Tài liệu Cài hoa vào quá khứ

1 CAÂI HOA VAÂO QUAÁ KHÛÁ Muåc luåc Giúái thiïåu ................................................................................................... 4 Möåt neát àeåp trong sûå nghiïåp tröìng ngûúâi .................................... 5 Haát quöëc ca.............................................................................................. 10 Cêu chuyïån sû phaåm .............................................................................. 12 Möåt kyã niïåm àïí àúâi ................................................................................. 14 Löî thuãng trïn aáo thêìy ............................................................................ 16 Tröëng suy tûúãng...................................................................................... 17 Viïët vùn bùçng phûúng phaáp àõa lyá ........................................................ 19 Laåi noái vïì caái bòa vúã ................................................................................ 21 Tïn... cuáng cúm....................................................................................... 23 Vúå töi noái àuáng ........................................................................................ 25 Con söë 6 viïët ngûúåc ................................................................................. 26 Rùæn laâ loaâi boâ........................................................................................... 28 "L" vaâ "N"................................................................................................. 30 Tûâ möåt àoaån öëng raå ................................................................................ 31 Traách ai.................................................................................................... 33 http://www.ebooks.vdcmedia.com NGUYÏÎNKHOA ÀÙNG 2 Xin àûúåc muä ni che tai ........................................................................... 35 Súåi löng chên con ruöìi ............................................................................ 37 Chöìng laâ do mònh taåo nïn...................................................................... 39 Lúâi phï ..................................................................................................... 42 Lúâi chaâo cao hún... tiïëng coâi! .................................................................. 44 Thïë maâ cuäng lïn mùåt baáo....................................................................... 46 Cêu chuyïån sû phaåm tiïëp theo.............................................................. 48 Tiïëng àïë ... ............................................................................................... 48 Coá thïí khöng diïîn biïën xêëu nhû thïë .................................................... 50 Nûúác mùæt cuãa noá àêëy .............................................................................. 52 Vùn... thõ trûúâng, caác em àûâng chêëp ..................................................... 54 Muâa heâ trong muâa... Haå ......................................................................... 55 Nïëu khöng coá laá thû cuãa toâa soaån ......................................................... 57 Vò sao tröëng trûúâng khöng àaánh àûúåc .................................................. 61 Chuyïån xaãy ra úã quaán caâ phï öm.......................................................... 73 Chêu... cuã khoai soå ................................................................................. 76 Caâi hoa vaâo quaá khûá ............................................................................... 78 Dung nûä giaáo sû niïåm an....................................................................... 80 Sûã ta, sûã ngûúâi ........................................................................................ 82 Ngùæm quaã ................................................................................................ 84 Giaã vúâ àêëy................................................................................................ 86 Lúâi kïu cûáu cuãa möåt cö giaáo................................................................... 88 Nhûäng con àûúâng.................................................................................... 90 http://www.ebooks.vdcmedia.com CAÂI HOA VAÂO QUAÁ KHÛÁ 3 Khi thêìy giaáo tham gia phaá aán ............................................................. 92 "Vö tri möåc" vaâ "Bêët tûã kï" .................................................................... 95 Àûâng àïí diïîn laåi con söë... buöìn.............................................................. 97 http://www.ebooks.vdcmedia.com 4 NGUYÏÎNKHOA ÀÙNG Giúái thiïåu Caâi hoa vaâo quaá khûá (NXB Treã). Vúái hún 80 cêu chuyïån sû phaåm cuãa nhaâ giaáo Nguyïîn Khoa Àùng, kïí sinh àöång vaâ dñ doãm nhûäng kinh nghiïåm khi ài giaãng daåy. Cuöën saách cêìn thiïët cho sinh viïn Àaåi hoåc Sû phaåm vaâ caác giaáo viïn múái ài giaãng daåy... (TB - Baáo Ngûúâi Lao Àöång 15.11.1996) Nhûäng cêu chuyïån sû phaåm maâ nhaâ vùn Nguyïîn Khoa Àùng viïët trong têåp "Caâi hoa vaâo quaá khûá" àûúåc taái baãn lêìn naây thiïët tûúãng laâ möåt viïåc laâm h ïët sûác cêìn thiïët vaâ coá yá nghôa nhên vùn cao caã. Mùåc duâ àêy laâ nhûäng mêíu nhoã àúâi thûúâng, nhûng thïí hiïån sûå day dûát têm huyïët cuãa ngûúâi cêìm buát. Bùçng caách kïí àún giaãn maâ dñ doãm löi cuöën, nhaâ vùn àaä thûåc sûå goáp möåt phêìn quan troång cho têët caã chuáng tanhêët laâ nhûäng ngûúâi àang mang troång traách trong sûå nghiïåp tröìng ngûúâi. (Nhaâ giaáo ûu tuá Lï Àûác Hên) Ngûúâi ta baão nûúác mùæt thêìy giaáo vaâ hoåc troâ trong lùæm, mùån lùæm! Trong lung linh nûúác mùæt, nhûäng àiïìu töët, xêëu úã trong àúâi àïìu coá thïí biïën thaânh hoa. Hoa thúm laânh, laâm àeåp cuöåc àúâi. Hoa àöåc daåi khiïën möi trûúâng giaáo duåc bõ ö nhiïîm... Töi nghô nhaâ vùn Nguyïîn Khoa Àùng àaä viïët Caâi hoa vaâo quaá khûá tûâ möåt caái nhòn nhû vêåy. Búãi thïë, àoåc caác cêu chuyïån sû phaåm http://www.ebooks.vdcmedia.com CAÂI HOA VAÂO QUAÁ KHÛÁ 5 cuãa anh, ngûúâi ta möi mùæt thò cûúâi maâ loâng thò êìng êång nhûäng gioåt nûúác trong! Vò mûâng vui cuäng nhiïìu, maâ vò buöìn tuãi cuäng khöng ñt... (Baáo SGGP) http://www.ebooks.vdcmedia.com NGUYÏÎNKHOA ÀÙNG 6 Möåt neát àeåp trong sûå nghiïåp tröìng ngûúâi Coá biïët bao vô nhên àaä baân vïì quaá khûá... riïng töi khöng bao giúâ quïn àûúåc cêu chuyïån cöí chêu Phi "Moán quaâ Tïët". Chuyïån kïí rùçng: Coá möåt ngûúâi thúå rûâng taâi gioãi ài sùn trong rûâng sêu... röìi khöng may bõ mêët tñc h, àuáng vaâo thúâi àiïím vúå öng úã nhaâ sinh haå àûáa con trai uát - nöîi buöìn, nöîi àau mêët chöìng, mêët cha daây xeáo mêëy meå con. Nhûng röìi cuäng nhû bao sûå khaác úã àúâi, àaä dêìn dêìn rúi vaâo "quaá khûá" vaâ cûá tûúãng seä lùång chñm trong quïn laäng! Böîng möåt ngaây kia, trong bûäa cúm gia àònh cêåu con trai uát bêåp beå kïu lïn: "Cha con àêu! Cha cuãa con àêu!" Caã nhaâ böîng àuâng àuâng im lùång "Vaâ cuöåc tòm kiïëm ngûúâi cha àûúåc raáo riïët cuãa mêëy anh em. Ài maäi... ài maäi àïën têån möåt caánh rûâng giaâ; ngûúâi anh caã phaát hiïån àûúåc böå xûúng cuãa cha mònh àaä bùæt àêìu gaäy naát. Cêåu con trai thûá hai liïìn baão: Em coá taâi sùæp xïëp laåi y nguyïn. Cêåu con trai thûá ba khoe: Coá thïí lêëy àêët seát àùæp laåi thaânh da, thaânh thõt nhû ngûúâi àang nùçm nguã. Cêåu con trai thûá tû: Em coá biïåt taâi thöíi húi thúã cuãa mònh vaâo àïí thi haâi naây söëng laåi. Vaâ baác thúå rûâng àaä trúã vïì sum hoåp vúái gia àònh. http://www.ebooks.vdcmedia.com 7 CAÂI HOA VAÂO QUAÁ KHÛÁ Trong buöíi tiïåc àoán tïët, coá àêìy àuã xoám laâng, giaâ treã vaâ caác bö laäo, ngûúâi thúå rûâng hoãi yá kiïën nïn coá phêìn thûúãng cao nhêët cho àûáa con naâo? Ai cuäng nhêët tïì thûúãng cho cêåu con trai uát, vò nhúâ cêu hoãi maáu thõt: "Cha con àêu!" maâ ngûúâi cha àaä söëng laåi! Töi nghô hoaâi vïì cêu chuyïån vaâ nhêët laâ cêu noái "Cha con àêu!" cuãa cêåu beá trïn- Möåt sûå àoâi hoãi chñnh àaáng maáu thõt êëy àaä laâm cho quaá khûá "söëng laåi- Ngûúâi cha àaä söëng laåi vaâ àêìy tûå haâo vïì mònh: "Caái mònh bùçng maáu thõt, bùçng trñ tuïå laâm ra àaä coá sûác maånh cho mònh söëng laåi vaâ söëng maäi vúái thúâi gian vaâ nhû thïë: Quaá khûá noá vô àaåi vaâ thiïng liïng biïët ngêìn naâo...?" Nhûäng cêu chuyïån sû phaåm maâ nhaâ vùn Nguyïîn Khoa Àùng viïët trong têåp "Caâi hoa vaâo quaá khûá" àûúåc taái baãn lêìn naây thiïët tûúãng laâ möåt viïåc laâm hïët sûác cêìn thiïët vaâ coá yá nghôa nhên vùn cao caã. Mùåc duâ àêy laâ nhûäng mêíu nhoã àúâi thûúâng, nhûng thïí hiïån sûå day dûát têm huyïët cuãa ngûúâi cêìm buát. Bùçng caách kïí àún giaãn maâ dñ doãm löi cuöën, nhaâ vùn àaä thûåc sûå goáp möåt phêìn quan troång cho têët caã chuáng tanhêët laâ nhûäng ngûúâi àang mang troång traách trong sûå nghiïåp tröìng ngûúâi. Xin cuâng anh Khoa Àùng : "Caâi hoa vaâo quaá khûá" ... TP. Höì Chñ Minh, thaáng 7/2000 Nhaâ giaáo ûu tuá Lï Àûác Hên http://www.ebooks.vdcmedia.com NGUYÏÎNKHOA ÀÙNG 8 Nhûäng truyïån ngùæn liïn hoaân Ngûúâi ta baão nûúác mùæt thêìy giaáo vaâ hoåc troâ trong lùæm, mùån lùæm! Trong lung linh nûúác mùæt, nhûäng àiïìu töët, xêëu úã trong àúâi àïìu coá thïí biïën thaânh hoa. Hoa thúm laânh, laâm àeåp cuöåc àúâi. Hoa àöåc daåi khiïën möi trûúâng giaáo duåc bõ ö nhiïîm...Töi nghô nhaâ vùn Nguyïîn Khoa Àùng àaä viïët Caâi hoa vaâo quaá khûá tûâ möåt caái nhòn nhû vêåy. Búãi thïë, àoåc caác cêu chuyïån sû phaåm cuãa anh, ngûúâi ta möi mùæt thò cûúâi maâ loâng thò êìng êång nhûäng gioåt nûúác trong! Vò mûâng vui cuäng nhiïìu, maâ vò buöìn tuãi cuäng khöng ñt... Laâ möåt thêìy giaáo nùång loâng vúái treã lêu nùm trïn buåc giaãng, caác cêu chuyïån cuãa Nguyïîn Khoa Àùng trong Caâi hoa vaâo quaá khûá àïìu xoay quanh nhûäng tònh huöëng ûáng xûã sû phaåm. Nhên vêåt chñnh xuêët hiïån nhiïìu nhêët trong truyïån laâ ngûúâi thêìy giaáo vaâ ngûúâi hoåc sinh. Hoå thûúâng àûúåc àùåt trong nhûäng tònh huöëng phûác taåp, phong phuá vaâ tïë nhõ...Quan hïå cuãa hoå bao göìm caác möëi liïn hïå vúái nhûäng ngûúâi trïn haâng, ngang haâng, dûúái haâng trong gia àònh, trïn lúáp hoåc vaâ úã ngoaâi xaä höåi (nhû quan hïå giûäa thêìy cö giaáo vúái thêìy cö giaáo. thêìy cö giaáo vúái hoåc troâ, thêìy cö giaáo vúái phuå huynh hoåc sinh...). Tûâ nhûäng tònh huöëng cuå thïí êëy, ngûúâi àoåc (theo àõnh hûúáng cuãa nhaâ vùn) coá thïí tûå àûa ra nhûäng lúâi nhêån xeát, àaánh giaá vaâ tòm àûúåc nhûäng baâi hoåc khaách quan, böí ñch cho mònh... Bùçng möåt buát phaáp giaâ dùån, Nguyïîn Khoa Àùng àaä biïën hún taám mûúi "Cêu chuyïån sû phaåm" trong Caâi hoa vaâo quaá khûá thaânh http://www.ebooks.vdcmedia.com CAÂI HOA VAÂO QUAÁ KHÛÁ 9 nhûäng truyïån ngùæn liïn hoaân. Nhên vêåt "töi" ài doåc taác phêím luön luön laâ möåt ngûúâi nhên hêåu, coá àöi mùæt nhòn nhêån, phên tñch vaâ àaánh giaá sûå vêåt, sûå viïåc, hiïån tûúång thêëu tònh, àaåt lyá... Do bõ loåc qua lùng kñnh cuãa nhên vêåt "töi", caác nhên vêåt khaác cuãa taác phêím hiïån lïn trong hai maãng saáng töëi khaá roä rïåt. Nhûäng neát àöëi lêåp nhû töëtxêëu, cao thûúång- thêëp heân... thûúâng àûúåc ngûúâi viïët thïí hiïån qua nhûäng tñnh caách nhên vêåt tônh. Tuy nhiïn, do trong truyïån coá haâng trùm nhên vêåt nïn nhaâ vùn vêîn coá àuã moåi mêîu ngûúâi àïí dûång lïn àûúåc bûác chên dung xaä höåi cuãa möåt thúâi àaä qua... Àoåc vùn Nguyïîn Khoa Àùng, ngûúâi àoåc sau nhiïìu nùm trùn trúã vïì nhûäng khiïëm khuyïët cuãa ngaânh giaáo duåc noái riïng, cuãa xaä höåi noái chung- vêîn giûä àûúåc möåt niïìm tin tûúi saáng vaâo sûå khúãi sùæc têët yïëu cuãa dên töåc trong thúâi kyâ àöíi múái höm nay. Caâi hoa vaâo quaá khûá laâ ûúác mong àeåp- ûúác mong caái töìn taåi, caái chûa hoaân thiïån cuãa ngaânh giaáo duåc, cuãa xaä höåi seä vônh viïîn kheáp laåi- àïí hoa thúm traái ngoåt haånh phuác àïën àûúåc vúái têët caã moåi ngûúâi trïn àêët nûúác tûúi àeåp cuãa chuáng ta. Nguyïîn Võ Xuyïn (Baáo Saâi Goân Giaãi phoáng) http://www.ebooks.vdcmedia.com 10 NGUYÏÎNKHOA ÀÙNG Haát quöëc ca Ngaây töi coân nhoã (trong khaáng chiïën chöëng Phaáp) moåi ngûúâi coi troång viïåc chaâo cúâ vaâ haát quöëc ca lùæm. Coá thïí noái nhiïìu ngûúâi chûä i, chûä túâ coân chûa phên biïåt àûúåc, ài chúå coân phaãi löåi buân vò muâ chûä nhûng lúâi leä vaâ êm àiïåu cuãa baâi Quöëc ca laåi khöng ai khöng thuöåc. Àiïìu töi muöën noái laâ caái khöng khñ trang nghiïm cuãa toaân xaä höåi luác àoá möîi khi baâi Quöëc ca cêët lïn. Ai àang laâm gò hoùåc àang ài trïn àûúâng laâng, ngoä xoám, hïî cûá nghe thêëy "Àoaân quên Viïåt Nam ài..." laâ àïìu dûâng laåi. Töi nhúá coá lêìn trïn àûúâng ài hoåc, gùåp möåt anh böå àöåi bûng trïn tay baát chaáo noáng, khoái böëc nghi nguát, àang hùm húã bûúác ài (chùæc laâ àem cho ngûúâi öëm) böîng àûáng phùæt laåi, thùèng ngay nhû pho tûúång àaá. Hoaá ra, tûâ ngöi nhaâ bïn àûúâng vûâa vang lïn tiïëng haát chaâo cúâ... Hiïån nay trong caác trûúâng hoåc, söë hoåc sinh thuöåc vaâ haát troån baâi Quöëc ca úã möîi lúáp coá thïí noái hêìu nhû rêët ñt. Thêåt laâ buöìn. Vûâa qua, töi coá àûúåc àoåc möåt baâi viïët cuãa Hoaâng Phuã Ngoåc Tûúâng àùng trïn túâ Thanh Niïn trong àoá coá möåt chi tiïët khöng núä boã qua. Àoá laâ chuyïån öng Jean Vidal, chuã tõch Höåi Höìi ûác vïì Àöng Dûúng (Meámoire d'Indochine) ài dûå möåt cuöåc thi êm nhaåc taåi Paris (Phaáp). úã àoá caác thñ sinh phaãi thûåc hiïån àïì baâi laâ trònh diïîn quöëc ca cuãa nûúác mònh. Têët caã thñ sinh thuöåc nhiïìu nûúác àaä lêìn lûúåt lïn thûåc hiïån àïì thi. Chó duy nhêët möåt thñ sinh Viïåt Nam laâ khöng biïët gò caã , àaânh boã cuöåc... http://www.ebooks.vdcmedia.com CAÂI HOA VAÂO QUAÁ KHÛÁ 11 Mong sao ngay tûâ àêìu nùm hoåc, caác nhaâ trûúâng quan têm àïën vêën àïì naây, àûâng àïí núi naâo xaãy ra tònh traång nhû em hoåc sinh noái trïn (*). http://www.ebooks.vdcmedia.com NGUYÏÎNKHOA ÀÙNG 12 Cêu chuyïån sû phaåm Caái chïët cuãa con àaâ àiïíu Tuêìn qua, möåt con àaâ àiïíu úã thaão cêìm viïn (TP Höì Chñ Minh) böîng lùn àuâng ra chïët. Luác àêìu khöng ai roä nguyïn nhên. Chó àïën khi caác nhên viïn thuá y möí "tûã thi" con àaâ àiïíu xêëu söë, moåi ngûúâi múái vúä leä. Noá chïët vò khöng tiïu hoaá nöíi nhûäng 26 têëm khùn quaâng hiïån chêët àöëng trong bêìu diïìu. Hoaá ra, nhiïìu em hoåc sinh khi àïën tham quan àaä trïu àuâa bùçng caách neám khùn vaâo chuöìng cho noá. Àaâ àiïíu vöën laâ loaâi ûa maâu sùæc. Cûá thêëy nhûäng vêåt mïìm xanh xanh àoã àoã laâ nhùæm mùæt nuöët liïìn. Chuyïån trïn laâm töi nhúá àïën möåt baâi hoåc trong Quöëc vùn giaáo khoa thû coá nhan àïì laâ Àûáa beá vaâ con meâo maâ nhûäng ngûúâi tûâng ngöìi trïn ghïë nhaâ trûúâng tiïíu hoåc caách àêy böën, nùm chuåc nùm, khöng ai khöng thuöåc vúái nhûäng cêu nhû sau: "Cö Maäo chúi vúái con meâo... Cö lêëy tay vuöët ve noá... Nhûng àûúåc möåt chöëc, cö nùæm àuöi con meâo, keáo möåt caái thêåt maånh. Meâo bõ àau, giêån quaá, giú ngay chên ra caâo cö möåt caái, xûúác caã tay röìi boã ài mêët... Thïë múái biïët ngûúâi aác chùèng ai chúi vúái..." Thiïín nghô, haânh àöång cho con àaâ àiïíu ùn khùn àïën chïët vaâ haânh àöång keáo àuöi meâo thêåt maånh... àïìu coá chung möåt xuêët phaát àiïím laâ tñnh nghõch aác úã möåt söë em nhoã. http://www.ebooks.vdcmedia.com CAÂI HOA VAÂO QUAÁ KHÛÁ 13 Cêìn phaãi súám ngùn chùån tñnh xêëu naây nhû caác cuå soaån saách Tên Quöëc vùn giaáo khoa thû ngaây xûa àaä laâm. http://www.ebooks.vdcmedia.com NGUYÏÎNKHOA ÀÙNG 14 Möåt kyã niïåm àïí àúâi Nhûäng ngaây àêìu ài thûåc têåp sû phaåm töi coá möåt kyã niïåm àïí àúâi. Lêìn êëy, töi àûúåc phên cöng giaãng baâi Luên lyá lúáp 5 noái vïì tònh thûúng yïu giûäa nhûäng anh em ruöåt thõt trong nhaâ. Töi chuêín bõ baâi khaá chu àaáo. Trûúác khi giaãng chñnh thûác coân àûúåc böë trñ giaãng thûã úã möåt lúáp khaác. Buöíi giaãng thûã phaãi noái laâ thaânh cöng myä maän. Thêìy hoãi, troâ àaáp nhõp nhaâng, söi nöíi. Ai cuäng baão töi seä àaåt àiïím cao trong giúâ giaãng sùæp túái. Töi cuäng tin nhû thïë. Töi àem sûå haâo hûáng traân àêìy hy voång êëy vaâo phêìn múã àêìu cuãa tiïët hoåc chñnh thûác, bùçng möåt cêu " phaát vêën" khaá àöåc àaáo: - úã nhaâ, caác em coá hay àaánh em khöng? Töi nhòn xuöëng khùæp lúáp thêëy caã rûâng caánh tay giú lïn. Nhûng laác àaác vêîn coân mêëy em ngöìi ngay nhû khuác göî. Töi nghô buång: nhûäng anh chaâng naây àuáng laâ hay bùæt naåt em röìi nïn höm nay súå khöng daám noái ra. Àaä vêåy seä " cho biïët tay". Töi liïìn chó tay vaâo möåt trong söë mêëy em àoá. Khi em vûâa àûáng lïn, töi hoãi ngay: - Vïì nhaâ coá hay àaánh em khöng? Em àûáng im thin thñt khöng traã lúâi. -Vïì nhaâ coá hay àaánh em khöng? http://www.ebooks.vdcmedia.com CAÂI HOA VAÂO QUAÁ KHÛÁ 15 Töi quaát lïn lêìn nûäa. Em vêîn cûá im thin thñt. Töi liïìn quaát lêìn thûá ba. Lêìn naây múái thêëy em taái mùåt, êëp uáng thûa: -Em laâ con uát ... khöng coá em aå! Hùèn caác baån cuäng àoaán àûúåc veã mùåt töi luác êëy vaâ cuäng àoaán àûúåc kïët quaã baâi giaãng cuãa töi. http://www.ebooks.vdcmedia.com NGUYÏÎNKHOA ÀÙNG 16 Löî thuãng trïn aáo thêìy Höm nay thêìy Thoaåi àïí yá thêëy em Khöi coá veã khöng bònh thûúâng. Tuy ngöìi nghiïm chónh khöng quay trûúác nhòn sau nhûng hai con mùæt em laåi khöng coá höìn, coân veã mùåt thò cûá thöån ra. Chûáng toã àêìu oác em àïí maäi têån àêu àêu ... Thêìy àöåt ngöåt hoãi: -Em Khöi, thêìy vûâa noái cêu gò? Bõ bùæt quaã tang, Khöi taái mùåt. Em khöng traã lúâi àûúåc. Cuöëi giúâ, thêìy Thoaåi gùåp riïng Khöi àïí hoãi. Vaâ thêìy hoaân toaân bêët ngúâ khi em traã lúâi: -Taåi caái löî thuãng trïn vaåt aáo cuãa thêìy! Hoaá ra laâ thïë naây: vaâo àêìu giúâ hoåc, Khöi nhòn thêëy úã aáo cuãa thêìy coá möåt löî thuãng nhoã. Tûâ àoá em cûá miïn man suy nghô vaâ tûå àùåt ra hïët cêu hoãi naây àïën cêu hoãi khaác. Naâo laâ taåi sao löî thuãng laåi coá hònh thuâ nhû thïë? Bõ àinh quaâo hay ai choåc thuãng? Sao vúå thêìy khöng vaá laåi cho thêìy? Khöng biïët thêìy àaä coá vúå chûa? Ngûúâi con gaái höm noå àïën thùm thêìy laâ em hay laâ vúå? Cö êëy àeåp maâ sao tröng quen quen ... hònh nhû àaä gùåp úã àêu? Khöi bõ phên taán tû tûúãng laâ vò vêåy. Nghïì daåy hoåc khoá thïë àêëy. Nhiïìu khi thaânh baåi chó vò nhûäng nguyïn nhên úã têån àêu àêu ... http://www.ebooks.vdcmedia.com CAÂI HOA VAÂO QUAÁ KHÛÁ 17 Tröëng suy tûúãng Mûúâi giúâ keám mûúâi lùm phuát àïm àoá töi àang nguã thò giêåt nêíy ngûúâi vò úã àêìu nhaâ böîng vang lïn möåt höìi tröëng gioân giaä. Töi baâng hoaâng hoãi cêåu giaáo viïn úã phoâng bïn t hò àûúåc traã lúâi möåt caách àêìy bñ hiïím: - Im! Röìi cêåu ta im thêåt. Thêëy laå, töi múã cûãa chaåy ra ngoaâi. Laåi caâng laå hún khi thêëy caác phoâng chung quanh vêîn cûãa àoáng then caâi, im thin thñt. Töi àaânh trúã laåi giûúâng cuãa mònh, cùng oác ra phaán àoaán tònh hònh. Möåt laát sau laåi thêëy vang lïn möåt höìi tröëng nûäa. Sau àoá múái thêëy cêåu giaáo viïn úã phoâng bïn noái voång sang: - Öng úã huyïån khaác múái vïì cöng taác úã trûúâng naây nïn khöng biïët laâ phaãi ... Tiïëng tröëng vûâa röìi laâ tiïëng tröëng " suy tûúãng" àoá. Töi ngaåc nhiïn: - Sao laåi coá thûá tröëng quaái quyã êëy? Cêåu giaáo viïn chùåc lûúäi: http://www.ebooks.vdcmedia.com NGUYÏÎNKHOA ÀÙNG 18 - êëy chïët, àûâng noái thïë, vaå miïång àêëy ... Chaã laâ öng hiïåu trûúãng trûúâng naây vûâa àïì ra möåt biïån phaáp tu dûúäng cho giaáo viïn laâ cûá àuáng mûúâi giúâ keám mûúâi lùm phuát thò moåi ngûúâi phaãi lïn giûúâng nùçm, khi nghe coá tiïëng tröëng thò phaãi bùæt àêìu höìi tûúãng laåi xem trong möåt ngaây vûâa qua mònh laâm àûúåc nhûäng gò cho dên, cho nûúác, cho hoåc sinh thên yïu. Sau 15 phuát, coá tiïëng tröëng " baáo yïn" trúã laåi múái àûúåc laâm viïåc riïng hoùåc nghô sang chuyïån khaác. Töi hoãi voång sang: - Vêåy ngûúâi ta cûá nghô chuyïån bêåy baå thò sao? Coá tiïëng cûúâi phaá bïn kia vaách: - Thò àaä coá lûúng têm phaán xeát, lo gò? Nghe cêu chuyïån trïn coá thïí coá ngûúâi cho laâ bõa. Khöng àêu! Thêåt trùm phêìn trùm àêëy. Àoá laâ chuyïån cuãa trûúâng cêëp II, TP, huyïån VT, tónh TB... nhûäng nùm 60 cuãa thïë kyã naây àêëy. Chuyïån cuä röìi, bêy giúâ nhúá laåi, laåi thêëy vui vui. Chuáng ta àaä coá möåt thúâi êëu trô vïì caác biïån phaáp quaãn lyá nhaâ trûúâng cuäng nhû vïì phûúng phaáp sû phaåm möåt caách àêìy laäng maån nhû thïë àoá. http://www.ebooks.vdcmedia.com CAÂI HOA VAÂO QUAÁ KHÛÁ 19 Viïët vùn bùçng phûúng phaáp àõa lyá (Kñnh tùång Ban giaám khaão möåt söë cuöåc thi vùn chûúng.) Nghe chaáu noái laåi, töi biïët chuyïån naây löîi chñnh thuöåc vïì cö giaáo Thu chûá khöng phaãi con gaái töi nhûng vúái tû caách möåt ngûúâi cha, töi vêîn cûá phaãi la rêìy chaáu. Duâ gò thò àoá cuäng laâ höîn vúái cö giaáo. Vïì cö giaáo Thu, bao nùm laâ àöìng nghiïåp cuãa cö, töi biïët. Cö nöíi tiïëng laâ ngûúâi chêëm baâi qua loa, dûåa theo caãm tñnh, nhiïìu khi chûa àoåc hïët baâi àaä cho àiïím. Nhiïìu em hoåc sinh rêët bêët bònh vïì viïåc naây, trong àoá coá con gaái töi, mùåc duâ noá thûúâng xuyïn àûúåc cö Thu cho àiïím cao ... Möåt lêìn con gaái töi àaä cho àûáa baån thên cheáp nguyïn xi baâi Têåp laâm vùn cuãa noá. Kïët quaã: baâi cuãa con gaái töi vêîn cûá àûúåc àiïím cao, coân baâi cuãa àûáa baån noá vêîn cûá bõ àiïím trung bònh. Têët nhiïn àaám hoåc troâ tinh nghõch naây àaânh phaãi im lùång. Àûáa naâo daám noái ra laâ cheáp baâi cuãa nhau. Chñnh vò thïë maâ lêìn naây con gaái töi àaä thûåc hiïån haânh vi möåt caách quyïët liïåt hún. Chaáu thay hùèn baâi Têåp laâm vùn bùçng baâi Àõa lyá. Vêåy maâ kyâ laå thay. Baâi cuãa chaáu vêîn àaåt àiïím cao nhêët lúáp. Caã lúáp thêëy vêåy àaä cûúâi öì lïn. Cö giaáo Thu thò vêîn ngú ngaác: - Caác em cûúâi caái gò vêåy? http://www.ebooks.vdcmedia.com NGUYÏÎNKHOA ÀÙNG 20 - Thûa cö, baâi cuãa baån êëy khöng phaãi laâ baâi vùn maâ laâ baâi Àõa lyá. Vêåy maâ cö vêîn cho àiïím cao aå? Cö giaáo Thu laånh luâng: - Caác em àûâng coá vöåi thùæc mùæc ... Baån êëy viïët vùn bùçng phûúng phaáp Àõa lyá ... Bònh thûúâng nhû caác em khöng hiïíu nöíi àêu. Khöng biïët chuyïån chêëm baâi vaâ bònh luêån vïì caách chêëm baâi cuãa cö giaáo Thu coá phaãi laâ caá biïåt khöng? http://www.ebooks.vdcmedia.com CAÂI HOA VAÂO QUAÁ KHÛÁ 21 Laåi noái vïì caái bòa vúã Ngaây nhoã, múái hoåc tiïëng Phaáp àûúåc mêëy baâi, töi àaä coá cêu traã lúâi ûáng khêíu "xuêët thêìn" thuöåc vaâo haâng Traång Lúån. êëy laâ möåt höm coá öng khaách àïën nhaâ chúi thêëy töi àang ï a mêëy tiïëng "Lú siïng (le chien) laâ con choá, lú sa (le chat) laâ con meâo" , öng liïìn àöë töi möåt cêu coá leä öng cho laâ khoá hún nhûäng cêu töi àang hoåc vò noá nhiïìu êm tiïët hún: - Baãn cûãu chûúng tiïëng Phaáp goåi laâ gò ? Töi khoanh tay àoåc luön: - Thûa laâ: "Taáplú àúâ muuntiplic caxiöng (Table de multiplication)"! Öng gêåt àêìu khen töi gioãi, múái tñ tuöíi àêìu maâ àaä nhúá àûúåc caã möåt cêu tiïëng Phaáp daâi dùçng dùåc. Töi thêìm caãm ún öng, nhûng trong buång thò nghô:" Chaáu coá gioãi giang gò àêu. Taåi caái bòa sau cuãa cuöën vúã àoá. Luác naâo múã ra chaáu chaã thêëy coá doâng chûä trïn. Chaáu àoåc maäi thaânh thuöåc, thïë thöi!" Khöng ngúâ caái tûâ tiïëng Phaáp êëy coân theo töi, laâm töi nhúá dai àïën têån bêy giúâ, duâ thúâi gian tröi qua àaä 50 nùm coá leã. Cöng lao êëy, phaãi noái, thuöåc vïì caái... bòa vúã. http://www.ebooks.vdcmedia.com NGUYÏÎNKHOA ÀÙNG 22 Vêåy maâ khöng hiïíu sao ngaây nay ngûúâi ta laåi coi thûúâng noá. Ngûúâi ta àaä àïí cho nhûäng Tiïíu Yïën Tûã, nhûäng Hoaân Chêu caách caách, röìi Tön Ngöå Khöng tûâ nûúác ngoaâi traân sang chiïëm chöî cuãa con em chuáng ta. Chaã traách con chaáu chuáng ta thuöåc sûã Taâu hún sûã ta! May sao hiïån nay úã möåt söë nhaâ trûúâng àaä coá nhûäng ngûúâi thêìy súám nhêån ra àiïìu vö lyá êëyuâ vaâ àaä kõp thúâi haânh àöång bùçng caách riïng cuãa mònh. Töi muöën noái àïën trûúâng "Chêët lûúång cao quêån Goâ Vêëp, TP Höì Chñ Minh". Bûác xuác vúái tònh hònh noái trïn, nùm hoåc naây nhaâ trûúâng àaä cho in àöìng loaåt nhûäng giêëy boåc vúã (bao têåp) cho toaân böå hoåc sinh vúái bòa trûúác laâ lúâi daåy cuãa Baác Höì cuâng bûác aãnh toaân caãnh ngöi trûúâng, bòa sau laâ hònh aãnh nhûäng em hoåc sinh gioãi, niïìm tûå haâo cuãa nhaâ trûúâng trong caác nùm hoåc trûúác. Töi nghô khöng hoåc sinh naâo cêìm quyïín vúã lïn tay laåi khöng thêëy mang nùång trong loâng möåt traách nhiïåm vúái nhaâ trûúâng. Vaâ cuäng khöng phaãi laâ quaá, khi töi nghô, nhûäng têëm giêëy bao têåp nhoã nhoi kia khöng chó phuã truâm, che kñn caác thûá vùn hoaá lai cùng kïåch cúäm êëy maâ coân laâm laá chùæn chöëng laåi nhûäng "viïn àaån" cuãa kinh tïë thõ trûúâng àang lùm le têën cöng vaâo "phaáo àaâi" trûúâng http://www.ebooks.vdcmedia.com CAÂI HOA VAÂO QUAÁ KHÛÁ 23 Tïn... cuáng cúm Öng giaáo Huyânh tuy àaä vïì hûu nhûng con trai uát cuãa öng múái àang hoåc cêëp I. Möåt buöíi saáng, vûâa múã mùæt, öng àaä nghe coá tiïëng goåi ñ úái ngoaâi cöíng: - Giaáo Huyânh úi, giaáo Huyânh ... ài lao àöång! Öng vöåi vaä chaåy ra. Luä hoåc troâ thêëy vêåy liïìn cuöëng cuöìng quaâng chên lïn cöí maâ chaåy. Vûâa luác êëy, thùçng con öng cêìm con dao àïën bïn öng: - Xin pheáp ba, saáng nay cho con ài phaát coã úã sên trûúâng. Bêëy giúâ öng giaáo Huyânh múái vúä leä. Thò ra chuáng lêëy tïn öng àïí goåi thay con trai öng, coi nhû möåt biïåt danh. Öng buöìn vò biïët chuyïån naây hiïån nay khöng coân laâ caá biïåt nhûng laåi khöng thïí naâo traách mùæng con àûúåc. Löîi naây coá phaãi do noá gêy ra àêu. Öng chó coân biïët tuãm tóm cûúâi: "Àuáng laâ nhêët quyã, nhò ma ..." Viïåc trïn laâm töi nhúá àïën chuyïån ngaây nhoã hoåc vúä loâng öng giaáo Cung. Khi àaánh vêìn chûä CuääNG, öng daåy chuáng töi möåt caách phaát êm rêët laå: "Xï ... u... cu... en... giï ...CONG ... ngaä... cuäng!". Hoaá ra, öng kiïng, khöng cho chuáng töi àûúåc àoåc lïn êm CUNG, tïn cuáng cúm cuãa öng. http://www.ebooks.vdcmedia.com NGUYÏÎNKHOA ÀÙNG 24 Ngaây trûúác laâ thïë. Coân bêy giúâ laâ thïë. Àêy laâ àiïìu mong àûúåc caác nhaâ sû phaåm súám quan têm. http://www.ebooks.vdcmedia.com CAÂI HOA VAÂO QUAÁ KHÛÁ 25 Vúå töi noái àuáng Kyâ thi hïët cêëp III Böí tuác vùn hoaá nùm êëy, tuy chó laâ möåt giaám thõ bònh thûúâng nhûng vúå töi àaä coá möåt cûã chó "kinh thiïn àöång àõa" trong lõch sûã thi cûã úã vuâng àêët naây, àûúåc moåi ngûúâi xön xao baân taán. Àoá laâ viïåc trong giúâ thi mön Toaán cö êëy àaä thùèng tay "bùæt baâi" röìi "lêåp biïn baãn" vïì haânh vi quay coáp cuãa möåt võ coá chûác tûúác khöng phaãi laâ nhoã úã àõa phûúng. Sau sûå viïåc naây nhiïìu ngûúâi khen vúå töi laâm nhû thïë laâ àuáng. Nhûng cuäng coá khöng ñt ngûúâi cho laâ daåi. "Coân lûúng lêåu, nhaâ cûãa cuâng bao nhiïu thûá khaác, cö khöng nghô àïën sao? ... Vúái laåi, thiïëu gò thêìy giaáo nhaâ ta coân tröí taâi "tranh thuã" bùçng caách laâm sùén baâi úã ngoaâi röìi luöìn vaâo "chi viïån" cho caác cuå, nûäa laâ...". Vúå töi chó noái möåt cêu: - Khöng laâm thïë thò chñnh "cuå" kia cuäng seä chùèng coi giaáo giúái chuáng ta ra caái gò caã! Ngûúâi naâo cuäng phaãi laâm töët nhiïåm vuå cuãa ngûúâi êëy! Quaã thêåt vúå töi noái àuáng. http://www.ebooks.vdcmedia.com NGUYÏÎNKHOA ÀÙNG 26 Con söë 6 viïët ngûúåc Vûâa qua, vïì quï, töi coá gheá thùm cö chaáu gaái tïn Haånh, àang laâ giaáo viïn, maâ tûâ nhoã àïën giúâ chûa gùåp lêìn naâo. Luác töi àïën thò Haånh ài chúå chûa vïì, chó coá cêåu con trai àang ngöìi laâm Toaán bïn têëm baãng àen. Töi àïí yá thêëy trong khi viïët baãng, caác con söë 6 thûúâng bõ cêåu viïët ngûúåc tûâ dûúái lïn trïn. Töi beân hoãi, chaáu thaânh thêåt traã lúâi: - Con ... bùæt chûúác... meå con! Laát sau Haånh vïì. Sau khi chuyïån troâ haân huyïn àuã thûá, töi múái hoãi chaáu: - Vêåy laâ Haånh tûâng hoåc thêìy Thöëng? Thöëng laâ hoåc troâ cuä höìi cêëp II cuãa töi. Nùm Thöëng ra trûúâng vïì quï töi daåy hoåc cuäng laâ nùm töi vaâo Nam cöng taác. - uãa, vêåy sao cêåu biïët? Töi cûúâi: - Giêëu ai àûúåc. Thêìy Thöëng cuäng coá caách viïët söë 6 giöëng nhû con cuãa chaáu vaâ chaáu... - Cêåu àïën taâi... http://www.ebooks.vdcmedia.com CAÂI HOA VAÂO QUAÁ KHÛÁ 27 Haånh khen töi röìi hoãi laåi: - Vêåy thêìy Thöëng viïët giöëng ai? - Cêåu! - Coân cêåu? - Giöëng öng thêìy Vinh. Nùm àoá laã nùm 1956. Caã nùm trúâi, saáng naâo thêìy Vinh cuäng viïët lïn baãng con söë ngaây thaáng êëy. Lêu dêìn caách viïët cuãa thêìy nhiïîm vaâo cêåu. Vaâ, thêåt khöng ngúâ, tûâ cêåu noá laåi nhiïîm àïën con cuãa chaáu, tûác laâ nhiïîm àïën nùm thïë hïå... Thïë múái biïët nghïì daåy hoåc coá sûác cöng phaá thêåt lúán vaâ thêåt dai dùèng ... http://www.ebooks.vdcmedia.com 28 NGUYÏÎNKHOA ÀÙNG Rùæn laâ loaâi boâ "Haâng nùm cûá vaâo cuöëi thu laá ngoaâi àûúâng ruång nhiïìu vaâ trïn khöng coá nhûäng àaám mêy baâng baåc..." Thïë hïå nùm saáu mûúi tuöíi chuáng töi hiïån nay khöng ñt ngûúâi coá thïí àoåc liïìn möåt maåch nhûäng baâi vùn xuöi in trong saách Tên Quöëc Vùn giaáo khoa thû caách àêy caã nûãa thïë kyã nhû baâi "Töi ài hoåc"cuãa nhaâ vùn Thanh Tõnh maâ töi vûâa dêîn úã trïn. Súã dô nhû thïë vò ngaây nhoã chuáng töi bõ thêìy giaáo "eáp" hoåc thuöåc loâng rêët dûä. Haâng ngaây àïën lúáp, viïåc trûúác tiïn laâ phaãi khoanh tay àoåc ra raã caác baâi höm trûúác. Khöng thuöåc thò cûá laâ ... roi quêët vaâo möng. Ngaây nay viïåc hoåc thuöåc loâng hêìu nhû khöng àûúåc mêëy thêìy giaáo quan têm àïën nûäa. Chñnh vò thïë nhiïìu em hoåc lïn lúáp trïn röìi maâ vêîn khöng thuöåc àûúåc möåt cêu thú, möåt àoaån cûãu chûúng. Möîi khi cêìn àïën laåi phaãi múã saách hoùåc giúã maáy tñnh. Coá noái thò caác em laåi viïån ra àuã moåi lyá do. Naâo laâ thúâi caác cuå cöí lai hy múái thïë, coân nay thò àaä coá phêìn mïìm cuãa maáy vi tñnh, lo gò. Naâo laâ hay chi caái löëi hoåc veåt theo kiïíu "rùæn laâ loaâi boâ..." êëy... Tûâ quan niïåm trïn cöång thïm sûå lûúâi biïëng, nhiïìu em hoåc sinh hiïån nay ngöìi vaâo baân chó laâ "xem" baâi chûá khöng phaãi laâ "hoåc". Maâ http://www.ebooks.vdcmedia.com CAÂI HOA VAÂO QUAÁ KHÛÁ 29 cûá "xem", nhû thïë, cho duâ caã ngaây, cuäng khöng thïí naâo thuöåc nöíi möåt cêu thú, möåt cöng thûác Toaán hoåc hoùåc möåt tûâ tiïëng nûúác ngoaâi. Àaânh rùçng daåy hoåc laâ reân luyïån trñ thöng minh chûá khöng phaãi reân trñ nhúá. Nhûng thûã hoãi nïëu khöng coá trñ nhúá, khöng coá nhûäng yïëu töë cú baãn cuãa hoåc vêën, thò laâm sao maâ phaát triïín trñ thöng minh àûúåc? Vò thïë, töi nghô, trong hoaân caãnh hiïån nay, viïåc cho hoåc sinh hoåc thuöåc loâng nhûäng àiïìu cú baãn cuãa kiïën thûác vêîn laâ àiïìu cêìn thiïët... Coá àiïìu phaãi traánh löëi hoåc veåt maâ chuáng ta vêîn chïë nhaåo lêu nay: "Rùæn laâ loaâi boâ... saát khöng chên...". http://www.ebooks.vdcmedia.com 30 NGUYÏÎNKHOA ÀÙNG "L" vaâ "N" "Baån Lï Niïm Luêåt tröìng cêy lêu nùm àïí laâm lûu niïåm". Àêy laâ cêu möåt söë trûúâng hoåc cuãa nhûäng vuâng maâ phêìn lúán dên chuáng p haát êm lêîn löån giûäa "l" vaâ "n" duâng àïí reân luyïån cho hoåc sinh noái vaâ viïët àuáng. Gêìn àêy töi àûúåc chûáng kiïën möåt "cêu chuyïån sû phaåm" tûúng tûå, nhûng sûå khöí luyïån laåi vêët vaã, cöng phu hún. êëy laâ úã lúáp cêm àiïëc ( Trûúâng Nuöi daåy treã khuyïët têåt Hy Voång Goâ Vêëp, TP. Höì Chñ Minh) möåt em hoåc sinh bõ cêm àaä hún 20 nùm nay, àïën bêy giúâ nhúâ coá phûúng phaáp tên tiïën: maáy trúå thñnh, múái lêìn àêìu tiïn phaát êm àûúåc tiïëng noái cuãa loaâi ngûúâi. Höm êëy, cêìn àïën duång cuå quen thuöåc àïí uöëng nûúác, em àaä noái tiïëng "ny" laâm nhûäng ngûúâi chûáng kiïën àïìu muöën rúi nûúác mùæt. Vêåy maâ cö giaáo cuãa em vêîn chûa haâi loâng. Cö cöë goâ cho caái lûúäi àaä cûáng àú vò nhiïìu nùm khöng àûúåc sûã duång kia , phaãi noái àuáng àûúåc ra tiïëng "ly", bêëy giúâ cö múái chõu. Hiïån nay trïn buåc, trïn àaâi... nhiïìu võ trûúác baân dên thiïn haå vêîn cûá ngang nhiïn noái lêîn löån "l" vaâ "n". Caác võ nghô sao vïì trûúâng húåp trïn? http://www.ebooks.vdcmedia.com CAÂI HOA VAÂO QUAÁ KHÛÁ 31 Tûâ möåt àoaån öëng raå Thêìy giaáo, nhêët laâ vúái caác thêìy daåy bêåc tiïíu hoåc, bïn caånh nhiïåm vuå laâm thêìy, hònh nhû khöng ai thoaát khoãi viïåc laâm cuãa möåt "quan toâa", suöët ngaây xûã caác vuå bïn "nguyïn" bïn "bõ" kiïån nhau. - Thûa cö, baån X mûúån buát cuãa em khöng traã. - Thûa thêìy, baån Y thuåi tay vaâo lûng con. Laâm "quan toâa" naây xem ra khoá hún caác quan toâa chñnh hiïåu. Búãi laâm sao vûâa kiïím tra, xûã phaåt nghiïm minh vûâa àaãm baão tñnh sû phaåm. Vûâa qua coá ngûúâi kïí cho töi nghe cêu chuyïån dûúái àêy: Trong giúâ giaãi lao úã lúáp 5 noå, cö chuã nhiïåm coá chiïëc àöìng höì àeo tay àïí úã trïn baân böîng dûng khöng caánh maâ bay. Tòm maäi khöng ra thuã phaåm, cö beân hoåc caách ai àoá, phaát cho möîi hoåc sinh möåt öëng raå (thên cêy luáa) daâi vûâa àuáng 5 phên röìi bùæt caác em ngêåm vaâo miïång nhû kiïíu huát thuöëc laá. Cö tuyïn böë: - Cö seä niïåm thêìn chuá. Em naâo lêëy caái àöìng höì cuãa cö thò öëng raå cuãa em àoá seä daâi thïm möåt àöët ngoán tay. http://www.ebooks.vdcmedia.com NGUYÏÎNKHOA ÀÙNG 32 Röìi miïång cö rò rêìm àoåc, coân mùæt cö thò loang loaáng àong àûa àïí theo doäi caã lúáp. Kïët quaã àuáng nhû yá cö muöën. Coá möåt hoåc troâ àang lêëm leát vûâa cêëu ài möåt àoaån öëng raå vûâa lêëy ngoán tay àïí ào noá. Cö cho goåi cêåu naây àûáng lïn, khöng thïí chöëi caäi àûúåc, cêåu àaânh cuái àêìu nhêån töåi. Caách àiïìu tra trïn coá veã rêët... Bao Cöng. Nhûng nghe xong töi thêëy noá cûá thïë naâo êëy... Hònh nhû noá vi phaåm tñnh sû phaåm ? http://www.ebooks.vdcmedia.com 33 CAÂI HOA VAÂO QUAÁ KHÛÁ Traách ai Àûáng trûúác vaânh moáng ngûåa laâ möåt cö gaái coân rêët treã, maái toác àen oáng xoäa ngang lûng. Thêëy thïë ai maâ khöng aái ngaåi. Nhûng caãm giaác naây tiïu tan ngay khi àûúåc biïët "haânh vi àöång trúâi" cuãa cö gaái. Hoáa ra cö àaä tûâng hung haän àaánh möåt cö giaáo phaãi vaâo bïånh viïån. Cûá phaãi xûã thêåt nghiïm . Coá thïë múái phuåc höìi àûúåc caái àaåo thêìy troâ àang coá nguy cú xuöëng cêëp. Chung quanh töi ngûúâi ta xò xaâo nhû thïë. Töi cuäng nghô thïë. Nhûng qua quaá trònh thêím vêën trûúác toâa, töi laåi thêëy khaác vaâ nghô khaác. Öi, giaá töi vaâo hoaân caãnh êëy khöng biïët coá laâm khaác cö gaái àûúåc khöng? Gia àònh cö gaái naây tûâ bao nùm nay söëng trong haâng raâo cuãa möåt ngöi trûúâng nay àûúåc duâng laâm trûúâng mêîu giaáo. Trûúâng vöën coá hai cöíng, möåt cho hoåc sinh, möåt cho khu gia àònh. Gêìn àêy, do aáp lûåc cuãa kinh tïë thõ trûúâng, chiïëc cöíng thûá hai àaä bõ bñt laåi àïí "cho mûúán mùåt bùçng" baán caâ phï. Têët caã chó coân döìn qua chiïëc cöíng thûá nhêët vaâ noá chó àûúåc múã ra theo giúâ quy àõnh. Höm êëy nhaâ hïët nûúác ùn, cö gaái vöåi vaä vûúåt qua caái cöíng àang múã àïí ra giïëng gaánh àúä gaánh nûúác vïì duâng. Ai ngúâ, khi vïì thò cöíng àaä bõ khoáa laåi röìi. Cö gaái nùn nó vúái cö giaáo trûåc nhêåt múã cöíng cho cö vaâo nhûng cö giaáo nhêët àõnh khöng chõu. Tûác quaá, c ö gaái liïìn àöí aâo gaánh nûúác ra cöíng. "Thïë naây laâ noá hùæt nûúác vaâo mùåt töi, chúá coân gò nûäa!". http://www.ebooks.vdcmedia.com NGUYÏÎNKHOA ÀÙNG 34 Cö giaáo la lúán lïn. Röìi cö chûãi búái, lùng maå cö gaái àuã àiïìu, kïí caã caác cêu con gaái nhaâ laânh khöng ai chõu nöíi. Giêån quaá, cö gaái àaä lûúåm cuåc àaá ven àûúâng neám thùèng vaâo cö giaáo.... Cö trúã thaânh keã phaåm töåi laâ nhû thïë. Nghe xong, töi cûá thêëy thûúng cho cö gaái. Giaá cö giaáo kia xûã sûå nhû möåt.... cö giaáo thò àêu nïn nöîi.. http://www.ebooks.vdcmedia.com CAÂI HOA VAÂO QUAÁ KHÛÁ 35 Xin àûúåc muä ni che tai Chaáu gaái töi, möåt giaáo viïn Vùn treã múái ra trûúâng, àang haâo hûáng chuêín bõ möåt baâi thao giaãng cho haâng trùm caác thêìy, caác cö trong toaân quêån tham dûå. Chaáu mûúån töi möåt söë saách baáo liïn quan àïën thúâi sûå vùn hoåc nûúác nhaâ àïí tham khaão, cöët cho baâi giaãng hay hún, sinh àöång hún. Töi cuäng hy voång nhû thïë. Vêåy maâ múái àûa baáo cho chaáu höìi chiïìu thò àïën töëi àaä àem traã vúái veã mùåt buöìn xõu. Töi lêëy laâm laå, hoãi. Chaáu khöng ngêìn ngaåi traã lúâi: khöng àoåc baáo thò coá leä baâi giaãng laåi hay hún. - Vò sao ? Töi sûãng söët. - Thò àêëy, chuá cûá àoåc kyä ài. Nhaâ vùn gò maâ vö kyã luêåt àïën mûác taåi möåt àaåi höåi caã nûúác quan têm nhû thïë maâ laåi "khöng phên biïåt àûúåc luác naâo àang hoåp, luác naâo àang giaãi lao uöëng bia"... Röìi laåi coá caã öng nhaâ thú nöíi tiïëng naâo àoá maãi uöëng bia àïën mûác quïn caã bêìu cûã. Hoåc sinh cuãa chaáu maâ thïë cûá goåi laâ "múâi em ài chöî khaác". - Chaáu húi quaá quùæt röìi àêëy nghe. Àêy laâ nhaâ vùn chûá khöng phaãi hoåc sinh cuãa chaáu. Töi la chaáu. Khöng ngúâ chaáu vêîn caäi laåi. http://www.ebooks.vdcmedia.com NGUYÏÎNKHOA ÀÙNG 36 - Ai thò cuäng phaãi laâ ngûúâi coá vùn hoáa àaä chûá. Thöi, chaáu gûãi laåi baáo cho chuá. Chaáu khöng coá taâi taách taác giaã vaâ taác phêím ra laâm hai thûá biïåt lêåp àïí giaãng möåt caách vö tû àûúåc. Xin chuá cho chaáu àûúåc "muä ni che tai" àïí haânh nghïì... http://www.ebooks.vdcmedia.com CAÂI HOA VAÂO QUAÁ KHÛÁ 37 Súåi löng chên con ruöìi - Daåy hoåc àöi khi cuäng phaãi... xaåo öng aâ! - Bêåy! Töi caäi laåi. Öng baån töi haå gioång: - Thöi àûúåc, tin hay khöng, tuây öng. Nhûng phaãi nghe töi kïí laåi cêu chuyïån nhoã naây. - Öng cûá viïåc. - Ngaây àoá ài thûåc têåp sû phaåm, töi phaãi giaãng baâi Sinh vêåt lúáp 5: "Cêëu taåo kñnh hiïín vi". Höm êëûåy söë giaáo viïn, giaáo sinh àïën dûå àöng hún söë hoåc sinh cuãa lúáp. Gùåp trûúâng húåp naây, àïën giaáo viïn laäo luyïån cuäng coân run súå " lêëy gieã lau baãng... lau mùåt" nûäa laâ töi... lêìn àêìu bûúác lïn buåc giaãng. Àïí tùng phêìn hêëp dêîn, trûúác khi vaâo baâi, töi goåi möåt em hoåc sinh lïn "thay mùåt caã lúáp têån mùæt nhòn thêëy súåi löng chên con ruöìi" àaä àûúåc phoáng to gêëp trùm lêìn. Ma xui, quyã khiïën laâm sao, bûäa àoá töi àiïìu chónh maäi, vùån lïn vùån xuöëng chiïëc kñnh hoaâi maâ caái chên ruöìi vêîn khöng chõu hiïån ra trïn tiïu baãn. Töi bùæt àêìu mêët bònh tônh, möì höi toaát ra. Trong khi àoá haâng trùm con mùæt cûá àöí döìn vaâo hai baân tay àang bùæt àêìu run lïn cuãa töi. http://www.ebooks.vdcmedia.com NGUYÏÎNKHOA ÀÙNG 38 Biïët tñnh sao àêy? Tiïëp tuåc chónh kñnh thò mêët hïët caã tiïët hoåc maâ chûa chùæc àaä thaânh cöng. Coân noái thùèng ra laâ mònh chûa biïët àiïìu khiïín kñnh thò thaâ boã daåy coân hún ... May sao vûâa luác àoá laåi coá möåt tia saáng loáe lïn trong àêìu, khiïën töi noái àûúåc luön: - Naâo, múâi em! tiïëp: Em hoåc sinh àïën bïn chiïëc kñnh röìi nheo mùæt nhòn vaâo. Töi hoãi - Em àaä thêëy chûa, nhûäng súåi löng chên con ruöìi? àaáp: Töi "àaánh baåc" vúái cêu traã lúâi cuãa em. Phuác àûác sao,em àaä laåi - Daå, em thêëy röìi! Mûâng quaá töi "böìi" luön cêu nûäa: - Noá àen phaãi khöng? - Daå, àen! - To vaâ nhoån nhû löng con nhñm? - Daå, àuáng thïë! - Thöi àûúåc, em vïì chöî (töi thúã phaâo). Vêåy laâ em naây àaä thay mùåt caã lúáp têån mùæt nhòn thêëy súåi löng chên con ruöìi. Coá àûúåc àiïìu kyâ laå êëy laâ nhúâ möåt duång cuå goåi laâ kñnh hiïín vi . Höm nay thêìy seä giaãng cho caác em nghe vïì cêëu taåo cuãa caái kñnh àùåc biïåt êëy. Caách vaâo baâi ïm aái vaâ ngoåt xúát êëy àaä laâm caã lúáp haâo hûáng hùèn lïn. Baâi thûåc têåp cuãa töi àûúåc xïëp vaâo loaåi khaá. http://www.ebooks.vdcmedia.com CAÂI HOA VAÂO QUAÁ KHÛÁ 39 Chöìng laâ do mònh taåo nïn Nùm hoåc naây hai cö giaáo Lêm vaâ Bònh àûúåc vïì daåy chung möåt trûúâng vaâ söëng chung möåt phoâng. Möåt höm raãnh röîi hai cö têm sûå vúái nhau. Bònh kïí: - Tao quyïët àõnh "xuâ" anh chaâng röìi. Kyä sû gò maâ ùn mùåc löi thöi lïëch thïëch, noái nùng cöåc löëc, chaã biïët "ga lùng" phuå nûä laâ gò caã... Vò thïë maâ ... cùæt... cùæt, mùåc duâ loâng daå mònh cuäng àau nhû ... cùæt. - Coân tao thò... (Lêm thêìm thò) noái thêåt vúái maây, chûa coá ngûúâi yïu ngûúâi gheát gò àêu... Múái coá caái goåi laâ...tñn hiïåu traái tim thöi... Nïn tao khöng muöën kïí ra laâm gò. Bònh daäy naãy: - Khöng àûúåc, thïë laâ maây ùn gian röìi. Bùæt ngûúâi ta kïí bùçng àûúåc, àïën lûúåt mònh laåi àõnh chaåy laâng àêëy haã ? Lêm: - ûâ thò kïí. Ngûúâi êëy vúái tao chuã nhêåt naâo cuäng gùåp nhau úã thû viïån... Ngûúâi àêu maâ quyá hoáa thïë. Ngaây nghó, nhûäng thanh niïn khaác lao vaâo nhêåu nheåt, rong chúi, vêåy maâ chaâng cûá nhû moåc rïî úã caái baân bïn caånh cûãa söí êëy... Hïët àoåc laåi ghi cheáp... Tao ngöìi à öëi diïån caã thaáng trúâi maâ naâo anh chaâng coá theâm àïí yá àïën àêu... Bûåc quaá, möåt http://www.ebooks.vdcmedia.com NGUYÏÎNKHOA ÀÙNG 40 höm tao àaánh baåo buáng sang chöî anh chaâng möåt mêíu giêëy vo troân, viïët hai chûä: "Chaâo anh". Vêåy maâ chaâng cuäng chùèng theâm "buáng" trúã laåi, chó kheä móm cûúâi, röìi laåi cùæm cuái vaâo trang saách. Lêìn sau, thêëy caái aáo baão höå lao àöång dêìy cöåm cuãa chaâng coá möåt àûúâng may bõ tuöåt chó, tao liïìn "buáng" sang möåt lúâi múâi: "Anh gò úi, höm naâo raãnh laåi trûúâng PTCS...X... em khêu laåi aáo cho!". Àoá, tònh yïu cuãa tao chó coá thïë. Vûâa noái àïën àoá thò coá tiïëng chuöng reo ngoaâi cöíng. Lêm baão Bònh: "Ra ngoaâi xem ai àoá..." Bònh ra. Laát sau àaä thêëy quay trúã laåi, veã böëi röëi: - Tao nhòn qua khe cöíng, tûúãng ai laåi hoáa ra àuáng anh chaâng êëy... Tûâ khi chuyïín vïì trûúâng naây tao àaä giêëu biïåt àõa chó, vêåy maâ sao hùæn vêîn lêìn ra àûúåc. Àuáng laâ baám dai hún àóa... - Vêåy maây tñnh sao? Lêm hoãi. - Tao nhêët àõnh khöng cho vaâo! ... Àaä baão cùæt laâ cùæt maâ! - Khöng àûúåc, thïë thò bêët lõch sûå lùæm... Thöi, maây àïí tao, maây taåm vaâo nhaâ tùæm laánh mùåt möåt laát ài... Lêm ra múã cöíng. Cö troân xoe mùæt ngaåc nhiïn ... Tûúãng ai, laåi àuáng laâ anh chaâng cö thûúâng gùåp úã thû viïån... Àoaån tiïëp cuãa cêu chuyïån diïîn ra nhû thïë naâo chùæc caác baån cuäng àoaán ra àûúåc. Töi chó xin kïí thïm àoaån kïët: Cö giaáo Lêm kïët hön vúái anh chaâng kyä sû ham àoåc saách nhûng quêìn aáo luön luöåm thuöåm vaâ khöng biïët "ga lùng" phuå nûä êëy... Trong cuöåc söëng lûáa àöi àêìy haånh phuác cuãa mònh, cö giaáo Lêm khöng luác naâo quïn viïåc sùn soác chöìng kïí caã viïåc kheáo leáo nhùæc anh tûâng chi tiïët nhoã nhû noái nùng àûâng coá cöåc löëc quaá, khi ùn thò àûâng àûáng lïn trûúác moåi ngûúâi, ai àûa cho caái gò thò n húá caám ún... Coân Bònh, cö àaä lêëy àûúåc möåt ngûúâi àuáng nhû sûå mong muöën cuãa cö. Chó coá àiïìu möåt thaáng sau cö àaä biïët mònh lêìm to. Ngûúâi maâ http://www.ebooks.vdcmedia.com CAÂI HOA VAÂO QUAÁ KHÛÁ 41 cö tûúãng laâ trñ thûác êëy chó laâ keã giaã döëi àaä boã tiïìn ra mua caái bùçng giaã vaâ hiïån hùæn àang coá hai ngûúâi vúå, möåt söëng úã quï Nam Haâ, möåt úã Nha Trang chûa hïì ly dõ... http://www.ebooks.vdcmedia.com 42 NGUYÏÎNKHOA ÀÙNG Lúâi phï Chaâng laâ thêìy giaáo daåy mön "Giaáo hoåc phaáp" taåi möåt trûúâng sû phaåm. Naâng laâ giaáo viïn phöí thöng, ba thaáng heâ ài hoåc böí tuác nghiïåp vuå. Hoå vûâa laâ "thêìy troâ", vûâa laâ àöìng nghiïåp, baån beâ. Caã hai àïìu chûa vúå, chûa chöìng. Sau möåt thaáng hoåc, thêìy mïën troâ, troâ nhúá thêìy nhûng chaã ai daám böåc löå yá nghô. Cuäng tûâ àoá, buöíi hoåc naâo vùæng troâ thêìy cûá thêëy lúáp nhû tröëng vùæng hùèn ài. Buöíi hoåc saáng nay cuäng thïë... thêìy cûá bêng khuêng, ngêín ngú. May sao giúâ giaãi lao, möåt cö baån cuâng phoâng cuãa troâ àem àïën cho thêìy möåt laá àún xin pheáp nghó hoåc (vò thêìy coân laâ giaáo viïn chuã nhiïåm lúáp). Àoåc laá àún, thêìy vui, vò nöîi thùæc mùæc àûúåc giaãi toaã nhûng laåi buöìn vò lyá do troâ viïët trong àún: "Xin nghó möåt buöíi àïí giaãi quyïët viïåc riïng". Viïåc riïng laâ viïåc gò? Thêìy beân lêëy giêëy buát, cheáp nùæn noát möåt baâi thú vûâa nghô ra: Lúáp vùæng em möåt höm Maâ buöìn ài tröng thêëy Nhûäng doâng chûä mêët höìn Nùång àeâ lïn trang giêëy Àêu röìi, àöi mùæt êëy http://www.ebooks.vdcmedia.com CAÂI HOA VAÂO QUAÁ KHÛÁ 43 Nhòn"thêìy" qua keä tay Àêu röìi, àöi mùæt êëy Tûâng laâm thêìy àùæm say... Thöi àûúåc, em cûá nghó Nhûng mai phaãi àïën trûúâng Nïëu khöng, bònh haånh kiïím Àûâng traách "thêìy"... höíng thûúng... Viïët xong, thêìy cho vaâo phong bò daán kñn röìi laåi nhúâ cö baån thên cuãa troâ gûãi trúã laåi. Nhêån àûúåc "buát phï" cuãa thêìy khöng roä coá phaãi vò súå àiïím haånh kiïím bõ haå hay khöng, maâ ngay höm sau troâ àaä phaãi vöåi vaä àïën trûúâng... Mêëy thaáng sau thò "thêìy" biïën thaânh "anh". Coân troâ tuy vêîn laâ "em" nhûng nöåi dung thò àaä àöíi khaác. Caái sûå toã tònh cuãa thêìy vúái troâ noá cuäng khaác thûúâng, nïn thú àêëy chûá. http://www.ebooks.vdcmedia.com NGUYÏÎNKHOA ÀÙNG 44 Lúâi chaâo cao hún... tiïëng coâi! Mêëy ngaây nay àûúâng phöë Saâi Goân böîng rûåc lïn maâu trùæng, maâu xanh aáo quêìn àöìng phuåc cuãa nam nûä hoåc sinh caác trûúâng tham gia "chiïën dõch lêåp laåi trêåt tûå, an toaân giao thöng". Caác em àûáng thaânh haâng daâi doåc theo caác vaåch sún trùæng gêìn caác giao löå vúái muåc àñch "reân" cho moåi ngûúâi coá thoái quen àêåu xe àuáng vaåch quy àõnh. Saáng höm nay, àïën möåt ngaä tû, gùåp àeân àoã, töi dûâng xe laåi. Nhòn trûúác sau phaãi traái töi thêëy ai ai cuäng àïìu rùm rùæp chêëp haânh luêåt lïå. Vêåy maâ, giûäa luác àoá, chûúáng mùæt thay, coá möåt ngûúâi àaân öng chaåy chiïëc xe Dream tûâ phña sau cûá phoáng vûúåt lïn, ngang nhiïn àêåu ngoaâi vaåch sún, lêën sang phêìn àûúâng bïn kia. Lêåp tûác, tûâ möåt núi gêìn àêëy tiïëng coâi caãnh caáo nöíi lïn. Nhûng ngûúâi àaân öng vêîn cûá trú trú dûång hai chên chöëng möåt caách vûäng chùæc giûäa àûúâng. Em hoåc sinh thöíi coâi buöåc loâng phaãi bûúác túái. Khaách ài àûúâng chùm chuá theo doäi thaái àöå cuãa caã hai ngûúâi. Chúåt ai nêëy ngaåc nhiïn khi thêëy cêåu hoåc sinh cêìm coâi àang "rêìm rêåp" bûúác ài böîng dûâng phùæt laåi, miïång kheä cêët lïn tiïëng noái nho nhoã maâ nhûäng ngûúâi gêìn àêëy nghe àûúåc laâ tiïëng "chaâo thêìy". http://www.ebooks.vdcmedia.com CAÂI HOA VAÂO QUAÁ KHÛÁ 45 Vò ngûúâi thêìy "àaáng kñnh" kia quay lûng laåi nïn töi khöng coá àiïìu kiïån "chiïm ngûúäng dung nhan" cuãa öng luác naây. Chó thêëy ngay sau àoá, öng quay xe trúã lui röìi phoáng nhû bay vïì phña àoaån àûúâng öng múái ài qua. http://www.ebooks.vdcmedia.com NGUYÏÎNKHOA ÀÙNG 46 Thïë maâ cuäng lïn mùåt baáo Biïët töi ngaây trûúác laâ giaáo viïn daåy Toaán, chaáu ngoaåi töi, hoåc lúáp 3, àûa cho töi chêëm möåt baâi giaãi. Vûâa nhòn thêëy, maáu nghïì nghiïåp nöíi lïn, töi àaä phaát caáu, noái xùéng: - Ai baão chaáu laâm thïë naây? Chaáu töi khöng noái gò, chó tuãm tóm cûúâi, khiïën töi caâng giêån hún. Töi liïìn goåi vúå töi ra chûáng kiïën: - Àêy, baâ xem, chaáu baâ laâm Toaán àêy. Àúâi thuúã nhaâ ai: "8m x 20m = 26 cêy" bao giúâ ... Pheáp nhên àaä sai, àún võ laåi öng chùèng baâ chuöåc tûâ "meát" laåi thaânh ra "cêy". beá: Muöën laâm giaãm búát cún thõnh nöå trong töi, vúå töi xoa àêìu chaáu - Sao chaáu laåi laâm thïë? Bêët ngúâ chaáu töi tuãm tóm cûúâi röìi noái: - Daå, thûa öng baâ. Baâi naây khöng phaãi do chaáu laâm ra àêu aå, maâ laâ baâi àùng trïn baáo Thanh Niïn, söë ra ngaây 29-4-1995 àêëy aå. http://www.ebooks.vdcmedia.com CAÂI HOA VAÂO QUAÁ KHÛÁ 47 Hònh nhû àïí chuáng töi tin hún, chaáu àaä àûa ra túâ baáo êëy röìi múã àïën trang 8 chó cho töi xem. Àïën lûúåt töi, àïí moåi ngûúâi tin töi xin cho "phötö" laåi àïí gûãi àïën muåc "Cêu chuyïån sû phaåm" naây... Cûá "tröëng àaánh xuöi, keân thöíi ngûúåc" thïë naây bao giúâ con chaáu ta múái khaá lïn àûúåc.? http://www.ebooks.vdcmedia.com 48 NGUYÏÎNKHOA ÀÙNG Cêu chuyïån sû phaåm tiïëp theo Tiïëng àïë ... Noái chuyïån giûäa àaám àöng cuäng nhû àûáng trïn buåc giaãng, àiïìu quan troång haâng àêìu àöëi vúái diïîn giaãng, giaáo viïn laâ phaãi biïët "boã ngoaâi tai" nhûäng tiïëng noái àïë hay nhûäng lúâi nhùæc coá tñnh ... trïu àuâa cuãa nhûäng cûã toåa tinh nghõch. Nïëu khöng, rêët dïî bõ thêët baåi nhû trûúâng húåp sau àêy: Luác êëy, ngaânh giaáo duåc tónh K., töí chûác cuöåc thi "Nûä giaáo viïn thanh lõch". Cö giaáo M., àeåp ngûúâi, àeåp nïët àaä loåt qua mêëy voâng thi tuyïín. Bêy giúâ chó coân qua phêìn ûáng xûã nûäa laâ seä chiïëm àûúåc vûúng miïån cuöåc thi. Vêåy maâ nhûäng ngûúâi quen thên laåi hïët sûác lo lùæng cho cö... Búãi cö tuy thöng minh nhûng laåi hay mêët bònh tônh. Vaâo cuöåc, caã höåi trûúâng lùång ài vò chúâ àúåi. - Cö haäy cho biïët 5 àiïåu lyá trong dên ca Nam böå? Ai cuäng thúã phaâo, M. run run: - Nùm àiïåu lyá trong dên ca Nam böå laâ: Lyá qua cêìu, Lyá con saáo, Lyá cêy böng, Lyá giao duyïn, vaâ Lyá... Lyá... (M. àang ngêåp ngûâng thò bêët ngúâ tûâ àêu àoá úã haâng ghïë àêìu coá tiïëng nhùæc nho nhoã vaâ thïë laâ cö noái luön)... Daå, Lyá... Lyá... Thu Thaão nûäa aå! http://www.ebooks.vdcmedia.com CAÂI HOA VAÂO QUAÁ KHÛÁ 49 Caã höåi trûúâng lêåp tûác vöî tay cûúâi öì lïn, khiïën cho caã cö hoa hêåu Lyá Thu Thaão àûúåc Ban töí chûác múâi vïì laâm khaách danh dûå cuãa cuöåc thi cuäng khöng nñn àûúåc cûúâi. Bêëy giúâ M. múái biïët mònh lêìm. Nhûng àaä muöån. ra. Kïët quaã kyâ thi êëy àöëi vúái M. thïë naâo chùæc moåi ngûúâi cuäng àoaán Tai haåi thay möåt tiïëng noái àïë! http://www.ebooks.vdcmedia.com NGUYÏÎNKHOA ÀÙNG 50 Coá thïí khöng diïîn biïën xêëu nhû thïë Tûâ miïìn Têy Nam böå, cö giaáo H. viïët thû lïn toaâ soaån trònh baây möåt sûå viïåc vaâ hoãi: "Vïì giaáo duåc nhû vêåy coá sai phaåm gò khöng?" Cêu chuyïån nhû sau: Möåt cö giaáo úã phoâng bïn bõ mêët tiïìn. Súå nghi kyå àïën mònh, cö H. thêëy cêìn phaãi tiïëp tay truy tòm thuã phaåm. Trong söë hoåc sinh cö àïí yá thêëy möåt em gêìn àêy tiïu tiïìn rêët röång raäi. Cö liïìn baáo caáo vúái cö chuã nhiïåm àïën tiïën haânh àiïìu tra em hoåc sinh naây. Sau möåt lêìn gùåp riïng, em àaä khai: "Em khöng lêëy nhûng em cuãa em lêëy". (Em naây laâ hoåc sinh lúáp möåt úã gêìn àoá). Khöng tin àûúåc lúâi noái trïn, cö H. liïìn " têën cöng" thïm bùçng caách khùèng àõnh: " Cö tin laâ chñnh em lêëy", röìi: "Nïëu em cûá loâng voâng maäi cö seä noái vúái caác thêìy cö toaân trûúâng hoùåc chúã em lïn cöng an, em coá súå khöng?". Em hoåc sinh àaânh thuá nhêån vaâ cö H. àaä chúã em bùçng xe àaåp vïì nhaâ àïí lêëy laåi söë tiïìn trïn traã cho cö giaáo kia. Ai ngúâ, vûâa vïì àïën nhaâ, em àaä quay ngoùæt 180 àöå khi noái vúái cha meå em rùçng: "Do cö eáp quaá, con phaãi nhêån chûá con khöng lêëy söë tiïìn àoá". Thïë laâ ngay sau àoá cö H. bõ cha meå em hoåc sinh naây kiïån ngûúåc laåi vúái nhaâ trûúâng laâ "cö àaä hùm doåa chaáu vaâ vu khöëng cho ngûúâi võ thaânh niïn" röìi àoâi phaãi kyã luêåt cö. http://www.ebooks.vdcmedia.com CAÂI HOA VAÂO QUAÁ KHÛÁ 51 Do khöng xaác àõnh àûúåc viïåc laâm cuãa mònh àuáng hay sai nïn cö viïët thû vïì hoãi toaâ soaån. Töi may mùæn àûúåc àoåc laá thû naây vaâ thêëy: vïì mùåt phaáp lyá, do múái nghe coá möåt bïn nïn chûa traã lúâi cö H. ngay àûúåc. Nhûng vïì phûúng phaáp sû phaåm thò coá thïí noái ngay, cö laâm nhû thïë laâ chûa hay. Chûa hay laâ vò múái àiïìu tra cö àaä khùèng àõnh: "Cö tin laâ em lêëy" röìi hùm doaå: "chúã lïn cöng an". Chñnh vò chûa chñn muâi nïn em hoåc sinh kia múái coá haânh vi quay ngoùæt 180 àöå nhû thïë. Chuyïån naây laåi laâm töi nhúá àïën möåt chi tiïët trong böå tiïíu thuyïët "Nhûäng ngûúâi khöën khöí" cuãa vùn haâo Phaáp Victor Hugo. Laäo Jean Valjan sau khi tröën khoãi nhaâ tuâ khöí sai àïën taá tuác úã möåt tu viïån, öng ta àaä lêëy tröåm úã àêy möåt böå àeân quyá gia á vaâ bõ caãnh saát bùæt giûä. Öng ta bõ àûa vïì tu viïån àïí àöëi chûáng. Taåi àêy caác nhaâ tu haânh tuy rêët cùm phêîn trûúác haânh àöång cuãa Jean, vêåy maâ khi àûúåc hoãi àïën, hoå àaä àöìng thanh: "Böå àeân kia laâ do tu viïån ... tùång". Do cêu traã lúâi quay ngoùåt 180 àöå àêìy nhên àaåo naây àaä laâm cho Jean Valjan cuäng quay ngoùæt luön. Tûâ möåt tïn lûu manh nöíi tiïëng öng, àaä trúã thaânh möåt thõ trûúãng, möåt nhaâ tûâ thiïån nöíi tiïëng... Giaá cö giaáo H. vaâ caã cha meå cuãa em hoåc sinh kia coá àûúåc möåt cûã chó "àêìy tñnh sû phaåm" nhû trïn, biïët àêu sûå viïåc laåi chaã dêîn àïën möåt kïët quaã khaác. http://www.ebooks.vdcmedia.com NGUYÏÎNKHOA ÀÙNG 52 Nûúác mùæt cuãa noá àêëy Cuöëi nùm hoåc, thi cûã xong, ngúä baâi vúã xong xuöi, con caái seä àúä dêìn àöi chuát àïí buâ laåi nhûäng ngaây thaáng ngûúåc xuöi têët taã nuöi con. Vêåy maâ mêëy höm nay xem ra caã hai àûáa con baâ, möåt trai, möåt gaái, àûáa àaåi hoåc, àûáa lúáp 12 laåi cûá buâ àêìu àoåc àoåc, viïët viïët caái gò àoá, baâ khöng hiïíu nöíi. Àaä vêåy, saáng nay baâ coân thêëy con Hoaâ cûá vûâa àoåc vûâa khoác sûúát mûúát. Bûåc quaá, baâ múái hoãi: - Laâm gò maâ khöng àúä àêìn meå möåt chuát húã con? Nhaâ cûãa, sên sûúáng cûá ngúåp caã lïn àïën têån mùæt röìi. Con Hoâa chòa ra möåt àöëng söí: - Bêån viïët lûu buát. Àêy meå xem, mêëy chuåc quyïín boån chuáng àûa maâ àûáa naâo cuäng àoâi lêëy ngay. Nghe tiïëng "buát" nghô laâ liïn quan àïën hoåc haânh, baâ im nhûng baâ vêîn coân tûác vò chuyïån noá khoác. - Nhûng taåi sao maây phaãi khoác? Naâo tao àaä chïët àêu. Con Hoâa ngheån ngaâo chó tay vaâo möåt trang söí: http://www.ebooks.vdcmedia.com CAÂI HOA VAÂO QUAÁ KHÛÁ 53 - Àêy meå xem, khöng khoác sao àûúåc khi möåt anh baån cuãa con, nhúá con, súå cuöåc chia tay sùæp xaãy ra, àaä chaãy nûúác mùæt àêìm àòa, nhoeâ nhoeåt caã trang giêëy thïë naây? Hu... hu... Súå con khoác giaâ, baâ chaåy xuöëng nhaâ dûúái àïí xem thùçng Kiïn, anh noá, coá nhû thïë khöng? Àïën núi baâ giêåt mònh thêëy trïn baân hoåc cuãa noá cuäng möåt chöìng àêìy nhûäng söí laâ söí. Chó coá caái khaác laâ luác naäy con Hoaâ thò khoác coân bêy giúâ thùçng Kiïn laåi cûúâi tuãm tóm. Vûâa cûúâi noá vûâa duâng caái caán baân chaãi àaánh rùng nhuáng vaâo cöëc nûúác bïn caånh röìi chêëm chêëm vaâo trang söí. - Laâm gò vêåy Kiïn? Baâ quaát lïn. Kiïn vöåi gêëp söí laåi. Baâ giùçng lêëy quyïín söí vaâ múã ra. Trúâi úi, thò ra "nûúác mùæt" cuãa noá àêëy. Noá laåi àaánh lûâa con nhoã naâo àoá nhû àûáa naâo àoá àaä àaánh lûâa con Hoaâ àêy. - Lûu buát úi laâ lûu buát. Caác thêìy cö giaáo, coá biïët chuyïån naây khöng? http://www.ebooks.vdcmedia.com NGUYÏÎNKHOA ÀÙNG 54 Vùn... thõ trûúâng, caác em àûâng chêëp Trong giúâ Vùn, möåt em nûä sinh lúáp 12 thùæc mùæc: - Thûa cö, coá phaãi cö vêîn noái vúái chuáng em: Viïët vùn, viïët baáo, laâm thú, duâ chó möåt cêu thöi cuäng phaãi nhùçm möåt muåc àñch: laâm ngûúâi ta yïu, gheát, vui, buöìn hay hoåc àûúåc möåt àiïìu gò àoá? Cö giaáo: - Àuáng thïë! - Vêåy maâ thûa cö, coá möåt mêíu tin àùng trïn baáo VDT söë ra ngaây 12-5-1995 àaä viïët thïë naây: "Khi àûúåc múâi àoáng phim "Giûäa doâng", Ngoåc Hiïåp àûúåc quyïìn choån diïîn viïn nam àoáng vai chöìng cuãa mònh. Ngoåc Hiï åp àaä tûâ chöëi Lï Tuêën Anh maâ choån Thanh Hiïìn, möåt diïîn viïn treã múái 23 tuöíi. Khi phaãi àoáng caãnh chung giûúâng öm êëp, Thanh Hiïìn run quaá cûá luöëng cuöëng. Ngoåc Hiïåp beân baão: "Haäy yïu nhiïìu ài húäi chuá em...". Vêåy àoaån vùn trïn nhùçm muåc àñch gò, thûa cö? - Khuyïn trai gaái nïn yïu súám, yïu nhiïìu, yïu ba lùng nhùng... laâ muåc àñch cuãa baâi baáo vaâ cuãa cö ... Ngoåc Hiïåp, nïëu àuáng nhû lúâi taác giaã àaä viïët. Nhûng àêy laâ... vùn thõ trûúâng, caác em àûâng chêëp. Coân vùn... nhaâ trûúâng, nïëu viïët nhû thïë dûát khoaát cö seä cho àiïím...0. http://www.ebooks.vdcmedia.com CAÂI HOA VAÂO QUAÁ KHÛÁ 55 Muâa heâ trong muâa... Haå Töi ngöìi chúâ sûãa xe úã goác àûúâng, chûáng kiïën mêíu chuyïån vui vui giûäa hai öng chaáu ngûúâi thúå sûãa xe. Thùçng chaáu, khoaãng 12, 13 tuöíi, aáo trùæng, quêìn xanh, khùn quaâng àoã thùæm trïn vai, tûâ trûúâng vïì, húán húã àïën ngöìi bïn öng, röëi rñt khoe: - Chaáu àûúåc lïn lúáp 7 röìi öng aå! Öng nhòn chaáu: - Vêåy laâ chaáu vûâa ài dûå lïî bïë giaãng ? - Daå, vêng aå... Öng toã veã rêët vui röìi mú maâng àoåc laåi baâi thú maâ hònh nhû öng àaä thuöåc loâng tûâ höìi beá. Sung sûúáng quaá giúâ cuöëi cuâng àaä hïët Bêìy chim non húán húã ruã nhau vïì Chñn mûúi ngaây nhaãy nhoát úã àöìng quï Öi têët caã muâa xuên trong muâa haå... http://www.ebooks.vdcmedia.com NGUYÏÎNKHOA ÀÙNG 56 Thêëy chaáu buöìn buöìn, öng hoãi laåi: - Chaáu khöng caãm thêëy sung sûúáng nhû em hoåc troâ trong baâi thú öng vûâa àoåc sao? röìi... - Khöng, öng aå... Vò ngaây kia cö giaáo bùæt chaáu phaãi ài hoåc heâ - Chaáu nghó coá àûúåc khöng ? Thùçng chaáu lùæc àêìu : - Nghó, coá maâ chïët. Cö giaáo daåy trûúác nhûäng baâi hoåc sang nùm, khöng hoåc thò laâm sao theo kõp àaám baån àûúåc... Vúái laåi, cö thuâ cho àiïím keám thò sao ? Öng thúã daâi: - Vêåy laâ chaáu khöí hún öng daåo trûúác röìi... Baâi thú trïn bêy giúâ phaãi àöíi laåi, "Öoäi, têët caã muâa heâ... trong muâa haå". Muâa heâ àaä noáng laåi giam haäm nhau trong phoâng thò àuáng laâ thïm möåt muâa haå... nûaä röìi... Töi cheáp laåi cêu chuyïån nhoã naây xin gûãi caác thêìy cö. http://www.ebooks.vdcmedia.com CAÂI HOA VAÂO QUAÁ KHÛÁ 57 Nïëu khöng coá laá thû cuãa toâa soaån Lêu nay àoåc chuyïn muåc "35 nùm baáo GD vaâ TÀ " töi thêëy nhiïìu baån viïët vïì nhûäng kyã niïåm vui vúái túâ baáo. Nay töi xin àûúåc goáp vaâo möåt chuyïån buöìn. Buöìn nhûng bêy giúâ nghô laåi laåi thêëy vui. Vò thûåc ra ngûúâi ta chó coá àûúåc nhûäng niïìm vui sau khi àaä nïëm traãi nhûäng nöîi buöìn. Ngaây êëy, sau Tïët Bñnh Ngo uâ(1966) vaâi tuêìn, möåt thêìy giaáo daåy böí tuác vùn hoáa cho töi biïët àöìng nghiïåp cuãa öng coá nhûäng ngûúâi chó "chuyïn ... chúi" (caách goåi móa mai möåt söëaâ caán böå laâm cöng taác chuyïn traách böí tuác vùn hoáa ngaây àoá), hoåc viïn chaã vêån àöång àûúåc mêëy ngûúâi , vêåy maâ àïën kyâ thi vêîn àuã con söë baâi nöåp. Hoãi ra múái biïët caác "böë" naây àaä laâm "xiïëc" bùçng caách vêån àöång caác em hoåc sinh vaâo thi... höå. Öng giaáo naây tûác quaá nïn coá nhúâ töi viïët giuáp möåt baâi thú àaã kñch àïí öng àùng lïn baáo tûúâng. Thêëy "coá vêën àïì" töi liïìn laâm ngay möåt baâi thú nhan àïì:"Chûúác quyã mûu thêìn". Öng muöën khoe khoang vúái quyá phoâng Kyâ thi böí tuác, hoåc viïn àöng Hoåc sinh "ba, böën" öng caân hïët Bùæt chuáng ra àònh thi höå öng http://www.ebooks.vdcmedia.com NGUYÏÎNKHOA ÀÙNG 58 Ruã ró öng thêìm baão caác em Ài thi àïí khuêëy phong traâo lïn Caác em thú beá naâo àêu biïët "Chûúác quyã mûu thêìn" àïí döëi trïn. Vò thïë baâi thi cuãa caác em Lúáp trûúâng töí nhoám roä tûâng tïn Khiïën öng àêìu giêëu maâ àuöi húã Phêën trùæng lau röìi, löå baãng àen. Laâm xong, àûúåc öng baån khuyïën khñch, töi liïìn cheáp thïm möåt baãn gûãi lïn baáo NGÛÚÂâI GIAÁáO VIÏN NHÊN DÊN. Ba tuêìn sau, ngaây 24-3-1966, töi vui mûâng hïët noái khi thêëy baáo àùng baâi thú trïn nhûng àöìng thúâi cuäng giêåt thoát ngûúâi khi dûúái tïn töi, baáo laåi coân thïm àõa chó: "Trûúâng cêëp II, Quyânh Vên, Quyânh Cöi, Thaái Bònh". Thïë laâ chïët töi röìi. Tûâ àoá töi cûá núm núáp chúâ àúåi möåt àiïìu gò àoá seä xaãy ra ... Vaâ quaã àuáng nhû thïë. Möåt höm, sau mêëy ngaây vùæng nhaâ sang huyïån khaác dûå höåi nghõ chuyïn àïì, töi vûâa vïì àïën cöíng trûúâng àaä thêëy vúå töi bïë àûáa con nhoã chaåy ra àoán, veã mùåt khöng bònh thûúâng. Vúå töi àûa ra möåt xêëp nhûäng túâ giêëy nho nhoã : - Anh lïn Phoâng ngay! Vûâa qua ngaây naâo Phoâng cuäng cho ngûúâi mang giêëy xuöëng "troác naä" anh àêëy! - Chuyïån gò vêåy ? Töi höìi höåp hoãi laåi : - Chuyïån baâi thú chûá coân chuyïån gò nûäa! Töi vöåi vaä àaåp xe lïn phoâng ngay. Taåi àêy, liïn tiïëp mêëy ngaây liïìn töi phaãi ngöìi möåt chöî àïí viïët kiïím thaão vïì haânh vi "Böi nhoå http://www.ebooks.vdcmedia.com CAÂI HOA VAÂO QUAÁ KHÛÁ 59 phong traâo BTVH cuãa huyïån". Sau àoá laâ möåt buöíi hoåp phï phaán töi. Baâ trûúãng phoâng noái: - Àöìng chñ laâm nhuåc caã huyïån naây. Vûâa qua khi töi thay mùåt caán böå vaâ nhên dên huyïån nhaâ lïn lônh bùçng khen vïì thaânh tñch" Hoaân thaânh kïë hoaåch 5 nùm BTVH" cûá bõ ngûúâi ta lêëy thú cuãa àöìng chñ ra chêm choåc vaâ nhòn bùçng con mùæt khaác... Baâ chûa noái xong, öng phuå traách vùn xaä àaä chen vaâo: - Àöìng chñ viïët thïë, thûã hoãi àöìng baâo miïìn Nam àoåc seä nghô gò vïì miïìn Bùæc tûúi àeåp cuãa chuáng ta. Röìi caã thïë giúái àoåc seä nghô gò vïì dên töåc Viïåt Nam anh huâng... Toaân böå sûå viïåc naây ngaây àoá töi coá viïët thû baáo vïì Toaâ soaån. Mêëy ngaây sau, àang trong têm traång lo êu, chaán chûúâng thò töi nhêån àûúåc thû cuãa anh Lûúng Gia Ninh tûâ 14 Lï Trûåc (Haâ Nöåi) gûãi vïì. Trong thû coá cêu töi coân nhúá àïën têån bêy giúâ: "Cûá yïn têm. Chuáng ta cuâng chõu traách nhiïåm vïì baâi thú êëy!". Àuáng laâ chïët àuöëi vúá àûúåc coåc. Nïëu khöng, khöng biïët töi seä söëng ra sao trong nhûäng ngaây àoá. Nïëu khöng, àïí àêu cho hïët hoåc... "giaã" Ö chaáu gaái àang ngöìi uöëng nûúác vúái töi thò tûâ xa möåt cêåu thanh niïn húát haãi chaåy laåi: - Em kiïëm chõ muöën chïët. Chaáu töi cûúâi xoâa: - Xin löîi, chõ khöng nghô em kiïëm chõ vaâo giúâ naây. Sao, thaânh cöng röìi phaãi khöng? Cêåu thanh niïn keáo ghïë ngöìi gêìn laåi röìi noái nhoã nhûng cuäng àuã àïí töi nghe thêëy. - Daå... röìi. Nhûng hùæn giao heån chõ phaãi àûa trûúác 2 chó, coân 3 chó hùæn lêëy sau khi àaä coá kïët quaã... Em baão àaãm vúái chõ laâ ngon laânh aâ. Cêåu naây laâ sinh viïn Baách Khoa, hoåc siïu têët caã caác mön. http://www.ebooks.vdcmedia.com NGUYÏÎNKHOA ÀÙNG 60 - Ö kï. - Ö kï. Cêåu thanh niïn ài röìi, möåt laát laåi quay laåi. - Chõ phaãi àûa hïët baãn sao höì sú thi cûã cho em. Nhêët laâ caái theã hoåc sinh êëy. Coân laåi hai ngûúâi, töi hoãi chaáu: - Phi vuå gò vêåy? Khöng tiïån giêëu tö i, chaáu cûúâi: -Em trai bïn chöìng chaáu thi vaâo Àaåi hoåc taåi chûác muöën nhúâ chaáu kiïëm cho ngûúâi thi... mûúán. Trúâi úi, àaä coá dõch vuå laâm... vúå mûúán, röìi àeã con... mûúán röìi, bêy giúâ laåi àïën thi... mûúán nûäa. Kinh tïë thõ trûúâng thêåt thiïn biïën vaån hoaá. Mong sao chuyïån trïn chó laâ caá biïåt. Nïëu khöng, nûúác ta àïí àêu cho hïët hoåc... "giaã"? http://www.ebooks.vdcmedia.com CAÂI HOA VAÂO QUAÁ KHÛÁ 61 Vò sao tröëng trûúâng khöng àaánh àûúåc Baâ xaä töi daåy lúáp phöí cêåp ban àïm. Töëi nay, àoaán luác naây baâ àaä daåy xong hai tiïët cuãa mònh, töi àem xe àïën àoán. Àïën núi, thêëy lúáp naâo lúáp êëy àeân àoám saáng choang, im phùng phùæc, ngúä chûa àïën luác giaãi lao nïn töi laåi quay ra àïí chúâ... tiïëng tröëng. Nhûng röìi chúâ maäi, chúâ maäi maâ chùèng thêëy àöång tônh gò. Söët ruöåt quaá, töi múái phoáng vaâo trûúâng xem sao. Ai ngúâ vúå töi cuäng àang àûáng chúâ töi: - Sao àïën chêåm vêåy? - Thò coân chúâ... - Chúâ gò? - Chúâ tröëng baáo giaãi lao... Vúå töi phaá lïn cûúâi: - Öng quan liïu quaá... Nhûäng lúáp nhû thïë naây coá ai daám àaánh tröëng ra chúi àêu. - Sao vêåy? sao? - Àïí chuáng noá ra, röìi döng luön, khöng theâm trúã laåi lúáp nûäa chûá http://www.ebooks.vdcmedia.com NGUYÏÎNKHOA ÀÙNG 62 - Vêåy laâ cûá... - Thêìy noå tiïëp àïën cö kia. Thêìy cö tûå canh giúâ maâ lùèng lùång "chiïëm lônh trêån àõa". Nghô maâ thûúng cho caác thêìy caác cö. Khöng thïë thò khöng coá hoåc troâ, khöng coá phong traâo... Caác em hoåc sinh naây àuáng laâ nhûäng "cêåu êëm cö chiïu" kiïíu múái. Àïën lúáp muöën hoåc thò hoåc, muöën nghó thò nghó. Ngöìi trong lúáp mêët trêåt tûå nhû quyã sûá, vêåy hïî maâ thêìy cö naâo nghiïm khùæc, bùæt vaâo khuön pheáp laâ laâm "reo", àoâi "thay bùçng thêìy khaác" vò thêìy "giaãng khoá hiïíu lùæm". Àêy laâ àiïìu maâ caác nhaâ quaãn lyá giaáo duåc, nhêët laâ nhûäng ngûúâi phuå traách maãng giaáo duåc phöí cêåp cêìn quan têm túái. Sao töi núä laâm thïë noái: Öng baån haâng xoám vöën laâ nhaâ giaáo vïì hûu traã laåi töi túâ baáo röìi - Thêëy ghï. Vûâa nöíi da gaâ, vûâa höëi hêån. Töi ngêín ngûúâi: - Sao vêåy? - Àêy, baáo àêy, töi àoåc öng nghe nheá: "Cha töi cûåc kyâ nghiïm khùæc vúái con caái. Coá lêìn chuêín bõ ngaây mai lïn àûúâng ài thi hoåc sinh gioãi, do tuöíi treã ham vui, töi vïì nhaâ quaá khuya, cha töi phaåt töi khoaãng 300 roi tre. Khùæp ngûúâi töi tûáa maáu, töi phaãi nùçm liïåt giûúâng suöët caã tuêìn. Coá leä nhúâ vêåy maâ anh em chuáng töi ngaây nay múái nïn ngûúâi...". Töi súãn da gaâ vò nghô àïën 300 lùçn roi tre quêët lïn möåt cú thïí non núát àïën tûáa maáu phaãi nùçm liïåt giûúâng caã tuêìn lïî maâ öng böë vöën laâ nhaâ giaáo, hiïåu trûúãng möåt trûúâng cêëp 3, möåt nhaâ sû phaåm àûúåc coi laâ mêîu mûåc àaä daânh cho àûáa con cuãa mònh. Coân cêu noái cuãa anh con trai: "Nhúâ vêåy maâ anh em töi nïn ngûúâi" laåi laâm töi... höëi hêån. Caã àúâi töi khöng àaánh con bao giúâ, khöng biïët coá phaãyãi vò thïë maâ àûáa con trai bûúáng bónh cuãa töi chó truáng giaãi ba trong kyâ thi quöëc tïë, nïëu töi http://www.ebooks.vdcmedia.com CAÂI HOA VAÂO QUAÁ KHÛÁ 63 duâng phûúng phaáp "300 roi tre" kia chùæc chùæn chaáu phaãi nhêët thïë giúái röìi... - Thò àêëy, coân àûáa uát àoá, öng aáp duång ài cho noá thaânh... baác hoåc. Öng yïn têm, chuáng noá khöng thïí goåi caãnh saát àïën can thiïåp nhû bïn Têy, bïn Myä àûúåc àêu maâ lo. Töi noái choåc. Öng baån töi sa sêìm mùåt: - Noái vêåy thöi, chûá sao töi núä laâm thïë. "Hoåc heâ" Anh Khûúng àïën nhaâ, khoe vúái töi: - Chaáu baán caái nhaâ cuä vaâ mua àöíi möåt chiïëc khaác röìi chuá aå. Söë tiïìn dû ra chaáu duâng mua möåt chiïëc xe ben àïí chúã thuï àêët àaá kiïëm tiïìn nuöi con caái ùn hoåc. Khûúng chó tay vaâo cêåu con trai khoaãng 14,15 tuöíi: - Heâ naây, böë laái, con laâm lú. - Anh khöng àïí chaáu hoåc haânh, ön têåp gò nûäa aâ? Khûúng cûúâi: - Coá chûá. Nhûng maâ laâ hoåc "trûúâng àúâi". ñt lêu sau, gùåp laåi cha con anh Khûúng, töi hoãi: - Naâo, chaáu hoåc àûúåc gò röìi? Khûúng baão con: - Con noái ài. Thùçng beá khoanh tay, noái hïåt nhû traã lúâi thêìy trong lúáp: - Thûa öng. Chaáu hoåc àûúåc nhiïìu àiïìu maâ nhaâ trûúâng khöng bao giúâ daåy chaáu caã aå. Vñ duå, möîi khi gùåp ngûúâi thöíi coâi bùæt xe dûâng laåi, chaáu chó viïåc cho 10 ngaân àöìng vaâo túâ giêëy gêëp kñn laåi, àùåt vaâo tay hoå, laâ xe chaáu cûá viïåc chaåy qua. http://www.ebooks.vdcmedia.com NGUYÏÎNKHOA ÀÙNG 64 Nghe xong töi cûá bùn khoùn: - Duâ chuyïån trïn laâ caá biïåt nhûng àïí caác chaáu "biïët súám" nhû thïë liïåu coá phaãn sû phaåm khöng? Em chûa tûâng viïët nhûäng chûä naâo nhû thïë Vûâa thoaáng thêëy baâ Haãi, chuã saåp vaãi úã chúå nhaâ löìng, thêëp thoaáng ngoaâi cöíng, cö giaáo Lan àaä lo lo trong buång. "Baâ êëy laåi àïën àoâi tiïìn mònh àêy". Vò thïë, khi baâ Haãi vûâa ngöìi xuöëng ghïë, Lan àaä noái ngay: - Xin chõ cho em khêët thïm ñt ngaây nûäa, con heo nhaâ em höm qua böîng dûng lùn àuâng ra chïët. Khöí, àaä bõ àêëm laåi coân bõ àaåp. Baâ Haãi cûúâi xúãi lúãi: - Khöí, töi coá laâ khaách núå àêu maâ cö noái thïë. Söë àoá, cö cûá giûä lêëy, bao giúâ coá àûa laåi töi cuäng àûúåc. Coân höm nay, töi àïën àêy laâ nhúâ cö möåt viïåc. Coá phaãi chaáu Phoáng vêîn thûúâng àïën nhaâ cö chúi khöng? - Coá àêëy... Nhûng maâ chõ hoãi chaáu naâo? Hoåc sinh thûúâng àïën nhaâ em coá nhûäng hai chaáu tïn Phoáng. Möåt chaáu laâ con öng Hai àaåp xñch lö, möåt chaáu laâ con öng Ba... - Öng Ba, chuã tõch thõ xaä phaãi khöng cö? Baâ Haãi cûúáp lúâi. - Daå, vêng. Nhûng chõ hoãi àïí laâm gò vêåy? Baâ Haãi haå gioång: - Chaã laâ, khu nhaâ löìng chúå àang bõ sùæp xïëp phên lö laåi. Lêìn naây chõ muöën àöíi saåp haâng ra phña ngoaâi bòa, chûá úã tñt têån cuâng nhû lêu nay haâng hoaá ïë êím quaá. Chõ muöën nhúâ em noái giuáp vúái öng Ba möåt tiïëng. Em noái laâ àûúåc ngay aâ. Vò chõ nghe noái chaáu Phoáng noá quyá cö giaáo lùæm vaâ do àoá öng Ba cuäng rêët nïí vò cö... Cö Lan ngêìn ngûâ: - Em thêëy khoá quaá chõ aâ. Vúå chöìng öng Ba quaã laâ coá quyá mïën em thêåt, nhûng chaã leä,,, http://www.ebooks.vdcmedia.com CAÂI HOA VAÂO QUAÁ KHÛÁ 65 Baâ Haãi söi nöíi: - Chaã leä caái gò. Em chó cêìn viïët cho öíng mêëy chûä giúái thiïåu chõ laâ chöî thên thñch vúái em, rùçng chõ cêìn öng giuáp àúä cho möåt lö haâng thêåt tiïån... Àoá, em chó cêìn viïët thïë, coân moåi sûå àïí chõ lo. Röìi chõ seä xoáa hïët söë núå cho em. Cö Lan thúã daâi: - Noái thêåt, xûa nay em chó quen viïët thû cho öng baâ Ba àïí trao àöíi viïåc hoåc haânh cuãa chaáu Phoáng, chûá em chûa tûâng viïët möåt chûä naâo nhû thïë caã. Mong chõ thöng caãm cho em. Coân söë tiïìn cuãa chõ, em xin hûáa, tuêìn sau seä tòm caách àïí gûãi laåi chõ. - Tuyâ cö. Baâ Haãi xõu mùåt xuöëng röìi cêìm noán vöåi vaä ra vïì... Trûúâng thi bõ têën cöng Nhên chuyïën ài nghó úã Àaâ Laåt, gùåp töi, mêëy cö giaáo tónh K. höëi thuác röëi rñt: - Vïì ngay quï chuáng em maâ laâm caái phoáng sûå! - Gò vêåy? - Vuå kyâ thi töët nghiïåp Böí tuác vùn hoaá! Ghï lùæm, àïën baáo tónh nhaâ coân phaãi lïn tiïëng nûäa laâ... Töi hoãi. Hoáa ra... Do biïët àêy laâ kyâ thi cuöëi cuâng cuãa chûúng trònh cuä (tûâ sang nùm seä hoåc vaâ thi theo chûúng trònh múái) nïn caác thñ sinh cuâng gia àònh vaâ cú quan cuãa hoå àaä "àöång viïn töíng lûåc" söëng chïët cho sûå thùæng lúåi cuãa kyâ thi naây. Vò thïë khöng biïët bùçng caách naâo, àïì thi vûâa àûúåc àoåc lïn thò ñt phuát sau, taåi caác tuå àiïím photocoppi trong thõ xaä àaä àöng ngheåt ngûúâi, àïën "sao y" vaâ "nhên röång" caác baâi giaãi. Söë khaách haâng naây àaä laâm tùæc ngheän giao thöng caã tiïëng àöìng höì. Sau khi coá àêìy àuã "vuä khñ" trong tay röìi, caác lûåc lûúång "chi viïån" kia liïìn túái têëp têën cöng vaâo "trêån àõa" trûúâng thi. Coá ngûúâi boã tiïìn ra àïí mua caã cêy thang tre duâng cho viïåc... treâo tûúâng. Coá ngûúâi treâo lïn http://www.ebooks.vdcmedia.com NGUYÏÎNKHOA ÀÙNG 66 cêy buåm tay vaâo miïång kïu lúán: "Anh An, anh Têm úi... Xin ài tiïíu ngay ài... Coá ngûúâi cêìn gùåp...". Treã con rao ñ úái: "Mûúâi ngaân möåt baâi giaãi Toaán àêy... mua mau keão hïët...". Bûác tûúâng raâo chùån giûäa trûúâng thi vúái àûúâng phöë àöng kñn ngûúâi bu baám. Tûâng àúåt neám baâi vaâo sên raâo raâo nhû laá ruång trong cún giöng. Cöng an vaâ ngûúâi baão vïå phaãi duâng thanh göî àïí gaåt gom laåi thaânh àöëng. Nhûng hïët àúåt naây thò àúåt khaác laåi mûa túái! Nghe xong chuyïån, töi ruâng mònh röìi ngêín ngú tûå hoãi: - Ài thi àûúåc gaâ baâi kyä caâng thïë kia, chaã traách àêåu xong, lïn laâm caán böå... lúán, lúä coá ra toâa, miïång cûá leo leão: "Töi hoåc haânh ñt. Baão kyá laâ töi kyá aâ. Àêu coá biïët thiïåt haåi lúán cho Nhaâ nûúác nhû thïë!". Noá quïn hïët lúâi thêìy daåy ngaây xûa röìi Öng êëy gêìn àêy böîng vuåt lïn thaânh "ngöi sao" (êëy laâ theo caái löëi thöíi lïn têån mêy xanh cuãa mêëy öng nhaâ baáo) trïn nïìn trúâi àiïån aãnh nûúác nhaâ. Àiïìu êëy, öng biïët tûâ lêu röìi. Nhûng chuyïån cö êëy chñnh laâ con beá Teâo, Buâi Thõ Teâo, hoåc sinh lúáp 5, öëm o, gêìy coâm cuãa öng ngaây trûúác, úã caái thõ trêën heão laánh êëy, thuá thêåt maäi gêìn àêy öng múái hay. (Cuäng taåi öng lûúâi à oåc baáo, chûá ngaây nay, bao chöî kñn àaáo cuãa diïîn viïn, àêu coá hiïëm ngoâi buát thoåc maåch). Öng giaáo tûâng coá vinh dûå laâ thêìy daåy cuãa "ngöi sao" êëy, may mùæn sao vûâa qua laåi coá dõp trúã laåi thõ trêën êëy. Cöng viïåc àêìu tiïn, öng nghô laâ phaãi àïën têån nhaâ àïí chia vui vúái gia àònh "ngöi sao" kia, mùåc duâ öng biïët luác naây cö àang söëng úã möåt thaânh phöë lúán. Caãnh cuä ngûúâi xûa nguâi nguâi thûác dêåy trong öng. Àêy laâ caái giïëng àêìu ngoä. Con beá Teâo 8,9 tuöíi, ngöìi tùæm àaä biïët keáo quêìn che kñn ngûåc... Öng coân nhúá, ngaây êëy, thêëy öng khen beá Teâo, ñt tuöíi maâ àaä rêët yá tûá, öng böë Teâo àaä caãi chñnh ngay: "Cöng lao cuãa thêìy àoá. Chaáu noá baão thêìy daåy kyä lûúäng lùæm, tûâ nïët ùn, nïët úã...". Öng bûúác vaâo nhaâ. Böë cö beá nùm naâo ra tiïëp. Vêîn coân nguyïn veã thêåt thaâ ngaây trûúác, tuy khuön mùåt coá giaâ ài ñt nhiïìu. - Töi àïën chuác mûâng gia àònh... àaä saãn sinh ra möåt ngöi sao... http://www.ebooks.vdcmedia.com CAÂI HOA VAÂO QUAÁ KHÛÁ 67 Öng chûa noái hïët cêu àaä bõ öng chuã nhaâ giú tay cùæt n gang: - Xin löîi, thêìy noái thêåt hay noái àuâa... Öng giaá o ngú ngaá c : - Ú... ú... töi noái laâ noái thêåt... Em Teâo nhaâ ta rêët gioãi... Chuã nhaâ cûúâi maâ nhû mïëu: - Vêng, thêìy noái thêåt thò töi cuäng xin àaáp thêåt... Con Teâo nhaâ töi coá gioãi... nhûng maâ gioãi... thöi, xin löîi thêìy, noái ra nhuåc nhaä lùæm thêìy úi... Biïët laâ vö yá àuång vaâo chöî sêu kñn cuãa gia àònh, öng giaáo khöng daám noái thïm. Nhûng öng chuã nhaâ vêîn chûa chõu dûâng laåi: - Thêìy úi, noá ài laâm caái nghïì naây theo ngûúâi ta, noá quïn hïët lúâi thêìy daåy ngaây xûa röìi nïn bêy giúâ húi tñ laâ noá hön hñt. Töi giaâ, hai thûá toác trïn àêìu röìi maâ thêåt tònh àïën giúâ naây, töi chûa tûâng thêëy ngûúâi Viïåt Nam ta hön nhau cöng khai bao giúâ. Vêåy maâ noá laâm thïë àoá. Röìi noá cúãi àöì, àûúåc goåi hoa myä laâ "khoaã thên". Trúâi úi, coá laâ giöëng suác vêåt thò öng böë múái coá gan ngöìi xem con gaái mònh úã trêìn, úã truöìng. Maâ cúãi úã àêu khöng cúãi, laåi tö hö trïn maân aãnh röång úã ngay caái raåp àêìu heãm kia laâm boån treã con ài qua thónh thoaãng laåi gaâo lïn: "Öng Nùm úi, ra maâ xem con gaái öng "truöíng cúâi" kòa...". Nhuåc nhaä lùæm thêìy úi, thêìy coá thûúng töi xin thêìy tiïëp tuåc baão ban noá... Öng chuã nhaâ ngheån ngaâo nhû muöën khoác. Öng g iaáo àûáng lïn, àaânh noái lúâi sau cuâng: - Xin öng yïn têm. Gùåp chaáu, töi seä khuyïn rùçng chaáu haäy nhúá mònh laâ ngûúâi Viïåt Nam... May maâ caác em khöng baão: "Chaán Viïn Ghï! Chûáng kiïën möåt em hoåc sinh àoåc thuöåc loâng khöng soát möåt chûä baâi thú "Nuái àöi" cuãa nhaâ thú Vuä Cao cho em khaác nghe, töi thêëy vui, nhûng röìi niïìm vui bêët chúåt bõ giaãm ài ngay khi töi hoãi em rùçng: "Chaáu coá biïët taác giaã baâi thú laâ ai khöng?". Em àaä lùæc àêìu. Coân cö http://www.ebooks.vdcmedia.com NGUYÏÎNKHOA ÀÙNG 68 baån cuãa em thò àaáp vúái veã nûúác àöi: "Laâ nhaâ thú Nam Cao phaãi khöng chuá?" Chuyïån trïn laâm töi nhúá àïën möåt giai thoaåi vïì nhaâ thú Chïë Lan Viïn. Dõp êëy, vïì cöng taác ú yãtónh noå, nhaâ thú àûúåc möåt söë thêìy giaáo múâi vïì trûúâng dûå buöíi sinh hoaåt cêu laåc böå vùn hoåc. Phêìn nghi lïî "chuã" haâo hûáng giúái thiïåu "khaách". -Xin trên troång giúái thiïåu vúái caác em àêy laâ taác giaã baâi thú "Ngûúâi ài tòm hònh cuãa nûúác" nöíi tiïëng maâ caác em ai cuäng thuöåc. Vêåy caác em coá biïët àêy laâ nhaâ thú naâo khöng? Caã höåi trûúâng im phùng phùæc. Laát sau múái coá möåt em trai maånh baåo àûáng lïn: -Thûa laâ nhaâ thú Chïë Viïn Lan aå... Caác thêìy caác cö ngûúång chñn caã mùåt, thiïëu àiïìu àöån thöí. Khöng khñ phoâng hoåp cùng thùèng. May quaá, àuáng luác êëy, nhaâ thú cuãa chuáng ta kõp àûáng lïn, gúä thïë bñ cho caã thêìy lêîn troâ. -Caãm ún caác em àaä nhúá àûúåc tïn töi nhû thïë... Cuäng may maâ caác em khöng baão laâ Chaán Viïn ghï! Caã höåi trûúâng cûúâi öì lïn, vui veã... Viïåc ngûúâi àoåc chó nhúá taác phêím chûá khöng nhúá taác giaã coá thïí laâ haånh phuác àöëi vúái caác nhaâ vùn, nhaâ thú. Nhaâ thú Tïë Hanh àaä tûâng noái lïn àiïìu naây trong möåt baâi thú vïì thi haâo Nguyïîn Du. Nhûng töi nghô, duâ sao cuäng chó laâ quan niïåm, laâ caách noái cuãa nhûäng ngûúâi laâm ra "saãn phêím". Coân caác thêìy giaáo chuáng ta, nhûäng "ngûúâi phên phöëi saãn phêím àoá àïën ngûúâi tiïu duâng" leä naâo laåi àïí "khaách haâng" cuãa mònh khöng biïët àïën hoå! Hai caách àöëi xûã ...hai kïët quaã Buöíi saáng. Gùåp giaáo sû Trêìn Tuêën Löå, Phoá chuã tõch Höåi Têm lyá Giaáo duåc hoåc Viïåt Nam. Thêìy kïí chuyïån: Caách àêy hún 40 nùm, http://www.ebooks.vdcmedia.com CAÂI HOA VAÂO QUAÁ KHÛÁ 69 trong nhûäng ngaây cuöëi cuãa cuöåc khaáng chiïën chöëng Phaáp, thêìy daåy úã möåt trûúâng thuöåc huyïån Thû Trò (cuä) tónh Thaái Bònh. Thêìy troâ vûâa daåy, hoåc vûâa tham gia àaánh giùåc. Vêåy maâ coá möåt viïåc, têët caã hoåc troâ (vaâ caã phuå huynh nûäa) nhêët àõnh khöng cho thêìy laâm cuâng. êëy laâ viïåc àïm àïm nuáp dûúái höë caá nhên, sêu luát àêìu ngûúâi úã saát chên haâng raâo àöìn giùåc, àïí chôa lïn mùåt àêët nhûäng caái loa sùæt têy, phaát thùèng vaâo àöìn nhûäng tin chiïën thùæng trïn mùåt trêån Àiïån Biïn Phuã cuãa quên dên ta. Luác àêìu thêìy khöng hiïíu lyá do. Moåi ngûúâi súå thêìy bõ hy sinh chùng? Nïëu vêåy, taåi sao khi phuåc kñch chöëng caân caác em laåi khöng ngùn caãn? Sau múái roä: thò ra caác em lo ngaåi khi phaát thanh seä gùåp phaãi vaâi tïn lñnh lûu manh tûâ trong àöìn noá vùng tuåc ra vúái thêìy! Nhû thïë laâ khöng àûúåc. Möåt ngûúâi thêìy giaáo khöng thïí bõ ai xuác phaåm duâ àoá laâ keã thuâ! Cuöëi cêu chuyïån, töi hoãi thêìy vïì nhûäng hoåc sinh ngaây êëy. Thêìy vui veã: - Khaá caã, töët caã... Coá em sau naây laâm àïën Chuã tõch tónh... Coân caán böå, thêìy cö giaáo, giaáo sû, giaám àöëc Súã thò nhiïìu. Cuäng coá nhiïìu em laâ liïåt sô... Buöíi chiïìu, vïì nhaâ, gùåp con gaái daåy hoåc tûâ dûúái tónh lïn thùm. Chaáu kïí: - Con T.M hoåc sinh cuãa con êëy, noá ài laâm àiïëm trïn taâu viïîn dûúng bõ nhiïîm HIV röìi böë aå... Meå noá nghe tin, nhuåc quaá, uöëng thuöëc rêìy àõnh tûå tûã nhûng chïët khöng àûúåc, do àûúåc cûáu. - T.M naâo nhó? Töi hoãi laåi. - Böë quïn röìi sao. Con beá chuyïn cuáp cua àïí àaân àuám chúi búâi úã lúáp con êëy.Viïët thû múâi böë meå noá lïn àïí trao àöíi caã chuåc lêìn maâ maäi sau múái chõu lïn. Khöng xin löîi thò thöi coân chûãi búái giaáo viïn ra raã. Naâo: "Viïåc daåy hoåc troâ laâ nhiïåm vuå cuãa caác anh caác chõ, chûá àêu phaãi laâ viïåc cuãa chuáng töi maâ cûá àoâi töi nhû àoâi núå". Naâo: "Tröng baãn mùåt cuãa caác võ thïë kia, con töi noá boã hoåc laâ phaãi...". http://www.ebooks.vdcmedia.com NGUYÏÎNKHOA ÀÙNG 70 Àuáng laâ hai caách àöëi xûã vúái thêìy thaânh ra hai kïët quaã. Nhaâ vùn Nguyïîn Khaãi vaâ vua hïì Saåc lö Töi àaä tûâng àûúåc nghe möåt giai thoaåi vïì nhaâ vùn Nguyïîn Khaãi. Rùçng lêìn àoá, ngaây àoá, öng coá laâm giuáp cêåu con trai baâi têåp laâm vùn cö giaáo cho vïì nhaâ laâm (têët nhiïn cö khöng biïët em laâ con nhaâ vùn). Àêìu àïì: " Em haäy phên tñch chuã yá cuãa nhaâ vùn Nguyïîn Khaãi qua taác phêím...". Àûúåc böë, möåt nhaâ vùn coá tiïëng laâm vùn cho, laåi laâ baâi vùn trûåc tiïëp viïët vïì böë mònh thò coân gò hún nûäa. Khöng àiïím 10 thò cuäng phaãi laâ àiïím 9. Tûâ àoá cêåu cûá noáng loâng chúâ ngaây cö giaáo traã baâi. Ngaây êëy àïën vaâ thêåt bêët ngúâ cho cêåu, baâi cuãa cêåu chó àaåt àiïím trung bònh búãi lúâi phï thêåt oaái oùm: "Khöng hiïíu yá taác giaã!". Àïí kiïím tra laåi sûå chñnh xaác cuãa giai thoaåi naây,vûâa qua töi coá àiïån thoaåi cho nhaâ vùn. Àêìu dêy bïn kia, öng cûúâi thaânh tiïëng: " úâ... úâ... coá àêëy!". - Vêåy anh coá taán thaânh yá kiïën cuãa cö giaáo khöng? - Taán thaânh quaá ài chûá! Vò taác phêím vùn chûúng khi ra ngoaâi àúâi noá coá cuöåc söëng riïng cuãa noá. Àöåc giaã àoåc noá chñnh laâ laåi saáng taåo lêìn thûá hai. Maâ àaä saáng taåo thò hoå coá quyïìn nghô theo caách cuãa hoå chûá! Cuöëi cuâng töi noái vúái nhaâ vùn Nguyïîn Khaãi: - Chuyïån anh kïí laâm töi nghô àïën Vua hïì Saåc lö. Nghe noái coá lêìn ài qua thaânh phöë noå úã nûúác Anh , thêëy úã àêy coá cuöåc thi vúái nöåi dung "Bùæt chûúác Saåc - lö", ai bùæt chûúác caâng giö ëng thò àûúåc àiïím caâng cao. Saåc lö liïìn caãi trang vaâo dûå thi. Kïët quaã cuäng thêåt bêët ngúâ. Öng chó àaåt àûúåc giaãi ba trong khi giaãi nhêët thuöåc vïì möåt ngûúâi khöng hïì quen biïët öng. Nghïå thuêåt laâ thïë phaãi khöng anh? Phña àêìu dêy b ïn kia nhaâ vùn laåi cûúâi... Lêng lêng nhû àang bay http://www.ebooks.vdcmedia.com CAÂI HOA VAÂO QUAÁ KHÛÁ 71 Thêìy Thaái daåy chuáng töi mön Vêåt lyá lúáp 7 caách àêy gêìn böën chuåc nùm. Ngaây êëy, khi chuáng töi lïn hoåc cêëp 3 thò thêìy chuyïín vïì quï, möåt xaä heão laánh thuöåc miïìn trung du. Thêìy troâ tûâ àoá bùåt tin nhau. Gêìn àêy, khi àaä vïì hûu, khöng hiïíu sao do ai maách baão maâ thêìy àaä vaâo têån thaânh phöë Höì Chñ Minh àïí tòm àïën töi. Thêìy troâ gùåp nhau khi caã hai toác àaä hoa rêm, mûâng mûâng tuãi tuãi . Thêìy vêîn hiïìn laânh, chên chêët, nguyïn daáng veã möåt öng giaáo laâng thuúã trûúác. Nhûäng ngaây úã Saâi Goân, töi dêîn thêìy ài thùm möåt söë hoåc troâ cuä cuãa thêìy, trong àoá coá Lêm Phuång, hiïån laâ Giaám àöëc möåt cöng ty liïn doanh lúán vïì àiïån tûã. Höìi daåy chuáng töi do nhaâ trûúâng chûa coá nhaâ têåp thïí nïn thêìy phaãi vaâo úã troå trong nhaâ Lêm Phuång. Ngaây àoá Phuång gheát mön Vêåt lyá lùæm nïn tuy baãn chêët thöng minh cêåu ta cuäng khöng thïí naâo hoåc khaá lïn àûúåc. Biïët thïë, laåi coá àiïìu kiïån úã gêìn nïn thêìy ra sûác keâm cùåp Phuång. Thêìy thûúâng daåy laåi rêët cùån keä nhûäng kiïën thûác cú baãn maâ Phuång bõ rúi ruång tûâ àêìu. Coá lêìn thêìy coân àem caã maáy búm chên khöng vïì vêån haânh cho Phuång xem àïí cêåu ta hiïíu thïë naâo laâ "chên khöng", thïë naâo laâ "caãm giaác mêët troång lûúång" khi aáp suêët khöng khñ thay àöíi àöåt ngöåt. " Noá lêng lêng nhû àang bay" thêìy noái thïë. Nhúâ thïë maâ nhûäng nùm sau àoá Phuång hoåc tröåi hùèn vïì mön Vêåt lyá. Do àoá, khi thi vaâo àaåi hoåc, anh cuäng th i vaâ truáng tuyïín vaâo mön Vêåt lyá. Röìi anh àûúåc ài nghiïn cûáu sinh úã nûúác ngoaâi, trúã thaânh tiïën sô... cuäng vêîn laâ Vêåt lyá. Töi coá heån qua àiïån thoaåi trûúác nïn vûâa leo lïn àûúåc mêëy têìng lêìu àïën núi àaä thêëy Phuång ra têån cûãa à ïí àoán. Laåi möåt cuöåc höåi ngöå àêìy tònh caãm. "Nhúâ thêìy maâ töi àûúåc nhû ngaây nay..." Phuång laåi noái lïn àiïìu êëy vúái töi. Luác ra vïì Phuång dêîn chuáng töi bûúác vaâo "möåt caái thuâng vuöng, thúm muâi mñt chñn" nhû lúâi thêìy Thaái sau naây miïu taã. -Caái gò thïë naây? Thêìy hoãi nhoã vaâ töi cuäng traã lúâi nhoã, vò súå nhûäng ngûúâi cuâng ài nghe thêëy: - Thûa thêìy, caái thang maáy! http://www.ebooks.vdcmedia.com NGUYÏÎNKHOA ÀÙNG 72 Phuång giú tay nhêën nuát àiïån. Chiïëc thang àöåt ngöåt tuåt hêîng xuöëng. Thêìy Thaái nùæm chùåt tay töi, mùåt húi biïën sùæc: - Sao thïë naây? - Thûa thêìy, àoá laâ caãm giaác mêët troång lûúång, àiïìu maâ thêìy àaä daåy chuáng em caách àêy böën chuåc nùm. - Thïë haã? Thêìy cûúâi. Töi khöng daám traách gò thêìy. Thêìy cûúâi, chó thêëy vui, thêëy haånh phuác thay cho nghïì daåy hoåc, nghïì luön coá nhûäng phaãn ûáng dêy chuyïìn vaâ laåi thêëy mònh "lêng lêng nhû àang bay". http://www.ebooks.vdcmedia.com CAÂI HOA VAÂO QUAÁ KHÛÁ 73 Chuyïån xaãy ra úã quaán caâ phï öm Baâ giaáo Cang ài chúå vïì khoe vúái chöìng: - Öng úi, laäo Taám Kiïíng cho mûúán khu vûúân caãnh àïí laâm chöî baán caâ phï röìi àoá. Bêy giúâ öng chó cêìn kïu möåt ly caâ phï àen laâ tha höì vûâa nhêm nhi vûâa ngùæm nghña nhûäng chêåu cêy maâ töi biïët öng mï noá coân hún caã vúå con... - Thïë haã, vêåy àûa tiïìn àêy! Baâ moác tuái àõnh àûa öng nùm, baãy ngaân gò àoá nhûng khöng coân baåc nhoã nïn àaânh phaãi giuái vaâo tay öng caã túâ giêëy nùm chuåc ngaân àöìng. Öng loåc coåc àaåp xe ài. Trúâi töëi, caã khu vûúân lïn àeân maâu nhêëp nhaáy huyïìn aão nhû möåt àöång tiïn. Öng choån möåt chöî ngöìi bïn cêy thiïn tuïë maâ öng cho laâ àeåp nhêët. Àang gang tay ra ào voâng quanh göëc àïí àoaán àõnh tuöíi taác cuãa cêy thò coá ngûúâi àïën àùåt nheå baân tay lïn vai öng. Öng quay laåi. Öi, möåt cö gaái coân rêët treã mùåc chiïëc vaáy moãng vaâ ngùæn gò maâ ngùæn thïë. - Anh uöëng gò? Cö gaái hoãi. Öng thêëy ngûúång quaá. Con beá naây ñt tuöíi hún caã con uát öng. http://www.ebooks.vdcmedia.com NGUYÏÎNKHOA ÀÙNG 74 Chaáu haäy kïu töi bùçng baác! Öng baão thïë! Cö gaái khöng chõu nghe maâ coân cûúâi: - êëy, khöng àûúåc àêu anh! Baâ chuã nghe th êëy àuöíi cöí em liïìn aâ. Maâ sao anh khoá tñnh vêåy? Mêëy khi àïën àûúåc chöî bònh àùèng nhêët xaä höåi naây, anh! - Thöi àûúåc, vêåy giaá caã thïë naâo? - Taám ngaân möåt ly caâ phï thûúâng. Nghôa laâ ngöìi möåt mònh. Coân vúái àaâo thò 38 ngaân, göìm 2 ly nûúác giaãi khaát, möåt àôa haåt dûa, möåt phong keåo xuynh-gum. - Coân tiïìn traã cho em? - Em chó ùn tiïìn "bo" thöi! - Bao nhiïu? - Tuây aâ...Mûúâi ...hai mûúi... ba mûúi, thêåm chñ ba trùm ngaân cuäng àûúåc, em khöng tûâ chöëi àêu maâ súå ! Öng gia áo Cang nhêím tñnh: vêåy laâ mònh coá thïí "vaâo cuöåc"àûúåc! Öng àûa túâ giêëy baåc cho cö gaái: - Töi ngöìi vúái àaâo! Cö gaái mûâng rúä: - Anh muöën cö naâo, àïí em ài kïu? - Muöën em! Öng àaáp gioång cuåt luãn. - Öi, vêåy thò haånh phuác quaá! Cö chòa möi àõnh hön vaâo maá öng nhûng öng àaä lêåp tûác giú tay ngùn laåi. Cö gaái nhñ nhaãnh chaåy biïën ài àïí laåi cho öng möåt khoaãng khöng gian àêìy ùæp muâi nûúác hoa. Laát sau, cö bûng khay nûúác àïën. Vûâa http://www.ebooks.vdcmedia.com CAÂI HOA VAÂO QUAÁ KHÛÁ 75 "dêng" nûúác cho öng, cö vûâa xï möng ngöìi gêìn laåi. Thêëy öng vêîn chaã "àöång tônh" gò, cö liïìn chuã àöång: - Bùæt giuâm em con kiïën trong aáo loát, anh. Trúâi, nhöåt quaá aâ! Cö cêìm tay öng àùåt lïn böå ngûåc treã trung, cùng cûáng cuãa mònh. Böîng cö giêåt mònh vò gùåp chuyïån laå, hiïëm coá: öng êëy àaä vöåi ruát tay vïì. Àöìng thúâi, cö coân nghe goåi tïn mònh: - Huïå, em khöng nhêån ra thêìy sao? Cö sûäng súâ trong giêy laát röìi tûâ tûâ lùæc àêìu: - Thïë maâ thêìy laåi nhêån ra vaâ vò thïë múái kïu em ngöìi laåi. Vò sao em... àïën nöng nöîi naây? Cö gaáñ bêåt khoác. Cö kïí cho öng nghe hoaân caãnh cuãa cö. Böë chïët, meå bõ baåi liïåt nïn àang hoåc lúáp 12 phaãi nghó àïí nuöi nêëng böën àûáa em nhoã. "Ài laâm" thïë naây chó mong kiïëm àuã tiïìn mua möåt chiïëc maáy may. - Thêìy vö têm quaá, thêìy thêåt coá löîi vúái em... Vò vêåy höm nay em phaãi cho thêìy sûãa laåi caái löîi àoá trûúác khi quaá muöån. Öng thaáo chiïëc nhêîn vêîn àeo trïn tay duái vaâo tay cö, röìi lêëy xe, àaåp biïën ài. Cûá nhû coá ai àang àuöíi àùçng sau. Khöng bao lêu sau cö hoåc troâ tòm àïën nhaâ öng. Cö gûãi laåi öng chiïëc nhêîn vaâ cho biïët cö àaä múã àûúåc möåt tiïåm may nhoã, sùén viïåc laâm. Öng vui gúåi laåi chuyïån cuä: - Sao höm àoá em khöng nhêån ra thêìy? Cö gaái cûúâi: - Sao laåi khöng? Nhûng em àêu daám. Vò àïën chöî êëy ai maâ chaã muöën giêëu tung tñch. Àïën giaám àöëc coân khai laâ àaåp xñch lö, thuã trûúãng coân tûå nhêån laâ nhên viïn baão vïå, nûäa laâ... Vúái laåi cuäng muöën thûã xem. Thêìy coá àuáng laâ "thêìy" khöng, hay cuäng... cuâng möåt giuöåc. http://www.ebooks.vdcmedia.com NGUYÏÎNKHOA ÀÙNG 76 Chêu... cuã khoai soå Öng Thuåc nöíi tiïëng toaân trûúâng vïì tñnh lú àaäng, hay thaã höìn phiïu diïu ra khoãi baâi giaãng. Coá lêìn àoåc baâi cho hoåc sinh cheáp, cö àaä "tûúng" luön caã möåt cêu chùèng ùn nhêåp gò vúái baâi giaãng caã: "Nûúác Viïåt Nam ta thuöåc vuâng khñ hêåu nhiïåt àúái gioá muâa. Em Lan úi, chiïìu nay coá raãnh khöng, àïën nhaâ cho cö nhúâ chuát viïåc". Nhiïìu em khöng àïí yá àaä cheáp nguyïn si cêu àoá vaâo vúã. Àïën khi phaát hiïån ra, caã lúáp àûúåc möåt trêån cûúâi vúä buång. Hay nhû lêìn vûâa qua úã möåt lúáp 7. Trûúác khi vaâo baâi múái, cö veä lïn baãng têëm baãn àöì thïë giúái, röìi cêìm thûúác chó vaâo tûâng vuâng: " Àêy laâ chêu Êu, chêu Myä, chêu aá, chêu uác vaâ chêu... coá hònh thuâ nhû cuã khoai soå!". Hoåc sinh cûá thïë maâ cheáp vaâo vúã. Tuêìn sau, cö goåi möåt em lïn àïí kiïím tra baâi cuä. Em àûáng nghiïm, àoåc ra raã: "Quaã àêët coá nùm chêu: chêu Êu, chêu Myä, chêu aá, chêu uác vaâ chêu Cuã Khoai Soå...". Cö àêåp cêy thûúác àaánh chaát xuöëng baân: -Ai daåy thïë? Em hoåc sinh run run: http://www.ebooks.vdcmedia.com CAÂI HOA VAÂO QUAÁ KHÛÁ 77 - Daå, cö! - Cö? - Daå, vêng! Cö quay mùåt xuöëng lúáp, hoãi: - Àuáng vêåy khöng caác em? - Thûa cö, àuáng aå! Chùèng nhûäng àöìng thanh traã lúâi maâ caác em coân giuåc lúáp trûúãng àem vúã cheáp baâi lïn cho cö xem. Biïët mònh coá löîi, cö phaán: - Tûâ nay phaãi hoåc theo saách giaáo khoa, saách lúáp 6, hiïíu chûa? - Daå, chûa hiïíu aå! - Sao? - Thûa cö chuáng em àang hoåc lúáp 7. Cö cûúâi: - Thïë haã? ûâ thò lúáp 7. Chuyïån trïn cheáp laåi àïí mong ai àaä bûúác vaâo lúáp, haäy têåp trung têët caã... cho baâi giaãng. http://www.ebooks.vdcmedia.com NGUYÏÎNKHOA ÀÙNG 78 Caâi hoa vaâo quaá khûá Trúâi mûa möîi luác möåt to. Töi buöåc phaãi gheá vaâo maái hiïn nhaâ noå àïí truá. Trûúác töi, àaä coá mêëy chaáu hoåc sinh vûâa nam vûâa nûä. Thúâi gian chúâ àúåi coá nguy c ú keáo daâi. Töi quay ra hoãi chuyïån mêëy chaáu: - Caác chaáu hoåc trûúâng naâo? - Daå, Trûúâng Goâ Vêëp 2 aå. - Vêåy haã? Chuá nghe noái trûúâng naây àaä coá möåt lõch sûã lêu àúâi... - Thûa vêng, 75 nùm röìi... Ngaây 12-10-1920 laâ ngaây trûúâng àûúåc thaânh lêåp aå. - Chùæc laâ caác chaáu thuöåc lõch sûã nhaâ trûúâng lùæm nhó? Caác chaáu cûúâi, hoám hónh: - Daå, cuäng sú sú thöi aå... - Vêåy noái cho chuá nghe ài. Thïë laâ möîi chaáu möåt cêu. Àïí röìi mûúi phuát sau töi àaä coá àûúåc möåt lõch sûã toám tùæt vïì ngöi trûúâng naây. Naâo laâ úã àêy tûâ nùm 1930 àaä coá möåt töí chûác caách maång àûúåc goåi laâ Höåi Cûåu hoåc sinh Goâ Vêëp. Töí chûác naây àaä tham gia caác phong traâo chöëng Phaáp nhû "Höåi kñn" cuãa http://www.ebooks.vdcmedia.com CAÂI HOA VAÂO QUAÁ KHÛÁ 79 öng Nguyïîn An Ninh, phong traâo "Àöng Dûúng àaåi höåi", àùåc biïåt laâ viïåc töí chûác nhên dên khúãi nghôa cûúáp chñnh quyïìn thaáng 8 nùm 1945. Sau ngaây toaân quöëc khaáng chiïën, àêy laâ núi àùåt Traåm xaá dên y chûäa trõ cho caác thûúng binh tûâ caác mùåt trêån quanh Saâi Goân- Gia Àõnh chuyïín vïì. Vaâ cuäng tûâ ngöi trûúâng naây àaä àaâo taåo ra nhiïìu ngûúâi sau naây giûä nhûäng troång traách cuãa Àaãng vaâ Nhaâ nûúác. Nhû baác Nguyïîn Vùn Tû hiïån laâ Chuã tõch Liïn àoaân Lao àöång Viïåt Nam, baác Chiïu, chuã tõch tónh Gia Àõnh cuä, baác Triïu, Thûá trûúãng trong Chñnh phuã Caách maång lêm thúâi Miïìn nam Viïåt Nam. - Vaâ caã con àûúâng chuá chaáu mònh àang àûáng àêy cuäng laâ mang tïn möåt hoåc sinh cuãa trûúâng: Liïåt sô Nguyïîn Vùn Lûúång nûäa àêëy. Chaáu cuöëi cuâng böí sung thïm: - Sao caác chaáu thuöåc lõch sûã nhaâ trûúâng àïën vêåy? Töi hoãi thïm. Möåt chaáu nhanh nhaãu traã lúâi: - Thûa chuá. Caác thêìy cö trûúâng chuáng chaáu coá caái lïå cûá vaâo àêìu nùm hoåc laåi phaát cho möîi hoåc sinh möåt baãn toám tùæt lõch sûã nhaâ trûúâng bùæt hoåc thuöåc loâng sau àoá töí chûác thi kiïím tra. Taånh mûa. Caác chaáu chia tay töi röìi aâo aâo àaåp xe ài. Töi nhòn theo thêìm nghô : "Nhûäng ngûúâi thêìy cuãa caác àaåi biïíu tûúng lai naây àang cuâng caác em caâi hoa vaâo quaá khûá chûá khöng phuä phaâng vúái quaá khûá nhû coá ngûúâi àaä laâm". Töi ûúác ao ngaây caâng coá nhiïìu trûúâng laâm nhû trûúâng Goâ Vêëp 2 (TP Höì Chñ Minh). Coá àiïìu bïn caånh nhûäng nhên vêåt laâ liïåt sô, laâ caán böå laänh àaåo cao cêëp... cuäng cêìn phaãi cho caác chaáu biïët nhûäng ai laâ hiïån laâ nhaâ khoa hoåc, nhaâ vùn, nghïå sô, nhaâ doanh nghiïåp, nhaâ giaáo... àaä möåt thúâi ngöìi trïn nhûäng chiïëc ghïë caác chaáu àang ngöìi. http://www.ebooks.vdcmedia.com NGUYÏÎNKHOA ÀÙNG 80 Dung nûä giaáo sû niïåm an Àoá laâ saáu chûä Haán viïët trïn nhûäng têëm baãng treo nhan nhaãn taåi caác gian haâng thûåc phêím úã hai bïn bïën phaâ Myä Thuêån (Söng Tiïìn) miïìn Têy Nam böå, nhùçm muåc àñch giúái thiïåu moán ùn àùåc saãn cuãa vuâng naây vúái nhûäng khaách du lõch khöng àoåc àûúåc chûä Viïåt chó àoåc àûúåc chûä Hoa. Saáu chûä trïn dõch nöm coá nghôa laâ NEM CÖ GIaáO DUNG (Chûä Haán khöng coá êm "nem" nïn phaãi viïët thaânh "Niïåm an". Coá thïí moán thûåc phêím àùåc saãn naây, thuãy töí do taâi chïë biïën cuãa cö giaáo coá tïn trïn, sau múái phaát triïín thaânh möåt "trûúâng phaái" nhû hiïån nay. Cuäng tûúng tûå nhû thïë, úã Vuäng Taâu coá "Mùæm ruöëc cö giaáo Thaão". Khaách du lõch àïën àêy khöng ai khöng hoãi àùåc saãn naây. Do keám taâi nïn "êím thûåc bêët tri kyâ võ", töi khöng hiïíu hïët nhûäng àùåc sùæc cuãa hai thûá thûåc phêím mang tïn hai cö giaáo trïn, nhûng nghe ra töi cûá thêëy noá thïë naâo,mùåc duâ saãn phêím cuãa caác cö laâm ra àïìu coá ñch cho xaä höåi vaâ caách àùåt tïn haâng hoáa kiïíu êëy cuäng khöng hïì xuác phaåm àïën caác cö. Töi nghô àïí coá tïn tuöíi laâm saáng danh nhûäng moán nem, moán mùæm nhû trïn, chùæc caác cö giaáo êëy àaä àöí möì höi söi nûúác mùæt caã möåt http://www.ebooks.vdcmedia.com CAÂI HOA VAÂO QUAÁ KHÛÁ 81 àúâi ngûúâi. Nhaâ giaáo döëc hïët tinh hoa cuãa caã möåt àúâi cho nhûäng viïåc khöng phaãi cuãa nhaâ giaáo! Àaä möåt thúâi, ngûúâi ta àõnh nghôa " Thêìy giaáo laâ nhûäng xaä viïn coá nghïì phuå laâ daåy hoåc", thêëy xoát xa. Nay laåi nghe thïm " Nem cö giaáo Dung", "Mùæm ruöëc cö giaáo Thaão"... Ûúác mong caác thêìy cö chuáng ta möåt ngaây naâo àoá khöng phaãi mang thïm nhûäng caái danh nhû thïë. http://www.ebooks.vdcmedia.com 82 NGUYÏÎNKHOA ÀÙNG Sûã ta, sûã ngûúâi Buöíi trûa nùçm úã nhaâ trong nghe hai àûáa chaáu con cö em gaái, möåt hoåc lúáp 4, möåt lúáp 6, tranh nhau "khoe" kiïën thûác lõch sûã cuãa mònh. Chaáu lúáp 6: - Maây coá biïët taåi sao goåi laâ Tam Quöëc khöng? Khöng biïët haã, àïí anh maây giaãng cho maâ nghe... Vaâo thúâi kyâ cuöëi triïìu àaåi nhaâ Haán, nùm 208, Haán Hiïën Àïë nhu nhûúåc, triïìu àònh suy vi, giùåc daä nöíi lïn nhû nêëm sau mûa. Luác naây xuêët hiïån nhûäng thïë lûåc phong kiïën ngaây caâng maånh nhû Taâo Thaáo úã Bùæc Nguåy, Lûu Bõ úã Têy Thuåc vaâ Tön Quyïìn úã Àöng Ngö. Hoå taåo thaânh thïë chên kiïìng keáo daâi gêìn möåt thïë kyã. Chaáu lúáp 4: - Anh gioãi vïì thúâi Tam Quöëc nhûng vïì nhaâ Thanh daám chùæc khöng bùçng em. Anh coá biïët Tûâ Hy Thaái Hêåu àaäi khaách nûúác ngoaâi bùçng bao nhiïu moán vaâ bûäa tiïåc keáo daâi bao nhiïu ngaây àïm khöng?. Hai àûáa cûá tiïëp tuåc chñ choáe khoe nhau, khñch baác nhau. Thêëy vêåy töi múái chaåy ra! http://www.ebooks.vdcmedia.com CAÂI HOA VAÂO QUAÁ KHÛÁ 83 - Hai chaáu àïìu gioãi caã. Vêåy cho baác hoãi nheá. Öng Trêìn Quöëc Tuêën laâ ai? - Laâ vua cuãa thúâi Trêìn phaãi khöng baác? Töi thúã daâi ngao ngaán. Sûã nûúác mònh caác chaáu nhêìm lêîn nhû thïë trong khi sûã nûúác ngûúâi laåi thuöåc laâu laâu... Löîi naây taåi ai? Taåi nhiïìu ngûúâi nhûng trong àoá khöng thïí khöng coá nhaâ giaáo chuáng ta... http://www.ebooks.vdcmedia.com 84 NGUYÏÎNKHOA ÀÙNG Ngùæm quaã Àûúåc biïët anh àaä trúã thaânh möåt nhaâ thú coá chuát ñt tïn tuöíi àûúåc baån beâ, baáo chñ nhùæc túái, laåi coá caã möåt giaãi thûúãng quöëc tïë vïì biïn kõch phim, töi rêët mûâng. Vò leä (àiïìu naây coá thïí anh quïn nhûng töi laåi rêët nhúá) caách àêy 32 nùm, khi anh laâ möåt hoåc sinh lúáp 6 vaâ töi laâ thêìy giaáo cêëp 2, chuáng ta àaä coá cuöåc gùåp nhau thêåt... àùåc biïåt. Do ngaây àoá, anh laâ hoåc sinh gioãi toaân diïån, àûúåc Ty giaáo duåc khen thûúãng nhiïìu lêìn nïn töi muöën mûúån têëm gûúng anh cho hoåc sinh cuãa töi soi vaâo vaâ töi àaä cùåm cuåi, möåt mònh möåt chiïëc xe àaåp caâ taâng, "têët caã caác böå phêån àïìu kïu, chó riïng chiïëc chuöng khöng kïu", tûâ àêìu tónh àaåp xuöëng àïën têån cuöëi tónh Thaái Bònh, xa gêìn trùm cêy söë, vïì quï anh, xin pheáp nhaâ trûúâng vaâ gia àònh cho anh àûúåc vïì "baáo caáo àiïín hònh" vúái caác em cuãa trûúâng töi. Höm sau, töi laåi phaãi chúã anh bùçng chiïëc xe àaåp êëy vúái bùçng êëy àûúâng àêët ngûúåc trúã laåi... Thêåt vêët vaã... nhûng àûúåc buâ laåi laâ nhûäng hoåc sinh cuãa töi ngaây àoá àaä rêët ngûúäng möå anh... Buâ laåi nûäa laâ bêy giúâ, töi àûúåc "ngùæm" anh, duâ trong tû thïë tûâ xa... Töi cho àoá laâ niïìm vui ngùæm quaã. Àoåc baáo gêìn àêy, töi laåi gùåp àûúåc möåt ngûúâi àöìng haânh trong cuöåc kiïëm tòm niïìm vui naây. Àoá laâ thêìy giaáo - nhaâ vùn Nguyïîn Quöëc Vùn úã TP.Höì Chñ Minh. Vûâa qua thêìy giaáo Vùn àaä laâm möåt viïåc thêëy http://www.ebooks.vdcmedia.com CAÂI HOA VAÂO QUAÁ KHÛÁ 85 ñt ai laâm. Àoá laâ viïåc thûã thöëng kï xem trong lônh vûåc vùn chûúng nhûäng hoåc sinh naâo trûúác àêy tûâng laâ hoåc sinh gioãi cêëp quöëc gia, ngaây nay trúã thaânh nhûäng nhaâ vùn, nhaâ baáo coá tïn tuöíi... Vaâ thêìy Vùn àaä àûa ra möåt danh saác h thêåt àaáng nïí. Àoá laâ nhûäng Bïë Kiïën Quöëc, Trêìn Maånh Haão, Hoaâng Nhuêån Cêìm, Höì Anh Thaái, Trêìn Àûác Tiïën, Nguyïîn Thõ Minh Thaái... Duâ chó laâ nhûäng ngûúâi "toaå hûúãng kyâ thaânh" maâ chuáng töi cuäng àaä thêëy vui. Huöëng höì nhûäng thêìy nhûäng cö trûåc tiïëp àöí möì höi vun tröìng chùm boán nïn nhûäng haâng cêy ra quaã ngoåt êëy. Laåi muöën haát lïn: Haånh phuác thay nhûäng ngûúâi thêìy... http://www.ebooks.vdcmedia.com 86 NGUYÏÎNKHOA ÀÙNG Giaã vúâ àêëy Gêìn àêy trûúác hiïån tûúång nhiïìu nhaâ phï bònh "àöíi múái" tung hö vaån tuïë nhûäng cêy buát treã, coi àoá laâ thêìn tûúång, laâ mêîu mûåc cuãa vùn chûúng hiïån nay, möåt söë ngûúâi noáng tñnh àaä lïn tiïëng caãnh baáo rùçng: "Noái thïë maâ khöng phaãi thïë. Hoå mûúån vùn hoåc àïí laâm àiïìu phi vùn hoåc, mûúån tuöíi treã noái moác tuöíi giaâ, mûúån nay àïí móa xûa àêëy...". Töi khöng daám nghô vêåy. Nhûng laåi thêëy khoá chõu úã àiïím khaác. êëy laâ thaái àöå cuãa mêëy cêy buát àûúåc goåi laâ xuêët chuáng êëy, thïí hiïån qua caác cêu traã lúâi phoãng vêën. "Rùçng a, töi khöng hïì coá yá àõnh vaâ cuäng chùèng thñch laâm vùn chûúng. Rùçng a, chùèng qua thêëy quaã boáng vùn hoåc àùåt giûäa sên, ài ngang suát thûã quaã chúi, ai ngúâ gêy thuãng lûúái". Röìi thò àêy laâ cuöåc chúi. Töi múái chúi àaä thêëy chaán röìi, thïì tûâ nay vônh biïåt... Nghe cûá nhû laâ muöën lïn lúáp daåy baão lúáp giaâ: Caác öng lêím cêím lùæm. Caã àúâi cùåm cuåi hïët phêën àêëu laåi reân luyïån, hïët thêm nhêåp thûåc tïë laåi dûå traåi saáng taác maâ naâo coá laâm nïn troâ tröëng gò. Trong khi chuáng töi cûá tûng tûãng àûáng ngoaâi, caâ rúän rong chúi, êëy vêåy maâ... Àoá laâ chûa kïí chñnh caái sûå lûúâi nhaác cuãa töi coân àûúåc caã möåt nhaâ vùn "nhúán" hïët lúâi khen nûäa àêëy... Súã dô töi phaãi viïët àiïìu naây úã chuyïn muåc "Cêu chuyïån sû phaåm", vò nïëu khöng, hoåc troâ chuáng ta bõ lêy nhiïîm, seä chùèng cêìn hoåc http://www.ebooks.vdcmedia.com CAÂI HOA VAÂO QUAÁ KHÛÁ 87 haânh nghiïm tuác, duâi maâi, nêëu sûã söi kinh laâm gò, thêåm chñ laâm vùn cuäng chaã cêìn phaãi nhaáp. Xin caác thêìy cö nhùæc cho caác em roä rùçng: Trûâ nhûäng keã bêët taâi nhûng àûúåc ai àoá àöåi lïn quaá cao, vûúåt khung ra, söë coân laåi khöng ai khöng lao àöång ra troâ, àöí möì höi söi nûúác mùæt trïn trang giêëy àêu. Hoå giaã vúâ àêëy! Àûâng nghe hoå röìi coá ngaây "àöí thoác giöëng ra maâ ùn". http://www.ebooks.vdcmedia.com NGUYÏÎNKHOA ÀÙNG 88 Lúâi kïu cûáu cuãa möåt cö giaáo Nûãa àïm, caã nhaâ töi àang nguã say thò coá tiïëng àêåp cûãa thònh thònh vaâ tiïëng la heát ghï rúån: "Múã cûãa, múã cûãa". Baâ chõ töi úã quï lïn thêëy thïë cûá run lêíy bêíy: -Hoå àïën kiïím tra höå khêíu röìi. Taåi chõ nguã àïm úã àêy àêëy maâ. -Khöng phaãi àêu. Chõ cûá yïn têm maâ nguã. Töi trêën an chõ nhûng khöng nöíi vò tiïëng àêåp cûãa caâng luác caâng dûä döåi. Chõu khöng àûúåc, töi múái ra bêåt àeân vaâ múã cûãa. Bêët ngúâ öng ta öm chêìm lêëy töi. Hònh haâi, húi hûúám gúám ghiïëc. Vêåy maâ cûá hön chuân chuåt lïn mùåt lïn muäi töi röìi laåi coân coå caã haâm rêu tua tuãa nhû caái baân chaãi vaâo àoá nûäa. Töi quêîy maånh vaâ tuöåt ra khoãi àûúåc öng ta. Öng ta cûúâi lïn khaânh khaåch: - Àöìng chñ chuã tõch Höåi Sú Vú "khi dïî" chiïën hûäu quaá. Röìi cûá thïë nùçm lùn ra nïìn àêët, thúã phò phaâ phò phoâ. Ai vêåy? Möåt ngûúâi mêët trñ, möåt keã àiïn khuâng? Daå, thûa khöng. Àoá chñnh laâ nhaâ vùn X., taác giaã cuãa vaâi têåp truyïån ngùæn vaâ möåt kõch baãn àaä àûúåc dûång thaânh phim... Traång thaái trïn laâ kïët quaã cuãa möåt trong haâng ngaân lêìn öng ta ài nhêåu nheåt vúái baån beâ vïì. Baâ con úã khu http://www.ebooks.vdcmedia.com CAÂI HOA VAÂO QUAÁ KHÛÁ 89 phöë naây coân laå lêîm vúái taác phêím cuãa öng ta nhûng nhûäng cêu chuyïån say xón nhû trïn khöng ai khöng biïët... Naâo laâ coá lêìn rûúåu vaâo, öng ta àaä tûå nhiïn nhû khöng, vaåch quêìn "teâ" ngay ra giûäa sên trûúác mùåt àöng àaão baån gaái cuãa vúå. Naâo laâ, mùåc duâ trong tû thïë khaách quyá cuãa möåt gia àònh noå, trong buöíi tiïåc vui, öng ta vêîn bõ chuã nhaâ tùång cho mêëy caái baåt tai vaâ töëng cöí vïì chó vò àaä quaá söî saâng xoa tay vaâo möng baâ chuã röìi têëm tùæc khen: "Núã quaá, cho anh thúm möåt caái naâo" vên... vên... Kïí ra töi chùèng nïn nhùæc laåi chuyïån trïn laâm gò búãi vò duâ s ao töi cuâng giúái vúái öng ta vaâ chuyïån êëy cuäng chùèng phaãi laâ chuyïån nhaâ giaáo. Nhûng cûá nghô àïën bûác thû kïu cûáu cuãa cö giaáo H., vúå cuãa öng ta, viïët cho töi, töi laåi thêëy khöng àaânh loâng cho àûúåc. Bûác thû coá àoaån thïë naây: " ... Caái khöí cuãa töi laâ möîi lêìn say xón úã àêu àoá vïì nhaâ, töi khuyïn nhuã àïìu bõ öng mùæng laåi bùçng möåt cêu nghe maäi àïën nhaâm: "Baâ khöng àoåc baáo nïn chùèng biïët caái choá gò caã? Nhaâ vùn kia lúán vò ài àêu cuäng coá rûúåu bïn mònh. Nghïå sô noå chó saáng taác hay trong nhûäng cún say xón. Rûúåu laâ cûáu caánh, laâ thêìn, laâ thaánh... Phaãi cao siïu, uyïn baác, thoaát tuåc, thïë naâo múái hiïíu hïët caái cao thûúång cuãa rûúåu. Boån ngûúâi trêìn mùæt thõt àûâng coá beán maãng àïën lônh vûåc naây". Röìi öng êëy kïët töåi töi laâ tûâ nay öng khöng thaânh nghïå sô lúán àûúåc, chó vò töi luön ngùn caãn öng uöëng rûúåu... Töi kñnh nhúâ anh viïët lïn baáo giuáp töi àiïìu naây... Mong caác nhaâ baáo khi viïët vïì rûúåu àûâng ca ngúåi noá nûäa maâ haäy chó roä àoá laâ chêët àöåc, laâ thûá nûúác biïën ngûúâi thaânh quyã. Nïëu khöng, töi phaãi boã nghïì mêët. Möåt cö giaáo coá chöìng bï tha nhû thïë coân àûáng trïn buåc giaãng thïë naâo àûúåc...". http://www.ebooks.vdcmedia.com 90 NGUYÏÎNKHOA ÀÙNG Nhûäng con àûúâng Chaáu ngoaåi töi nùm nay vaâo lúáp 1. Höm àêìu tiïn àïën trûúâng, ngoaâi nhûäng caãnh àeåp, ngûúâi töët nhû " cêy baâng xoeâ taán che kñn caã goác sên" hay "cö giaáo cuãa chaáu àeåp vaâ haát hay lùæm", chaáu coân khoe: "Con àûúâng trûúác cöíng trûúâng chaáu cuäng khaác hùèn nhûän g núi khaá c öng aâ. Noá àûúåc àuác bùçng nhûåa tröån vúái voã soâ, chöî àen chöî trùæng àeåp lùæm". Chuáng chaáu hoãi, cö giaáo baão ngûúâi ta "khaãm nhû thïë àïí mùåt àûúâng vûâa chùæc, vûâa àeåp"... Coá phaãi thïë khöng öng? Töi biïët cö giaáo cuãa chaáu khöng nghô nhû thïë nhûng àaânh phaãi giaãi thñch thïë vò cö khöng muöën böi vïët loå lïn nhûäng têm höìn àang nhû túâ giêëy trùæng. Búãi thûåc ra àaám voã soâ trïn àêu phaãi laâ nguyïn liïåu cuãa cöng ty cêìu àûúâng maâ laâ saãn phêím cuãa mêëy öng khaách nhêåu àûúåc caác chuã quaán ven àûúâng hêët tung ra. Sau àoá do khöng ai queát doån, do xe cöå chaåy qua caán lïn vaâ mùåt àûúâng böîng nhiïn àûúåc khaãm... xaâ cûâ. Ài qua nhiïìu thaânh phöë, thõ xaä, töi cuäng tûâng gùåp nhûäng con àûúâng nhû thïë. Coá thïí kïí ra maâ khöng súå phaãi àñnh chñnh. Nhû úã thaânh phöë Höì Chñ Minh coá àïën haâng chuåc núi maâ àiïín hònh nhêët laâ àoaån daâi haâng trùm meát nùçm trïn àûúâng Lyá Thûúâng Kiïåt, trûúác cöíng trûúâng Àaåi hoåc Baách Khoa, úã Raåch Giaá laâ àûúâng Trêìn Phuá (trûúác cûãa raåp Chêu Vùn). Röìi úã Cêìn http://www.ebooks.vdcmedia.com CAÂI HOA VAÂO QUAÁ KHÛÁ 91 Thú, Caâ Mau, Long Xuyïn, Myä Tho... khöng àêu khöng coá. Coá thïí noái àêy laâ chiïën tñch cuãa möåt nïìn "vùn hoaá nhêåu", nïìn "vùn minh tûå do xaã raác" vûâa qua rêët thõnh haânh maâ ngaây nay nhiïìu núi àaä bùæt àêìu múã chiïën dõch baâi trûâ. Nhûng coân nhûäng àoaån àûúâng khaãm voã soâ kia thò sao? Chaã leä bêy giúâ laåi àaâo khoeát chuáng ài. Nhûng nïëu àïí laåi thò biïët giaãi thñch laâm sao vúái caác chaáu? Chaã leä laåi cûá phaãi "tö höìng" nhû cö giaáo trïn. Maâ noái thêåt thò lêëy gò che mùåt, khi haâng ngaây coi tivi caác chaáu thêëy úã nûúác ngoaâi chó cêìn vûát ra àûúâng möåt mêíu thuöëc laá cuäng bõ phaåt rêët nùång... http://www.ebooks.vdcmedia.com NGUYÏÎNKHOA ÀÙNG 92 Khi thêìy giaáo tham gia phaá aán Vaâi chuåc nùm nay, khi viïåc chuåp aãnh khöng coân laâ thuá vui cao cêëp maâ chó coá möåt söë ñt ngûúâi àûúåc hûúãng, thêìy giaáo Haâm àaä coá thïm möåt niïìm say mï múái. êëy laâ bïn caånh nhûäng doâng lûu buát cuãa hoåc troâ, thêìy àaä coá nhûäng têëm aãnh chên dung cuãa caác em. Möîi nùm, möîi lúáp möåt quyïín. Àïí àïën bêy giúâ thêìy àaä coá àûúåc caã möåt chöìng söí xïëp cao tûâ mùåt àêët lïn ngang mùåt baân. Thónh thoaãng, thû nhaân, röîi raäi, thêìy laåi giúã ra xem. Thúâi gian nhû söëng laåi cuâng thêìy... Theo tûâng bûác aãnh, tûâng doâng chûä, thêìy hònh dung ra têët caã... Tûâng con ngûúâi, tûâng cuöåc àúâi... Maäi röìi, thaânh quen, thaânh thuöåc. Thêìy laâm thïë laâ vò möåt niïìm vui nghïì nghiïåp... Chûá àêu coá ngúâ noá laåi àem laåi cho thêìy, hay noái àuáng hún cho ngaânh cöng an möåt kïët quaã khaác. Söë laâ thïë naây, lêìn êëy khu vûåc nhaâ thêìy úã, xaãy ra möåt vuå bùæt coác treã con àïí àöíi tiïìn chuöåc. Thuã phaåm khöng àïí laåi möåt dêëu vetoã gò ngoaâi túâ giêëy viïët tay trïn àoá ghi roä caách thûác àem tiïìn vaâng àïën chuöåc laåi àûáa beá. Biïët àem tuöìng chûä naây so saánh vúái chûä cuãa ai? Caác maáy moác hiïån àaåi cuãa Viïån khoa hoåc hònh sûå chó coá thïí kïët luêån hai thûá chûä naâo àoá laâ cuãa cuâng möåt ngûúâi chûá àêu coá thïí maách baão chûä àoá cuãa ai, nhêët laâ cuãa nhûäng keã vö danh tiïíu töët. http://www.ebooks.vdcmedia.com CAÂI HOA VAÂO QUAÁ KHÛÁ 93 Cùn cûá vaâo kïët quaã àiïìu tra ngûúâi ta àaä khoanh vuâng àûúåc àöëi tûúång vuå aán laâ ngûúâi khöng phaãi laâ tûâ núi khaác àïën. Thïë laâ ngûúâi ta nghô àïën thêìy, tòm àïën thêìy, àöìng thúâi thöng baáo àiïìu naây cho moåi ngûúâi biïët. Caác anh cöng an àûa túâ giêëy êëy ra cho thêìy. Múái thoaåt nhòn, thêìy àaä àoaán ra thuã phaåm nhûng thêìy chûa muöën noái ra ngay. Viïåc hïå troång thïë àêu coá höì àöì àûúåc. Vaâ röìi, àïm khuya höm êëy, khi àang möåt mònh cùåm cuåi luåc giúã hïët quyïín lûu buát, lûu hònh naây àïën quyïín khaác, cöët àïí xaác minh laåi nhêån àõnh ban àêìu cuãa mònh, thêìy khöng khoãi giêåt mònh khi thêëy möåt boáng àen vûâa leãn vaâo nhaâ. Chûa kõp la lïn thò boáng àen êëy böîng ngöìi thuåp xuöëng, noái nhû muöën khoác: - Em laåy thêìy. Xin thêìy noái vúái caác anh cöng an cho em àûúåc tûå thuá, em biïët túâ giêëy kia àïën tay thêìy thò thïë naâo thêìy cuäng nhêån ra em... Thêìy Haâm buöng chöìng söí röìi ài àïën àúä keã töåi phaåm àûáng lïn. Thêìy khöng khoãi cûúâi thêìm khi thêëy con ngûúâi naây vúái con ngûúâi thêìy dûå àoaán laåi chñnh laâ möåt. Öng êëy àêu chó taát vaâo mùåt thêìy H. Thêåt trúá trïu vaâ choåi nhau chan chaát nhû hai vïë cuãa möåt cêu àöëi hoaân chónh. Baáo "Tuöíi Treã" söë ra ngaây 27-8-1995 vûâa àùng baâi ca ngúåi haânh vi tön sû troång àaåo cuãa öng Töíng thöëng Haân Quöëc Kim Young Sam khi öng múâi möåt cöng dên bònh thûúâng cuãa Nhêåt Baãn sang thùm Haân Quöëc vaâ thùm dinh Töíng thöëng chó vò öng ngûúâi Nhêåt kia laâ con trai cuãa thêìy giaáo àaä daåy öng Töíng thöëng thúâi treã. êën tûúång höm trûúác coân noáng höíi, chûa nguöåi thò höm sau, 28-8, cuäng baáo trïn àaä àoåc phaãi tin vûâa xaãy ra úã Baão Löåc (Lêm Àöìng). Öng Phan Hûäu N. , möåt caán böå àêìu ngaânh úã àêy àaä thùèng tay taát vaâo mùåt thêìy giaáo Nguyïîn Ngoåc A. H. ... chó vò cho rùçng thùçng con quyá tûã cuãa öng ta, vöën hoåc haânh, àaåo àûác chaã ra sao, khöng àûúåc chuyïín vïì hoåc taåi Thaânh phöë Höì Chñ Minh laâ do lúâi "nhêån xeát" cuãa thêìy H. Caãm àöång trûúác haânh vi cuãa öng Töíng thöëng Haân Quöëc bao nhiïu caâng cùm giêån öng N. bêëy nhiïu. Múái coá caái chûác vuå beá teão teo nhû thïë àaä höëng haách, khöng biïët nïëu laâm Töíng thöëng seä thïë naâo. http://www.ebooks.vdcmedia.com NGUYÏÎNKHOA ÀÙNG 94 Öng N. mang hoå Phan Hûäu... maâ sao töi cûá ngúä öng thuöåc hoå Nguyïîn Trung, tûác öng laâ cha àeã cuãa thùçng cön àöì Nguyïîn Trung Chñnh, keã àaä cêìm dao àêm chïët cö giaáo Minh Têm trïn buåc giaãng höm naâo, búãi vò chó coá "cha naâo" múái àeã àûúåc "con nêëy" chûá. Caãm ún taác giaã M. T. úã Baão Löåc àaä nöíi coâi baáo àöång vïì haânh vi mêët hïët luên thûúâng àaåo lyá naây. Nhûng laåi muöën traách taác giaã. Taåi sao khöng viïët àêìy àuã caái tïn cuáng cúm cuãa viïn "thöí quan" kia maâ laåi phaãi v iïët tùæt! Öng ta duâ coá laâ Hûäu N., Hûäu L... hoùåc Hûäu Ngên (coá tiïìn), Hûäu Quyïìn, Hûäu Thïë... gò gò àoá thò cuäng phaãi vaåch mùåt, chó tïn ra vò öng ta àaä phaåm vaâo khoaãn 2 àiïìu 116, töåi laâm nhuåc ngûúâi khaác, trong böå luêåt hònh sûå cuãa Nhaâ nûúác ta. Caái taát cuãa öng Phan Hûäu N. àêu chó vaã riïng vaâo mùåt thêìy giaáo H.? Töi àïì nghõ caác nhaâ giaáo chuáng ta haäy lïn tiïëng. http://www.ebooks.vdcmedia.com CAÂI HOA VAÂO QUAÁ KHÛÁ 95 "Vö tri möåc" vaâ "Bêët tûã kï" "... Cö phaát cho möîi em 20 àö, cuâng 4 moán haâng giöëng nhau, laâm sao àïí coá söë dû coân laåi nhiïìu nhêët. Muöën thïë phaãi traã giaá tûâng moán möåt. Tûâ traã giaá, tiïëng Viïåt coân àûúåc goåi laâ gò? - Thûa cö, laâ mùåc caã aå. Àoá laâ caách daåy Viïåt Vùn cuãa giaáo sû Thuyá Kim thuöåc trûúâng Àaåi hoåc Arizona State University (Hoa Kyâ). Àoaån vùn trïn töi cheáp laåi tûâ möåt baâi àùng trïn baáo Khoa hoåc Kyä thuêåt Kinh tïë, söë 88 ra ngaây 1-3-1995. Noá laâm töi nhúá àïën möåt thêìy giaáo tiïíu hoåc maâ töi quen àaä lêu. Öng thêìy naây laåi coá caách daåy ngûúåc hùèn vúái cö giaáo Thuyá Kim. Öng thñch bùæt hoåc troâ duâng phên ûu, hoaã xa, phi thuyïìn... hún laâ tûâ chia buöìn, xe lûãa, con taâu vuä truå... Öng móa mai rùçng: cûá àaâ naây seä goåi nhaâ höå sinh laâ xûúãng àeã mêët. Khöng chó daåy, öng coân trûåc tiïëp viïët baâi àùng baáo. Àêy laâ "thöng baáo" vïì viïåc baán àêët cuãa öng, àùng trïn túâ baáo àiaå phûúng: "Böë caáo nhûúâng quyïìn tiïn maäi àêëûåt thöí cû Töi àöìng têm daânh quyïìn tiïn maäi thïm möåt thúâi gian nhõ caá nguyïåt àïí quyá höå gia àònh àïën àiïìu àònh. Quaá haån kyâ, töi kïí nhû caác http://www.ebooks.vdcmedia.com NGUYÏÎNKHOA ÀÙNG 96 höå tûâ khûúác tiïn maäi vaâ thêím quyïìn tranh tuång khi töi giaãi quyïët vúái àïå tam nhên..." Khöng ai khuyïn can àûúåc öng. Búãi öng cûá cho laâ laâm khaác ài thò mêët tñnh vùn chûúng, laâ luåc cuåc,laâo caâo... May sao, möåt em hoåc troâ àaä giuáp öng. Möåt höm öng ra àïì vùn cho caác em vïì nhaâ laâm: "Haäy taã cùn nhaâ cuãa gia àònh em". Múã àêìu em viïët: Nhaâ em trûúác cûãa tröìng hai "vö tri möåc", coân àùçng sau thò nhöët möåt "bêët tûã kï". Öng khöng hiïíu. Em beá liïìn giaãi thñch: - Thûa thêìy, böë em baão "vö tri möåc" laâ "cêy khöng biïët", tûác cêy mñt. Coân "bêët tûã kï" laâ "con gaâ söëng"hay coân goåi laâ "gaâ tröëng" aå. Thò ra, möåt phuå huynh àaä thöng qua àûáa con nhoã cuãa mònh, tïë nhõ daåy ngûúåc laåi thêìy möåt baâi hoåc nhû thïë. http://www.ebooks.vdcmedia.com CAÂI HOA VAÂO QUAÁ KHÛÁ 97 Àûâng àïí diïîn laåi con söë... buöìn Böå phim truyïìn hònh nhiïìu têåp Ö- Sin cuãa Nhêåt Baãn chiïëu trïn maân aãnh nhoã cuãa ta coá nhiïìu caãnh mang yá nghôa giaáo duåc sêu sùæc. Töi nhúá àoaån baâ Cö- Nin daåy àûáa chaáu nöåi tïn laâ Cai- Ö. Ngaây àêìu nùm hoåc, cö beá àoâi cha meå phaãi may àöì têy vaâ sùæm giêìy da cho cö. Baâ Cö- Nin kiïn quyïët khöng cho cha meå cö gaái thûåc hiïån yïu cêìu àoá vúái lyá do "àûúåc àùçng chên noá seä lên àùçng àêìu". Cö beá liïìn phaãn àöëi bùçng caách nghó hoåc vaâ doåa seä nhõn ùn. Baâ Cö- Nin kiïn quyïët khöng nhûúång böå. Tuy vêåy baâ vêîn ngêìm sai Ö- Sin nêëu sùén nöìi cúm àöån cuã caãi. Cuöëi cuâng khöng chõu nöíi caái buång àoái, cö beá àaä phaãi chõu ùn cúm. Nhûng cö àaä khöng ùn nöíi baát cúm àöån àoá. Baâ Cö- Nin beân baão Ö- Sin kïí vïì nhûäng ngaây gian khöí vûâa qua cuãa mònh cho Kai- Ö nghe: " Àïën cúm àöån cuäng chùèng mêëy khi töi àûúåc ùn"! Khöng ngúâ cêu chuyïån êëy àaä taác àöång àïën Cai- Ö khiïën cö beá khöng nhûäng " biïët" ùn cúm àöån maâ coân tûâ boã àûúåc yá nghô àua àoâi may quêìn têy vúái giêìy da naây noå... Xem phim laåi nhúá àïën möåt chi tiïët baáo chñ vûâa nïu. Nùm 1994, ngên saách daânh cho giaáo duåc caã nûúác ta laâ 4000 tyã àöìng. Vêåy maâ söë tiïìn duâng àïí sûãa ötö con cuãa caác cú quan nhaâ nûúác àaä lêëy ài tûâ ngên saách túái 1500 tyã àöìng. Thêåt laâ möåt con söë... buöìn. Tûâ àêëy töi cûá vêín vú nghô rùçng "Giaá caác võ thuã trûúãng noái t rïn coá àûúåc sûå suy nghô nhû http://www.ebooks.vdcmedia.com NGUYÏÎNKHOA ÀÙNG 98 cö beá Cai- Ö trong phim! Tûác laâ khi thêëy hiïån nay trïn toaân quöëc naån thiïëu trûúâng thiïëu lúáp àang coân trêìm troång, nhûäng phoâng hoåc nhû caái nhaâ cuãa chõ Dêåu ngaây trûúác vêîn coân nhan nhaãn... thò haäy sùén saâng tûâ boã caái sûå àua àoâi kia ài. Rêët may laâ Nhaâ nûúác ta àaä coá nhûäng biïån phaáp thiïët thûåc àïí ngùn chùån kõp thúâi. Cuöåc töíng kiïím kï xe cöng cuãa cú quan dûúái 15 chöî ngöìi bùæt àêìu tûâ 0 giúâ ngaây 1-9-1995 laâ möåt trong nhûäng biïån phaáp àoá. Nghe maâ thêëy vui. Chó mong sao caác cú quan coá thêím quyïìn thûåc thi biïån phaáp trïn haäy kiïn quyïët nhû baâ Cö- Nin àöëi vúái àûáa chaáu Cai- Ö cuãa mònh. Coá vêåy nhûäng ngaây túái con em chuáng ta múái coá nhûäng núi "trûúâng ra trûúâng, lúáp ra lúáp". http://www.ebooks.vdcmedia.com