S¸ng kiÕn kinh nghiÖm m«n ¢m nh¹c.
§Ò tµi: Ph¬ng ph¸p tÝch hîp trong gi¶ng d¹y ¢m nh¹c THCS
I. §Æt vÊn ®Ò:
N¨m häc 2008 – 2009 lµ n¨m häc cã ý nghÜa hÕt søc quan träng Bé GD vµ
§T ®· ban hµnh nhiÒu chÝnh s¸ch vÒ viÖc d¹y vµ häc. N¨m häc tiÕp tôc thùc hiÖn sù
chØ ®¹o cña Bé GD vµ §T, së GD vµ §T H¶i Phßng còng nh phßng GD vµ §T huyÖn
VÜnh B¶o, ®· cã nhiÒu c«ng v¨n chØ ®¹o vÒ viÖc n©ng cao chÊt lîng d¹y vµ häc. §øng
tríc nhu cÇu ®ßi hái ngµy cµng cao cña x· héi trong c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸,
hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc vÒ nguån lao ®éng, ngµnh gi¸o dôc ph¶i ®µo t¹o ra nhng con ngêi võa hång, võa chuyªn vµ cã chÊt lîng ®Ých thùc ®Ó ®¸p øng yªu cÇu bøc thiÕt cña
x· héi.
Lµ mét gi¸o viªn THCS b¶n th©n t«i nhËn thøc lµm sao ph¶i gi¸o dôc cho c¸c
em cã ®¹o ®øc tèt, t chÊt v÷ng vµng ®Ó sau nµy c¸c em mang kiÕn thøc ®ã phôc vô
cuéc sèng vµ x©y dùng quª h¬ng ®Êt níc giµu ®Ñp, ngang tÇm víi c¸c níc trong khu
vùc vµ trªn thÕ giíi. §©y kh«ng chØ lµ vÊn ®Ò cña riªng t«i mµ lµ vÊn ®Ò chiÕn lîc vµ
cÊp thiÕt cña nh÷ng ngêi trong ngµnh gi¸o dôc.
§Ó nh÷ng suy nghÜ Êy trë thµnh hiÖn thùc ®ßi hái ngêi gi¸o viªn ph¶i t×m tßi
s¸ng t¹o trong gi¶ng d¹y lµm cho häc sinh dÔ hiÓu vµ ph¸t huy hÕt kh¶ n¨ng s¸ng t¹o
cña c¸c em ®ång thêi kh¾c s©u kiÕn thøc ®Ó ph¸t triÓn t duy l«gÝc, ãc s¸ng t¹o khoa
häc ®©y lµ mét vÊn ®Ò ®ang ®îc nhµ níc vµ ngµnh gi¸o dôc rÊt quan t©m.
II. Lý do chän ®Ò tµi:
Cho ®Õn nay, chóng ta ®· tr¶i qua 6 n¨m thùc hiÖn ch¬ng tr×nh ®æi míi s¸ch
gi¸o khoa. §a m«n ¢m nh¹c vµo ch¬ng tr×nh häc cña häc sinh THCS nh»m gi¸o dôc
con ngêi toµn diÖn vÒ §øc-TrÝ-ThÓ-MÜ. §· cã rÊt nhiÒu gi¸o viªn thùc hiÖn nhiÒu ph¬ng ph¸p kh¸c nhau trong gi¶ng d¹y m«n ©m nh¹c víi môc ®Ých cuèi cïng lµ hoµn
thµnh ®îc môc tiªu cña bµi d¹y. Trong sè c¸c ph¬ng ph¸p ®ã cã ph¬ng ph¸p tÝch hîp
trong gi¶ng d¹y bé m«n, tuy nhiªn ®©y lµ mét ph¬ng ph¸p kh«ng mÊy dÔ dµng thuÇn
thôc vµ nhuÇn nhuyÔn. Bëi ®©y lµ ph¬ng ph¸p nµy ®ßi hái gi¸o viªn cã kiÕn thøc tæng
thÓ vÒ bé m«n ©m nh¹c vµ c¸c bé m«n kh¸c ngoµi bé m«n m×nh phô tr¸ch. §ßi hái
gi¸o viªn ph¶i linh ho¹t, s¸ng t¹o trong qu¸ tr×nh vËn dông vµo bµi d¹y cho phï hîp.
Cã ®îc nh vËy míi cã kh¶ n¨ng gióp cho häc sinh ph¸t huy tÝnh chñ ®éng, tÝch cùc,
s¸ng t¹o trong häc tËp. Xong bªn c¹nh ®ã vÉn cßn kh«ng Ýt gi¸o viªn lóng tóng trong
viÖc vËn dông ph¬ng ph¸p nµy trong qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y ®Æc biÖt lµ nh÷ng gi¸o viªn
cha cã kinh nghiÖm. ChÝnh v× lÝ do ®ã t«i quyÕt ®Þnh chän ®Ò tµi nµy:
§Ò tµi:
“VËn dông ph¬ng ph¸p tÝch hîp vµo viÖc gi¶ng d¹y m«n ¢m nh¹c THCS” Víi mong
muèn ®îc gãp tiÕng nãi chung vµo viÖc chia sÎ, th¸o gì nh÷ng khã kh¨n trong qu¸
tr×nh gi¶ng d¹y.
Ngêi thùc hiÖn: §ç V¨n ThuÊn – Trêng THCS Cao Minh – VÜnh B¶o – H¶i Phßng
-1-
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm m«n ¢m nh¹c.
§Ò tµi: Ph¬ng ph¸p tÝch hîp trong gi¶ng d¹y ¢m nh¹c THCS
III. C¬ së lý luËn:
1. Môc tiªu cña m«n ©m nh¹c:
- Ch¬ng tr×nh THCS m«n ©m nh¹c ®îc Bé GD vµ §T ban hµnh quy tr×nh môc
tiªu nh sau:
+ H×nh thµnh vµ ph¸t triÓn n¨ng lùc c¶m thô ©m nh¹c cña häc sinh t¹o cho c¸c
em cã tr×nh ®é v¨n ho¸ ©m nh¹c nhÊt ®Þnh, gãp phÇn gi¸o dôc toµn diÖn hµi hoµ nh©n
c¸ch.
+ KhÝch lÖ häc sinh h¨ng h¸i tham gia ho¹t ®éng ©m nh¹c lµm cho ®êi sèng
tinh thÇn phong phó, lµnh m¹nh t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c em béc lé vµ ph¸t triÓn n¨ng
khiÕu.
+ Më réng hiÓu biÕt vÒ truyÒn thèng ©m nh¹c ViÖt Nam vµ tinh hoa ©m nh¹c
thÓ giíi gãp phÇn båi dìng ®¹o ®øc, trÝ tuÖ, t¹o kh«ng khÝ vui t¬i lµnh m¹nh.
2. Néi dung cña bé m«n ©m nh¹c:
a, CÊu tróc:
- C¨n cø vµo ®Æc trng cña m«n nghÖ thuËt ©m nh¹c, c¨n cø vµo môc tiªu vµ
thêi lîng m«n häc, c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm tiÕp thu ©m nh¹c cña häc sinh ®¹i trµ. Ch¬ng
trinh ©m nh¹c trêng THCS ®îc cÊu tróc dùa trªn c¬ së sau ®©y:
+ LÊy häc sinh lµm trung t©m
+ Häc nh¹c lý
- TËp ®äc nh¹c ®Ó n©ng cao coi träng truyÒn thô kiÕn thøc ©m nh¹c phæ th«ng,
tÊt c¶ nh»m x©y dùng vµ ph¸t triÓn n¨ng lùc c¶m thô ©m nh¹c ®Ó h×nh thµnh mét
tr×nh ®é häc vÊn ©m nh¹c phæ th«ng.
- CÊu tróc ¢m nh¹c gåm 3 ph©n m«n:
+ Häc h¸t.
+ Nh¹c lÝ, tËp ®äc nh¹c.
+ ¢m nh¹c thêng thøc.
b, néi dung c¬ b¶n cña tõng ph©n m«n.
- Häc h¸t.
+ Häc sinh ®îc häc mét sè kÜ n¨ng ®¬n gi¶n, häc mét sè bµi h¸t quy ®Þnh,
nghe mét sè bµi h¸t cã tÝnh lÞch sö.
- Nh¹c lý, tËp ®äc nh¹c.
+ Víi nh¹c lÝ bao gåm nh÷ng kiÕn thøc s¬ gi¶n vÒ nh¹c lý, nh÷ng kÝ hiÖu ghi
chÐp nh¹c th«ng dông.
+ Víi T§N luyÖn c¸ch ®äc c¸c bµi nh¹c ng¾n gän dÔ hiÓu trong ph¹m vi chñ
yÕu lµ gäng §« trëng vµ gäng La thø
- ¢m nh¹c thêng thøc.
Ngêi thùc hiÖn: §ç V¨n ThuÊn – Trêng THCS Cao Minh – VÜnh B¶o – H¶i Phßng
-2-
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm m«n ¢m nh¹c.
§Ò tµi: Ph¬ng ph¸p tÝch hîp trong gi¶ng d¹y ¢m nh¹c THCS
+ Bao gåm c¸c néi dung giíi thiÖu t¸c gi¶, t¸c phÈm, c¸c lo¹i nh¹c cô, c¸c
h×nh thøc biÓu diÔn ©m nh¹c vµ mét sè sinh ho¹t ©m nh¹c truyÒn thèng phæ biÕn
trong d©n gian.
3. VÒ ph¬ng ph¸p d¹y häc:
Ch¬ng tr×nh SGK ¢m nh¹c t¹o ®iÒu kiÖn cho gi¸o viªn d¹y 3 ph©n m«n nh
mét thÓ thèng nhÊt. Trong ®ã mçi ph©n m«n gi÷ mét ®Æc trng riªng võa hoµ nhËp vµo
nhau cïng h×nh thµnh tri thøc, kÜ n¨ng ©m nh¹c thèng nhÊt ë häc sinh. §Ó lµm ®îc
®iÒu ®ã ngêi gi¸o viªn ®øng tríc líp ph¶i thùc hiÖn yªu cÇu mét c¸ch linh ho¹t s¸ng
t¹o, ®ã lu«n lµ suy nghÜ vÒ môc tiªu ©m nh¹c nãi chung ®Ó t×m ra tÝnh ®ång quy gi÷a
3 ph©n m«n. TÝch hîp trong tõng thêi ®iÓm, tõng vÊn ®Ò, tõng ®èi tîng t¹o ra nh÷ng
t×nh huèng g©y høng thó trong häc tËp, ph¸t huy tÝnh chñ ®éng s¸ng t¹o cña häc sinh,
ph¸t huy hiÖu qu¶ cña mäi ph¬ng tiÖn d¹y häc c¸c trang thiÕt bÞ d¹y häc hiÖn ®¹i.
4. Nh÷ng nÐt míi vµ nh÷ng ®iÒu cÇn lu ý trong ch¬ng tr×nh.
- Ch¬ng tr×nh THCS ®· chó träng tÝnh vïa søc, tÝnh thùc tiÔn, tÝnh kh¶ thi vµ
®Æc trng cña nghÖ thuËt ©m nh¹c.
- Ch¬ng tr×nh quan niÖm m«n ©m nh¹c nh mét m«n v¨n ho¸ b¾t buéc, tÊt c¶
häc sinh ®Òu cÇn ®îc häc vµ ph¶i häc ®Ó t¹o dùng mét tr×nh ®é v¨n ho¸ ©m nh¹c phæ
th«ng trong nÒn häc vÊn chung cña bËc THCS.
- Ch¬ng tr×nh coi träng viÖc rÌn luyÖn thùc hµnh. T¹o ra c¸c ho¹t ®éng ®Ó häc
sinh ®îc thÓ hiÖn: (chó träng viÖc häc sinh nghe nh¹c, nghe h¸t, cè g¾ng tÝch hîp c¸c
néi dung (h¸t – nghe - ®äc) nh¹c vµ c¶m thô ©m nh¹c trong tõng bµi häc.
- Trong ch¬ng tr×nh vµ ®Æc biÖt lµ SGK ®· t¹o ra mét ®é “cøng” vµ ®é “mÒm”
®Ó gi¸o viªn tËn dông cho phï hîp víi c¸c vïng miÒn cã møc ®é ph¸t triÓn kinh tÕ
v¨n hãa x· héi kh¸c nhau.
IV. C¬ së thùc tiÔn:
1. Thùc tiÔn nhËn thøc cña gi¸o viªn ¸p dông ph¬ng ph¸p d¹y tÝch
hîp trong gi¶ng d¹y ©m nh¹c
- §Ó thùc hiÖn chêng tr×nh SGK ¢m nh¹c trong nhiÒu n¨m gÇn ®Êy ngµnh gi¸o
dôc vµ ®µo t¹o ®· tiÕn hµnh nhiÒu h×nh thøc båi dìng chuyªn m«n nghiÖp vô chogi¸o
viªn. §ã lµ nh÷ng cuéc tËp huÊn vÒ thay s¸ch cho ®èi tîng lµ c¸n bé gi¸o viªn chñ
chèt cña ngµnh. §©y chÝnh lµ nh÷ng lùc lîng nßng cèt ®Ó triÓn khai båi dìng c¸c
chuyªn ®Ò thay SGK cho ®éi ngò gi¸o viªn ®øng líp. Ngoµi ra trªn c¸c trang b¸o
còng ®· dµnh mét dung lîng kh«ng nhá ®Ó ®¨ng t¶i vÒ vÊn ®Ò thay SGK vµ ®æi míi
ph¬ng ph¸p d¹y häc ©m nh¹c THCS . §· cã nhiÒu bµi viÕt cña gi¸o s, tiÕn sü ®Çu
ngµnh nh÷ng gi¸o ¸n mÊu ®îc ®¨ng t¶i trªn c¸c hµng b¸o nh:
Ngêi thùc hiÖn: §ç V¨n ThuÊn – Trêng THCS Cao Minh – VÜnh B¶o – H¶i Phßng
-3-
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm m«n ¢m nh¹c.
§Ò tµi: Ph¬ng ph¸p tÝch hîp trong gi¶ng d¹y ¢m nh¹c THCS
B¸o trÝ thøc trÎ, t¹p trÝ gi¸o dôc, gi¸o dôc thêi ®¹i...Ngµnh cßn tæ chøc sinh
ho¹t chuyªn m«n côm theo chuyªn ®Ò ®Ó ®éi ngò c¸n bé, gi¸o viªn cã ®iÒu kiÖn giao
lu häc hái. §iÒu ®ã ®· t¹o ®iÒu kiÖn tèt cho gi¸o viªn cã ý thøc, tr¸ch nhiÖm vËn
dông ph¬ng ph¸p tÝch hîp tong qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y. Qua c¸c chuyªn ®Ò c¸c gi¸o viªn
giái c¸c cÊp ®· cho thÊy viÖc ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc theo híng tÝch hîp ®· ®¹t
®îc hiÖu qu¶ cao nh:
Giê häc s«i næi, häc sinh høng thó trong häc tËp, häc sinh ®îc lµm viÖc nhiÒu,
tiÕp thu nhanh h¬n, hiÓu bµi s©u vµ ch¾c h¬n. ChÝnh lÏ ®ã mµ viÖc d¹y häc theo quan
®iÓm tÝch hîp ®· ®îc kh¼ng ®Þnh vai trß tèi u. §©y thùc sù lµ mét bíc tiÕn quan träng
trong viÖc ®¸p øng yªu cÇu thùc tiÔn, phï hîp víi xu thÕ ph¸t triÓn cña khoa häc gi¸o
dôc thêi ®¹i. Tuy nhiªn vÉn cßn Ýt nhËn thøc cña gi¸o viªn v× quan ®iÓm tÝch hîp vµ
vËn dông quan ®iÓm nµy vµo qu¸ tr×nh d¹y häc cßn nhiÒu h¹n chÕ. §a sè gi¸o viªn
hiÓu vÒ quan ®iÓm nµy ë møc ®é ®¬n gi¶n, phiÔn diÖn, nhiÒu gi¸o viªn cßn ®ang
trong t×nh tr¹ng lóng tóng cha nh×n ra m« h×nh gi¸o ¸n cho phï hîp ®Ó d¹y theo ph¬ng ph¸p tÝch hîp tÝch cùc.
2. NhËn thøc cña häc sinh vÒ tÝch hîp trong viÖc häc m«n ©m nh¹c.
Qua c¸c ®ît kiÓm tra tr¾c nghiÖm vµ thùc hµnh, b¶n th©n t«i nhËn thÊy hÇu hÕt
c¸c em ®Òu tiÕp thu tèt c¸c néi dung kiÕn thøc bµi häc. T duy c¸c em ph¸t triÓn râ
rÖt. NÕu so s¸nh th× thÊy h¬n h¼n so víi tiÕt häc kh«ng sö dông ph¬ng ph¸p tÝch hîp.
TÊt nhiªn ®©y míi chØ lµ kÕt qu¶ bíc ®Çu, trong thùc tÕ vÊn cßn gÆp nhiÒu vÊn ®Ò nan
gi¶i khi hái häc sinh vÒ vÊn ®Ò tÝch hîp trong m«n ¢m nh¹c hÇu hÕt c¸c em ®Òu cho
®ã lµ kh¸i niÖm xa l¹ v× thÕ kÕt qu¶ vÉn cha cao.
V. C¸c gi¶i ph¸p vËn dông tÝch hîp vµo viÖc gi¶ng
d¹y m«n ©m nh¹c:
1. Møc ®é, ph¹m vi tÝch hîp trong d¹y häc m«n ©m nh¹c.
§Ó d¹y häc m«n ¢m nh¹c theo quan ®iÓm tÝch hîp thµnh c«ng theo t«i ph¶i
n¾m ®îc môc ®Ých ph¬ng ph¸p lµ cha ®ñ mµ gi¸o viªn cßn ph¶i x¸c ®Þnh ®îc møc ®é
tÝch hîp vµ ph¹m vi tÝch hîp. VÊn ®Ò chän néi dung g× tÝch hîp, tÝch hîp ®Õn ®©u lµ
mét vÊn ®Ò kh«ng ®¬n gi¶n. T×m hiÓu vÒ SGK ¢m nh¹c THCS ta thÊy râ ý ®å tÝch
hîp cña c¸c nhµ biªn so¹n ®îc thÓ hiÖn ngay trong tõng bµi cung nh toµn bé néi dung
ch¬ng tr×nh cña toµn khèi líp.
Tuy nhiªn cßn nhiÒu lÝ do kh¸c nhau néi dung tÝch hîp trong toµn bé ch¬ng
tr×nh còng nh trong tõng bµi còng chØ thùc hiÖn t¬ng ®èi. Cô thÓ lµ kh«ng ph¶i tÊt c¶
c¸c bµi h¸t, bµi tËp ®äc nh¹c ®Òu cã thÓ tÝch hîp ®îc. V× vËy, nhiÖm vô ®Æt ra ®èi víi
gi¸o viªn lµ cÇn ph¶i n¾m b¾t ®îc ý ®å cña ngêi so¹n ch¬ng tr×nh SGK, ph¶i c¨n cø
vµo thùc tiÔn tr×nh ®é cña häc sinh, c¬ së vËt chÊt, thêi gian ®Ó x¸c ®Þnh møc ®é vµ
Ngêi thùc hiÖn: §ç V¨n ThuÊn – Trêng THCS Cao Minh – VÜnh B¶o – H¶i Phßng
-4-
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm m«n ¢m nh¹c.
§Ò tµi: Ph¬ng ph¸p tÝch hîp trong gi¶ng d¹y ¢m nh¹c THCS
ph¹m vi tÝch hîp cho phï hîp trong tõng giê d¹y. MÆt kh¸c, gi¸o viªn cÇn lùa chän
nhiÒu néi dung, nhiÒu khÝa c¹nh tÝch hîp. V× mçi m«n häc ®Òu cã ®Æc trng riªng.
Nªn gi¸o viªn kh«ng nªn gß Ðp ®Ó tÝch hîp, ch¨m chó vµo qu¸ tr×nh tÝch hîp, lÆp l¹i
tÝch hîp sÏ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng ph¸ vì néi dung cña tõng m«n, ph©n m«n. ChÝnh v×
thÕ, néi dung tÝch hîp ph¶i quan hÖ chÆt chÏ víi møc ®é vµ ph¹m vi tÝch hîp. D¹ng
ph©n m«n häc h¸t tÝch hîp víi nh¹c lÝ céng víi tËp ®äc nh¹c, ¢m nh¹c thêng thøc vµ
c¸c bé m«n khoa häc kh¸c...
Tríc hÕt v× quyÒn lîi cña chÝnh m«n häc, ®ã ®· cã nghÜa lµ (ph¶i tÝch hîp ®óng
lóc, ®óng chñ ®Ò, ®óng møc ®é)
2. §Þnh híng tÝch hîp trong d¹y ¢m nh¹c THCS.
- Qua thùc tÕ d¹y häc còng nh cÊu tróc ch¬ng tr×nh SGK cho thÊy gi¸o viªn cã
thÓ thùc hiÖn tÝch hîp theo nhiÒu c¸ch thøc kh¸c nhau. ViÖc lùa chän c¸ch thøc nµo
phô thuéc vµo néi dung cô thÓ cña tõng bµi, tõng phÇn häc, tõng phÇn mÉu.
- Sau ®©y lµ mét sè kiÓu tÝch hîp:
+ TÝch hîp th«ng qua kiÓm tra bµi cò.
+ TÝch hîp qua viÖc giíi thiÖu bµi míi.
+ TÝch hîp qua hÖ th«ng c©u hái t×m hiÓu bµi.
+ TÝch hîp th«ng qua ph¬ng tiÖn d¹y häc.
+ TÝch hîp th«ng qua néi dung tiÓu kÕt hoÆc tæng kÕt.
+ TÝch hîp th«ng qua hÖ thèng bµi tËp (ë líp, ë nhµ)
+ TÝch hîp th«ng qua h×nh thøc ra ®Ò kiÓm tra.
+ TÝch hîp g¾n víi ®êi sèng x· héi.
3. Sau ®©y lµ mét sè quan hÖ tÝch hîp cã thÓ khai th¸c.
a, §èi víi néi dung - Häc h¸t.
* TÝch hîp häc h¸t – Häc h¸t.
- TÝch hîp theo hÖ thèng thÓ lo¹i, tÝch chÊt, s¾c th¸i biÓu diÔn.
* TÝch hîp häc h¸t – Nh¹c lÝ + T§N.
- TÝch hîp ngay theo chiÒu híng kiÕn thøc nh¹c lÝ tËp ®äc nh¹c trong viÖc gi¶i
thÝch kÝ hiÖu cao ®é, trêng ®é.
* TÝch hîp häc h¸t + ¢m nh¹c thêng thøc.
- VËn dông kiÕn thøc ©m nh¹c thêng thøc ®Ó t×m hiÓu t¸c gi¶, t¸c phÈm khi
giíi thiÖu vÒ xuÊt xø vµ hoµn c¶nh ra ®êi.
* TÝch hîp häc h¸t víi ®Þa lÝ.
- Sö dông kiÕn thøc ®Þa lÝ : Nh viÖc chØ b¶n ®å ®Ó giíi thiÖu vïng miÒn n¬i bµi
h¸t ra ®êi.
- VÝ dô: “Bµi h¸t Vui bíc trªn ®¬ng xa” dùa theo ®iÖu LÝ con s¸o Gß C«ng
(D©n ca Nam Bé). Yªu cÇu häc sinh chØ b¶n ®å miÒn ®Êt Nam Bé.
Ngêi thùc hiÖn: §ç V¨n ThuÊn – Trêng THCS Cao Minh – VÜnh B¶o – H¶i Phßng
-5-
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm m«n ¢m nh¹c.
§Ò tµi: Ph¬ng ph¸p tÝch hîp trong gi¶ng d¹y ¢m nh¹c THCS
* TÝch hîp häc h¸t + MÜ thuËt.
- Trong qu¸ tr×nh d¹y häc h¸t cã mét sè tranh ¶nh minh ho¹.
b, §èi víi nh¹c lÝ vµ tËp ®äc nh¹c.
* TÝch hîp nh¹c lÝ + T§N.
- §©y lµ kiÓu tÝch hîp thêng thÊy (tÝch hîp ®äc) th«ng qua kiÓm tra kiÕn thøc
cò, vËn dông kiÕn thøc cò ®Ó t×m hiÓu kiÕn thøc míi, so s¸nh ®èi chiÕu ®Ó kh¾c s©u
kiÕn thøc, cñng cè vµ «n tËp rÌn luyÖn kÜ n¨ng cho häc sinh.
* TÝch hîp nh¹c lÝ + T§N + Häc h¸t.
- §©y lµ viÖc lµm thêng thÊy trong viÖc d¹y nh¹c lÝ vµ tËp ®äc nh¹c ®Ó giíi
thiÖu cho häc sinh kÝ hiÖu vµ c¸ch sö lÝ kÝ hiÖu th× gi¸o viªn lÊy ngay bµi häc h¸t ®Ó
giíi thiÖu...
* TÝch hîp nh¹c lÝ + T§N + ¢m nh¹c thêng thøc.
- §©y lµ kiÓu tÝch hîp lÊy kiÕn thøc ©m nh¹c thêng thøc ®Ó giíi thiÖu bµi
h¸t,T§N, nh¹c lÝ.
c. §èi víi néi dung ©m nh¹c thêng thøc.
* TÝch hîp ¢m nh¹c thêng thøc - ¢m nh¹c thêng thøc.
- TÝch hîp theo liªn kÕt c¸c ®¬n vÞ kiÕn thøc cïng mét hoµn c¶nh ra ®êi t¸c
phÈm...
- Cho nghe t¸c phÈm ©m nh¹c.
* TÝch hîp ¢m nh¹c thêng thøc + Häc h¸t.
- §©y lµ kiÓu tÝch hîp ngang theo híng dùa vµo viÖc giíi thiÖu t¸c gi¶, t¸c
phÈm cña bµi h¸t trong ¢m nh¹c thêng thøc.
* TÝch hîp ¢m nh¹c thêng thøc + V¨n häc.
- §©y lµ kiÓu tÝch hîp sö dông thêng xuyªn trong qu¸ tr×nh d¹y ©m nh¹c thêng
thøc tõ viÖc ®Æt c©u hái ®Õn viÖc t×m hiÓu t¸c gi¶, t¸c phÈm ®Õn ng«n ng÷ tiÕng viÖt
4. Thùc nghiÖm:
Ngµy so¹n:..................................................
Ngµy d¹y:...................................................
Bµi d¹y: ¢m nh¹c líp 9
Bµi 2:
TiÕt 6:
- ¤n tËp TËp ®äc nh¹c: T§N sè 2
- Nh¹c lÝ: S¬ lîc vÒ hîp ©m.
- ¢m nh¹c th¬ng thøc: Nh¹c sÜ Trai-cèp-xki
I. Môc tiªu:
1. KiÕn thøc:
Ngêi thùc hiÖn: §ç V¨n ThuÊn – Trêng THCS Cao Minh – VÜnh B¶o – H¶i Phßng
-6-
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm m«n ¢m nh¹c.
§Ò tµi: Ph¬ng ph¸p tÝch hîp trong gi¶ng d¹y ¢m nh¹c THCS
- HS ®äc ®óng, xíng ©m vµ ghÐp thuÇn thôc lêi ca bµi T§N sè 2, biÕt kÕt hîp
®¸nh nhÞp vµ gâ ph¸ch.
- Häc sinh hiÓu biÕt s¬ lîc vÌ hîp ©m, cã kh¸i niÖm vÒ thuËt ng÷ hîp ©m.
- Häc biÕt nh¹c sÜ Trai – Cèp – Xki lµ mét nh¹c sÜ thiªn tµi cña n íc Nga ®·
cã nh÷ng cèng hiÕn to lín cho nÒn ©m nh¹c níc Nga vµ nÒn ©m nh¹c thÕ giíi.
2, KÜ n¨ng:
- RÌn luyÖn cho häc sinh mét sè kÜ n¨ng ®äc tªn nèt nh¹c trong khu«ng nh¹c.
- RÌn cho häc sinh kÜ n¨ng c¶m thô ©m nh¹c th«ng qua nghe nh¹c.
3. Gi¸o dôc:
- Gi¸o dôc cho häc sinh tinh thÇn ®oµn kÕt h÷u nghÞ cña nh©n d©n Nga víi
nh©n d©n ViÖt Nam.
- Qua ©m nh¹c cña Trai – C«p – Xki lµ hiÖn th©n cho t©m hån cña nh©n d©n
nga.
II. ChuÈn bÞ:
1. Gi¸o viªn chuÈn bÞ.
- Gi¸o viªn chuÈn bÞ nh¹c cô: §µn Oocgan.
- Gi¸o viªn chuÈn bÞ ®µi vµ ®Üa nh¹c.
- Gi¸o viªn chuÈn bÞ b¶ng phô.
- Gi¸o viªn chuÈn bÞ tranh ¶nh vÒ níc Nga, ¶nh nh¹c sÜ Trai – c«p – xki.
- Gi¸o viªn ®µn vµ h¸t thuÇn thôc bµi h¸t “C« g¸i miÒn ®ång cá”
2. Häc sinh chuÈn bÞ.
- Häc sinh t×m hiÓu bµi vµ «n tËp tríc ë nhµ.
III. TiÕn tr×nh d¹y häc.
1. æn ®Þnh líp.
2. KiÓm tra bµi cò.(KiÓm tra trong khi «n tËp)
3. D¹y bµi míi.
Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn
Ho¹t ®éng cña häc sinh
Néi dung
- Gi¸o viªn giíi thiÖu bµi häc
- Häc sinh lÊy s¸ch vë ra
TiÕt 6
häc bµi
1, ¤n tËp T§N sè 2:
- Gi¸o viªn híng dÉn «n l¹i bµi
NghÖ sÜ víi c©y ®µn
Nh¹c: Nga
T§N.
+ GV treo b¶ng phô.
- HS quan s¸t trªn b¶ng.
+ GV cho hs nghe l¹i bµi T§N - HS nghe vµ ®äc nhÈm
sã 2.
theo.
- GV cho HS nghe ®äc l¹i
- Thang ©m
thang ©m Mi thø hoµ thanh.
- HS nghe mÉu trªn ®µn
( )
råi ®äc l¹i.
(VII)
Ngêi thùc hiÖn: §ç V¨n ThuÊn – Trêng THCS Cao Minh – VÜnh B¶o – H¶i Phßng
-7-
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm m«n ¢m nh¹c.
§Ò tµi: Ph¬ng ph¸p tÝch hîp trong gi¶ng d¹y ¢m nh¹c THCS
- HS nghe b¾t nhÞp vµ
tr×nh bµy:
+ §äc gam gi¶i.
+ §äc trôc chÝnh.
- GV ®µn vµ b¾t nhÞp cho c¶ - HS tr×nh bµy
líp tr×nh bµy l¹i bµi T§N.
- GV chia líp thµnh 2 nhãm.
N1: §äc xíng ©m.
N2: GhÐp lêi
(Sau ®ã ®æi l¹i c¸ch tr×nh bµy)
- GV híng dÉn c¸ch ®¸nh nhÞp - HS quan s¸t mÉu råi
vµ gâ ph¸ch cho bµi T§N sè 2. thùc hiÖn.
- GV gäi kiÓm tra theo nhãm,
c¸ nh©n vµ nhËn xÐt cho ®iÓm. - HS lªn b¶ng tr×nh bµy.
- GV cho quan s¸t mét sè vÝ - HS quan s¸t b¶ng phô.
2. Nh¹c lÝ
dô.
S¬ lîc vÒ hîp ©m.
a, Hîp ©m:
- VD:
(VII)
( )
H?: Em hiÓu thÕ nµo lµ hîp - HS tr¶ lêi: (SGK)
©m?
- Kh¸i niÖm.
Hîp ©m lµ sù vang
lªn ®ång thêi cña 3,4
hoÆc 5 ©m thanh c¸ch
nhau mét qu·ng 3.
b, Mét sè lo¹i hîp ©m.
* Hîp ©m 3:
- VD:
Cdur
H?: ThÕ nµo lµ hîp ©m 3?
Fdur
Gdur
Am
- HS tr¶ lêi: (SGK)
- Kh¸i niÖm:
Gåm cã 3 ©m, c¸c ©m
c¸ch nhau mét qu·ng
3, hai ©m ngoµi cïng
c¸ch nhau mét qu·ng
5.
- GV gi¶i thÝch thªm lÊy vÝ dô. - HS nghe vµ quan s¸t.
Ngêi thùc hiÖn: §ç V¨n ThuÊn – Trêng THCS Cao Minh – VÜnh B¶o – H¶i Phßng
-8-
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm m«n ¢m nh¹c.
§Ò tµi: Ph¬ng ph¸p tÝch hîp trong gi¶ng d¹y ¢m nh¹c THCS
- Gv dÉn lêi:
Tuú theo c¸ch s¾p xÕp c¸c - HS quan s¸t trªn b¶ng
qu·ng 3 trëng, ba thø mµ t¹o
thµnh c¸c hîp ©m trëng hîp
©m thø (theo b¶ng sau)
Hîp ©m
trëng
3T
3t
BËc
1-3
3-5
- VD:
Cdur
Hîp ©m
thø
3t
3T
Cm
- HS quan s¸t VD.
b
- GV cho häc sinh quan s¸t vÝ - HS quan s¸t.
dô hîp ©m 7.
* Hîp ©m 7:
VD:
D7
H?:ThÕ nµo lµ hîp ©m 7?
- HS tr¶ lêi: (SGK)
- GV treo ¶nh nh¹c sÜ Trai –
cèp – xki.
- GV gäi 1 hs ®äc phÇn giíi
thiÖu vÒ nh¹c sÜ.
- GV treo b¶n ®å thÕ giíi.
H?: Em lªn b¶ng chØ trªn b¶n
®å vÞ trÝ cña níc Nga? Nªu
hiÓu biÕt cña em vÒ níc Nga?
- GV: Níc Nga rÊt tù hµo cã
mét danh nh©n ©m nh¹c lµ
nh¹c sÜ Trai-cèp-xki, cã ngêi
nãi nÕu ai ®· ®Õn th¨m níc
Nga mµ cha tõng ®äc th¬
Puskin, xem tranh Le-Vi-Tan
vµ cha nghe nh¹c Trai-cèp-xki
th× cha hiÓu vÒ t©m hån, con
ngêi, ®Êt níc Nga.
- §Ó hiÓu thªm vÒ ®iÒu ®ã c¸c
- HS quan s¸t.
- HS ®äc bµi.
- HS chØ vÞ trÝ níc Nga
vµ nªu hiÓu biÕt.
G7
- Kh¸i niÖm:
Hîp ©m 7 gåm 4 ©m
mçi ©m c¸ch nhau mét
qu·ng 3, hai ©m ngoµi
cïng c¸ch nhau mét
qu·ng 7.
3. ¢m nh¹c thêng
thøc:
Nh¹c sÜ Trai – c«p –
xki.
a, S¬ lîc vÒ nh¹c sÜ
Trai – cèp – xki.
-HS nghe.
Ngêi thùc hiÖn: §ç V¨n ThuÊn – Trêng THCS Cao Minh – VÜnh B¶o – H¶i Phßng
-9-
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm m«n ¢m nh¹c.
§Ò tµi: Ph¬ng ph¸p tÝch hîp trong gi¶ng d¹y ¢m nh¹c THCS
em h·y t×m hiÓu thªm ®«i nÐt
vÒ nh¹c sÜ Trai-cèp-xki.
H?: Em hiÓu g× vÒ Trai-cèpxki?
- Gv giíi thiÖu thªm:
- HS tr¶ lêi.
+ 19 tuæi tèt nghiÖp ®¹i häc
luËt.
+ 22 tuæi tèt nghiÖp nh¹c viÖn
Xanh-Pe-tecbua vµ ®Õn 25 tuæi
tèt nghiÖp víi huy ch¬ng vµng.
§îc lµm gi¸o s nh¹c viÖn
Matxc¬va.
H?: Nh¹c sÜ Trai-cèp-xki s¸ng
t¸c nh÷ng thÓ lo¹i t¸c phÈm
nµo?
- GV dÉn lêi vµ giíi thiÖu t¸c
phÈm:
¢m nh¹c cña Trai-cèp-xki ®îc
rÊt nhiÒu ngêi biÕt ®Õn vµ yªu
thÝch. Trai-cèp-xki lµ t¸c gi¶
cña nh÷ng vë nh¹c kÞch
(Opera) nh Ep-ghe-nhi-«-nhªghin. Con §Çm PÝc vµ vò kÞch
Ballet Hå Thiªn Nga, Ngêi ®Ñp
ngñ trong rõng. Nh÷ng b¶n
giao hëng, c«ng –xec-t« cho
pian« vµ dµn giao hëng thÝnh
phßng cïng nhiÒu t¸c phÈm
- HS tr¶ lêi:
+ Gåm nh¹c ®µn.
+ Nh¹c vò kÞch.
+ Ca khóc.
- Nh¹c sÜ Trai-cèp-xki
lµ mét nh¹c sÜ næi tiÕng
ngêi Nga vµ lµ mét
trong nhng danh nh©n
©m nh¹c thÕ giíi.
- Sinh ngµy 2/4/1840.
- MÊt ngµy 25/1/1893
t¹i XanhPetecbua.
- ¤ng rÊt say mª vµ cã
khiÕu ©m nh¹c.(10 tuæi
«ng b¾t ®Çu s¸ng t¸c)
- ¤ng tiÕp thu truyÒn
thèng cña c¸c nh¹c sÜ
cæ ®iÓn Ch©u ¢u vµ
Nga
nh
M«Da,
Bªt«ven...
b, T¸c phÈm:
- HS nghe vµ kÕt hîp víi
ghi chÐp.
Ngêi thùc hiÖn: §ç V¨n ThuÊn – Trêng THCS Cao Minh – VÜnh B¶o – H¶i Phßng
- 10 -
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm m«n ¢m nh¹c.
§Ò tµi: Ph¬ng ph¸p tÝch hîp trong gi¶ng d¹y ¢m nh¹c THCS
kh¸c...
- ¤ng lµ nhµ s¸ng t¸c ©m nh¹c
lín nhÊt thÕ giíi.
* Nh¹c ®µn:
- GV cho HS nghe b¶n th¸ng 6
(ChÌo ThuyÒn) trong tuyÓn tËp
bèn mïa. (Khóc nh¹c nµy nÐt
nh¹c yªn tÜnh, ªm ¶ mang
phong vÞ ©m ¸p cña mét buæi
chiÒu hÌ.)
- Vò kÞch:
- GV cho HS nghe trÝch ®o¹n
®iÖu móa nh÷ng con thiªn nga
“¢m nh¹c vui nhén, ngé
nghÜnh cã tÝnh chÊt nh¶y móa.
Nghe trÝch ®o¹n vë kÞch “Hå
thiªn nga” (©m nh¹c s©u n¾ng ,
tha thiÕt)
- Ca khóc GV ®Öm ®µn vµ h¸t
cho HS nghe bµi “C« g¸i miÒn
®ång cá” lµ mét trong hµng
tr¨m ca khóc cña nh¹c sÜ.
- GV cho HS xem h×nh trong
sgk (Ch©n dung nh¹c sÜ vµ
ng«i nhµ cña nh¹c sÜ)
- GV më b¨ng h×nh:
Bé phim Trai-cèp-xki do h·ng
Mèt-Xphim s¶n xuÊt (GV giíi
thiÖu cho hs mét sè h×nh ¶nh
vÒ cuéc sèng vµ sù nghiÖp cña
nh¹c sÜ.)
4. Cñng cè:
H?: Em h·y nh¾c l¹i néi dung
bµi häc ngµy h«m nay?
- GV cho häc sinh lµm bµi tËp:
H?: Em h·y nhËn biÕt tªn c¸c
lo¹i hîp ©m?
- HS nghe vµ c¶m nhËn.
- HS nghe c¶m nhËn vµ
h¸t nhÈm theo.
C« g¸i miÒn ®ång cá
Nh¹c: P.I.Trai-c«p-xki.
Pháng dÞch lêi: V¨n §«ng
- Hs quan s¸t.
- Häc sinh xem phim.
- HS nh¾c l¹i néi dung
bµi häc.
- HS tr¶ lêi:
Cdur : §« trëng.
Ngêi thùc hiÖn: §ç V¨n ThuÊn – Trêng THCS Cao Minh – VÜnh B¶o – H¶i Phßng
- 11 -
Cdur
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm m«n ¢m nh¹c.
§Ò tµi: Ph¬ng ph¸p tÝch hîp trong gi¶ng d¹y ¢m nh¹c THCS
Gdur : Son trëng.
Cdur Gm
Gm D7
Am
D7
Am
D7: Rª bÈy.
Am: La thø.
5. DÆn dß:
- GV cho bµi tËp vÒ nhµ:
- HS ghi bµi tËp vÒ nhµ.
+ Häc thuéc nh¹c lý, ¢m nh¹c
thêng thøc.
+ Lµm bµi tËp 1, 2 trong
SGK/Trang 22.
+ VÒ nhµ «n tËp l¹i c¸c ®¬n vÞ
kiÕn thøc theo yªu cÇu cña tiÕt
7 trong SGK/trang 23.
Bµi tËp vÒ nhµ
1, Häc thuéc nh¹c lý,
¢m nh¹c thêng thøc.
2, Lµm bµi tËp 1, 2
trong SGK/Trang 22.
3, VÒ nhµ «n tËp l¹i c¸c
®¬n vÞ kiÕn thøc theo
yªu cÇu cña tiÕt 7 trong
SGK/trang 23
5. KÕt qu¶ ®¹t ®îc:
Trong qu¸ trinh ¸p dông ph¬ng ph¸p tÝch hîp trong gi¶ng d¹y t«i thÊy cã hiÖu
qu¶ râ rÖt.
a, PhÇn «n tËp.
- Cã 95 % hiÓu bµi
- Cã 5% ®äc xíng ©m cha chuÈn cao ®é.
- 100% häc sinh tÝch cùc tham gia c¸c ho¹t ®éng cña nhãm.
b, PhÇn nh¹c lÝ.
- 90% häc sinh hiÓu bµi vµ x¸c ®Þnh ®óng hîp ©m 3, hîp ©m 7, hîp ©m trëng
vµ hîp ©m thø.
- 6% hiÓu hîp ©m nhng cha ph©n biÖt ®îc hîp ©m trëng, hîp ©m thø.
- 4% cha hiÓu, con nhÇm lÉn hîp ©m 3, hîp ©m 7.
c, PhÇn ©m nh¹c thêng thøc.
- 100% häc sinh thÝch nghe nh¹c.
- 100% häc sinh thÝch xem kªnh h×nh vµ phim.
- 90% häc sinh nhí ®îc nh÷ng nÐt chÝnh vÒ cuéc ®êi vµ sù nghiÖp Trai-cèpxki.
6, Bµi häc kinh nghiÖm.
Sö dông ph¬ng ph¸p tÝch hîp trong gi¶ng d¹y m«n ¢m nh¹c bíc ®Çu ®¹t ®îc
kÕt qu¶ kh¶ quan. Nã khÝch lÖ c¸c em yªu thÝch m«n häc. Tõ kÕt qu¶ trªn trªn b¶n
th©n t«i rót ra bµi häc sau:
Ngêi thùc hiÖn: §ç V¨n ThuÊn – Trêng THCS Cao Minh – VÜnh B¶o – H¶i Phßng
- 12 -
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm m«n ¢m nh¹c.
§Ò tµi: Ph¬ng ph¸p tÝch hîp trong gi¶ng d¹y ¢m nh¹c THCS
- Nghiªn cøu bµi häc vµ tµi liÖu SGK, s¸ch tham kh¶o ®Ó t×m ra nh÷ng kiÕn
thøc, tÝnh chÊt, ®ång thêi lu«n t×m tßi häc hái tù båi dìng n¨ng lùc cña b¶n th©n mét
c¸ch thêng xuyªn.
- Gi¸o viªn ngoµi kiÕn thøc cña bé m«n cßn cÇn cã kiÕn thøc vÒ v¨n häc, ®Þa lÝ
vµ sö häc...
- Gi¸o viªn ph¶i linh ho¹t trong viÖc sö dông c¸c ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y. ®Æc
biÖt lµ ph¬ng ph¸p tÝch hîp trong gi¶ng d¹y còng ph¶i linh ho¹t.
- Yªu cÇu cña gi¸o viªn ®a ra ph¶i dÔ hiÓu, râ rµng, chÝnh x¸c, phï hîp víi
tr×nh ®é cña tõng ®èi tîng häc sinh.
- Gi¸o viªn ph¶i biÕt sö dông thµnh th¹o ph¬ng tiÖn d¹y häc nh (§µn Oocgan,
®µi catxec, m¸y chiÕu ®Æc biÖt lµ ¸p dông c«ng nghÖ th«ng tin trong gi¶ng d¹y).
- Trªn ®©y lµ toµn bé néi dung s¸ng kiÕn kinh nghiÖm cña t«i mµ t«i ®· rót ra
trong qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y. §ã lµ “sö dông ph¬ng ph¸p tÝch hîp trong gi¶ng d¹y ©m
nh¹c THCS”.
Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn cßn cã nhiÒu thiÕu sãt, rÊt mong ®îc sù ®ãng gãp ý
bæ sung cña c¸c ®ång nghiÖp vµ ®Æc biÖt lµ c¸c ®ång chÝ gi¸o viªn trùc tiÕp giang d¹y
m«n ©m nh¹c ®Ó ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y nµy ®¹t kÕt qu¶ tèt h¬n.
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm ®· lµm.
N¨m häc
Tªn s¸ng kiÕn
XÕp lo¹i
2007 - 2008
Ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y tiÕt häc ©m nh¹c táng hîp.
B
PhÇn môc lôc
PhÇn
Néi dung
Trang
I
§Æt vÊn ®Ò
1
II
LÝ do chän ®Ò tµi
1-2
C¬ së lÝ luËn
1, Môc tiªu cña m«n ©m nh¹c.
2
2, Néi dung bé m«n ©m nh¹c.
2-3
3,
Ph¬ng
ph¸p
d¹y
häc.
3-4
III
3, Nh÷ng nÐt míi vµ nh÷ng ®iÒu
4
cÇn lu ý trong ch¬ng tr×nh.
C¬ së thùc tiÔn
1, Thùc tiÕn cña gi¸o viªn ¸p dông
IV
ph¬ng ph¸p d¹y tÝch hîp trong
4-5
gi¶ng d¹y ©m nh¹c.
2, NhËn thøc cña häc sinh vÒ tÝch
5
hîp trong viÖc häc m«n ©m nh¹c.
Ngêi thùc hiÖn: §ç V¨n ThuÊn – Trêng THCS Cao Minh – VÜnh B¶o – H¶i Phßng
- 13 -
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm m«n ¢m nh¹c.
§Ò tµi: Ph¬ng ph¸p tÝch hîp trong gi¶ng d¹y ¢m nh¹c THCS
V
C¸c gi¶i ph¸p vËn dông tÝch
1, Møc ®é ph¹m vi tÝch hîp trong
5-6
hîp vµo viÖc gi¶ng d¹y m«n ©m d¹y häc m«n ©m nh¹c.
2, §Þnh híng tÝch hîp trong d¹y ©m
nh¹c.
6
nh¹c THCS.
3, Mét sè quan hÖ tÝch hîp cã thÓ
6-8
khai th¸c.
4, Thùc nghiÖm.
8-15
VÜnh B¶o, ngµy 2 th¸ng 2 n¨m 2009
Ngêi thùc hiÖn:
§ç V¨n ThuÊn
Ngêi thùc hiÖn: §ç V¨n ThuÊn – Trêng THCS Cao Minh – VÜnh B¶o – H¶i Phßng
- 14 -
- Xem thêm -