Tài liệu Nghiên cứu lựa chọn phương án vật liệu phù hợp cho quần chỉnh hình tạo dáng thẩm mỹ

Luận văn cao học 2016 LỜI CAM ĐOAN Tôi cam đoan rằng, luận văn thạc sĩ kỹ thuật “Nghiên cứu lựa chọn phƣơng án vật liệu phù hợp cho quần chỉnh hình tạo dáng thẩm mỹ” – mã đề tài 2014BDET-KT07 là do tôi nghiên cứu và tự trình bày dƣới sự hƣớng dẫn của PGS.TS. Vũ Thị Hồng Khanh. Đây cũng là một trong các nội dung nghiên cứu thuộc đề tài mã số B2014 – 01 – 67. Nội dung nghiên cứu trong luận văn này không sao chép từ bất cứ công trình nghiên cứu nào khác. Kết quả khảo sát thực tế và thí nghiệm hoàn toàn trung thực, không gian dối. Tác giả xin cam đoan những lời nêu trên là đúng sự thật, nếu có gì sai tác giả xin hoàn toàn chịu trách nhiệm. Hà Nội, ngày 12 tháng 10 năm 2016 Ngƣời thực hiện Phạm Thị Hảo Phạm Thị Hảo i Ngành CN vật liệu dệt may Luận văn cao học 2016 LỜI CẢM ƠN Trƣớc tiên, tôi xin đƣợc bày tỏ sự biết ơn chân thành đến PGS.TS. Vũ Thị Hồng Khanh. Cô đã tận tình hƣớng dẫn và dành nhiều thời gian giúp tôi hoàn thành luận văn này. Tôi xin chân thành cảm ơn các thầy cô giáo Viện Dệt may – Da giầy và Thời trang – Trƣờng Đại học Bách khoa Hà Nội đã hết lòng truyền đạt những kiến thức chuyên môn cho tôi trong suốt thời gian hai năm học tập tại trƣờng. Tôi xin gửi lời cảm ơn đến TS. Trần Thị Phƣơng Thảo đã nhiệt tình giúp đỡ tôi trong suốt thời gian thí nghiệm tại Trung tâm thí nghiệm Vật liệu dệt may và Da giầy, Trƣờng Đại học Bách khoa Hà Nội. Cảm ơn TS Phạm Đức Dƣơng chủ nhiệm đề tài mã số B2014 – 01 – 67 đã tạo điều kiện cho tôi đƣợc thực hiện luận văn trong khuôn khổ của đề tài. Tôi xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu Trƣờng Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật trung ƣơng, các đồng nghiệp trong đơn vị công tác đã động viên, giúp đỡ, khích lệ tinh thần và tạo điều kiện cho tôi đƣợc học tập nâng cao trình độ, hoàn thành tốt khóa học đúng tiến độ. Cuối cùng, tôi xin gửi lời cảm ơn đến gia đình, bạn bè đã động viên và tạo điều kiện giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn này. Trân trọng cảm ơn! Phạm Thị Hảo ii Ngành CN vật liệu dệt may Luận văn cao học 2016 MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................... i LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................... ii MỤC LỤC ................................................................................................................ iii DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VÀ CHỮ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN..... vii DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ .............................................................................. viii DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU ......................................................................... viii MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1 CHƢƠNG I. NGHIÊN CỨU TỔNG QUAN ..........................................................5 1.1. TỔNG QUAN CHUNG VỀ QUẦN CHỈNH HÌNH TẠO DÁNG VÀ CÁC YÊU CẦU CỦA QUẦN CHỈNH HÌNH TẠO DÁNG ...........................................5 1.1.1 Khái niệm chung về quần chỉnh hình tạo dáng thẩm mỹ (CHTDTM) .......5 1.1.2 Các yêu cầu đối với quần chỉnh hình tạo dáng ..........................................7 1.1.2.1.Yêu cầu chức năng ................................................................................7 1.1.2.2. Yêu cầu vệ sinh ....................................................................................8 1.1.2.3. Yêu cầu sinh thái ..................................................................................8 1.1.2.4. Yêu cầu bảo quản .................................................................................9 1.1.2.5. Yêu cầu bảo vệ .....................................................................................9 1.2. MỘT SỐ NGHIÊN CỨU VỀ QUẦN CHỈNH HÌNH TẠO DÁNG ..............10 1.2.1. Nghiên cứu xây dựng biểu đồ phân bố áp lực tối ƣu của trang phục chỉnh hình thẩm mỹ lên phần dƣới cơ thể phụ nữ Việt Nam .......................................10 1.2.2. Nghiên cứu khảo sát áp lực lên cơ thể ngƣời mặc của một số sản phẩm chỉnh hình thẩm mỹ ...........................................................................................11 1.2.3. Nghiên cứu, khảo sát quy trình thiết kế sản phẩm quần dệt kim thẩm mỹ ..12 1.2.4. Nghiên cứu khảo sát cấu trúc và tính chất cơ lý của vải và sản phẩm dệt kim phục vụ mục đích y học ..............................................................................13 1.2.5. Nghiên cứu đánh giá ảnh hƣởng của quá trình sử dụng quần chỉnh hình giảm béo thẩm mỹ ở điều kiện tạo đƣợc áp lực trung bình tới chất lƣợng của chúng ..................................................................................................................14 1.2.6. Nghiên cứu đánh giá ảnh hƣởng của quá trình sử dụng quần chỉnh hình giảm béo thẩm mỹ ở điều kiện tạo đƣợc áp lực cao tới chất lƣợng của chúng ..16 1.3. CÁC YÊU CẦU ĐỐI VỚI VẢI SỬ DỤNG LÀM QUẦN CHỈNH HÌNH TẠO DÁNG VÀ PHƢƠNG PHÁP ĐÁNH GIÁ CÁC YÊU CẦU NÀY ............17 Phạm Thị Hảo iii Ngành CN vật liệu dệt may Luận văn cao học 2016 1.3.1. Đảm bảo yêu cầu chức năng của sản phẩm ..............................................17 1.3.1.1. Phƣơng pháp xác định các đặc trƣng đàn hồi của vật liệu.................18 1.3.1.2. Mô-đun đàn hồi của vải .....................................................................21 1.3.2. Đảm bảo yêu cầu vệ sinh của sản phẩm ...................................................21 1.3.3. Đảm bảo yêu cầu sinh thái của sản phẩm.................................................23 1.3.4. Đảm bảo yêu cầu bảo quản sản phẩm ......................................................25 1.4. Phƣơng pháp đánh giá áp lực của quần áo lên cơ thể .....................................26 1.4.1. Phƣơng pháp trực tiếp ..............................................................................26 1.4.2. Phƣơng pháp gián tiếp ..............................................................................26 1.4.3. Phƣơng pháp mô phỏng............................................................................27 1.4.4. Xác định áp lực vải của quần áo lên bề mặt cơ thể theo Laplace ............28 1.4.4.1. Công thức xác định ............................................................................28 1.4.4.2. Nghiên cứu thiết diện ngang vùng eo, bụng, mông của phụ nữ ........29 KẾT LUẬN CHƢƠNG I ........................................................................................31 CHƢƠNG II. ĐỐI TƢỢNG, NỘI DUNG, PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .32 2.1. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU ..........................................................................32 2.2. ĐỐI TƢỢNG NGHIÊN CỨU ........................................................................32 2.2.1. Một số mẫu quần chỉnh hình tạo dáng trên thị trƣờng .............................32 2.2.2. Vải dệt kim đàn tính cao ..........................................................................33 2.2.2.1. Vải dệt kim đan ngang PA pha Spandex ...........................................33 2.2.2.2. Vải dệt kim đan dọc ...........................................................................34 2.3. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU ...........................................................................35 2.3.1. Khảo sát một số sản phẩm chỉnh hình, tạo dáng trên thị trƣờng ..............35 2.3.2. Nghiên cứu khả năng sử dụng hai loại vải của luận văn cho quần chỉnh hình tạo dáng thẩm mỹ đáp ứng yêu cầu chất lƣợng của sản phẩm ...................35 2.3.2.1. Nghiên cứu khả năng tạo áp lực của trang phục sử dụng 2 loại vải của đề tài .....................................................................................................................35 2.3.2.2. Xác định độ thông hơi của các phƣơng án nguyên liệu .....................37 2.3.2.3. Đề xuất phƣơng án vải tối ƣu trên cơ sở khả năng tạo áp lực và khả năng thông hơi.................................................................................................38 2.3.3. Kiểm tra đánh giá phƣơng án sử dụng vải phù hợp cho quần chỉnh hình tạo dáng trong điều kiện sử dụng sản phẩm .......................................................38 2.4. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ..................................................................38 2.4.1. Khảo sát một số mẫu quần chỉnh hình thẩm mỹ đang có trên thị trƣờng 38 Phạm Thị Hảo iv Ngành CN vật liệu dệt may Luận văn cao học 2016 2.4.1.1. Xác định đặc điểm và kết cấu sản phẩm ............................................38 2.4.1.2. Xác định cấu trúc vải của từng chi tiết trên sản phảm .......................39 2.4.1.3. Xác định khả năng chỉnh hình của sản phẩm.....................................39 2.4.2. Phƣơng pháp xác định áp lực của vật liệu lên cơ thể ...............................40 2.4.2.1. Xác định lực kéo giãn của vật liệu (F): ..............................................41 2.4.2.2. Xác định bán kính cong phần cơ thể (R): ..........................................43 2.4.3. Phƣơng pháp xác định độ thông hơi.........................................................46 2.4.4. Phƣơng pháp đánh giá hiệu quả sản phẩm quần chỉnh hình tạo dáng của đề tài ...................................................................................................................49 KẾT LUẬN CHƢƠNG II.......................................................................................50 CHƢƠNG III. KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN ..........................................................51 3.1. KẾT QUẢ KHẢO SÁT MỘT SỐ MẪU QUẦN CHỈNH HÌNH TẠO DÁNG ĐANG CÓ TRÊN THỊ TRƢỜNG ........................................................................51 3.1.1. Đặc điểm và kết cấu sản phẩm .................................................................51 3.1.2. Cấu trúc vải ..............................................................................................58 3.1.3. Khả năng tạo lực ép và chỉnh hình của các mẫu khảo sát ........................61 3.1.3.1. Khả năng tạo lực ép ...........................................................................61 3.1.3.2. Khả năng chỉnh hình ..........................................................................63 3.2. Kết quả nghiên cứu phối hợp 2 loại vải cho sản phẩm quần CHTD ..............65 3.2.1. Kết quả xác định áp lực trên bề mặt cơ thể của 8 phƣơng án sử dụng vải ............................................................................................................................65 3.2.1.1. Kết quả xác định lực kéo giãn 8 phƣơng án vật liệu..........................65 3.2.1.2 Kết quả nghiên cứu khả năng tạo áp lực trên bề mặt cơ thể của các phƣơng án phối hợp 2 loại vải (tính cho 1 số đo cụ thể) ................................67 3.2.2. Kết quả xác định độ thông hơi của vật liệu ..............................................69 3.2.3. Đề xuất phƣơng án phối hợp vải tối ƣu cho sản phẩm quần chỉnh hình tạo dáng ....................................................................................................................70 3.3. Kiểm tra đánh giá phƣơng án sử dụng vải phù hợp cho quần chỉnh hình tạo dáng trong điều kiện sử dụng sản phẩm ................................................................70 3.3.1. Thiết kế chế tạo quần chỉnh hình tạo dáng ...............................................70 3.3.1.1. Lựa chọn mức áp lực cho từng vị trí của quần chỉnh hình tạo dáng..71 3.3.1.2. Kết quả xác định kết cấu sản phẩm....................................................71 3.3.1.3. Kết quả lựa chọn phƣơng án sử dụng vải ..........................................72 3.3.1.4. Lựa chọn phƣơng án thiết diện ngang của eo và bụng ......................72 Phạm Thị Hảo v Ngành CN vật liệu dệt may Luận văn cao học 2016 3.3.1.5. Đặc trƣng thiết kế quần mẫu ..............................................................73 3.3.2. Kết quả đánh giá hiệu quả chỉnh hình, tạo dáng của sản phẩm trên ngƣời mẫu .....................................................................................................................74 3.3.2.1. Khả năng chỉnh hình ..........................................................................75 3.3.2.2. Khả năng tạo dáng .............................................................................76 3.3.2.3 Tính tiện nghi của sản phẩm ...............................................................77 KẾT LUẬN CHƢƠNG III .....................................................................................78 KẾT LUẬN ..............................................................................................................80 HƢỚNG NGHIÊN CỨU TIẾP THEO CỦA ĐỀ TÀI .........................................81 TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................82 Phạm Thị Hảo vi Ngành CN vật liệu dệt may Luận văn cao học 2016 DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VÀ CHỮ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN CHTD Chỉnh hình tạo dáng TPCHTD Trang phục chỉnh hình tạo dáng TPCHTM Trang phục chỉnh hình thẩm mỹ PU Spandex PET Polyeste PA Polyamit OKO-Tex100 Nhãn sinh thái theo tiêu chuẩn Oeko - Tex 100 ISO International Organization for Standardization 3D 3 chiều BMI Chỉ số khối cơ thể WHR Tỷ lệ giữa vòng eo và vòng mông ASTM American Society for Testing and Materials KT Kích thƣớc TCVN Tiêu chuẩn Việt Nam Phạm Thị Hảo vii Ngành CN vật liệu dệt may Luận văn cao học 2016 DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ Hình 1.1: Một số hình ảnh quần chỉnh hình tạo dáng thẩm mỹ ..................................7 Hình 1.2: Minh họa cơ thể phụ nữ trƣớc và sau khi mặc quần CHTDTM .................7 Hình 1.3: Sự phụ thuộc chiều dài mẫu thử và ứng suất theo thời gian chịu tải và nghỉ ............................................................................................................................18 Hình 1.4: Sự phụ thuộc lực và chiều dài mẫu thử theo thời gian chịu tải và nghỉ ....19 Hình 1.5: Vòng trễ của lực kéo .................................................................................20 Hình 1.6: Các cảm biến đo áp lực quần áo lên cơ thể ngƣời ....................................26 Hình 1.7: Mô hình ma trận lƣới mô phỏng áp lực quần áo lên cơ thể ngƣời............27 Hình 1.8: Mô phỏng sự phân bố áp lực quần áo lên cơ thể ngƣời bằng phần mềm ABAQUS ..................................................................................................................28 Hình 1.9: Hình dạng mặt cắt ngang cơ thể tại vị trí eo, bụng ...................................29 Hình 1.10 : Hình dạng biến thể mặt cắt ngang các cỡ tại vị trí vòng eo, vòng bụng, vòng mông của cô gái và phụ nữ ..............................................................................30 Hình 1.11: Hình dạng biến thể mặt cắt ngang của vùng eo, bụng và mông .............30 Hình 2.1: Hình ảnh các mẫu quần chỉnh hình tạo dáng đƣợc khảo sát .....................33 Hình 2.2: Dụng cụ đo kích thƣớc ..............................................................................38 Hình 2.3 Hình minh họa vị trí đo vòng eo, vòng bụng .............................................40 Hình 2.4: Máy kéo đứt đa năng RTC – 125A ...........................................................42 Hình 2.5: Dụng cụ đo kích thƣớc ngƣời mẫu............................................................43 Hình 2.6: Hình minh họa phƣơng pháp đo kích thƣớc dầy và ngang cơ thể ............43 Hình 2.7: Mô phỏng dạng hình học mặt cắt ngang cơ thể tại vị trí eo, bụng............44 Hình 2.8: Phƣơng pháp xác dịnh độ dài dây cung ....................................................45 Hình 2.9: Phƣơng pháp xác định bán kính cung lớn (R) và cung nhỏ (r) ................46 Hình 2.10: Thiết bị và dụng cụ sử dụng trong thí nghiệm thông hơi........................47 Hình 2.11: Các cốc thí nghiệm và cân cốc thí nghiệm ............................................48 Hình 3.1: Hình ảnh quần Triumph Slim Fit ..............................................................51 Hình 3.2: Hình ảnh kết cấu quần Triumph Slim Fit..................................................52 Hình 3.3: Hình ảnh các chi tiết quần Triumph Slim Fit............................................52 Hình 3.4: Hình ảnh quần Cecina ...............................................................................53 Hình 3.5: Hình ảnh kết cấu quần Cecina ..................................................................54 Hình 3.6: Hình ảnh các chi tiết quần Cecina.............................................................54 Phạm Thị Hảo viii Ngành CN vật liệu dệt may Luận văn cao học 2016 Hình 3.7: Hình ảnh quần Triumph Shape Sensation.................................................55 Hình 3.8: Hình ảnh kết cấu quần Triumph Shape Sensation ....................................55 Hình 3.9: Hình ảnh các chi tiết quần Triumph Shape Sensation ..............................56 Hình 3.10: Hình ảnh bộ quần áo Uniqlo ...................................................................57 Hình 3.11: Hình ảnh kết cấu bộ quần áo Uniqlo .......................................................57 Hình 3.12: Hình ảnh các chi tiết bộ quần áo Uniqlo .................................................58 Hình 3.13: Biểu đồ tƣơng quan giữa độ giãn và lực kéo của các phƣơng án vật liệu ...................................................................................................................................66 Hình 3.14: Kết cấu quần chỉnh hình tạo dáng may thử nghiệm................................71 Hình 3.15: Hình vẽ thiết kế quần CHTDTM ............................................................74 Hình 3.16: Hình vẽ thiết kế quần CHTDTM ............................................................74 Phạm Thị Hảo ix Ngành CN vật liệu dệt may Luận văn cao học 2016 DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU Bảng 1.1: Chỉ tiêu sinh thái theo tiêu chuẩn của Oeko-Tex 100 quy định cho 4 nhóm sản phẩm....................................................................................................................23 Bảng 2.1 : Phƣơng án phối hợp vải để xác định khả năng tạo lực ép lên cơ thể của vải ..............................................................................................................................36 Bảng 2.2. Phƣơng án vật liệu thí nghiệm độ thông hơi ............................................37 Bảng 2.3: Kết quả xác định lực kéo giãn băng vải ...................................................42 Bảng 2.4: Độ thông hơi của các phƣơng án ..............................................................48 Bảng 3.1: Bảng mô tả cấu trúc vải của các mẫu sản phẩm khảo sát .........................59 Bảng 3.2: Kết quả khả năng tạo lực ép của quần M1 ...............................................61 Bảng 3.3: Kết quả khả năng tạo lực ép của quần M2 ...............................................62 Bảng 3.4: Kết quả khả năng tạo lực ép của quần M3 ...............................................62 Bảng 3.5: Kết quả khả năng tạo lực ép của bộ quần áo M4......................................63 Bảng 3.6: Kết quả khảo sát khả năng chỉnh hình của 4 mẫu trên thị trƣờng ............63 Bảng 3.7: Bảng tổng hợp kết quả tạo áp lực và chỉnh hình ......................................64 Bảng 3.8: Lực kéo giãn vật liệu ................................................................................65 Bảng 3.9: Mối quan hệ giữa lực kéo giãn băng vải với độ giãn của vải ...................66 Bảng 3.10 : Kết quả tạo áp lực của 8 phƣơng án vải lên đối tƣợng cụ thể ...............68 Bảng 3.11: Độ thông hơi của các phƣơng án vật liệu ...............................................69 Bảng 3.12: Thứ tự khả năng tạo áp lực và khả năng thông hơi của vải ....................70 Bảng 3.13: Bảng số đo ngƣời mẫu ............................................................................70 Bảng 3.14: Sai số giữa chu vi cơ thể và chu vi theo mô phỏng ................................72 Bảng 3.15: Đặc điểm của 4 quần mẫu .....................................................................73 Bảng 3.16: Các thông số thiết kế 4 sản phẩm quần CHTDTM ................................75 Bảng 3.17: Kết quả khả năng chỉnh hình của 4 mẫu quần thiết kế ...........................76 Phạm Thị Hảo x Ngành CN vật liệu dệt may Luận văn cao học 2016 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Sản phẩm quần chỉnh hình tạo dáng thẩm mỹ sử dụng cơ chế nén ép cơ học thông qua áp lực có đƣợc nhờ vải bị kéo giãn mạnh nên tuổi thọ của sản phẩm phụ thuộc rất nhiều vào loại vật liệu sử dụng cũng nhƣ phƣơng án sử dụng khác nhau cho cùng một loại vật liệu. Hơn nữa, mỗi một vị trí khác nhau của cơ thể lại đòi hỏi áp lực khác nhau, vậy sử dụng vải như thế nào để sản phẩm vừa đáp ứng được các yêu cầu về áp lực tại các vị trí cần thiết song vẫn đảm bảo tính tiện nghi cho người sử dụng là vấn đề cần được nghiên cứu? Ngày nay cùng với tiến bộ của khoa học kỹ thuật và sự xuất hiện của nhiều loại xơ mới đã giúp cải thiện rõ rệt tính tiện nghi, tính sinh thái khi sử dụng trang phục chỉnh hình tạo dáng. Đã có một số nghiên cứu của các tác giả trong nƣớc đề cập đến các khía cạnh khác nhau của sản phẩm quần chỉnh hình tạo dáng thẩm mỹ nhƣ: Tính vệ sinh và sinh thái [5], mối quan hệ giữa độ giãn đàn hồi và áp lực [4], áp lực tối ƣu lên phần thân dƣới cơ thể phụ nữ [10], áp lực của sản phẩm lên cơ thể và tính tiện nghi sử dụng cũng nhƣ tuổi thọ của sản phẩm quần chỉnh hình tạo dáng cho phụ nữ. Các nghiên cứu cũng cho thấy áp lực tối ƣu của mỗi vùng cơ thể khác nhau, khả năng tạo áp lực của vải tăng tỉ lệ với mức độ kéo giãn của vải. Tuy nhiên đây là loại sản phẩm mặc bó sát cơ thể nhƣ sản phẩm mặc lót do đó nó cần đảm bảo yêu cầu về vệ sinh, sinh thái, vải phải có khả năng hút ẩm, thông hơi, thoáng khí, bề mặt vải tiếp xúc với cơ thể phải cho cảm giác dễ chịu và đặc biệt vải phải phù hợp với các tiêu chuẩn sinh thái vải dành cho quần áo mặc lót [5]. Sản phẩm có khả năng nén ép phần cơ thể nhƣng vẫn đảm bảo mọi hoạt động hàng ngày của ngƣời sử dụng, đồng thời dễ dàng thuận tiện trong quá trình giặt [1], [7]. Tuy nhiên, vấn đề đặt ra chƣa thấy đƣợc đề cập trong các nghiên cứu đã tham khảo. Đây chính là lý do tác giả lựa chọn đề tài “Nghiên cứu lựa chọn phương án vật liệu phù hợp cho quần chỉnh hình tạo dáng thẩm mỹ”Nghiên cứu này đề cập tới việc so sánh các phƣơng án sử dụng vải khác nhau với khả năng tạo áp lực và độ Phạm Thị Hảo 1 Ngành CN vật liệu dệt may Luận văn cao học 2016 thông hơi của vải khác nhau, từ đó đề xuất phƣơng án lựa chọn vật liệu phù hợp cho từng vị trí của quần chỉnh hình tạo dáng sao cho sản phẩm có chất lƣợng tối ƣu. 2. Lịch sử nghiên cứu Trang phục chỉnh hình tạo dáng là loại trang phục chức năng giúp phụ nữ lấy lại vóc dáng thon gọn và làm phẳng các ngấn mỡ thừa. Do đó ngay từ khi xuất hiện nó đã đƣợc rất nhiều phụ nữ sử dụng nhất là phụ nữ thừa cân béo phì. Các nhà khoa học cũng đã và đang quan tâm nghiên cứu về loại trang phục này. Các nghiên cứu tập trung vào thiết kế, chế tạo các loại vải dệt kim đàn tính cao [11,15,17,18], nhiều nghiên cứu đánh giá áp lực vải, tiện nghi áp lực trang phục lên bề mặt cơ thể [12,13,16,18]. Các nghiên cứu đã đƣa ra phƣơng pháp xác định và mức áp lực trên cơ thể nhƣng chƣa chỉ rõ sự khác nhau khi thay đổi cách sử dụng của cùng một loại vật liệu trên các vùng khác nhau của cơ thể. Ngoài ra, mặc dù đã đƣợc thƣơng mại hóa trên thị trƣờng nhƣng cho đến nay chƣa có tiêu chuẩn chất lƣợng quốc tế dành riêng cho vật liệu và quần áo chỉnh hình tạo dáng. Ở nƣớc ta, cho đến nay đã có một số đề tài nghiên cứu đánh giá tính chất cơ lý của một số sản phẩm mặc bó sát [4,13], nghiên cứu phân bố áp lực tối ƣu lên phần dƣới cơ thể phụ nữ [10], nghiên cứu quy trình thiết kế quần dệt kim thẩm mỹ [6]. Và chƣa có công trình nào nghiên cứu lựa chọn phƣơng án vật liệu phù hợp cho trang phục chỉnh hình tạo dáng thẩm mỹ. 3. Mục đích, đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của luận văn Mục đích nghiên cứu Đề xuất đƣợc phƣơng án lựa chọn vật liệu phù hợp cho từng vị trí của quần chỉnh hình tạo dáng sao cho sản phẩm có khả năng tạo áp lực, chỉnh hình tạo dáng theo yêu cầu và vẫn đảm bảo sự thoải mái tối đa cho ngƣời sử dụng. Đối tƣợng nghiên cứu Bốn sản phẩm trang phục chỉnh hình tạo dáng hiện đang có trên thị trƣờng Việt Nam. Phạm Thị Hảo 2 Ngành CN vật liệu dệt may Luận văn cao học 2016 Vải dệt kim đàn tính cao, sản phẩm của đề tài “Nghiên cứu thiết kế và chế tạo vải dệt kim chuyên dụng phù hợp với mục đích làm sản phẩm may mặc chỉnh hình thẩm mỹ”, mã số B2013 – 01.54 và vải lót lƣới đang có trên thị trƣờng. Phạm vi nghiên cứu Trong nghiên cứu này, tập trung nghiên cứu lực kéo giãn vải và khả năng thông hơi của các phƣơng án phối hợp từ hai loại vải đã lựa chọn. Đây cũng là cơ sở để lựa chọn phƣơng án vật liệu phù hợp cho quần chỉnh hình tạo dáng thẩm mỹ. 4. Tóm tắt cô đọng các luận điểm cơ bản Khảo cứu tài liệu về trang phục chỉnh hình tạo dáng thẩm mỹ, vật liệu và yêu cầu vật liệu sử dụng cho loại trang phục này, phƣơng pháp xác định áp lực lên bề mặt cơ thể ngƣời mặc và các chỉ tiêu chất lƣợng của vải làm trang phục chỉnh hình tạo dáng. Khảo sát thiết kế, kết cấu, cấu trúc vải và khả năng chỉnh hình tạo dáng của 4 sản phẩm chỉnh hình tạo dáng có trên thị trƣờng để có các đánh giá về thiết kế, sử dụng vải cũng nhƣ việc đảm bảo chất lƣợng của các sản phẩm này. Xác định khả năng tạo áp lực và khả năng thông hơi của 8 phƣơng án phối hợp khi sử dụng hai loại vải. Thiết kế quần chỉnh hình tạo dáng cho một số đo cụ thể Đề xuất phƣơng án vật liệu cho từng chi tiết của thiết kế trên cơ sở đảm bảo khả năng tạo áp lực và tính tiện nghi của sản phẩm Đánh giá hiệu quả chỉnh hình tạo dáng và tính tiện nghi của sản phẩm từ đó đƣa ra lựa chọn phƣơng án vật liệu phù hợp nhất cho quần chỉnh hình tạo dáng thẩm mỹ. Kết quả thử nghiệm là cơ sở để thiết kế trang phục chỉnh hình tạo dáng thẩm mỹ ở phạm vi công nghiệp. 5. Phƣơng pháp nghiên cứu Kế thừa các kết quả nghiên cứu đã công bố về trang phục chỉnh hình, tạo dáng, thẩm mỹ Phạm Thị Hảo 3 Ngành CN vật liệu dệt may Luận văn cao học 2016 Khảo sát các sản phẩm ngoại của các thƣơng hiệu nổi tiếng trên thị trƣờng để tham khảo các phƣơng án sử dụng vải và hiệu quả của các sản phẩm này. Kiểm tra các tính chất vải theo các phƣơng pháp đã đƣợc tiêu chuẩn hóa để đảm bảo độ chính xác của các phƣơng án thực nghiệm. Áp dụng các kết quả kiểm tra thử nghiệm các phƣơng án vải để thiết kế sản phẩm. Đánh giá sự phù của phƣơng án lựa chọn vải thông qua hiệu quả cuối cùng là khả năng chỉnh hình tạo dáng của sản phẩm trên ngƣời sử dụng, tính tiện nghi do ngƣời mặc cảm nhận. Sử dụng phần mềm Excel để xử lý số liệu thực nghiệm và trình bày kết quả nghiên cứu 6. Đóng góp của tác giả Kết quả nghiên cứu của luận văn cho thấy: Với 2 loại vải dệt kim đàn tính khác nhau ta có thể phối hợp theo nhiều phƣơng án, trên cơ sở lực kéo giãn và độ thông hơi của từng phƣơng án ta có thể đề xuất việc sử dụng vật liệu phù hợp cho từng chi tiết của quần chỉnh hình tạo dáng Đây là cơ sở để thiết kế sản phẩm với các vùng áp lực khác nhau để đạt hiệu quả chỉnh hình mà vẫn đảm bảo tính tiện nghi tốt nhất. Phạm Thị Hảo 4 Ngành CN vật liệu dệt may Luận văn cao học 2016 CHƢƠNG I NGHIÊN CỨU TỔNG QUAN 1.1. TỔNG QUAN CHUNG VỀ QUẦN CHỈNH HÌNH TẠO DÁNG VÀ CÁC YÊU CẦU CỦA QUẦN CHỈNH HÌNH TẠO DÁNG 1.1.1 Khái niệm chung về quần chỉnh hình tạo dáng thẩm mỹ (CHTDTM) Trang phục chỉnh hình tạo dáng là một trong những tuyệt mật làm đẹp của các chị em phụ nữ. Rất nhiều ngƣời mê mẩn thứ trang phục này [30], có một loại trang phục đã đƣợc biết đến và ra đời từ rất sớm, tồn tại và phát triển dƣới nhiều hình thức đó là chiếc corset [31]. Corset hay còn gọi là áo nịt ngực, áo chẽn, bắt nguồn từ tiếng Pháp cổ, chỉ chiếc áo có công dụng chính là tôn đƣờng cong của cơ thể bằng cách siết chặt eo, giúp vòng hông và ngực trông to hơn Ban đầu, áo corset hầu hết đƣợc làm thủ công, vật liệu sử dụng phổ biến là phiến, sừng hàm cá voi và thép nhƣng vào năm 1839, Jean Werly – một ngƣời đàn ông Pháp, đã thực hiện một bƣớc ngoặt lớn trong lịch sử khi sử dụng khung cửi dệt vải để làm áo cho phụ nữ [32]. Đã có một thời gian dài trong lịch sử áo corset là một trong những món đồ mà mọi phụ nữ tin dùng để có đƣợc chiếc eo “thắt đáy lƣng ong”. Tuy nhiên loại áo này thực sự là con dao hai lƣỡi vì bên cạnh việc thu gọn vòng eo áo corset đã ảnh hƣởng đến sự lƣu thông giữa phần trên và phần dƣới cơ thể ngƣời mặc. Bộ ảnh chụp X-quang vào năm 1908 của bác sĩ ngƣời Pháp - Ludovic O'Followell đã cho thấy việc nén, ép phần eo quá mức cần thiết đã khiến ngƣời dùng gặp tình trạng khó thở. Phần khung xƣơng sƣờn, buồng phổi đã bị biến dạng nhƣng không vì thế mà nhu cầu có một vóc dáng thon gọn của phụ nữ mất đi [33]. Thế kỷ 20 với sự phát triển nhƣ vũ bão của khoa học kỹ thuật, lĩnh vực vật liệu dệt may cũng có những biến đổi vƣợt bậc, sự ra đời và phát triển của sợi hóa Phạm Thị Hảo 5 Ngành CN vật liệu dệt may Luận văn cao học 2016 học và sợi chức năng mới, đặc biệt là sợi đàn tính cao đã giúp cho trang phục tạo dáng có một diện mạo mới. Đƣợc biến thể từ chiếc corset trang phục chỉnh hình tạo dáng không chỉ giúp phần eo thon, nâng ngực mà còn chú trọng làm phẳng các ngấn mỡ thừa tại vùng bụng và nâng phần mông bị sệ, bó phần đùi bị rạn do tuổi tác và sinh con. Vào năm 1998 Sara Blakely đã tung ra một đế chế khi thành lập Spanx và cô đã trở thành nữ tỷ phú tự lập trẻ nhất [34]. Ý tƣởng về Spanx nảy sinh khi cô mua một chiếc quần vải màu trắng rất hợp mốt với tất cả số tiền mình tiết kiệm nhƣng phải nhét nó trong tủ quần áo khá lâu mà không mặc tới. Lý do vì chiếc quần quá mỏng, dù cô có mặc loại quần lót nào thì ai cũng có thể nhìn thấy những ngấn mỡ qua lớp vải mỏng. Sau khi tìm kiếm khắp các cửa hàng bán đồ lót, cô vẫn không thể chọn cho mình một chiếc quần lót phù hợp, cô nảy ra ý định cắt ngắn chiếc quần tất loại ôm bình thƣờng và mặc nó bên trong. Cô nghĩ rằng “Đây đúng là thứ mà phụ nữ đang cần” [35]. Spanx là bảo bối của rất nhiều sao Hollywood nhƣng trƣớc Spanx đã có nhiều loại quần chỉnh hình tạo dáng mới xuất hiện nhƣng chỉ đến khi Spanx xuất hiện nó mới ghi dấu ấn cho loại trang phục này Như vậy, có thể đưa ra khái niệm chung về quần chỉnh hình tạo dáng như sau: Quần chỉnh hình tạo dáng là một loại trang phục chức năng, mặc lót, bó sát lấy phần dƣới cơ thể, sử dụng cơ chế cơ học để tạo nên độ nén ép phần bụng, phần đùi, nâng phần mông nhờ lực đàn hồi sinh ra bởi biến dạng của vải, giúp làm phẳng và thay đổi kích thƣớc vùng bụng, mông và đùi. Phạm Thị Hảo 6 Ngành CN vật liệu dệt may Luận văn cao học 2016 Hình 1.1: Một số hình ảnh quần chỉnh hình tạo dáng thẩm mỹ Trƣớc Sau Trƣớc Sau Hình 1.2: Minh họa cơ thể phụ nữ trước và sau khi mặc quần CHTDTM 1.1.2 Các yêu cầu đối với quần chỉnh hình tạo dáng Quần chỉnh hình tạo dáng là loại trang phục ôm sát cơ thể và thƣờng đƣợc mặc nhƣ đồ lót do đó ngoài các yêu cầu về chỉnh hình tạo dáng nó còn phải đảm bảo các yếu tố vệ sinh trang phục và an toàn cho ngƣời sử dụng. Điều này thể hiện qua các yêu cầu cụ thể sau: 1.1.2.1.Yêu cầu chức năng Với mục đích chỉnh hình và tạo dáng cho phần bụng, mông và đùi, quần chỉnh hình tạo dáng trƣớc hết phải đạt yêu cầu là chỉnh hình tạo dáng đƣợc. Phạm Thị Hảo 7 Ngành CN vật liệu dệt may Luận văn cao học 2016 Nguyên lý chỉnh hình tạo dáng của sản phầm này là sử dụng cơ chế ép, nén của sản phẩm lên cơ thể để định dạng các phần eo, bụng mông theo hình dáng mong muốn. Sản phẩm này sử dụng vải có độ đàn hồi cao, thiết kế với lƣợng dƣ cử động âm tại các vị trí cần định hình tạo dáng, nhƣ vậy khi mặc lên cơ thể vải bị giãn ra có xu hƣớng đàn hồi về kích thƣớc ban đầu sẽ tạo ra áp lực lên cơ thể giúp chỉnh hình tạo dáng cơ thể theo ý muốn [1], [7] Khi sử dụng cần chú ý mức độ ép nén của quần để tránh tình trạng cơ thể bị nén ép quá chặt dẫn đến khó chịu, ảnh hƣởng đến sức khỏe và các hoạt động thông thƣờng của cơ thể. Trong quá trình sử dụng quần chỉnh hình tạo dáng thƣờng xuyên bị kéo giãn mạnh do đó cần đƣợc làm từ vật liệu dệt đàn tính cao để tăng tuổi thọ và hiệu quả sử dụng của sản phẩm. 1.1.2.2. Yêu cầu vệ sinh Trong quá trình sử dụng quần chỉnh hình thƣờng mặc sát với cơ thể và tiếp xúc trực tiếp với da do đó nó phải không ảnh hƣởng đến các hoạt động bình thƣờng của da. Trong da có chứa số lƣợng lớn mạch máu, dây thần kinh, tuyến mồ hôi, tuyến mỡ (khoảng 3 triệu tuyến mồ hôi phân bố trên bề mặt da). Da nhả mồ hôi, axit cacbonnic và lớp da chết thƣờng xuyên. Mỗi ngày da tiết ra khoảng 40g mỡ và 0,5 đến 1lit mồ hôi, khi thời tiết nóng lƣợng mồ hôi tiết qua da có thể tăng lên rất nhiều [29] do đó quần chỉnh hình tạo dáng phải đƣợc làm từ các loại vật liệu có khả năng hút ẩm và tạo điều kiện lƣu thông giữa cơ thể và môi trƣờng. 1.1.2.3. Yêu cầu sinh thái Trong quá trình sản xuất xơ dệt và gia công từ xơ dệt tới vải thành phẩm, ngƣời ta đã có thể sử dụng một số hóa chất không có lợi cho môi trƣờng và con ngƣời nhƣ thuốc trừ sâu trong sản xuất xơ thiên nhiên, một số thuốc nhuộm và hóa chất trong quá trình hoàn tất vải nhƣ để chống nhàu, tăng các tính chất đẩy nƣớc, Phạm Thị Hảo 8 Ngành CN vật liệu dệt may Luận văn cao học 2016 chống tĩnh điện, tăng độ chịu nhiệt... thì một số hóa chất đƣợc đƣa lên bề mặt vật liệu có thể là các chất hữu cơ của kẽm, photpho, các chất có chứa formadehyde, styrol, alinin... Các chất này có thể gây độc hại cho cơ thể. Nhận thức đƣợc vấn đề này các tiêu chuẩn sinh thái hàng dệt đã đƣợc ra đời để kiểm soát chất lƣợng sinh thái sản phẩm dệt nhƣ Oeko-tex 100, GOTS…, theo các tiêu chuẩn này sản phẩm dệt cần phải đƣợc kiểm soát chặt chẽ hàm lƣợng các vi chất có thể có hại cho ngƣời sử dụng nhƣ (nhóm Azo, trong thuốc nhuộm, formaldehyde dƣ và các ion kim loại nặng có hại cho sức khỏe...)[5] Trang phục quần chỉnh hình tạo dáng đƣợc mặc sát với cơ thể, tiếp xúc trực tiếp với da và thƣờng xuyên bị ẩm ƣớt do mồ hôi và hơi ẩm thoát ra từ cơ thể, đây là điều kiện thuận lợi để giải phóng các hóa chất có hại tồn dƣ trên vải (nếu có). Vì vậy, vải làm trang phục chỉnh hình tạo dáng cần phải đƣợc kiểm soát theo các tiêu chuẩn sinh thái hàng dệt đối với nhóm sản phẩm mặc sát ngƣời. 1.1.2.4. Yêu cầu bảo quản Sản phẩm quần chỉnh hình tạo dáng là một sản phẩm mặc lót, nó cần phải thay giặt hàng ngày, vì vậy nó cũng phải đáp ứng một số yêu cầu sau: - Dễ giặt: sản phẩm phải chịu đƣợc các tác động cơ lý hóa thông thƣờng trong các quá trình giặt thông thƣờng nhƣ: không biến dạng (co, bai), không phai mầu, dây mầu trong quá trình giặt máy thông thƣờng - Nhanh khô, hoặc chịu đƣợc tác động cơ nhiệt trong máy sấy 1.1.2.5. Yêu cầu bảo vệ Trong các hoạt động hàng ngày của con ngƣời nhƣ: vận động, làm việc, chơi thể thao... lƣợng mồ hôi tiết ra chính là tác nhân khiến các loài vi sinh vật tấn công và gây hại cho cơ thể. Chính vì thế việc tạo ra các sản phẩm may mặc có khả năng kháng khuẩn luôn là mục đích hƣớng tới của ngành dệt may thời trang nhất là đối với các sản phẩm mặc lót. Phạm Thị Hảo 9 Ngành CN vật liệu dệt may Luận văn cao học 2016 Trang phục mặc lót nói chung và các sản phẩm chỉnh hình tạo dáng nói riêng có đặc điểm sử dụng là mặc sát cơ thể và tiếp xúc trực tiếp với da, do đó nó phải có khả năng kháng vi sinh vật, bền màu với mồ hôi, ma sát … để bảo vệ sức khỏe con ngƣời. 1.2. MỘT SỐ NGHIÊN CỨU VỀ QUẦN CHỈNH HÌNH TẠO DÁNG 1.2.1. Nghiên cứu xây dựng biểu đồ phân bố áp lực tối ƣu của trang phục chỉnh hình thẩm mỹ lên phần dƣới cơ thể phụ nữ Việt Nam [10] Mục đích nghiên cứu của tác giả là xây dựng đƣợc biểu đồ phân bố áp lực tối ƣu của trang phục chỉnh hình thẩm mỹ lên phần dƣới cơ thể (eo, bụng, mông) phụ nữ Việt Nam. Đề tài đã thực hiện nhƣ sau: - Chọn đối tƣợng thử nghiệm là phụ nữ Việt Nam trƣởng thành từ 32 – 39 tuổi, đã sinh con, chỉ số BMI ở mức thừa cân béo phì, tỉ lệ WHR ở mức độ khá trở xuống - Vải thử nghiệm là vải dệt kim chuyên dụng phù hợp với mục đích làm sản phẩm may mặc chỉnh hình thẩm mỹ - Cho ngƣời mẫu đeo các băng vải thừ nghiệm có chiều rộng 9cm, chiều dài tùy từng đối tƣợng cụ thể, kích thƣớc đai nhỏ hơn kích thƣớc vòng 0,5 – 1cm (đối tƣợng cảm nhận rất thoải mái) tƣơng ứng với độ giãn 12 – 15%. Mức khó chịu từ 65-70% - Đánh giá tiện nghi áp lực của đai bằng phƣơng pháp đánh giá cảm nhận chủ quan của đối tƣợng qua thang điểm 7 từ mức độ rất thoải mái đến rất khó chịu cũng đồng thời tƣơng ứng với mức áp lực của đai lên cơ thể. - Xác định vùng áp lực tối ƣu cho phép lên các vùng phần dƣới cơ thể dựa vào giá trị áp lực đo đƣợc với các mức độ cảm nhận tiện nghi áp lực của đai, mức độ thu gọn kích thƣớc tại từng vùng cơ thể. Từ các giá trị áp lực xác định đƣợc xây dựng biểu đồ phân bố áp lực lên phần dƣới cơ thể phụ nữ Việt Nam Phạm Thị Hảo 10 Ngành CN vật liệu dệt may