BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH
------------------
NGUYỄN BÌNH PHƯƠNG DUY
CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN ĐỘNG LỰC
HỌC TẬP CỦA SINH VIÊN ĐẠI HỌC CHÍNH
QUY TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ
Thành phố Hồ Chí Minh - năm 2015
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH
------------------
NGUYỄN BÌNH PHƯƠNG DUY
CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN ĐỘNG LỰC
HỌC TẬP CỦA SINH VIÊN ĐẠI HỌC CHÍNH
QUY TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ
Thành phố Hồ Chí Minh - năm 2015
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH
NGUYỄN BÌNH PHƯƠNG DUY
CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN ĐỘNG LỰC
HỌC TẬP CỦA SINH VIÊN ĐẠI HỌC CHÍNH
QUY TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh (Hướng nghiên cứu)
Mã số: 60340102
LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
TS. NGUYỄN THỊ BÍCH CHÂM
Thành phố Hồ Chí Minh - năm 2015
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH
NGUYỄN BÌNH PHƯƠNG DUY
CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN ĐỘNG LỰC
HỌC TẬP CỦA SINH VIÊN ĐẠI HỌC CHÍNH
QUY TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh (Hướng nghiên cứu)
Mã số: 60340102
LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
TS. NGUYỄN THỊ BÍCH CHÂM
Thành phố Hồ Chí Minh - năm 2015
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan luận văn thạc sĩ kinh tế “Các yếu tố ảnh hưởng đến động lực
học tập của sinh viên chính quy Trường đại học Kinh Tế thành phố Hồ Chí Minh”
là
công trình do tôi nghiên cứu dưới sự hướng dẫn khoa học của TS. Nguyễn Thị
Bích
Châm.
Các số liệu thống kê, kết quả nghiên cứu trong luận văn là trung thực và không
sao chép bất kỳ công trình nghiên cứu khác.
Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về nội dung nghiên cứu của toàn bộ luận
văn này.
Thành phố Hồ Chí Minh, tháng 10 năm 2015
Người thực hiện luận văn
Nguyễn Bình Phương Duy
MỤC LỤC
TRANG BÌA PHỤ
LỜI CAM ĐOAN
MỤC LỤC
DANH MỤC BẢNG
DANH MỤC HÌNH
CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN VỀ NGHIÊN
CỨU .............................................................. 1
1.1 Lý do chọn đề
tài ..................................................................................................... 1
1.2 Mục tiêu nghiên
cứu ................................................................................................ 4
1.3 Đối tượng và phạm vi nghiên
cứu ........................................................................... 4
1.4 Phương pháp nghiên
cứu ......................................................................................... 4
1.4.1 Nguồn dữ liệu ..................................................................................................
4
1.4.2 Phương pháp nghiên cứu .................................................................................
5
1.5 Ý nghĩa thực tiễn của đề
tài ..................................................................................... 5
1.6 Kết cấu của bài nghiên
cứu ..................................................................................... 6
CHƯƠNG 2. CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ CÁC NGHIÊN CỨU CÓ LIÊN
QUAN ......... 7
2.1 Các lý thuyết có liên quan đến động lực học
tập .................................................... 7
2.1.1 Động cơ và động lực ........................................................................................
7
2.1.2 Động lực bên trong và bên ngoài .....................................................................
9
2.1.3 Động lực học tập ............................................................................................
10
2.2 Lược khảo các nghiên cứu có liên
quan ................................................................ 11
2.3 Mô hình nghiên cứu và các giả
thuyết .................................................................. 15
Tóm tắt chương
2 ............................................................................................................. 21
CHƯƠNG 3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN
CÚU.............................................................. 22
3.1 Quy trình nghiên
cứu ............................................................................................ 22
3.2 Thiết kế nghiên
cứu ............................................................................................... 24
3.2.1 Xác định các thang đo ....................................................................................
24
3.2.2 Nghiên cứu định tính .....................................................................................
28
3.2.3 Thiết kế bảng câu hỏi .....................................................................................
33
3.2.4 Nghiên cứu định lượng ..................................................................................
34
3.3 Xử lý và phân tích dữ
liệu ..................................................................................... 35
3.3.1 Gạn lọc thông tin ............................................................................................
35
3.3.2 Phân tích mẫu nghiên cứu ..............................................................................
35
3.3.3 Kiểm định và đánh giá thang đo ....................................................................
35
3.3.4 Phân tích hồi qui ............................................................................................
36
Tóm tắt chương
3 ............................................................................................................. 37
CHƯƠNG 4. KẾT QUẢ NGHIÊN
CỨU ......................................................................... 38
4.1 Đặc điểm mẫu khảo
sát ......................................................................................... 38
4.2 Kiểm định và đánh giá thang
đo ........................................................................... 40
4.2.1 Kiểm định Cronbach’s Alpha ........................................................................
40
4.2.2 Phân tích nhân tố khám phá (EFA) ................................................................
44
4.3 Phân tích hồi
qui.................................................................................................... 49
4.3.1 Phân tích tương quan .....................................................................................
49
4.3.2 Phân tích hồi qui ............................................................................................
50
4.3.3 Kiểm định các giả thuyết của mô hình ..........................................................
54
4.3.4 Kiểm tra sự vi phạm các giả định trong hồi qui tuyến tính............................
55
4.4 Kiểm định sự khác biệt về động lực học tập theo một số đặc điểm cá nhân của
sinh
viên ...........................................................................................................................
58
4.4.1 Kiểm định sự khác biệt về động lực học tập theo giới tính của sinh viên .....
58
4.4.2 Kiểm định sự khác biệt về động lực học tập theo năm học của sinh viên .....
59
4.4.3 Kiểm định sự khác biệt về động lực học tập theo ngành học của sinh viên ..
60
Tóm tắt chương
4 ............................................................................................................. 61
5 CHƯƠNG 5. KẾT LUẬN VÀ HÀM Ý NGHIÊN
CỨU ......................................... 62
5.1 Thảo luận kết quả nghiên
cứu ............................................................................... 62
5.2 Hàm ý quản
trị ....................................................................................................... 66
5.3 Hạn chế của đề tài và đề xuất hướng nghiên
cứu .................................................. 67
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC
DANH MỤC BẢNG
Bảng 2.1. Tổng hợp các yếu tố ảnh hưởng đến động lực học tập của sinh
viên .................. 16
Bảng 2.2. Hệ thống các phương pháp dạy học chung ở đại
học .......................................... 20
Bảng 3.1. Thang đo “hành vi giảng viên” sau khi điều
chỉnh ............................................. 29
Bảng 3.2. Thang đo “định hướng mục tiêu học tập” sau khi điều
chỉnh ............................. 30
Bảng 3.3. Thang đo “Môi trường học tập” sau khi điều
chỉnh ............................................ 31
Bảng 3.4. Thang đo “phương pháp học tập” sau khi điều
chỉnh ......................................... 31
Bảng 3.5. Thang đo “động lực học tập” sau khi điều
chỉnh ................................................ 32
Bảng 4.1. Phân bố mẫu theo giới
tính .................................................................................. 38
Bảng 4.2. Phân bố mẫu theo năm sinh
viên ......................................................................... 39
Bảng 4.3. Phân bố mẫu theo nhóm chuyên
ngành ............................................................... 40
Bảng 4.4. Tổng hợp hệ số Cronbach’s Alpha cho 5 thang
đo ............................................. 40
Bảng 4.5. Cronbach Alpha của thang đo “hành vi giảng
viên” ........................................... 41
Bảng 4.6. Cronbach Alpha của thang đo “định hướng mục tiêu học
tập” ........................... 42
Bảng 4.7. Cronbach Alpha của thang đo “môi trường học tập
” ......................................... 42
Bảng 4.8. Cronbach Alpha của thang đo “phương pháp giảng
dạy” ................................... 43
Bảng 4.9. Cronbach Alpha của thang đo “động lực học
tập” .............................................. 43
Bảng 4.10. Tổng hợp kết quả phân tích EFA các biến độc
lập ............................................ 46
Bảng 4.11. Tổng hợp kết quả phân tích EFA biến phụ
thuộc .............................................. 47
Bảng 4.12. Tổng hợp các thang đo bị thay đổi sau phân tích nhân tố
EFA ......................... 48
Bảng 4.13. Thống kê mô tả các biến trung
bình .................................................................. 49
Bảng 4.14. Ma trận hệ số tương
quan .................................................................................. 50
Bảng 4.15. Bảng tóm tắt mô
hình ........................................................................................ 50
Bảng 4.16. Bảng
ANOVA ................................................................................................... 50
Bảng 4.17. Bảng trọng số hồi
qui ........................................................................................ 51
Bảng 4.18. Bảng trọng số hồi qui sau khi loại bỏ biến
GV ................................................. 52
Bảng 4.19. Kết quả phân tích hồi qui (sau khi loại biến GV và
MT) .................................. 53
Bảng 4.20. Kiểm định giả thuyết của mô
hình .................................................................... 54
Bảng 4.21. Kết quả Independent t-test theo biến giới tính sinh
viên ................................... 58
Bảng 4.22. Kết quả One-Way ANOVA theo biến năm học của sinh
viên .......................... 59
Bảng 4.23. Kết quả One-Way ANOVA theo biến ngành học của sinh
viên ....................... 60
DANH MỤC HÌNH
Hình 2.1. Mô hình các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả học
tập ............................................ 13
Hình 2.2. Mô hình nghiên cứu đề
xuất ................................................................................ 17
Hình 3.1. Biểu đồ tiến trình được thực hiện trong nghiên
cứu ............................................ 23
Hình 4.1. Mô hình nghiên cứu hiệu chỉnh sau kiểm
định .................................................... 48
Hình 4.2. Đồ thị phân bố ngẫu nhiên của phần dư chuẩn
hóa ............................................. 55
Hình 4.3. Biểu đồ tần số của phần dư chuẩn
hóa ................................................................. 56
Hình 4.4. Đồ thị so sánh với phân phối chuẩn (Q-Q) của phần dư chuẩn
hóa .................... 57
1
1 CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN VỀ NGHIÊN CỨU
1.1 Lý do chọn đề tài
Giáo dục đại học hay giáo dục bậc cao là bước khởi đầu cho lực lượng lao động
được đào tạo có trình độ, là lực lượng nòng cốt cho sự ổn định và phát triển của đất
nước. Đây là giai đoạn giáo dục thường được diễn ra ở các trường đại học, viện đại
học, trường cao đẳng, học viện, và viện công nghệ.
Tại sao các trường đại học ngày nay thường quan tâm đến hai yếu tố (1) sự hài
lòng và (2) kết quả học tập của sinh viên (SV) trong quá trình giáo dục đại học?
Mối
quan tâm này xuất phát từ một số nghiên cứu gần đây, khi các tác giả xem xét sự
hài
lòng cũng như kết quả học tập là hai yếu tố cơ bản trong việc đánh giá chất lượng
đào
tạo của một trường đại học, cụ thể:
Sự hài lòng của SV đối với nhà trường là mục tiêu cơ bản và là điều kiện sống
còn của mỗi cơ sở giáo dục. Trong thực tế, các cơ sở giáo dục đại học ngày nay
phụ
thuộc rất nhiều vào SV, vì vậy cần phải tìm hiểu nhu cầu hiện tại và kỳ vọng tương
lai của SV để đáp ứng tốt hơn những gì mà họ mong đợi (Banjecvic & Nastasic,
2010). Sự hài lòng của SV là một trong các chỉ số giúp các trường đại học đo
lường
mức độ đáp ứng của họ với nhu cầu của SV. Ngoài ra, sự hài lòng của SV còn được
xem xét trong đánh giá hiệu quả đào tạo, cũng như xem xét sự thành công hay sinh
tồn của các trường. Điều này giúp các trường có cơ hội điều chỉnh để ngày càng
tạo
ra mức độ hài lòng cao hơn cho những đối tượng mà họ phục vụ. Như vậy, việc
thỏa
mãn nhu cầu của người học tạo cho họ thái độ tích cực, động lực học tập và môi
trường cạnh tranh lành mạnh trong học tập, nghiên cứu và phát triển (Lê Thị Linh
Giang, 2014).
Kết quả học tập là yếu tố phản ánh trực quan nhất những gì mà sinh viên đạt
được trong suốt quá trình học tập của mình. Một số nhà nghiên cứu tin rằng động
lực
là yếu tố duy nhất ảnh hưởng trực tiếp đến thành công trong học tập của học sinh,
sinh viên, và tất cả các yếu tố khác suy cho cùng tác động đến thành công trong
học
2
tập là do chúng ảnh hưởng đến động lực (Tucker & Zayco, 2002). Lee (2010) cũng
đồng tình với quan điểm trên và cho rằng “động lực học tập là yếu tố tác động
mạnh
mẽ nhất đến thành tích học tập của SV”. Kết quả hay thành tích học tập của sinh
viên
không chỉ được đánh giá thông qua bảng điểm môn học của họ, mà theo nhiều
nghiên
cứu cho rằng những thành tựu mà SV đạt được trong quá trình học tập thường là:
nâng cao khả năng ra quyết định, phát triển cơ hội nghề nghiệp, chứng tỏ được khả
năng (Tough, 1982).
Động lực là một yếu tố vô cùng phức tạp. Nó không chỉ xuất phát từ bản chất
con người, mà còn bị tác động từ những yếu tố bên ngoài. Nhằm mục đích nâng
cao
hiệu quả cũng như chất lượng đào tạo trong giáo dục, khi đó việc phân tích các yếu
tố ảnh hưởng đến động lực nhằm nâng cải tiến, nâng cáo kết quả học tập là rất
quan
trọng. Như đã trình bày trước đó, việc nâng cao mức độ hài lòng của sinh viên đối
với nhà trường và kết quả học tập của người học có ảnh hưởng đến hiệu quả cũng
như chất lượng của cơ sở đào tạo. Kết quả tất yếu của việc này là làm nâng cao khả
năng cạnh tranh của các trường đại học, nâng cao vị thế của cơ sở đào tạo trong
mắt
sinh viên và cả giảng viên. Đồng thời làm giảm chi phí tuyển sinh cũng như tuyển
dụng của nhà trường (Hoàng Mai Khanh và cộng sự, 2014).
Những nghiên cứu trước về động lực học tập, tập trung nhiều vào lĩnh vực y tế,
với nghiên cứu điển hình của Ayres, Helen Williams vào những năm 2005, 2006
khi
mà lĩnh vực y tế gặp nhiều khó khăn trong việc nâng cao năng lực của các y tá và
bác
sĩ. Nghiên cứu đồ sộ của Ayres nhầm nâng cao động lực học tập trong lĩnh vực y tế
thông qua xác định các yếu tố ảnh hưởng đến động lực học tập, và xác định mức
độ
tác động của các yếu tố. Ngoài ra, khi nhắc đến các nghiên cứu về động lực học
tập,
người ta cũng thường đề cập đến nghiên cứu trong lĩnh vực công nghệ của Turner
vào năm 2011, hay các nghiên cứu về động lực học tập tại doanh nghiệp. Trong
nghiên cứu này, động lực được trình bày dưới góc độ là động lực học tập trong
giáo
dục và đào tạo đại học, trong thời điểm mà người ta dường như quên đi tầm quan
quan trọng của việc nâng cao động lực học tập trong bối cảnh giáo dục đại học Việt
Nam đang dần có sự thay đổi mạnh mẽ dưới sự phát triển của nhiều loại hình cơ sở
3
đào tạo. Có thể kể đến yêu cầu đổi mới quản lý tại các trường công lập theo thông
tư
09/2009/TT-BGDĐT hay việc phát triển mạnh mẽ của các cơ sở giáo dục tư nhân,
cũng như hình thức đào tạo từ xa đang đần chiếm lĩnh thị trường Đông Nam Á,
thậm
chí sinh viên trong nước ngày càng tiếp cận dễ dàng hơn với các trường đại học
danh
tiếng trên thế giới. Chính vì thế áp lực cạnh tranh trong giáo dục và đào tạo đại học
ngày càng gia tăng.
Qua tổng quan các nghiên cứu liên quan đến động lực học tập, không nhiều
nghiên cứu xem xét một cách tổng hợp các yếu tố tác động đến động lực học tập
hay
đánh giá mức độ tác động của các yếu tố này. Những nghiên trước đa phần tập
trung
vào xem xét các yếu tố riêng lẻ tác động đến động lực học tập của SV như: năng
lực
giảng viên, mục tiêu học tập của sinh viên, phương pháp giảng dạy được áp dụng
tại
cơ sở đào tạo, môi trường học tập, phương thức truyền đạt thông tin đến người học
hay nội dung giảng dạy.
Luận văn này tiến hành nghiên cứu “các yếu tố ảnh hưởng đến động lực học tập
của SV”, cụ thể đối tượng tham gia khảo sát là những SV hệ chính quy tại trường
đại
học Kinh Tế thành phố Hồ Chí Minh. Trong quá trình nghiên cứu, tác giả tiến hành
tổng hợp các yếu tố tác động đến động lực học tập từ việc nghiên cứu lý thuyết,
lược
khảo các nghiên cứu có liên quan, và tiến hành đề xuất mô hình nghiên cứu. Cuối
cùng, mục đích của nghiên cứu hướng đến việc đánh giá mức độ tác động của từng
yếu tố đến động lực học tập cùng với những hàm ý quản trị góp phần nâng cao
động
lực học của sinh viên.
4
1.2 Mục tiêu nghiên cứu
Mục tiêu tổng quát: Nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến động lực học tập của
sinh viên chính quy trường đại học Kinh Tế thành phố Hồ Chí Minh.
Mục tiêu cụ thể:
- Xác định các yếu tố ảnh hưởng đến động lực học tập của sinh viên chính quy
trường đại học Kinh Tế thành phố Hồ Chí Minh.
- Đánh giá mức độ ảnh hưởng của từng yếu tố đến động lực học tập của sinh
viên chính quy trường đại học Kinh Tế thành phố Hồ Chí Minh.
- Hàm ý quản trị cho nhà quản lý trong việc cải tiến, nâng cao chất lượng đào
tạo trong giáo dục đại học.
1.3 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu: động lực học tập của sinh viên
- Đối tượng khảo sát: sinh viên hệ chính quy tại trường đại học Kinh Tế TP
HCM.
- Phạm vi thời gian: 2015.
1.4 Phương pháp nghiên cứu
1.4.1 Nguồn dữ liệu
Dữ liệu thứ cấp: dữ liệu được thu thập từ các đề tài nghiên cứu trước có liên
quan từ các nguồn như sách, các tạp chí, thư viện điện tử.
Dữ liệu sơ cấp:
- Dữ liệu thu thập thông tin từ thảo luận nhóm với sự tham gia của 10 sinh viên
chính quy trường đại học Kinh tế TP. HCM nhằm hoàn thiện thang đo cuối
cùng để xây dựng bảng câu hỏi.
- Dữ liệu thu thập từ khảo sát thông qua bảng câu hỏi với sự tham gia của gần
200 sinh viên chính quy trường đại học Kinh tế TP.HCM, bảng câu hỏi được
xây dựng dựa trên cơ sở thang đo của các nghiên cứu trước đây, thông qua
nghiên cứu định tính điều chỉnh thang đo.
5
1.4.2 Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu được tiến hành qua 2 giai đoạn chính: (1) nghiên cứu sơ bộ bằng
phương pháp định tính và (2) nghiên cứu chính thức bằng phương pháp định
lượng.
Nghiên cứu định tính
Mục đích: khám phá (nếu có) các yếu tố tác động đến động lực học tập, xem xét
sự phù hợp của các thang đo được đề cập.
Kết quả của nghiên cứu: điều chỉ thang đo cho phù hợp với nghiên cứu định tính
ở trên và hình thành bảng câu hỏi khảo sát. Nội dung cụ thể được trình bày ở
Chương
3 của nghiên cứu này.
Nghiên cứu định lượng
Nghiên cứu chính thức được thực hiện bằng phương pháp nghiên cứu định
lượng, với công cụ là bảng câu hỏi chi tiết. Mẫu được chọn là các sinh viên trường
đại học kinh tế TP. HCM. Dữ liệu sẽ được xử lý với phần mềm SPSS 16.0. Sau khi
được mã hóa và làm sạch, tiến hành thực hiện những phân tích sau:
- Kiểm định độ tin cậy của thang đo qua hệ số Cronbach’s Alpha cho 5 yếu tố
lần lượt là hành vi giảng viên, định hướng mục tiêu học tập của sinh viên, môi
trường học tập, phương pháp giảng dạy và động lực học tập.
- Phân tích nhân tố khám phá EFA để kiểm định độ hội tụ của thang đo.
- Phân tích hồi qui bội nhằm kiểm tra sự tác động của 4 biến độc lập (hành vi
giảng viên, định hướng mục tiêu học tập, môi trường học tập, phương pháp
giảng dạy) đến biến phụ thuộc (động lực học tập).
1.5 Ý nghĩa thực tiễn của đề tài
Nghiên cứu được thực hiện nhằm tổng hợp các yếu tố tác động đến động lực
học tập của sinh viên, khác với những nghiên cứu khác khi xem xét các yếu tố tác
động dưới mức độ riêng lẻ. Điều này giúp các nhà quản lý giáo dục có cái nhìn
tổng
quan về sự tác động của các yếu tố đến động lực học tập của sinh viên.
Kết quả của nghiên cứu mang hàm ý quản trị cho người làm công tác quản lý
giáo dục, thông qua việc xác định mức độ tác động của từng yếu tố đến động lực
học
tập của sinh viên.
6
Liệu giảng viên, người luôn có sự tương tác trực tiếp với sinh viên trên giảng
đường có phải là yếu tố tác động mạnh mẽ nhất đến động lực học tập của sinh viên
hay không? Hay những tố nào thật sự góp phần làm tăng động lực học tập của sinh
viên sẽ được làm rõ trong 5 chương của luận văn này.
1.6 Kết cấu của bài nghiên cứu
Luận văn gồm 5 chương
Chương 1. Tổng quan về nghiên cứu
Chương 2. Cơ sở lý thuyết và các nghiên cứu có liên quan
Chương 3. Phương pháp nghiên cứu
Chương 4. Kết quả nghiên cứu
Chương 5. Kết luận và hàm ý quản trị
Danh mục tài liệu tham khảo
Phụ lục.
- Xem thêm -