Lêi nãi ®Çu
Sau mét thêi gian chuyÓn ®æi c¬ chÕ kinh tÕ míi cho
®Õn nay níc ta ®· ®¹t ®îc mét sè thµnh tùu ®¸ng kÓ vµ
®ang tõng bíc æn ®Þnh kinh tÕ chuÈn bÞ cho sù ph¸t triÓn
nh¶y vät,tr¸nh nguy c¬ tôt hËu b¾t kÞp víi xu híng ph¸t triÓn
hiÖn nay trªn thÕ giíi.Tuy nhiªn ,chuyÓn ®æi c¬ chÕ kinh tÕ
còng ®ång nghÜa víi viÖc chÊp nhËn nh÷ng khã kh¨n ,thö
th¸ch vµ nh÷ng c¬ héi míi , ®iÒu nµy t¸c ®éng rÊt lín ®Õn
hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh
nghiÖp.Víi m«i trêng ho¹t ®éng tho¸ng h¬n , c¹nh tranh gay
g¾t vµ tù do h¬n ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i gång m×nh
vît qua khã kh¨n thö th¸ch tËn dông c¬ héi th× míi cã thÓ tån
t¹i vµ ph¸t triÓn, ngîc l¹i doanh nghiÖp sÏ bÞ ®µo th¶i.ChÝnh
v× vËy cã thÓ coi kinh tÕ thÞ trêng lµ ®éng lùc ®Ó thóc ®Èy
c¸c doanh nghiÖp lu«n t×m kiÕm c¸c gi¶i ph¸p ®Ó n©ng cao
hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh nh»m kh¼ng ®Þnh vai trß vµ
vÞ trÝ cña m×nh trªn thÞ trêng.Trong sè c¸c gi¶i ph¸p ®ã ,
gi¶i ph¸p vÒ vèn lµ vÊn ®Ò c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i ®Æt
lªn hµng ®Çu trong qu¸ tr×nh t×m kiÕm con ®êng ph¸t triÓn
cña m×nh.
XuÊt ph¸t tõ quan ®iÓm trªn kÕt hîp víi thùc tr¹ng sö dông
vèn t¹i XÝ nghiÖp x©y dùng sè 2 thuéc C«ng ty thiÕt kÕ-x©y
dùng dÇu khÝ em ®· chän ®Ò tµi “Gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu
qu¶ sö dông vèn t¹i XÝ nghiÖp x©y dùng sè 2 " lµm ®Ò
tµi nghiªn cøu phôc vô cho qu¸ tr×nh thùc hiÖn chuyªn ®Ò
thùc tËp cña m×nh.
Chuyªn ®Ò bao gåm 3 ch¬ng:
1
Ch¬ng I
:Lý luËn c¬ b¶n vÒ vèn vµ hiÖu qu¶ sö dông vèn
kinh doanh cña doanh nghiÖp
Ch¬ng II :Thùc tr¹ng hiÖu qu¶ sö dông vèn kinh doanh t¹i XÝ
nghiÖp x©y dùng sè 2
Ch¬ng III :Gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn kinh
doanh cña XÝ nghiÖp x©y dùng sè 2.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy Vò Duy Hµo vµ c¸c c¸n
bé nh©n viªn phßng KÕ to¸n-XÝ nghiÖp x©y dùng sè 2 ®· tËn
t×nh híng dÉn gióp ®ì em hoµn thµnh chuyªn ®Ó thùc tËp tèt
nghiÖp nµy.
Ch¬ng i:
lý luËn c¬ b¶n vÒ vèn vµ hiÖu qu¶ sö dông vèn kinh
doanh cña doanh nghiÖp
-------------------I.Vèn vµ c¸c nguån vèn cña doanh nghiÖp
1. Kh¸i niÖm ®Æc ®iÓm vµ ph©n lo¹i vèn kinh doanh
1.1.Kh¸i niÖm vèn kinh doanh:
§èi víi mçi doanh nghiÖp ®Ó tiÕn hµnh bÊt kú mét qu¸
tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh nµo ®ã còng ph¶i cã vèn . Vèn lµ
®iÒu kiÖn tiªn quyÕt cã ý nghÜa quan träng ®èi víi qu¸ tr×nh
kinh doanh cña doanh nghiÖp . Cã vèn ®Ó ®Çu t mua s¾m
c¸c yÕu tè cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh , ®ã lµ t liÖu
lao ®éng , ®èi tîng lao ®éng , søc lao ®éng . Do sù t¸c ®éng
cña søc lao ®éng vµo ®èi tîng lao ®éng th«ng qua t liÖu lao
®éng mµ hµng hãa dÞch vô ®îc t¹o ra vµ tiªu thô trªn thÞ tr-
2
êng , doanh nghiÖp ®îc thu tiÒn.§Ó ®¶m b¶o sù tån t¹i vµ
ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp kÕt qu¶ thu ®îc tõ ho¹t ®éng s¶n
xuÊt kinh doanh ph¶i bï ®¾p toµn bé chi phÝ ®· bá ra vµ cã l·i
. Nh vËy cã thÓ thÊy sè tiÒn ®· øng ra ban ®Çu kh«ng chØ ®îc b¶o tån mµ nã cßn t¨ng thªm do ho¹t ®éng kinh doanh
mang l¹i. Tõ ph©n tÝch trªn cho ta thÊy :
Vèn kinh doanh cña doanh nghiÖp lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn
cña toµn bé tµi s¶n h÷u h×nh vµ v« h×nh ®îc ®Çu t vµo qu¸
tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh nh»m môc ®Ých sinh lêi
1.2.§Æc ®iÓm vèn kinh doanh :
§Ó qu¶n lý vµ ph©n biÖt vèn kinh doanh víi c¸c lo¹i vèn
kh¸c ta cÇn t×m hiÓu vÒ ®Æc ®iÓm cña vèn kinh doanh.
Vèn kinh doanh ®¹i diÖn cho mét lîng tµi s¶n nhÊt ®Þnh ,
®iÒu nµy cã nghÜa lµ vèn biÓu hiÖn b»ng gi¸ trÞ tµi s¶n h÷u
h×nh vµ v« h×nh nh nhµ xëng m¸y mãc , thiÕt bÞ , chÊt x¸m
th«ng tin ...Cïng víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng vµ
sù tiÕn bé cña khoa häc kü thuËt th× tµi s¶n v« h×nh ngµy
cµng ph¸t triÓn phong phó vµ gi÷ vai trß quan träng trong viÖc
t¹o ra kh¶ n¨ng sinh lêi cña doanh nghiÖp nh :nh·n hiÖu , b¶n
quyÒn ph¸t minh s¸ng chÕ , bÝ quyÕt c«ng nghÖ ...
Vèn ph¶i ®îc vËn ®éng sinh lêi ®¹t môc tiªu kinh doanh .
Vèn ®îc biÓu hiÖn b»ng tiÒn , ®Ó biÕn thµnh vèn th× ®ång
tiÒn ®ã ph¶i ®îc vËn ®éng sinh lêi .Trong qu¸ tr×nh vËn
®éng vèn cã thÓ thay ®æi h×nh th¸i biÓu hiÖn , nhng ®iÓm
xuÊt ph¸t vµ ®iÓm cuèi cïng cña vßng tuÇn hoµn ph¶i lµ ®ång
tiÒn . §ång tiÒn ph¶i quay vÒ n¬i xuÊt ph¸t víi gi¸ trÞ lín h¬n ,
3
®ã lµ môc tiªu kinh doanh lín nhÊt cña bÊt kú doanh nghiÖp
nµo .
Vèn ph¶i ®îc tÝch tô tËp trung ®Õn mét lîng nhÊt ®Þnh
míi cã thÓ ph¸t huy ®îc t¸c dông ®Ó ®Çu t vµo s¶n xuÊt kinh
doanh , ®iÒu nµy cho thÊy ®Ó cã thÓ sö dông vèn mét c¸ch
cã hiÖu qu¶ ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i tÝnh to¸n chÝnh
x¸c lîng vèn cÇn sö dông tr¸nh t×nh tr¹ng thiÕu vèn doanh
nghiÖp sÏ r¬i vµo thÕ bÞ ®éng hoÆc thõa vèn sÏ ¶nh hëng
nhiÒu ®Õn chi phÝ c¬ héi trong qu¸ tr×nh sö dông vèn ,kh«ng
thÓ quay vßng vèn nhanh .V× vËy c¸c doanh nghiÖp kh«ng
thÓ chØ dùa vµo tiÒm n¨ng s½n cã cña m×nh mµ cßn ph¶i
t×m c¸ch huy ®éng thu hót vèn tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau nh:gãp vèn liªn doanh , vay nî , ph¸t hµnh cæ phiÕu ...
Vèn cã gi¸ trÞ vÒ mÆt thêi gian :Th«ng qua ®Æc ®iÓm
nµy c¸c doanh nghiÖp ph¶i lu ý ®Õn ¶nh hëng cña c¸c yÕu tè
bªn ngoµi nh l¹m ph¸t , t×nh h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ vµ ®Æc
biÖt lµ ph¶i tÝnh to¸n vßng quay cña vèn mét c¸c hîp lý.
Vèn ph¶i g¾n liÒn víi chñ së h÷u : vèn gãp ,vèn liªn
doanh th× chñ së h÷u lµ c¸c bªn tham gia liªn doanh ,gãp vèn,
vèn vay thuéc së h÷u cña Ng©n hµng vµ c¸c chñ nî kh¸c ,
nghiªn cøu kü vÊn ®Ò nµy lµ ®iÒu rÊt cÇn thiÕt gióp doanh
nghiÖp cã c¸c ph¬ng ¸n sö dông vèn dµi h¹n vµ ng¾n h¹n
hiÖu qu¶ h¬n .
Vèn ®îc coi lµ hµng ho¸ ®Æc biÖt : ®iÒu nµy cã nghÜa lµ
vèn ph¶i cã ®Çy ®ñ c¶ gi¸ trÞ vµ gi¸ trÞ sö dông , gi¸ trÞ cña
hµng ho¸ vèn chÝnh lµ b¶n th©n nã , gi¸ trÞ sö dông cña vèn
thÓ hiÖn ë chç khi ®a vµo s¶n xuÊt kinh doanh nã sÏ t¹o ra
4
mét gi¸ trÞ lín h¬n gi¸ trÞ ban ®Çu . Nh mäi hµng ho¸ kh¸c
vèn còng ®îc mua b¸n trªn thÞ trêng nhng ngêi ta chØ mua vµ
b¸n quyÒn sö dông nã ®ã chÝnh lµ yÕu tè lµm cho vèn trë
thµnh hµng ho¸ ®Æc biÖt kh¸c c¸c lo¹i hµng ho¸ kh¸c . Ngêi
thõa vèn ®a vèn vµo thÞ trêng , ngêi cÇn vèn tíi thÞ trêng vay
vµ ph¶i tr¶ mét kho¶n phÝ cho lîng vèn vay ®ã (l·i) . Trong
qu¸ tr×nh ®ã quyÒn së h÷u vèn sÏ kh«ng thay ®æi mµ chØ
thay ®æi quyÒn sö dông vèn .
1.3.Vai trß cña vèn kinh doanh:
§èi víi mét doanh nghiÖp ,vèn cã vai trß rÊt quan träng
quyÕt ®Þnh ®Õn sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp
,nã võa lµ c¬ së ®Ó tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh
doanh l¹i còng chÝnh lµ chØ tiªu ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ cña c¸c
ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®ã . Bªn c¹nh ®ã vèn cßn lµ
yÕu tè cã ¶nh hëng rÊt lín ®Õn n¨ng lùc s¶n xuÊt kinh doanh
cña doanh nghiÖp vµ x¸c lËp vÞ thÕ cña doanh nghiÖp trªn th¬ng trêng .§iÒu nµy cµng thÓ hiÖn râ trong c¬ chÕ thÞ trêng
hiÖn nay víi sù c¹nh tranh ngµy cµng gay g¾t , c¸c doanh
nghiÖp ph¶i kh«ng ngõng c¶i tiÕn m¸y mãc thiÕt bÞ ®Çu t
hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ ...tÊt c¶ nh÷ng yÕu tè nµy muèn ®¹t
®îc ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i cã mét lîng vèn ®ñ lín vµ sö
dông vèn cã hiÖu qu¶ .
MÆt kh¸c mét doanh nghiÖp muèn më réng ph¹m vi ho¹t
®éng tiÕn hµnh t¸i s¶n xuÊt më réng th× sau mét chu kú kinh
doanh vèn cña doanh nghiÖp ph¶i sinh lêi tøc lµ ho¹t ®éng
kinh doanh ph¶i cã l·i ®¶m b¶o vèn cña doanh nghiÖp ®îc b¶o
toµn vµ ph¸t triÓn .§iÒu ®ã cho thÊy vèn lµ c¬ së ®Ó doanh
5
nghiÖp tiÕp tôc ®Çu t më réng ph¹m vi s¶n xuÊt , th©m nhËp
vµo thÞ trêng tiÒm n¨ng tõ ®ã më réng thÞ trêng tiªu thô ,
n©ng cao uy tÝn cña doanh nghiÖp trªn th¬ng trêng .
NhËn thøc ®îc vai trß quan träng nh vËy doanh nghiÖp
cÇn hÕt søc thËn träng trong qu¸ tr×nh qu¶n lý vµ sö dông vèn
.B¾t ®Çu tõ c«ng t¸c ph©n lo¹i vèn vµ t×m c¸c nguån tµi trî
cho phï hîp víi yªu cÇu vÒ lîng vèn vµ thêi gian sö dông.ChØ khi
lµm tèt c«ng t¸c nµy doanh nghiÖp míi cã thÓ nghÜ ®Õn vÊn
®Ò n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn , më réng ph¹m vi ho¹t
®éng ,tiÕn hµnh t¸i s¶n xuÊt më réng ,t¨ng uy tÝn cña doanh
nghiÖp trªn thÞ trêng.
1.4.Ph©n lo¹i vèn
§Ó qu¸ tr×nh qu¶n lý vµ sö dông vèn trë nªn dÔ dµng
thuËn lîi vµ ®¹t hiÖu qu¶ cao , c¸c doanh nghiÖp ph¶i ph©n
lo¹i vèn thµnh c¸c lo¹i kh¸c nhau tuú theo môc ®Ých vµ lo¹i
h×nh cña tõng doanh nghiÖp .Tuy nhiªn theo c¸ch ph©n lo¹i
chung th× vèn ®îc chia thµnh hai lo¹i:
1.4.1.Vèn cè ®Þnh:
Vèn cè ®Þnh lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn gi¸ trÞ tµi s¶n cè
®Þnh ,sù vËn ®éng cña nã lu«n g¾n liÒn víi sù vËn hµnh vµ
chu chuyÓn cña tµi s¶n cè ®Þnh ,chÝnh v× vËy ®Ó cã thÓ
nghiªn cøu s©u h¬n vèn cè ®Þnh tríc hÕt ta ph¶i t×m hiÓu
nh÷ng ®Æc ®iÓm tµi s¶n cè ®Þnh .
Tµi s¶n cè ®Þnh lµ nh÷ng t liÖu lao ®éng chñ yÕu cña
doanh nghiÖp mµ theo quy ®Þnh cña nhµ níc nã ph¶i tháa m·n
hai ®iÒu kiÖn :
-Thêi gian sö dông tèi thiÓu ph¶i mét n¨m trë lªn
6
-Ph¶i cã gi¸ trÞ ®ñ lín theo quy ®Þnh phï hîp víi t×nh
h×nh kinh tÕ cña tõng thêi kú (hiÖn nay lµ tõ 5 triÖu ®ång trë
lªn)
Khi tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt tµi s¶n cè bÞ hao
mßn dÇn vµ gi¸ trÞ cña nã (vèn cè ®Þnh ) ®îc dÞch chuyÓn
tõng phÇn vµo chi phÝ kinh doanh.Kh¸c víi ®èi tîng lao ®éng,
tµi s¶n cè ®Þnh tham gia nhiÒu chu kú kinh doanh vÉn gi÷
nguyªn h×nh th¸i vËt chÊt ban ®Çu ®Õn lóc háng.Tuú tõng
khu vùc, tõng quèc gia mµ quy ®Þnh tµi s¶n kh¸c nhau vµ
còng nh vËy th× cã nhiÒu tµi s¶n cè ®Þnh. Theo quy ®Þnh
hiÖn hµnh cña ViÖt Nam tµi s¶n cè ®Þnh bao gåm hai lo¹i:
-Tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh: Tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh
lµ t liÖu lao ®éng chñ yÕu, cã h×nh th¸i vËt chÊt , cã gi¸ trÞ
lín thêi gian sö dông l©u dµi vµ tham gia vµo nhiÒu chu kú
kinh doanh nhng vÉn gi÷ nguyªn h×nh th¸i vËt chÊt ban ®Çu.
VÝ dô: nhµ cöa , thiÕt bÞ, m¸y mãc,ph¬ng tiÖn vËn t¶i
truyÒn dÉn...
Tiªu chuÈn nhÊt ®Þnh nhËn biÕt tµi s¶n cè ®Þnh h÷u
h×nh: mäi t liÖu lao ®éng lµ tµi s¶n cè ®Þnh cã kÕt cÊu ®éc
lËp hoÆc lµ hÖ thèng bao gåm nhiÒu bé phËn tµi s¶n riªng lÎ
liªn kÕt víi nhau, ®Ó cïng thùc hiÖn mét hay mét sè chøc n¨ng
nhÊt ®Þnh mµ nÕu thiÕu bÊt cø bé phËn nµo th× c¶ hÖ thèng
kh«ng ho¹t ®éng ®îc, nÕu ®ång thêi tho¶ m·n c¶ hai nhu cÇu
sau:
-Cã thêi gian sö dông tõ n¨m n¨m trë lªn.
-Cã gi¸ trÞ tõ n¨m triÖu ®ång trë lªn.
7
Trêng hîp cã mét hÖ thèng gåm nhiÒu tµi s¶n riªng lÎ liªn
kÕt víi nhau trong mçi bé phËn cÊu thµnh cã thêi gian sö dông
kh¸c nhau vµ nÕu thiÕu mét bé phËn nµo ®ã mµ c¶ hÖ thèng
vÉn thùc hiÖn ®îc chøc n¨ng ho¹t ®éng chÝnh cña nã, mµ yªu
cÇu qu¶n lý ®ßi hái ph¶i qu¶n lý riªng tõng bé phËn tµi s¶n ®ã
®îc coi lµ mét tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh ®éc lËp. VÝ dô nh
khung vµ ®éng c¬ trong mét m¸y bay.
-Tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh:lµ nh÷ng tµi s¶n cè ®Þnh
kh«ng cã h×nh th¸i vËt chÊt thÓ hiÖn mét lîng gi¸ trÞ ®· ®îc
®Çu t cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn nhiÒu chu kú kinh doanh cña
doanh nghiÖp.VÝ dô nh: chi phÝ sö dông ®Êt, Chi phÝ b»ng
ph¸t minh s¸ng chÕ...
Tiªu chuÈn nhËn biÕt tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh:mäi kho¶n
chi phÝ thùc tÕ doanh nghiÖp ®· bá ra cã liªn quan trùc tiÕp tíi
ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp nÕu ®ång
thêi tho¶ m·n c¶ hai ®iÒu kiÖn trªn mµ kh«ng thµnh tµi s¶n cè
®Þnh h÷u h×nh th× coi nh lµ tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh.
Theo chÕ ®é hiÖn hµnh doanh nghiÖp ph©n lo¹i tµi s¶n
cè ®Þnh theo tÝnh chÊt cña tµi s¶n cè ®Þnh cô thÓ lµ:
Tµi s¶n cè ®Þnh dïng cho môc ®Ých s¶n xuÊt kinh doanh
gåm:
+ Tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh.
+Tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh.
Tµi s¶n cè ®Þnh dïng cho môc ®Ých phóc lîi, sù nghiÖp an
ninh quèc phßng.
8
Tµi s¶n cè ®Þnh doanh nghiÖp b¶o qu¶n gi÷ hé cho ®¬n
vÞ kh¸c hoÆc gi÷ hé nhµ níc theo quyÕt ®Þnh cña c¬ quan
nhµ níc cã thÈm quyÒn.
Tuy
nhiªn
t¹i
quyÕt
®Þnh1062
TC/Q§/CSTC/
ngµy
14/11/1996 cña Bé tµi chÝnh vÒ viÖc ban hµnh chÕ ®é qu¶n
lý, sö dông vµ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh còng cã quy ®Þnh
riªng nh sau:
Tuú theo yªu cÇu qu¶n lý doanh nghiÖp tù ph©n lo¹i chi
tiÕt c¸c tµi s¶n cè ®Þnh theo tõng nhãm cho phï hîp.
ViÖc nghiªn cøu c¬ cÊu vèn cè ®Þnh cã ý nghÜa hÕt søc
quan träng trong qu¸ tr×nh qu¶n lý vµ sö dông vèn cè ®Þnh.
Khi nghiªn cøu c¬ cÊu vèn cè ®Þnh chóng ta ph¶i xÐt trªn hai
gãc ®é néi dung kÕ ho¹ch vµ quan hÖ cña mçi bé phËn so víi
toµn bé. VÊn ®Ò c¬ b¶n lµ ph¶i x©y dùng mét c¬ cÊu vèn nãi
chung vµ c¬ cÊu vèn cè ®Þnh nãi riªng cho phï hîp, hîp lý víi
®Æc ®iÓm kinh tÕ kü thuËt cña s¶n xuÊt, phï hîp víi tr×nh ®é
ph¸t triÓn khoa häc kü thuËt vµ tr×nh ®é qu¶n lý ®Ó t¹o
®iÒu kiÖn tiÒn ®Ò cho viÖc sö dông vµ qu¶n lý vèn mét c¸ch
hîp lý vµ hiÖu qu¶ nhÊt.
Th«ng qua qu¸ tr×nh t×m hiÓu vÒ tµi s¶n cè ®Þnh ë trªn
ta cã thÓ ®a ra kÕt luËn vèn cè ®Þnh lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn
gi¸ trÞ cña tµi s¶n cè ®Þnh,sù vËn ®éng cña vèn cè ®Þnh
chÝnh lµ sù vËn ®éng gi¸ trÞ tµi s¶n cè ®Þnh, trong qu¸ tr×nh
s¶n xuÊt kinh doanh nã sÏ lu©n chuyÓn dÇn dÇn tõng phÇn
trong nhiÒu chu kú s¶n xuÊt vµ hoµn thµnh mét vßng tuÇn
hoµn khi tµi s¶n cè ®Þnh hÕt thêi gian sö dông. Vèn cè ®Þnh
lµ mét bé phËn quan träng kh«ng thÓ thiÕu trong vèn kinh
9
doanh cña doanh nghiÖp .V× vËy doanh nghiÖp muèn n©ng
cao hiÖu qu¶ sö dông vèn kinh doanh tríc hÕt doanh nghiÖp
ph¶i lµm tèt c«ng qu¶n lý , tæ chøc ph©n bæ vµ sö dông vèn
cè ®Þnh.
1.4.2.Vèn lu ®éng:
NÕu mçi doanh nghiÖp chØ cã vèn cè ®Þnh ®iÒu ®ã sÏ
kh«ng ®¶m b¶o chu kú s¶n xuÊt kinh doanh ®îc b×nh thêng,
nh vËy ph¶i cã vèn lu ®éng, ®ã lµ nguån vèn h×nh thµnh trªn
tµi s¶n lu ®éng, lµ lîng tiÒn øng tríc ®Ó cã tµi s¶n lu ®éng.
Kh¸c víi tµi s¶n cè ®Þnh, tµi s¶n lu ®éng chØ tham gia vµo
mét chu kú s¶n xuÊt kinh doanh vµ chuyÓn dÞch mét lÇn toµn
bé gi¸ trÞ vµo s¶n phÈm t¹o nªn thùc tÕ s¶n phÈm.. §Æc
®iÓm cña tµi s¶n lu ®éng vµ tµi s¶n cè ®Þnh lóc nµo còng
nhÊt trÝ víi nhau do ®ã ph¶i gi¶m tèi thiÓu sù chªnh lÖch thêi
gian nµy ®Ó t¨ng hiÖu qu¶ sö dông vèn.
C¬ cÊu vèn lu ®éng lµ tØ lÖ gi÷a c¸c bé phËn cÊu thµnh
vèn lu ®éng vµ mèi quan hÖ gi÷a c¸c lo¹i vµ cña mçi lo¹i so víi
tæng sè.
X¸c ®Þnh c¬ cÊu vèn lu ®éng hîp lý cã ý nghÜa quan
träng trong c«ng t¸c sö dông cã hiÖu qu¶ vèn lu ®éng.Nã ®¸p
øng yªu cÇu vÒ vèn trong tõng kh©u,tõng bé phËn ,trªn c¬ së
®¸p øng ®îc nhu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh vµ n©ng cao hiÖu
qu¶ sö dông vèn.
§Ó qu¶n lý vµ sö dông vèn cã hiÖu qu¶ th× viÖc ph©n lo¹i
vèn lu ®éng lµ rÊt cÇn thiÕt. C¨n cø vµo qu¸ tr×nh tuÇn hoµn
vµ lu©n chuyÓn vèn lu ®éng ®îc chia lµm 3 lo¹i:
10
Vèn dù tr÷: lµ bé phËn vèn dïng ®Ó mua nguyªn vËt liÖu,
phô tïng thay thÕ vµ dù tr÷ ®a vµo s¶n xuÊt.
Vèn trong s¶n xuÊt lµ bé phËn vèn trùc tiÕp dïng cho giai
®o¹n s¶n xuÊt nh s¶n phÈm dë dang, chê chi phÝ ph©n bæ.
Vèn trong lu th«ng lµ bé phËn vèn trùc tiÕp phôc vô cho
giai ®o¹n lu th«ng nh: thµnh phÈm , vèn b»ng tiÒn mÆt.
C¨n cø vµo viÖc x¸c ®Þnh vèn ngêi ta chia vèn lu ®éng
thµnh hai lo¹i:
Vèn ®Þnh møc:lµ vèn lu ®éng quy ®Þnh møc tèi thiÓu
cÇn thiÕt cho s¶n xuÊt kinh doanh.Nã bao gåm vèn dù tr÷, vèn
trong s¶n xuÊt , s¶n phÈm hµng ho¸ mua ngoµi dïng cho tiªu
thô s¶n phÈm, vËt t thuª ngoµi chÕ biÕn...
Vèn lu ®éng kh«ng ®Þnh møc: lµ sè vèn kh«ng ph¸t sinh
trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp nhng
kh«ng cã c¨n cø ®Ó tÝnh to¸n ®Þnh møc nh: thµnh phÈm trªn
®êng göi ®i, vèn kÕ to¸n...
C¨n cø vµo h×nh th¸i biÓu hiÖn vèn lu ®éng bao
gåm :
+TiÒn mÆt vµ chøng kho¸n cã thÓ b¸n ®îc
+C¸c kho¶n ph¶i thu
+C¸c kho¶n dù tr÷ , vËt t hµng ho¸
C¨n cø vµo nguån h×nh thµnh vèn lu ®éng bao gåm:
Vèn lu ®éng bæ xung lµ sè vèn doanh nghiÖp tù bæ xung
tõ lîi nhuËn, c¸c kho¶n tiÒn ph¶i tr¶ nhng cha ®Õn h¹n nh tiÒn
l¬ng, tiÒn nhµ...
Vèn lu ®éng do ng©n s¸ch cÊp: lµ lo¹i vèn mµ doanh
nghiÖp nhµ níc ®îc nhµ níc giao quyÒn sö dông.
11
Vèn liªn doanh liªn kÕt: lµ vèn do doanh nghiÖp nhËn liªn
doanh, liªn kÕt víi c¸c ®¬n vÞ kh¸c.
Vèn tÝn dông: lµ vèn mµ doanh nghiÖp vay ng©n hµng vµ
c¸c ®èi tîng kh¸c ®Ó kinh doanh. Mçi doanh nghiÖp cÇn ph¶i
x¸c ®Þnh cho m×nh mét c¬ cÊu vèn lu ®éng hîp lý hiÖu
qu¶.§Æc biÖt quan hÖ gi÷a c¸c bé phËn trong vèn lu ®éng
lu«n thay ®æi nªn ngêi qu¶n lý cÇn ph¶i nghiªn cøu ®Ó ®a ra
mét c¬ cÊu phï hîp víi ®¬n vÞ m×nh trong tõng thêi kú, tõng
giai ®o¹n.
2.C¸c nguån vèn cña doanh nghiÖp :
2.1.C¨n cø vµo tÝnh chÊt së h÷u:
2.1.1.Nguån vèn chñ së h÷u :
Khi doanh nghiÖp ®îc thµnh lËp bao giê chñ ®Çu t cña
doanh nghiÖp còng ph¶i bá ra mét sè vèn nhÊt ®Þnh . §èi víi
doanh nghiÖp nhµ níc vèn tù cã ban ®Çu chÝnh lµ vèn do
ng©n s¸ch nhµ níc cÊp .§èi víi doanh nghiÖp t nh©n vèn tù cã
lµ sè vèn ph¸p ®Þnh cÇn thiÕt ®Ó xin ®¨ng ký thµnh lËp
doanh nghiÖp ,tøc lµ sè vèn tèi thiÓu chñ doanh nghiÖp ph¶i
bá ra ®Ó ®îc thµnh lËp doanh nghiÖp theo quy ®Þnh cña
ph¸p luËt .Víi c«ng ty cæ phÇn nã lµ nguån vèn do c¸c cæ
®«ng ®ãng gãp ®Ó thµnh lËp c«ng ty . Mçi cæ ®«ng lµ mét
chñ së h÷u c«ng ty mµ møc ®é quyÒn h¹n tham gia vµo c«ng
ty c¨n cø theo tØ lÖ gãp vèn ®ång thêi chÞu tr¸ch nhiÖm h÷u
h¹n trªn trÞ gi¸ sè cæ phÇn mµ hä n¾m gi÷ .
2.1.2.Nî ph¶i tr¶:
12
BÊt cø doanh nghiÖp nµo muèn ®i vµo ho¹t ®éng kh«ng
chØ dùa vµo nguån vèn chñ së h÷u mµ cßn ph¶i tËn dông c¸c
mèi quan hÖ huy ®éng thªm vèn tõ bªn ngoµi nh :Vay ng©n
hµng ,vay c¸c tæ chøc tÝn dông vµ c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ kh¸c
.ThËm chÝ trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cã kh¶ n¨ng
doanh nghiÖp ph¶i nî ngêi b¸n ,nî l¬ng c«ng nh©n viªn ®Ó
tÝch luü vèn ®¸p øng nhu cÇu vèn qu¸ lín ë mét kh©u nµo ®ã
th× míi cã thÓ duy tr× ®îc c¸c ho¹t ®éng.TÊt c¶ nh÷ng kho¶n
trªn ®îc h¹ch to¸n vµo kho¶n môc nî ph¶i tr¶ cña doanh
nghiÖp nªn sau mét thêi h¹n nhÊt ®Þnh theo tháa thuËn doanh
nghiÖp ph¶i tr¶ c¶ gèc vµ l·i cho chñ nî.Trong trêng hîp nµy
nh÷ng ngêi tµi trî cho doanh nghiÖp kh«ng ph¶i lµ ngêi chñ së
h÷u doanh nghiÖp v× vËy khi doanh nghiÖp huy ®éng vèn tõ
nguån nµy sÏ bÞ ¸p lùc ph¶i tr¶ nî vµ kh«ng tù chñ vÒ mÆt tµi
chÝnh.MÆc dï vËy nguån tµi trî tõ c¸c kho¶n vay nî vÉn lµ chç
dùa v÷ng ch¾c cho c¸c doanh nghiÖp khi cÇn vèn ®Ó duy tr×
ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh hay tÝch luü vèn ®Ó t¸i s¶n
xuÊt më réng qui m« ho¹t ®éng .
§©y lµ c¸ch ph©n chia rÊt c¬ b¶n vµ phæ biÕn trong nÒn
kinh tÕ thÞ trêng.Dùa vµo c¸ch ph©n chia nµy doanh nghiÖp
cã thÓ thiÕt lËp c¬ cÊu nguån tµi trî tèi u ®Ó t¨ng cêng hiÖu
qu¶ sö dông vèn cña m×nh
2.2 C¨n cø vµo thêi gian huy ®éng :
XÐt theo thêi gian huy ®éng
doanh nghiÖp ®îc chia lµm hai lo¹i:
2.2.1.Nguån tµi trî dµi h¹n
13
th× vèn kinh doanh cña
§©y lµ nguån cã tÝnh chÊt æn ®Þnh mµ doanh nghiÖp cã
thÓ sö dông dµi h¹n vµo ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh
nghiÖp nh ®Çu t mua s¾m TSC§ vµ mét bé phËn tµi s¶n lu
®éng tèi thiÓu cÇn thiÕt cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh
cña doanh nghiÖp .Nã cã u ®iÓm lµ gióp cho doanh nghiÖp
gi¶i quyÕt ®îc nhiÒu vÊn ®Ò cã tÝnh chÊt dµi h¹n mµ kh«ng
gÆp khã kh¨n trong vÊn ®Ò thanh to¸n hoµn tr¶ .Nguån tµi trî
dµi h¹n cã thÓ nhËn ®îc díi h×nh thøc vay nî dµi h¹n , vèn cæ
phÇn hoÆc mua b¸n trao ®æi c¸c c«ng cô tµi trî dµi h¹n trªn
thÞ trêng vèn nh :cæ phiÕu ,tr¸i phiÕu...vµ c¸c h×nh thøc tµi
trî tÝn dông kh¸c.
Cæ phiÕu thêng
Cæ phiÕu thêng :lµ mét chøng kho¸n thÓ hiÖn quyÒn së
h÷u vÜnh viÔn ®èi víi c«ng ty bëi kh«ng cã sù dù kiÕn tríc thêi
gian ®¸o h¹n .Gi¸ trÞ ghi trªn bÒ mÆt cæ phiÕu gäi lµ mÖnh
gi¸ cæ phiÕu (Par Value).Gi¸ c¶ cæ phiÕu trªn thÞ trêng gäi lµ
thÞ gi¸ .TrÞ gi¸ cæ phiÕu ®îc ph¶n ¸nh trong sæ s¸ch cña
c«ng ty cæ phÇn gäi lµ gi¸ trÞ ghi sæ .MÖnh gi¸ chØ cã ý
nghÜa khi míi ph¸t hµnh cæ phiÕu hay trong thêi gian ng¾n.
ThÞ gi¸ ph¶n ¸nh sù ®¸nh gi¸ cña thÞ trêng , ph¶n ¸nh lßng
tin cña nhµ ®Çu t ®èi víi ho¹t ®éng cña c«ng ty.ThÞ gi¸ thay
®æi xung quanh gi¸ trÞ cæ phiÕu tuú thuéc quan hÖ cung cÇu
trªn thÞ trêng . Sè lîng cæ phÇn tèi ®a mµ c«ng ty ®îc quyÒn
huy ®éng ®îc gäi lµ vèn ph¸p ®Þnh .Sè lîng cæ phiÕu t¬ng
øng víi sè vèn ph¸p ®Þnh ®îc ghi trong ®iÒu lÖ cña doanh
nghiÖp gäi lµ vèn ®iÒu lÖ . Nh÷ng cæ phÇn sÏ ®îc ®a ra b¸n
cho d©n chóng ®Çu t gäi lµ cæ phÇn dù kiÕn ph¸t hµnh vµ sè
14
lîng ph¸t hµnh thêng thÊp h¬n sè lîng ghi trong ®iÒu lÖ .Tæng
sè lîng cæ phÇn tèi ®a mµ c«ng ty ®îc phÐp ph¸t hµnh gäi lµ
vèn cæ phÇn vµ :
Vèn cæ phÇn =Tæng gi¸ trÞ tµi s¶n - c¸c kho¶n nî.
C¸c cæ ®«ng n¾m gi÷ cæ phiÕu thêng chÝnh lµ nh÷ng
ngêi së h÷u c«ng ty , cã quyÒn tham gia kiÓm so¸t vµ ®iÒu
khiÓn c¸c c«ng viÖc cña c«ng ty tuú theo tØ lÖ cæ phÇn mµ hä
n¾m gi÷.
Tuy nhiªn trong mäi trêng hîp ph¸t hµnh cæ phiÕu ®Ó
huy ®éng vèn c«ng ty cÇn ph¶i lu ý ®Õn vÊn ®Ò b¶o vÖ c«ng
ty tríc sù th«n tÝnh b»ng cæ phiÕu cña c¸c c«ng ty kh¸c ®iÒu
®ã cã nghÜa lµ c«ng ty ph¶i tÝnh ®Õn tØ lÖ cæ phÇn tèi thiÓu
mµ mçi cæ ®«ng ®îc phÐp n¾m gi÷ ®Ó duy tr× tØ lÖ c©n
®èi vÒ së h÷u c«ng ty.
Cæ phiÕu u tiªn:Lµ lo¹i cæ phiÕu cã tØ lÖ cæ tøc cè ®Þnh
. Ngêi chñ cña cæ phiÕu u tiªn cã quyÒn ®îc thanh to¸n l·i tríc
c¸c cæ ®«ng thêng .NÕu sè lîi nhuËn rßng chØ ®ñ ®Ó tr¶ cæ
tøc cho c¸c cæ ®«ng u tiªn th× c¸c cæ ®«ng thêng sÏ kh«ng
®îc nhËn cæ tøc cña kú ®ã.Th«ng thêng trong tæng sè vèn
huy ®éng th× cæ phiÕu u tiªn chØ chiÕm mét tû träng nhá
.Nhng trong trêng hîp c«ng ty muèn t¨ng vèn chñ së h÷u
chèng l¹i sù ph¸ s¶n cña c«ng ty nhng kh«ng muèn san sÎ
quyÒn l·nh ®¹o th× cæ phiÕu u tiªn l¹i lµ c«ng cô h÷u hiÖu
nhÊt do ®Æc ®iÓm cña cæ phiÕu u tiªn lµ c¸c cæ ®«ng u tiªn
rÊt hiÕm khi cã quyÒn bá phiÕu ®Çy ®ñ nh cæ ®«ng cæ
phiÕu thêng .ChØ trong trêng hîp c¸c cæ phiÕu u tiªn kh«ng
15
®îc tr¶ cæ tøc th× c¸c cæ ®«ng u tiªn míi cã thÓ ®îc quyÒn
bá phiÕu.v.v
Tr¸i phiÕu c«ng ty:
Tr¸i phiÕu c«ng ty lµ c¸c giÊy vay nî dµi h¹n vµ trung h¹n
do c«ng ty ph¸t hµnh.Tuú theo tËp qu¸n tõng níc c¸c c«ng ty
ph¸t hµnh tr¸i phiÕu víi nh÷ng kú h¹n kh¸c nhau .Trªn thùc
tÕ tr¸i phiÕu c«ng ty cã rÊt nhiÒu lo¹i mçi lo¹i l¹i cã nh÷ng
®Æc ®iÓm kh¸c nhau nh chi phÝ tr¶ l·i , c¸ch thøc tr¶ l·i , kh¶
n¨ng lu hµnh vµ tÝnh hÊp dÉn cña tr¸i phiÕu .V× vËy tríc khi
ph¸t hµnh nhµ ph¸t hµnh cÇn ph¶i hiÓu râ ®Æc ®iÓm vµ u
nhîc ®iÓm cña mçi lo¹i tr¸i phiÕu .
Tr¸i phiÕu cã b¶o ®¶m :
§©y lµ lo¹i tr¸i phiÕu ®îc b¶o ®¶m b»ng nh÷ng tµi s¶n
cña c«ng ty.Nh÷ng tµi s¶n ®Ó ®¶m b¶o cho c¸c tr¸i phiÕu
ph¸t hµnh thêng lµ c¸c bÊt ®éng s¶n cña doanh nghiÖp , trong
mét sè trêng hîp vËt b¶o ®¶m còng cã thÓ lµ nhµ xëng hay
nh÷ng thiÕt bÞ ®¾t tiÒn .§ång thêi mét tµi s¶n nµo ®ã còng
cã thÓ lµm vËt b¶o ®¶m cho nhiÒu lÇn ph¸t hµnh tr¸i phiÕu
nhng ph¶i tho¶ m·n ®iÒu kiÖn tæng gi¸ trÞ cña tÊt c¶ c¸c tr¸i
phiÕu kh«ng ®îc lín h¬n gi¸ trÞ cña tµi s¶n thÕ chÊp .
Tr¸i phiÕu kh«ng cã b¶o ®¶m :
Ngîc l¹i víi tr¸i phiÕu cã b¶o ®¶m , tr¸i phiÕu kh«ng cã
b¶o ®¶m lµ tr¸i phiÕu kh«ng cã mét tµi s¶n cô thÓ nµo cô thÓ
nµo ®Ó ®¶m b¶o cho kh¶ n¨ng thanh to¸n cña chóng , nhng
chóng vÉn ®îc b¶o ®¶m ch¾c ch¾n b»ng thu nhËp t¬ng lai vµ
gi¸ trÞ thanh lý cña c¸c tµi s¶n cña doanh nghiÖp theo thø tù u
16
tiªn cña luËt ph¸ s¶n tøc lµ quyÒn lîi u tiªn cña c¸c tr¸i phiÕu
bao giê còng ®øng tríc cæ phiÕu , nhng trong c¸c tr¸i phiÕu
th× c¸c tr¸i phiÕu míi ph¸t hµnh cã thø tù u tiªn cao h¬n
nh÷ng tr¸i phiÕu ®· ph¸t hµnh tríc chóng.
Tr¸i phiÕu tr¶ l·i theo thu nhËp :
Lµ tr¸i phiÕu mµ tiÒn l·i chØ ®îc tr¶ khi ngêi vay thu ®îc
lîi nhuËn ,nÕu doanh nghiÖp n¨m ®ã cã thu nhËp cao h¬n sè
tiÒn l·i ph¶i tr¶ theo qui ®Þnh th× tr¸i chñ sÏ ®îc nhËn toµn bé
tiÒn l·i,ngîc l¹i khi lîi nhuËn mµ ngêi vay thu ®îc nhá h¬n sè
tiÒn l·i th× tr¸i chñ chØ ®îc nhËn tiÒn tr¶ b»ng kho¶n thu
nhËp ®ã sè tiÒn cßn thiÕu ®îc chuyÓn sang nh÷ng n¨m tiÕp
theo tuú theo qui ®Þnh trong khÕ íc cña hai bªn.Lo¹i tr¸i phiÕu
nµy cã tÝnh linh ho¹t cao thÝch hîp víi nh÷ng doanh nghiÖp
®ang gÆp khã kh¨n vÒ tµi chÝnh.
Tr¸i phiÕu cã l·i suÊt cè ®Þnh:
L·i suÊt tr¸i phiÕu lµ sè tiÒn ngêi vay ph¶i tr¶ cho tr¸i chñ
®îc tÝnh lµ chi phÝ bá ra ®Ó ®îc sö dông vèn ,sè tiÒn nµy ®îc
tr¶ mét lÇn hay nhiÒu lÇn tuú theo qui ®Þnh cña ngêi ph¸t
hµnh .Tr¸i phiÕu cã l·i suÊt cè ®Þnh lµ lo¹i tr¸i phiÕu phæ
biÕn nhÊt trong c¸c lo¹i tr¸i phiÕu c«ng ty , l·i suÊt tr¸i phiÕu
®îc ghi trªn mÆt tr¸i phiÕu vµ kh«ng thay ®æi trong suèt kú
h¹n cña nã.
Tr¸i phiÕu cã l·i suÊt th¶ næi :
Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ cã l¹m ph¸t vµ l·i suÊt thÞ
trêng kh«ng æn ®Þnh dÉn ®Õn l·i suÊt danh nghÜa cña tr¸i
phiÕu còng bÞ ¶nh hëng lµm cho tr¸i phiÕu cã l·i suÊt cè ®Þnh
17
kh«ng ®îc u chuéng chÝnh v× vËy c¸c c«ng ty thêng ph¸t
hµnh tr¸i phiÕu cã l·i suÊt th¶ næi ,l·i suÊt cña lo¹i tr¸i phiÕu
nµy phô thuéc vµo mét sè nguån l·i suÊt quan träng nh l·i suÊt
LIBOR(London Inter bank offered Rate)hoÆc l·i suÊt c¬ b¶n PR
( Prime Rate).Th«ng thêng l·i suÊt tr¸i phiÕu nµy lÊy l·i suÊt
tr¸i phiÕu kho b¹c lµm chuÈn vµ ®îc ®Þnh kú ®iÒu chØnh sau
nh÷ng kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh theo qui ®Þnh . Nh÷ng tr¸i
phiÕu nµy sÏ hÊp dÉn c¸c nhµ ®Çu t trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh
tÕ kh«ng æn ®Þnh , thÞ trêng tµi chÝnh biÕn ®éng kh«ng
ngõng nhng cã thÓ g©y khã kh¨n cho c«ng ty trong viÖc ho¹ch
®Þnh ng©n quü v× c«ng ty kh«ng thÓ ph©n biÖt ch¾c ch¾n
vÒ chi phÝ l·i vay cña tr¸i phiÕu ®ång thêi do l·i suÊt tr¸i
phiÕu thêng xuyªn thay ®æi ®ßi hái c«ng ty ph¶i tèn nhiÒu
thêi gian h¬n cho qu¸ tr×nh qu¶n lý tr¸i phiÕu do ph¶i ®iÒu
chØnh l·i suÊt .
Tr¸i phiÕu cã thÓ thu håi sím :
Ngoµi c¸c lo¹i tr¸i phiÕu trªn , tr¸i phiÕu cã thÓ thu håi
sím còng lµ mét h×nh thøc huy ®éng vèn ®îc rÊt nhiÒu c«ng
ty sö dông ,®Æc ®iÓm cña lo¹i tr¸i phiÕu nµy lµ c«ng ty cã
thÓ mua l¹i vµ mét thêi ®iÓm nµo ®ã tríc khi m·n h¹n .C«ng
ty nµo ph¸t hµnh tr¸i phiÕu nµy th× ph¶i qui ®Þnh râ vÒ thêi
h¹n vµ gi¸ c¶ cña tr¸i phiÕu khi c«ng ty chuéc l¹i ®Ó ngêi mua
tr¸i phiÕu ®îc biÕt .Trong trêng hîp nµy th× nh÷ng tr¸i chñ
cña tr¸i phiÕu cã thÓ thu håi sÏ kh«ng kiÕm ®îc l·i suÊt m·n
h¹n (YTM).
TÝn dông thuª mua :TÝn dông thuª mua lµ mét h×nh thøc
tµi trî tÝn dông th«ng qua c¸c lo¹i tµi s¶n , m¸y mãc thiÕt
18
bÞ ...gióp cho c¸c doanh nghiÖp thiÕu vèn vÉn cã ®îc tµi s¶n
cÇn thiÕt sö dông vµo ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh .§©y
lµ ph¬ng thøc tµi trî th«ng qua hîp ®ång thuª mua gi÷a ngêi
thuª vµ ngêi cho thuª .Ngêi thuª ®îc sö dông tµi s¶n vµ ph¶i
tr¶ tiÒn thuª cho ngêi cho thuª theo thêi h¹n mµ hai bªn tho¶
thuËn , ngêi cho thuª lµ ngêi së h÷u tµi s¶n vµ nhËn ®îc tiÒn
cho thuª tµi s¶n.
TÝn dông thuª mua cã hai h×nh thøc giao dÞch chñ yÕu lµ
thuª vËn hµnh vµ thuª tµi chÝnh:
Thuª vËn hµnh :§©y lµ mét h×nh thøc thuª ng¾n h¹n tµi
s¶n ,cã thêi gian thuª thêng rÊt ng¾n so víi toµn bé thêi gian
tån t¹i h÷u Ých cña tµi s¶n ,®iÒu kiÖn chÊm døt hîp ®ång chØ
cÇn b¸o tríc trong mét thêi gian ng¾n .§èi víi ngêi thuª th×
chØ ph¶i tr¶ tiÒn thuª theo tho¶ thuËn , ngêi cho thuª ph¶i
chÞu mäi chi phÝ vËn hµnh tµi s¶n nh chi phÝ b¶o tr× , b¶o
hiÓm , thuÕ tµi s¶n ...cïng mäi rñi ro vÒ hao mßn v« h×nh cña
tµi s¶n .Tõ nh÷ng ®Æc ®iÓm trªn cho thÊy thuª vËn hµnh
hoµn toµn phï hîp víi nh÷ng ho¹t ®éng cã tÝnh chÊt thêi vô ,sö
dông tµi s¶n trong thêi gian ng¾n , ngoµi ra nã cßn cã u ®iÓm
lµ kh«ng cÇn ph¶i ph¶n ¸nh tµi s¶n thuª vµ sæ s¸ch kÕ to¸n ,
kh«ng gÆp nhiÒu khã kh¨n trong viÖc qu¶n lý vµ sö dông .
Thuª tµi chÝnh: lµ ph¬ng thøc tµi trî tÝn dông trung vµ dµi
h¹n theo hîp ®ång .Theo ph¬ng thøc nµy ngêi cho thuª thêng
mua tµi s¶n , thiÕt bÞ mµ ngêi thuª cÇn vµ ®· th¬ng lîng tõ tríc c¸c ®iÒu kiÖn mua l¹i tµi s¶n tõ ngêi cho thuª .Trong hîp
®ång thuª tµi chÝnh th× thêi h¹n thuª tµi s¶n cña bªn thuª
ph¶i chiÕm phÇn lín ®êi sèng h÷u Ých cña tµi s¶n vµ hiÖn gi¸
19
thuÇn cña toµn bé c¸c kho¶n tiÒn thuª ph¶i ®ñ ®Ó bï ®¾p
nh÷ng chi phÝ mua tµi s¶n t¹i thêi ®iÓm b¾t ®Çu hîp ®ång .
2.2.2. Nguån tµi trî ng¾n h¹n :
Lµ nguån tµi trî mµ sau khi huy ®éng thêi gian sö dông
vèn ng¾n (díi 1 n¨m) ,doanh nghiÖp chØ cã thÓ sö dông vèn
huy ®éng tõ nh÷ng nguån nµy ®Ó ®¸p øng nhu cÇu t¹m thêi
vÒ vèn ph¸t sinh bÊt thêng trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh
doanh.Nguån nµy bao gåm c¸c kho¶n vay ng¾n h¹n ng©n
hµng vµ c¸c tæ chøc tÝn dông ,c¸c kho¶n nî ngêi cung cÊp, nî
tiÒn l¬ng vµ b¶o hiÓm cña ngêi lao ®éng ...
TÝn dông nhµ cung cÊp (tÝn dông th¬ng m¹i):
TÝn dông th¬ng m¹i lµ c¸c kho¶n mua chÞu tõ ngêi cung
cÊp hoÆc øng tríc cña kh¸ch hµng mµ doanh nghiÖp t¹m thêi
chiÕm dông . TÝn dông th¬ng m¹i lu«n g¾n víi mét luång hµng
ho¸ dÞch vô cô thÓ , g¾n víi mét quan hÖ thanh to¸n cô thÓ
nªn nã chÞu sù t¸c ®éng cña c¬ chÕ thanh to¸n cña chÝnh
s¸ch tÝn dông kh¸ch hµng mµ doanh nghiÖp ®îc hëng .C«ng
cô ®Ó thùc hiÖn lo¹i tÝn dông nµy phæ biÕn lµ dïng kú phiÕu
vµ hèi phiÕu .Víi sù ph¸t triÓn cña hÖ thèng ng©n hµng nh÷ng
ngêi “cho vay”hoµn toµn cã thÓ dÔ dµng chiÕt khÊu c¸c th¬ng
phiÕu ®Ó lÊy tiÒn phôc vô cho nh÷ng nhu cÇu riªng khi th¬ng
phiÕu cha ®Õn h¹n thanh to¸n .
§©y lµ ph¬ng thøc tµi trî linh ho¹t trong kinh doanh vµ nã
cßn cã kh¶ n¨ng më réng quan hÖ hîp t¸c kinh doanh mét c¸ch
l©u bÒn . Tuy nhiªn c¸c kho¶n tÝn dông th¬ng m¹i thêng cã
thêi h¹n ng¾n nhng nÕu doanh nghiÖp biÕt qu¶n lý mét c¸ch
20
- Xem thêm -