hoíi phaíi âáöu tæ säú väún
ráút låïn. vç váûy åí caïc næåïc, ngæåìi ta tçm caïch náng cao nàng læûc sáúy cuía maïy âãø giaím
båït säú læåüng maïy sáúy phaíi âáöu tæ bàòng caïch:
+ Duìng thäng gioï âãø keïo daìi thåìi gian baío quaín thoïc tæåi tæì 7÷20 ngaìy sau âoï
âæa vaìo sáúy dáön.
+ Xáy dæûng chãú âäü sáúy thêch håüp nháút tàng täúc âäü sáúy giaím thåìi gian sáúy ( sáúy
nhiãöu láön giæîa caïc láön sáúy coï uí. Kãút håüp thong gioï âãø táûn duûng nhiãût cuía haût laìm bäúc
håi áøm thãm, sáúy åí nhiãût âäü cao giaím thåìi gian læu laûi trong maïy âãø tàng täúc âäü sáúy
maì khäng laìm giaím cháút læåüng haût. Sáúy haût âãún 14÷16% sau âoï thäng gioï âãø tiãúp
tuûc laìm khä thuyí pháön âãún 12%. Thæûc hiãûn cå giåïi hoaï âäöng bäü 3 kháu naûp liãûu, sáúy
âæa saín pháøm ra ngoaìi
3/ Giåïi thiãûu mäüt säú mä hçnh maïy sáúy haût åí næåïc ta
Do haût âa daûng vãö kêch thæåïc, tênh cháút bãö màût, âäü áøm vaì nháút laì yãu cáöu quy
trçnh chãú âäü sáúy vaì muûc âêch sæí duûng ráút khaïc nhau nãn cáön coï nhiãöu loaûi maïy sáúy
haût khaïc nhau. Ngoaìi ra do sæû phaït triãøn kyî thuáût cuía tæìng næåïc trãn cå såí nhæîng
kinh nghiãûm riãng vãö tæìng loaûi nhiãn liãûu cuû thãø cuìng våïi khaí nàng âáöu tæ kinh tãú vaì
trang thiãút bë maì caïc hãû thäúng sáúy thä så hoàûc hiãûn âaûi coï mæïc cå giåïi cao vaì âæåüc
tæû âäüng hoïa hoaìn toaìn. Trong lénh væûc sáúy thoïc dæûa vaìo khaí nàng chuyãøn âäüng cuía
haût thoïc maì ta chia thaình hai loaûi maïy chuí yãúu sau :
SVTH: Dæång Minh Tiãún
Låïp 99N2
Trang 21
Âäö aïn täút nghiãûp
7
4
Khoa CN Nhiãût Âiãûn Laûnh -Træåìng ÂH Baïch Khoa Âaì Nàông
-
8
!
Caïc loaûi maïy sáúy naìy thæåìng coï cäng suáút nhoí hoaût âäüng giaïn âoaûn, kãút cáúu
khaï âån giaín. TNS tæì bäü pháûn phán phäúi gioï âi qua låïp váût liãûu âæïng yãn vaì âæåüc
thaíi ra ngoaìi, thæåìng laì caïc loaûi maïy sáúy vè hoàûc maïy sáúy saìn nghiãng, nhæåüc âiãøm
cuía loaûi maïy sáúy naìy laì sáúy khäng âäöng âãöu, hiãûu suáút nhiãût tháúp, chi phê sæí duûng
lao âäüng cao. Tuy nhiãn våïi kinh tãú caï thãø thç loaûi maïy naìy cháúp nháûn âæåüc vç âáöu
tæ xáy dæûng tháúp vaì khaï bãön.
(a)
(b)
(c)
+ Maïy sáúy vè ngang: (hçnh a) âæåüc chãú taûo bàòng kim loaûi màût saìng bàòng tän
âuûc läø, cuîng coï loaûi âån giaín hån laìm bàòng gaûch, saìn bàng læåïi sàõt âæång kênh
khoaíng 4 mm. cäng suáút tæì 200÷300kg/meí. Coï loaûi tæì 2÷6T/meí
+ Maïy sáúy saìn nghiãng. (hçnh c)Cáúu taûo gäöm nhiãöu hay mäüt maïng läù laìm bàng
kim loaûi âàût trong buäöng sáúy, keìm theo maïy laì loì âäút vaì quaût gioï toaìn bäü maïy naìy
coï thãø dàût trãn mäüt råmooc âãø sáúy læu âäüng
+ Maïy sáúy kiãøu Silä (hçnh b) thæûc cháút laì loaûi maïy sáúy buäöng cáúu taûo gäöm 1
buäöng sáúy bãn trong coï âàût mäüt äúng phán phäúi gioï TNS âæåüc thäøi qua låïp váût liãûu
âæïng yãn vaì thoaït ra åí miãûng thaíi maïy sáúy loaûi naìy thæåìng æïng duûng trong viãûc
thäng gioï vaì uí haût
7
4
-
(
!
Âàûc træng cuía loaûi maïy sáúy naìy låïp haût chuyãøn âäüng våïi váûn täúc Vh > 0 coìn
TNS chuyãøn âäüng våïi váûn täúc nhoí hån váûn täúc tåïi haûn cuía haût. TNS qua häüp phán
phäúi gioï âi qua låïp váût liãûu chuyãøn âäüng vaìo kãnh dáùn âi ra ngoaìi. Âaûi diãûn cho
maïy sáúy låïp âäüng gäöm caïc loaûi maïy sáúy sau: maïy sáúy thaïp, maïy sáúy thuìng quay, vaì
maïy sáúy táöng säi, maïy sáúy khê âäüng
SVTH: Dæång Minh Tiãún
Låïp 99N2
Trang 22
- Xem thêm -