Phát triển thị trường thẻ ATM của Ngân hàng Đông á
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Ph¸t triÓn thÞ trêng thÎ cña Ng©n hµng §«ng ¸
Lêi më ®Çu
1. Sù cÇn thiÕt cña ®Ò tµi.
Cïng víi sù ph¸t triÓn vµ héi nhËp cña nªn kinh tÕ lµ sù ph¸t triÓn cña
c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ViÖt Nam. C¸c ng©n hµng liªn tôc më réng chi
nh¸nh n©ng cÊp dÞch vô truyÒn thèng vµ cho ra ®êi nhiÒu dÞch vô míi. Mét
trong nh÷ng dÞch vô míi nhÊt ®em l¹i nhiÒu tiÖn Ých cho ngêi sö dông lµ dÞch
vô ThÎ Ng©n Hµng. §Æc biÖt trong 3 n¨m gÇn ®©y thÞ trêng thÎ thanh to¸n ë
ViÖt Nam ®ang ph¸t triÓn víi tèc ®é rÊt nhanh.Mét trong 10 sù kiÖn cña
ngµnh ng©n hµng n¨m 2005 lµ sù bïng næ dÞch vô ng©n hµng, ®Æc biÖt lµ dÞch
vô thÎ ng©n hµng. ThÞ trêng thÎ ng©n hµng t¹i ViÖt Nam ®ang cã møc t¨ng trëng kh¸ cao tíi 300%n¨m , cã ng©n hµng t¨ng trëng ®Õn 400% n¨m trong
n¨m 2005.
§«ng ¸ lµ ng©n hµng ®i sau trong lÜnh vùc thÎ nhng lu«n häc hái tõ c¸c
ng©n hµng ®i tríc vµ lu«n t×m c¸ch c¶i tiÕn c¸c tiÖn Ých vÒ thÎ vµ n©ng c©p
dÞch vô thanh to¸n b»ng thÎ. Tuy nhiªn so víi c¸c ng©n hµng lín th× doanh
thu còng nh sè lîng ph¸t hµnh thÎ mµ ng©n hµng §«ng ¸ ®¹t ®îc lµ cha lín.
H¬n n÷a thÞ trêng thÎ còng cßn kh¸ míi mÎ ®èi víi ®¹i bé phËn d©n chóng
vµ v× ®©y lµ mét dÞch vô míi nªn còng nh c¸c ng©n hµng kh¸c §«ng ¸ còng
ph¶i tù t×m con ®êng ph¸t triÓn cho m×nh.
§Ó t×m hiÓu s©u thªm vÒ lo¹i h×nh dÞch vô míi mÎ ThÎ Ng©n Hµng ,
n¾m b¾t t×nh h×nh vÒ thÎ chung cña c¸c ng©n hµng trªn thÞ trêng vµ t×nh h×nh
ho¹t ®éng cña thÞ trêng thÎ §«ng ¸ nãi riªng tõ ®ã t×m ra mét sè gi¶i ph¸p
®Ó ng©n hµng §«ng ¸ ph¸t triÓn m¹nh h¬n n÷a dÞch vô thÎ cña m×nh t«i ®·
m¹nh d¹n nghiªn cøu ®Ò tµi “ Ph¸t triÓn thÞ trêng thÎ cña Ng©n hµng §«ng
¸”.
2.Môc tiªu nghiªn cøu.
Líp TTCK 44
1
SVTH: NguyÔn H¶i YÕn
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Ph¸t triÓn thÞ trêng thÎ cña Ng©n hµng §«ng ¸
- Lµm râ mét sè vÊn ®Ò lÝ luËn vÒ thÎ NH còng nh qu¸ tr×nh ph¸t hµnh vµ
thanh to¸n thÎ t¹i NH §«ng ¸
- Ph©n tÝch nh÷ng tån t¹i vµ bÊt cËp trong ho¹t ®éng kinh doanh thÎ cña NH
§«ng ¸
- §a ra mét sè gi¶i ph¸p cô thÓ nh»m ph¸t triÓn vµ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh
doanh thÎ t¹i NH §«ng ¸.
3. §èi tîng vµ ph¹m vi nghiªn cøu
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp tËp trung vµo ph©n tÝch t×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh
thÎ cña ng©n hµng §«ng ¸ trªn thÞ trêng thÎ cña ViÖt Nam.
4. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu
Chuyªn ®Ò ®îc nghiªn cøu b»ng c¸c ph¬ng ph¸p
- Duy vËt biÖn chøng vµ duy vËt lÞch sö
- Tæng hîp, ph©n tÝch, so s¸nh vµ ®èi chiÕu
- Thèng kª
5. KÕt cÊu cña chuyªn ®Ò
Ngoµi phÇn më ®Çu vµ kÕt luËn kÕt cÊu cña chuyªn ®Ò gåm cã 3 ch¬ng:
- Ch¬ng I : Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ thÞ trêng thÎ cña NHTM
- Ch¬ng II: Thùc tr¹ng thÞ trêng thÎ cña NH §«ng ¸
- Ch¬ng III: Gi¶i ph¸p ph¸t triÓn thÞ trêng thÎ ng©n hµng §«ng ¸
Líp TTCK 44
2
SVTH: NguyÔn H¶i YÕn
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Ph¸t triÓn thÞ trêng thÎ cña Ng©n hµng §«ng ¸
Ch¬ng 1: Nh÷ng vÉn ®Ò chung vÒ
thÞ trêng thÎ cña NHTM
1.1.
Kh¸i niÖm vµ c¸c ho¹t ®éng cña NHTM
1.1.1. Kh¸i niÖm vÒ NHTM
Theo ph¸p lÖnh “ Ng©n hµng, hîp t¸c x· tÝn dông vµ c«ng ty tµi chÝnh”
ban hµnh ngµy 24/05/1990 th× “ Ng©n hµng th¬ng m¹i lµ mét tæ chøc kinh
doanh tiÒn tÖ mµ ho¹t ®éng chñ yÕu vµ thêng xuyªn lµ nhËn tiÒn göi cña
kh¸ch hµng víi tr¸ch nhiÖm hoµn tr¶ vµ sö dông sè tiÒn ®ã ®Ó cho vay, thùc
hiÖn nhiÖm vô chiÕt khÊu vµ lµm nhiÖm vô thanh to¸n”.
Thùc vËy t¹i mçi thêi ®iÓm lu«n x¶y ra t×nh tr¹ng cã nh÷ng ngêi thõa
vèn vµ muèn cho vay, vµ cã nh÷ng ngêi thiÕu vèn vµ muèn ®i vay. Ng©n
hµng ®ãng vai trß lµ cÇu nèi trung gian gióp cho nh÷ng ngêi thõa vèn vµ
thiÕu vèn cã thÓ ®¹t ®îc nhu cÇu cña m×nh. Ng©n hµng th¬ng m¹i (NHTM )
b»ng c¸ch thu hót c¸c kho¶n tiÒn nhµn rçi trong d©n c díi nhiÒu h×nh thøc
kh¸c nhau (®¸p øng nhu cÇu cña nh÷ng ngêi cho vay) råi tiÕn hµnh cho vay
®èi víi nh÷ng ngêi cÇn vèn (®¸p øng nhu cÇu cña ngêi ®i vay) lµm cho ®ång
tiÒn lu«n ë tr¹ng th¸i vËn ®éng, ®iÒu hßa nguån vèn trong nÒn kinh tÕ.
1.1.2. C¸c ho¹t ®éng cña mét ng©n hµng th¬ng m¹i
1.1.2.1. Huy ®éng vèn
§©y lµ nghiÖp vô ®Æc trng trong kinh doanh cña NHTM, ®ång thêi còng
lµ nghiÖp vô cã ý nghÜa hÕt søc quan träng ®èi víi sù t¨ng trëng cña ng©n
hµng. Nguån vèn ho¹t ®éng cña c¸c Ng©n hµng chñ yÕu thu tõ c¸c kho¶n
tiÒn göi, c¸c kho¶n tiÕt kiªm cña d©n c ( 80% nguån vèn cña c¸c ng©n hµng
lµ tõ tiÕt kiÖm d©n c ) hay cña c¸c tæ chøc kinh tÕ. Ngoµi ra trong trêng hîp
®Æc biÖt cÇn thiÕt th× c¸c NHTM cã thÓ huy ®éng vèn b»ng c¸ch ph¸t hµnh
Líp TTCK 44
3
SVTH: NguyÔn H¶i YÕn
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Ph¸t triÓn thÞ trêng thÎ cña Ng©n hµng §«ng ¸
c¸c lo¹i chøng chØ tiÒn göi , hay vay vèn trùc tiÕp cña NHTW hoÆc c¸c tæ
chøc tÝn dông kh¸c.
1.1.2.2. TÝn dông
NghiÖp vô tÝn dông lµ ho¹t ®éng chÝnh vµ lµ nguån sinh lêi chñ yÕu cña
NHTM . ë c¸c níc ph¸t triÓn th× 70-80% nguån sinh lêi lµ tõ nghiÖp vô tÝn
dông. ë níc ta hiÖn nay tØ lÖ nµy cßn cao h¬n tõ 80-90 %. Trong nÒn kinh tÕ
thÞ trêng, nghiÖp vô nµy cã vai trß thøc ®Èy t¨ng trëng kinh tÕ v× nguån vèn
do ng©n hµng cung cÊp chiÕm tØ träng cao trong nguån vèn kinh doanh cña
®¬n vÞ. PhÇn lín quan hÖ tÝn dông ®îc thùc hiÖn ë ng©n hµng.
1.1.2.3.Thanh to¸n
Khi huy ®éng vèn tõ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, NHTM kh«ng chØ lµm nhiÖm vô
b¶o qu¶n mµ cßn thùc hiÖn c¸c lÖnh chi tr¶ cho kh¸ch hµng cña hä. Thanh
to¸n qua ng©n hµng ®· më ®Çu cho viÖc thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt,
thøc lµ ngêi göi tiÒn kh«ng cÇn ®Õn ng©n hµng ®Ó lÊy tiÒn mµ chØ cÇn viÕt
giÊy chi tr¶ cho kh¸ch hµng ( cßn ®îc gäi lµ sÐc ), kh¸ch hµng mang giÊy ®Õn
ng©n hµng sÏ nhËn ®îc tiÒn. Nh vËy, mét dÞch vô míi quan träng nhÊt ®îc
ph¸t triÓn ®ã lµ tµi kho¶n tiÒn göi giao dÞch, cho phÐp ngêi göi viÕt søc thanh
to¸n cho viÖc mua hµng hãa dÞch vô. ViÖc ®a lo¹i tµi kho¶n tiÒn göi nµy ®îc
xem lµ mét trong nh÷ng bíc tiÕn quan träng cña c«ng nghÖ ng©n hµng. Cïng
víi sù ph¸t triÓn cña c«ng nghÖ th«ng tin, nhiÒu thÓ thøc thanh to¸n ®îc ph¸t
triÓn nh: ñy nhiÖm chi, nhê thu, L/C, thanh to¸n b»ng ®iÖn thÎ…
1.1.2.4. Ho¹t ®éng trªn thÞ trêng hèi ®o¸i
Tham gia trªn thÞ trêng hèi ®o¸i chñ yÕu lµ c¸c NHTM cã sè vèn lín, cã
nhiÒu kh¸ch hµng ho¹t ®éng trong lÜnh vùc xuÊt nhËp khÈu vµ cã ho¹t ®éng
liªn quan tíi thu, chi ngo¹i tÖ…
Líp TTCK 44
4
SVTH: NguyÔn H¶i YÕn
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Ph¸t triÓn thÞ trêng thÎ cña Ng©n hµng §«ng ¸
Trªn thÞ trêng chøng kho¸n, NHTM tham gia nh kh¸ch hµng b×nh thêng
víi môc tiªu t×m kiÕm lîi nhuËn. Nh vËy, NHTM víi t c¸ch lµ ngêi ph¸t
hµnh, ngêi mua b¸n, ngêi b¶o l·nh ph¸t hµnh, ngêi m«i giíi, ngêi ®Çu t…
1.1.2.5. Ho¹t ®éng kh¸c.
C¸c NHTM hiÖn ®¹i nhËn thÊy lîi nhuËn ®em l¹i tõ viÖc cung cÊp c¸c dÞch
vô kh¸c cho kh¸ch hµng chiÕm tØ träng ngµy cµng lín trong tæng lîi nhuËn.
Do vËy, viÖc ®a d¹ng hãa c¸c dÞch vô n©ng cao hiÖu qu¶ chÊt lîng phôc vô
lu«n lµ mèi quan t©m cña ng©n hµng. C¸c dÞch vô ng©n hµng cung cÊpcho
kh¸ch hµng nh: dÞch vô ng©n quü, t vÊn, b¶o qu¶n vµ qu¶n lý c¸c chøng tõ cã
gi¸, cho thuª kÐt, cÇm ®å vµ c¸c dÞch vô kh¸c theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
Nãi tãm l¹i, ho¹t ®éng cña NHTM v« cïng phong phó vµ ®a d¹ng, vµ
lu«n biÕn ®æi, lu«n cã c¸c dÞch vô míi ®¸p øng c¸c nhu cÇu cña ngêi d©n
Mét trong nhng ho¹t ®éng míi nhÊt cña ng©n hµng lµ h×nh thøc thanh to¸n
kh«ng dïng tiÒn mÆt b»ng thÎ ng©n hµng.
1.2.
Ho¹t ®éng cña thÞ trêng thÎ
1.2.1. Kh¸i niÖm vÒ thÞ trêng thÎ:
Cã nhiÒu kh¸i niÖm vÒ thÞ trêng thÎ ng©n hµng: nhng ë ®©y chØ xin nªu
ra kh¸i niÖm mang tÝnh phæ biÕn nh sau: ThÞ trêng thÎ lµ n¬i tËp hîp sù tho¶
thuËn qua ®ã c¸c ho¹t ®éng mua b¸n hµng ho¸ vµ dÞch vô thÎ ®îc thùc hiÖn
theo nguyªn t¾c thÞ trêng nh»m gióp cho viÖc thanh to¸n hµng ho¸ dÞch vô ®îc thùc hiÖn mét c¸ch nhanh chãng.
Qua kh¸i niÖm trªn, cho thÊy thÞ trêng thÎ còng t¬ng tù nh c¸c thÞ trêng
hµng ho¸ kh¸c, ®îc thÓ hiÖn qua mét sè néi dung chÝnh nh sau:
- §ã lµ n¬i tËp hîp sù tho¶ thuËn cña c¸c bªn tham gia trong thÞ trêng
- Lµ n¬i gÆp nhau gi÷a ngêi b¸n vµ ngêi mua c¸c hµng hãa vµ dÞch vô thÎ
Líp TTCK 44
5
SVTH: NguyÔn H¶i YÕn
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Ph¸t triÓn thÞ trêng thÎ cña Ng©n hµng §«ng ¸
- C¸c ho¹t ®éng trªn th× trêng theo nguyªn t¾c thÞ trêng nh»m môc ®Ých
gióp cho viÖc thanh to¸n tiÒn hµng hãa , dÞch vô ®îc thùc hiÖn mét c¸ch
nhanh chãng.
Nh vËy, kh¸i niÖm vÒ thÞ trêng thÎ ®îc ®Ò cËp ë trªn ®· ph¶n ¸nh vÊn ®Ò c¬
b¶n cña thÞ trêng thÎ, ®ã lµ n¬i gÆp nhau gi÷a ngêi mua , vµ ngêi b¸n vµ c¸c
quyÕt ®Þnh cña hä ®Òu ®îc dung hoµ b»ng sù ®iÒu chØnh gi¸ c¶. Vµ mÆc dï
bªn ngoµi cã sù kh¸c nhau gi÷a c¸c thÞ trêng, nhng nh×n chung c¸c thÞ trêng
®Òu thùc hiÖn cïng mét chøc n¨ng kinh tÕ lµ Ên ®Þnh gi¸ c¶ nh»m ®¶m b¶o
sao cho sè lîng hµng hãa, dÞch vô mµ ngêi muèn mua b»ng sè lîng hµng hãa
dÞch vô mµ nh÷ng ngêi muèn b¸n.
1.2.2. Nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña thÞ trêng thÎ
T¬ng tù nh c¸c thÞ trêng hµng hãa kh¸c, ho¹t ®éng cña thÞ trêng thÎ bao
gåm mét sè nguyªn t¾c c¬ b¶n sau:
- Nguyªn t¾c trung gian mua b¸n: ViÖc thùc hiÖn giao dÞch, b¸n s¶n
phÈm vµ dÞch vô thÎ ®Òu ®îc thùc hiÖn th«ng qua ng©n hµng. Nguyªn t¾c
trung gian mua b¸n ®îc thÓ hiÖn nh»m b¶o vÖ quyÒn lîi cña c¸c chñ thÎ
tham gia trªn thÞ trêng, ®¶m b¶o cho viÖc thanh to¸n tiÒn hµng hãa , dÞch vô
b»ng thÎ trªn thÞ trêng ®îc thùc hiÖn mét c¸ch nhanh chãng vµ an toµn.
§Ó thùc hiÖn theo nguyªn t¾c nµy , trong thùc tÕ cho thÊy c¸c chñ thÎ
khi tham gia ho¹t ®éng trªn thÞ trêng thÎ ®Òu ph¶i më tµi kho¶n t¹i mét ng©n
hµng ®îc phÐp thùc hiÖn ho¹t ®éng kinh doanh thÎ trªn thÞ trêng nh»m cho
phÐp ng©n hµng thùc hiÖn viÖc ®iÒu phèi nguån tiÒn gi÷a c¸c chñ thÎ tham
gia thÞ trêng.
-Nguyªn t¾c c«ng khai, râ rµng: TÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng mua b¸n hoÆc thùc
hiÖn giao dÞch thÎ trªn thÞ trêng ®Òu ®îc thùc hiÖn mét c¸ch c«ng khai, râ
rµng . ViÖc c«ng khai râ rµng ë ®©y ®îc biÓu hiÖn ë viÖc mua b¸n c¸c s¶n
phÈm thÎ ®Òu ®îc th«ng b¸o cô thÓ nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt liªn quan ®Õn
Líp TTCK 44
6
SVTH: NguyÔn H¶i YÕn
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Ph¸t triÓn thÞ trêng thÎ cña Ng©n hµng §«ng ¸
s¶n phÈm, dÞch vô thÎ nh: c¸c tiÖn Ých sö dông thÎ, c¸c kho¶n phÝ dÞch vô mµ
c¸c bªn ph¶i g¸nh chÞu
-Nguyªn t¾c c¹nh tranh: Nguyªn t¾c c¹nh tranh trªn thÞ trêng thÎ ®îc thÓ
hiÖn qua viÖc mua , b¸n thùc hiÖn giao dÞch thanh to¸n b»ng thÎ ®îc thùc
hiÖn dùa trªn quan hÖ cung cÇu hµng hãa dÞch vô trªn thÞ trêng, gi¸ c¶ hµng
hãa ®îc h×nh thµnh trªn c¬ së quan hÖ cung cÇu, kh«ng mét ngêi nµo , hoÆc
mét tæ chøc nµo ¸p ®Æt mét møc gi¸( phÝ dÞch vô) theo ý muèn chñ quan cña
m×nh.
- Nguyªn t¾c ph¸p chÕ hµng hãa dÞch vô mua b¸n, thùc hiÖn giao dÞch
b»ng thÎ. Nguyªn t¾c nµy ®îc thÓ hiÖn qua viÖc c¸c giao dÞch mua vµ b¸n .
Thùc hiÖn giao dÞch thÎ trªn thÞ trêng ®Òu ®îc quyÕt ®Þnh b»ng c¸c v¨n b¶n
ph¸p luËt tèi cao nh»m b¶o vÖ lîi Ých cho c¸c chñ thÓ tham gia ho¹t ®éng
trªn thÞ trêng, h¹n chÕ tèi ®a c¸c trêng hîp tranh chÊp, gian lËn, hoÆc gi¶
m¹o trong qu¸ tr×nh mua b¸n hoÆc thùc hiÖn c¸c giao dÞch thÎ.
1.2.3. C¸c chñ thÓ tham gia ho¹t ®éng trªn thÞ trêng thÎ.
Cã rÊt nhiÒu chñ thÓ kh¸c nhau ho¹t ®éng trªn thÞ trêng thÎ, bao gåm
c¸c chñ thÓ mua vµ b¸n s¶n phÈm hµng hãa thÎ , c¸c chñ thÎ lµm ®¹i lý chÊp
nhËn thanh to¸n thÎ…Bªn c¹nh ®ã cßn cã c¸c chñ thÓ c¬ quan nhµ níc , tæ
chøc thÎ quèc tÕ… ®ãng vai trß lµ nh÷ng ngêi tæ chøc thÞ trêng.
- Chñ thÎ:
Chñ thÎ tham gia thÞ trêng thÎ víi t c¸ch lµ nh÷ng ngêi mua hµng hãa
trªn thÞ trêng. Theo ®ã, hä yªu cÇu ng©n hµng b¸n ( ng©n hµng ph¸t hµnh) thÎ
cho hä ®Ó hä sö dông vµo môc ®Ých thanh to¸n.
Nh vËy ho¹t ®éng chñ yÕu cña chñ thÎ trªn thÞ trêng thÎ lµ sö dông thÎ
®Ó thanh to¸n tiÒn hµng hãa , dÞch vô hoÆc rót tiÒn mÆt. QuyÒn lîi c¬ b¶n cña
chñ thÎ nµy trªn thÞ trêng thÎ lµ quyÒn sö dông nh÷ng tiÖn Ých do ph¬ng tiÖn
Líp TTCK 44
7
SVTH: NguyÔn H¶i YÕn
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Ph¸t triÓn thÞ trêng thÎ cña Ng©n hµng §«ng ¸
thanh to¸n b»ng thÎ mang l¹i nh: sö dông tríc nguån vèn cña ng©n hµng( ®èi
víi thÎ tÝn dông) , thanh to¸n nhanh chãng tiÖn Ých, an toµn vµ hiÖn ®¹i
Bªn c¹nh quyÒn lîi nªu trªn chñ thÎ ph¶i cã tr¸ch nhiÖm thanh to¸n c¸c
kho¶n nî ( ®èi víi thÎ tÝn dông) cho ng©n hµng vµ tr¶ c¸c kho¶n phÝ dÞch vô
cho ng©n hµng so ®· sö dông nh÷ng tiÖn Ých cña dÞch vô thanh to¸n mµ ng©n
hµng ®· cung cÊp
-Ng©n hµng ph¸t hµnh thÎ( NHPHT) :
Tham gia thÞ trêng víi t c¸ch lµ ngêi t¹o ra hµng ho¸( cÊp thÎ ) trªn thÞ
trêng thÎ. §Ó cã thÓ ho¹t ®éng trªn thÞ trêng thÎ, ®ßi hái NHPHT ph¶i ®îc
NHNN cho phÐp thùc hiÖn ho¹t ®éng ph¸t hµnh thÎ ( cÊp thÎ) ra thÞ trêng.
§èi víi c¸c ng©n hµng ph¸t hµnh c¸c lo¹i thÎ quèc tÕ, ngoµi viÖc ®îc phÐp
cña ng©n hµng nhµ níc ViÖt Nam cßn ph¶i ®îc phÐp cña c¸c tæ chøc thÎ
quèc tÕ.
Ho¹t ®éng chñ yÕu cña ng©n hµng ph¸t hµnh thÎ trªn thÞ trêng lµ cung
cÊp c¸c s¶n phÈm dÞch vô thÎ ®Ó kh¸ch hµng sö dông trong thanh to¸n. §Ó
thùc hiÖn chøc n¨ng nµy ®ßi hái NHPHT cïng víi c¸c tæ chøc quèc tÕ ( ®èi
víi thanh to¸n thÎ quèc tÕ) ph¶i kh«ng ngõng c¶i tiÕn c«ng nghÖ, ®a d¹ng
ho¸ c¸c s¶n phÈm dÞch vô thÎ ph¸t triÓn hÖ th«ng c¬ së h¹ tÇng kü thuËt phôc
vô cho viÖc lu th«ng vµ thanh to¸n b»ng thÎ nh»m mang l¹i sù tiÖn nghi cho
chñ thÎ.
Nguån thu chñ yÕu ®èi víi NHPHT lµ c¸c kho¶n phÝ dÞch vô, l·i vay
( ®èi víi thÎ tÝn dông) thu ®îc tõ chñ thÎ. Ngoµi ra, NHPHT còng thu ®îc
mét kho¶n phÝ dÞch vô tõ c¸c ®¬n vÞ chÊp nhËn thÎ khi thùc hiÖn giao dÞch
thÎ.
-§¬n vÞ chÊp nhËn thÎ( §VCNT) :
Lµ c¸c tæ chøc hoÆc c¸ nh©n b¸n hµng hãa, dÞch vô cã chÊp nhËn thanh
to¸n tiÒn hµng ho¸, dÞch vô b»ng thÎ theo hîp ®ång kÝ kÕt víi Ng©n hµng
thanh to¸n thÎ. C¸c ®¬n vÞ nµy sÏ ®îc NHTTT cung cÊp( miÔn phÝ hoÆc cho
Líp TTCK 44
8
SVTH: NguyÔn H¶i YÕn
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Ph¸t triÓn thÞ trêng thÎ cña Ng©n hµng §«ng ¸
thuª) c¸c m¸y mãc, thiÕt bÞ chuyªn dïng ®Ó thùc hiÖn c¸c giao dÞch thanh
to¸n tiÒn hµng ho¸ dÞch vô b»ng thÎ.
§VCNT tham gia trªn thÞ trêng thÎ lµ nh»m ®Ó t¨ng cêng lîi thÕ c¹nh
tranh cña hä so víi c¸c ®èi thñ kh¸c do ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc thanh to¸n
t¹i ®¬n vÞ cña m×nh, gãp phÇn t¨ng doanh sè b¸n hµng hãa , dÞch vô . Tuy
nhiªn , ®Ó cã thÓ sö dông dÞch vô thanh to¸n b»ng thÎ do NH thanh to¸n thÎ
cung cÊp, §VCNT ph¶i tr¶ cho NH thanh to¸n thÎ mét kho¶n phÝ.
-Ng©n hµng thanh to¸n thÎ(NHTTT):
Ng©n hµng thanh to¸n thÎ tham gia trªn thÞ trêng nh ngêi trung gian,
hä ho¹t ®éng nh c¸c ®¹i lý cho c¸c NHPH thÎ, ®îc NHPHT uû quyÒn thùc
hiÖn dÞch vô thanh to¸n thÎ theo hîp ®ång; hoÆc lµ thµnh viªn chÝnh thøc
hoÆc lµ thµnh viªn liªn kÕt cña mét tæ chøc thÎ quèc tÕ ( ®èi víi thÎ quèc tÕ)
nh»m ®øng ra mua c¸c ho¸ ®¬n giao dÞch cña c¸c §VCNT vµ sau ®ã b¸n l¹i
cho NHPHT. Víi viÖc mua b¸n nh v©y, NHTTT sÏ ®îc hëng kho¶n phÝ hoµ
hång tõ phÝa c¸c §VCNT vµ NHPHT.
Trong thùc tÕ cho thÊy khi lµm trung gian thanh to¸n gi÷a ®¬n vÞ CNT
vµ NHPHT, NHTTT sÏ thay mÆt NHPHT thanh to¸n c¸c kho¶n tiÒn mµ chñ
thÎ ®· thùc hiÖn ( mua hµng ho¸ dÞch vô) t¹i c¸c §VCNT , sau ®ã NHTTT sÏ
thu tiÒn l¹i tõ NHPHT
Ngêi tæ chøc thÞ trêng: lµ c¸c c¬ quan qu¶nlý nhµ níc cña tõng quèc gia
nh»m tæ chøc vµ qu¶n lýnhµ níc cña quèc gia m×nh , §èi víi thÞ trêng thÎ
quèc tÕ ngêi tæ chøc thÞ trêng sÏ lµ c¸c tæ chøc quèc tÕ.
Theo ®ã c¸c tæ chøc nµy cÊp phÐp ho¹t ®éng thanh to¸n vµ ph¸t hµnh
thÎ cho c¸c thµnh viªn cã nhu cÇu thùc hiÖn dÞch vô thanh to¸n vµ ph¸t hµnh
c¸c s¶n phÈm thÎ mang th¬ng hiÖu cña tæ chøc thÎ ®· ®a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh
hÕt søc chÆt chÏ ®èi víi c¸c ng©n hµng thµnh viªn: nh c¸c quyÕt ®Þnh liªn
quan ®Õn viÖc sö dông th¬ng hiÖu, qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c giao dÞch thÎ, c¸c
Líp TTCK 44
9
SVTH: NguyÔn H¶i YÕn
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Ph¸t triÓn thÞ trêng thÎ cña Ng©n hµng §«ng ¸
kho¶n phÝ dÞch vô. C¸c thµnh viªn cña c¸c tæ chøc thÎ thêng gåm 3 lo¹i
thµnh viªn.
- Thµnh viªn liªn kÕt: lµ c¸c thµnh viªn ®îc thµnh lËp bëi mét hoÆc nhiÒu
®Þnh chÕ tµi chÝnh ®Ó trùc tiÕp tiÕn hµnh ho¹t ®éng kinh doanh thÎ thay
cho c¸c ®Þnh chÕ tµi chÝnh ®ã.
- Thµnh viªn chÝnh thøc: Lµ c¸c ®Þnh chÕ tµi chÝnh trùc tiÕp tiÕn hµnh ho¹t
®éng kinh doanh thÎ.
- Thµnh viªn phô: Lµ c¸c thµnh viªn gi¸n tiÕp tham gia c¸c ho¹t ®éng kinh
doanh thÎ th«ng qua sù b¶o trî cña thµnh viªn liªn kÕt hoÆc c¸c thµnh
viªn chÝnh thøc.
C¸c chñ thÓ nãi trªn cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi nhau vµ ho¹t ®éng díi sù
qu¶n lý kiÓm so¸t cña c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ níc. Nhê ®ã ho¹t ®éng trªn
thÞ trêng thÎ ®îc diÔn ra mét c¸ch lµnh m¹nh gãp phÇn t¹o ®iÒu kiªn cho viÖc
lu th«ng hµng ho¸ , tiÒn tÖ mét c¸ch nhanh chãng.
1.2.4..Kh¸i niÖm vÒ thÎ ng©n hµng
1.2.4.1.Kh¸i niÖm
Cã rÊt nhiÌu quan ®iÓm kh¸c nhau khi ®Ò cËp ®Õn kh¸i niÖm thÎ ng©n
hµng cô thÓ lµ:
- Quan ®iÓm 1: Cho r»ng thÎ NH lµ mét trong nh÷ng c«ng cô ®îc sö dông
®Ó thanh to¸n tiÒn hµng ho¸ dÞch vô thay thÕ cho tiÒn mÆt hoÆc cã thÓ sö
dông ®Ó rót tiÒn mÆt t¹i c¸c NH ®¹i lý, hoÆc t¹i c¸c m¸y ATM.
- Quan ®iÓm 2: ThÎ ng©n hµng ®îc sö dông ®Ó thanh to¸n lµ mét lo¹i thÎ
giao dÞch tµi chÝnh ®îc ph¸t hµnh bëi Ng©n hµng, c¸c ®Þnh chÕ tµi chÝnh
- Quan ®iÓm 3 : ThÎ ®îc sö dông ®Ó thanh to¸n lµ mét ph¬ng thøc ghi sæ
nh÷ng sè tiÒn cÇn ®Ó thanh to¸n th«ng qua c¸c m¸y mãc, thiÕt bÞ chuyªn
dïng ®îc l¾p ®Æt t¹i c¸c ®Þa ®iÓm chÊp nhËn thanh to¸n b»ng thÎ.
Líp TTCK 44
10
SVTH: NguyÔn H¶i YÕn
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Ph¸t triÓn thÞ trêng thÎ cña Ng©n hµng §«ng ¸
Ng©n hµng nhµ níc ViÖt Nam còng ®a ra kh¸i niÖm vÒ thÎ ng©n hµng ®îc
quy ®Þnh trong v¨n b¶n quy chÕ ph¸t hµnh , sö dông vµ thanh to¸n thÎ NH ®îc ban hµnh ngµy 19/10/1999. Theo ®ã, NHNN quy ®Þnh thÎ ng©n hµng lµ
c«ng cô thanh to¸n do NH ph¸t hµnh cÊp cho kh¸ch hµng sö dông theo hîp
®ång ký kÕt gi÷a ng©n hµng ph¸t hµnh vµ chñ thÎ.
1.2.4.2.M« t¶ thÎ ng©n hµng
TÊt c¶ c¸c lo¹i thÎ lu hµnh trªn thÞ trêng ®Òu lµm b»ng nhùa ®îc cÊu t¹o
bëi 3 líp , cã h×nh d¹ng nh mét tÊm thÎ ®iÖn tho¹i vµ cã cïng kÝch cì theo
quy ®Þnh nh sau:
ChiÒu dµi: 80,5598 mm
ChiÒu ngang: 50,3975mm
BÒ dµy: 0,4572 mm
T¹i mÆt tríc cña thÎ sÏ cã c¸c yÕu tè c¬ b¶n nh sau:
- BiÓu tîng vµ tªn cña ng©n hµng ph¸t hµnh thÎ: §©y lµ yÕu tè b¾t buéc ®èi
víi tÊt c¶ c¸c lo¹i thÎ nh»m ®Î ph©n biÖt NH ph¸t hµnh thÎ.
- Bé nhí ®iÖn tö: thêng ®îc gäi lµ “chip” ®îc sö dông ®èi víi c¸c lo¹i thÎ
th«ng minh, trong ®ã cã chøa c¸c d÷ liÖu liªn quan ®Õn chñ thÎ.
- Sè thÎ: ®îc in dËp næi hoÆc in ch×m tuú theo tõng lo¹i s¶n phÈm thÎ
- Tªn cña chñ thÎ: chØ ®Þnh tªn cña c¸ nh©n ( hoÆc tæ chøc) ®îc NH ph¸t
hµnh cÊp thÎ ®Ó sö dông.
- Thêi h¹n vµ hiÖu lùc cña thÎ: §Ó chØ ®Þnh kho¶n thêi gian theo ®ã NH
ph¸t hµnh thÎ cho phÐp chñ thÎ sö dông. Kho¶ng thêi gian sö dông thÎ cã
thÓ lµ 6 th¸ng, 12 th¸ng, 18 th¸ng, 24 th¸ng, tuú theo chÝnh s¸ch cña tõng
ng©n hµng ph¸t hµnh. HÕt thêi h¹n sö dông thÎ , chñ thÎ ph¶i tr¶ l¹i thÎ
cho ng©n hµng. Trong trêng hîp thÎ hÕt h¹n sö dông , chñ thÎ cã nhu cÇu
tiÕp tôc sö dông thÎ th× chñ thÎ ph¶i lµm thñ tôc gia h¹n thÎ.
Líp TTCK 44
11
SVTH: NguyÔn H¶i YÕn
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Ph¸t triÓn thÞ trêng thÎ cña Ng©n hµng §«ng ¸
- Th¬ng hiÖu cña tæ chøc thÎ quèc tÕ( ®èi víi thÎ quèc tÕ) ®îc sö dông ®Ó
nhËn biÕt lo¹i thÎ quèc tÕ sö dông.
T¹i mÆt sau cña thÎ, bao gåm c¸c yÕu tè c¬ b¶n sau:
- Ch÷ ký cña chñ thÎ: ViÖc NH ph¸t hµnh yªu cÇu chñ thÎ ký tªn vµo mÆt
sau cña thÎ nh»m ®Ó x¸c ®Þnh ®óng ngêi sö dông thÎ khi thanh to¸n tiÒn
hµng hãa, dÞch vô thÎ t¹i ®¬n vÞ chÊp nhËn thÎ.
- D¶i b¨ng tõ: lµ n¬i lu tr÷ c¸c d÷ liÖu liªn quan ®Õn chñ thÎ ®· ®îc m· ho¸
theo nh÷ng tiªu chuÈn nhÊt ®Þnh, trong ®ã bao gåm 3 r·nh. Trong ®ã:
R·nh 1 : Lu tr÷ c¸c th«ng tin nh sè tµi kho¶n thÎ, tªn chñ thÎ , thêi h¹n hiÖu
lùc thÎ.
R·nh 2 : Lu tr÷ m· sè kiÓm tra , lo¹i thÎ c¸c th«ng tin kh¸c
R·nh 3 : Lu tr÷ m· sè nhËn d¹ng c¸ nh©n ( sè PIN) ®îc sö dông ®Ó rót tiÒn
mÆt t¹i c¸c m¸y rót tiÒn mÆt tù ®éng.
-
Mét sè th«ng tin tham chiÕu: Bao gåm c¸c th«ng tin nh sè ®iÖn tho¹i cña
NH ph¸t hµnh thÎ ®Ó liªn hÖ, sè kiÓm tra ®Ó t¨ng thªm sù an toµn cña thÎ
nh»m h¹n chÕ c¸c trêng hîp lµm gi¶ thÎ.
1.2.5. Ph©n loai thÎ
Cã nhiÒu c¸ch ph©n lo¹i thÎ v× thÕ ta cã thÓ biÕt ®Õn nhiÒu tªn gäi kh¸c nhau
cña thÎ. Sau ®©y lµ nh÷ng c¸ch ph©n lo¹i c¬ b¶n:
1.2.5.1. Theo c«ng dông vµ chøc n¨ng cña thÎ.
- ThÎ thanh to¸n: (hay thÎ ghi nî) lµ lo¹i thÎ ph¸t hµnh dùa trªn c¬ së tµi
kho¶n ký quü, tµi kho¶n thÎ hay tµi kho¶n tiÒn göi kh«ng kú h¹n, khi chñ thÓ
sö dông th× sè d cña tµi kho¶n sÏ gi¶m tøc th×. NÕu ®îc Ng©n hµng cÊp h¹n
møc thÊu chi, th× kh¸ch hµng cã thÓ chi tiªu vît qu¸ sè d trªn tµi kho¶n v·ng
lai nhng ph¶i trong h¹n møc tÝn dông ®· th«ng b¸o tríc cho kh¸ch hµng
(th«ng thêng b»ng 1 hay 2 th¸ng l¬ng cña kh¸ch hµng). Kh¸ch hµng ®îc hëng l·i trªn sè d tµi kho¶n cña m×nh.
Líp TTCK 44
12
SVTH: NguyÔn H¶i YÕn
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Ph¸t triÓn thÞ trêng thÎ cña Ng©n hµng §«ng ¸
- ThÎ tÝn dông: lµ lo¹i thÎ dïng thanh to¸n tríc, tr¶ tiÒn cho Ng©n hµng sau
nghÜa lµ dùa vµo uy tÝn hoÆc kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña chñ thÎ mµ Ng©n hµng sÏ
cÊp thÎ cho chñ thÎ mét h¹n møc tÝn dông nhÊt ®Þnh cho phÐp chñ thÎ tiªu
xµi trong h¹n møc Êy, sau ®ã theo tõng ®Þnh kú (cã thÓ cuèi th¸ng) Ng©n
hµng sÏ göi ho¸ ®¬n thanh to¸n giµnh cho chñ thÎ. Chñ thÎ ph¶i thanh to¸n
l¹i cho Ng©n hµng sè tiÒn tÝn dông mµ chñ thÎ ®· sö dông kÌm l·i.
Víi hai lo¹i thÎ nµy ®Æc ®iÓm gièng nhau lµ kh¸ch hµng cã thÓ sö dông trùc
tiÕp hoÆc rót tiÒn mÆt. §Æc ®iÓm kh¸c nhau chÝnh lµ sè tiÒn mµ kh¸ch hµng
sö dông. §èi víi thÎ thanh to¸n kh¸ch hµng tuú ý sö dông sè tiÒn cã trong tµi
kho¶n thÎ mµ m×nh ®· göi vµ ®îc hëng l·i trªn sè d cßn l¹i trong tµi kho¶n.
§èi víi thÎ tÝn dông kh¸ch hµng chØ ®îc sö dông trong h¹n møc tÝn dông mµ
Ng©n hµng ®ång ý. Kh¸ch hµng sö dông thÎ tÝn dông ph¶i thanh to¸n l·i trªn
d nî tÝn dông thÎ cho Ng©n hµng ph¸t hµnh.
ThÎ tÝn dông ®· cã mÆt t¹i ViÖt Nam c¸ch ®©y 10 n¨m nhng vÉn kh«ng
ph¸t triÓn m¹nh ®îc v× c¸c Ng©n hµng rÊt h¹n chÕ cÊp h¹n møc tÝn dông cho
chñ thÎ. Th«ng thêng chñ thÎ ph¶i ký quü hoÆc thÕ chÊp tµi s¶n ®Ó ®¶m b¶o
cho h¹n møc tÝn dông ®îc cÊp.
1.2.5.2. Theo ph¹m vi sö dông.
Theo giíi h¹n l·nh thæ cã thÓ sö dông ®îc lo¹i thÎ ta cã thÓ cã:
-
ThÎ néi ®Þa: lµ thÎ do Ng©n hµng ph¸t hµnh thÎ t¹i ViÖt Nam ph¸t hµnh ®îc sö dông vµ thanh to¸n trong ph¹m vi l·nh thæ cña níc Céng hoµ X· héi
Chñ nghÜa ViÖt Nam.
-
ThÎ quèc tÕ: lµ mét lo¹i thÎ thanh to¸n cña mét tæ chøc quèc tÕ ®îc ph¸t
hµnh bëi mét Ng©n hµng thµnh viªn cña tæ chøc ®ã vµ ®îc sö dông réng r·i
trªn toµn thÕ giíi nh: Master card, Visa card, JCP card nã cã thÓ lµ thÎ tÝn
dông hay thÎ ghi nî. Nh vËy thÎ néi ®i¹ chØ sö dông trong ph¹m vi l·nh thæ
ViÖt Nam, cßn thÎ quèc tÕ ngoµi ph¹m vi l·nh thæ ViÖt Nam, cßn cã thÓ sö
dông ë nhiÒu níc kh¸c n÷a. HiÖn nay hÇu hÕt c¸c lo¹i thÎ quèc tÕ ®îc chÊp
Líp TTCK 44
13
SVTH: NguyÔn H¶i YÕn
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Ph¸t triÓn thÞ trêng thÎ cña Ng©n hµng §«ng ¸
nhËn t¹i ViÖt Nam ®Òu lµ lo¹i thÎ tÝn dông nh: Visa card, Master card vµ hÖ
thèng Ng©n hµng ViÖt Nam chØ cã mét sè Ýt Ng©n hµng ph¸t hµnh thÎ quèc tÕ
nh: Exim bank, ACB, Vietcombank.
1.2.5.3. Theo c«ng nghÖ lµm thÎ.
- ThÎ tõ: lµ thÎ mµ mÆt sau cã b¨ng tõ, trªn ®ã lu tr÷ mét sè th«ng tin c¬ b¶n
cña thÎ vµ chñ thÎ (ngo¹i trõ nh÷ng th«ng tin b¶o mËt ). §©y lµ mét lo¹i thÎ
th«ng dông vµ vÉn ®îc a chuéng trªn thÕ giíi v× gi¸ thµnh rÎ.
- ThÎ chÝp: lµ thÎ mµ mÆt tríc thÎ cã g¾n mét con chÝp ®iÖn tö, cã kh¶ n¨ng lu tr÷ nhiÒu th«ng tin h¬n, vµ khã lµm gi¶ thÎ h¬n.
- ThÎ tæng hîp: lµ lo¹i thÎ võa cã b¨ng tõ võa cã chÝp ®iÖn tö, cã thÓ sö dông
trªn c¶ hai lo¹i thiÕt bÞ, ngoµi ra cã thÓ lu tr÷ thªm mét sè th«ng tin c¸ nh©n
kh¸c.
HiÖn nay ë ViÖt Nam mét sè Ng©n hµng ®· cã kÕ ho¹ch chuyÓn tõ viÖc sö
dông thÎ tõ sang viÖc sö dông thÎ chÝp ®Ó n©ng cao tÝnh an toµn, b¶o mËt cña
thÎ.
1.2.5.4. C¸c c¸ch ph©n lo¹i kh¸c.
- ThÎ ATM (Automatic Teller Machine) : ATM lµ ký hiÖu viÕt t¾t cña m¸y
rót tiÒn tù ®éng, cßn thÎ ATM chØ dïng ®Ó rót tiÒn trªn m¸y ATM.
- ThÎ ®a n¨ng: ®îc ph¸t triÓn bëi Ng©n hµng §«ng ¸ vµ hÖ thèng VNBC
(Vietnam Bank Card), ®îc tÝch hîp vµ më réng tÊt c¶ c¸c tÝnh chÊt cña thÎ
tÝn dông, thÎ thanh to¸n, thÎ ATM; cã thÓ n¹p tiÒn vµo tµi kho¶n, rót tiÒn mÆt
t¹i quÇy giao dÞch Ng©n hµng hoÆc trªn m¸y ATM, thùc hiÖn c¸c giao dÞch
chuyÓn kho¶n; ngoµi ra cßn ®îc cÊp mét h¹n møc tÝn dông gäi lµ thÊu chi.
§Æc ®iÓm næi bËt cña thÎ ®a n¨ng lµ kh¸ch hµng cã thÓ n¹p tiÒn trùc tiÕp t¹i
c¸c m¸y ATM.
- ThÎ liªn kÕt: lµ sù phèi hîp ph¸t hµnh thÎ cña Ng©n hµng vµ mét ®èi t¸c phi
Ng©n hµng, vÝ dô nh thÎ §«ng ¸- Manulife, thÎ ®a n¨ng §«ng ¸- Mai linh,
Líp TTCK 44
14
SVTH: NguyÔn H¶i YÕn
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Ph¸t triÓn thÞ trêng thÎ cña Ng©n hµng §«ng ¸
®Æc trng cña lo¹i thÎ nµy lµ ngoµi chøc n¨ng lµ thÎ Ng©n hµng nã cßn lµ thÎ
thµnh viªn, thÎ kh¸ch hµng th©n thiÕt hoÆc VIP cña ®¬n vÞ liªn kÕt.
1.2.6.Chøc n¨ng tiÖn Ých cña thÎ Ng©n hµng.
- Rót tiÒn mÆt : lµ chøc n¨ng th«ng dông nhÊt cña thÎ Ng©n hµng mµ ngêi
sö dông cã thÓ thùc hiÖn 24/24 t¹i kh¸ nhiÒu ®iÓm trªn toµn quèc. ChØ cÇn cã
mét chiÕc thÎ ATM ngêi sö dông cã thÓ rót tiÒn mÆt t¹i c¸c m¸y ATM mµ
kh«ng cÇn lu«n lu«n mang theo tiÒn mÆt bªn ngßi.
- Thanh to¸n: ®©y cã thÓ coi lµ chøc n¨ng chÝnh mµ c¸c Ng©n hµng ph¸t
hµnh thÎ mong muèn kh¸ch hµng sö dông. ThÎ cã thÓ sö dông ®Ó thanh to¸n
hµng ho¸ dÞch vô t¹i c¸c cöa hµng, trung t©m th¬ng m¹i, siªu thÞ, nhµ s¸ch ,
nhµ hµng, kh¸ch s¹n. Thanh to¸n trùc tiÕp hoÆc tù ®éng c¸c dÞch tiÒn ®iÖn, níc, ®iÖn tho¹i, internet hoÆc phÝ b¶o hiÓm, mua c¸c lo¹i thÎ tr¶ tríc.
- VÊn tin tµi kho¶n, vÊn tin giao dÞch: cho phÐp chñ thÎ qu¶n lý chi tiÕu
cña m×nh mét c¸ch hiÖu qu¶ nhê vµo viÖc chñ thÎ kiÓm tra ®îc sè d tµi kho¶n
thÎ còng nh kiÓm tra l¹i ®îc c¸c giao dÞch gÇn nhÊt cña m×nh.
- §æi sè pin (mËt m· c¸ nh©n): chñ thÎ hoµn toµn ®îc quyÒn tù m×nh ®æi
m· sè pin trùc tiÕp trªn m¸y ATM bÊt cø lóc nµo nh»m ®¶m b¶o an toµn cho
chñ thÎ.
- Hëng l·i suÊt kh«ng kú h¹n trªn sè d tµi kho¶n thÎ.
- NhËn chuyÓn kho¶n: c¸c kh¸ch hµng cã thÓ chuyÓn tiÒn hoÆc nhËn tiÒn tõ
ngêi th©n qua tµi kho¶n cña Ng©n hµng , kh¸ch hµng còng cã thÓ nhËn ®îc
tiÒn l¬ng, tiÒn thëng vµ rót tiÒn l¬ng ra nhê mét chiÕc thÎ.
- N¹p tiÒn: chñ thÎ cã thÓ n¹p tiÒn vµo tµi kho¶n trùc tiÕp t¹i Ng©n hµng
hoÆc n¹p t¹i m¸y ATM chuyªn dông cña Ng©n hµng.
Nãi chung viÖc sö dông thÎ cã rÊt nhiÒu tiÖn Ých. Kh¸ch hµng a thÝch sö dông
thÎ phÇn lín v× thÎ lµ mét chiÕc vÝ ®iÖn tö n¬i kh¸ch hµng cã thÓ kh¸ yªn t©m
Líp TTCK 44
15
SVTH: NguyÔn H¶i YÕn
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Ph¸t triÓn thÞ trêng thÎ cña Ng©n hµng §«ng ¸
cÊt gi÷ tiÒn mÆt, kh«ng nh÷ng thÕ kho¶n tiÒn mÆt nµy cã thÓ sinh lêi víi l·i
suÊt kh«ng kú h¹n.
1.3. C¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn thÞ trêng thÎ cña NHTM
1.3.1. C¸c nh©n tè kh¸ch quan
1.3.1.1. C¸c ®iÒu kiÖn vÒ mÆt x· héi
- Thãi quen sö dông tiÒn mÆt cña c«ng chóng: ThÎ thanh to¸n rÊt khã vµ
kh«ng thÓ ph¸t triÓn trong mét x· héi mµ thãi quen sö dông tiÒn mÆt lµ phæ
biÕn trong ®êi sèng tiªu dïng cña ®¹i bé phËn d©n c, bëi thÎ thanh to¸n lµ
méi ph¬ng tiÖn thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt.
- Thãi quen giao dÞch qua ng©n hµng: §©y lµ nh©n tè ®Æc biÖt quan
träng t¸c ®éng ®Õn sù ph¸t triÓn cña thÎ ng©n hµng,thÎ ng©n hµng lµ mét s¶n
phÈm dÞch vô do ng©n hµng cung cÊp. Sù thµnh c«ng cña nã phô thuéc vµo
niÒm tin cña c«ng chóng vµo hÖ thèng Ng©n hµng, tõ ®ã t¨ng cêng c¸c ho¹t
®éng giao dÞch, më tµi kho¶n thanh to¸n t¹i Ng©n hµng.
- Tr×nh ®é d©n trÝ: Lµ mét ph¬ng tiÖn thanh to¸n hiÖn ®¹i, sù ph¸t triÓn
cña thÎ phô thuéc vµo møc ®é am hiÓu cña c«ng chóng ®èi víi nã. Tr×nh ®é
d©n trÝ ë ®©y lµ c¸c kiÕn thøc vÒ Ng©n hµng, kh¶ n¨ng tiÕp cËn vµ sö dông thÎ
ng©n hµng , còng nh viÖc nh©n thøc ®îc nh÷ng tiÖn Ých mµ nã mang l¹i.HiÖn
nay kh¸ nhiÒu ng©n hµng ®· tiÕp cËn ®îc c¸c ®èi tîng lµ nh©n viªn t¹i c¸c
doanh nghiÖp, häc sinh, sinh viªn, nh÷ng ®èi tîng rÊt nh¹y bÐn trong viÖc
nhËn thøc vµ tiÕp cËn víi lo¹i h×nh c«ng nghÖ míi.
- Sù æn ®Þnh chÝnh trÞ x· héi: §©y lµ ®iÒu kiÖn rÊt quan träng vµ cÇn
thiÕt cho sù æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh kinh tÕ nãi chung vµ ngµnh
ng©n hµng nãi riªng trong ®ã cã ho¹t ®éng kinh doanh thÎ ng©n hµng.
1.3.1.2. C¸c ®iÒu kiÖn vÒ mÆt kinh tÕ
Líp TTCK 44
16
SVTH: NguyÔn H¶i YÕn
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Ph¸t triÓn thÞ trêng thÎ cña Ng©n hµng §«ng ¸
- TiÒn tÖ æn ®Þnh: §©y lµ ®iÒu kiÖn c¬ b¶n cho viÖc më réng sö dông thÎ
®èi víi bÊt kú quèc gia nµo. V× thÎ lµ ph¬ng tiÖn thanh to¸n, viÖc thanh to¸n
cã diÔn ra ®îc trªn c¬ së tiÒn tÖ ph¶i æn ®Þnh.
- Sù ph¸t triÓn æn ®Þnh cña nÒn kinh tÕ: Sù ph¸t triÓn cña ngµnh c«ng
nghÖ thÎ còng nh c¸c ngµnh kinh tÕ kh¸c phô thuéc chñ yÕu vµo sù ph¸t triÓn
cña nÒn kinh tÕ. Bëi v× , kinh tÕ cã ph¸t triÓn thu nhËp cña ngêi d©n míi ®îc
n©ng cao. Nh÷ng c¸ nh©n vµ gia ®×nh cã thu nhËp cao th× kh¶ n¨ng sö dông
thÎ cµng cao vµ cã nh÷ng yªu cÇu cao ®èi víi dÞch vô kÌm theo thÎ ( nh h¹n
møc thÊu chi, kh¶ n¨ng rót tiÒn t¹i c¸c m¸y ATM…)
1.3.1.3. C¸c ®iÒu kiÖn vÒ mÆt khoa häc c«ng nghÖ
C¸c øng dông cña c«ng nghÖ th«ng tin ®· tao ra nh÷ng tiÖn Ých kú diÖu
cña thÎ. Tuy nhiªn thÎ thanh to¸n sÏ chØ lµ tÊm nha b×nh thêng nÕu nã kh«ng
®îc g¾n víi c¸c chÝp ®iÖn tö hay d¶i b¨ng tõ mang nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt,
vµ kh«ng cã kh¶ n¨ng thanh to¸n nÕu nã kh«ng ®îc ®a vµo m¸y ®äc vµ hÖ
thèng m¸y tÝnh kÕt nèi víi c¸c trung t©m ph¸t hµnh vµ thanh to¸n. Nh vËy,
c¸c tiÖn Ých cña thÎ lu«n t¨ng lªn cïng víi sù ph¸t triÓn cña khoa häc c«ng
nghÖ.
1.3.1.4. C¸c ®iÒu kiÖn vÒ mÆt ph¸p lý
Ho¹t ®éng thanh to¸n vµ ph¸t hµnh thÎ cña c¸c Ng©n hµng phô thuéc rÊt
nhiÒu vµo m«i trêng ph¸p lý cña mçi quèc gia. Mét hµnh lang ph¸p lý thèng
nhÊt sÏ t¹o cho c¸c ng©n hµng sö chñ ®éng khi tham gia thÞ trêng thÎ còng
nh trong viÖc ®Ò ra c¸c chiÕn lîc kinh doanh cña m×nh, cñng cè nªn t¶ng
v÷ng ch¾c cho viÖc ph¸t triÓn thÎ trong t¬ng lai.
1.3.1.5. C¸c ®iÒu kiÖn vÒ c¹nh tranh
Më réng ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ phô thuéc rÊt nhiÒu vµo c¹nh tranh
trªn thÞ trêng. Sù c¹nh tranh lµnh m¹nh buéc c¸c ng©n hµng ph¶i suy nghÜ
nghiªm tóc cho viÖc ®Çu t ph¸t triÓn lo¹i h×nh thanh to¸n nµy, t¹o cho ng©n
Líp TTCK 44
17
SVTH: NguyÔn H¶i YÕn
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Ph¸t triÓn thÞ trêng thÎ cña Ng©n hµng §«ng ¸
hµng sù chñ ®éng, s¸ng t¹o trong viÖc cung cÊp nh÷ng s¶n phÈm thÎ chÊt lîng tèt nhÊt, ®em l¹i lîi Ých cao nhÊt cho kh¸ch hµng ®Ó thu lîi nhuËn tèi u.
1.3.2. C¸c nh©n tè chñ quan
1.3.2.1. Nh©n tè vÒ vèn
Thùc tÕ cho thÊy viÖc ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ ®ßi hái mét chi phÝ
®Çu t sao cho viÖc l¾p ®Æt nh÷ng thiÕt bÞ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i nh l¾p ®Æt m¸y
ATM hay POS . V× vËy, vèn ®Çu t lµ ®iÒu kiÖn ®Çu tiªn vµ còng quan träng
nhÊt ®èi víi c¸c Ng©n hµng trong bíc ®Çu triÓn khai dÞch vô thÎ trªn thÞ trêng vµ ®Çu t ®æi míi c«ng nghÖ ®Ó b¾t kÞp nh÷ng tiÕn bé trªn thÕ giíi.
1.3.2.2. Nh©n tè vÒ nh©n lùc
Lµ mét ph¬ng tiÖn thanh to¸n hiÖn ®¹i, thÎ mang nhiÒu tÝnh chÊt tiªu
chuÈn hãa cao ®é vµ cã quy tr×nh vËn hµnh thèng nhÊt , do ®ã nã ®ßi hái ph¶i
cã mét ®éi ngò nh©n lc cã kh¶ n¨ng , tr×nh ®é vµ kinh nghiÖm tiÕp cËn , ®¶m
b¶o quy tr×nh ph¸t hµnh, sö dông vµ thanh to¸n thÎ diÔn ra mét c¸ch th«ng
suèt, an toµn, vµ hiÖu qu¶ , ph¸t huy ®îc nh÷ng tiÖn Ých vèn cã cña thÎ.
Líp TTCK 44
18
SVTH: NguyÔn H¶i YÕn
Ph¸t triÓn thÞ trêng thÎ cña Ng©n hµng §«ng ¸
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Ch¬ng 2: Thùc tr¹ng thÞ trêng thÎ cña
ng©n hµng ®«ng ¸
2.1.Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña ng©n hµng §«ng ¸ vµ kÕt qu¶ kinh doanh
cña ng©n hµng
2.1.1.Qu¸ tr×nh h×nh thµnh.
Vµo ®Çu nh÷ng n¨m 1990, nÒn kinh tÕ chÝnh trÞ ViÖt Nam cã nhiÒu biÕn
®éng, hµng lo¹t tæ chøc tÝn dông ®Æc biÖt lµ quü tÝn dông nh©n d©n r¬i vµo
t×nh tr¹ng suy yÕu do lµm ¨n thua lç dÉn ®Õn nguy c¬ ph¸ s¶n. Trung t©m
tÝnh dông Phó Gia ( do «ng Ph¹m C«ng Tíc liªn doanh cïng UBND QuËn
Phó NhuËn lËp ra ) lµ mét trong sè ®ã. Tríc t×nh h×nh nµy cöa hµng vµng b¹c
Phó NhuËn ( tiÒn th©n cña c«ng ty vµng b¹c ®¸ quý Phó NhuËn hiÖn nay) ®·
®øng ra gióp ®ì UBND quËn Phó NhuËn gi¶i quyÕt hËu qu¶, ®¶m b¶o cho
ngêi d©n quËn Phó NhuËn cã thÓ thu håi vèn vµ tiÒn göi l·i khi göi tiÒn vµo
trung t©m tÝn dông Phó gia.
Sau sù kiÖn nµy, vµo cuèi n¨m 1991 NHNN vµ UBND Tp. Hå ChÝ Minh
®· ®Ò nghÞ UBND QuËn Phó NhuËn thÝ ®iÓm thµnh lËp mét NH TMCP míi
theo Ph¸p lÖnh vÒ tæ chøc vµ ho¹t ®éng tÝn dông do UBTV quèc héi ban
hµnh n¨m 1990 nh»m gãp phÇn thóc ®Èy sù ph¸t triÓn kinh tÕ trªn ®Þa bµn
quËn. ThÓ theo ®Ò nghÞ ®ã, UBND QuËn Phó NhuËn ®· chØ ®¹o cho cöa hµng
vµng b¹c Phó NhuËn lËp luËn chøng kinh tÕ vµ tiÕn hµnh c¸c thñ tôc ph¸p lý
®Ó thµnh lËp NHTMCP.
Theo giÊy phÐp thµnh lËp sè 135/ GP-UB do UBNDTp HCM cÊp ngµy
6/4/1992, giÊy phÐp ho¹t ®éng sè 0009/ NG-QP do NHNN ViÖt Nam cÊp
ngµy 27/3/1992 vµ giÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh sè 059011 do träng
tµi kinh tÕ TPHCM cÊp ngµy 8/4/1992. Ngµy 1/7/1992, Ng©n hµng TMCP
Líp TTCK 44
19
SVTH: NguyÔn H¶i YÕn
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Ph¸t triÓn thÞ trêng thÎ cña Ng©n hµng §«ng ¸
§«ng ¸ ®· chÝnh thøc thµnh lËp vµ ®i vµo ho¹t ®éng víi trô së chÝnh ®Æt t¹i
60-62 Nam K× Khëi NghÜa ( nay lµ ®êng NguyÔn V¨n Trçi ) quËn Phó
NhuËn. Vèn ®iÒu lÖ ban ®Çu cña Ng©n hµng kh¸ khiªm tèn víi 20 tØ ®ång do
c¸c cæ ®«ng chÝnh ®ãng gãp lµ:
- Cöa hµng vµng b¹c QuËn Phó NhuËn;
- C«ng ty kinh doanh ph¸t triÓn nhµ QuËn Phó NhuËn.
- C«ng ty may xuÊt khÈu quËn Phó NhuËn.
§éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn cña toµn ng©n hµng lóc nµy chØ gåm cã
56 ngêi.
2.1.2. Më réng vµ ph¸t triÓn
Sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ lµm cho ®êi sèng cña ngêi d©n ngµy mét
®îc n©ng cao vµ do ®ã nhu cÇu cña ngêi d©n vÒ dÞch vô ng©n hµng còng theo
®ã t¨ng lªn. §Ó ®¸p øng mét c¸ch tèt nhÊt nhu cÇu cña kh¸ch hµng, hµng lo¹t
chi nh¸nh còng nh ®iÓm giao dÞch cña Ng©n hµng §«ng ¸ cã mÆt tõ B¾c chÝ
Nam: tõ Hµ Néi, H¶i Phßng ®Õn Kiªn Giang, B¹c Liªu, An Giang, CÇn Th¬ ,
B×nh D¬ng, Tp.HCM. Víi chØ mét trô së chÝnh n¨m 1992 ®Õn nay Ng©n
hµng §«ng ¸ ®· cã mét hÖ thèng 46 chi nh¸nh vµ ®iÓm giao dÞch t¹i kh¾p c¸c
tØnh, thµnh phè trong c¶ níc. Ng©n hµng §«ng ¸ cã 2 c«ng ty trùc thuéc lµ
c«ng ty kiÒu hèi §«ng ¸ vµ c«ng ty chøng kho¸n §«ng ¸. C¸c dÞch vô cña
Ng©n hµng còng ngµy mét hoµn thiÖn.
Vèn ®iÒu lÖ cña Ng©n hµng gia t¨ng víi tèc ®é ®¸ng kinh ng¹c. NÕu
nh lóc míi thµnh lËp vèn ®iÒu lÖ cña Ng©n hµng míi dõng l¹i ë con sè 20 tØ
®ång th× ®Õn 9/12/2005 vèn ®iÒu lÖ ng©n hµng ®· t¨ng lªn 500 tû ®ång.
NghÜa lµ chØ sau 14 n¨m vèn ®iÒu lÖ cña ng©n hµng ®· t¨ng 25 lÇn. Ng©n
hµng §«ng ¸ dù kiÕn sÏ t¨ng vèn ®iÒu lÖ lªn 800 tû ®ång.
T×nh h×nh vèn ®iÒu lÖ cña ng©n hµng §«ng ¸.
Líp TTCK 44
20
SVTH: NguyÔn H¶i YÕn
- Xem thêm -