HAI ANH EM VAÂ BA CON YÏU TINH
Truyïån cöí caác dên töåc ñt ngûúâi
Viïåt Nam
Nhaâ xuêët baãn vùn hoåc - Haâ nöåi — 2000
Ban Vùn hoåc Viïåt Nam tuyïín choån
In theo baãn “Truyïån cöí Taây - Nuâng”- NXB Vùn hoáa, 1986.
http://ebooks.vdcmedia.com
1
Nhiïìu taác giaã
2
MUÅC LUÅC
CHAÂNG QUAN TRIÏÌU ................................................................................................................. 3
TAÂI XÒ PHOOÂNG............................................................................................................................ 8
MÊËT TAI, MÊËT TOÁC .................................................................................................................... 17
HAI ANH EM VAÂ BA CON YÏU TINH ..................................................................................... 25
BAÁN CAÁI TUÃ ÀÛÁNG .................................................................................................................... 30
MÖÌ CÖI XÛÃ KIÏÅN ....................................................................................................................... 34
KHÖNG BAO GIÚÂ BIÏËT GIÊÅN .................................................................................................. 37
CHIÏËC CÊÌU PHUÁC ÀÛÁC ............................................................................................................ 47
HOÂ KÑNH THAÁN .......................................................................................................................... 53
CHAÂNG NHO SÔ VAÂ COÁC THÊÌN ............................................................................................... 61
TÒNH BAÅN .................................................................................................................................... 67
BÙÆT ÀÏÌN CHÊÅU VAÂNG.............................................................................................................. 72
CAÁ BÖËNG NUÖËT CAÁ TRÏ .......................................................................................................... 82
CHAÂNG NGÖËC ÀI HOÅC .............................................................................................................. 87
TUNG COÂN LÊËY ÀÛÚÅC VÚÅ TIÏN............................................................................................. 93
http://ebooks.vdcmedia.com
HAI ANH EM VAÂ BA CON YÏU TINH
3
CHAÂNG QUAN TRIÏÌU
Quan Triïìu möì cöi cha meå tûâ ngaây coân nhoã. Chaâng àûúåc caác
baác caác chuá trong laâng nuöi nêëng daåy döî. Nùm mûúâi taám tuöíi
chaâng lêëy vúå.
Nghïì chñnh cuãa chaâng laâ quùng chaâi, keáo voá úã ngoaâi söng. Vúå
chaâng thò vaâo rûâng haái cuãi, mùåc duâ hai vúå chöìng laâm viïåc rêët siïng
nùng nhûng cuöåc söëng vêîn thiïëu thöën.
Laâm nghïì cêu caá, chaâng phaãi dêåy trûúác gaâ chuöìng àïí ra söng
àùåt voá tûâ luác caá àang àoái loâng vaâ thûác khuya àïí àoán caá chúi trùng.
Vò phaãi thûác khuya dêåy súám nhû vêåy nïn coá nhiïìu lêìn chaâng nguã
vêåt bïn búâ söng, búâ suöëi.
Möåt höm, gùåp phaãi ngaây trúâi sûúng muöëi nùång haåt, gioá bêëc rñt
tûâng höìi. Quan Triïìu ngöìi keáo voá khuya, hai con mùæt chaâng cûá rñu
dêìn, cuöëi cuâng chaâng ngaã lûng vaâo möåt göëc cêy to röìi nguã thiïëp ài
luác naâo khöng biïët.
Coá möåt àoaân ngûúâi ài qua àûúâng, thêëy chaâng nùçm co quùæp úã
dûúái göëc cêy : möåt ngûúâi trong boån hoå beân cúãi aáo àang mùåc àùæp cho
chaâng. Trúâi saáng roä, chaâng thûác dêåy. Thêëy coá caái aáo khöng biïët laâ
cuãa ai, liïìn cûá thïë mùåc vaâo röìi thu xïëp trúã vïì nhaâ.
Chaâng vïì nhaâ giûäa luác vúå chaâng àang sûãa soaån ài kiïëm cuãi.
Àiïìu laå laâ Quan Triïìu goåi vúå, ài laåi saát bïn ngûúâi vúå maâ vúå vêîn
khöng thêëy chöìng, maäi àïën khi Quan Triïìu cúãi boã aáo ngoaâi ra, vúå
http://ebooks.vdcmedia.com
Nhiïìu taác giaã
4
chaâng múái nhòn thêëy chöìng. Biïët laâ aáo coá pheáp taâng hònh, chaâng
sung sûúáng cêët kyä úã àêìu giûúâng àïí chúâ dõp duâng àïën ?
Nùm êëy nhaâ vua thu nhiïìu vaâng baåc chêët vaâo kho àïí chi vaâo
viïåc xêy lêu àaâi cung àiïån. Nhên dên trong nûúác ngaây caâng àoái
khöí. Vúå chöìng Quan Triïìu cuäng lêm vaâo caãnh tuáng thiïëu. Möåt
höm, chaâng mùåc aáo thêìn röìi ài thùèng àïën kinh àö, chaâng thûã vaâo
kho nhaâ vua lêëy tröåm möåt ñt vaâng baåc vïì chi duâng. Chaâng bûúác vaâo
cöíng, boån lñnh gaác, mùæt moã troân thao laáo maâ vêîn khöng thêëy
chaâng. Quan Triïìu öm möåt duám baåc ài ra, boån lñnh cuäng muâ tõt.
Lêìn àêìu tiïn lêëy àûúåc baåc, chaâng caâng thêëy roä giaá trõ cuãa aáo thêìn.
Chaâng laåi vaâo kho lêìn thûá hai, thûá ba, khöng möåt ai phaát hiïån ra
chaâng. Tûâ àoá ngaây naâo chaâng cuäng vaâo kho nhaâ vua lêëy vaâng baåc
vïì phên phaát cho baâ con laâng xoám. Röìi dêìn daâ chaâng àem vaâng baåc
chia cho caã nhûäng dên ngheâo úã quanh vuâng moåi ngûúâi rêët caãm
phuåc. Vò duâng aáo thêìn haâng ngaây nïn aáo àaä coá chöî raách. Thêëy aáo
bõ raách chaâng cùæt maãnh giêëy daán laåi, vò vêåy möîi khi chaâng mùåc aáo
thêìn ài laåi, ngûúâi ta thêëy muån vaá tung tùng nhaãy nhoát tûåa nhû
möåt con bûúám àang bay lûúån trong khöng trung.
Haâng ngaây vaâo kiïím tra, boån quan quên thêëy kho vaâng cuãa
nhaâ vua ngaây caâng hao huåt thò lêëy laâm laå, chuáng tra hoãi boån lñnh
canh. Boån lñnh cuäng rêët ngaåc nhiïn vò haâng ngaây chuáng canh gaác
cêín mêåt, khöng hïì thêëy möåt ngûúâi naâo beán maãng, maâ sao laåi coá
chuyïån mêët tröåm. Chuáng baân nhau chuá yá canh gaác nghiïm hún.
Suöët ngaây höm sau, chuáng chó thêëy ngoaâi möåt con bûúám bay ài bay
laåi thò khöng coá möåt ngûúâi laå naâo, nhûng àïën chiïìu khi xem laåi
àöëng vaâng thò àaä thêëy mêët hùèn böën thoãi vaâng thoi. Chuáng nghô xa
nghô gêìn “Hay laâ con bûúám àaä lêëy tröåm” lêåp tûác chuáng chuêín bõ
http://ebooks.vdcmedia.com
HAI ANH EM VAÂ BA CON YÏU TINH
5
sùn con bûúám. Höm sau laåi möåt con bûúám bay vaâo, lûúái liïìn sêåp
xuöëng, chuåp ngay àûúåc. Quan Triïìu liïìn bõ bùæt. Chuáng giaãi chaâng
lïn nöåp vua. Nhaâ vua beân haå lïånh töëng chaâng vaâo nhaâ giam chúâ
ngaây xûã aán.
Nhên dên quanh vuâng, àûúåc tin Quan Triïìu bõ bùæt giam, liïìn
ruã nhau keáo àïën gùåp vua, àöìng thanh xin tha töåi cho chaâng.
Nhûng vua sai quên lñnh àuöíi hoå ra khoãi cung.
Saáng höm sau, giûäa luác nhaâ vua àang cuâng caác quan trong
triïìu hoåp baân xûã töåi Quan Triïìu thò chúåt nghe cêëp baáo úã ngoaâi biïn
aãi, quên giùåc àöng nhû kiïën coã, àang hung hùng tiïën sêu vaâo àêët
nûúác cûúáp cuãa giïët ngûúâi. Nghe tin, nhaâ vua höët hoaãng hoaän ngay
viïåc xûã töåi Quan Triïìu, döìn sûác vaâo viïåc chöëng giùåc. Thïë giùåc
maånh nhû vuä baäo, quên nhaâ vua bõ thua úã khùæp núi. Chuáng àang
tiïën thùèng vïì kinh àö, nhaâ vua run lïn bêìn bêåt, caác tûúáng voä, caác
quan vùn mùåt maây taái meát, vò quên tung ra bao nhiïu bõ tiïu diïåt
bêëy nhiïu. Àaä coá keã baân àïën viïåc treo cúâ haâng, hoaâng hêåu, phi têìn
cuäng nhû caác baâ lúán nhaâ quan àïìu khoác sûúát mûúát. Nhên dên
trong kinh thaânh kïu khoác nhû ri, ai nêëy cuöëng cuöìng ài tòm núi
laánh naån.
Chúåt coá ngûúâi nhúá túái Quan Triïìu laâ ngûúâi coá nhiïìu pheáp laå,
liïìn têu vua xin tha cho chaâng àïí chaâng àem taâi ra deåp giùåc cûáu
nûúác cûáu dên. Nhaâ vua rêët tûác giêån Quan Triïìu vò àaä lêëy mêët cuãa
kho hún bêíy trùm thoãi vaâng, nhûng nghô túái ngai vaâng, vua liïìn
chuêín lúâi têu, ra lïånh ên xaá cho chaâng vaâ cûã chaâng cêìm quên àaánh
giùåc. Vua hûáa :
http://ebooks.vdcmedia.com
Nhiïìu taác giaã
6
- Nïëu nhaâ ngûúi deåp àûúåc giùåc nûúác, ta khöng nhûäng tha töåi
chïët cho maâ coân phong chûác tïí tûúáng, hûúãng löåc cao nhêët trong caác
haâng vùn voä...
Quan Triïìu àûúåc thaã ra giûäa luác quên giùåc àang rêìm rêåp keáo
àïën chên thaânh vêy kñn kinh àö, giûäa luác moåi ngûúâi àang hoang
mang, hoaãng höët.
Sau khi nhêån lïånh vua, Quan Triïìu liïìn keáo àaåi quên ra ngoaâi
thaânh röìi àoáng úã möåt núi, chaâng baão hoå :
- Àïí ta sang traåi giùåc doâ thaám tònh hònh, caác ngûúâi haäy sùén
saâng chúâ lïånh ta tiïën lïn diïåt giùåc.
Noái xong chaâng mùåc aáo thêìn vaâo röìi ài thùèng sang dinh traåi
giùåc suåc saåo khùæp núi. Boån lñnh àöng nhû kiïën coã nhûng khöng
möåt ai nhòn thêëy chaâng. Giûäa luác tïn tûúáng giùåc àang hung hùng
thuác quên tiïën àaánh thò Quan Triïìu giêåt phùæt thanh kiïëm, theát
lïn möåt cêu, cheám àûát àöi ngûúâi noá chïët khöng kõp ngaáp. Quên
giùåc mêët tûúáng xön xao nhû ong vúä töí, chuáng giêîm àaåp lïn nhau,
chaåy tröën caã vïì biïn aãi, khöng möåt àûáa naâo daám ngoaái cöí laåi. Thûâa
thùæng Quan Triïìu quay vïì traåi, dêîn quên sô àuöíi theo, tiïu diïåt.
Thùæng trêån trúã vïì, Quan Triïìu àûúåc nhaâ vua sai baây yïën tiïåc
khoaãn àaäi. Vua phong chûác tïí tûúáng cho chaâng giûäa muön tiïëng
reo hoâ cuãa quên sô vaâ caác quan vùn voä triïìu àònh.
Sau àoá, chaâng têu vua baäi boã lïånh thu vaâng baåc cuãa dên àïí xêy
lêu àaâi, laåi xin àem vaâng baåc trong kho phên phaát cho nhûäng
ngûúâi ngheâo. Nhaâ vua nhêët nhêët nghe lúâi.
Trùm hoå àûúåc no êëm. Nûúác nhaâ trúã laåi yïn vui.
http://ebooks.vdcmedia.com
HAI ANH EM VAÂ BA CON YÏU TINH
7
Vïì sau, khi Quan Triïìu chïët, dên lêåp àïìn thúâ àïí ghi nhúá cöng
cuãa chaâng.*
Theo lúâi kïí cuãa cuå Hoaâng Huy Toaåi
Thõ xaä Cao Bùçng
http://ebooks.vdcmedia.com
Nhiïìu taác giaã
8
TAÂI XÒ PHOOÂNG
Taâi Xò Phooâng möì cöi cha tûâ ngaây coân beá, meå chaâng buöåc buång
úã vêåy nuöi con. Àïëm tûâng ngaây, tûâng thaáng baâ mong àûáa con
choáng lúán. Khi Taâi Xò Phooâng 13 tuöíi thò quï hûúng coá loaån, hai meå
con bõ lûu laåc möîi ngûúâi möåt ngaã.
Taâi Xò Phooâng àûúåc möåt Nuáng Cuán* àem vïì nuöi laâm hêìu baân.
Dêìn dêìn lúán khön àûúåc öng chuã giao cho chuyïn viïåc nêëu ùn.
Nuáng Cuán vöën laâ möåt viïn quan saânh nghïì àuåc khoeát. Haâng
nùm cûá àïën dõp tïët àêìu nùm, tïët thaáng baãy, hay ngaây giöî öng cha,
hùæn thûúâng múâi kheáo caác quan trêën àõa phûúng vïì chúi.
Nùm êëy vaâo möåt ngaây cuöëi nùm, coá viïn quan trêën noå àïën biïëu
Nuáng Cuán möåt con caá cheáp khiïng hai. Nhòn con caá vûâa àeåp laåi
vûâa beáo, Nuáng Cuán haâi loâng. Hùæn goåi Taâi Xò Phooâng lïn dùån laâm
thõt, möåt nûãa laâm viïn, möåt goác xaâo taái, möåt goác bung dûâ àïí soaån
möåt bûäa tiïåc ngon thïët ba viïn quan lúán. Laäo dùån ài dùån laåi :
- Tiïåc têët niïn nùm nay ta muöën doån toaân caác moán caá. Àoá laâ
bûäa tiïåc hiïëm coá, ngûúi phaãi nêëu ngon, nïëu khöng vûâa loâng khaách
thò ngûúâi seä mêët tïët vaâ mêët viïåc.
- Taâi Xò Phooâng vêng lïånh chuã, xaách con caá cheáp coân söëng
xuöëng búâ söng. Khi giú con dao toan möí, böîng chaâng thêëy con caá tûå
nhiïn chaãy nûúác mùæt, haá möìm nhû muöën kïu van. Chaâng caãm
thêëy loâng mònh se laåi, ngêåp ngûâng giêy laát chaâng thaã caá xuöëng
http://ebooks.vdcmedia.com
HAI ANH EM VAÂ BA CON YÏU TINH
9
söng. Caá gùåp nûúác, quêîy maånh röìi àïën trûúác mùåt Taâi Xò Phooâng toã
yá caám ún vaâ biïën mêët.
Giûäa luác àang bêng khuêng, Taâi Xò Phooâng sûåc nhúá túái bûäa
tiïåc, liïìn cêìm röí ra chúå àõnh mua möåt con caá khaác. Nhûng ngaây
chúå cuöëi nùm, khöng coân möåt con naâo, chaâng àaânh phaãi mua thõt
lúån vïì bùm viïn, thõt boâ vïì hêìm dûâ vaâo xaâo taái thay cho caá.
Khi khaách bûúác vaâo nhaâ, Nuáng Cuán hïët lúâi khoe moán ùn àùåc
biïåt. Nhûng khi thûác ùn bûng lïn, caã chuã lêîn khaách àïìu ngaåc
nhiïn tröë mùæt nhòn nhau. Nuáng Cuán mùåt àoã gay quay laåi hoãi Taâi
Xò Phooâng, chaâng àaânh thuêåt laåi chuyïån con caá cheáp khoác úã búâ
söng vaâ viïåc thaã caá cuãa mònh.
Nuáng Cuán vûâa tiïëc cuãa laåi vûâa xêëu höí vúái khaách, liïìn quaát lñnh
löi Taâi Xò Phooâng ra sên noåc cöí àaánh nùm chuåc roi röìi àuöíi ra khoãi
nhaâ.
Giûäa buöíi chiïìu ba mûúi tïët, bõ möåt trêån àoân raách da naát thõt
vaâ bõ töëng cöí ra khoãi nhaâ chuã, Taâi Xò Phooâng khoá tòm möåt núi
nûúng thên, vò theo phong tuåc àõa phûúng, ngaây cuöëi nùm, khöng
möåt ai nhêån ngûúâi laå mùåt vaâo nhaâ vaâ cuäng khöng möåt ai boã tiïìn ra
cho möåt ngûúâi naâo. Taâi Xò Phooâng beân ra búâ söng ngöìi öm mùåt
khoác.
Böîng möåt con nûúác tûå nhiïn phun lïn giûäa doâng, röìi möåt cö gaái
mùåc aáo hoa àuã nùm maâu : xanh, àoã, trùæng, tñm, vaâng hiïån lïn giûäa
con nûúác. Cö con gaái mùåt ngoåc, da ngaâ, tûâ tûâ tiïën àïën trûúác mùåt
chaâng, cuái àêìu chaâo vaâ hoãi ?
- Nùm hïët tïët àïën, chùèng hay chaâng coá àiïìu gò maâ phaãi ra àêy
than khoác ?
http://ebooks.vdcmedia.com
Nhiïìu taác giaã
10
Taâi Xò Phooâng kïí cêu chuyïån thaã con caá cheáp luác saáng vaâ viïåc
bõ chuã àaánh àuöíi cho cö gaái nghe.
Cö gaái beân noái :
- Thiïëp àêy chñnh laâ con caá maâ chaâng thaã ban saáng. Nïëu khöng
coá chaâng thaã xuöëng söng thò thiïëp àêu coân coá mùåt úã àêy. Cha thiïëp
laâ vua Long Vûúng, vêåy xin múâi chaâng vïì ùn tïët vúái cha thiïëp goåi
coá chuát baáo àïìn, mong chaâng chúá chöëi tûâ.
Taâi Xò Phooâng nghe noái rêët vui mûâng, beân gêåt àêìu bùçng loâng.
Cö gaái baão chaâng nhùæm mùæt laåi röìi cêìm tay dùæt ài. Khi múã mùæt ra,
chaâng thêëy úã trûúác mùåt möåt toâa lêu àaâi chñn têìng cao ngêët. Long
Vûúng niïìm núã chaâo àoán vaâ hïët lúâi caãm ún chaâng àaä cûáu söëng con
gaái mònh. Möåt luác sau, möåt baân tiïåc coá haâng trùm moán àûúåc baây
biïån taåi phoâng ùn. Long Vûúng múâi chaâng ùn uöëng thoãa thñch, ùn
xong chaâng àûúåc múâi àïën möåt phoâng êëm cuáng coá göëi thïu àïåm gêëm
àïí nghó lûng, coá keã hêìu ngûúâi haå. Laâ khaách quyá cuãa Long Vûúng,
ba ngaây tïët, chaâng àûúåc tiïëp àaäi hïët sûác àêìy àuã thên mêåt.
Sang ngaây thûá tû, chaâng xin pheáp Long Vûúng cho trúã vïì trêìn.
Cöng chuáa buöìn rêìu ngoã yá muöën àûúåc kïët duyïn vúái chaâng, taå laåi ún
cûáu söëng.
Taâi Xò Phooâng tûâ chöëi noái mònh laâ thên töi àoâi heân haå, khöng
cha meå, anh em, hoå haâng, khöng nhaâ cûãa, àêu daám saánh cuâng
cöng chuáa caânh vaâng laá ngoåc.
Long Vûúng vaâ caác triïìu thêìn úã Thuãy phuã hïët lúâi khuyïn nhuã,
Taâi Xò Phooâng khöng thïí tûâ chöëi àûúåc vaâ lïî cûúái àûúåc töí chûác rêët
linh àònh.
http://ebooks.vdcmedia.com
HAI ANH EM VAÂ BA CON YÏU TINH
11
Sau ngaây cûúái ñt lêu, Taâi Xò Phooâng baân vúái vúå sûãa soaån vïì
trêìn. Cöng chuáa bùçng loâng ài theo chöìng, naâng dùån chöìng nïëu vua
cha cho vaâng baåc chêu baáu thò chúá nhêån chó nïn xin caái phuâ luâ
têíu.* Coá caái àoá seä coá moåi thûá trïn àúâi.
Buöíi chiïìu höm êëy, Taâi Xò Phooâng gùåp Long Vûúng xin vïì trêìn
vaâ ngoã yá àûa caã vúå vïì theo. Long Vûúng khöng giûä chên chaâng
àûúåc. Khi Long Vûúng àõnh cho con rïí vaâng, baåc, chêu baáu thò Taâi
Xò Phooâng nhúá lúâi vúå dùån liïìn têu xin caái phuâ luâ têíu.
Long Vûúng khöng chuát ngêìn ngaåi vaâo buöìng riïng lêëy àûa
cho. Taâi Xò Phooâng caãm ún, àoaån hai vúå chöìng tûâ biïåt Long Vûúng
vïì trêìn. Chaâng laåi nhùæm nghiïìn mùæt àïí vúå dùæt ài, chó giêåp baä trêìu,
hoå lïn àïën búâ söng. Khi mùåt trúâi gaác nuái hoå ài túái möåt baäi röång
mïnh möng, cöng chuáa nhòn khùæp böën phña röìi noái :
- Trúâi töëi röìi, chuáng ta haäy nghó laåi àêy thöi !
Taâi Xò Phooâng hoãi :
- Sao khöng kiïëm núi coá laâng maåc maâ truá chên laåi nghó taåi chöën
àöìng khöng möng quaånh naây.
Cöng chuáa noái :
Moåi sûå lo lùæng cuãa chaâng seä àûúåc caái vêåt naây lo cho hïët.
Noái xong cöng chuáa àoán lêëy caái phuâ luâ têíu úã trïn vai chöìng röìi
àûa lïn miïång noái :
Phuâ luâ têíu ! Phuâ luâ têíu ! Haäy cho ta möåt toâa lêu àaâi nùm gian
ba têìng, cho ta moåi thûá àöì sang troång àêìy àuã.
Noái dûát lúâi thò möåt tiïëng nöí vang lïn nhû êëm àöång, möåt toâa nhaâ
ba têìng hiïån lïn trûúác mùåt hai vúå chöìng. Cöng chuáa àûáng dêåy dùæt
http://ebooks.vdcmedia.com
Nhiïìu taác giaã
12
tay chöìng ài vaâo tûâng buöìng, moåi thûá àöì duâng úã möîi buöìng àïìu
bùçng vaâng hoùåc bùçng baåc. Trïn nhûäng chiïëc giûúâng àïìu coá àuã
chùn, maân quêìn aáo bùçng vaãi voác luåa laâ, àuã caác maâu xanh, àoã,
trùæng, tñm, vaâng haäy coân gêëp nïëp múái nguyïn. Saáng höm sau,
chaâng lêëy phuâ luâ têíu ra ûúác möåt àaân trêu, möåt àaân boâ vaâ lúån, gaâ,
ngan, ngöîng. Tûâ àoá Taâi Xò Phooâng nghiïîm nhiïn trúã nïn ngûúâi chuã
cuãa möåt cú nghiïåp lúán...
Möåt höm, ngaây cuöëi muâa mûa, ngöìi trïn lêìu cao nhòn xuöëng
chaâng thêëy möåt baâ cuå lûng coâng, chöëng gêåy ài qua, bêët giaác chaâng
nhúá túái ngûúâi meå giaâ. Thêëy chöìng böîng nhiïn thúã daâi, cöng chuáa hoãi:
- Chùèng hay chaâng coân coá nöîi buöìn gò nûäa ? Taâi Xò Phooâng àaáp
:
- Töi coá möåt ngûúâi meå khöng biïët hiïån nay lûu laåc núi naâo, nhúá
àïën meå giaâ thên yïu maâ caãm thêëy loâng se gan heáo... Cöng chuáa
beân baân vúái chöìng nïn múã höåi phaát chêín cho ngûúâi ngheâo àoái àïí coá
dõp tòm meå.
Nghe lúâi vúå, Taâi Xò Phooâng treo baãng múã höåi phaát chêín, tin êëy
truyïìn ra, nhûäng ngûúâi ngheâo khoá khùæp núi luä lûúåt tòm àïën lêu
àaâi. Tûâ saáng àïën chiïìu, chaâng cöë nhêån mùåt tûâng ngûúâi. Nhûng
ngaây naây tiïëp ngaây khaác, Taâi Xò Phooâng vêîn chûa tòm ra àûúåc
ngûúâi meå thên yïu.
Möåt höm, cöng chuáa hoãi :
- Chùèng hay ngaây coân treã meå chaâng coân coá taâi nghïå gò àùåc biïåt ?
Taâi Xò Phooâng àaáp :
http://ebooks.vdcmedia.com
HAI ANH EM VAÂ BA CON YÏU TINH
13
- Naâng hoãi töi múái nhúá. Höìi coân treã, meå töi coân coá taâi ca haát,
möîi khi meå töi cêët tiïëng haát, chuöåt úã trong öí cuäng phaãi loá àêìu ra
nghe, chim àang bay cuäng phaãi ngûâng caánh...
Nghe chöìng noái, cöng chuáa tiïëp lúâi :
- Nïëu vêåy thò chuáng ta laåi möåt lêìn nûäa múã höåi múâi caác àoaân ca
haát àïën laâm vui, chaâng thûã nghô xem coá nïn khöng ?
Nghe lúâi vúå Taâi Xò Phooâng yïët laåi baãng múã höåi ca haát vaâ múâi têët
caã nhûäng àoaân ca haát xa gêìn vïì dûå. Quaã nhiïn nhúâ àoá Taâi Xò
Phooâng nhêån ra àûúåc meå. Meå con gùåp nhau mûâng mûâng tuãi tuãi. Tûâ
àoá meå Taâi Xò Phooâng úã laåi cuâng vúái con vaâ dêu khöng coân phaãi lo
kiïëm ùn tûâng bûäa.
Trong gêìn möåt thaáng trúâi, Taâi Xò Phooâng vûâa múã höåi phaát
chêín, vûâa múã höåi ca haát, laâm röån rõp caã möåt vuâng. Nuáng Cuán nghe
tin lêëy laâm laå lùæm. Hùæn beân thên haânh àïën têån núi xem xeát, àûáng
úã dûúái goác sên nhòn tröåm lïn lêìu, thêëy roä raâng thùçng nêëu bïëp cuä
cuãa mònh àang àûáng bïn caånh möåt cö vúå treã àeåp nhû möåt naâng
tiïn, hùæn rêët ngaåc nhiïn vaâ ghen tõ. Caâng ngùæm vúå Taâi Xò Phooâng,
hùæn caâng mï mêín têm thêìn, beân nêíy ra möåt kïë àïí chiïëm àoaåt vúå
Taâi Xò Phooâng.
Hai höm sau, Nuáng Cuán cho ngûúâi sang múâi Taâi Xò Phooâng laåi
chúi. Taâi Xò Phooâng hoãi yá vúå, vúå chaâng noái :
- Thùçng Nuáng Cuán vöën laâ ngûúâi khöng töët. Lêìn naây hùæn múâi
chaâng àïën chúi têët coá yá gò àêy. Nhûng chaâng cûá ài, moåi viïåc àaä coá
thiïëp.
http://ebooks.vdcmedia.com
Nhiïìu taác giaã
14
Taâi Xò Phooâng gêåt àêìu, sang chúi nhaâ Nuáng Cuán. Vûâa nhòn
thêëy chaâng bûúác vaâo sên, Nuáng Cuán vöåi chaåy ra àoán chaâo vaâ múâi
chaâng ngöìi lïn giûúâng cao, àoaån sai ngûúâi úã sûãa tiïåc múâi khaách.
Sau vaâi tuêìn rûúåu, thêëy Taâi Xò Phooâng àaä chïënh choaáng húi
men, hùæn lên la hoãi Taâi Xò Phooâng nguyïn do vò sao maâ trúã nïn
giaâu coá. Taâi Xò Phooâng deão möìm kïí hïët moåi bûúác àûúâng sau ngaây úã
nhaâ Nuáng Cuán ra ài. Chaâng cuäng khöng quïn noái roä caã caái phuâ luâ
têíu àaä giuáp chaâng lêåp nïn cú àöì. Nuáng Cuán liïìn nöíi loâng tham,
hùæn vûâa muöën àoaåt vúå cuãa Taâi Xò Phooâng laåi vûâa muöën chiïëm caái
phuâ luâ têíu. Laäo beân chuöëc thïm rûúåu cho chaâng. Àïën khuya, Taâi
Xò Phooâng say mïìm nhû buán, Nuáng Cuán beân sai coäng ngay chaâng
vaâo buöìng vúå ba cuãa mònh. Àïën gêìn saáng Taâi Xò Phooâng tónh rûúåu,
thò vúå ba Nuáng Cuán nùæm lêëy chaâng la lúán lïn rùçng Taâi Xò Phooâng
vaâo buöìng mònh àõnh giúã troâ bêåy baå. Nuáng Cuán thûác dêåy hoâ heát
ngûúâi úã troái gö chaâng laåi, hùæn hêìm hêìm quaát thaáo.
- Töåi maây thêåt to nhû trúâi biïín, laát nûäa ta seä cho giaãi àïën nhaâ
vua.
Biïët laâ mùæc mûu Nuáng Cuán, Taâi Xò Phooâng mùæng nhiïëc traã laåi
khöng tiïëc lúâi. Nhûng röìi Nuáng Cuán vúâ giaã nhên giaã nghôa baão
chaâng phaãi chuöåc töåi bùçng caách àöíi vúå, àöíi nhaâ cûãa cuãa caãi kïí caã
caái phuâ luâ têíu.
Taâi Xò Phooâng noái :
- ûâ ! Àöíi cuäng àûúåc. Nhûng töi coân phaãi hoãi vúå töi xem àaä.
Nghe Taâi Xò Phooâng noái vêåy, Nuáng Cuán liïìn ra cúãi troái cho
chaâng, hùæn cûúâi hïình hïåch noái tiïëp :
http://ebooks.vdcmedia.com
HAI ANH EM VAÂ BA CON YÏU TINH
15
- Maây vïì nhúá noái kheáo vúái vúå maây, maây àöíi thïë laâ khön : Àöíi
möåt vúå lêëy àûúåc ba vúå, àöíi möåt caái nhaâ lêëy möåt toâa nhaâ, àöíi vaâi àaân
gia suác lêëy têët caã kho vaâng baåc chêu baáu, mêët möåt caái phuâ luâ têíu
àûúåc möåt caái êën quan• Maây khöng thiïåt gò caã, nghe khöng !
Taâi Xò Phooâng vïì kïí laåi moåi chuyïån àaä xêíy ra, nhûng vúå chaâng
àaä noái :
- Àêy laâ möåt dõp àïí chaâng vûâa giêìu sang vûâa coá quyïìn thïë,
chaâng haäy nghe lúâi hùæn maâ àöíi vúå, àöíi nhaâ. Àaä àïën luác thiïëp phaãi
noái thêåt vúái chaâng, vúái meå. Thiïëp laâ ngûúâi dûúái Long cung khöng
thïí ùn àúâi úã kiïëp vúái chaâng maäi àûúåc. Súám muöån thiïëp seä phaãi tûâ
biïåt chaâng vaâ meå vïì vúái cha thiïëp, chaâng haäy bùçng loâng laâm theo
lúâi laäo quan kia thò seä coá ba ngûúâi vúå, coá nhaâ cûãa, coá vaâng baåc, chêu
baáu, cuãa caãi vaâ êën quan. Nhûäng caái àoá múái thûåc laâ cuãa chaâng maäi
maäi...
Coá tiïëng Nuáng Cuán goåi úã ngoaâi sên, chaâng traã lúâi laâ mònh àaä
bùçng loâng.
Nuáng Cuán thêëy Taâi Xò Phooâng vaâ vúå bùçng loâng thò vö cuâng
mûâng rúä, hùæn liïìn theo Taâi Xò Phooâng lïn lêìu gùåp cöng chuáa. Cöng
chuáa noái :
- Ta vaâ chöìng ta àaä bùçng loâng, Nuáng Cuán haäy mau mau àûa
chöìng ta sang bïn nhaâ trao cho chaâng têët caã vúå con, gia taâi, êën tñn
röìi haäy sang àêy...
Nuáng Cuán beân àûa Taâi Xò Phooâng vïì nhaâ, trao vúå con, nhaâ cûãa,
kho vaâng, kho baåc, cuãa caãi, êën quan cho chaâng röìi têët tûúãi quay ài.
Ba ngûúâi vúå ngú ngaác chùèng hiïíu cêu chuyïån ra thïë naâo.
http://ebooks.vdcmedia.com
Nhiïìu taác giaã
16
Taâi Xò Phooâng laåi phaãi möåt lêìn nûäa kïí têët caã moåi viïåc àaä xêíy
ra. Ba ngûúâi vúå Nuáng Cuán bêëy lêu cuäng àaä chaán gheát hùæn nay laåi
caâng cùm chöìng ùn úã tïå baåc. Ba naâng àïìu vui loâng nhêån lêëy Taâi Xò
Phooâng laâm chöìng. Nhûäng keã ùn ngûúâi úã trong nhaâ cuäng vui veã
nhêån chaâng laâm chuã.
Laåi noái chuyïån Nuáng Cuán sau khi àïën vúái ngûúâi vúå múái, hùæn
cûúâi khaâ khaâ toan öm chêìm lêëy cöng chuáa nhûng cöng chuáa nhanh
nheån laánh ngûúâi ài, laâm cho hùæn quúâ huåt ngaä xuöëng saân. Thêëy vêåy,
cöng chuáa beân noái :
- Vúå chöìng ùn àúâi úã kiïëp vúái nhau, Nuáng Cuán chúá nïn noáng vöåi,
tûâ nay Nuáng Cuán phaãi nghe thiïëp...
Chiïìu höm êëy, cöng chuáa sai phuâ luâ têíu laâm möåt bûäa tiïåc lúán coá
àuã 12 thûá rûúåu ngon vaâ möåt trùm moán ùn. Trong bûäa tiïåc, ngöìi àöëi
diïån vúái Nuáng Cuán, naâng chuöëc cheán eáp múâi hùæn. Tiïåc rûúåu taân,
hùæn guåc xuöëng bïn baân ùn, ngaáy öì öì nhû sêëm !
Cöng chuáa beân gheá möi kheä noái vúái chiïëc bêìu baåc:
- Phuâ luâ têíu haäy hoaân laåi caái lêu àaâi naây, cuâng têët caã caác vêåt
duâng trong nhaâ vïì cho Long Vûúng...
Dûát lúâi möåt tiïëng nöí long trúâi lúã àêët vang lïn vaâ moåi thûá àïìu
biïën mêët. Chó coân laåi möåt mònh Nuáng Cuán. Àöåt nhiïn nûúác dêng
lïn möîi luác möåt to laâm cho Nuáng Cuán böîng thûác giêëc. Thêëy mònh
àang nùçm trïn baäi coã, hùæn ruâng mònh kïu la cêìu cûáu, hùæn gaâo,
theát àïën àûát húi, nhûng khoaãng khöng trung chùèng coá ai traã lúâi
hùæn. Hùæn hoaãng höët àûáng lïn, uâ teá chaåy. Nhûng muöån mêët röìi, laân
nûúác àaä cuöën hùæn vïì vúái vûåc thùèm.
Theo lúâi kïí cuãa öng Vûúng Viïët Khoaãng
Àöìng Àùng, Laång Sún
http://ebooks.vdcmedia.com
HAI ANH EM VAÂ BA CON YÏU TINH
17
MÊËT TAI, MÊËT TOÁC
Ngaây xûa, coá möåt chaâng thanh niïn möì cöi cha meå tûâ têëm beá,
àûúåc ngûúâi laâng nuöi cho lúán khön. Ngûúâi ta quen goåi chaâng laâ Möì
cöi.
Möì cöi caâng lúán caâng laâm khoãe, khöng coá ruöång vûúân, ngaây
ngaây chaâng àem sûác àöíi lêëy hai bûäa ùn. Thêëy chaâng cêìn cuâ vaâ coá
loâng töët, caác bêåc giaâ caã, caác cö con gaái vaâ caác em beá àïìu quyá mïën.
Nhûäng ngaây mûa to gioá lúán, chaâng khöng ài laâm àûúåc thò caác cö
con gaái ruã nhau àem gaåo nhaâ sang giuáp. Thêëy vêåy möåt vaâi chaâng
trai treã trong laâng àem loâng ghen gheát, hoå tòm caách haäm haåi Möì
cöi.
Möåt höm, Möì cöi bõ böën trai laâng xuám laåi àaánh àïën sûát mùåt, meã
traán giûäa luác chaâng àang cuâng möåt cö gaái laâng ài laâm àöìng vïì.
Chaâng bõ àau dûâ caã ngûúâi, nùçm mêëy ngaây chûa laåi sûác.
Thêëy boån con trai gheát mònh, chaâng beân chaåy sang laâng bïn
caånh laâm thuï, gaánh mûúán nuöi thên. Nhûng àïën úã laâng naây chûa
àûúåc bao lêu, chaâng laåi bõ boån trai laâng ruã nhau gêy chuyïån vaâ
àaánh àêåp.
Möì cöi laåi phaãi boã laâng naây ra ài möåt lêìn nûäa. lêìn naây chaâng
àõnh ài kiïëm ùn úã möåt núi rêët xa. Chaâng ài ba ngaây liïìn, àïën möåt
laâng nhoã úã ven rûâng heão laánh. Chaâng vaâo möåt nhaâ phuá öng xin úã
http://ebooks.vdcmedia.com
Nhiïìu taác giaã
18
laâm thuï. Phuá öng thêëy Möì cöi maånh khoãe, nhanh nheån, liïìn nhêån
lúâi giao cho chaâng cöng viïåc haái traám.
Nhûng khi nhòn rûâng traám röång mïnh möng, cêy naâo cuäng to
bùçng hai ba ngûúâi öm vaâ cao thùèng vuát lïn trúâi. Möì cöi lùæc àêìu, leâ
lûúäi. Phuá öng ngon ngoåt döî daânh vaâ hûáa traã cöng cao, treâo xong
rûâng traám, laäo seä traã cho 500 laång baåc. Laäo coân baây caách bùæc thang
tre àïí treâo. Cöng viïåc leo treâo thêåt laâ vö cuâng vêët vaã vaâ nguy hiïím,
nhûng vò thêëy laâ phuá öng àöëi àaäi coá veã töët, nïn Möì cöi khöng tiïëc
sûác.
Tûâ àoá ngaây naâo chaâng cuäng treâo thang lïn ngoån cêy traám, cêìm
saâo vuåt ruång tûâng chuâm traám chñn xuöëng àêët àïí phuá öng cuâng vúå
vaâ con caái thaã sûác thu lûúåm àûa ra chúå baán. Möåt thaáng rûúäi tröi
qua, vúái cêy saâo vaâ caái thang. Möì cöi leo hïët cêy traám naây àïën cêy
traám khaác. Phuá öng cuäng thu vïì hïët moán baåc naây àïën moán baåc kia.
Höm êëy, Möì cöi treâo àïën cêy traám thûá hai trùm cuäng laâ cêy
cuöëi cuâng. Thêëy sùæp phaãi tñnh cöng traã cho Möì cöi söë baåc hún nùm
trùm laång, phuá öng goåi vúå àïën baân mûu tñnh kïë.
Saáng höm êëy, vúå chöìng phuá öng dêåy tûâ luác gaâ gaáy, sai con nêëu
cúm laâm bûäa múâi Möì cöi.
Cúm nûúác xong, Möì cöi laåi theo gia àònh phuá öng vaác saâo ra
rûâng traám.
Sau khi Möì cöi àaä treâo àïën ngoån cêy thò úã dûúái göëc, phuá öng sai
con ruát lêëy thang tre vaác vïì nhaâ, mùåc cho Möì cöi úã trïn cao kïu la
êìm ô. Chaâng cöë tòm caách tuåt xuöëng, nhûng loay hoay haâng nûãa
buöíi, cuäng khöng tòm ra caách gò caã. Thên traám thùèng tùæp, to bùçng
hai ngûúâi öm, khöng thïí bêëu vñu vaâo àêu àïí tuåt xuöëng àûúåc. Thïë laâ
http://ebooks.vdcmedia.com
HAI ANH EM VAÂ BA CON YÏU TINH
19
tûâ àêëy, chaâng phaãi söëng úã trïn ngoån cêy traám nhû loaâi khó vûúån
àoái, chaâng phaãi haái quaã traám ùn söëng, khaát nûúác, chaâng liïëm tûâng
gioåt sûúng àïm àoång trïn tûâng chiïëc laá. Àïm cuäng nhû ngaây,
chaâng khöng daám nguã say, ùn hïët quaã traám, chaâng phaãi ùn àïën laá,
ùn hïët laá, chaâng phaãi ùn àïën voã.
Möåt buöíi saáng, trúâi hûãng nùæng Möì cöi cúãi chiïëc aáo caánh phúi lïn
möåt caânh trûúác mùåt, giûäa luác êëy coá möåt con gêëu ngûåa ài qua dûúái
göëc cêy. Tröng thêëy caái aáo cuãa Möì cöi noá tûúãng laâ töí ong, liïìn treâo
lïn àõnh ùn mêåt. Àïën gêìn bïn caái aáo, mùæt gêëu lim dim àïí traánh
ong àöët vaâo mùæt nhû thoái quen cuãa noá, röìi nhoaâi ngûúâi ra ngoùåm
lêëy caái aáo caánh nhai ngêëu nhai nghiïën.
Thêëy thïë, möåt yá nghô taáo baåo múái nêíy ra trong oác Möì cöi.
Nhùçm luác con gêëu àang nhùæm tõt caã hai mùæt vaâ maãi nhai caái
aáo. Möì cöi liïìn nheâ nheå tuåt xuöëng, cûúäi ngay lïn lûng con gêëu, hai
tay ghò chùåt lêëy cöí. Gêëu bõ öm bêët thònh lònh, höët hoaãng nhûng
cuäng khöng daám buöng tay àaânh phaãi coäng caã Möì cöi tuåt dêìn
xuöëng göëc. Khi gêëu coân caách mùåt àêët hai ba saãi, Möì cöi vöåi nhêíy
xuöëng àêët boã chaåy. Gêëu cuäng chaåy àuöíi theo Möì cöi. Möì cöi cöë sûác
chaåy maäi vaâo rûâng. Böîng coá möåt caái hang sêu chùæn ngang trûúác
mùåt, chaâng àaânh phaãi nhaãy liïìu xuöëng hang ; gêëu khöng daám
nhaãy theo. Möì cöi nhúâ vêåy àûúåc thoaát.
Nhûng cuäng tûâ àêy chaâng laåi lêm vaâo möåt caãnh khöí cûåc, nguy
hiïím khaác. Hang töëi om om, chaâng phaãi lêìn moâ tûâng bûúác chên àïí
tòm möåt löëi ra ngoaâi. Chaâng ài maäi trong hang nhûng ài túái àêu
cuäng chó thêëy töëi nhû bûng. Xung quanh chaâng chó coá nhûäng con
dúi bay ài bay laåi, chuáng bay giûäa àêìu chaâng rûát tûâng súåi toác, tûâng
http://ebooks.vdcmedia.com
Nhiïìu taác giaã
20
maãnh da. Mùåc dêìu vêåy chaâng cöë len loãi ài hïët goác hang naây laåi doâ
ài sang goác hang kia mong tòm möåt löëi thoaát.
Chúåt möåt höm chaâng lêìn túái möåt chöî coá möåt tia aánh saáng loåt
vaâo. Chaâng vui mûâng khêëp khúãi, nhûng vïì sau múái biïët àoá chó laâ
möåt löî thöng thiïn chûá khöng phaãi laâ cûãa hang. Tuy vêåy chaâng
cuäng cöë võn vaâo vaách àaá treâo lïn àïí vûúåt ra ngoaâi. Nhûng sûác
chaâng àaä yïëu lùæm, àaä nùm bêíy lêìn leo lïn àûúåc vaâi ba saãi tay röìi
laåi bõ ngaä xuöëng chöî cuä.
Möåt höm trong khi nùçm ngêët trong hang, chaâng thêëy möåt öng
cuå àêìu toác baåc phú, tay cêìm möåt caái ròu vaâ möåt hoân àaá thêìn àïën
gêìn. Öng cuå baão :
- Ta laâ thêìn nuái ; thêëy con khöí cûåc quaá nïn àïën cûáu con àêy !
Ta cho con möåt caái ròu, noá seä cho con cúm ùn aáo mùåc. Ta cho con
hoân àaá thêìn naây, con àem ròu maâi vaâo hoân àaá naây vaâo da, da seä trúã
nïn trùæng treão vaâ àeåp àeä. Cuöëi cuâng ta cho con viïn thuöëc naây noá
seä cho con sûác khoãe vûúåt hang.
Noái xong, thêìn nuái biïën mêët. Möì cöi tónh dêåy, nhùåt viïn thuöëc
boã vaâo möìm, tûå nhiïn thêëy ngûúâi nheå nhoäm laå thûúâng. Chaâng giùæt
caái ròu vaâ hoân àaá vaâo thùæt lûng röìi leo theo vaách thùèng lïn löî
thöng. Khaác vúái nhûäng lêìn trûúác, lêìn naây chaâng treâo nhanh thoùn
thoùæt, chó möåt laát àaä túái löî thöng húi vaâ nhòn thêëy aánh saáng bïn
ngoaâi. Chaâng nhùæm mùæt laåi möåt luác röìi àu ngûúâi ra khoãi hang.
Chaâng lêìn xuyïn qua rûâng, àïën quaá trûa, túái búâ möåt con söng
caái. Chaâng men búâ, xuöi theo doâng. Ài àûúåc möåt quaäng chaâng gùåp
möåt öng cuå tiïìu phu, nhòn thêëy Möì cöi mùåt muäi gúám ghiïëc, àêìu
khöng coân súåi toác, da deã sêìn suâi, hai vaânh tai sûát lúã, aáo quêìn raách
http://ebooks.vdcmedia.com
- Xem thêm -