Tài liệu Giải pháp mở rộng tín dụng doanh nghiệp nhỏ và vừa tại ngân hàng tmcp ngoại thương việt nam - chi nhánh bình dương

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP.HCM ---- K --- ĐỖ THẾ MÃI GIẢI PHÁP MỞ RỘNG TÍN DỤNG DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI NGÂN HÀNG TMCP NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM – CHI NHÁNH BÌNH DƯƠNG Chuyên ngành: Kinh tế tài chính – Ngân hàng Mã số: 60.31.12 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ NGƯỜI HƯỚNG DẪN: TS NGUYỄN NGỌC ẢNH THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH – 2009 MỤC LỤC PHẦN MỞ ĐẦU Chương 1: TỔNG QUAN VỀ TÍN DỤNG NGÂN HÀNG VÀ DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI VIỆT NAM ....................................................................................................1 1.1. Những lý luận chung về tín dụng Ngân hàng...................................................1 1.1.1.Khái niệm tín dụng............................................................................................1 1.1.1.1.Khái niệm........................................................................................................1 1.1.1.2. Phân tích vận động của một khoản tín dụng..............................................1 1.1.2. Chức năng của tín dụng..................................................................................2 1.1.2.1. Tập trung và phân phối lại vốn tiền tệ.........................................................2 1.1.2.1. Tập trung và phân phối lại vốn tiền tệ.........................................................2 1.1.2.2. Tiết kiệm tiền mặt và chi phí lưu thông cho xã hội ....................................2 1.1.2.3. Phản ánh và kiểm soát các hoạt động kinh tế............................................2 1.1.3.Vai trò của tín dụng...........................................................................................3 1.1.4. Các loại tín dụng ngân hàng ...........................................................................4 1.2. Đặc điểm của DNNVV tại Việt Nam và sự cần thiết phát triển DNNVV ...........5 1.2.1. Khái niệm về DNNVV .......................................................................................5 1.2.2. Đặc điểm của các DNNVV ...............................................................................6 1.2.3. Vai trò của DNNVV ...........................................................................................7 1.2.4. Lợi thế tiềm năng của các DNNVV .................................................................9 1.2.5. Sự cần thiết phải phát triển các DNNVV ........................................................10 1.2.6. Những hạn chế đối với sự phát triển của các DNNVV .................................11 1.2.6.1. Về phía các DNNVV.......................................................................................11 1.2.6.2. Về phía các cơ quan chức năng ..................................................................13 1.2.7. Các chính sách, chương trình trợ giúp nhằm phát triển các DNNVV .........14 1.2.7.1. Khuyến khích đầu tư ....................................................................................14 1.2.7.2. Thaønh laäp quyõ baûo laõnh tín duïng DNNVV ............................................................. 16 1.2.7.3. Maët baèng saûn xuaát .................................................................................................... 17 1.2.7.4. Mở rộng thò tröôøng vaø taêng khaû naêng caïnh tranh............................................... 18 1.2.7.5. Xuùc tieán xuaát khaåu ................................................................................................... 18 1.2.7.6. Thoâng tin tö vaán, ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc ............................................................. 19 1.2.7.7. Toå chöùc xuùc tieán phaùt trieån DNNVV...................................................................... 20 Kết luận chương 01 ...................................................................................................24 Chương 2: THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI NGÂN HÀNG TMCP NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM – CHI NHÁNH BÌNH DƯƠNG .............................................................................................................26 2.1. Tổng quan về Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam - chi nhánh Bình Dương.........................................................................................................................26 2.1.1. Giới thiệu về ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam ..............................26 2.1.2. Giới thiệu về Ngân hàng TMCP ngoại thương Việt Nam - chi nhánh Bình Dương.........................................................................................................................27 2.2. Thực trạng về hoạt động tín dụng DNNVV tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam - chi nhánh Bình Dương..............................................................28 2.2.1. Phân tích tình hình dư nợ cho vay .................................................................28 2.2.1.1. Dư nợ cho vay phân theo thành phần kinh tế ............................................30 2.2.1.2. Dư nợ cho vay phân theo ngành nghề, lĩnh vực kinh doanh....................31 2.2.1.3. Dư nợ cho vay phân theo loại tiền cho vay ................................................32 2.2.2. Phân tích tình hình dư nợ cho vay DNNVV ...................................................33 2.2.2.1. Dư nợ cho vay phân theo thành phần kinh tế ............................................34 2.2.2.2. Dư nợ cho vay phân theo ngành nghề, lĩnh vực kinh doanh....................35 2.2.2.3. Dư nợ cho vay phân theo loại tiền cho vay ................................................36 2.3. Đánh giá hoạt động tín dụng DNNVV tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam - chi nhánh Bình Dương ...........................................................................37 2.3.1. Thuận lợi...........................................................................................................37 2.3.2. Khó khăn, tồn tại và hạn chế ..........................................................................39 2.3.2.1. Về phía bản thân các doanh nghiệp ............................................................39 2.3.2.2. Về phía bản thân ngân hàng ........................................................................43 2.3.2.3. Về môi trường vĩ mô.....................................................................................49 Kết luận chương 02 ...................................................................................................53 Chương 3: GIẢI PHÁP MỞ RỘNG TÍN DỤNG DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI NGÂN HÀNG TMCP NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM - CHI NHÁNH BÌNH DƯƠNG .............................................................................................................55 3.1. Giải pháp đối với bản thân các doanh nghiệp .................................................55 3.1.1. Phải xác định mục tiêu của doanh nghiệp, có phương án kinh doanh khả thi để thuyết phục ngân hàng ...................................................................................55 3.1.2. Tạo lập được khả năng vay không có bảo đảm bằng tài sản ......................55 3.1.3. Nâng cao năng lực cạnh tranh .......................................................................57 3.1.4. Nâng cao năng lực quản lý .............................................................................59 3.1.5. Trung thực và nâng cao chất lượng báo cáo tài chính ................................59 3.1.6. Lựa chọn đúng tổ chức tín dụng....................................................................60 3.2. Các giải pháp mở rộng tín dụng của ngân hàng..............................................60 3.2.1. Đào tạo và phát triển nguồn nhân lực............................................................60 3.2.2. Tăng cường ứng dụng khoa học kỹ thuật hiện đại vào công nghệ ngân hàng .....................................................................................................................................61 3.2.3. Mở rộng mạng lưới, tích cực đổi mới phương thức kinh doanh và nâng cao khả năng tiếp cận khách hàng..................................................................................61 3.2.4. Đơn giản hơn thủ tục cho vay ........................................................................62 3.2.5. Đa dạng hóa và nâng cao chất lượng sản phẩm ..........................................62 3.2.6. Mạnh dạn cho vay không có bảo đảm bằng tài sản, kết hợp cho vay có và không có tài sản bảo đảm .........................................................................................63 3.2.7. Đẩy mạnh công tác huy động vốn..................................................................64 3.2.8. Tổ chức tốt việc xây dựng mạng lưới thông tin ...........................................66 3.2.9. Bảo đảm sự bình đẳng giữa các khách hàng................................................67 3.3. Các giải pháp hỗ trợ của Nhà Nước đối với DNNVV và hoạt động của Ngân Hàng ............................................................................................................................67 3.3.1. Xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật .................................................67 3.3.2. Tăng cường quản lý giám sát việc thực thi pháp luật và quản lý thị trường; nâng cao chất lượng, vai trò của trung tâm thông tín tín dụng của Ngân hàng Nhà nước (CIC): .........................................................................................................68 3.3.3. Xây dựng và hoàn thiện chính sách hỗ trợ các DNNVV...............................70 3.3.4. Hoàn thiện thị trường tài chính nhằm tạo thêm kênh huy động vốn ..........71 3.3.5. Đẩy mạnh và nâng cao chất lượng của hoạt động thanh tra, kiểm tra, kiểm Toán ............................................................................................................................72 3.3.6. Tăng cường phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý Nhà nước, nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ công chức .................................................................73 3.3.7. Nâng cao vai trò của các Hiệp hội ..................................................................73 3.3.8. Một số góp ý về sửa đổi một số điều luật nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các TCTD mở rộng cho vay DNNVV .........................................................................75 3.3.8.2. Đề nghị sửa đổi nghị định 163/2006/NĐ-CP ngày 29/12/2006 về giao dịch bảo đảm ......................................................................................................................76 3.3.8.3. Đề nghị sửa đổi khoản 2 điều 111 Luật đất đai năm 2003.........................76 Kết luận chương 03 ...................................................................................................77 KẾT LUẬN...................................................................................................................78 TÀI LIỆU THAM KHẢO ...............................................................................................79 DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ATM: Thẻ rút tiền tự động DNVVN: Doanh nghiệp vừa và nhỏ NHNN: Ngân hàng nhà nước QBLTD: Qũy bảo hành tín dụng TCTD: Tổ chức tín dụng TMCP: Thương mại cổ phần TNHH: Trách nhiệm hữu hạn TTCK: Thị trường chứng khoán VCB hay Vietcombank: Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam VCB Bình Dương: Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt nam – chi nhánh Bình Dương UBNN: Ủy ban nhân dân DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng 2.1a: Số liệu tín dụng qua các thời kỳ Bảng 2.1b:Tốc độ tăng trưởng tín dụng qua các thời kỳ Bảng 2.2a: Dư nợ phân theo thành phần kinh tế Bảng 2.2b: Tỷ lệ dư nợ phân theo thành phần kinh tế Bảng 2.3a: Dư nợ phân theo ngành nghê, lĩnh vực kinh doanh Bảng 2.3b: Tỷ lệ dư nợ phân theo ngành nghề, lĩnh vực kinh doanh Bảng 2.4a Dư nợ DNVVN Bảng 2.4b: Số liệu tín dụng DNVVN Bảng 2.5a: Dư nợ DNVVN phân theo thành phần kinh tế Bảng 2.5b: Tỷ lệ dư nợ DNVVN phân theo thành phần kinh tế Bảng 2.6a.Dư nợ DNVVN phân theo ngành nghề, lĩnh vực kinh doanh Bảng 2.6b: Tỷ lệ dư nợ DNVVN phân theo ngành nghề, lĩnh vực kinh doanh Bảng 2.7: Dư nợ DNVVN phân theo loại tiền cho vay LỜI MỞ ĐẦU I.Tính cấp thiết của đề tài Tín dụng ngân hàng luồn là một kênh huy động vốn quan trọng và đắc lực đối với nhiều thành phần kinh tế. Ngày càng có nhiều tổ chức kinh tế, thể nhân được tiếp cận nguồn vốn vay từ các TCTD, qua đó tăng cường được nguồn lực tài chính, nâng cao năng lực sản xuất kinh doanh, hiện đại hóa kỹ thuật, công nghệ, gáp phần thúc đẩy nền kinh tế phát triển, từng bước cải thiện và nâng cao đời sống người dân. Tuy nhiên, không phải doanh nghiệp nào cũng có thể vay vốn ngân hàng, đặc biệt là các DNVVN, vốn là những doanh nghiệp thường có nguồn vốn tự có thấp, khả năng tài chính không mạnh, tài sản đảm bảo ít hoặc không đáp ứng được các điều kiện vay vốn của TCTD. Đây là một thực tế đã tồn tại trong nhiều năm qua và nó càng phổ biến tại những TCTD lớn vốn có thương hiệu và có nhiều sự lựa chọn khi ra quyết định cho vay đối với khách hàng Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Bình Dương, trong suốt những năm qua, dư nợ tín dụng đối với DNVVN luôn chiếm một tỷ trọng rất thấp trong tổng dư nợ (chiếm dưới 20% tổng dư nợ). Chỉ các DNVVN có tình hình tài chính thật tốt, hoạt động sản xuất kinh doanh hiệu quả, đồng thời giá trị tài sản đảm bảo lớn hơn rất nhiệu so với giá trị khoản vay, tính thanh khoản của tài sản đảm bảo cao,… thì ngân hàng mới xem xét cho vay. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên như ngân hàng tích cho vay những khách hàng lớn, tình trạng thiếu nguồn nhân lực, bản thân DNVVN chưa đáp ứng đủ điều kiện cho vay,…Thực tế này đẫn đến cơ cấu tín dụng của VCB Bình Dương không tốt khi dư nợ cho vay tập trung quá nhiều vào một nhóm khách hàng lớn, rủi ro tín dụng gia tăng; đồng thời đã bỏ lỡ một mảng thị trường tín dụng DNVVN có nhiều tiềm năng trong khi một bộ phận khá lớn DNVVN có nhu cầu vốn để phát triển sản xuất kinh doanh lại không thể tiếp cận nguồn vốn của VCB Bình Dương. Vì vậy, theo nhận định của Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam nói chung, của chi nhánh Bình Dương nói riêng, việc đẩy mạnh cho vay DNVVN, cơ cấu lại danh mục cho vay theo quy mô doanh nghiệp là việc làm bức thiết. Xuất phát từ thực tiến hoạt động tín dụng tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương việt Nam – chi nhánh Bình Dương, trong khuôn khổ luận văn xin được trình bày đề tài “Giải pháp mở rộng tín dụng doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Bình Dương”. II.Mục tiêu nghiên cứu: Luận văn giải quyết các vấn đề sau: Phản ánh và đánh giá thực trạng hoạt động tín dụng DNVVN tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – chi nhánh Bình Dương. Trên cơ sở phản ánh, đánh giá đúng thực trạng hoạt động tín dụng DNVVN tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Bình Dương, dựa trên những điều kiện thực tế tại tỉnh nhà và yêu cầu tăng trưởng tín dụng một các hài hòa, bảo đảm nguyên tắc quản lý rủi ro theo chủ trương của Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam để tìm ra các giải pháp nhằm mở rộng tín dụng DNVVN tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Bình Dương. III. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu: Nghiên cứu các quy định pháp luật hiện hành liên quan đến hoạt động của các tổ chức tín dụng tại Việt Nam Nghiên cứu thực trạng hoạt động tín dụng DNVVN của Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Bình Dương trên địa bàn tỉnh Bình Dương, những thuận lợi, khó khăn trong hoạt động tín dụng DNVVN. Đề ra các giải pháp nhằm mở rộng tín dụng DNVVN TẠI Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Bình Dương. IV.Phương pháp nghiên cứu: Phương pháp nghiên cứu được sử dụng là phương pháp duy vật biện chứng, duy vật lịch sử, đồng thời vận dụng một số phương pahps như phương pháp phân tích, phương pháp so sánh, thống kê… V. Kết cấu luận văn: Ngoài phần mở đầu và kết luận, luận văn được trình bày theo kết cấu như sau: Chương 1: Tổng quan về DNVVN tại Việt Nam Chương 2: Thực trạng hoạt động tín dụng DNVVN tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Bình Dương Chương 3: Giải pháp mở rộng tín dụng DNVVN tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Bình Dương. Để minh họa cho luận văn đã sử dụng số liệu của Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Bình Dương, các báo tạp chí, các số liệu trên các trang Web, các báo cáo có liên quan đến tình hình kinh tế tỉnh Bình Dương. 1 1 Chương 1: TỔNG QUAN VỀ TÍN DỤNG NGÂN HÀNG VÀ DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI VIỆT NAM 1.1. Những lý luận chung về tín dụng Ngân hàng 1.1.1. Khái niệm tín dụng 1.1.1.1. Khái niệm: Tín dụng (credit) xuất phát từ chữ La Tinh là credo, có nghĩa là tin tưởng, là tín nhiệm. Trong thực tế cuộc sống tuỳ theo các góc độ nghiên cứu người ta có các định nghĩa khác nhau về tín dụng. Khi xem xét tín dụng như là một chức năng cơ bản của ngân hàng thì tín dụng được hiểu như sau: Tín dụng là một giao dịch về tài sản (tiền hoặc hàng hoá) giữa bên cho vay (ngân hàng và các định chế tài chính khác) và bên đi vay (cá nhân, doanh nghiệp và các chủ thể khác) trong đó bên cho vay chuyển giao tài sản cho bên đi vay sử dụng trong một thời hạn nhất định theo thoả thuận, bên đi vay có trách nhiệm hoàn trả vô điều kiện vốn gốc và lãi cho bên vay khi đến hạn thanh toán. 1.1.1.2. Phân tích vận động của một khoản tín dụng: Khi phân tích vận động của tín dụng chúng ta thấy rằng tín dụng là một giao dịch về tài sản trên cơ sở hoàn trả có các giai đoạn đặc trưng sau: Một là, tài sản giao dịch trong quan hệ tín dụng ngân hàng có thể dưới hai hình thái là bằng tiền hoặc bằng tài sản, thường được gọi chung là giá trị tín dụng. Hai là, bên cho vay khi chuyển giao giá trị tín dụng cho bên đi vay sử dụng phải có cơ sở để tin rằng bên đi vay sẽ trả đúng hạn. Ba là, giá trị hoàn trả thông thường phải lớn hơn giá trị lúc cho vay, tức người đi vay phải trả thêm phần lãi ngoài vốn gốc. Quan hệ tín dụng có thể được biểu diễn theo sơ đồ sau: 2 Cấp giá trị tín dụng (1) Người đi vay (Khách hàng) Người cho vay (Ngân hàng) Hoàn trả giá trị tín dụng + lãi (2) 1.1.2. Chức năng của tín dụng : 1.1.2.1. Tập trung và phân phối lại vốn tiền tệ: Đây là chức năng cơ bản nhất. Bằng phương pháp tín dụng hay sử dụng đòn bẩy tín dụng để tập trung các nguồn vốn tiền tệ nhàn rỗi trong xã hội rồi phân phối lại dưới hình thức cho vay để đáp ứng các nhu cầu về vốn cho các hoạt động sản xuất, kinh doanh và đời sống. Chức năng tập trung và phân phối lại vốn là chức năng cơ bản và có ý nghĩa to lớn của tín dụng đối với sự phát triển của nền kinh tế xã hội. Nhờ chức năng tập trung và phân phối lại tiền tệ của tín dụng mà phần lớn nguồn tiền trong xã hội từ chỗ là tiền “nhàn rỗi” một cách tương đối đã được huy động và sử dụng cho các nhu cầu của sản xuất và đời sống, làm cho hiệu quả sử dụng vốn trong toàn xã hội tăng 1.1.2.2. Tiết kiệm tiền mặt và chi phí lưu thông cho xã hội: Hoạt động tín dụng mà cơ bản và trước hết là tín dụng ngân hàng thì sẽ gây ra một hiệu ứng như sau: Thu hút nhiều đơn vị và nhiều cá nhân mở tài khoản tiền gửi. Số lượng tài khoản sẽ ngày càng gia tăng và tiền mặt trong nền kinh tế xã hội sẽ giảm đi một cách tương ứng. Nhờ đó sẽ tiết kiệm chi phí in ấn, bảo quản tiền mặt, tạo ra văn minh tiền tệ, có lợi cho xã hội. Khi nhiều đơn vị, nhiều tổ chức cá nhân mở tài khoản ở ngân hàng thì hầu hết các khoản giao dịch, thanh toán sẽ được thực hiện dưới hình thức chuyển khoản. Nó đảm bảo an toàn, chính xác, mang lại nhiều lợi ích lớn cho xã hội, tạo điều kiện cho nền kinh tế - xã hội phát triển. 1.1.2.3. Phản ánh và kiểm soát các hoạt động kinh tế: Đây là chức năng phát sinh từ hai chức năng nói trên, tín dụng phát triển được là dựa trên cơ sở của sự tín nhiệm. Sự tín nhiệm đó phải có nền tảng, phải có cơ sở là 3 thực tiễn hoạt động của các đơn vị, cá nhân và thực tiễn đó thể hiện qua các báo cáo tài chính. Khi vốn tín dụng vận động từ chủ thể này sang chủ thể khác, cụ thể là từ người cho vay sang người đi vay thì nó đòi hỏi người đi vay phải sử dụng đúng mục đích và phải đảm bảo mang lại hiệu quả để không những tạo ra thu nhập cho chính người sử dụng vốn mà còn để thực hiện nghĩa vụ của mình đối với người cho vay. Tất cả những điều nói trên đòi hỏi hoạt động của tín dụng phải được kiểm soát chặt chẽ để qua đó có thể phát hiện và ngăn chặn những hiện tượng tiêu cực để trước hết là làm cho các quan hệ tín dụng được thực hiện một cách bình thường, và tiếp theo phải mang lại hiệu quả cao cho xã hội và cho các chủ thể quan hệ tín dụng. 1.1.3.Vai trò của tín dụng Nói đến vai trò của tín dụng, nghĩa là nói đến tác động của tín dụng đối với nền kinh tế xã hội. Vai trò của tín dụng bao gồm các vai trò cơ bản sau: - Một là, tín dụng góp phần thúc đẩy sản xuất lưu thông hàng hóa phát triển: w Đối với doanh nghiệp: tín dụng góp phần cung ứng vốn, bao gồm: vốn cố định và vốn lưu động. w Đối với dân chúng: tín dụng là cầu nói giữa tiết kiệm và đầu tư. w Đối với toàn xã hội: tín dụng làm tăng hiệu suất sử dụng đồng vốn. - Hai là, tín dụng góp phần ổn định tiền tệ, ổn định giá cả. - Ba là, tín dụng góp phần ổn định đời sống, tạo công ăn việc làm và ổn định trật tự xã hội. - Cuối cùng có thể nói tín dụng còn có vai trò quan trọng để mở rộng và phát triển các mối quan hệ kinh tế đối ngoại và mở rộng giao lưu quốc tế. Sự phát triển của tín dụng không những ở trong phạm vi quốc nội mà còn mở rộng ra phạm vi quốc tế, nhờ đó thúc đẩy mở rộng và phát triển quan hệ kinh tế đối ngoại, nhằm giúp đỡ và giải quyết các nhu cầu lẫn nhau trong quá trình đi lên của mỗi nước, làm cho các nước có điều kiện xích lại gần nhau hơn và cùng nhau phát triển. Mở rộng tín dụng DNNVV: Mở rộng tín dụng DNNVV là việc các TCTD tăng cường thực hiện cung cấp các sản phẩm tín dụng thể hiện trên các khía cạnh: - Cho vay nhiều hơn (hạn mức tín dụng cao hơn), tỷ lệ cho vay cao hơn 4 - Quan hệ với nhiều khách hàng hơn - Mở rộng tín dụng về mặt đối tượng khách hàng và phạm vi vị trí địa lý - Cung ứng đa dạng hơn các sản phẩm tín dụng: cho vay, bảo lãnh, bao thanh toán, chiết khấu,… Qua đó các DNNVV dễ dàng hơn trong việc tiếp cận các sản phẩm tín dụng của TCTD. Vai trò của tín dụng ngân hàng đối với DNNVV: - Cung ứng vốn lưu động để đảm bảo cho DNNVV họat động sản xuất kinh doanh liên tục; cung ứng vốn cố định cho DNNVV đầu tư mở rộng sản xuất, phát triển doanh nghiệp, qua đó làm giảm tình trạng tín dụng ngầm - Giúp DNNVV hiện đại hóa công nghệ sản xuất, thúc đẩy sự ra đời của các ngành sản xuất mới, nâng cao sức cạnh tranh của DNNVV. - Hỗ trợ DNNVV ở nông thôn trong việc cơ giới hóa, thâm canh tăng vụ, chuyển đổi giống cây trồng, vật nuôi, … Sản xuất tập trung các sản phẩm có chất lượng cao, có lợi thế trong xuất khẩu - Giúp DNNVV kiểm soát được nguồn vốn, sử dụng đồng vốn hiệu quả hơn qua đó giảm thiểu rủi ro, tăng hiệu quả nền kinh tế. 1.1.4. Các loại tín dụng ngân hàng Phân loại tín dụng (ở đây chỉ phân loại cho vay mà không đề cập các hình thức tín dụng khác như bảo lãnh, chiết khấu,…) thường được chia ra các loại sau: - Cho vay bất động sản là loại cho vay liên quan đến việc mua sắm và xây dựng bất động sản nhà ở, đất đai, bất động sản trong lĩnh vực công nghiệp, thương mại và dịch vụ. - Cho vay công nghiệp và thương mại là cho vay ngắn hạn để bổ sung vốn lưu động cho các doanh nghiệp trong lĩnh vực công nghiệp, thương mại và dịch vụ. - Cho vay nông nghiệp là loại cho vay để trang trải các chi phí sản xuất như phân bón, thuốc trừ sâu, giống cây trồng, thức ăn gia súc, lao động, nhiên liệu, … - Cho vay các định chế tài chính bao gồm cấp tín dụng cho các ngân hàng, công ty tài chính, công ty cho thuê tài chính, công ty bảo hiểm, quỹ tín dụng và các định chế tài chính khác. 5 - Cho vay cá nhân là cho vay để đáp ứng các nhu cầu tiêu dùng như mua sắm các vật dụng, các khoản cho vay để bù đắp các chi phí đời sống thông qua phát hành thẻ tín dụng. Căn cứ thời hạn cho vay, tín dụng được chia làm ba loại như sau: - Cho vay ngắn hạn: thời gian cho vay tối đa là 12 tháng. - Cho vay trung hạn: thời gian cho vay từ trên 12 tháng đến 60 tháng. - Cho vay dài hạn: thời gian cho vay trên 60 tháng. Căn cứ mức độ tín nhiệm đối với khách hàng cho vay được chia làm hai loại: - Cho vay không có bảo đảm bằng tài sản: là loại cho vay không có tài sản thế chấp, cầm cố hoặc bảo lãnh của bên thứ ba, việc cho vay chỉ dựa vào uy tín của khách hàng. - Cho vay có bảo đảm là loại cho vay dựa trên cơ sở các bảo đảm như thế chấp, cầm cố hoặc bảo lãnh của bên thức ba. 1.2. Đặc điểm của DNNVV tại Việt Nam và sự cần thiết phát triển DNNVV 1.2.1. Khái niệm về DNNVV Thực ra không có một sự phân loại chung nào được thống nhất trên bình diện quốc tế về những gì cấu thành nên một doanh nghiệp “ nhỏ” và “vừa ”. Các khái niệm và việc phân loại thay đổi từ nước này qua nước khác. Quy mô của một doanh nghiệp thường được xác định bởi nhiều chỉ tiêu khác nhau, bao gồm: tài sản, số người lao động, cơ cấu vốn của chủ sở hữu, nguồn, loại hình tài trợ và lĩnh vực doanh nghiệp hoạt động. Tại Việt Nam theo Nghị Định số 56/2009/NĐ-CP ngày 30/06/2009 thì DNNVV được định nghĩa như sau: Doanh nghiệp nhỏ và vừa là cơ sở kinh doanh đã đăng ký kinh doanh theo quy định pháp luật, được chia thành ba cấp: siêu nhỏ, nhỏ, vừa theo quy mô tổng nguồn vốn (tổng nguồn vốn tương đương tổng tài sản được xác định trong bảng cân đối kế toán của doanh nghiệp) hoặc số lao động bình quân năm (tổng nguồn vốn là tiêu chí ưu tiên), cụ thể như sau: 6 Quy mô Doanh nghiệp nhỏ Doanh nghiệp siêu nhỏ Số lao động Tổng nguồn vốn Số lao động I. Nông, lâm nghiệp và thủy sản 10 người trở xuống 20 tỷ đồng trở xuống II. Công nghiệp và xây dựng 10 người trở xuống III. Thương mại 10 người trở và dịch vụ xuống Khu vực Doanh nghiệp vừa Tổng nguồn vốn Số lao động từ trên 10 người đến 200 người từ trên 20 tỷ đồng đến 100 tỷ đồng từ trên 200 người đến 300 người 20 tỷ đồng trở xuống từ trên 10 người đến 200 người từ trên 20 tỷ đồng đến 100 tỷ đồng từ trên 200 người đến 300 người 10 tỷ đồng trở xuống từ trên 10 người đến 50 người từ trên 10 tỷ đồng đến 50 tỷ đồng từ trên 50 người đến 100 người Như vậy theo định nghĩa trên DNNVV là loại hình doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh kế và chịu ảnh hưởng của các Luật sau: - Luật doanh nghiệp. - Luật doanh nghiệp Nhà Nước. - Luật hợp tác xã. - Các hộ kinh doanh cá thể đăng ký theo Nghị Định số 02/2000/NĐ-CP ngày 02/02/2000 của Chính Phủ về đăng ký kinh doanh. Qua đó ta thấy các DNNVV hoạt động rất đa dạng trên mọi lĩnh vực hoạt động và đa dạng hóa các ngành nghề. Ở Việt Nam hiện nay khi nói đến DNNVV người ta chỉ chú ý đến quy mô nguồn vốn đăng ký kinh doanh và quy mô lao động chứ không chú ý đến thành phần kinh tế. Tuy nhiên theo định nghĩa của thông lệ quốc tế thì “các DNNVV” là từ chỉ dùng để dành riêng cho các xí nghiệp thuộc thành phần kinh tế tư nhân. 1.2.2. Đặc điểm của các DNNVV Từ định nghĩa trên ta thấy các DNNVV có một số đặc điểm sau: - Các DNNVV được phân bổ rộng khắp trên địa bàn cả nước, nó không tập trung vào một số khu vực cũng như lĩnh vực sản xuất nhất định. Nó đa dạng hoá về loại hình hoạt động và hình thức tổ chức, không phân biệt thành phần kinh tế. 7 - Có bộ máy quản lý gọn nhẹ, công tác điều hành thường mang tính trực tiếp, ở một số doanh nghiệp người quản lý ngoài chức năng quản lý doanh nghiệp còn kiêm luôn một số vị trí khác vì vậy làm cho mối quan hệ giữa người lao động và quản lý rất chặt chẽ. - Quy mô sản xuất nhỏ, có tính năng động, linh hoạt, nhạy cảm với những thay đổi của thị trường. - Hoạt động chủ yếu ở các ngành thủ công mỹ nghệ, gia công may mặc, sản xuất các thiết bị linh kiện điện tử; thường kinh doanh các ngành hàng nhỏ, mới, có giá trị thấp mà các doanh nghiệp lớn thường không chú ý như: thực phẩm (giò chả, ruốc, bánh đa…), các ngành chế biến nông sản, gia công may mặc,… - Dễ thành lập doanh nghiệp do đòi hỏi vốn ít, diện tích mặt bằng không nhiều, các điều kiện sản xuất đơn giản và dễ chuyển hướng kinh doanh. - Các DNNVV có khả năng tạo việc làm tăng, nó được xem là cần tập trung nhiều lao động hơn các doanh nghiệp lớn. - Sẵn sàng đầu tư vào các lĩnh vực mới: các DNNVV dễ dàng đổi mới trang thiết bị, công nghệ, thích ứng với cuộc cách mạng khoa học công nghệ. Từ những đặc điểm này có thể thấy các DNNVV có vai trò quan trọng đối với sự nghiệp phát triển kinh tế xã hội. 1.2.3. Vai trò của DNNVV Nền kinh tế nước ta đang trong giai đoạn chuyển mình trên đà hội nhập phát triển kịp thời với kinh tế các nước trên thế giới. Vì vậy Nhà nước ta hết sức quan tâm đến sự phát triển của các doanh nghiệp trong nước mà đặc biệt là các DNNVV. Theo Nghị định số 90/2001/NĐ-CP ngày 23 tháng 11 năm 2001 của Chính Phủ về trợ giúp phát triển các DNNVV thì phát triển DNNVV là một nhiệm vụ quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Có thể thấy các DNNVV có vai trò quan trọng không những đối với nền kinh tế mà còn đối với xã hội. - Thứ nhất là vai trò đối với nền kinh tế ở Việt Nam: + Các DNNVV có vai trò quan trọng không những đối với sự phát triển của nền kinh tế mà còn có vai trò đặc biệt quan trọng đối với xã hội. Đối với nền kinh tế, 8 hàng năm các DNNVV đóng góp khoảng 40% GDP của cả nước, đóng góp tới hơn 30% tổng giá trị sản lượng công nghiệp, chiếm hơn 80% tổng mức bán lẻ, 64% tổng lượng vận chuyển hàng hoá và gần 100% giá trị sản lượng hàng hoá một số ngành như: chiếu, cói, giày dép, hàng thủ công mỹ nghệ, thu hút khoảng 50,13% tổng số lao động trong doanh nghiệp, vốn chiếm 28,92%, doanh thu chiếm 22,07%, lợi nhuận chiếm 11,78% và nộp ngân sách nhà nước chiếm 17,46% (nguồn: văn bản báo cáo Thủ tướng ngày 29/09/2008 của Ngân hàng Nhà nước về tình hình vay, trả nợ tín dụng của các DNNVV) + Các DNNVV góp phần cung cấp một khối lượng lớn các sản phẩm vừa đa dạng vừa phong phú, nâng cao khả năng cạnh tranh trên thị trường… đã tạo nên động lực thúc đẩy sự tăng trưởng của nền kinh tế. + Với sự đa dạng của các thành phần kinh tế, các DNNVV đã tạo ra một môi trường kinh doanh hấp dẫn đối với các nhà đầu tư trong nước lẫn nước ngoài, góp phần thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế đất nước + Các DNNVV không chỉ có các doanh nghiệp nhà nước mà còn có các doanh nghiệp tư nhân, công ty TNHH, hộ kinh doanh cá thể. Vì vậy các DNNVV có điều kiện được tiếp xúc trực tiếp với nguồn vốn tự có trong dân, gây được niềm tin để có thể huy động được vốn vì họ có thể là bạn bè, anh em, hay thậm chí là những người cùng chung chí hướng làm ăn. Hoặc cũng có thể họ tự bỏ vốn ra tự mình kinh doanh. + Ngoài ra các DNNVV còn có vai trò là nơi để các doanh nghiệp trẻ có thể phát huy được tính sáng tạo, tự chủ trong kinh doanh của mình góp phần giúp nền kinh tế đào tạo, chọn lọc thử thách các nhà kinh doanh trên mặt trận sản xuất kinh doanh. - Thứ hai là vai trò đối với xã hội: + Với chính sách đổi mới và sắp xếp lại doanh nghiệp Nhà nước của Chính Phủ, các doanh nghiệp Nhà nước nào làm ăn không có hiệu quả nhiều năm liền thì sẽ cho ngừng hoạt động sản xuất kinh doanh hoặc chuyển đổi sang các thành phần kinh tế khác. Chính điều này đã làm cho xã hội dôi thừa ra một số lượng lao động đáng kể. Trong hoàn cảnh này các DNNVV ngoài quốc doanh trở thành nơi giải quyết nhu cầu 9 về việc làm cho số lao động được tinh giảm trong các doanh nghiệp và hệ thống hành chánh Nhà nước. + Ngoài ra các DNNVV còn là nơi tạo việc làm cho số lớn những người mới tham gia vào lực lượng lao động hàng năm. Nhìn chung các DNNVV Việt Nam là nguồn chủ yếu tạo ra việc làm trong tất cả các lĩnh vực. Với việc tuyển dụng gần một triệu lao động các DNNVV Việt Nam chiếm 49% lực lượng lao động trong tất cả các loại hình doanh nghiệp. Có thể nói các DNNVV Việt Nam đã thu hút nguồn lao động rộng khắp trên phạm vi toàn quốc. Riêng vùng duyên hải miền trung, tỷ lệ lao động làm việc tại các DNNVV so với tổng số lao động làm việc ở tất cả các doanh nghiệp đạt mức cao nhất là 67% , khu vực Đông nam Bộ có tỷ lệ thấp nhất cũng là 44%. + Vì có nhiều người kiếm kế sinh nhai từ các DNNVV hơn là từ việc làm cho các doanh nghiệp lớn do đó đem lại sự phân phối của cải bình đẳng hơn trong xã hội. Các DNNVV được xem như là những đơn vị sản xuất ra các hàng hoá tiêu dùng đơn giản có chi phí thấp cho những người có thu nhập thấp, vì vậy các DNNVV được xem như là có chức năng phân phối lại thu nhập và hàng hoá tiêu dùng cơ bản trong xã hội. + Sự phát triển của các DNNVV được xem như là một phương pháp chống lại sự tập trung vào các ngành và xu hướng thiên về các đô thị, thành phố lớn, thúc đẩy hoạt động kinh tế và việc làm trong khu vực nông thôn. 1.2.4. Lợi thế tiềm năng của các DNNVV Ngoài những vai trò quan trọng với nền kinh tế và xã hội, các DNNVV còn có những lợi thế tiềm tàng khác mà các doanh nghiệp lớn không có dược, đó là lợi thế như sau: - Sử dụng các yếu tố sản xuất hiệu quả hơn: các DNNVV sử dụng các yếu tố đầu vào như vốn, lao động, tài nguyên,… hiệu quả hơn do việc lựa chọn các nhân tố sản xuất phù hợp với tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh của mình hơn doanh nghiệp lớn. Bởi vì đối với doanh nghiệp việc lựa chọn các yếu tố sản xuất là rất quan trọng, nó ảnh hưởng đến tình hình sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp. Do đó các DNNVV thường quan tâm nhiều đến việc lựa chọn các yếu tố đầu vào nên nó có khả năng toàn dụng các nguồn lực mà các doanh nghiệp khác bỏ ra. 10 - Tiết kiệm được ngoại hối: đa số các DNNVV không đủ vốn để nhập các thiết bị công nghệ sản xuất ở nước ngoài nên chủ yếu là sử dụng nhiều công nghệ trong nước. Vì vậy DNNVV đòi hỏi ít ngoại tệ hơn cho việc nhập khẩu máy móc thiết bị, nhưng lại có khuynh hướng sử dụng nhiều nguyên liệu. Và sự đóng góp của các DNNVV đối với khối lượng hàng xuất khẩu là không đáng kể, nhưng sản phẩm và dịch vụ xuất khẩu của họ có ý nghĩa rõ rệt đối với xã hội đó là việc làm và sử dụng nguyên liệu trong nước. - Thúc đẩy các mối liên kết trong nền kinh tế và tăng hợp đồng phụ giữa các DNNVV với các doanh nghiệp lớn tạo điều kiện giúp đỡ cùng nhau phát triển. - Có lợi thế tận dụng và làm tăng tiền tiết kiệm trong nước vì đa số các chủ doanh nghiệp khi mới thành lập đi vào hoạt động, họ sử dụng các khoản tiết kiệm của mình và gia đình đã dành dụm được bấy lâu nay. 1.2.5. Sự cần thiết phải phát triển các DNNVV Qua phân tích về đặc điểm của các DNNVV, vai trò và những lợi thế của các DNNVV ta thấy môi trường kinh tế nước ta hiện nay rất thích hợp cho sự phát triển các DNNVV. Các DNNVV đem lại nhiều lợi ích cho sự phát triển của nền kinh tế của đất nước, đồng thời có những đặc điểm hấp dẫn có thể trợ giúp Chính Phủ trong việc thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế, xây dựng một xã hội công bằng hơn. Chính Phủ các nước cũng như Chính phủ Việt Nam đã nhận thức được tầm quan trọng của khu vực DNNVV đối với nền kinh tế trong điều kiện các DNNVV đã trải qua sự điều chỉnh và chuyển đổi sang nền kinh tế thị trường. Vì vậy sự quan tâm đến việc thúc đẩy sự phát triển các doanh nghiệp này ngày càng tăng. Ngoài việc ban hành Nghị định 90/2001/NĐ-CP (đã được thay thế bằng Nghị định 56/2009/NĐ-CP) về trợ giúp phát triển DNNVV thì dựa trên cơ sở đó Hội đồng khuyến khích phát triển DNNVV và Cục phát triển DNNVV đã ra đời theo quyết định số 12/2003/QĐ-TTg và quyết định số 562/QĐ-KH để tạo điều kiện thuận lợi nhất thúc đẩy sự phát triển của các DNNVV. Nền kinh tế nước ta đi lên nền kinh tế thị trường từ nền sản xuất nông nghiệp lạc hậu. Đến nay, hơn 70% lực lượng lao động làm việc trong lĩnh vực sản xuất nông 11 nghiệp. Sản xuất chủ yếu là nhỏ bé của các hộ gia đình nên việc mở rộng và phát triển DNNVV rất phù hợp với thực tế nền kinh tế Việt Nam. 1.2.6. Những hạn chế đối với sự phát triển của các DNNVV Mặc dù có các lợi thế của khu vực kinh tế vừa và nhỏ đối với nền kinh tế và xã hội, nhưng vẫn còn có những vấn đề lớn mà các DNNVV đang gặp phải. 1.2.6.1. Về phía các DNNVV: a/ Thiếu vốn là khó khăn lớn nhất: Hiện nay các DNNVV mặc dù đã được Chính phủ tạo điều kiện và cơ hội để phát triển (đã có quyết định số 14/2009/QĐ-TTg ngày 21/01/2009 ban hành quy chế bảo lãnh cho doanh nghiệp vay vốn của ngân hàng thương mại: áp dụng đối với các doanh nghiệp có vốn điều lệ tối đa 20 tỷ đồng và sử dụng tối đa 500 lao động; hay chương trình hỗ trợ lãi suất được chỉ đạo chú trọng đến các DNNVV, ...) nhưng do mới áp dụng thời gian chưa lâu nên hiệu quả chưa thật sự rõ ràng, vì vậy vấn đề về tài chính của các doanh nghiệp vẫn chưa nhận được sự hỗ trợ thích đáng. Do đó tình trạng thiếu vốn vẫn là khó khăn lớn nhất và phổ biến nhất của các DNNVV. Qui mô về vốn của các DNNVV rất nhỏ, nguồn vốn hạn chế nên khi các doanh nghiệp muốn mở rộng qui mô sản xuất thì luôn gặp trở ngại lớn về vốn. Theo điều tra thì số DNNVV chiếm gần 96% trong tổng số các doanh nghiệp, tuy nhiên trong đó doanh nghiệp vừa chỉ chiếm có 17,31% còn lại là doanh nghiệp nhỏ. Theo văn bản báo cáo Thủ tướng ngày 29/09/2008 của Ngân hàng Nhà nước về tình hình vay, trả nợ tín dụng của các DNNVV, trong số 163.673 DNNVV hiện đang có quan hệ tín dụng với ngân hàng thì vốn tự có bình quân của 01 doanh nghiệp chỉ là 1,33 tỷ đồng. Như vậy qui mô vốn nói chung của các doanh nghiệp này là rất nhỏ. b/ Trình độ công nghệ còn lạc hậu: Trình độ quản lý kém, hiệu quả và sức cạnh tranh yếu, ít đầu tư vào lĩnh vực sản xuất. Hoạt động đầu tư chủ yếu vào những ngành thủ công thô sơ, thâm dụng lao động nhiều hơn là thâm dụng vốn và kỹ thuật. Phần lớn các doanh nghiệp này có công nghệ đang sử dụng lạc hậu so với mức trung bình của thế giới từ 3 – 4 thế hệ. c/ Khả năng cạnh tranh và hiệu quả hoạt động của các DNNVV còn thấp, thị trường tiêu thụ còn nhiều bất cập: 12 Khả năng cạnh tranh và hiệu quả hoạt động của các DNNVV còn thấp vì những lý do sau đây: - Năng suất lao động thấp, chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm cao. - Quy mô vốn và năng lực tài chính (kể cả vốn của chủ sở hữu và tổng nguồn vốn) của nhiều DN còn rất nhỏ bé, vừa kém hiệu quả, vừa thiếu tính bền vững. - Nhận thức và sự chấp hành luật pháp còn hạn chế. Một số khá lớn DNNVV còn chưa chấp hành nghiêm chỉnh các quy định của pháp luật, đặc biệt là các quy định về thuế, quản lý tài chính, quản lý nhân sự, chất lượng hàng hoá và sở hữu công nghiệp. - Sự yếu kém về thương hiệu đã góp phần làm yếu khả năng cạnh tranh. Hầu hết các DNNVV ở Việt Nam chưa xây dựng được các thương hiệu mạnh, chưa khẳng định được uy tín và khả năng cạnh tranh trên thị trường khu vực và quốc tế. Thị trường tiêu thụ của doanh nghiệp còn nhiều hạn chế như thị trường chưa đa dạng, nhiều doanh nghiệp còn quá phụ thuộc vào một vài nhà bao tiêu; thị trường tiêu thụ chưa ổn định và chưa có tính bền vững, nhiều doanh nghiệp còn làm ăn theo kiểu “chụp giật”, “ăn xổi”, chưa coi trọng chữ tín trong kinh doanh. Đặc biệt hiện nay, khi kinh tế thế giới rơi vào khủng hoảng, lạm phát cao và kéo dài,… thì những yếu kém trên càng bộc lộ rõ. Rất nhiều doanh nghiệp đã phải phá sản hoặc ngừng hoạt động, giá các mặt hàng nguyên liệu, nhiên liệu như xăng dầu, sắt, thép, nhựa… tăng nhanh khiến giá cả sản phẩm hàng hoá, dịch vụ theo đó cũng tăng lên. Tình hình lãi suất, tỷ giá biến động hết sức phức tạp, nằm ngoài khả năng dự báo đối với tất cả các doanh nghiệp và ngân hàng thương mại. Khả năng tiếp cận nguồn vốn vay ngân hàng giai đoạn nửa cuối năm 2008 đối với các doanh nghiệp là vô cùng khó khăn (dù có vay với lãi suất cao ngất ngưởng),… Thị trường tiêu thụ là vấn đề hết sức nan giải, khi hầu hết các thị trường trên thế giới và cả trong nước đang thắt chặt chi tiêu, sức tiêu thụ giảm rất mạnh do nhu cầu của thị trường sụt giảm nhằm đối phó với khủng hoảng. Vì vậy, dù Chính phủ đã thực hiện gói giải pháp kích cầu trị giá hàng tỷ USD thông qua hỗ trợ lãi suất (doanh nghiệp được vay vốn với lãi suất rất thấp, sau khi bù lãi suất chỉ còn khoảng 6%/năm), được ngân hàng phát triển bảo lãnh vay vốn,… tuy nhiên doanh nghiệp vẫn chưa mặn mà với việc vay vốn để phát triển 13 sản xuất kinh doanh. Nguyên nhân chính là và căn cơ là do doanh nghiệp chưa giải quyết được vấn đề gốc rễ là thị trường tiêu thụ. d/ Hoạt động quản lý của Doanh nghiệp còn nhiều bất cập: Do chế độ về thuế của nhà nước ta còn nhiều bất cập, vì vậy các DNNVV tìm mọi cách trốn thuế để đem lợi ích cho doanh nghiệp của mình. Thực trạng hiện nay phần lớn các doanh nghiệp của ta kể cả doanh nghiệp lớn hay vừa và nhỏ, chế độ sổ sách kế toán chủ yếu là kế toán tài chính. Còn về kế toán quản trị hay kế toán chi phí rất ít công ty áp dụng. Vì vậy các doanh nghiệp khó có thể nhìn nhận một cách chính xác kết quả hoạt động của mình. Do đó đường lối kế hoạch phát triển của doanh nghiệp khó có thể đem lại được kết quả như ý muốn của chủ doanh nghiệp. Doanh nghiệp cũng còn hạn chế tiếp cận thông tin và kiến thức về thị trường. Ngoài ra, trình độ quản lý của đội ngũ ban lãnh đạo DNNVV còn nhiều hạn chế, hầu hết chưa được đầu tư học hỏi, nâng cao trình độ quản lý, việc điều hành doanh nghiệp còn nặng tính chất gia đình, không chuyên nghiệp. 1.2.6.2. Về phía các cơ quan chức năng: a/ Cơ chế chính sách, thủ tục thành lập doanh nghiệp: Hiện nay, dù luật doanh nghiệp đã tạo ra những bước đột phá trong đổi mới tư duy, cải cách thể chế và thủ tục hành chính trong quản lý nhà nước đối với doanh nghiệp, nhưng vẫn còn một số hạn chế, không ít thủ tục gia nhập thị trường còn bất hợp lý, chi phí cao, thời gian kéo dài, nhất là trong các ngành nghề kinh doanh có điều kiện. Không ít các cơ quan chức năng, cán bộ, công chức còn tuỳ tiện đặt thêm nhiều thủ tục hành chính phiền hà, làm lỡ thời cơ gây tốn kém cho doanh nghiệp. b/ Sự bất hợp lý về chính sách thuế và môi trường đầu tư: Hiện nay tính hấp dẫn của môi trường đầu tư tại Việt Nam đang có dấu hiệu giảm đối với các nhà đầu tư nước ngoài. Đó là do cơ sở hạ tầng kém phát triển; do thủ tục hành chính; do tính minh bạch thông tin; sự bảo hộ của nhà nước ta đối với các công ty độc quyền nhà nước, các ngành nghề then chốt như điện, nước,… Đứng trước sự bảo hộ này, các nhà đầu tư, đặc biệt là các nhà đầu tư nhỏ, các DNNVV không có nhiều đối thủ cạnh tranh trong việc giành lấy thị trường. Các DNNVV cũng không đủ điều kiện theo qui định của pháp luật để đầu tư vào các ngành này.