Kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty CP LICOGI13
Lêi më ®Çu
Mét vµi thËp niªn gÇn ®©y, nÒn kinh tÕ níc ta cã tèc ®é t¨ng trëng nhanh
chãng trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, bªn c¹nh ®ã chóng ta còng thu ®îc nguån vèn
®Çu t lín níc ngoµi. Do ®ã vèn ®Çu t cho ngµnh x©y dùng c¬ b¶n còng t¨ng
nhanh.
X©y dùng c¬ b¶n (XDCB) lµ ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt t¹o c¬ së vµ tiÒn ®Ò
ph¸t triÓn cho nÒn kinh tÕ Quèc d©n. Hµng n¨m ngµnh XDCB thu hót gÇn 30%
tæng sè vèn §Çu t cña c¶ níc. víi nguån vèn ®Çu t lín nh vËy cïng víi ®Æc ®iÓm
s¶n xuÊt cña ngµnh lµ thêi gian th× c«ng kÐo dµi vµ thêng trªn quy m« lín ®· ®Æt
ra vÊn ®Ò lín ph¶i gi¶i quyÕt lµ: "Lµm sao ph¶i qu¶n lý vèn tèt, cã hiÖu qu¶ kh¾c
phôc t×nh tr¹ng thÊt tho¸t vµ l·ng phÝ trong s¶n xuÊt thi c«ng, gi¶m chi phÝ h¹ gi¸
thµnh, t¨ng tÝnh c¹nh tranh cho doanh nghiÖp.
Mét trong nh÷ng c«ng cô ®¾c lùc ®Ó qu¶n lý cã hiÖu qu¶ ®ã lµ kÕ to¸n víi
phÇn hµnh c¬ b¶n lµ h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm.
H¹ch to¸n kÕ to¸n cã vai trß hÕt søc quan träng trong qu¸ tr×nh qu¶n lý, nã
cung cÊp c¸c th«ng tin tµi chÝnh cho ngêi qu¶n lý ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt
kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp nãi chung vµ c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p nãi
riªng, gióp cho l·nh ®¹o ra nh÷ng quyÕt ®Þnh qu¶n lý hîp lý vµ ®ång thêi kiÓm
tra sù ®óng ®¾n cña c¸c quyÕt ®Þnh ®ã sao cho doanh nghiÖp lµm ¨n cã l·i vµ
®øng v÷ng trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh cña c¬ chÕ thÞ trêng.
Nh÷ng viÖc ®ã chØ cã thÓ thùc hiÖn ®îc trªn c¬ së h¹ch to¸n chi phÝ s¶n
xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm gióp Ých rÊt nhiÒu cho h¹ch to¸n kinh tÕ néi bé
cña doanh nghiÖp. Sö dông hîp lý th«ng tin nµy sÏ t¹o ®ßn bÈy kinh tÕ t¨ng
n¨ng suÊt lao ®éng, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, t¨ng hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña doanh
nghiÖp. Trong doanh nghiÖp x©y l¾p th«ng tin nµy lµ c¬ së kiÓm so¸t vèn ®Çu
t XDCB. H¬n n÷a víi Nhµ níc th× th«ng tin nµy lµm c¬ së thu thu. V× vËy viÖc
tæ chøc c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ c«ng
viÖc quan trong gióp cho doanh nghiÖp ®¸nh gi¸ ®îc hiÖu qu¶ cña yÕu tè (tõng
®ång) chi phÝ ph¶i bá ra, tõ ®ã cã ®îc c¸c quyÕt ®Þnh chÝnh x¸c trong viÖc tæ
chøc vµ ®iÒu hµnh s¶n xuÊt.
VÒ thùc tËp t¹i c«ng ty c¬ giíi vµ x©y l¾p 13 - Tæng c«ng ty x©y dùng
vµ ph¸t triÓn h¹ tÇng - LICOGI, trong giai ®o¹n ®¬n vÞ ®ang tiÕn hµnh c¸c biÖn
ph¸p tæ chøc vµ qu¶n lý trong c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n nh»m n©ng cao hiÖu
1
qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. §Ó vËn dông kiÕn thøc ®· häc mét c¸ch thiÕt thùc
vµo c«ng t¸c qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh cña ®¬n vÞ, gióp cho c«ng t¸c tæ
chøc h¹ch to¸n kÕ to¸n ngµy cµng hoµn thiÖn h¬n. Trong ®iÒu kiÖn h¹n chÕ vÒ
thêi gian vµ ®Ó cã thÓ tËp trung vµo mét vÊn ®Ò mµ c«ng ty ®ang chó träng ®ã
lµ ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cña c¸c chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh, em ®· cè g¾ng ®i s©u
nghiªn cøu chuyªn ®Ò:
"KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm" víi
viÖc t¨ng cêng qu¶n trÞ doanh nghiÖp t¹i c«ng ty c¬ giíi & x©y l¾p 13 thuéc
Tæng c«ng ty LICOGI.
Néi dung chuyªn ®Ò gåm cã ba phÇn:
PhÇn I: T×nh h×nh chung vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm
trong s¶n xuÊt kinh doanh.
PhÇn II: Tæ chøc h¹ch to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n
phÈm x©y l¾p t¹i c«ng ty c¬ giíi vµ x©y l¾p 13.
PhÇn III: Mét sè kiÕn nghÞ gãp phÇn nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c tæ chøc
h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty.
2
PhÇn thø nhÊt
Lý luËn chung vÒ h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸
thµnh s¶n phÈm trong s¶n xuÊt kinh doanh.
A. C¬ së lý luËn vÒ tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh.
I. §Æc ®iÓm ngµnh x©y dùng c¬ b¶n t¸c ®éng ®Õn c«ng t¸c
h¹ch to¸n kÕ to¸n.
Trong nh÷ng n¨m thùc hiÖn chuyÓn ®æi c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ míi còng
nh tÊt c¶ c¸c ngµnh s¶n xuÊt kinh doanh (s¶n xuÊt kinh doanh ) trong c¶ níc,
ngµnh x©y dùng c¬ b¶n, (XDCB) ngµy cµng thÝch nghi vµ ph¸t triÓn. Víi môc
tiªu hiÖn ®¹i ho¸ c¬ së h¹ tÇng XDCB l¹i cµng kh¼ng ®Þnh ®îc vÞ trÝ cña m×nh
trong lÜnh vùc kinh doanh.
Do tÝnh chÊt ngµnh XDCB lµ ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt, cã vai trß quan
träng trong viÖc x©y dùng, c¶i t¹o, ®æi míi c¬ së h¹ tÇng nhng s¶n phÈm l¹i
mang nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng biÖt so víi s¶n phÈm cña c¸c ngµnh s¶n kh¸c. V×
vËy tæ chøc h¹ch to¸n ë c¸c doanh nghiÖp kinh doanh x©y l¾p ph¶i dùa trªn
nh÷ng ®Æc ®iÓm chÝnh cña nã.
S¶n phÈm x©y l¾p lµ c¸c c«ng tr×nh h¹ng môc, c«ng tr×nh vËt kiÕn tróc cã
quy m« lín, kÕt cÊu phøc t¹p mang tÝnh ®¬n chiÕc, thêi gian thi c«ng kÐo dµi
vµ ph©n t¸n.... V× vËy trong khi tiÕn hµnh x©y l¾p, s¶n phÈm dù ®Þnh ®Òu ph¶i
qua c¸c kh©u tõ dù ¸n råi ®Õn dù to¸n c«ng tr×nh. Dù to¸n c«ng tr×nh lµ tæng
møc chi phÝ cÇn thiÕt cho viÖc ®Çu t c«ng tr×nh ®îc tÝnh to¸n cô thÓ ë giai thiÕt
kÕ kü thuËt.
S¶n phÈm x©y l¾p cè ®Þnh cè ®Þnh t¹i n¬i s¶n xuÊt, cßn tÊt c¶ c¸c ®iÒu
kiÖn s¶n xuÊt nh xe m¸y, lao ®éng, vËt t.... ®Òu ph¶i di chuyÓn theo ®Þa ®iÓm
cña c«ng tr×nh x©y l¾p.
S¶n phÈm x©y l¾p hoµn thµnh kh«ng nhËp kho mµ l¹i tiªu thô ngay theo
gi¸ dù to¸n (gi¸ thanh to¸n víi chñ ®Çu t bene A) hoÆc gi¸ tho¶ thuËn (còng ®îc x¸c ®Þnh trªn dù to¸n c«ng tr×nh), do ®ã tÝnh chÊt hµng ho¸ cña s¶n phÈm
x©y l¾p kh«ng ®îc thÓ hiÖn râ.
Th«ng thêng c«ng t¸c x©y l¾p do c¸c ®¬n vÞ kinh doanh x©y l¾p nhËn thÇu
tiÕn hµnh. Xong thùc tÕ do c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch c¸c thµnh phÇn kinh
tÕ tham gia kinh doanh lµm xuÊt hiÖn nh÷ng ®¬n vÞ tæ ®éi x©y l¾p nhá... nh÷ng
®¬n vÞ nµy ®i nhËn thÇu l¹i hoÆc ®îc kho¸n l¹i c¸c c«ng tr×nh,... Tuy kh¸c
nhau vÒ quy m« s¶n xuÊt, h¹ch toan qu¶n lý, xong c¸c ®¬n vÞ nµy ®Òu lµ c¸c tæ
chøc x©y l¾p.
Tõ nh÷ng ®Æc ®iÓm trªn trong c¸c ®¬n vÞ kinh doanh x©y l¾p, c«ng t¸c kÕ
to¸n võa ph¶i ®¶m b¶o yªu cÇu ph¶n ¸nh chung cña mét ®¬n vÞ s¶n xuÊt. Ghi
chÐp ®Çy ®ñ chi phÝ vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm, thùc hiÖn phï hîp víi ngµnh nghÒ,
3
cung cÊp th«ng tin vµ sè liÖu chÝnh x¸c nh»m phôc vô tèt cho qu¶n lý doanh
nghiÖp.
II. B¶n chÊt vµ néi dung kinh tÕ cña chi phÝ s¶n xuÊt.
1. Kh¸i niÖm vµ b¶n chÊt chi phÝ s¶n xuÊt.
Trong mét doanh nghiÖp dï lín hay nhá muèn s¶n xuÊt kinh doanh cÇn
ph¶i bá ra nh÷ng chi phÝ nhÊt ®Þnh. Nh÷ng chi phÝ nµy lµ ®iÒu kiÖn vËt chÊt
tiÒn ®Ò b¾t buéc ®Ó c¸c dù ¸n x©y dùng trë thµnh hiÖn thùc. Trong qu¸ tr×nh t¸i
s¶n xuÊt më réng th× gian ®o¹n s¶n xuÊt lµ gian ®o¹n quan träng nhÊt. ë ®ã
diÔn ra qu¸ tr×nh tiªu dïng cña c¶i vËt chÊt, søc lao ®éng ®Ó t¹o chi phÝ dÞch vô
cho yÕu tè ®Çu ra (tiªu thô s¶n phÈm). Trong ®iÒu kiÖn tån t¹i quan hÖ hµng
ho¸ tiÒn tÖ th× c¸c chi phÝ bá ra cho ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp ®Òu ®îc biÓu
diÔn díi h×nh th¸i gi¸ trÞ. HiÓu mét c¸ch chung nhÊt, chi phÝ s¶n xuÊt lµ toµn
bé hao phÝ vÒ lao ®éng s«ng vµ lao ®éng vËt ho¸ mµ c«ng ty ®· thùc tÕ bá ra ®Ó
tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Chi phÝ s¶n xu©t bao gåm nhiÒu
lo¹i, nhiÒu yÕu tè kh¸c nhau nhng thùc chÊt nã kh«ng n»m ngoµi hai lo¹i chi
phÝ lµ chi phÝ lao ®éng vµ chi phÝ lao ®éng vËt ho¸.
Chi phÝ s¶n xuÊt trong ngµnh x©y dùng c¬ b¶n lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña
toµn bé hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸, tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho
c«ng nh©n liªn quan ®Õn s¶n xuÊt thi c«ng vµ bµn giao s¶n phÈm trong mét
thêi kú nhÊt ®Þnh.
Chi phÝ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp kinh doanh x©y l¾p ph¸t sinh thêng
xuyªn trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nhng ®Ó phôc vô cho qu¶n lý vµ h¹ch to¸n chi
phÝ s¶n xuÊt ph¶i ®îc tÝnh to¸n, tËp hîp theo tõng thêi kú hµng th¸ng, hµng
quý, hµng n¨m phï hîp víi kú b¸o c¸o. Trong ®éi x©y l¾p chi phÝ s¶n xuÊt
gåm nhiÒu lo¹i cã tÝnh chÊt kinh tÕ, c«ng dông kh¸c nhau vµ yªu cÇu qu¶n lý
®èi víi cïng lo¹i còng kh¸c nhau. VÒ viÖc qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt kh«ng chØ
c¨n cø vµo sè liÖu tæng sè chi phÝ s¶n xuÊt mµ ph¶i theo dâi, dùa vµo sè liÖu
cña tõng lo¹i chi phÝ.
Bëi vËy, muèn tËp hîp vµ qu¶n lý tèt chi phÝ, tÊt yÕu lµ ph¶i ph©n lo¹i chi
phÝ s¶n xuÊt.
2. Ph©n lo¹i chi phÝ.
Víi mçi doanh nghiÖp, chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cã néi dung kinh tÕ
kh¸c nhau, c«ng dông kh¸c nhau vµ yªu cÇu qu¶n lý ®èi víi tõng lo¹i còng
kh¸c nhau. §Ó lËp kÕ ho¹ch vµ tÝnh chÝnh x¸c gi¸ thµnh, ®Ó khèng chÕ vµ
thèng nhÊt c¸c lo¹i chi phÝ, nh»m nghiªn cøu ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh h×nh
thµnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. VÊn ®Ò ®Æt ra lµ ph¶i ph©n lo¹i chi phÝ thµnh tõng
nhãm riªng theo nh÷ng tiªu thøc nhÊt ®Þnh.
§èi víi níc ta hiÖn nay, viÖc ph©n lo¹i chi phÝ ®îc ¸p dông theo ®Æc ®iÓm
s¶n xuÊt kinh doanh, ®Æc ®iÓm qu¶n lý cña doanh nghiÖp. Chi phÝ s¶n xuÊt x©y
l¾p ®îc ph©n lo¹i theo c¸c tiªu thøc sau:
a. Ph©n lo¹i chi phÝ theo néi dung tÝnh chÊt kinh tÕ cña chi phÝ.
4
Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, c¨n cø vµo tÝnh chÊt, néi dung kinh tÕ cña chi
phÝ s¶n xuÊt kh¸c nhau ®Ó chia ra c¸c yÕu t« chi phÝ, mçi yÕu tè chi phÝchØ bao
gåm nh÷ng chi phÝ nã cïng mét néi dung kinh tÕ, kh«ng ph©n biÖt chi phÝ ®ã ë
lÜnh vùc nµo vµ ë ®©u. V× vËy, c¸ch ph©n lo¹i nµy cßn goi lµ nh©n lo¹i chi phÝ
s¶n xuÊt theo yÕu tè. Toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm x©y l¾p bao gåm c¸c
yÕu tè sau:
1. Chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu bao gåm nguyªn vËt liÖu chÝnh (nh xi
m¨ng, s¾t thÐp,...) vËt liÖu phô,nhiªn liÖu n¨ng lîng, ®éng lùc ®îc sö dông
trong kú (nh x¨ng, dÇu,....)
2.Chi phÝ nh©n c«ng gåm tiÒn l¬ng (l¬ng chÝnh + l¬ng phô + phô cÊp l¬ng) vµ c¸c kho¶n tiÒn tÝnh theo l¬ng nh BHXH, BHYT,KPC§.
3. Chi phÝ khÊu hao TSC§: Lµ kho¶n hoa mßn cña doanh nghiÖp nh: nhµ
xëng, m¸y mãc, m¸y thi c«ng...
4. Chi phÝ mua b¸n ngoµi. (nh ®iÖn, níc, ®iÖn tho¹i...)
5. C¸c lo¹i chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn.
C¸c chi phÝ trªn lµ chi phÝ vÒ lao ®éng sèng (tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch
theo l¬ng) vµ chi phÝ vÒ lao ®éng vËt ho¸ (khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh, chi phÝ
nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô...)
Ph©n lo¹i theo c¸ch nµy cho biÕt trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh,
doanh nghiÖp ph¶i chi ra nh÷ng lo¹i chi phÝ g× vµ bao nhiªu. Nã lµ c¬ së lËp dù
to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ lËp kÕ ho¹ch cung øng vËt t, kÕ ho¹ch quü tiÒn l¬ng,
tÝnh to¸n nhu cÇu vèn lu ®éng, ®Þnh møc. §èi víi c«ng t¸c kÕ to¸n, lµ c¬ së ®Ó
tæ chøc viÖc tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo yÕu tè, gi¸m ®èc t×nh h×nh thùc hiÖn
dù to¸n chi phÝ s¶n xuÊt, ®ång thêi lµ c¬ së tÝnh to¸n thu nhËp quèc d©n, ®¸nh
gi¸ kh¸i qu¸t t×nh h×nh t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng.
b. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo mèi quan hÖ chi phÝ vµ qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt.
Chi phÝ s¶n xuÊt cã thÓ chia ra thµnh chi phÝ trùc tiÕp vµ chi phÝ gi¸n tiÕp:
1. Chi phÝ trùc tiÕp: lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ cã liªn quan trùc tiÕp tíi qu¸
tr×nh s¶n xuÊt vµ t¹o ra s¶n phÈm. Nh÷ng chi phÝ nµy cã thÓ tËp hîp cho tõng
c«ng tr×nh h¹ng môc, c«ng tr×nh ®éc lËp nh nguyªn vËt liÖu, tiÒn l¬ng trùc tiÕp,
khÊu hao m¸y mãc thiÕt bÞ sö dông.
2. Chi phÝ gi¸n tiÕp: Lµ nh÷ng chi phÝ cho ho¹t ®éng tæ chøc phôc vô vµ
qu¶n lý, do ®ã kh«ng t¸c ®éng trùc tiÕp vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ còng kh«ng
®îc tÝnh trùc tiÕp cho tõng ®èi tîng cô thÓ. KÕt cÊu cña chi phÝ gi¸n tiÕp còng
t¬ng tù nh chi phÝ trùc tiÖp nhng nh÷ng kho¶n nµy chi ra cho ho¹t ®éng qu¶n lý
doanh nghiÖp x©y l¾p.
Do mçi lo¹i chi phÝ trªn cã t¸c dông kh¸c nhau ®Õn khèi lîng vµ chÊt lîng c«ng tr×nh nªn viÖc h¹ch to¸n chi phÝ theo híng ph©n tÝch, ®Þnh râ chi phÝ
trùc tiÕp chi phÝ gi¸n tiÕp cã ý nghÜa thùc tiÔn cho viÖc ®¸nh gi¸ hîp lý cña chi
phÝ vµ t×m biÖn ph¸p kh«ng ngõng gi¶m chi phÝ gi¸n tiÕp n©ng cao hiÖu qu¶ sö
dông vèn ®Çu t cña doanh nghiÖp.
5
c. Ph©n lo¹i theo kho¶n môc chi phÝ:
Ph©n lo¹i chi phÝ theo kho¶n môc chi phÝ lµ c¨n cø vµo môc ®Ých sö dông
vµ ®Æc ®iÓm ph¸t sinh cña tõng kho¶n môc chi trong gi¸ thµnh x©y dùng c¬
b¶n.
Theo c¸ch nµy chi phÝ bao gåm kho¶n môc sau:
- Chi phÝ vÒ vËt liÖu
- Chi phÝ vÒ nh©n c«ng
- Chi phÝ vÒ sö dông m¸y thi c«ng
- Chi phÝ vÒ s¶n xuÊt chung
Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, mçi lo¹i chi phÝ thÓ hiÖn ®iÒu kiÖn kh¸c nhau
cña chi phÝ s¶n xuÊt, thÓ hiÖn n¬i ph¸t sinh chi phÝ, ®èi tîng g¸nh chÞu chi phÝ.
XuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm cña s¶n phÈm x©y l¾p vµ ph¬ng ph¸p lËp dù to¸n
trong x©y dùng c¬ b¶n lµ dù to¸n ®îc lËp cho tõng ®èi tîng x©y dùng theo c¸c
kho¶n môc gi¸ thµnh nªn ph¬ng ph¸p ph©n lo¹i chi phÝ theo kho¶n môc lµ ph¬ng ph¸p ®îc sö dông phæ biÕn trong c¸c doanh nghiÖp x©y dùng. Cßn ph¬ng
ph¸p ph©n lo¹i theo yÕu tè thêng kh«ng ®Ò cËp ®Õn.
III. B¶n chÊt vµ néi dung kinh tÕ cña gi¸ thµnh s¶n phÈm
1. Kh¸i niÖm vµ b¶n chÊt cña gi¸ thµnh.
Trong s¶n xuÊt chi phÝ chØ lµ mét mÆt, thÓ hiÖn sù hao phÝ. §Ó ®¸nh gi¸
chÊt lîng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c tæ chøc kinh tÕ chi phÝ ph¶i ®îc xem xÐt
trong mèi quan hÖ chÆt chÏ víi kÕt qu¶ s¶n xuÊt ®ã còng lµ mÆt c¬ b¶n cña qu¸
tr×nh s¶n xuÊt. Quan hÖ so s¸nh ®ã ®· h×nh thµnh nªn kh¸i niÖm "gi¸ thµnh s¶n
phÈm".
Gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p lµ toµn bé c¸c chi phÝ (chi phÝ vÒ lao ®éng
sèng vµ lao ®éng vËt ho¸) tÝnh b»ng tiÒn ®Ó hoµn thµnh mét khèi lîng s¶n
phÈm x©y l¾p theo quy ®Þnh. Nã lµ mét bé phËn cña gi¸ trÞ s¶n phÈm x©y l¾p,
lµ mét trong c¸c chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp ph¶n ¸nh chÊt lîng ho¹t ®éng s¶n
xuÊt kinh doanh vµ qu¶n lý kinh tÕ cña doanh nghiÖp. Gi¸ thµnh h¹ng môc
c«ng tr×nh hoÆc c«ng tr×nh hoµn thµnh toµn bé lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm cuèi cïng
cña s¶n phÈm x©y l¾p. ViÖc phÊn ®Êu ¸p dông quy tr×nh c«ng nghÖ míi, hoµn
thiÖn kü thuËt thi c«ng, ®îc trang bÞ m¸y thi c«ng hiÖn ®¹i, sö dông tiÕt kiÖm
nguyªn vËt liÖu, sö dông hîp lý nh©n c«ng, quay nhanh vèn vßng quay s¶n
xuÊt, t¨ng n¨ng xuÊt lao ®éng... dÉn ®Õn h¹ gi¸ thµnh s¶n xuÊt ®¬n vÞ s¶n
phÈm, n©ng cao kh¶ n¨ng tiªu thô ®Ó kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh t¨ng.
Gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p cã mèi quan hÖ chÆt
chÏ víi nhau. XÐt trªn khÝa c¹nh nµo ®ã th× chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n
phÈm x©y l¾p ®Òu lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña c¸c hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ
lao ®éng vËt ho¸, vÒ mÆt kÕ to¸n th× tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt t¹o ra c¬ së sè
liÖu ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm.
Do ®Æc ®iÓm cña ngµnh x©y dùng c¬ b¶n vµ s¶n xuÊt x©y l¾p lµ x©y dùng
nh÷ng c«ng tr×nh kiÕn tróc,cÇu, ®o¹n ®êng,.... do ®ã mang nÐt ®Æc thï riªng
6
biÖt kh¸c h¼n nh÷ng ngµnh s¶n xuÊt kh¸c mµ h×nh thµnh nªn nh÷ng kh¸i niÖm
kh¸c nhau.
2. Ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p.
a. C¨n cø vµo c¬ së sè liÖu vµ thêi ®iÓm tÝnh gi¸ thµnh: th× gi¸ thµnh s¶n
phÈm x©y l¾p ®îc chia ra thµnh gi¸ thµnh dù to¸n, gi¸ thµnh kÕ ho¹ch, gi¸
thµnh thùc tÕ:
1. Gi¸ thµnh dù to¸n (Zdt)): lµ tæng sè c¸c chi phÝ dù to¸n ®Ó hoµn thµnh
mét khèi lîng x©y l¾p. Gi¸ dù to¸n ®îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së c¸c ®Þnh theo thiÕt
kÕ ®îc duyÖt vµ khung gi¸ quy ®Þnh ®¬n gi¸ x©y dùng c¬ b¶n ¸p dông vµo tõng
vïng l·nh thæ, tõng ®Þa ph¬ng giai cÊp cã thÇm quyÒn ban hµnh.
Ζdt = Gi¸ trÞ dù to¸n -lîi nhuËn ®Þnh møc.
Gi¸ trÞ dù to¸n cña c«ng trt×nh, h¹ môc c«ng tr×nh lµ chi phÝ cho c«ng t¸c
x©y l¾p r¸p c¸c cÊu kiÖn, l¾p ®Æt c¸c m¸y mãc thiÕt bÞ... bao gåm c¸c chi phÝ
trùc tiÕp, chi phÝ chung vµ lîi nhuËn ®Þnh møc.
Lîi nhuËn ®Þnh møc lµ chØ tiªu Nhµ níc quy ®Þnh ®Ó tÝch luü cho x· héi
do ngµnh x©y dùng s¸ng t¹o ra.
2. Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch (Ζkh = Ζ dt - møc h¹ gi¸ dù to¸n
Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch cho phÐp ta xem xÐt vµ thÊy ®îc chÝnh x¸c nh÷ng chi
phÝ ph¸t sinh trong giai ®o¹n kÕ ho¹ch còng nh hiÖu qu¶ cña c¸c biÖn ph¸p kü
thuËt lµ h¹ gi¸ thµnh dù to¸n.
Víi ®¬n vÞ kh«ng cã gi¸ thµnh dù to¸n th× gi¸ thµnh kÕ to¸n ®îc x¸c ®Þnh
tríc khi bíc vµo kinh doanh trªn c¬ së gi¸ thµnh thùc tÕ n¨m tríc vµ c¸c ®Þnh
møc kinh tÕ kü thuËt tiªn tiÕn cña ngµnh. Bao gåm c¸c chi phÝ g¾n liÒn víi s¶n
xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm theo mét danh môc thèng nhÊt cho tõng ngµnh s¶n
xuÊt trªn c¬ së hao phÝ lao ®éng vËt chÊt vµ gi¸ c¶ kÕ ho¹ch... do vËy bªn c¹nh
gi¸ thµnh kÕ ho¹ch cßn x©y dùng gi¸ thµnh ®Þnh møc kh«ng ph¶i cho c¶ thêi
kú kÕ ho¹ch mµ trªn c¬ së møc hiÖn hµnh cho tõng giai ®o¹n cña qu¸ tr×nh ®ã
(th¸ng, quý,...). §iÒu ®ã cã nghÜa to lín gióp l·nh ®¹o doanh nghiÖp kÞp thêi
ph¸t triÓn sím ®Ó phÊn ®Êu h¹ gi¸ thµnh.
Nãi c¸ch kh¸c gi¸ thµnh kÕ ho¹ch ph¶n ¸nh tr×nh ®é qu¶n lý gi¸ thµnh
cña doanh nghiÖp x©y l¾p.
3. Gi¸ thµnh thùc tÕ: Gi¸ thµnh thùc tÕ ph¶n ¸nh toµn bé c¸c chi phÝ thùc
tÕ ®Ó hoµn thµnh giao khèi lîng x©y l¾p vµ doanh nghiÖp ®· nhËn thÇu. Gi¸ nµy
bao gåm c¶ phÝ tæn theo ®Þnh møc nh c¸c kho¶n thiÖt h¹i trong s¶n xuÊt, c¸c
kho¶n béi chi, l·ng phÝ vÒ vËt t lao ®éng tiÒn vèn trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ
qu¶n lý doanh nghiÖp. Gi¸ thµnh thùc tÕ ®îc x¸c ®Þnh theo sè liÖu kÕ to¸n vµo
cuèi thêi kú kinh doanh.
Gi¸ thµnh thùc tÕ mang tÝnh chÊt x· héi. Nhê viÖc so s¸nh gi¸ thµnh thùc
tÕ víi gi¸ thµnh dù to¸n cho phÐp ta ®¸nh gi¸ tr×nh ®é qu¶n lý cña doanh
nghiÖp x©y l¾p ®ã trong mèi quan hÖ víi c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p kh¸c. ViÖc
so s¸nh gi¸ thµnh thùc tÕ víi gi¸ thµnh kÕ ho¹ch cho phÐp ®¸nh gi¸ sù tiÕn bé
7
hay sù non yÕu cña doanh nghiÖp x©y l¾p trong ®iÒu kiÖn cô thÓ vÒ c¬ së vËt
chÊt tr×nh ®é tæ chøc qu¶n lý cña b¶n th©n nã.
b. Ph©n lo¹i theo ph¹m vi tÝnh gi¸ thµnh.
Do qóa tr×nh thi c«ng vµ s¶n xuÊt s¶n phÈm x©y l¾p kÐo dµi khèi lîng s¶n
phÈm sinh ngêi ta, ph©n chia gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p thµnh gi¸ thµnh hoµn
chØnh vµ gi¸ thµnh kh«ng hoµn chØnh.
1. Gi¸ thµnh hoµn chØnh: ph¶n ¸nh toµn bé chi phÝ liªn quan ®Õn c«ng
tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hoµn thµnh. Hay chÝnh lµ chi phÝ chia ra ®Ó tiÕn
hµnh thi c«ng mét c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh kÓ tõ khi khëi c«ng cho
®Õn khi kÕt thóc hoµn thµnh bµn giao cho bªn A.
2. Gi¸ thµnh kh«ng hoµn chØnh: (gi¸ thµnh c«ng t¸c x©y l¾p thùc tÕ) ph¶n
¸nh gi¸ thµnh cña mét khèi lîng c«ng t¸c x©y l¾p ®¹t tíi ®iÓm dõng kü thuËt
nhÊt ®Þnh, nã cho phÐp kiÓm kª kÞp thêi chi phÝ ph¸t sinh ®Ó kÞp thêi ®iÒu
chØnh cho thÝch hîp ë nh÷ng giai ®o¹n sau, ph¸t hiÖn nh÷ng nguyªn nh©n g©y
t¨ng gi¶m chi phÝ.
c. Ngoµi ra trong x©y dùng c¬ b¶n cßn sö dông hai chØ tiªu gi¸ thµnh
sau:
1. Gi¸ ®Êu thÇu x©y l¾p: lµ mét lo¹i gi¸ thµnh dù to¸n x©y l¾p cho chñ ®Çu
t ®a ra ®Ó c¸c doanh nghiÖp c¨n cø vµo tÝnh gi¸ thµnh cña m×nh (cßn gäi lµ gi¸
thµnh sù thÇu c«ng t¸c x©y l¾p).
Gi¸ ®Êu thÇu c«ng t¸c x©y l¾p do chñ ®Çu t ®a ra vÒ nguyªn t¾c chØ b»ng
hoÆc nhá h¬n gi¸ thµnh dù to¸n. Cã nh vËy chñ ®Çu t míi tiÕt kiÖm ®îc vèn
®Çu t vµ h¹ gi¸ thÊp chi phÝ vÒ lao ®éng.
2. Gi¸ thµnh hîp ®ång c«ng t¸c x©y l¾p: lµ lo¹i gi¸ thµnh dù to¸n x©y l¾p
ghi trong hîp ®ång ®îc ký kÕt gi÷a chñ ®Çu t vµ ®¬n vÞ x©y l¾p, sau khi tho¶
thuËn giao nhËn thÇu.
VÒ nguyªn t¾c, gi¸ thµnh hîp ®ång chØ ®îc nhá h¬n hoÆc b»ng gi¸ ®Êu
thÇu c«ng t¸c x©y l¾p. ViÖc ¸p dông hai lo¹i gi¸ thµnh x©y l¾p lµ mét yÕu tè
quan träng cña viÖc hoµn thiÖn c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ trong ngµnh x©y dùng.
Tãm l¹i, sù ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p thùc
tÕ phôc vô cho kÕ to¸n qu¶n trÞ. KÕ to¸n qu¶n trÞ quan t©m ®Õn chi phÝ vµ kÕt
qu¶, lµm chøc n¨ng th«ng tin cho nhµ qu¶n lý doan nghiÖp vµ chi phÝ ph¸t
sinh cho tõng ®èi tîng cÇn quan t©m mét c¸ch thêng xuyªn vµ gióp cho nhµ
qu¶n lý so s¸nh víi møc kÕ ho¹ch ®Ò ra c¸c quyÕt ®Þnh kÞp thêi.
IV. X¸c ®Þnh ®èi tîng tËp hîp chi phÝ vµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh
1. §èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt:
§èi tîng tËp hîp chi phÝ vµ c¨n cø x¸c ®Þnh ®èi tîng h¹ch to¸n cña chi
phÝ.
C«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p cã
®¸p øng ®îc nhu cÇu qu¶n lý cña doanh nghiÖp hay kh«ng cßn phô thuéc vµo
viÖc x¸c ®Þnh ®èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm.
8
- C¨n cø: §èi tîng tËp hîp chi phÝ ®îc x¸c ®Þnh dùa vµo c¸c c¨n cø sau:
+ TÝnh chÊt s¶n xuÊt vµ quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt gi¶n ®¬n hay phøc
t¹p, quy tr×nh c«ng nghÖ liªn tôc hay song song.
+ Lo¹i h×nh s¶n xuÊt ®¬n chiÕc hay hµng lo¹t.
+ §Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xu©t.
+ Yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý cña doanh nghiÖp.
+ §¬n vÞ tÝnh gi¸ thµnh trong doanh nghiÖp
- §èi tîng : §èi tîng tËp hîp chi phÝ lµ c¸c lo¹i chi phÝ ®îc tËp hîp trong
mét thêi gian nhÊt ®Þnh nh»m phôc vô cho viÖc kiÓm tra ph©n tÝch chi phÝ vµ
gi¸ thµnh s¶n phÈm.
Trong s¶n xuÊt x©y l¾p víi tÝnh chÊt phøc t¹p cña quy tr×nhc c«ng nghÖ vµ
lo¹i h×nh s¶n xuÊt ®¬n chiÕc, thêng ph©n chia thµnh nhiÒu ®¬n vÞ bé phËn thi
c«ng. Nªu thuú thuéc vµo c«ng viÖc cô thÓ tr×nh ®é qu¶n lý kinh tÕ cña mçi
doanh nghiÖp x©y l¾p cô thÓ mµ ®èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ kh¸c nhau lµ h¹ng
môc c«ng tr×nh, ®¬n ®Æt hµng, giai ®o¹n c«ng viÖc hoµn thµnh...
ViÖc x¸c ®Þnh ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ kh©u ®Çu tiªn cÇn thiÕt
cña c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt. Cã x¸c ®Þnh ®óng ®èi tîng tËp
hîp chi phÝ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp míi tæ chøc ®îc ®óng ®¾n ®îc c«ng t¸c
tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt tõ kh©u h¹ch to¸n ban ®Çu, chuÈn bÞ ®Çy ®ñ c¸c chøng
tõ gèc, tËp hîp sè liÖu, tæ chøc më sæ s¸ch tµi kho¶n theo ®óng ®èi tîng tËp
hîp chi phÝ ®· x¸c ®Þnh.
ViÖc tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ®óng ®èi tîng cã t¸c dông phôc vô tèt cho
viÖc t¨ng cêng qu¶n lý s¶n xuÊt vµ chi phÝ s¶n xuÊt, cho viÖc h¹ch to¸n chi phÝ
néi bé vµ h¹ch to¸n kinh tÕ toµn c«ng ty, phôc vô cho c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh
kÞp thêi chÝnh x¸c.
2. §èi tîng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm
Trong x©y dùng c¬ b¶n do tæ chøc s¶n xuÊt mang tÝnh ®¬n chiÕc, mçi s¶n
phÈm x©y l¾p ®Òu ph¶i cã mét dù to¸n vµ thiÕt kÕ riªng nªn ®èi tîng tÝnh gÝa
thµnh trong x©y dùng c¬ b¶n dùa vµo nh÷ng c¨n cø sau:
- C¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh: x¸c ®Þnh ®èi tîng tÝnh gi¸
thµnh lµ c«ng viÖc ®Çu tiªn trong toµn bé c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh cu¶ kÕ to¸n.
Doanh nghiÖp ph¶i c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt s¶n phÈm hµng ho¸ mµ doanh
nghiÖp ®· tiÕn hµnh c¨n cø vµo tÝnh chÊt s¶n xuÊt vµ ®Æc ®iÓm cung cÊp sö
dông cña tõng lo¹i s¶n phÈm mµ x¸c ®Þnh gi¸ thµnh thÝch hîp.
Tríc hÕt ta ph¶i xem xÐt doanh nghiÖp tæ chøc ho¹t ®éng nh thÕ nµo. NÕu
s¶n phÈm ®¬n chiÕc th× ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ tõng s¶n phÈm, tõng c«ng
viÖc hoµn thµnh. NÕu s¶n xuÊt hµng lo¹t th× ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ tõng lo¹i
s¶n phÈm hoµn thµnh nh khai th¸c c¸t ®¸ sái, s¶n xuÊt cÊu kiÖn bª t«ng...
- §èi tîng tÝnh gi¸ thµnh: Theo nh÷ng c¨n cø nªu trªn ®èi tîng tÝnh gi¸
thµnh chÝnh lµ giai ®o¹n c«ng viÖc hoµn thµnh, h¹ng môc c«ng tr×nh hay c«ng
tr×nh hoµn thµnh.
9
ViÖc x¸c ®Þnh ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ c¨n cø ®Ó kÕ to¸n më c¸c phiÕu
tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lËp theo tõng ®èi tîng phôc vô cho qu¸ tr×nh thùc hiÖn
kÕ ho¹ch gi¸ thµnh s¶n phÈm.
- Kú tÝnh gi¸ thµnh: Lµ mèc thêi gian bé phËn kÕ to¸n gi¸ thµnh ph¶i tæng
hîp sè liÖu ®Ó tÝnh gi¸ thµnh thùc tÕ cho c¸c ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh.
Cô thÓ kú tÝnh gi¸ thµnh trong x©y dùng c¬ b¶n sÏ phô thuéc vµo ®Æc
®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt, chu kú s¶n xuÊt vµ h×nh thøc nghiÖm thu ban giao khèi
lîng s¶n phÈm hoµn thµnh.
VÝ dô: + Víi doanh nghiÖp chu kú s¶n xuÊt ng¾n th× kú tÝnh gi¸ thµnh lµ
th¸ng (doanh nghiÖp khai th¸c c¸t ®¸ sái, panel...)
+ Víi doanh nghiÖp s¶n phÈm lµ c«ng tr×nh vËt kiÕn tróc th× kú tÝnh gi¸
thµnh lµ thêi gian mµ s¶n phÈm x©y l¾p ®îc gäi lµ hoµn thµnh vµ nghiÖm thu
bµn giao thanh to¸n cho bªn A.
B. H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p.
I. H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm
x©y l¾p.
1. Tr×nh tù h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm
x©y l¾p.
Tr×nh tù h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt lµ thø tù c¸c bíc c«ng viÖc cÇn tiÕn
hµnh nh»m tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ®Ó phôc vô cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh c«ng
tr×nh ®îc kÞp thêi tÝnh chÊt vµ ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt cña tõng ngµnh.
§èi víi ngµnh x©y dùng c¬ b¶n viÖc tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ®îc tËp hîp
qua c¸c bíc sau:
Bíc 1: TËp hîp c¸c chi phÝ c¬ b¶n cã liªn quan trùc tiÕp cho tõng c«ng
tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh.
Bíc 2: TÝnh to¸n vµ ph©n bæ lao vô cña ngµnh s¶n xuÊt kinh doanh phô cã
liªn quan trùc tiÕp cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh trªn c¬ së khèi lîng lao vô phôc vô vµ ®¬n vÞ gi¸ thµnh lao vô.
Bíc 3: TËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung cho c¸c c«ng tr×nh cã
liªn quan theo tiªu thøc phï hîp.
Bíc 4: X¸c ®Þnh chi phÝ dë dang cuèi kú. Tõ ®ã tÝnh gi¸ thµnh hoµn
thµnh.
ë ®©y c«ng ty chØ h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm
x©y l¾p theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn cßn ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú
th× doanh nghiÖp l¹i ®a vµo ®Ó x¸c ®Þnh s¶n phÈm dë dang cuèi kú.
2. H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm theo ph¬ng
ph¸p kª khai thêng xuyªn.
Ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn ®Ó ph¶n ¸nh hµng tån kho lµ ph¬ng ph¸p
ph¶n ¸nh mét c¸ch thêng xuyªn liªn tôc t×nh h×nh biÕn ®éng t¨ng gi¶m cña c¸c
10
lo¹i hµng tån kho vµo c¸c tµi kho¶n thÝch øng. Bëi vËy t¹i bÊt kú mét thêi ®iÓm
nµo, ngêi qu¶n lý còng cã thÓ biÕt ®îc t×nh h×nh hiÖn cã, biÕn ®éng t¨ng gi¶m
cña tõng lo¹i hµng tån kho.
C¸c doanh nghiÖp cã quy m« s¶n xuÊt lín thêng ¸p dông ph¬ng ph¸p kª
khai thêng xuyªn.
2.1. Tµi kho¶n kÕ to¸n sö dông.
+ TK 621 - chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp
Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó tËp hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu dïng cho s¶n xuÊt
ph¸t sinh trong kú, cuèi kú kÕt chuyÓn sang tµi kho¶n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt
vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. KÕt cÊu tµi kho¶n:
Bªn Nî: - Gi¸ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu dïng trùc tiÕp cho s¶n xuÊt ®Ó t¹o
ra s¶n phÈm.
Bªn Cã: - KÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn vËt liÖu vµo TK 154 - chi phÝ s¶n
xuÊt kinh doanh dë dang.
- Gi¸ trÞ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu sö dông kh«ng hÕt nhËp kho.
TK 621 cuèi kú kh«ng cã sè d. TK nµy më chi tiÕt cho tõng c«ng tr×nh,
h¹ng môc c«ng tr×nh.
+ TK 622: Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp.
TK nµy dïng ®Ó tËp hîp vÒ kÕt chuyÓn chi phÝ tiÒn c«ng cña tõng c«ng
nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt vµo tµi kho¶n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh.
Bªn Nî: - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp trong kú
Bªn Cã: - KÕt chuyÓn chi phÝ c«ng nh©n trùc tiÕp vµo TK 154
TK 622 cuèi kú kh«ng cã sè d. Tµi kho¶n nµy ®îc më chi tiÕt theo tõng
®èi tîng tËp hîp chi phÝ.
+TK623:Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng.
Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó tËp hîp vµ k/c chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng cña tõng
®èi tîng (c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh) bao gåm: chi phÝ vËt liÖu, tiÒn l¬ng,
tiÒn c«ng cña c«ng nh©n ®iÒu khiÓn& phôc vô m¸y thi c«ng & c¸cchi phÝ kh¸c
liªn quan ®Õn bé phËn m¸y thi c«ng trong tõng ®éi(chi phÝ khÊu hao,chi phÝ
söa ch÷a m¸y thi c«ng thuª ngoµi,®iÖn ,níc,chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c...).
Bªn Nî:-Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng ph¸t sinh trong kú.
Bªn Cã:-KÕt chuyÓn Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng vµo TK 154.
TK 623 cuèi kú kh«ng cã sè d. TK nµy dïng ®îc më chi tiÕt theo tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ.
+ TK 627: - Chi phÝ s¶n xuÊt chung
Tµi kho¶n nµy ®Ó tËp hîp toµn bé c¸c chi phÝ liªn quan ®Õn viÖc phôc vô,
qu¶n lý,chÕ t¹o s¶n phÈm ph¸t sinh trong c¸c ph©n xëng, bé phËn, tæ ®éi s¶n
xuÊt.
Bªn nî: - TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung trong kú
Bªn cã: - Ph©n bæ vµo TK 154
11
TK 627 còng nh TK 623,TK622 vµ TK 621 cuèi kú kh«ng cã sè d.
+ TK 154 - chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang.
TK 154 ®îc sö dông ®Ó tËp hîp chi phÝ trong kú liªn quan ®Õn s¶n xuÊt
chÕ t¹o s¶n phÈm phôc vô cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Ngoµi ra TK 154
cßn ph¶n ¸nh c¸c chi phÝ liªn quan ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh phô,
thuª ngoµi gia c«ng tù chÕ.
Bªn nî: - Chi phÝ s¶n xuÊt chÕ t¹o s¶n phÈm trong kú
Bªn cã: - Gi¸ trÞ phÕ liÖu thu håi, s¶n phÈm háng kh«ng söa ch÷a ®îc.
D nî: - Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang cuèi kú
TK 154 ®îc h¹ch to¸n chi tiÕt cho tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt
(theo ®Þa ®iÓm ph¸t sinh tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh...)
2.2. Tr×nh tù h¹ch to¸n
a. H¹ch to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt
+ H¹ch to¸n kho¶n môc chi phÝ vËt liÖu vµo TK 621: Kho¶n môc chi phÝ
nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp gåm c¸c gi¸ trÞ thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu, nhiªn liÖu
c¸c cÊu kiÖn, bé phËn rêi lÎ, vËt liÖu lu©n chuyÓn cÇn thiÕt. Khi vËt t mua vÒ
nhËp kho trªn c¬ së ho¸ ®¬n cña ngêi b¸n, c¸n bé cung øng tiÕn hµnh lËp c¸c
phiÕu nhËp kho. Gi¸ thùc tÕ vËt t ®îc ®¸nh gi¸ theo gi¸ phÝ thùc tÕ kÕ to¸n
h¹ch to¸n theo ®óng gi¸ thùc tÕ nhËp, x¸c ®Þnh theo chøng tõ nhËn ®îc. KÕ
to¸n ghi:
Nî TK 152, 153: Nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô
Nî TK 133: ThuÕ VAT
Cã TK 331: Ph¶i tr¶ ngêi b¸n
Cã TK 111, 112: NÕu mua tr¶ ngay cho ngêi b¸n.
Trêng hîp c¸c ®¬n vÞ thi c«ng mua vËt t th× chøng tõ gèc lµ ho¸ ®¬n kiªm
phiÕu xuÊt kho cña ngêi b¸n. PhiÕu xuÊt kho vµ chøng tõ liªn quan nh ho¸ ®¬n
vËn chuyÓn t¹o thµnh bé chøng tõ ®îc chuyÓn vÒ phßng kÕ to¸n lµm sè liÖu
h¹ch to¸n.
Dùa vµo phiÕu xuÊt kho, ho¸ ®¬n kiªm phiÕu xuÊt kho, phiÕu xuÊt kho di
chuyÓn néi bé (nÕu xuÊt vËt liÖu di chuyÓn néi bé) kÕ to¸n ghi:
Nî TK 621: chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp
Nî TK 133: ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ
Cã TK 152, 142, 111, 112: VËt liÖu xuÊt kho hoÆc mua ngoµi
NÕu nhËp l¹i kho nguyªn vËt liÖu, gi¸ trÞ vËt liÖu cßn cã thÓ sö dông hÕt,
gi¸ trÞ phÕ liÖu thu håi, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 152: Nguyªn liÖu, vËt liÖu
Cã TK 621: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp
Trong x©y dùng c¬ b¶n, còng nh c¸c ngµnh kh¸c lµ vËt liÖu sö dông cho
c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh nµo th× ph¶i ®îc tÝnh trùc tiÕp cho c«ng tr×nh,
h¹ng môc c«ng tr×nh ®ã. ViÖc ph©n bæ chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp ®îc
thùc hiÖn theo c«ng thøc sau:
12
Ci = x Ti
Trong ®ã :
C: Tæng chi phÝ nguyªn vËt liÖu cÇn ph¶i bæ
T: Tæng tiªu thøc ph©n bæ
Ci: PhÇn chi phÝ cÇn ph©n bæ cho ®èi tîng thø i
Ti: Tiªu thøc ph©n bæ thø i.
Cuèi kú c¨n cø vµo gi¸ trÞ kÕt chuyÓn hoÆc ph©n bæ nguyªn vËt liÖu cho
tõng h¹ng môc, kÕ to¸n ghi vµo kho¶n môc chi phÝ vËt liÖu b»ng bót to¸n sau:
Nî TK 154: Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang chi tiÕt cho tõng h¹ng
môc c«ng tr×nh.
Cã TK 621: Chi phÝ cho tõng ®èi tîng.
+ H¹ch to¸n kho¶n môc chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp
Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp h¹ch to¸n vµo TK 622 - chi phÝ nh©n c«ng
trùc tiÕp:
Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp lµ kho¶n tiÒn l¬ng tiÒn c«ng tr¶ cho sè ngêi
lao ®éng thuéc danh s¸ch do DN qu¶n lý vµ lao ®éng thêi vô thuª ngoµi theo
tõng lo¹i c«ng viÖc cô thÓ, chi tiÕt theo tõng ®èi tîng s¶n xuÊt :
C¨n cø vµo sè tiÒn l¬ng, tiÒn c«ng ph¶i tr¶ cho tõng h¹ng môc c«ng tr×nh,
kÕ to¸n ghi:
Nî TK 622: Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp
Cã TK 334(1): Ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n thuéc danh s¸ch.
Cã TK liªn quan (3342,111....):Tr¶ cho lao ®éng thuª ngoµi .
Trêng hîp t¹m øng chi phÝ ®Ó thùc hiÖn gi¸ trÞ kho¸n x©y l¾p n«i bé (bé
phËn nhËn kho¸n kh«ng tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n riªng).,Khi quyÕt to¸n t¹m
øng vÒ khèi lîng x©y l¾p néi bé hoµn thµnh ®· bµn giao ®îc duyÖt,kÕ to¸n ghi
nhËn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp:
Nî TK 622(chi tiÕt ®èi tîng).
Cã TK 141(3) :KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp.
- TrÝch tiÒn l¬ng BHXH, BHYT, KPC§ theo tû lÖ quy ®Þnh kÕ to¸n kh«ng
ph¶n ¸nh vµo TK 622 nh ë c¸c DN th«ng thêng mµ ph¶n ¸nh ë TK 627-Chi phÝ
s¶n xuÊt chung.
- Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµo h¹ng môc:
13
Nî TK 154(1): Chi tiÕt c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh.
Cã TK 622: Chi tiÕt c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh
+ H¹ch to¸n kho¶n môc chi phÝ m¸y thi c«ng:
Do ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng cña m¸y thi c«ng trong x©y dùng c¬ b¶n mµ chi
phÝ sö dông m¸y thi c«ng ra lµm hai lo¹i:
- Chi phÝ t¹m thêi: Lµ nh÷ng chi phÝ cã liªn quan ®Õn viÖc l¾p, th¸o, ch¹y
thö, vËn chuyÓn, di chuyÓn m¸y mãc phôc vô sö dông m¸y thi c«ng.
Chi phÝ t¹m thêi cña m¸y mãc cã thÓ h¹ch to¸n vµo tµi kho¶n 1421 - Chi
phÝ tr¶ tríc sau ®ã sÏ ph©n bæ dÇn vµo chi phÝ sö dông m¸y tõng thêi kú theo
tiªu thøc thêi gian sö dông bªn nî cña TK 154 - Kho¶n môc chi phÝ sö dông
m¸y.
- Chi phÝ thêng xuyªn: Lµ nh÷ng chi phÝ hµng ngµy cÇn thiÕt cho viÖc sö
dông m¸y mãc thi c«ng bao gåm tiÒn khÊu hao thiÕt bÞ, tiÒn thuª xe m¸y, l¬ng
chÝnh cña c«ng nh©n ®iÒu khiÓn phôc vô m¸y, nhiªn liÖu, ®éng lùc, vËt liÖu
kh¸c dïng cho m¸y, phÝ tæn söa ch÷a thêng xuyªn vµ c¸c chi phÝ kh¸c.
Trong chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng bao gåm c¸c kho¶n sau: L¬ng c«ng
nh©n vËn chuyÓn, ph©n phèi vËt liÖu cho m¸y, chi phÝ trong thêi gian m¸y
ngõng s¶n xuÊt, chi phÝ l¾p ®Æt lÇn ®Çu m¸y thi c«ng, chi phÝ sö dông m¸y
trong s¶n xuÊt phô.
ViÖc h¹ch to¸n chi phÝ m¸y thi c«ng phô thuéc vµo h×nh thøc sö dông
m¸y thi c«ng, tæ chøc ®éi m¸y thi c«ng thùc hiÖn khèi lîng thi c«ng b»ng m¸y
hoÆc giao m¸y cho ®èi tîng x©y l¾p.
+ Trêng hîp ®¬n vÞ tæ chøc ®éi m¸y thi c«ng riªng: Trêng hîp nµy m¸y
thi c«ng thuéc tµi s¶n cña b¶n th©n doanh nghiÖp, doanh nghiÖp cã thÓ tæ chøc
®éi, tæ thi c«ng, khèi lîng x©y l¾p b»ng m¸y trùc thuéc doanh nghiÖp, c«ng trêng hoÆc ®éi x©y l¾p.
H¹ch to¸n chi phÝ sö dông m¸y trong trêng hîp nµy ph¶n ¸nh toµn bé chi
phÝ trùc tiÕp ph¸t sinh trong qóa tr×nh m¸y thi c«ng. (§éi thi c«ng c¬ giíi
chuyªn tr¸ch cã thÓ lµ ®¬n vÞ h¹ch to¸n néi bé). Toµn bé chi phÝ liªn quan trùc
tiÕp ®Õn ®éi m¸y thi c«ng ®îc tËp hîp riªng trªn c¸c TK 621,622,627, chi tiÕt
®éi m¸y thi c«ng .Cuèi kú ,tæng hîp chi phÝ vµo TK154 (154(3) Chi tiÕt ®éi
m¸y thi c«ng ) ®Ó tÝnh gi¸ thµnh ca m¸y (hoÆc giê m¸y ).Tõ ®è ,x¸c ®Þnh gi¸ trÞ
mµ ®éi m¸y thi c«ng phôc vô cho tõng ®èi tîng (c«ng tr×nh ,h¹ng môc c«ng
tr×nh ...) theo gi¸ thµnh ca m¸y ( hoÆc giê m¸y ) vµ khèi lîng dÞch vô (sè ca
m¸y ,giê m¸y )phôc vô cho yõng ®èi tîng. Cô thÓ:
-NÕu c¸c bé phËn trong DN kh«ng tÝnh to¸n kÕt qu¶ riªng mµ thùc hiÖn
ph¬ng thøc cung cÊp lao vô m¸y lÉn nhau:
Nî TK 623: Gi¸ trÞ cña ®éi m¸y thi c«ng phôc vô cho c¸c ®èi tîng.
Cã TK 154(1543. Chi tiÕt ®éi m¸y thi c«ng): Gi¸ thµnh dÞch vô cña
®éi m¸y thi c«ng phôc vô cho c¸c ®èi tîng.
14
-NÕu c¸cbé phËn trong DN x¸c ®Þnh kÕt qu¶ riªng(DN thùc hiÖn ph¬ng
thøc b¸n lao vô m¸y lÉn nhau):
Nî TK 632: Gi¸ trÞ phôc vô lÉn nhau trong néi bé.
Cã TK 154(1543 Chi tiÕt ®éi m¸y thi c«ng):Gi¸ thµnh dÞch vô cña ®éi
m¸y thi c«ng phôc vô cho c¸c ®èi tîng trong néi bé.
§ång thêi ,kÕ to¸n ph¶n ¸nh gi¸ b¸n néi bé vÒ chi phÝ sö dông m¸y cung
cÊp lÉn nhau:
Nî TK 623: Gi¸ b¸n néi bé.
Nî Tk133(1) :ThuÕ GTGT ®Çu vµo ®îc khÊu trõ(nÕu cã)
Cã TK 512: Doanh thu tiªu thô néi bé.
Cã TK 3331(33311) : ThuÕ ®Çu ra ph¶i nép (nÕu cã).
-NÕu ®éi m¸y thi c«ng cã phôc vô bªn ngoµi :
BT1) Ph¶n ¸nh gi¸ vèn dÞch vô b¸n ra ngoµi :
Nî TK 632: Gi¸ vèn phôc vô bªn ngoµi
Cã TK154( 1543.Chi tiÕt ®éi m¸y thi c«ng): Gi¸ thµnh dÞch vô cña
®éi m¸y thi c«ng phôc vô cho c¸c ®èi tîng bªn ngoµi:
BT2) Ph¶n ¸nh gi¸ b¸n cho c¸c ®èi tîng bªn ngoµi:
Nî TK liªn quan (131,111,112.......): Tæng gi¸ thanh to¸n.
Cã TK 511:Doanh thu b¸n hµng.
Cã TK 3331(33311): ThuÕ GTGT ®Çu ra ph¶i nép.
+Trêng hîp ®éi x©y l¾p cã m¸y thi c«ng riªng:
C¸c chi phÝ liªn quan ®Õn m¸y thi c«ng ®îc tËp hîp riªng ,cuèi kú kÕt
chuyÓn hoÆc ph©n bæ theo tõng ®èi tîng (c«ng tr×nh,h¹ng môc c«ng tr×nh):
TËp hîp chi phÝ vËt liÖu:
Nî TK 623(6232).
Cã Tk liªn quan(152,111,112....)
TËp hîp chi phÝ tiÒn l¬ng ,tiÒn c«ng cña c«ng nh©n ®iÒu khiÓn vµ phôc vô
m¸y thi c«ng :
Nî 623(6231)
Cã TK liªn quan (3341,3342,111.....)
C¸c chi phÝ liªn quan ®Õn bé phËn m¸y thi c«ng trong tõng ®éi( chi phÝ
khÊu hao ,chi phÝ söa ch÷a m¸y thi c«ng thuª ngoµi,®iÖn,níc,chi phÝ b»ng tiÒn
kh¸c.....):
Nî TK 623 (Chi tiÕt tiÓu kho¶n).
Nî TK 133(1) ThuÕ GTGT ®Çu vµo ®îc khÊu trõ(nÕu cã)
Cã TK liªn quan(214,152,111,112.....).
Trêng hîp t¹m øng chi phÝ ®Ó thùc hiÖn gi¸ trÞ kho¸n x©y l¾p néi bé(bé
phËn nhËn kho¸n kh«ng tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n riªng), khi quyÕt to¸n t¹m
øng vÒ khèi lîng x©y l¾p néi bé hoµn thµnh ®· bµn giao ®îc duyÖt ,kÕ to¸n ghi
nhËn chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng:
15
Nî Tk 623.
Cã TK 141(1413):KÕt chuyÓn chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng .
KÕt chuyÓn hoÆc ph©n bæ chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng cho ®èi tîng
(c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh ....) vµo cuèi kú:
Nî TK 154(1541.Chi tiÕt chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng)
Cã TK 623: KÕt chuyÓn hoÆc ph©n bæ chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng .
+ §¬n vÞ kh«ng tæ chøc ®éi m¸y thi c«ng riªng: M¸y thi c«ng ®îc sö
dông cho tõng ®éi x©y dùng, c«ng tr×nh ®Ó thùc hiÖn khèi lîng thi c«ng. ViÖc
h¹ch to¸n kho¶n môc chi phÝ m¸y thi c«ng nh sau:
- XuÊt mua nguyªn vËt liÖu phôc vô m¸y thi c«ng ghi:
Nî TK 621
Nî TK 133
Cã TK 152, 153, 142, 111, 11 2
- L¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n vËn hµnh m¸y thi c«ng:
Nî TK 622: chi phÝ m¸y thi c«ng
Cã TK 334:
- KhÊu hao m¸y thi c«ng, söa ch÷a b¶o dìng m¸y.
Nî TK 627
Cã TK 214, 112, 111
- Cuèi kú kÕt chuyÓn hoÆc tÝnh ph©n bæ chi phÝ sö dông m¸y cho tõng
c«ng tr×nh, h¹ng môc
Nî TK 154: Chi tiÕt cho tõng h¹ng môc c«ng tr×nh
Cã TK 621, 622, 627: chi phÝ m¸y thi c«ng
+ Trêng hîp ®¬n vÞ thi c«ng ®i thuª m¸y: Trêng hîp nµy m¸y thi c«ng
thuª theo khèi lîng c«ng viÖc. Bªn thuª m¸y chØ ph¶i tr¶ tiÒn cho bªn thuª
theo ho¸ ®¬n gi¸ tho¶ thuËn víi khèi lîng c«ng viÖc m¸y ®· hoµn thµnh.
Toµn bé chi phÝ thuª m¸y thi c«ng tËp hîp vµo TK 623.
- Khi tr¶ tiÒn thuª m¸y kÕ to¸n ghi:
Nî TK 623(6237): Gi¸ thuª cha thuÕ.
Nî TK133(1):
Cã TK 111, 112, 331.
- Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ thuª m¸y thi c«ng vµo kho¶n môc chi phÝ sö
dông m¸y:
Nî TK 154(1) Chi tiÕt chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng
Cã TK 623(7): chi phÝ m¸y thi c«ng
+ H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung
Chi phÝ s¶n xuÊt chung lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ trùc tiÕp phôc vô cho s¶n
xuÊt cña ®éi, c«ng tr×nh x©y dùng nhng kh«ng ®îc tÝnh trùc tiÕp cho tõng ®èi tîng cô thÓ.Chi phÝ s¶n xuÊt chung trong tõng ®éi x©y l¾p bao gåm l¬ng nh©n
viªn qu¶n lý ®éi : TrÝch BHXH,BHYT,KPC§ theo tû lÖ quy ®Þnh trªn tæng sè
16
l¬ng CN VC cña ®éi ,khÊu hao TSC§ dïng chung cho ®éi ,Chi phÝ dÞch vô
mua ngoµi vµ c¸c chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c .KÕ to¸n theo dâi chi tiÕt chi phÝ theo
tõng ®éi x©y l¾p.
Ph¶n ¸nh tiÒn l¬ng ,tiÒn c«ng ,phô cÊp ph¶i tr¶ cho nh©n viªn qu¶n lý
®«i ,tiÒn ¨n ca cña toµn bé CNV trong ®éi:
Nî 627(1):
Cã 334.
TrÝch KPC§,BHXH,BHYT trªn tæng sè tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho toµn bé
CNV trong ®éi :
Nî TK627(1)
Cã TK 338(3382,3383,3384)
TËp hîp chi phÝ vËt liÖu,dông cô xuÊt dïng cho tõng ®éi x©y dùng:
Nî TK 627(6272,6273)
Cã TK liªn quan (152,153...)
TrÝch KH m¸y mãc ,thiÕt bÞ sö dông cho tõng ®éi :
Nî TK 627(4)
Cã TK214
C¸c kho¶n CP SXC kh¸c PS (®iÖn ,níc ,söa ch÷a TSC§....)
Nî TK627
Nî Tk133
Cã TK liªn quan (111,112...)
C¸c kho¶n thu håi ghi gi¶m CP SXC:
Nî TK liªn quan(152,112...)
Cã TK 627
Khi ph¸t sinh c¸c chi phÝ s¶n xuÊt th× kÕ to¸n sÏ h¹ch to¸n vµo TK 627 - chi
phÝ s¶n xuÊt chung, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 627
Cã TK 334, 338, 335, 214, 152, 153, 142, 111, 112
Cuèi kú h¹ch to¸n, kÕ to¸n kÕt chuyÓn vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung
cho c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh, c«ng tr×nh cã liªn quan.
Nî TK 154
Cã TK 627
- §èi víi c¸c ®¬n vÞ thi c«ng b»ng biÖn ph¸p thñ c«ng (hoÆc b»ng m¸y)
th× chi phÝ s¶n xuÊt chung ®îc ph©n bæ tØ lÖ víi tiÒn l¬ng chÝnh cña c«ng nh©n
s¶n xuÊt (hoÆc tØ lÖ víi chi phÝ m¸y sö dông thùc tÕ) cña tõng c«ng tr×nh, h¹ng
môc c«ng tr×nh.
- §èi víi c¸c ®¬n vÞ thi c«ng b»ng biÖn ph¸p hçn hîp th× ®îc ph©n bæ tØ
lÖ víi tiÒn l¬ng chÝnh cña c«ng nh©n s¶n xuÊt vµ chi phÝ sö dông m¸y thùc tÕ.
= x
17
Trong thùc tÕ nÕu qu¸ tr×nh thi c«ng x©y l¾p kh«ng thÓ t¸ch biÖt mét c¸ch
râ rµng tõng phÇn viÖc thi c«ng th× viÖc ph©n bæ chi phÝ chung cã thÓ tØ lÖ víi
chi phÝ chung trong dù to¸n c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh.
- Ph¶n ¸nh sè ghi gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt chung:
Nî TK 111, 138
Cã TK 627
- Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt chung vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm
Nî TK 154 - Chi tiÕt cho tõng c«ng tr×nh
Cã TK 627 - chi tiÕt cho tõng kho¶n môc
+ H¹ch to¸n chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp.
Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp mang tÝnh chÊt gi¸n tiÕp phôc vô cho qu¶n
lý hµnh chÝnh bao gåm tiÒn l¬ng chÝnh, phôc cña nh©n viªn qu¶n lý doanh
nghiÖp, chi phÝ vËt liÖu, v¨n phßng, c«ng cô lao ®éng khÊu hao TSC§... Khi cã
c¸c chi phÝ nµy ph¸t sinh sÏ ®îc ghi:
Nî TK 642 - Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp
(chi tiÕt theo néi dung chi)
Cã TK 334, 338, 152, 153, 142, 214, 333, 139, 159, 335, 111, 112
Chi tiÕt c¸c kho¶n chi phÝ mang tÝnh chÊt chung toµn doanh nghiÖp nµy ®îc tËp hîp trªn tµi kho¶n 642 chi tiÕt theo tõng néi dung chi. Cuèi kú c¨n cø
vµo tæng chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp ®· tËp hîp bªn nî TK 642 ®Ó kÕt
chuyÓn sang TK 911 nh»m x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh x©y l¾p.
C¨n cø vµo tæng chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp ph¸t sinh thùc tÕ tÝnh ®Õn
cuèi kú h¹ch to¸n vµo sæ chi phÝ ®Çu kú cña TK 1422 - chi phÝ chê kÕt chuyÓn
tÝnh vµ ph©n bæ theo c«ng thøc sau:
∑ chi phÝ qu¶n lý
Chi phÝ qu¶n lý DN ®Ó l¹i GÝa trÞ
lîng x©y
Chi phÝ qu¶n
DNph¸t sinh thùc tÕ
+
cuèi kú (sè d nî khèi
l¾p
dë
dang
lý doanh
cuèi
kú
TK 1422 ®Çu kú)
x
nghiÖp ph©n =
bæ cho gi¸
Gi¸ trÞ khèi lîng x©y
GÝa thµnh s¶n xuÊt
khèi lîng x©y
l¾p dë dang
l¾p dë dang cuèi kú
khèi lîng x©y l¾p
cuèi kú
h¹ch to¸n (d nî
+
hoµn thµnh bµn giao
TK 154 cuèi kú)
trong kú
18
Chi phÝ QLDN tÝnh
cho gi¸ thµnh s¶n
xuÊt x©y l¾p cña
khèi lîng x©y l¾p
hoµn thµnh bµn
giao trong kú
=
Tæng chi phÝ
Chi phÝ QLDN
QLDN ph¸t
®Ó l¹i cuèi kú
sinh thùc tÕ ®Õn
cuèi kú h¹ch
+
tríc
-
Chi phÝ QLDN
ph©n bæ cho
gi¸ trÞ khèi lîng x©y l¾p dë
dang cuèi kú
to¸n
C¨n cø vµo kÕt qu¶ tÝnh to¸n vµ ph©n bæ vÒ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp
tÝnh cho khèi lîng x©y l¾p dë dang vµ hoµn thµnh cuèi kú:
Nî TK 911: X¸c ®Þnh kÕt qu¶
Cã TK 642: Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp
Cã TK 1422: Chi phÝ chê kÕt chuyÓn
+ H¹ch to¸n s¶n phÈm dë dang trong doanh nghiÖp x©y l¾p
S¶n phÈm dë dang trong s¶n xuÊt x©y dùng ®îc x¸c ®Þnh b»ng ph¬ng ph¸p
kiÓm kª. ViÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm dë dang trong s¶n xuÊt x©y dùng phô
thuéc vµo ph¬ng thøc thanh to¸n, khèi lîng c«ng t¸c x©y l¾p hoµn thµnh gi÷a ngêi nhËn thÇu vµ ngêi giao thÇu.
Gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang ®îc ®¸nh gi¸ theo chi phÝ thùc tÕ trªn c¬ së ph©n
bæ chi phÝ thùc tÕ cña h¹ng môc c«ng tr×nh ®ã cho c¸c giai ®o¹n, tæ hîp c«ng viÖc
®· hoµn thµnh vµ giai ®o¹n cßn dë dang theo gi¸ trÞ dù to¸n cña chóng.
Chi phÝ thùc tÕ
Chi phÝ thùc tÕ
Chi phÝ khèi lChi phÝ thùc
îng x©y l¾p
Khèi lîng XL + khèi lîng XL
tÕ KL x©y
dë
dang cuèi
l¾p dë dang
Dë
dang
®Çu
kú
thùc
hiÖn
trong
kú
kú
theo dù
=
x
cuèi kú
to¸n
Chi phÝ khèi lîng
Chi phÝ khèi lîng
x©y l¾p hoµn thµnh + dë dang cuèi kú
trong kú theo dù to¸n
Theo dù to¸n
C. Tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p
H¹ch to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm
x©y l¾p thùc hiÖn ë TK 154 - chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang. Trªn tµi
kho¶n nµy c¸c chi phÝ trùc tiÕp x©y l¾p c«ng tr×nh gåm vËt liÖu, nh©n c«ng sö
dông m¸y thi c«ng,... ®îc h¹ch to¸n theo tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ lµ c«ng
tr×nh hay c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh. Qu¸ tr×nh h¹ch to¸n tæng hîp thÓ hiÖn trªn
b¶ng tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh.
§Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cã thÓ ¸p dông nhiÒu ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ kh¸c
nhau, phô thuéc vµo ®èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ vµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh s¶n
phÈm. Trong x©y dùng c¬ b¶n, s¶n phÈm cuèi cïng lµ c¸c c«ng tr×nh, h¹ng môc
c«ng tr×nh ®îc x©y dùng xong vµ ®a vµo sö dông. NhiÖm vô cña h¹ch to¸n chi
19
phÝ s¶n xuÊt, tÝnh gi¸ thµnh lµ ph¶i tÝnh ®óng ®îc gi¸ thµnh cña tõng s¶n phÈm
®ã.
Gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p hoµn thµnh ®îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së tæng céng
c¸c chi phÝ ph¸t sinh tõ lóc khëi c«ng ®Õn khi hoµn thµnh ë thÎ chi tiÕt chi phÝ
s¶n xuÊt. Tuy nhiªn do ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt x©y dùng mµ ph¬ng thøc thanh to¸n
khèi lîng hoµn thµnh kh¸c nhau.
V× vËy ngoµi viÖc tÝnh gi¸ thµnh c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh x©y l¾p hoµn
thµnh, cßn ph¶i tÝnh gi¸ thµnh khèi lîng c«ng t¸c x©y l¾p ®· hoµn thµnh vµ bµn
giao trong kú. Gi¸ thµnh c«ng t¸c x©y l¾p trong kú ®îc tÝnh theo c«ng thøc:
Z c«ng t¸c
CFSXKD
CFSXKD
CFSXKD
x©y l¾p
= dë dang
+
ph¸t sinh
dë dang
®Çu kú
trong kú
cuèi kú
Tr×nh tù h¹ch to¸n:
- KÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 154
Cã TK 621
- KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp:
Nî TK 154
Cã TK 622
- KÕt chuyÓn chi phÝ m¸y thi c«ng
Nî TK 154
Cã TK 623
- KÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt chung
Nî TK 154
Cã TK 627
S¶n phÈm hoµn thµnh vµ x¸c ®Þnh ®îc gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang cuèi kú:
Ta cã bót to¸n:
Nî TK 632
Cã TK 154
Cuèi kú kÕt chuyÓn tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p ®ång thêi kÕt chuyÓn
chi tiÕt theo tõng h¹ng môc ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh vµ ®Ó x¸c ®Þnh gi¸
thµnh toµn bé cña s¶n phÈm x©y l¾p.
Nî TK 911: Chi tiÕt theo h¹ng môc c«ng tr×nh
Cã TK 632
Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp cuèi kú sÏ ®îc kÕt chuyÓn vµ ph©n bæ x¸c
®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh x©y l¾p b»ng bót to¸n:
Nî TK 911
Cã TK 642, 1422
Bªn nî TK 911 ph¶n ¸nh gi¸ thµnh toµn bé s¶n phÈm x©y l¾p hoµn thµnh
bµn giao trong kú (theo h¹ng môc c«ng tr×nh hoÆc tõng bé phËn x©y l¾p).
20
- Xem thêm -