Tài liệu Báo cáo thực tập tại công ty đóng tàu bạch đằng

SINH VI£N: phïng thanh tïng líp vtt 44 - ®h2 Giíi thiÖu nhµ m¸y ®ãng tµu b¹ch ®»ng Nhµ m¸y ®ãng tµu B¹ch ®»ng –thµnh viªn cña Tæng c«ng ty c«ng nghiÖp tµu thuû ViÖt Nam ViNashin (tËp ®oµn c«ng nghiÖp mòi nhän cña ®Êt n−íc ®øng thø hai sau ngµnh c«ng nghiÖp than vµ kho¸ng s¶n). XuÊt ph¸t tõ yªu cÇu, nhiÖm vô c¸ch m¹ng hai miÒn Nam - B¾c, nhµ m¸y ®−îc khëi c«ng x©y dùng tõ ngµy 1-4-1960 ®Õn ngµy 25-6-1961 chÝnh thøc ®−îc thµnh lËp theo QuyÕt ®Þnh sè 577/Q§ cña Bé tr−ëng bé Giao th«ng vËn t¶i. Trong nh÷ng n¨m qua, víi sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña ngµnh c«ng nghiÖp tµu thuû ViÖt Nam,vµ sù ra ®êi cña nhiÒu nhµ m¸y ®ãng tµu lín vµ hiÖn ®¹i (Nam TriÖu, Phµ Rõng, H¹ Long…), Nhµ m¸y ®ãng tµu B¹ch §»ng víi truyÒn thèng h¬n 45 n¨m x©y dùng vµ ph¸t triÓn vÉn lµ con chim ®Çu ®µn cña ngµnh c«ng nghiÖp ®ãng tµu ViÖt Nam, n¬i ®ãng míi thµnh c«ng nh÷ng con tµu lín cña ®Êt n−íc. Tõ 1991 ®Õn nay Nhµ m¸y ®−îc sù quan t©m cña §¶ng, Nhµ n−íc, ChÝnh phñ thÓ hiÖn trong chiÕn l−îc ph¸t triÓn cña Ngµnh c«ng nghiÖp tµu thuû ViÖt Nam ®Õn n¨m 2010. Nhµ m¸y ®−îc më réng, trang bÞ thªm nh÷ng ph©n x−ëng ®ãng míi, ph−¬ng tiÖn vËn t¶i hiÖn ®¹i thiÕt kÕ theo d©y truyÒn khÐp kÝn tõ kh©u tiÕp nhËn, xñ lý vËt t−, gia c«ng chi tiÕt, l¾p r¸p c¸c ph©n tæng ®o¹n trong nhµ vµ ®Êu ®µ ngoµi triÒn. §éi ngò c«ng nh©n ®−îc ®µo t¹o vµ lµm chñ c«ng nghÖ tiÕn. §¸p øng nhu cÇu ph¸t triÓn cña ngµnh c«ng nghiÖp tµu thuû trong giai ®o¹n c«ng nghiÖp ho¸. Gi÷ v÷ng vai trß lµ träng ®iÓm ®ãng nh÷ng con tµu lín. C¸c s¶n phÈm chÝnh - C¸c lo¹i tµu chë hµng kh«, tÇu chë dÇu, tµu chuyªn dông, tµu tuÇn tiÔu, tµu chiÕn, tµu viÔn d−¬ng, sµ lan vËn t¶i biÓn cã träng t¶i ®Õn 20.000 DWT . - C¸c lo¹i tµu kÐo, tµu dÞch vô kÜ thuËt , tµu hót bïn, tµu c«ng tr×nh . - Tµu ®¸nh c¸ 150 - 3.000 HP . - Tµu kh¸ch vµ tµu dÞch vô cao cÊp, cÇn cÈu næi cã søc n©ng tõ 600-1000 tÊn, du thuyÒn vµ tµu b»ng vËt liÖu Composite . - Söa ch÷a tµu vµ c¸c lo¹i ph−¬ng tiÖn trªn ô næi ®Õn 10.000 tÊn vµ ë bÕn ®Õn 30.000 tÊn. ChÕ t¹o c¸c thiÕt bÞ l¾p trªn tµu vµ sµ lan. - M¸y kÐo neo vµ neo, c¸c lo¹i xÝch neo tµu ®Õn ∅ 60mm, hÖ thèng trôc m¸y vµ ch©n vÞt c«ng suÊt ®Õn 4.000 HP , c¸c lo¹i b¬m van, cöa kÝn n−íc, m¸y l¸i ®iÖn, cÇn cÈu tµu thñy, cung cÊp c¸c lo¹i ph«i ®óc, ph«i rÌn, kÕt cÊu kim lo¹i. -Nhµ m¸y ®· ®ãng míi ®−îc nh÷ng con tµu cã träng t¶i lín :tµu hµng 15000 DWT, tµu dÇu 13500DWT vµ ®ang dãng tµu 22500DWT do ®¨ng kiÓm NK cña NHËt gi¸m s¸t. Nh÷ng con tµu mang tÇm cì quèc gia vµ quèc tÕ suÊt sang c¸c thÞ tr−êng khã tÝnh nh− NhËt B¶n, Na Uy, §an M¹ch … trang- 1 SINH VI£N: phïng thanh tïng líp vtt 44 - ®h2 N¨ng lùc vÒ trang thiÕt bÞ c«ng nghÖ: Nhµ m¸y ®ãng tµu B¹ch §»ng qua qu¸ tr×nh ph¸t triÓn më réng víi hÖ thèng 1 ô næi 4.200 tÊn, 1 ô kh«, ®−êng triÒn n©ng cÊp ®ñ søc ®ãng tµu 22.500 DWT, cÇu tµu 90 m, hÖ thèng cÈu t¶i tõ 3 - 120 tÊn, hÖ thèng lµm s¹ch sö lý t«n khÐp kÝn, thiÕt bÞ pha c¾t t«n theo ch−¬ng tr×nh, thiÕt bÞ hµn tù ®éng , b¸n tù ®éng, thiÕt bÞ gia c«ng c¬ khÝ hoµn chØnh tõ kh©u t¹o ph«i ®óc trang thiÕt bÞ ph©n tÝch ho¸ lý, ®o l−êng kiÓm tra ®ñ ®¶m b¶o tho¶ m·n yªu cÇu cña kh¸ch hµng vÒ chÊt l−îng s¶n phÈm, thÈm mü c«ng nghiÖp, gi¸ thµnh. N¨ng lùc vÒ nh©n sù : Víi ®éi ngò nh©n lùc 1772 c¸n bé c«ng nh©n viªn chøc, trong ®ã gåm 240 c¸n bé qu¶n lý, kü s− vµ trung häc, 70 c«ng nh©n bËc cao, mét sè ®· ®−îc ®i ®µo t¹o t¹i c¸c n−íc nh− Trung Quèc, Liªn X« (tr−íc ®©y), Ba Lan. Nhµ m¸y ®ãng tµu B¹ch §»ng lu«n phÊn ®Êu lµ con chim ®Çu ®µn trong ngµnh c«ng nghiÖp tµu thuû ViÖt Nam. C¸c c¸n bé, kü s− cña nhµ m¸y hÇu hÕt ®−îc ®µo t¹o tõ tr−êng §HHH (gi¸m ®èc Chu ThÕ H−ng –sinh viªn kho¸ 10 khoa §ãng tµu). Víi ý nghÜa nh− vËy hµng n¨m nhµ m¸y ®Òu tiÕp nhËn ®éi ngò sinh viªn thùc tËp ®Ó lµm quen, häc hái quy tr×nh c«ng nghÖ ®ãng míi vµ söa ch÷a tµu, kÕt cÊu cña c¸c lo¹i tµu, c¸c thiÕt bÞ m¸y mãc …®Ó phôc vô qu¸ tr×nh häc tËp vµ lµm luËn ¸n tèt nghiÖp. §©y còng lµ sù chuÈn bÞ cho líp kü s− trÎ kÕ tôc. Qua qu¸ tr×nh häc tËp vµ t×m hiÓu thùc tÕ t¹i Nhµ m¸y ®ãng tµu B¹ch §»ng võa qua em ®· häc hái vµ nhËn ®−îc rÊt nhiÒu kiÕn thøc bæ Ých. B¶n b¸o c¸o thùc tËp lµ tæng hîp nh÷ng kiÕn thøc rót ra ®−îc trong qu¸ tr×nh thùc tËp vµ sù gióp ®ì tËn t×nh cña c¸c c« c¸c chó, c¸c anh c¸c chÞ trong phßng Kü thuËt, c¸c b¸c c«ng nh©n trong c¸c ph©n x−ëng cña nhµ m¸y, c¸c tµi liÖu cña anh chÞ kho¸ trªn ®· gióp em hoµn thµnh b¶n b¸o c¸o thùc tËp nµy. V× tr×nh ®é chuyªn m«n cßn h¹n hÑp nªn b¶n b¸o c¸o thùc tËp nµy kh«ng tr¸nh khái sai sãt, em mong ®−îc sù gãp ý vµ chØ b¶o cña c¸c thÇy c«. Em xin ch©n thµnh c¸m ¬n ! trang- 2 SINH VI£N: phïng thanh tïng líp vtt 44 - ®h2 Néi Dung Thùc TËp 1.T×m hiÓu, bè trÝ, s¾p xÕp c¸c ph©n x−ëng ®ãng tµu trong nhµ m¸y. 1.1. S¬ ®å mÆt b»ng nhµ m¸y, kÌm theo chó thÝch. 1.2. Nªu nhiÖm vô vµ chøc n¨ng cña tõng ph©n x−ëng. 2. T×m hiÓu bè trÝ, kÕt cÊu hÖ thèng thiÕt bÞ h¹ thuû: ¢u tµu, ô næi, TriÒn ®µ. 3. T×m hiÒu cÊu t¹o ,nguyªn lý lµm viÖc, sö dông c¸c trang thiÕt bÞ c«ng nghÖ cña nhµ m¸y nh−: m¸y lèc t«n, m¸y dËp, thiÕt bÞ n©ng h¹, m¸y h¹, m¸y c¾t t«n v.v. vµ c¸c trang thiÕt bÞ kiÓm tra qu¸ tr×nh ®ãng tµu ë nhµ m¸y . 4. T×m hiÓu kÕt cÊu c¸c khung dµn, bÖ l¾p r¸p vµ hµn chi tiÕt liªn khíp vµ ph©n ®o¹n, tæng ®o¹n. 5. T×m hiÓu kÕt cÊu vµ c¸c h×nh thøc kÕt cÊu cña c¸c lo¹i tµu ®ang ®−îc ®ãng t¹i nhµ m¸y . 6. T×m hiÓu c¸c ph−¬ng ph¸p lµm s¹ch vá bao tµu, s¬n tµu vµ yªu cÇu vÒ s¬n tµu . trang- 3 SINH VI£N: phïng thanh tïng líp vtt 44 - ®h2 néi dung chi tiÕt 1.T×m hiÓu, bè trÝ, s¾p xÕp c¸c ph©n x−ëng ®ãng tµu trong nhµ m¸y: 1.1. VÞ trÝ Nhµ m¸y trong thµnh phè : 1.2. S¬ ®å mÆt b»ng nhµ m¸y, kÌm theo chó thÝch. trang- 4 SINH VI£N: phïng thanh tïng líp vtt 44 - ®h2 S«ng H¹ Lý 1 2 3 4 5 6 7 8 10 11 B¹ch §»ng 13 14 9 32 12 15 16 33 17 18 19 20 S«ng Tam B¹c CÇu Xi M¨ng 34 21 31 35 23 22 Cæng chÝnh 24 CÇu phao 25 26 28 27 30 Chó thÝch: CÇn cÈu trªn ray CÇn cÈu ngang trªn d©y cao. 1: X−ëng gç 2: Tr¹m §H. trang- 5 29 SINH VI£N: phïng thanh tïng líp vtt 44 - ®h2 3: X−ëng phun c¸t. 4: Kho VL . 5: Kho c¸t . 6: Trang trÝ 2. 7: Sµn ho¹. 8: Ph©n x−ëng vá 2 söa ch÷a . 9: Ph©n x−ëng trang trÝ 2 . 10: Ph©n x−ëng automatic weldingshop. 11: Ph©n x−ëng ®iÖn . 12: Nhµ ¨n sè 2. 13: Phßng KCS thÝ nghiÖm lý ho¸. 14: Ph©n x−ëng ®óc . 15: Ph©n x−ëng rÌn . 16: Ph©n x−ëng ®iÖn . 17: Ph©n x−ëng triÒn ®µ c¬ giíi cÈu t¶i. 18: C¸c phßng ban. 19: Ph©n x−ëng m¸y. 20: Ph©n x−ëng l¾p r¸p m¸y (ch−a ho¹t ®éng ). 21: Ph©n x−ëng vá 1. 22: Phßng b¶o vÖ. 23: Phßng kh¸m ®a khoa. 24: Tr−êng c«ng nh©n kü thuËt B¹ch §»ng. 25: Ph©n x−ëng ®iÖn m¸y ( ch−a ho¹t ®éng ). 26: Héi tr−êng. 27: Phßng Gi¸m ®èc. 28: Nhµ ¨n sè 1. 29: Kho oxy ®Êt ®Ìn. 30: Ph©n x−ëng vá 1 (vÉn ®ang hoµn thiÖn ). 31: Phao ch¾n sãng. 32: B·i chøa t«n. 33: Tæ l¾p r¸p. 34: TriÒn ®µ. 35: ô næi 4200T trang- 6 SINH VI£N: phïng thanh tïng líp vtt 44 - ®h2 * Bè trÝ s¾p xÕp c¸c ph©n x−ëng trong nhµ m¸y §ãng tµu : ViÖc bè trÝ vµ x¾p xÕp c¸c ph©n x−ëng trong ®Þa phËn x−ëng ®ãng tµu nã phô thuéc tr−íc hÕt vµo d©y truyÒn c«ng nghÖ vµ ®iÒu kiÖn tù nhiªn cña nhµ m¸y vµ cÇn ph¶i l−u ý mét sè ®iÓm sau : - Ph©n chia toµn bé x−ëng ra lµm c¸c khu vùc kh¸c nhau. T¹i mçi vïng cÇn bè trÝ c¸c ph©n x−ëng cã c¸c ®Æc tÝnh t−¬ng tù nhau gièng nhau vÒ ®iÒu kiÖn phßng chèng ch¸y vµ vÖ sinh an toµn lao ®éng nh− : khu vùc s¶n xuÊt vá, khu vùc chøa gç, khu vùc ®ãng m¸y .... - VÞ trÝ c¸c ph©n x−ëng nhµ cöa vµ c¸c thiÕt bÞ ph¶i ®¸p øng ®−îc c¸c yªu cÇu cña qu¸ tr×nh c«ng nghÖ. - C¸c ph©n x−ëng kho tµng ,thiÕt bÞ cung cÊp n¨ng l−îng ph¶i bè trÝ gÇn c¸c x−ëng s¶n xuÊt mµ chóng phôc vô. - Kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c nhµ cöa ph¶i ®¶m b¶o yªu cÇu vÇ phßng tr¸nh ch¸y næ còng nh− lµ vÖ sinh. -§−êng di chuyÓn nguyªn vËt liÖu ph¶i th¼ng nhÊt vµ ng¾n nhÊt -§−êng giao th«ng ph¶i ®i l¹i ng¾n nhÊt vµ kh«ng ®−îc c¾t c¸c ®−êng di chuyÓn vËt liÖu. Víi c¸ch bè trÝ trªn, hÖ thèng vËn hµnh cña Nhµ m¸y lµ kh¸ quy cñ, linh ho¹t cao, cã kh¶ n¨ng lµm nhiÒu c«ng viÖc cïng lóc. §Æc biÖt mét kh©u rÊt quan träng lµ sù tham gia cña hÖ thèng cÇn cÈu trªn ray, cÇn cÈu ngang trªn cao, c¸c xe cÈu, xe chuyªn dïng vËn chuyÓn vËt liÖu: cã cÇn cÈu víi søc n©ng tíi 80 tÊn vµ 120 tÊn. Cã rÊt nhiÒu tæ l¾p r¸p ngoµi trêi thuéc ph©n x−ëng vá III , cïng c¸c tæ l¾p r¸p trong nhµ thuéc ph©n x−ëng vá I, l¾p r¸p c¸c ph©n ®o¹n cña tµu trªn c¸c hÖ thèng dµn kª. HÖ thèng cÇu tµu lµ n¬i neo ®ç cña c¸c tµu, thuyÒn ®Ó hoµn thiÖn sau khi h¹ thuû hoÆc chuÈn bÞ söa ch÷a. sau ®ã tµu ®−îc kÐo vµo ô næi. C¸c ph−¬ng tiÖn tµu söa ch÷a trªn ô næi cã thÓ ®Õn 10000 DWT ë bÕn ®Õn 30000 DWT. C¸c kho «xy còng nh− n¬i chøa t«n rÊt gÇn n¬i l¾p r¸p còng nh− x−ëng gia c«ng nh− vËy thuËn tiÖn trong vËn chuyÓn, gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt, nhanh chãng. Trªn hÖ thèng cÇu tµu h×nh ch÷ T ®−îc bè trÝ cÇn cÈu ®Ó thuËn tiÖn cho l¾p ®Æt thiÕt bÞ vµ söa ch÷a côc bé c¸c con tµu. Ngoµi hÖ thèng cÇn cÈu trªn ray cßn cã sù hç trî c¸c xe cÇn cÈu, xe n©ng ®Ó vËn chuyÓn tõng bé phËn tõ c¸c ph©n x−ëng ®Õn n¬i l¾p r¸p tæng ®o¹n. §©y lµ h×nh thøc bè trÝ theo mét qui tr×nh khÐp kÝn trong ®ã c¸c ph©n x−ëng träng yÕu «m bao xung quanh n¬i l¾p r¸p tµu còng nh− c¸c ph©n ®o¹n. trang- 7 SINH VI£N: phïng thanh tïng líp vtt 44 - ®h2 C¸ch bè trÝ trªn khoa häc ë chç cã sù ®an xen gi÷a n¬i l¾p r¸p vµ thiÕt bÞ n©ng ®¶m b¶o qu¸ tr×nh ®ãng míi söa ch÷a ®−îc thuËn tiÖn, gi¶m bít lao ®éng cho c«ng nh©n, dÔ dµng kÕt nèi c¸c c«ng ®o¹n víi nhau. 1.3.NhiÖm vô vµ chøc n¨ng cña tõng ph©n x−ëng: 1.3.1. Ph©n x−ëng vá : N»m trong khu«n viªn cña nhµ m¸y, Ph©n x−ëng vá chiÕm mét vÞ trÝ kh¸ quan träng.Ph©n x−ëng vá lµ ph©n x−ëng chuyªn ®ãng míi. HiÖn nay, Ph©n x−ëng vá ®−îc chia thµnh vá I,vá II, vá III víi 28 tæ gåm l¾p r¸p, hµn, gia c«ng phãng d¹ng, ... víi trªn 300 c«ng nh©n. Ph©n x−ëng vá ®· cã m¸y hµn CO2, m¸y hµn tù ®éng d−íi líp thuèc b¶o vÖ, m¸y hµn hå quang, m¸y hµn b¸n tù ®éng, m¸y c¾t b¸n tù ®éng, m¸y CNC, m¸y hå quang plasma, m¸y lèc t«n, m¸y dËp ®é chÝnh x¸c cao. C«ng nghÖ ®ãng míi cã nhiÒu thay ®æi. Tr−íc kia do n¨ng lùc cÈu cã h¹n, chØ cã thÓ ®Êu nh÷ng ph©n ®o¹n nhá ®Êu ®µ, nh−ng b©y giê t¹i c¸c b·i hµn ®· tiÕn hµnh tæ hîp thµnh nh÷ng tæng ®o¹n lín, ®¶m b¶o ®−îc yÕu tè tiÕt kiÖm thêi gian tµu n»m ®µ. Tõ ®ã thêi gian ®ãng mét con tµu gi¶m ®¸ng kÓ, hiÖn nay thêi gian ®Ó ®ãng mét con tµu t−îng tù chØ cßn 6 - 7 th¸ng vµ con tµu 11.500 DWT ®Çu tiªn lµ 10 th¸ng. Ph©n x−ëng vá lµ ph©n x−ëng chñ chèt, 95% s¶n l−îng ®ãng míi toµn nhµ m¸y tiÕn hµnh ë ®©y. Tõ khi b¾t ®Çu lµm lÔ ®Æt ky, ph©n x−ëng vá lµ "ng−êi" tiÕp cËn cÈu tÊm t«n ®Çu tiªn ®Õn khi l¾p r¸p toµn bé c¸c chi tiÕt cho mét con tµu. Vá tµu hoµn thµnh th× c¸c ph©n x−ëng kh¸c míi tiÕn hµnh c¸c c«ng viÖc tiÕp theo. Ph©n x−ëng vá võa lµ chñ lùc trong ®ãng míi th©n tµu võa lµ n¬i cung cÊp, gia c«ng phÇn ph«i vµ mét sè chi tiÕt kh¸c cho c¸c ph©n x−ëng kh¸c. HiÖn nay khèi l−îng c«ng viÖc cña ph©n x−ëng vá lµ rÊt lín, ®ßi hái chÊt l−îng cao vµ sù gi¸m s¸t cña ®¨ng kiÓm n−íc ngoµi. Ngoµi nh÷ng seris tµu hµng 6.500 DWT ph©n x−ëng ®ang ®ãng míi tµu dÇu 13.500 T , 22.500T ,tµu hµng 15.000 DWT , tµu container 610 TEU, tµu suÊt khÈu cho h·ng NOMA NhËt B¶n. §¸nh gi¸ vÒ vai trß cña ph©n x−ëng vá, gi¸m ®èc nhµ m¸y nhµ m¸y ®ãng tµu B¹ch §»ng Chu ThÕ H−ng cho biÕt "ph©n x−ëng vá lµ mét trong nh÷ng ph©n x−ëng chñ chèt , cã vÞ trÝ hÕt søc quan träng, lµ c¸nh tay ph¶i cña nhµ m¸y . Cã rót ng¾n ®−îc chu kú ®ãng tµu hay kh«ng chñ yÕu phô thuéc vµo ph©n x−ëng vá, ®©y lµ n¬i b¾t ®Çu cña nh÷ng con tµu..." *Giíi thiÖu vÒ x−ëng phãng d¹ng ®Æt t¹i ph©n x−ëng vá I: Víi kü thuËt cßn ch−a hiÖn ®¹i so víi c¸c n−íc cã nÒn c«ng nghiÖp ®ãng tµu tiªn tiÕn trªn thÕ giíi, viÖc triÓn khai b¶n vÏ thiÕt kÕ ë nhµ m¸y ®ãng tµu B¹ch ®»ng vÉn cÇn sµn phãng d¹ng víi diÖn tÝch lín, sö dông ph−¬ng ph¸p phãng d¹ng cæ ®iÓn. trang- 8 SINH VI£N: phïng thanh tïng líp vtt 44 - ®h2 - Yªu cÇu cña sµn phãng:®¶m b¶o ®é b»ng ph¼ng, Ýt biÕn d¹ng do thêi tiÕt . Gãc nghiªng cña sµn phãng kh«ng ®−îc v−ît qu¸ 1/2000(kiÓm tra ®é nghiªng cña sµn b»ng èng thuû b×nh),®é låi lâm cho phÐp kh«ng ®−îc v−ît qu¸ 1mm/1m. Nhµ sµn phãng ph¶i cao kh« r¸o vµ ®ñ ¸nh s¸ng ,cã hÖ thèng cöa kÝnh ®Ó lµm viÖc vµo ban ®ªm. Trong sµn cã ®ñ c¸c dông cÇn thiÕt ®Ó phôc vô vÏ tuyÕn h×nh,chÕ t¹o d−ìng mÉu. +C¸c dông cô phôc vô cho qu¸ tr×nh phãng d¹ng: -th−íc vu«ng gãc, th−íc mÐt, th−íc th¼ng, th−íc thî, m¸y tr¾c ®Þa, d©y bËt, dông cô ®¸nh ®Êu ®iÓm, bót ch×, bót s¬n, l¸t gç, cãc ®Ì, compa.. -C¸c dông cô méc:c−a, bµo, m¸y c¾t, bóa, ®inh ®Ó chÕ t¹o d−ìng mÉu b»ng gç -Bµn ph¼ng lín ®ª tr¶i b¶n vÏ. +C¸c b−íc thùc hiÖn phãng d¹ng: -B−íc 1: chuÈn bÞ dông cô:dän sµn phãng ®Ó lÊy mÆt b»ng ,lau sµn, s¬n líp phñ míi, ®Þnh vÞ khu vùc cña h×nh chiÕu. -B−íc 2: kÎ « m¹ng b»ng ph−¬ng ph¸p tr¾c ®Þa (dïng m¸y tr¾c ®Þa ®Ó x¸c ®Þnh c¸c ®iÓm th¼ng hµng. KÎ « m¹ng b»ng ph−¬ng ph¸p thñ c«ng dùa vµo c¸c th«ng sè cña tµu ®Ó x¸c ®Þnh c¸c th«ng sè cña « m¹ng tõ ®ã vÏ « m¹ng. -B−íc 3: KiÓm tra ®é chÝnh x¸c cña « m¹ng : c¨ng d©y qua ®−êng chÐo cña c¸c « m¹ng, nÕu kh«ng cã ®iÓm nµo lÖch ra khái d©y nµy lµ ®−îc. KiÓm tra ®é chÝnh x¸c cña nÐt vÏ. trang- 9 SINH VI£N: phïng thanh tïng líp vtt 44 - ®h2 -B−íc 4: VÏ tuyÕn h×nh(th−êng vÏ h×nh chiÕu c¹nh) tõ th«ng sè kü thuËt cña tÊt c¶ c¸c ®−êng s−ên (gåm c¶ s−ên thùc vµ s−ên lý thuyÕt)theo tû lÖ 1:1 X¸c ®Þnh vÞ trÝ ®−êng hµn trªn c¸c s−ên thùc, tõ ®ã chia s−ên thùc ra c¸c ®o¹n nhá. §Æt gç vµo øng víi c¸c s−ên nµy lÊy dÊu ®Ó ®em ®I chÕ t¹o d−ìng mÉu.Chó ý ghi kÝ hiÖu cho tõng s−ên . +C¸ch chÕ t¹o d−ìng mÉu: -D−ìng ph¼ng :®Ó v¹ch ®−îc h×nh d¸ng thùc cña c¸c ®−êng cong lªn trªn vËt liÖu. D−ìng ph¼ng ®−îc chÕ t¹o tõ gç réng 100-120mm, dµy kho¶ng 5mm. D−ìng mÉu ph¼ng ®−îc chÕ t¹o b»ng c¸ch dïng vËt nÆng ®Ì c¸c l¸t gç ®−îc uèn s¸t víi ®−êng cong. §−êng cong tõ sµn ®−îc truyÒn lªn tÊm gç lµm d−ìng nhê miÕng gç nhá ch¹y däc theo l¸t gç uèn cong. -D−ìng khèi dïng ®Ó uèn nh÷ng tÊm gç cã d¹ng cong phøc t¹p 1.3.2.Chøc n¨ng nhiÖm vô cña mét sè Ph©n x−ëng kh¸c: * Ph©n x−ëng trang trÝ 2 .: lµ ph©n x−ëng chuyªn ®¶m b¶o c¸c c«ng viÖc nh− s¬n tµu ,thiÕt kÕ -hµn ch÷ vµ c¸c ký hiÖu an toµn trªn vá tµu , bè trÝ c¸c thiÕt bÞ trªn tµu sao cho võa ®¶m b¶o ®−îc tÝnh mü thuËt vµ kü thuËt cña tµu. * Ph©n x−ëng automatic weldingshop.: lµ ph©n x−ëng ®¶m b¶o nhiÖm vô hµn -c¾t t«n thÐp tù ®éng trªn m¸y ®¶m b¶o ®é chÝnh x¸c cao. HiÖn nay ph©n x−ëng ®¨ ®−îc ®Çu t− thªm mét sè m¸y c¾t hiÖn ®¹i ®¸p øng ®−îc nhu cÇu ®ãng nh÷ng con tµu träng t¶i ngµy cµng lín cña nhµ m¸y 2. T×m hiÓu bè trÝ, kÕt cÊu hÖ thèng thiÕt bÞ h¹ thuû: ô næi, TriÒn ®µ. H¹ thñy lµ mét qu¸ tr×nh c«ng nghÖ phøc t¹p ®Ó ®−a tµu xuèng n−íc, lµ mét trong c¸c giai ®o¹n ®ãng míi vµ söa ch÷a tµu. Cã thÓ h¹ thñy b»ng nhiÒu ph−¬ng ph¸p trang- 10 SINH VI£N: phïng thanh tïng líp vtt 44 - ®h2 kh¸c nhau nh− h¹ thñy trªn mÆt ph¼ng ngiªng d−íi t¸c dông cña träng lùc (triÒn ®µ), h¹ thñy b»ng ®èc (ô næi), h¹ thñy nhê m¸y mãc, cÇn cÈu... H¹ thñy däc ®−îc ¸p dông réng r·i trong c¸c nhµ m¸y söa ch÷a vµ ®ãng tµu. ë Nhµ m¸y ®ãng tµu B¹ch §»ng hiÖn t¹i cã hai triÒn ®µ däc vµ mét ô næi 4.200 tÊn. Mét triÒn ®µ ®· ®ãng xong tµu dÇu VINASHIN SEA 13.500 tÊn vµ ®· h¹ thuû, tiÕp tôc ®ãng tµu 22.500tÊn, mét triÒn ®µ ®ang ®ãng tµu hµng 11.500 tÊn. T µ u VINASHIN SEA träng t¶i 13.500 DWT trang- 11 SINH VI£N: phïng thanh tïng líp vtt 44 - ®h2 Tµu container 610 teu ®ãng míi 2.1.TriÒn ®µ KÕt cÊu ®µ tr−ît, m¸ng h¹ thuû : Khi ®ãng, tµu thuyÒn ®−îc ®Æt trªn nh÷ng c¨n b»ng gç víi c¸c c¹nh 250*250 mm, 300*300 mm. Ng−êi ta dïng con ®ì b»ng s¾t hµn l¹i, chØ cã tÊm nªm s¸t ®¸y lµ b»ng gç. Nªm dïng ®Ó chªm cho ®¸y cã h×nh khoãi tam gi¸c 300*90*60, 26060*44, 400*150*80(mm). C¸c ®èng c¨n ph©n bè sao cho chÞu ®−îc toµn bé träng l−îng con tµu, n¬i nÆng nhÑ ph¶i bè trÝ sè l−îng c¨n kh¸c nhau. VÞ trÝ ®u«i tµu chøa buång m¸y t−¬ng ®èi nÆng ®Æt nhiÒu c¨n h¬n ë phÇn mòi. Khi thö kÝn n−íc ph¶i bè trÝ vÞ trÝ c¨n thÝch hîp ®Ò phßng tµu bÞ biÕn d¹ng khi b¬m n−íc vµo khoang. Mét ®iÓm rÊt quan träng t¹i c¸c vÞ trÝ ®Æt c¨n ph¶i ®−îc s¬n trang- 12 SINH VI£N: phïng thanh tïng líp vtt 44 - ®h2 hoµn chØnh tõ tr−íc vµ viÖc ®Æt c¨n kh«ng lµm x©y s¸t vá tµu. Tõ c¸c ®èng c¨n ®ì , con thuyÒn ®−îc chuyÓn xuèng n»m trªn m¸ng tr−ît vµ ®µ tr−ît ®Ó chuÈn bÞ h¹ thuû. §µ tr−ît lµ nh÷ng thanh vu«ng b»ng gç tèt. T¹i Nhµ m¸y, ®µ lín ®−îc ghÐp bëi 4 tÊm gç cã tiÕt diÖn mçi tÊm lµ 150 x 300 mm ; ®µ nhá ®−îc ghÐp bëi 3 tÊm gç cã tiÕt diÖn cña mçi tÊm lµ 130 x 340 mm. TÊt nhiªn khã cã thÓ chän ®−îc nh÷ng thanh ®µ tr−ît theo ý muèn cã ®ñ chiÒu dµi nh− chiÒu dµi con thuyÒn . Bëi vËy ®µ tr−ît gåm nhiÒu ®o¹n nèi víi nhau däc theo chiÒu däc b»ng nh÷ng tÊm thÐp ®−îc ghÐp liªn tôc , ®−îc b¾t b»ng bu l«ng ®−êng kÝnh 25mm . M¸ng tr−ît ®Æt trªn ®µ tr−ît ph¶i cã tÊm gç b¶o hé ®Ó khái sª dÞch ra ngoµi. Do tÊm gç cã chiÒu dµi h¹n chÕ nªn m¸ng tr−ît còng gåm nhiÒu ®o¹n ghÐp nèi víi nhau . Khi l¾p ghÐp m¸ng tr−ît víi ®µ tr−ît cÇn chó ý ®¶m b¶o khe hë gi÷a c¹nh trong cña gç b¶o hé víi c¹nh trong cña ®µ tr−ît cã trÞ sè vµo kho¶ng 20- 30 mm. Cã nh− vËy m¸ng míi tr−ît trªn ®µ tr−ît ®−îc nhÑ nhµng. §Ó gi÷ cho m¸ng tr−ît lu«n lu«n song song trong khi tr−ît trªn ®µ, kh«ng bÞ sª dÞch ra ngoµi hay vµo trong, gi÷a c¸c c¹nh cña m¸ng tr−ît ph¶i cã ®ßn chèng ®ì ®Ó ®¶m b¶o ®é song song ban ®Çu . §ßn chèng ®ì ®−îc c¸c t¨ng- ®¬ nÝu chÆt ë hai ®Çu. Cã nhiÒu c¸ch h·m m¸ng tr−ît víi ®µ tr−ît tr−íc khi cho thuyÒn h¹ thuû . C¸ch ®¬n gi¶n nhÊt lµ buéc chÆt d©y ë phÝa mòi ®Ó h·m thuyÒn l¹i . C¸ch thø hai lµ dïng h·m m¸ng kho¸ chÆt m¸ng víi ®µ tr−ît , mçi bªn ®µ tr−ît cã 2 h·m m¸ng. Khi ta h¹ thuû ,ta ®¸nh bËt h·m m¸ng xuèng m¸ng tr−ît ®−îc th¶ tù do, d−êi t¸c dông cña träng lùc con tµu vµ nhê chÊt b«i tr¬n m¸ng tr−ît sÏ tr−ît trªn ®µ mang theo con tµu xuèng n−íc. §Ó gi¶m ma s¸t tr−ît gi÷a m¸ng vµ ®µ , tÊt nhiªn ph¶i dïng chÊt b«i tr¬n . §èi víi nh÷ng con tµu lín , chÊt b«i tr¬n nµy ph¶i cã nh÷ng thµnh phÇn , yªu cÇu thÝ nghiÖm kiÓm tra ®é nÐn , ®é ma s¸t rÊt phøc t¹p . Trong ®iÒu kiÖn nãng Èm nh− n−íc ta , chÊt b«i tr¬n th−êng dïng lµ c¸c lo¹i dÇu mì c«ng nghiÖp . Víi nh÷ng con thuyÒn qu¸ nÆng cã thÓ thªm líp nÕn pa-ra-phin (gåm mì vµ nhùa th«ng) ë líp cuèi cïng s¸t víi ®µ tr−ît ®Ó t¨ng thªm søc chÞu nÐn cña chÊt b«i tr¬n . Khi b«i tr¬n cÇn chó ý mÊy ®iÒu sau ®©y : - Ph¶i b«i tõ mòi vÒ phÝa ®u«i tµu thuyÒn tøc lµ b«i tõ trªn kh« tiÕn dÇn s¸t mÆt n−íc. - Kh«ng ®Ó c¸c t¹p chÊt hoÆc c¸c chÊt bÈn kh¸c r¬i vµo. NhiÒu khi mét mÈu nhá que hµn lµ vËt c¶n trë con thuyÒn tr−ît xuèng n−íc. - ChØ b«i tr¬n phÇn ®µ tr−ît ngËp d−íi n−íc tr−íc khi h¹ thuû vµi giê . NÕu b«i qu¸ sím , chÊt b«i tr¬n lóc nãng lóc chÞu l¹nh , lóc kh« lóc −ít dÔ bÞ biÕn chÊt . *T¹i sao khi cho tµu xuèng n−íc th−êng cho phÝa ®u«i xuèng tr−íc ? trang- 2 SINH VI£N: phïng thanh tïng líp vtt 44 - ®h2 NÕu so s¸nh víi phÇn mói tµu th× phÇn ®u«i t−¬ng ®èi "bÐo" h¬n. Bëi vËy cho ®u«i tµu tr−ît xuèng tr−íc th× søc næi sÏ t¨ng lªn rÊt nhanh lµm cho th©n tµu nhanh chãng næi lªn. Do phÇn ®u«i tµu cã h×nh d¸ng bÐo lµm cho søc c¶n cña n−íc t−¬ng ®èi lín lªn kho¶ng c¸ch tµu tr−ît trªn mÆt n−íc ®−îc rót ng¾n l¹i vµ ®µ tr−ît dïng ®Ó dÉn ®−êng cho tµu xuèng n−íc còng cÇn ng¾n lµ ®ñ. §o¹n s«ng n−íc n»m ë khu vùc h¹ thuû kh«ng ®ßi hái qu¸ réng r·i. §iÒu kiÖn c¬ b¶n ®Ó tµu cã thÓ tr−ît ®−îc xuèng n−íc lµ ®µ tr−ît ph¶i cã ®é dèc 1/19 - 1/14 (3o- 4o). Tuy nhiªn trong thùc tÕ t¹i Nhµ m¸y ®ãng tµu B¹ch §»ng dïng ®µ tr−ît b»ng gç , bÒ mÆt t−¬ng ®èi xï x×, céng thªm chÊt l−îng mì kh«ng ®−îc tèt l¾m nªn hÖ sè ma s¸t tr−ît t¨ng lªn rÊt nhiÒu . Bëi vËy ®µ tr−ît cã ®é dèc tõ 4o – 6o (tøc lµ tõ 1/14 ®Õn 1/10) lµ rÊt thÝch hîp ®Ó h¹ thuû tµu . Thuû triÒu ®· g©y lªn mùc n−íc cao thÊp kh¸c nhau lªn cã ¶nh h−ëng nhÊt ®Þnh tíi viÖc cho thuyÒn h¹ thuû . MÆt kh¸c ta th−êng lîi dông lóc n−íc kÐm ®Ó kª phÇn cuèi cña ®µ tr−ît . §Ó c«ng t¸c ®−îc thuËn lîi chóng ta ph¶i n¾m v÷ng thêi gian n−íc c−êng vµ n−íc kÐm, chiÒu cao cña thuû triÒu lµ bao nhiªu . VÝ dô nh− tµu dÇu 13500 tÊn võa ®−îc h¹ thuû lóc 5 giê (ngµy 25/12/2005)®Ó ®¶m b¶o triÒu lªn. 2.2. ô næi : ô næi ®−îc cÊu t¹o tõ mét hoÆc nhiÒu phao næi , cã mÆt boong ph¼ng vµ c¸c phao m¹n cao,®¶m b¶o søc bÒn däc vµ æn ®Þnh cña ô. Nhµ M¸y ®ãng tµu B¹ch §»ng sö dông ô næi d¹ng ch÷ U 4.200tÊn, ô nµy chñ yÕu dïng ®Ó söa ch÷a c¸c lo¹i tµu thuyÒn. Nã cã kh¶ n¨ng söa ch÷a ®−îc c¸c lo¹i tµu cã träng t¶i 8.000 DWT. HiÖn t¹i ô ®ang ®−îc dïng ®Ó söa ch÷a mét con tµu cña Nga. §©y lµ ô næi mua cña Nga .C¸c th«ng sè kÝch th−íc chÝnh cña ô. ChiÒu dµi : 120 m ChiÒu réng : 23 m ChiÒu cao : 12,8 m (tÝnh tõ ®Õ kª) trang- 14 SINH VI£N: phïng thanh tïng líp vtt 44 - ®h2 Trªn ô cã hai cÇn cÈu trªn ray , cã thÓ di chuyÓn däc trªn ô. Mét ô cã kh¶ n¨ng cÈu ®Õn 5 tÊn vµ mét ô cã kh¶ n¨ng cÈu ®Õn 7 tÊn . §Ó tíi ô næi ng−êi ta b¾c mét hÖ thèng cÇu phao cã lßng gi÷a ®ñ réng cho xe c¬ giíi cì võa vµ nhá ®i vµo ®Ó cung cÊp c¸c nguyªn vËt liÖu trang thiÕt bÞ ®¶m b¶o söa ch÷a tµu .§Ó ®¶m b¶o ma s¸t ë lßng gi÷a cÇu cã c¸c r¨ng khÝa tr¸nh tr¬n khi trêi m−a. Hai bªn cã ®−êng nhá dµnh cho c«ng nh©n ®i l¹i thuËn tiÖn trªn ô h×nh ch÷ U ®èi xøng. ë phÝa d−íi lµ hÖ thèng phao vµ hÇm dïng ®Ó chøa n−íc víi hÖ thèng b¬m c«ng suÊt lín. ë däc t©m mÆt trªn cña ô cã mét hµng ghÕ kª dïng trong söa ch÷a ®−îc cè ®Þnh s½n. Hai bªn lµ c¨n phßng chøa c¸c cÇu thang, c¸c phßng vËn hµnh hÖ thèng cña ô . PhÝa trªn thµnh ô cã l¾p cÇn cÈu ®Ó n©ng h¹ c¸c thiÕt bÞ khi söa ch÷a. MÆt trong cña ô cã l¾p c¸c dµn d¸o ®Ó ng−êi thî tiÕp cËn víi vá bao tµu hoÆc lªn boong ngoµi ra cßn cã hÖ thèng h×nh ch÷ V nèi tõ thµnh ô tr¸i sang thµnh ô ph¶i .§Ó thuËn tiÖn khi söa ch÷a ng−êi ta th−êng l¾p thang tõ thµnh trªn tíi boong tµu mµ khi ng−êi ta söa ch÷a. Khi ®−a tµu vµo ô ®Ó söa ch÷a, ng−êi thuyÒn tr−ëng ph¶i b¸o cho nhµ m¸y c¸c th«ng sè vÒ h×nh d¸ng tµu sau ®ã ng−êi ta ®¸nh ch×m ô næi b»ng c¸ch b¬m n−íc vµo khoang trang- 15 SINH VI£N: phïng thanh tïng líp vtt 44 - ®h2 chøa n−íc cho tµu ®i vµo c¨n sao cho mÆt ph¼ng däc t©m tÇu trïng víi mÆt ph¼ng däc t©m cña ô. TiÕp ®Õn n−íc ®−îc b¬m ra , ô n«i lªn ng−êi ta tiÕp tôc kª hµng ®Õ kª hai bªn sao cho tµu v÷ng vµ b¾t ®Çu söa . 3. T×m hiÒu cÊu t¹o ,nguyªn lý lµm viÖc, sö dông c¸c trang thiÕt bÞ c«ng nghÖ cña nhµ m¸y: m¸y lèc t«n, m¸y dËp, thiÕt bÞ n©ng h¹, m¸y h¹, m¸y c¾t t«n v.v. vµ c¸c trang thiÕt bÞ kiÓm tra qu¸ tr×nh ®ãng tµu ë nhµ m¸y . 3.1. M¸y lèc t«n: X−ëng vá I th−êng sö dông hai lo¹i m¸y lèc t«n lµ m¸y lèc t«n trôc vµ m¸y lèc t«n ®Üa, tÝnh n¨ng cÊu t¹o vµ nguyªn lý ho¹t ®éng cña chóng nh− sau: a) M¸y lèc ®Üa: * CÊu t¹o: - M¸y lèc ®Üa gåm hai thµnh phÇn chÝnh lµ khung bÖ vµ thµnh phÇn truyÒn ®éng. - Bé truyÒn ®éng bao gåm hai hÖ thèng truyÒn ®éng: + HÖ thèng truyÒn ®éng 1 bao gåm ®éng c¬ m«t¬, hép sè, d·y con l¨n, cã thÓ quay tr¸i hoÆc ph¶i ®Ó ®−a t«n ra hoÆc vµo. + HÖ thèng truyÒn ®éng 2 gåm mot¬ g¾n víi cÇn trôc tay ®ßn, ®Çu tay ®ßn cã g¾n b¸nh xe ®Üa, hÖ thèng cÇn trôc nµy cã thÓ chuyÓn ®éng lªn xuèng ®Ó n¨ng h¹ ®Üa. - M¸y lèc ®Üa dïng ®Ó uèn c¸c tÊm t«n theo h×nh d¸ng vá bao th©n tµu, uèn mÐp tÊm vµ bÎ mÐp. *Nguyªn lý ho¹t ®éng: HÖ thèng ®Üa vµ con l¨n cïng quay, ®ång thêi ®Üa tõ tõ h¹ xuèng t¹o ¸p lùc uèn t«n theo r·nh gi÷a ®Üa vµ con l¨n. *Yªu cÇu : - Tr−íc khi ®−a t«n vµo uèn ph¶i ®¸nh dÊu c¸c ®−êng uèn, vÞ trÝ s−ên ®Ó tiÖn kiÓm tra b»ng d−ìng mÉu. Chó ý mÐp cña tÊm dÔ bÞ d¹n nøt nªn khi uèn ®Üa ph¶i ®−îc h¹ tõ tõ vµ b¾t ®Çu tõ phÝa cã b¸n kÝnh cong nhá nhÊt. - Víi nh÷ng tÊm t«n lín hoÆc cong hai chiÒu th× m¸y lèc t«n kh«ng thùc hiÖn ®¹t yªu cÇu nªn sau khi lèc ng−êi ta ph¶i tiÕp tôc uèn t«n b»ng ph−¬ng ph¸p gia nhiÖt, lµm l¹nh t¹i x−ëng rÌn. Ph−¬ng ph¸p nµy ®−îc thùc hiÖn b»ng c¸ch t¹o c¸c v¹ch h×nh tam gi¸c ë mÐp tÊm t«n, sau ®ã dïng löa rÌn gia nhiÖt ë vïng tam gi¸c ®ã trang- 16 SINH VI£N: phïng thanh tïng líp vtt 44 - ®h2 vµ lµm l¹nh ngay tøc kh¾c b»ng c¸ch déi n−íc, kim lo¹i vïng nµy co gi·n mét c¸ch ®ét ngét lµm tÊm t«n cong theo h−íng ®Þnh s½n. Nguyªn t¾c lµ ph¶i gia nhiÖt vµ lµm l¹nh tõ phÝa trong tÊm t«n ra ngoµi mÐp b) M¸y lèc trôc: §Ó lèc c¸c c¬ cÊu d¹ng èng, c«n th−êng c¸c nhµ m¸y sö dông m¸y lèc t«n 3 trôc. M¸y lèc 3 trôc dùa theo nguyªn lý: Do c¶ 3 trôc ®Òu quay ®Òu t¹o ¸p lùc ma s¸t gi÷a t«n vµ trôc. ¸p lùc cña trôc trªn h¹ xuèng Ðp tÊm t«n vµo c¸c trôc d−íi, lµm t«n cong theo tiÕt diÖn trôc, ®ång thêi quay theo trôc. 3.2. M¸y dËp thÐp h×nh (hay cßn gäi lµ m¸y Ðp ma s¸t ) M¸y dËp dïng ®Ó t¹o c¸c thÐp bÎ gãc, gÊp mÐp, thÐp h×nh, hay con tr¹ch ë mÐp m¹n tµu. * CÊu t¹o: M¸y dËp gåm c¸c thµnh phÇn sau: - BÖ: lµ tÊm t«n ®Æt trªn nÒn ph¼ng - Cèi: th−êng lµ thÐp h×nh cã h×nh d¹ng gièng thÐp cÇn dËp, cèi ®−îc liªn kÕt víi bÖ b»ng c¸c m·, cèi ®−îc gäi lµ khu«n d−íi l - Chµy (khu«n trªn): cã h×nh d¹ng gièng thÐp cÇn dËp, chµy ®−îc g¾n víi trô, di chuyÓn lªn xuèng ®−îc. *Yªu cÇu khi dËp : - §¸nh dÊu ®−êng cÇn dËp trªn vËt liÖu tr−íc khi dËp. - NÕu cÇn dËp ®−êng dµi ph¶i b¾t ®Çu tõ mÐp tÊm, sau ®ã chuyÓn dÇn tÊm ®Ó dËp dÇn vµo trong lÇn sau h¬n lÇn tr−íc 3 cm, ®Ó tÊm kh«ng bÞ uèn qu¸ møc vµ gÉy khóc ng−êi ta ph¶i ®Æt gèi ®ì.Trong h×nh lµ ho¹t ®éng cña m¸y víi 2 c«ng nh©n ®iÒu khiÓn t«n vµ 1 c«ng nh©n vËn hµnh m¸y. 3.3. M¸y hµn: Hµn hå quang ®iÖn, m¸y hµn khÝ CO2, m¸y hµn d−íi líp thuèc b¶o vÖ. * CÊu t¹o : Thùc chÊt m¸y hµn lµ mét d¹ng ®Æc biÖt cña m¸y biÕn ¸p, gåm cã: trang- 17 SINH VI£N: phïng thanh tïng líp vtt 44 - ®h2 + C¸c cuén d©y s¬ cÊp; + C¸c cuén d©y thø cÊp; + Lâi thÐp; + Vá m¸y (®−îc c¸ch ®iÖn vµ cã tay quay ®Ó chØnh møc ®é dßng hµn); + CÇu dao ®ãng ng¾t; + §ång hå ®o ®iÖn ¸p ; + D©y dÉn ®Õn que hµn. A W1 U1 ~ φ0 φ2 φr B W 2 U2 ~ * Nguyªn lý ho¹t ®éng: M¸y hµn ®−îc nèi víi dßng xoay chiÒu khi ®ã trong cuén d©y s¬ cÊp sÏ sinh ra tõ th«ng φ0 tõ th«ng nµy sÏ chuyÓn vµo cuén thø cÊp nÕu trong kho¶ng vÞ trÝ cña g«ng tõ B kh«ng cã vËt c¶n trë . Trong tr−êng hîp gi÷a hai cuén s¬ cÊp vµ thø cÊp ®Æt mét lâi di ®éng A th× sù ph©n nh¸nh tõ th«ng φ0 sÏ sinh ra trong lâi cña m¸y, l−îng tõ th«ng ®i qua lâi A gäi lµ tõ th«ng rÏ φr , φr sÏ biÕn thiªn phô thuéc vµo vÞ trÝ cña lâi A. NÕu lâi A n¾m trong vÞ trÝ cña mÆt ph¼ng cña g«ng tõ B th× trÞ sè φr sÏ lµ lín nhÊt . T−¬ng øng tõ th«ng φ2 ®i qua cuén thø cÊp sÏ gi¶m, søc ®iÖn ®éng c¶m øng ®i qua cuén d©y sÏ gi¶m t−¬ng øng I trong m¹ch hµn nhá. NÕu lâi A ch¹y ra vµ t¹o lªn kho¶ng trèng trong g«ng tõ B th× trÞ sè cña φr sÏ gi¶m dÇn t−¬ng øng φ2 t¨ng dÇn, søc ®iÖn ®éng c¶m øng trong cuén d©y c¶m øng t¨ng lªn vµ dßng ®iÖn trong m¹ch hµn t¨ng. Do v©y sù thay ®æi vÞ trÝ cña llâi A sÏ ®iÒu chØnh I trong m¹ch hµn. * Ph©n lo¹i : Theo dßng ®iÖn cã hai lo¹i m¸y hµn lµ m¸y hµn 1 chiÒu vµ m¸y hµn xoay chiÒu; theo c«ng dông cã ba lo¹i m¸y hµn bµng tay , m¸y hµn b¸n tù ®éng, m¸y hµn tù ®éng. - M¸y hµn 1 chiÒu cã ®iÖn ¸p 45V÷55V - M¸y hµn xoay chiÒu ®iÖn ¸p kho¶ng 60V M¸y hµn mét chiÒu cã −u ®iÓm lµ cã thÓ hµn ®−îc nh÷ng vËt dµy, mèi hµn cÇn ®é ngÊu cao khi ®ã ng−êi ta ph¶i ®Êu ngÞch trang- 17 SINH VI£N: phïng thanh tïng líp vtt 44 - ®h2 Que hµn víi cùc d−¬ng (+). VËt hµn víi cùc ©m (-) Cßn khi hµn c¬ cÊu th−êng nh÷ng vËt máng th× dïng m¸y hµn xoay chiÒu vµ m¸y hµn mét chiÒu ë chÕ ®é ®Êu thuËn. Que hµn víi cùc ©m (-) VËt hµn víi cùc d−¬ng (+) Khi cÇn hµn nh÷ng vËt dµy h¬n vµ cÇn ®é ngÊu mèi hµn cao h¬n n÷a so víi chÕ ®é ®Êu ngÞch th× ng−êi ta cã thÓ ®Êu song song hai m¸y hµn mét chiÒu. * Dßng hµn: M¸y hµn sö dông dßng hµn 80A÷500A . Gi¶ sö que hµn φ4 th× dßng hµn ë c¸c t− thÕ hµn sÏ kh¸c nhau: - Víi dßng hµn dïng cho hµn b»ng th× dßng hµn kho¶ng 180A - Hµn trÇn: dßng hµn chØ b»ng 70% dßng hµn ë hµn b»ng tøc lµ kho¶ng 126A. - Hµn leo: dßng hµn b»ng kho¶ng 80÷ 90%dßng hµn khi hµn b»ng, tøc kho¶ng 124÷162A. *Que hµn: - §−êng kÝnh que hµn gåm φ2; φ3,2; φ4; φ8. §−êng kÝnh que hµn tû lÖ thuËn víi dßng hµn - ChÊt l−îng que hµn: thuèc bäc cã t¸c dông ng¨n kh«ng cho kh«ng khÝ vµo bÓ hµn vµ ®Èy næi xØ ra khái bÓ hµn. Muèn hµn n¨ng xuÊt vµ chÊt l−îng th× ph¶i ®¶m b¶o 4 yÕu tè: que hµn, dßng hµn, tèc ®é di chuyÓn que hµn, gãc hµn. 3.4. M¸y c¾t: ë Nhµ m¸y ®ãng tµu sö dông m¸y c¾t b»ng khÝ vµ m¸y c¾t c¬ khÝ. 3.4.1. M¸y c¾t b»ng khÝ : M¸y c¾t b»ng khÝ bao gåm m¸y c¾t b»ng tay , m¸y c¾t ky thuËt sè plasma , m¸y c¾t kü thuËt sè CNC. 3.4.1.1. M¸y c¾t h¬i b»ng tay: *CÊu t¹o : + Má c¾t; + C¸c b×nh khÝ gas vµ oxi cã ¸p suÊt cao. +Trªn c¸c b×nh khÝ ®Òu cã ®ång hå ®o, chØnh ampe kÕ ®Õn chÕ ®é c«ng t¸c . +Bé gi¶m ¸p l¾p vµo c¸c b×nh h¬i t−¬ng øng. +HÖ thèng èng dÉn tõ c¸c b×nh khÝ ®Õn bé gi¶m ¸p. * Nguyªn lý ho¹t ®éng: trang- 18 SINH VI£N: phïng thanh tïng líp vtt 44 - ®h2 Nguån nhiÖt sinh ra bëi viÖc ®èt nãng kim lo¹i ®Õn nhiÖt ®é ch¸y nhê ngän löa hµn, sau ®ã sö dông dßng khÝ O2 cã ¸p suÊt cao (98÷99,7%O2) ®−îc thæi vµo ®Ó oxi hãa trùc tiÕp kim lo¹i ®Ó t¹o thµnh oxit s¾t vµ thæi xØ láng ra khái r·nh c¾t . 2Fe + O2 = 2FeO + 64,3 kcal/phtg; 3Fe + 2O2 = Fe3O4 + 266,9 kcal/phtg; 2Fe + 1,5O2 = Fe2O3+ 198,5 kcal/phtg. Trong qu¸ tr×nh c¾t lu«n cã sù ph¸t nhiÖt cña c¸c ph¶n øng nªn gióp cho viÖc nung kim lo¹i xung quanh ®Õn nhiÖt ®é ch¸y. Dßng O2 tiÕp tôc më cho ®Õn khi kÕt thóc ®−êng c¾t. 3.4.1.2. M¸y c¾t plasma: Nhµ m¸y cã mét m¸y c¾t kim lo¹i plasma Diqisaf 510. C¾t plasma lµ ph−¬ng ph¸p c¾t thùc hiÖn bëi sù nung nãng ch¶y côc bé kim lo¹i b»ng dßng plasma vµ ®ång thêi thæi bá kim lo¹i ra khái ranh c¾t. Dßng plasma cho nhiÖt ®é cao (10.000o) sÏ lµm ch¶y kim lo¹i vµ do tèc ®é lín sÏ dÔ dµng lo¹i bá kim lo¹i ra khái r·nh c¾t mµ kh«ng cÇn ph¶i cã khÝ b¶o vÖ. C¾t plasma cho chÊt l−îng cao h¬n nhiÒu so víi c¾t b»ng oxy. §Æc biÖt nã lµ ph−¬ng ph¸p c¾t b»ng nhiÖt duy nhÊt ®Ó c¾t thÐp kh«ng gØ vµ c¸c kim lo¹i, hîp kim nhÑ. M¸y c¾t plasma Diqisaf 510 lµ m¸y c¾t tù ®éng. Trong thiÕt bÞ c¾t b»ng plasma cã c¸c thiÕt bÞ dông cô sau: - Mét nguån ®iÖn t¹o dßng mét chiÒu mµ ®iÖn ¸p kh«ng t¶i kho¶ng 300 ®Õn 400 v«n. - Mét bé ®iÒu khiÓn dßng ®iÖn cã tÇn sè cao. - Má c¾t. - Nguån cung cÊp khÝ plasma. Th«ng sè c¬ b¶n cña m¸y c¾t plasma Diqisaf 510 : Tèc ®é c¾t tèi ®a 2 m/phót; C¾t thÐp cã chiÒu dµy trong kho¶ng tõ 2 ÷ 45 (mm). trang- 19