Đăng ký Đăng nhập

Tài liệu cổ thi tác dịch

.PDF
630
2207
148

Mô tả:

CÖÍ THI TAÁC DÕCH 1 Muåc luåc Lúâi ngûúâi dõch ..............................................................................6 Lúâi ngûúâi dõch ..............................................................................8 Thú böën cêu................................................................................10 Lyá Thûúâng Kiïåt ......................................................................10 Àöî Phaáp Thuêån......................................................................11 Ngö Chên Lûu........................................................................12 Lêm Khu.................................................................................13 Dûúng Khöng Löå ....................................................................14 Lyá Caân Àûác.............................................................................15 Àoaân Vùn Khêm ....................................................................16 Kiïìu Trñ Huyïìn.....................................................................17 Tûâ Löå .......................................................................................18 Hoaâng Viïn Hoåc .....................................................................20 Kiïìu Phuâ.................................................................................21 Êu Àaåo Huï............................................................................23 Hûáa Àaåi Xaä.............................................................................25 Nguyïîn Quaãng Nghiïm........................................................26 Trêìn Caãnh ..............................................................................27 Trêìn Tung ..............................................................................34 Trêìn Hoaãng............................................................................42 Trêìn Khêm.............................................................................50 http://ebooks.vdcmedia.com CÖÍ THI TAÁC DÕCH 2 Trêìn Thò Kiïën ........................................................................64 Trêìn Quang Triïìu .................................................................65 Àöìng Kiïn Cûúng ..................................................................68 Lyá Àaåo Taái ..............................................................................70 Maåc Kyá ....................................................................................85 Trûúng Haán Siïu ...................................................................86 Nguyïîn Sûúãng........................................................................88 TRêìn Maånh ............................................................................89 Trêìn Hiïåu Khaã .......................................................................92 Phaåm Ngöå...............................................................................93 Phaåm Maåi ...............................................................................94 Nguyïîn Tûã Thaânh .................................................................95 Nguyïîn ÛÁc............................................................................100 Chu Vùn An..........................................................................105 Phaåm Sû Maånh....................................................................109 Lï Quaát .................................................................................113 Trêìn Nguyïn Àaán................................................................116 Trêìn Phuã ..............................................................................122 Trêìn Àònh Thêm..................................................................124 Trêìn Cöng Cêín.....................................................................125 Chu Àûúâng Anh...................................................................126 Vuä Thïë Trung.......................................................................127 Trêìn Quan............................................................................128 Lï Liïm.................................................................................129 Taå Thiïn Huên.....................................................................130 Trêìn Ngaåc .............................................................................133 Nguyïîn Phi Khanh..............................................................134 Nguyïn Traäi .........................................................................147 Nguyïîn Bónh Khiïm ...........................................................156 http://ebooks.vdcmedia.com CÖÍ THI TAÁC DÕCH 3 Nguyïîn Nùng Nhûúång......................................................159 Àùång Àïì ...............................................................................162 Lûu Àònh Chêët .....................................................................165 Phaåm Quñ Thñch ..................................................................166 Nguyïîn Àònh Saách ..............................................................181 Nguyïîn quyá àûác ...................................................................183 Àùång Àònh Tûúâng................................................................184 Ngö Thò ÛÁc ...........................................................................190 Lï Caãnh Tuên......................................................................191 Lï Thaánh Töng.....................................................................194 Nguyïîn Trung Ngaån ...........................................................220 Àöî Cêån ..................................................................................223 Phuâng Khùæc Khoan .............................................................224 Nguyïîn Tiïën Saách ...............................................................230 Nguyïîn Cöng Haäng.............................................................232 Khuyïët danh ........................................................................233 Lï Quang Viïån .....................................................................234 Àoaân Nguyïîn Tuêën .............................................................235 Ngö Thò Nhêåm .....................................................................237 Nguyïîn Haânh.......................................................................245 Trõnh Hoaâi Àûác ...................................................................262 Nguyïîn Du ...........................................................................263 Nguyïîn Khuyïën ...................................................................276 Phan Huy Chuá .....................................................................278 Phan Thanh Giaãn ................................................................281 Buâi Dõ....................................................................................282 Cao Baá Quaát .........................................................................283 Nguyïîn Thûúång Hiïìn..........................................................288 Thú taám cêu .............................................................................292 http://ebooks.vdcmedia.com CÖÍ THI TAÁC DÕCH 4 Àoaân Vùn Khêm ..................................................................292 Lyá Ngoåc Kiïìu........................................................................294 Vaån Trò Baát ..........................................................................295 Trêìn Caãnh ............................................................................296 Trêìn Tung ............................................................................304 Trêìn Hoaãng..........................................................................312 Trêìn Quang Khaãi ................................................................315 Höì Quñ Ly.............................................................................321 Phaåm Nhên Khanh .............................................................322 Trêìn Thuêën Du....................................................................329 Àùång Dung...........................................................................331 Lï Caãnh Tuên......................................................................332 Phaåm Nhûä Dûåc ....................................................................338 Nguyïîn Nhên An.................................................................350 Nguyïîn Nùng Nhûúång ........................................................352 Àùång Àïì ...............................................................................353 Lï Thaánh Töng.....................................................................356 Nguyïîn Tûã Thaânh ...............................................................381 Nguyïîn ÛÁc ............................................................................384 Chu Vùn An..........................................................................390 Phaåm Sû Maånh....................................................................396 Trêìn Nguyïn Àaán...............................................................408 Trêìn Phuâ ..............................................................................431 Nguyïîn Quñ Ûng.................................................................433 Doaän Ên Phuã ........................................................................434 Nguyïîn Phi Khanh.............................................................435 Nguyïîn Traäi .........................................................................467 Nguyïîn Bónh Khiïm ...........................................................510 Phuâng Khùæc Khoan .............................................................543 http://ebooks.vdcmedia.com CÖÍ THI TAÁC DÕCH 5 Trêìn Lö.................................................................................567 Vuä Caán ..................................................................................568 Nguyïîn Thiïën ......................................................................572 Lï Baá Ly ...............................................................................574 Buâi Baá Chiïën........................................................................575 Àaâo Nghiïîm .........................................................................576 Giaáp Haãi ...............................................................................581 Vuä Cêín ..................................................................................586 Nguyïîn Thûåc ........................................................................597 Nguyïîn Danh Thïë ...............................................................598 Nguyïîn Àùng.......................................................................599 Phaåm Quñ Thñch ..................................................................600 http://ebooks.vdcmedia.com CÖÍ THI TAÁC DÕCH 6 Lúâi ngûúâi dõch (Lêìn in àêìu 1998, NXB Vùn Hoåc) Töi thuöåc lúáp ngûúâi hêåu sinh, Têy hoåc, mêëy chuåc nùm qua chó chuyïn dõch vùn thú phûúng Têy, maäi gêìn àêy múái bùæt àêìu àoåc nhiïìu vaâ thêëm thña dêìn caái àeåp, caái sêu lùæng cuãa thú cöí phûúng Àöng, àùåc biïåt laâ thú chûä haán Lyá Trêìn cuãa Viïåt Nam vaâ thú Àûúâng Töëng cuãa Trung Quöëc. Àoá laâ möåt sûå thiïåt thoâi vaâ laâ löî höíng lúán vïì kiïën thûác cuãa töi. Dêîu khöng biïët chûä Haán vaâ sûå hiïíu biïët vïì vöën cöí cuäng haån chïë, caâng àoåc, töi caâng nung nêëu yá nghô phaãi laâm möåt caái gò àoá lúán hún sûå thûúãng thûác àún thuêìn cuãa ngûúâi àoåc àöëi vúái maãng thú tuyïåt vúâi naây. Têåp thú caác baån àang cêìm trïn tay laâ kïët quaã cuãa yá àõnh àoá. Thú chûä Haân Viïåt Nam vaâ thú Àûúâng Töëng Trung Quöëc laâ di saãn chung cuãa moåi ngûúâi, moåi thúâi àaåi. Xin haäy xem cöng trònh lao àöång naây cuãa töi - dêîu coân nhiïìu àiïìu chûa thoãa àaáng, thêåm chñ coá thïí khoá chêëp nhêån - nhû têëm loâng, tiïëng noái vaâ caách àoåc hiïíu cuãa möåt thïë hïå àöëi vúái di saãn àoá. Vò khöng biïët ngön ngûä nguyïn baãn, têët nhiïn töi phaãi dûåa vaâo baãn dõch nghôa vaâ dõch thú cuãa ngûúâi khaác. Töi àöëi chiïëu nhiïìu baãn khaác nhau, tûâ àoá choån cho mònh möåt caách hiïíu vaâ diïîn àaåt riïng. Noái chung, nhûäng ngûúâi dõch trûúác töi àïìu cöë gùæng trung thaânh töëi àa vúái cêu chûä nguyïn baãn. Àoá laâ möåt quan àiïím àuáng vaâ cêìn thiïët cuãa nghïì dõch, tuy nhiïn, caái giaá khöng traánh khoãi laâ nhiïìu khi baãn dõch chûa àaåt àûúåc sûå trong saáng vaâ chêët thú mong muöën. Töi coá thïí laâm tûúng tûå vaâ chùæc cuäng khoá traánh nhûúåc àiïím àoá. Do vêåy, töi quyïët àõnh ài theo möåt hûúáng khaác, laâ têåp trung truyïìn àaåt tûá thú, hònh aãnh vaâ êën tûúång. Nghôa laâ trong trûúâng húåp cêìn thiïët, sùén saâng boã khöng dõch hoùåc thay http://ebooks.vdcmedia.com CÖÍ THI TAÁC DÕCH 7 àöíi möåt söë tûâ vaâ yá phuå. Noái nöm na, töi hêìu nhû khöng dõch maâ viïët laåi. Vò thïë maâ töi maån pheáp, bùæt chûúác caái nhaâ thú cöí, xin àûúåc àùåt tïn cho têåp thú naây laâ "Cöí thi taác dõch". Àïí so saánh, töi in keâm theo baãn phiïn êm cuãa tûâng baâi. Coá leä àêy laâ möåt thïí nghiïåm seä gêy tranh caäi, vêåy töi coá mêëy lúâi chên thaânh maâo trûúác, mong àûúåc baån àoåc lûúång thûá. Cuäng nhùçm muåc àñch so saánh nhûng úã goác àöå lúán hún, töi in keâm úã phêìn phuå luåc cuöën saách naây nhûäng baâi thú böën cêu cuãa Oma Khayam vaâ Baba Takhi, hai taác giaã lúán cuãa möåt nïìn thú khaác, cuäng phûúng Àöng vaâ khöng xa mêëy vïì thúâi gian so vúái thú Lyá Trêìn Viïåt Nam vaâ Àûúâng Töëng Trung Quöëc àûúåc giúái thiïåu trong têåp naây, laâ nïìn thú cöí Ba Tû. Cuöëi cuâng, töi chên thaânh caãm ún taác giaã caác cöng trònh nghiïn cûáu, caác baãn dõch nghôa vaâ dõch thú maâ töi tham khaão trong quaá trònh laâm viïåc, cuäng nhû caác chuyïn gia vùn hoåc, ngön ngûä vaâ baån beâ àaä nhiïåt tònh giuáp àúä töi. Têåp thú naây chó göìm nhûäng baâi tuyïåt cuá böën cêu. Sau naây, nïëu àiïìu kiïån cho pheáp, töi seä "taác dõch" caác têåp tiïëp theo, göìm nhûäng baâi Àûúâng luêåt taám cêu cuãa caã hai nûúác Viïåt Nam vaâ Trung Quöëc. Haâ Nöåi 30.9.1997 Thaái Baá Tên http://ebooks.vdcmedia.com CÖÍ THI TAÁC DÕCH 8 Lúâi ngûúâi dõch (cho lêìn in thûá hai) Àêy laâ baãn in thûá hai cuöën "Cöí thi taác dõch" nùm 1998, coá sûãa chûäa, böí sung möåt söë baâi tûá tuyïåt vaâ thêët ngön baát cuá cuãa caác taác giaã cöí àiïín Viïåt Nam. Ngoaâi ra, àïí baån àoåc coá caái nhòn töíng quaát hún, lêìn naây töi cuäng àûa vaâo àêy caác phêìn thú böën cêu cuãa Oma Khayyam vaâ Ba ba Takhi, cuäng nhû thú nùm cêu tûâ têåp Manhiöxû, Nhêåt Baãn, vaâ thú saáu cêu Triïìu Tiïn àaä in trong têåp Thú cöí phûúng àöng caách àêy khöng lêu. Gêìn àêy töi quyïët àõnh chia tay vúái thú, caã thú viïët lêîn thú dõch, àïí têåp trung saáng taác vùn xuöi, trûúác mùæt laâ truyïån ngùæn. Do vêåy, nhûäng dûå àõnh to lúán vïì dõch àïìu phaãi boã giûäa chûâng. Töi múái chó laâm xong giaâ nûãa cöng viïåc cuãa cuöën "Cöí thi taác dõch" têåp hai, dûå àõnh khoaãng 1000 baâi thú taám cêu caác taác giaã cöí àiïín Viïåt Nam. Sau àoá seä àïën têåp 1000 baâi taám cêu Àûúâng Töëng. Thú tûá tuyïåt cuäng muöën àûúåc böí sung vaâ in laåi. Tuy nhiïn, bêy giúâ têët caã chó coân trong yá àõnh. Mong ûúác thò nhiïìu maâ sûác laåi coá haån, àaânh phaãi daânh cho nhûäng yá àõnh khaác cuäng khöng keám phêìn thöi thuác. Vêåy àêy laâ "chuyïën taâu veát" caác taác phêím dõch cuãa töi vïì thú cöí Viïåt Nam vaâ Trung Quöëc, göìm nhûäng gò àaä in úã têåp trûúác vaâ baãn dõch múái thú taám cêu (vaâ möåt ñt thú böën cêu) cuãa caác nhaâ thú cöí àiïín Viïåt Nam. Vò söë trang coá haån, baãn in lêìn naây khöng coá phêìn phiïn êm tiïëng Haán. Möåt söë baâi cuä àûúåc chûäa laåi àöi chuát, chuã yïëu vïì niïm luêåt vaâ vêìn àiïåu. Cuäng do dang dúã, viïåc tuyïín http://ebooks.vdcmedia.com CÖÍ THI TAÁC DÕCH 9 choån taác giaã, taác phêím chûa tiïu biïíu, phêìn chuá thñch sú saâi vaâ tuây tiïån, nhiïìu chöî coân soát. Mong àûúåc lûúång thûá. Nhên dõp naây, xin lêìn nûäa caãm ún baån àoåc gêìn xa vò nhûäng tònh caãm vaâ sûå khñch lïå àaä daânh cho töi suöët mêëy chuåc nùm qua vúái tû caách möåt ngûúâi dõch. Haâ Nöåi, ngaây 13.4.2001 Thaái Baá Tên http://ebooks.vdcmedia.com CÖÍ THI TAÁC DÕCH 10 Thú böën cêu LYÁ THÛÚÂNG KIÏÅT Taác giaã: (1019-1105) võ anh huâng dên töåc, tïn thêåt laâ Ngö Tuêën, Thûúâng Kiïåt laâ tïn tûå, sau àûúåc ban quöëc tñnh hoå Lyá, thaânh Lyá Thûúâng Kiïåt; quï úã Thùng Long; coá taâi thao lûúåc, gioãi vùn thú; coá cöng lúán trong viïåc xêy dûång àêët nûúác, àaánh Töëng, bònh Chiïm. 1 N u ái s ö n g n û ú ác N a m Vua Nam cai trõ nûúác Nam naây, Saách trúâi ghi roä thïë xûa nay. Cúá sao ngoaåi giùåc liïìu xêm phaåm, Ta quyïët khöng dung luä chuáng maây! http://ebooks.vdcmedia.com CÖÍ THI TAÁC DÕCH 11 ÀÖÎ PHAÁP THUÊÅN Taác giaã: (915-990), khöng roä tïn thêåt vaâ quï quaán, laâ nhaâ thú thïë hïå thûá 10 doâng thiïìn Nam Phûúng, coá kiïën thûác uyïn baác, gioãi thú vùn, tñch cûåc tham gia phoâ nhaâ Tiïìn Lï, àûúåc vua Lï Àaåi Haânh phong laâm Phaáp sû. 2 T r a ã l ú âi n h a â v u a ( 1 ) h o ãi v ï ì n g ö i n û ú ác Ngöi nûúác nhû röìng cuöën, Vua vö vi(2), anh minh. Àêët nûúác hïët loaån laåc, Núi núi hûúãng thaái bònh. http://ebooks.vdcmedia.com CÖÍ THI TAÁC DÕCH 12 NGÖ CHÊN LÛU Taác giaã: tûác Khuöng Viïåt (933-1011), ngûúâi Caát Lúåi, huyïån Thûúâng Laåc, nay laâ Tônh Gia, Thanh Hoáa, luác nhoã hoåc àaåo, lúán lïn ài tu. Do nöíi tiïëng tinh thöng Thiïìn hoåc nïn àûúåc Àinh Tiïn Hoaâng ban cho hiïåu laâ Khuöng Viïåt àaåi sû. 3 L y á d o c o á l û ãa Trong göî luön coá lûãa, Vêîn thïë bao àúâi nay. Nïëu göî khöng coá lûãa, Sao chaáy àûúåc thïë naây? http://ebooks.vdcmedia.com CÖÍ THI TAÁC DÕCH 13 LÊM KHU Taác giaã: tûác Huïå Sinh (?-1063), ngûúâi laâng Àöng Phuâ Liïåt, huyïån Long Àaâm, nay thuöåc ngoaåi thaânh Haâ Nöåi, 19 tuöíi ài tu. Öng tûâng truå trò nhiïìu núi, àûúåc vua Lyá Thaái Töng yïu mïën, phong àïën chûác Taã nhai àö tùng thöëng. 4 T r a ã l ú âi L y á T h a ái T ö n g k h i à û ú åc h o ãi v ï ì t ê m Vaån vêåt khöng maâ coá, Coá maâ laåi nhû khöng. Khi hiïíu àûúåc àiïìu àoá, Ngûúâi vaâ Phêåt tûúng àöìng. http://ebooks.vdcmedia.com n g u y ï ån CÖÍ THI TAÁC DÕCH 14 DÛÚNG KHÖNG LÖÅ Taác giaã: Khöng roä nùm sinh, chó biïët mêët 1119, ngûúâi hûúng Haãi Thanh, nay thuöåc tónh Haâ Nam, töí tiïn vöën laâm nghïì chaâi lûúái, sau öng boã ài tu. Öng chuyïn nghiïn cûáu vïì Thiïìn Töng vaâ Mêåt Töng, cuâng Thiïìn sû Giaác Haãi thûúâng du ngoaån nhûäng núi danh lam thùæng caãnh. 5 C a ái n h a ân c u ãa d ê n c h a âi Söng xanh muön dùåm, trúâi muön dùåm, Möåt xoám dêu gai, möåt xoám mêy. Öng chaâi nguã quïn, trûa tónh dêåy, Tuyïët phuã trïn ghe möåt lúáp daây. http://ebooks.vdcmedia.com CÖÍ THI TAÁC DÕCH 15 LYÁ CAÂN ÀÛÁC Taác giaã: Tûác Lyá Nhên Töng (1066-1128), laâ con trûúãng cuãa Lyá Thaánh Töng vaâ yã Lan Phu nhên, lïn ngöi nùm 7 tuöíi, laâm vua 56 nùm, àûúåc xem laâ öng vua nhên aái vaâ coá taâi. 6 K h e n t h i ï ìn s û G i a ác H a ãi v a â à a åo n h ê n T h ö n g H u y ï ì n Giaác Haãi loâng nhû biïín, Thöng Huyïìn àaåo rêët huyïìn. Thêìn thöng vaâ biïën hoáa, Möåt Phêåt, möåt thêìn tiïn. http://ebooks.vdcmedia.com CÖÍ THI TAÁC DÕCH 16 ÀOAÂN VÙN KHÊM Taác giaã: Khöng roä nùm sinh, nùm mêët, thên thïë sûå nghiïåp cuäng khöng roä, chó biïët laâm túái Thûúång thû böå Cöng dûúái triïìu Lyá Nhên Töng (1072-1128). 7 T ù ån g t h i ï ìn s û Q u a ã n g T r ñ Chöëng gêåy lïn cao, ruä buåi trêìn, Àïí ngùæm mêy trúâi ngùæm sùæc xuên. Rêët muöën maâ khöng theo àûúåc Phêåt, Vò aáo quan trûúâng troát vûúáng chên. http://ebooks.vdcmedia.com CÖÍ THI TAÁC DÕCH 17 KIÏÌU TRÑ HUYÏÌN Taác giaã: Khöng roä nùm sinh, nùm mêët, chó biïët söëng cuâng thúâi vaâ laâ baån cuãa Tûâ Àaåo Haånh. Baãn thên öng cuäng laâ möåt thiïìn sû. 8 T r a ã l ú âi T û â À a åo H a ån h k h i à û ú åc h o ãi v ï ì c h ê n t ê m Caái thiïìn, caái àeåp, caã lúâi ca Àïìu tûâ tay mùæt Phêåt maâ ra. Caã vuä truå naây àêu cuäng Phêåt, Sao lêìm, cûá tûúãng Phêåt àêu xa? http://ebooks.vdcmedia.com CÖÍ THI TAÁC DÕCH 18 TÛÂ LÖÅ Taác giaã: tûác Tûâ Àaåo Haånh, khöng roä núi, nùm sinh, mêët 1117. Öng laâ nhaâ sû thïë hïå thûá 12 doâng thiïìn Nam Phûúng, tu úã chuâa Thiïn Phuác trïn nuái Phêåt Tñch, chêu Quöëc Oai, nay laâ huyïån Quöëc Oai, Haâ Têy. 9 C o áv a âk h ö n g Coá, tûâ haåt buåi nhoã, Khöng, caái gò cuäng khöng. Nhû hònh trùng dûúái nûúác, Coá, maâ thûåc tònh khöng. http://ebooks.vdcmedia.com CÖÍ THI TAÁC DÕCH 1 0 L ú iâ n h ù næ n h u ã h o cå t r o â t r û ú ác k h i c h ï ët Thu vïì, khöng baáo nhaån cuâng bay, Cúá sao quyïën luyïën coäi àúâi naây? Mön àïå àûâng buöìn ta sùæp mêët: Thêìy xûa chïët àïí hoáa thêìy nay. http://ebooks.vdcmedia.com 19 CÖÍ THI TAÁC DÕCH 20 HOAÂNG VIÏN HOÅC Taác giaã: (1072-1136), ngûúâi àêët Nhû Nguyïåt, coá leä nay laâ Bùæc Giang, tu úã chuâa Àaåi An, thuöåc huyïån Tïë Giang xûa, coá nhiïìu hoåc troâ theo hoåc. 1 1 N g h e t i ï ën g c h u ö n g Luåc thûác(1) laâm ta vûúáng sûå àúâi, Caái döët khöng cho thêëy mùåt trúâi. Chuöng chuâa duy nhêët laâm ta tónh, Xua caái vö minh(2), caã caái lûúâi. http://ebooks.vdcmedia.com
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan