Giáo án soạn theo chuẩn kiến thức kĩ năng gồm đầy đủ các đề mục kiến thức, kĩ năng, thái độ bài học
ư
Ngµy d¹y…………t¹i líp10A3
Ngµy d¹y…………t¹i líp10A4
Ngµy d¹y…………t¹i líp10A5
Tiết 1:Đọc văn:
TỔNG QUAN VĂN HỌC VIỆT NAM
1..Môc tiªu
a. VÒ kiến thøc
Những bộ phận hợp thành, tiến tr×nh ph¸t triển của văn học Việt Nam và tư tưởng
t×nh cảm của người Việt Nam trong văn học
b.VÒ kĩ năng
Nhận diện được nền văn học d©n tộc, nªu được c¸c thời k× lớn và c¸c giai đoạn cụ
thể trong c¸c thời k× ph¸t triÓn của văn học d©n tộc
- Biết vận dụng c¸c tri thức đÓ để t×m hiểu và hệ thống hãa những t¸c phẩm sẽ học về
VHVN.
c. VÒ th¸i độ:
- Bồi dưỡng niềm tự hào về VHVN.
2. ChuÈn bÞ cña GV vµ HS
a. ChuÈn bÞ cña GV: Sgk, sgv , chuẩn kiến thức, kĩ năng và c¸c tài liệu
tham khảo.
-Thiết kế dạy- học.
b. ChuÈn bÞ cña HS: SGK, vở ghi, vở soạn
3. Tiến tr×nh bµi dạy :
a. KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra chuÈn bÞ cña HS (5p)
*§Æt vÊn ®Ò vµo bµi míi:LÞch sö v¨n häc cña bÊt k× d©n téc nµo ®Òu lµ lÞch
sö t©m hån cña d©n téc Êy. §Ó cung cÊp cho c¸c em nhËn thøc nh÷ng nÐt lín vÒ v¨n
häc níc nhµ, chóng ta cïng t×m hiÓu vÒ tæng quan v¨n häc ViÖt Nam
b .D¹y néi dung bµi mới:
Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh
Néi dung chÝnh
Ho¹t ®éng 1: c¶ líp vµ c¸ nh©n (15p) I. C¸c bé phËn cña nÒn VHVN:
-VHVN bao gåm c¸c bé phËn lín nµo? 1. VH d©n gian:
-VH d©n gian lµ g×? Ngêi trÝ thøc cã - K/n: Lµ s¸ng t¸c tËp thÓ vµ truyÒn miÖng
tham gia s¸ng t¸c VH d©n gian ko? cña nh©n d©n lao ®éng.
VD: Bµi ca dao:“Trong ®Çm g× ®Ñp b»ng
Nªu vµi VD mµ em biÕt?
sen...”(Mét nhµ nho), “Th¸p Mêi ®Ñp nhÊt
- KÓ tªn c¸c thÓ lo¹i VH d©n gian?
b«ng sen...”(B¶o §Þnh Giang), “Hìi c« t¸t
níc bªn ®µng...”(Bµng B¸ L©n),...
- C¸c thÓ lo¹i VHDG: ThÇn tho¹i, truyÒn
- §Æc trng c¬ b¶n cña VH d©n gian?
thuyÕt, sö thi, truyÖn cæ tÝch, truyÖn cêi,
truyÖn ngô ng«n, tôc ng÷, c©u ®è, ca dao,
vÌ, truyÖn th¬, chÌo.
- §Æc trng: + TÝnh tËp thÓ.
- Vai trß cña VH d©n gian?
+ TÝnh truyÒn miÖng.
+ TÝnh thùc hµnh (g¾n bã vµ phôc vô
trùc tiÕp cho c¸c sinh ho¹t kh¸c nhau trong
®êi sèng céng ®ång).
- Vai trß:
+ Gi÷ g×n, mµi giòa vµ ph¸t triÓn ng«n ng÷
d©n téc.
+ Nu«i dìng t©m hån nh©n d©n.
+ Gãp phÇn h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn VH
viÕt.
- VH viÕt lµ g×?
2. VH viÕt:
- §Æc trng c¬ b¶n cña VH viÕt?
- C¸c thµnh phÇn chñ yÕu cña VH viÕt?
Nªu mét vµi t¸c phÈm thuéc c¸c thµnh
phÇn ®ã?
- HÖ thèng thÓ lo¹i cña VH viÕt?
Ho¹t ®éng 2: c¶ líp vµ c¸ nh©n (20p)
Gv chuyÓn ý, dÉn d¾t.
- Nªu c¸ch ph©n k× tæng qu¸t nhÊt cña
VH viÕt VN? Ba thêi k× lín ®îc ph©n
®Þnh ntn?
- Ch÷ H¸n ®îc du nhËp vµo VN tõ
kho¶ng thêi gian nµo? T¹i sao ®Õn thÕ
kØ X, VH viÕt VN míi thùc sù h×nh
thµnh?
- KÓ tªn mét sè t¸c gi¶, t¸c phÈm VH
viÕt b»ng ch÷ H¸n tiªu biÓu?
- Em biÕt g× vÒ ch÷ N«m vµ sù ph¸t
triÓn cña VH ch÷ N«m?
- K/n: Lµ s¸ng t¸c cña trÝ thøc, ®îc ghi l¹i
b»ng ch÷ viÕt, mang dÊu Ên cña t¸c gi¶.
- §Æc trng: Lµ s¸ng t¹o cña c¸ nh©n, mang
dÊu Ên c¸ nh©n.
- C¸c thµnh phÇn chñ yÕu:
+ VH viÕt b»ng ch÷ H¸n.
+ VH viÕt b»ng ch÷ N«m.
+ VH viÕt b»ng ch÷ quèc ng÷.
- HÖ thèng thÓ lo¹i:
+ Tõ thÕ kØ X-XIX:
* VH ch÷ H¸n:+ V¨n xu«i.
+ Th¬.
+ V¨n biÒn ngÉu.
*VH ch÷ N«m:+ Th¬.
+ V¨n biÒn ngÉu.
+ Tõ ®Çu thÕ kØ XX- nay:+ Tù sù.
+ Tr÷ t×nh.
+ KÞch.
Lu ý: Hai bé phËn VH d©n gian vµ VH
viÕt lu«n cã sù t¸c ®éng qua lại. Khi tinh
hoa cña hai bé phËn v¨n häc nµy kÕt tinh
l¹i ë nhng c¸ tÝnh s¸ng t¹o, trong nh÷ng
®iÒu kiÖn lÞch sö nhÊt ®Þnh ®· h×nh thµnh
c¸c thiªn tµi VH (NguyÔn Tr·i, NguyÔn
Du, Hå ChÝ Minh,...).
II. C¸c thêi k× ph¸t triÓn cña nÒn
VHVN:
1. VH trung ®¹i (Thêi k× tõ thÕ kØ XXIX):
a. VH ch÷ H¸n:
- Ch÷ H¸n du nhËp vµo VN tõ ®Çu c«ng
nguyªn.
- VH viÕt VN thùc sù h×nh thµnh vµo thÕ kØ
X khi d©n téc ta giµnh ®îc ®éc lËp.
- C¸c t¸c gi¶, t¸c phÈm tiªu biÓu:
+ LÝ Thêng KiÖt: Nam quèc s¬n hµ.
+ TrÇn Quèc TuÊn: HÞch tíng sÜ.
+ NguyÔn Tr·i: B×nh Ng« ®¹i c¸o, Qu©n
trung tõ mÖnh tËp,...
+ NguyÔn Du: §éc TiÓu Thanh kÝ,
Së kiÕn hµnh,...
b. V¨n häc ch÷ N«m:
- Ch÷ N«m lµ lo¹i ch÷ ghi ©m tiÕng ViÖt
- ý nghÜa cña ch÷ N«m vµ VH ch÷ dùa trªn c¬ së ch÷ H¸n do ngêi ViÖt s¸ng
t¹o ra tõ thÕ kØ XIII.
N«m?
-VH ch÷ N«m:+ Ra ®êi vµo thÕ kØ XIII.
+ Ph¸t triÓn ë thÕ kØ XV (t¸c gi¶,
t¸c phÈm tiªu biÓu: NguyÔn Tr·i- Quèc ©m
thi tËp, Lª Th¸nh T«ng- Hång §øc quèc
©m thi tËp,...).
+ §¹t ®Õn ®Ønh cao vµo thÕ kØ
XVIII- ®Çu thÕ kØ XIX (t¸c gi¶, t¸c phÈm
tiªu biÓu: NguyÔn Du- TruyÖn KiÒu, §oµn
ThÞ §iÓm- Chinh phô ng©m, Th¬ N«m Hå
Xu©n H¬ng,...).
- ý nghÜa cña ch÷ N«m vµ VH ch÷ N«m:
+ Chøng tá ý chÝ x©y dùng mét nÒn VH vµ
v¨n hãa ®éc lËp cña d©n téc ta.
+ ¶nh hëng s©u s¾c tõ VH d©n gian nªn
VH ch÷ N«m gÇn gòi vµ lµ tiÕng nãi t×nh
c¶m cña nh©n d©n lao ®éng.
+ Kh¼ng ®Þnh nh÷ng truyÒn thèng lín cña
VH d©n téc (CN yªu níc, tÝnh hiÖn thùc vµ
CN nh©n ®¹o).
+ P/¸nh qtr×nh d©n téc hãa vµ d©n chñ hãa
cña VH trung ®¹i.
c. Cñng cè, luyÖn tËp: (3p)
Yªu cÇu hs:- Häc bµi.
- Lµm bµi tËp: lËp b¶ng so s¸nh VH d©n gian vµ VH viÕt.
d. Híng dÉn tù häc ë nhµ (2p)
- Tr¶ lêi c©u hái SGK
- ChuÈn bÞ tiÕt 2 bµi Tæng quan v·n häc VN (T)
Ngµy d¹y…………t¹i líp10A3
Ngµy d¹y…………t¹i líp10A4
Ngµy d¹y…………t¹i líp10A5
Tiết 2:Đọc văn:
TỔNG QUAN VĂN HỌC VIỆT NAM (T)
1.Môc tiªu
a. VÒ kiến thøc
Những bộ phận hợp thành, tiến tr×nh ph¸t triển của văn học Việt Nam và tư tưởng
t×nh cảm của người Việt Nam trong văn học
b.VÒ kĩ năng
Nhận diện được nền văn học d©n tộc, nªu được c¸c thời k× lớn và c¸c giai đoạn cụ
thể trong c¸c thời k× ph¸t triÓn của văn học d©n tộc
- Biết vận dụng c¸c tri thức đÓ để t×m hiểu và hệ thống hãa những t¸c phẩm sẽ học
về VHVN.
c. VÒ th¸i độ:
- Bồi dưỡng niềm tự hào về VHVN.
2. ChuÈn bÞ cña GV vµ HS
a. ChuÈn bÞ cña GV: Sgk, sgv , chuẩn kiến thức, kĩ năng và c¸c tài liệu
tham khảo.
-Thiết kế dạy- học.
b. ChuÈn bÞ cña HS: SGK, vở ghi, vở soạn
3. Tiến tr×nh bµi dạy :
a. KiÓm tra bµi cò: (5p)
C©u hái: Ph©n biÖt VHDG vµ VH viÕt? C¸c thµnh phÇn cña VHT§? ý nghÜa cña ch÷
N«m vµ VH ch÷ N«m?
*§Æt vÊn ®Ò vµo bµi míi:Giê tríc c¸c em ®îc t×m hiÓu c¸c bé phËn hîp thµnh vµ sù
ph¸t triÓn cña VHVN tõ thÕ kØ X ®Õn thÕ kØ XIX, tiÕt häc h«m nay c¸c em sÏ t×m
hiÓu tiÕp thêi k× ph¸t triÓn cña VHVN tõ ®Çu thÕ kØ XX®Õn hÕt thÕ kØ XX vµ con
ngêi VN qua VH
b .D¹y néi dung bài mới:
Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh
Néi dung chÝnh
Ho¹t ®éng 1: c¶ líp vµ c¸ nh©n(15p) I. C¸c bé phËn cña nÒn VHVN:
-V× sao nÒn VHVN thÕ kØ XX ®îc gäi II. C¸c thêi k× ph¸t triÓn cña nÒn VHVN:
lµ VH hiÖn ®¹i?
1. VH trung ®¹i (Thêi k× tõ thÕ kØ X-XIX):
2. VH hiÖn ®¹i (Tõ ®Çu thÕ kØ XX- hÕt thÕ kØ
Hs th¶o luËn, tr¶ lêi.
XX):
Gv nhËn xÐt, chèt ý:
V×:+ Nã ph¸t triÓn trong thêi k× mµ a. VHVN tõ 1900- 1930:
QHSX chñ yÕu dùa vµo qu¸ tr×nh hiÖn - §Æc ®iÓm: Lµ giai ®o¹n v¨n häc giao thêi.
+ DÊu tÝch cña nÒn VH trung ®¹i: quan niÖm
®¹i hãa.
+ Nh÷ng t tëng tiÕn bé cña v¨n minh thÈm mÜ, mét sè thÓ lo¹i VH trung ®¹i (th¬
ph¬ng T©y x©m nhËp vµo VN thay §êng luËt, v¨n biÒn ngÉu,...) vÉn ®îc líp nhµ
®æi t duy, t×nh c¶m, lèi sèng cña ngêi nho cuèi mïa sö dông.
ViÖt thay ®æi quan niÖm vµ thÞ hiÕu + C¸i míi: VHVN ®· bíc vµo quü ®¹o hiÖn
®¹i hãa, cã sù tiÕp xóc, häc tËp VH ch©u ¢u.
VH.
+ ¶nh hëng cña VH ph¬ng T©y trªn c¬ - C¸c t¸c gi¶ tiªu biÓu: T¶n §µ, Hå BiÓu
Ch¸nh, Ph¹m Duy Tèn, Phan Béi Ch©u,...
së kÕ thõa tinh hoa VH d©n téc.
- VHH§ ®îc chia ra thµnh nh÷ng giai
®o¹n nhá nµo? Nªu ®Æc ®iÓm chÝnh cña
giai ®o¹n VH 1900-1930?
- KÓ tªn c¸c t¸c gi¶ tiªu biÓu trong giai
®o¹n nµy
- Nªu ®Æc ®iÓm chÝnh cña VHVN giai
®o¹n tõ 1930-1945?
Gv gîi më: §©y lµ giai ®o¹n ph¸t triÓn
rùc rì nhÊt cña VHVNH§. NÒn VH níc ta khi Êy víi tr¨m nhµ ®ua tiÕng nh
tr¨m hoa ®ua në. “Mét n¨m cña ta
b»ng ba m¬i n¨m cña ngêi”(VòNgäc
Phan).
- NhÞp ®é ph¸t triÓn cña VHVN giai
®o¹n nµy ntn? C«ng cuéc hiÖn ®¹i hãa
nÒn VH d©n téc ®· hoµn thµnh cha?
- KÓ tªn c¸c t¸c gi¶ tiªu biÓu?
- Nªu ®Æc ®iÓm chÝnh cña VHVN giai
®o¹n tõ 1945-1975?
Gv gîi më: Giai ®o¹n 1945-1975 lµ
mét giai ®o¹n lÞch sö ®Çy biÕn ®éng,
®au th¬ng nhng hµo hïng cña d©n téc
ta. C¶ níc gång m×nh lªn ®Ó tiÕn hµnh
hai cuéc chiÕn tranh vÖ quèc vÜ ®¹i.
VHVN g¾n bã s©u s¾c, lµ “tÊm g¬ng xª
dÞch trªn ®êng lín” ®Ó ph¶n ¸nh kÞp
thêi bøc tranh cuéc sèng míi...
- VHVN ®îc sù chØ ®¹o vÒ t tëng, ®êng
lèi cña tæ chøc nµo? phôc vô nhiÖm vô
g×? Nh÷ng néi dung ph¶n ¸nh chÝnh
cña nã?
- KÓ tªn c¸c t¸c gi¶ tiªu biÓu?
- Nªu ®Æc ®iÓm chÝnh cña VHVN giai
®o¹n tõ 1975- hÕt thÕ kØ XX?
- KÓ tªn c¸c t¸c gi¶ tiªu biÓu?
Ho¹t ®éng 2: c¶ líp vµ c¸ nh©n(18p)
Gv chuyÓn ý, dÉn d¾t.
Mèi quan hÖ cña con ngêi ViÖt Nam
víi thÕ giíi tù nhiªn ®îc biÓu hiÖn qua
nh÷ng mÆt nµo? VD minh häa?
- Tõ mèi quan hÖ g¾n bã s©u s¾c cña
con ngêi ViÖt Nam vµ thiªn nhiªn, em
thÊy ngêi ViÖt cã t×nh c¶m víi thiªn
nhiªn ntn?
b. VHVN tõ 1930-1945:
- §Æc ®iÓm:
+ VH ph¸t triÓn víi nhÞp ®é mau lÑ.
+ C«ng cuéc hiÖn ®¹i hãa nÒn VH ®· hoµn
thµnh.
- C¸c t¸c gi¶ tiªu biÓu:
+ ThÕ L÷, Xu©n DiÖu, ChÕ Lan Viªn,
NguyÔn BÝnh,...
+ Ng« TÊt Tè, Nam Cao, Vò Träng Phông,
NguyÔn Tu©n,...
+ Tè H÷u, Hå ChÝ Minh,...
+ Hoµi Thanh, H¶i TriÒu,...
c. VHVN tõ 1945-1975:
- §Æc ®iÓm: Lµ giai ®o¹n VH c¸ch m¹ng.
+ VH ®îc sù chØ ®¹o vÒ t tëng, ®êng lèi cña
§¶ng.
+ VH ph¸t triÓn thèng nhÊt phôc vô c¸c
nhiÖm vô chÝnh trÞ.
- Néi dung ph¶n ¸nh chÝnh:
+ Sù nghiÖp ®Êu tranh c¸ch m¹ng.
+ C«ng cuéc x©y dùng cuéc sèng míi cña
nh©n d©n.
VH mang ®Ëm c¶m høng sö thi vµ chÊt
l·ng m¹n c¸ch m¹ng.
- C¸c t¸c gi¶ tiªu biÓu:
Quang Dòng, NguyÔn §×nh Thi, Hoµng
CÇm, T« Hoµi, Kim L©n, NguyÔn Minh Ch©u,
Ph¹m TiÕn DuËt, Xu©n Quúnh,...
d. VHVN tõ 1975- hÕt thÕ kØ XX:
- §Æc ®iÓm:
+ VHVN bíc vµo giai ®o¹n ph¸t triÓn míi.
+ Hai m¶ng ®Ò tµi lín lµ: lÞch sö chiÕn tranh
c¸ch m¹ng vµ con ngêi ViÖt Nam ®¬ng ®¹i.
- C¸c t¸c gi¶ tiªu biÓu:
Lª Lùu, NguyÔn Kh¾c Trêng, B¶o Ninh,
NguyÔn Huy ThiÖp, NguyÔn ThÞ Thu HuÖ,...
§¸nh gi¸:
NÒn VHVN ®· ®¹t ®îc thµnh tùu to lín:
+ KÕt tinh ®îc nh÷ng t¸c gi¶ VH lín:
NguyÔn Tr·i, NguyÔn Du, Hå ChÝ Minh,...
+ NhiÒu t¸c phÈm cã gi¸ trÞ ®îc dÞch ra
nhiÒu thø tiÕng trªn thÕ giíi: TruyÖn KiÒu,
NhËt kÝ trong tï, Th¬ t×nh Xu©n DiÖu,...
+ Cã vÞ trÝ xøng ®¸ng trong nÒn VH nh©n
lo¹i.
III. Con ngêi ViÖt Nam qua VH:
1. Con ngêi ViÖt Nam trong mèi quan hÖ víi
thÕ giíi tù nhiªn:
- NhËn thøc, c¶i t¹o, chinh phôc thÕ giíi tù
nhiªn:
VD: + ThÇn tho¹i ThÇn trô trêi, Qu¶ bÇu
tiªn,... gi¶i thÝch sù h×nh thµnh thÕ giíi tù
nhiªn vµ con ngêi.
+ TruyÒn thuyÕt S¬n Tinh- Thñy Tinh
kh¸t väng chinh phôc thÕ giíi tù nhiªn.
- Thiªn nhiªn lµ ngêi b¹n tri ©m, tri kØ:
-TÝch hîp m«i trêng: Víi con ngêi
VN thiªn nhiªn lµ ngêi b¹n th©n thiÕt
->T×nh yªu thiªn nhiªn lµ mét néi dung
quan träng cña VHVN.
Thiªn nhiªn ®Æc s¾c th©n thuéc trong
VHDG.Thiªn nhiªn t¹o thµnh hÖ thèng
tîng trng giµu gi¸ trÞ them mÜ, nh mét
thíc ®o them mÜ trong VHT§.Thiªn
nhiªn giµu søc sèng, thÓ hiÖn s©u s¾c
t×nh yªu quª h¬ng ®Êt níc, t×nh yªu sù
sèng…
- T¹i sao CN yªu níc l¹i trë thµnh mét
trong nh÷ng néi dung quan träng vµ næi
bËt nhÊt cña VHVN?
- Em h·y nªu nh÷ng biÓu hiÖn cña mèi
quan hÖ gi÷a con ngêi ViÖt Nam vµ x·
héi? Ph©n tÝch VD minh häa?
-TÝch hîp m«i trêng:Con ngêi VN víi
m«I trêng v¨n hãa d©n téc-> Chñ nghÜa
yªu níc g¾n víi ý thøc gi÷ g×n vµ b¶o
vÖ m«i trêng v¨n hãa, thuÇn phong mÜ
tôc truyÒn thèng.
-TÝch hîp m«i trêng: Con ngêi VN
víi íc m¬ x©y dung mét m«i trêng XH
tèt ®Ñp, g¾n víi kh¸t väng c«ng b»ng,
©n nghÜa trong VHDG, g¾n víi lÝ tëng
®¹o ®øc trong VHT§, thÓ hiÖn ý thøc
vÒ m«i trêng d©n chñ, v¨n minh trong
VH hiÖn ®¹i.
VD: + Ca dao vÒ quª h¬ng ®Êt níc:
“ §êng v« xø NghÖ quanh quanh...”
“ Hìi c« t¸t níc bªn ®êng...”
“§øng bªn ni ®ång ngã bªn tª ®ång...”
+ Th¬ N«m NguyÔn Tr·i, Hå Xu©n H¬ng, NguyÔn KhuyÕn,...
- Thiªn nhiªn g¾n víi lÝ tëng thÈm mÜ, ®¹o
®øc nhµ nho:
VD: Tïng, cóc, tróc, mai cèt c¸ch ngêi
qu©n tö (th¬ NguyÔn Tr·i, NguyÔn BØnh
Khiªm,...).
- Thiªn nhiªn thÓ hiÖn t×nh yªu quª h¬ng, ®Êt
níc, yªu cuéc sèng vµ ®Æc biÖt lµ t×nh yªu løa
®«i:
VD: Ca dao t×nh yªu nh÷ng vËt th©n
thuéc t×nh yªu quª h¬ng ®Êt níc.
Sãng (Xu©n Quúnh), T¬ng t (NguyÔn BÝnh),
H¬ng thÇm (Phan ThÞ Thanh Nhµn),...
Con ngêi ViÖt Nam cã t×nh yªu thiªn nhiªn
s©u s¾c vµ thÊm thÝa.
2. Con ngêi ViÖt Nam trong mèi quan hÖ víi
quèc gia d©n téc:
- CN yªu níc - mét trong nh÷ng néi dung
quan träng vµ næi bËt nhÊt cña VHVN.
- BiÓu hiÖn:
+ T×nh yªu quª h¬ng (yªu c¶nh ®Ñp cña quª
h¬ng ®Êt níc).
+ NiÒm tù hµo vÒ truyÒn thèng v¨n hãa d©n
téc, lÞch sö dùng níc vµ gi÷ níc hµo hïng.
+ ý chÝ c¨m thï qu©n x©m lîc vµ tinh thÇn x¶
th©n v× ®éc lËp tù do...
CN yªu níc lµ mét néi dung tiªu biÓu, mét
gi¸ trÞ quan träng cña VHVN.
3. Con ngêi ViÖt Nam trong mèi quan hÖ víi
x· héi:
- M¬ íc vÒ mét x· héi c«ng b»ng tèt ®Ñp íc
muèn, kh¸t väng mu«n ®êi cña nh©n d©n ta.
VD: TruyÖn cæ tÝch (TÊm C¸m, Th¹ch
Sanh,...) kh¸t väng c«ng lÝ “ë hiÒn gÆp
lµnh”, “¸c gi¶ ¸c b¸o”.
- Tè c¸o, phª ph¸n c¸c thÕ lùc chuyªn quyÒn
vµ bµy tá lßng c¶m th«ng víi nh©n d©n bÞ ¸p
bøc.
VD: TruyÖn KiÒu (NguyÔn Du), Chinh phô
ng©m (§oµn ThÞ §iÓm), T¾t ®Ìn (Ng« TÊt
Tè),...
- NhËn thøc, phª ph¸n, c¶i t¹o x· héi.
VD: Tõ H¶i (TruyÖn KiÒu), ChÞ Sø (Hßn
®Êt), ChÞ ót TÞch (Ngêi mÑ cÇm sóng),...
- C¶m høng x· héi s©u ®Ëm lµ tiÒn ®Ò h×nh
thµnh CN hiÖn thùc vµ CN nh©n ®¹o trong
VHVN.
- VHVN ®· vµ ®ang ®i s©u ph¶n ¸nh c«ng
cuéc x©y dùng cuéc sèng míi tuy cßn khã
kh¨n gian khæ nhng ®Çy høng khëi tin vµo t¬ng lai.
VD: Mïa l¹c (NguyÔn Kh¶i), RÎo cao
(Nguyªn Ngäc),...
4. Con ngêi ViÖt Nam vµ ý thøc vÒ b¶n th©n:
- Theo em, ý thøc c¸ nh©n lµ g×?
- ý thøc vÒ b¶n th©n cña con ngêi ViÖt
Nam ®îc biÓu hiÖn trong VH ntn?
Gîi më: Mèi quan hÖ gi÷a ý thøc c¸
nh©n vµ ý thøc céng ®ång? Khi nµo ngêi ViÖt Nam chó träng ®Õn ý thøc c¸
nh©n, ý thøc céng ®ång? Nªu c¸c giai
®o¹n VH minh häa?
- Xu híng cña VH níc ta hiÖn nay lµ
g×? Em cã t¸n ®ång nh÷ng t¸c phÈm chØ
®Ò cao quyÒn hëng thô theo b¶n n¨ng
cña con ngêi ko? V× sao?
Ho¹t ®éng 3: c¸ nh©n (3p)
- ý thøc c¸ nh©n: lµ ý thøc vÒ chÝnh con ngêi
m×nh víi c¸c mÆt song song tån t¹i (thÓ x¸ct©m hån, b¶n n¨ng- v¨n hãa, t táng vÞ kØ- t tëng vÞ tha, ý thøc c¸ nh©n- ý thøc céng
®ång,...).
- BiÓu hiÖn:
+ VHVN ghi l¹i qu¸ tr×nh lùa chän, ®Êu tranh
®Ó kh¼ng ®Þnh ®¹o lÝ lµm ngêi cña con ngêi
ViÖt Nam trong sù kÕt hîp hµi hßa hai ph¬ng
diÖn: ý thøc c¸ nh©n – ý thøc céng ®ång.
+ V× nh÷ng lÝ do kh¸c nhau nªn ë nh÷ng giai
®o¹n nhÊt ®Þnh, VHVN ®Ò cao mét trong hai
mÆt trªn.
Trong chiÕn tranh hoÆc c«ng cuéc c¶i t¹o,
chinh phôc tù nhiªn, cÇn huy ®éng søc m¹nh
cña c¶ céng ®ång, VHVN ®Ò cao ý thøc céng
®ång (VHVN giai ®o¹n thÕ kØ X-XIV, 19451975).
Khi cuéc sèng yªn b×nh, con ngêi cã ®iÒu
kiÖn quan t©m ®Õn ®êi sèng c¸ nh©n hoÆc khi
quyÒn sèng cña c¸ nh©n bÞ chµ ®¹p, ý thøc c¸
nh©n ®îc ®Ò cao (VHVN giai ®o¹n thÕ kØ
XVIII- ®Çu XIX, 1930-1945).
+ Xu híng cña VH níc ta hiÖn nay: x©y dùng
®¹o lÝ lµm ngêi víi nh÷ng phÈm chÊt tèt ®Ñp
(nh©n ¸i, thuû chung, t×nh nghÜa, vÞ tha, ®øc
hi sinh v× sù nghiÖp chÝnh nghÜa,...).VHVN ®Ò
cao quyÒn sèng c¸ nh©n nhng ko chÊp nhËn
chñ nghÜa c¸ nh©n cùc ®oan.
IV. Tæng kÕt bµi häc:
Ghi nhí (sgk)
c. Cñng cè, luyÖn tËp (5p)
GV tæ chøc cho HS rót ra nh÷ng gi¸ trÞ c¬ b¶n cña bµi häc
- GV ®Þnh híng.
- HS ph¸t biÓu vµ tù viÕt phÇn tæng kÕt.
Hs ®äc vµ häc phÇn ghi nhí (sgk).
S¬ ®å hãa bé phËn v¨n häc ViÖt Nam
C¸C Bé PHËN HîP THµNH CñA VHVN
V·N HäC D¢N GIAN
Kh¸i niÖm
ThÓ lo¹i
§Æc trng
Lµ s¸ng
t¸c tËp
thÓ
vµ
truyÒn
miÖng
cña nh©n
d©n lao
®éng.
ThÇn
tho¹i,
truyÒn
thuyÕt,
söthi,
truyÖn
cæ tÝch,
truyÖn c
êi,
chÌo…
+TÝnh
tËpthÓ.
+TÝnh
truyÒn
miÖng
+TÝnh
thùc
hµnh
V·N HäC VIÕT
Kh¸i niÖm
Lµ s¸ng
t¸c cña trÝ
thøc, ®îc
ghil¹i
b»ng ch÷
viÕt, mang
dÊuÊn cña
t¸c gi¶.
ThÓ lo¹i
§Æc trng
V¨n xu«i.
Lµ s¸ng
t¹o cña
c¸ nh©n,
mang
dÊu Ên c¸
nh©n.
Th¬
V¨n
biÒn
ngÉu.Th¬.
V¨n
biÒn ngÉu.
Tù sù.
t×nh.
Tr÷
KÞch.
d. Híng dÉn häc sinh tù häc ë nhµ(2p)
Yªu cÇu hs: - Häc bµi.
- Lµm bµi tËp: LËp b¶ng so s¸nh VHT§ vµ VHH§.
- §äc tríc bµi: Ho¹t ®éng giao tiÕp b»ng ng«n ng÷.
Ngµy d¹y…………t¹i líp10A3
Ngµy d¹y…………t¹i líp10A4
Ngµy d¹y…………t¹i líp10A5
TiÕt :3.
TiÕng ViÖt:
ho¹t ®éng giao tiÕp b»ng ng«n ng÷
1..Môc tiªu
a. VÒ kiÕn thøc
Gióp hs n¾m ®îc
-Kh¸i niÖm c¬ b¶n vÒ ho¹t ®äng giao tiÕp b»ng ng«n ng÷: môc ®Ých(trao ®æi th«ng
tin vÒ nhËn thøc, t tëng ,t×nh c¶m, hµnh ®éng…) vµ ph¬ng tiÖn (ng«n ng÷)
- Hai qu¸ trinh trong ho¹t ®éng giao tiÕp b»ng ng«n ng÷ :t¹o lËp v¨n b¶n (nãi vµ viÕt)
vµ lÜnh héi v¨n b¶n( nghe vµ ®äc)
-C¸c nh©n tè giao tiÕp: nh©n vËt, hoµn c¶nh, néi dung, môc ®Ých, ph¬ng tiÖn, c¸ch
thøc giao tiÕp
b. VÒ kÜ n¨ng
- X¸c ®Þnh c¸c nh©n tè giao tiÕp trong mét ho¹t ®éng giao tiÕp, n©ng cao n¨ng lùc
giao tiÕp khi nãi (viÕt) vµ n¨ng lùc ph©n tÝch, lÜnh héi khi giao tiÕp.
- Nh÷ng kÜ n¨ng trong ho¹t ®éng gia tiÕp b»ng ng«n ng÷
c. VÒ th¸i ®é
- Gi¸o dôc th¸i ®é vµ hµnh vi phï hîp trong mét ho¹t ®éng giao tiÕp b»ng
ng«n ng÷.
2. ChuÈn bÞ cña GV vµ HS
a. ChuÈn bÞ cña GV
- Sgk, sgv, chuÈn kiÕn thøc, kÜ n¨ng.Mét sè tµi liÖu vÒ ho¹t ®éng giao tiÕp b»ng ng«n
ng÷.
- ThiÕt kÕ d¹y- häc.
b.ChuÈn bÞ cña HS
SGK, vë ghi, vë so¹n
3. TiÕn tr×nh bai d¹y :
a. KiÓm tra bµi cò(5p)
C©u hái: Em h·y nªu c¸c bé phËn hîp thµnh cña VHVN? VH viÕt ®îc chia thµnh
c¸c thêi k× chñ yÕu nµo? Con ngêi VN ®îc kh¾c häa qua nh÷ng mèi quan hÖ nµo
trong VH? Qua ®ã, em thÊy con ngêi VN béc lé nh÷ng phÈm chÊt ®¸ng quý nµo?
§Æt vÊn ®Ò vµo bµi míi:
Trong cuéc sèng hµng ngµy, con ngêi giao tiÕp víi nhau b»ng ph¬ng tiÖn v« cïng
quan träng, ®ã lµ ngon ng÷. Kh«ng cã .Khong cã ng«n ng÷ th× kh«ng cã kÕt qu¶ cña
bÊt cø hoµn c¶nh giao tiÕp nµo. Bíi giao tiÕp lu«n phô thuéc vµo hoµn c¶nh vµ nh©n
vËt giao tiÕp. §Ó they ®îc ®iÒu ®ã, chóng ta t×m hiÓu bµi: Ho¹t ®éng giao tiÕp b»ng
ng«n ng÷.
Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh
Ho¹t ®éng 1: c¶ líp vµ c¸ nh©n
(15p)
Yªu cÇu hs ®äc ng÷ liÖu trong sgk,
th¶o luËn, tr¶ lêi c¸c c©u hái:
a. Ho¹t ®éng giao tiÕp ®îc VB trªn ghi
l¹i diÔn ra gi÷a c¸c nh©n vËt giao tiÕp
nµo? Hai bªn cã c¬ng vÞ vµ quan hÖ
víi nhau ntn?
b. Trong ho¹t ®éng giao tiÕp trªn, c¸c
nh©n v©t giao tiÕp lÇn lît ®æi vai (vai
ngêi nãi- ngêi nghe) ntn? Ngêi nãi
Néi dung chÝnh
I. T×m hiÓu ng÷ liÖu:
1. Ng÷ liÖu 1: VB Héi nghÞ Diªn Hång.
- Nh©n vËt giao tiÕp: Vua vµ c¸c vÞ b« l·o.
- C¬ng vÞ:
+ Vua- ngêi ®øng ®Çu triÒu ®×nh, cai qu¶n ®Êt níc, ch¨m lo cho mu«n d©n bÒ trªn.
+ C¸c vÞ b« l·o- ngêi ®¹i diÖn cho tr¨m hä bÒ
díi.
- §æi vai:
+ Lît 1: Vua TrÇn nãi- c¸c b« l·o nghe.
+ Lît 2: C¸c b« l·o nãi- vua TrÇn nghe.
tiÕn hµnh nh÷ng ho¹t ®éng cô thÓ nµo?
Ngêi nghe thùc hiÖn nh÷ng hµnh ®éng
t¬ng øng nµo?
c. Ho¹t ®éng giao tiÕp trªn diÔn ra
trong hoµn c¶nh nµo? (ë ®©u? vµo lóc
nµo? khi ®ã níc ta cã sù kiÖn g× ®Æc
biÖt?)
d. Ho¹t ®éng giao tiÕp trªn híng vµo
néi dung g×?
e. Môc ®Ých cña cuéc giao tiÕp (héi
nghÞ) lµ g×? Cuéc giao tiÕp ®ã cã ®¹t
®îc môc ®Ých ko?
Hs th¶o luËn tr¶ lêi c¸c c©u hái trong
sgk. Gv nhËn xÐt, chèt ý ®óng.
a. C¸c nh©n vËt giao tiÕp qua VB trªn?
b. Ho¹t ®éng giao tiÕp ®ã diÔn ra
trong hoµn c¶nh nµo?
c.Néi dung giao tiÕp thuéc lÜnh vùc
nµo? VÒ ®Ò tµi g×? Bao gåm nh÷ng vÊn
®Ò c¬ b¶n nµo?
d. Môc ®Ých giao tiÕp lµ g×? (môc ®Ých
cña ngêi viÕt, ngêi ®äc?)
e.Ph¬ng tiÖn ng«n ng÷ vµ c¸ch tæ chøc
VB cã ®Æc ®iÓm g× næi bËt?
Ho¹t ®éng 2: c¶ líp vµ c¸ nh©n
(15p)
Gv yªu cÇu hs dùa vµo kÕt qu¶ cña
viÖc t×m hiÓu ng÷ liÖu vµ ®äc phÇn ghi
nhí trong sgk ®Ó tr¶ lêi c¸c c©u hái:
- ThÕ nµo lµ ho¹t ®éng giao tiÕp b»ng
ng«n ng÷?
- C¸c qu¸ tr×nh diÔn ra trong ho¹t
+ Lît 3: Vua TrÇn hái- c¸c b« l·o nghe.
+ Lît 4: C¸c b« l·o tr¶ lêi- vua TrÇn nghe.
§æi vai lÇn lît.
- Hµnh ®éng cña vua TrÇn (ngêi nãi): hái c¸c b«
l·o liÖu tÝnh ntn khi qu©n M«ng Cæ hung h·n trµn
sang.
- Hµnh ®éng cña c¸c b« l·o (ngêi nãi): xin ®¸nh.
- Hµnh ®éng t¬ng øng cña vua TrÇn vµ c¸c b« l·o
(ngêi nghe): l¾ng nghe.
- Hoµn c¶nh giao tiÕp:
+ §Þa ®iÓm: ®iÖn Diªn Hång.
+Thêi ®iÓm: qu©n Nguyªn x©m lîc níc ta lÇn
2(1285).
- Néi dung giao tiÕp:
+ Bµn vÒ nguy c¬ cña mét cuéc chiÕn tranh x©m
lîc ®· ë vµo t×nh tr¹ng khÈn cÊp.
+ §Ò cËp ®Õn vÊn ®Ò nªn hoµ hay nªn ®¸nh.
- Môc ®Ých cña ho¹t ®éng giao tiÕp : Thèng nhÊt ý
chÝ vµ hµnh ®éng ®Ó chiÕn ®Êu b¶o vÖ tæ quèc.
Môc ®Ých ®ã ®· thµnh c«ng.
2. Ng÷ liÖu 2: VB Bµi tæng quan VHVN.
- C¸c nh©n vËt giao tiÕp:
+ Ngêi viÕt sgk.
+ Gi¸o viªn Ng÷ V¨n THPT.
+ Häc sinh líp 10 toµn quèc.
- §Æc ®iÓm:
+ §é tuæi: tõ 65 tuæi trë xuèng 15 tuæi.
+ Tr×nh ®é: tõ c¸c gi¸o s, tiÕn sÜ xuèng häc sinh
líp 10.
- Hoµn c¶nh giao tiÕp: cã tÝnh chÊt quy ph¹m, cã
tæ chøc, môc ®Ých, néi dungvµ ®îc thùc hiÖn theo
ch¬ng tr×nh mang tÝnh ph¸p lÝ trong nhµ trêng.
- Néi dung giao tiÕp:
+ LÜnh vùc: V¨n häc sö.
+ §Ò tµi: Tæng quan VHVN.
+ VÊn ®Ò c¬ b¶n: C¸c bé phËn hîp thµnh VHVN,
tiÕn tr×nh ph¸t triÓn, con ngêi VN qua VH.
- Môc ®Ých giao tiÕp:
+ Ngêi viÕt: cung cÊp cho ngêi ®äc c¸i nh×n tæng
qu¸t vÒ VHVN.
+ Ngêi ®äc: lÜnh héi mét c¸ch tæng qu¸t nhÊt vÒ
c¸c bé phËn, tiÕn tr×nh ph¸t triÓn vµ con ngêi VN
qua VH.
- Ph¬ng tiÖn ng«n ng÷:
+ Ng«n ng÷: thuéc lo¹i VBKH gi¸o khoa.
+ Bè côc: râ rµng, hÖ thèng m¹ch l¹c.
+ LÝ lÏ chÆt chÏ, thuyÕt phôc, dÉn chøng tiªu
biÓu.
II. HÖ thèng ho¸ kiÕn thøc:
1. Kh¸i niÖm ho¹t ®éng giao tiÕp b»ng ng«n
ng÷:
- Ho¹t ®éng giao tiÕp b»ng ng«n ng÷ lµ ho¹t ®éng
trao ®æi th«ng tin cña con ngêi trong x· héi, ®îc
tiÕn hµnh chñ yÕu b»ng ph¬ng tiÖn ng«n ng÷
(d¹ng nãi hoÆc d¹ng viÕt) nh»m thùc hiÖn môc
®Ých vÒ nhËn thøc, t×nh c¶m, hµnh ®éng,...
Ho¹t ®éng giao tiÕp b»ng ng«n ng÷ lµ ho¹t
®éng “liªn c¸ nh©n” nh»m:
+ Trao ®æi th«ng tin.
+ Trao ®æi t tëng, t×nh c¶m.
®éng giao tiÕp b»ng ng«n ng÷? Ai lµ + T¹o lËp quan hÖ x· héi.
ngêi thùc hiÖn mçi qu¸ tr×nh ®ã?
2. C¸c qu¸ tr×nh cña ho¹t ®éng giao tiÕp b»ng
ng«n ng÷:
- T¹o lËp (s¶n sinh) VB: ngêi nãi (ngêi viÕt) thùc
hiÖn.
- LÜnh héi VB: ngêi nghe (ngêi ®äc) thùc hiÖn.
- C¸c nh©n tè cña ho¹t ®éng giao tiÕp 3. C¸c nh©n tè cña ho¹t ®éng giao tiÕp b»ng
ng«n ng÷:
b»ng ng«n ng÷?
- Nh©n vËt giao tiÕp.
- Hoµn c¶nh giao tiÕp.
- Néi dung giao tiÕp.
- Môc ®Ých giao tiÕp.
- Ph¬ng tiÖn vµ c¸ch thøc giao tiÕp.
III. Tæng kÕt bµi häc:
Ghi nhí (sgk)
Ho¹t ®éng 3: c¸ nh©n (5p)
c. Cñng cè, luyÖn tËp(3p)
GV tæ chøc cho HS rót ra nh÷ng nd c¬ b¶n cña bµi häc
- GV ®Þnh híng.
Hs ®äc vµ häc phÇn ghi nhí (sgk).
d. Híng dÉn häc sinh tù häc ë nhµ(2p)
Yªu cÇu hs:- §äc vµ lµm c¸c bµi tËp trong sgk trang 20, 21, 22.
- So¹n bµi: Kh¸i qu¸t VH d©n gian VN.
Ngµy d¹y…………t¹i líp10A3
Ngµy d¹y…………t¹i líp10A4
Ngµy d¹y…………t¹i líp10A5
TiÕt: 4.
§äc v¨n:
kh¸i qu¸t v¨n häc d©n gian
1. Môc tiªu:
a. VÒ kiÕn thøc :
- N¾m ®îc nh÷ng kh¸I niÖn, ®Æc trng, hÖ thèng thÓ lo¹i vµ nh÷ng gi¸ trÞ c¬ b¶n cña
VHG
b. VÒ kÜ n¨ng
- NhËn thøc kh¸I qu¸t vÒ v¨n häc d©n gian
-Cã c¸I nh×n tæng qu¸t vÒ v¨n häc d©n gian
- RÌn kÜ n¨ng t×m vµ tãm t¾t c¸c ý chÝnh cña bµi, t×m vµ ph©n tÝch c¸c dÉn chøng tiªu
biÓu cho c¸c ý.
c.VÒ th¸i ®é
- Gi¸o dôc th¸i ®é tr©n träng ®èi víi VH d©n gian, di s¶n v¨n hãa cña d©n téc.
2. ChuÈn bÞ cña GV vµ HS
a. ChuÈn bÞ cña GV- Sgk, sgv, ChuÈn kiÕn thøc, kÜ n¨ng. Mét sè tµi liÖu vÒ
VH d©n gian..
- Gv thiÕt kÕ d¹y- häc.
b. ChuÈn bÞ cña HS : SGK, vë ghi, vë so¹n
3. TiÕn tr×nh bµi d¹y:
a. KiÓm tra bµi cò:5phót
C©u hái: Nªu c¸c bé phËn cña VHVN? KÓ tªn c¸c thÓ lo¹i cña VH d©n gian? VD ?
Vai trß cña VH d©n gian?
* §Æt vÊn ®Ò vµo bµi míi: Trong m¹ch suy c¶m vÒ ®Êt níc, nhµ th¬ NguyÔn Khoa
§iÒm ®· gi¶i thÝch vÒ sù h×nh thµnh c¸c ®Þa danh:
“Nh÷ng ngêi vî nhí chång cßn gãp cho ®Êt níc nh÷ng nói Väng Phu
CÆp vî chång yªu nhau gãp nªn hßn Trèng M¸i
Gãt ngùa cña Th¸nh Giãng ®i qua cßn tr¨m ao ®Çm ®Ó l¹i
ChÝn m¬i chÝn con voi gãp m×nh dùng ®Êt tæ Hïng V¬ng
Nh÷ng con rång n»m im gãp dßng s«ng xanh th¼m
Ngêi häc trß nghÌo gãp cho ®Êt níc m×nh nói Bót, non Nghiªn.” (§Êt níc)
Nh÷ng xóc c¶m s©u s¾c ®ã cña «ng b¾t nguån tõ VH d©n gian. Kho tµng VH d©n
gian cña d©n téc ta thùc sù lµ suèi nguån v« tËn cho th¬ ca vµ nh¹c häa. H«m nay,
chóng ta sÏ cïng t×m hiÓu nh÷ng nÐt lín vÒ VH d©n gian.
b. D¹y néi dung bµi míi
Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh
Néi dung chÝnh
Ho¹t ®éng 1: C¶ líp vµ c¸ nh©n( 8 I. VH d©n gian lµ g×?
-Lµ nh÷ng t¸c phÈm ng«n tõ truyÒn miÖng
phót)
- VH d©n gian lµ g×? T¹i sao nãi VH ®îc tËp thÓ s¸ng t¹o nh»m phôc vô trùc tiÕp
d©n gian lµ t¸c phÈm nghÖ thuËt ng«n cho c¸c sinh ho¹t kh¸c nhau cña ®êi sèng
tõ?
céng ®ång.
-V¨n häc d©n gian lµ nh÷ng t¸c phÈm nghÖ
Hs th¶o luËn, tr¶ lêi.
Gv nhËn xÐt, chèt ý: VH d©n gian lµ thuËt ng«n tõ truyÒn miÖng: Thùc chÊt cña
t¸c phÈm nghÖ thuËt ng«n tõ do VH qu¸ tr×nh truyÒn miÖng lµ sù ghi nhí theo
d©n gian lÊy ng«n tõ lµm chÊt liÖu kiÓu nhËp t©m vµ phæ biÕn b»ng miÖng cho
ngêi kh¸c. V¨n häc d©n gian thêng ®îc
nghÖ thuËt.
truyÒn miÖng theo ®êng kh«ng gian(tõ vïng
nµy qua vïng kh¸c) ,vµ theo thåi gian(tõ
®êi tríc ®Õn ®êi sau)
-V¨n häc d©n gian lµ kÕt qu¶ cña qu¸
trinhfsangs t¸c tËp thÓ: lóc ®Çu do mét ngêi
khëi xíng , t¸c phÈm h×nh thµnh vµ ®îc tËp
thÓ tiÕp nhËn. Sau ®ã nh÷ng ngêi kh¸c(®Þa
ph¬ng kh¸c, thêi ®iÓm kh¸c)tham gia söa
Ho¹t ®éng 2: C¶ líp vµ c¸ nh©n
(10 phót)
-VH d©n gian cã nh÷ng ®Æc trng c¬
b¶n nµo?
- Em hiÓu thÕ nµo lµ tÝnh truyÒn
miÖng?
- T¸c dông cña tÝnh truyÒn miÖng?
VD?
- Qu¸ tr×nh s¸ng t¸c tËp thÓ cña VH
d©n gian diÔn ra ntn?
- Em hiÓu thÕ nµo lµ tÝnh thùc hµnh
cña VH d©n gian? VD?
ch÷a, bæ sung lµm cho t¸c phÈm biÕn ®æi
dÇn, phong phó, hoµn thiÖn h¬n.
-V¨n häc d©n gian g¾n bã vµ phôc vô trùc
tiÕp cho c¸c sinh ho¹t kh¸c nhau trong ®êi
sèng céng ®ång.
II. §Æc trng c¬ b¶n cña VH d©n gian:
1. TÝnh truyÒn miÖng:
- Kh«ng lu hµnh b»ng ch÷ viÕt mµ ®îc
truyÒn miÖng tõ ngêi nµy sang ngêi kh¸c
qua nhiÒu thÕ hÖ vµ c¸c ®Þa ph¬ng kh¸c
nhau.
- §îc biÓu hiÖn trong diÔn xíng d©n gian.
T¸c dông:
+ Lµm cho t¸c phÈm VH d©n gian ®îc trau
chuèt, hoµn thiÖn, phï hîp h¬n víi t©m t×nh
cña nh©n d©n lao ®éng.
+ T¹o nªn tÝnh dÞ b¶n (nhiÒu b¶n kÓ) cña
VH d©n gian.
VD: VB truyÖn cæ tÝch TÊm C¸m, truyÒn
thuyÕt An D¬ng V¬ng vµ MÞ Ch©u- Träng
Thñy,...
2. TÝnh tËp thÓ:
- Qu¸ tr×nh s¸ng t¸c tËp thÓ: C¸ nh©n khëi
xíng tËp thÓ hëng øng (tham gia cïng
s¸ng t¹o hoÆc tiÕp nhËn) tu bæ, söa ch÷a,
thªm bít cho phong phó, hoµn thiÖn.
3. TÝnh biÓu diÔn:
- Lµ sù g¾n bã vµ phôc vô trùc tiÕp cho c¸c
sinh ho¹t kh¸c nhau trong ®êi sèng céng
®ång.
- VD: Bµi ca lao ®éng: Hß s«ng M·, hß gi·
g¹o,...
Bµi ca nghi lÔ: H¸t mo §Î ®Êt ®Î níc cña
ngêi Mêng,...
4. TÝnh ®Þa ph¬ng
III. HÖ thèng thÓ lo¹i cña VH d©n gian:
Tù sù
Tr÷ t×nh
NghÞ
S©n
Ho¹t ®éng 3: C¶ líp vµ c¸ nh©n
luËn
khÊu
(3 phót)
tho¹i
-Ca dao - Tôc ng÷ - ChÌo
Yªu cÇu hs ®äc vµ tù häc c¸c ®Þnh -- ThÇn
Sö
thi
- C©u ®è
nghÜa vÒ c¸c thÓ lo¹i VH d©n gian - TruyÒn thuyÕt
trong sgk.
cæ tÝch
- LËp b¶ng hÖ thèng c¸c thÓ lo¹i VH -- TruyÖn
TruyÖn
cêi
d©n gian?
- TruyÖn ngô
ng«n
- TruyÖn th¬
- VÌ
Ho¹t ®éng 4: C¶ líp vµ c¸ nh©n(10
phót)
- Tri thøc d©n gian lµ g×?
Gv ®Þnh híng: Tri thøc d©n gian lµ
nhËn thøc, hiÓu biÕt cña nh©n d©n ®èi
víi cuéc sèng quanh m×nh.
- V× sao VH d©n gian ®îc coi lµ kho
tri thøc v« cïng phong phó vµ ®a
IV. Nh÷ng gi¸ trÞ c¬ b¶n cña VH d©n
gian:
1. VH d©n gian lµ kho tri thøc v« cïng
phong phó vÒ ®êi sèng c¸c d©n téc (gi¸ trÞ
nhËn thøc):
- VH d©n gian lµ kho tri thøc v« cïng
phong phó vÒ ®êi sèng cña c¸c d©n téc.
Kho tri thøc nµy phÇn lín lµ nh÷ng kinh
nghiÖm l©u ®êi ®îc nh©n d©n ta ®óc kÕt tõ
thùc tÕ, th«ng qua sù m· hãa b¨ngf ng«n tõ
vµ h×nh tîng nghÖ thuËt, t¹o ra søc hÊp dÉn
d¹ng?
Gv gîi më: Tri thøc d©n gian bao gåm
nh÷ng tri thøc vÒ c¸c lÜnh vùc nµo?
Cña bao nhiªu d©n téc?
- VH d©n gian thÓ hiÖn tr×nh ®é nhËn
thøc vµ quan ®iÓm cña ai? §iÒu ®ã cã
g× kh¸c víi giai cÊp thèng trÞ cïng
thêi? VD? Tri thøc d©n gian ®îc tr×nh
bµy ntn? VD?
Gv më réng: Tuy nhiªn nhËn thøc cña
nh©n d©n lao ®éng ko ph¶i hoµn toµn
vµ bao giê còng ®óng. VD: §i mét
ngµy ®µng häc mét sµng kh«n;
Nh÷ng ngêi ti hÝ m¾t l¬n / Trai thêng
chèn chóa, g¸i bu«n lén chång...
- TÝnh gi¸o dôc cña VH d©n gian ®îc
thÓ hiÖn qua nh÷ng khÝa c¹nh nµo?
VD?
- Gi¸ trÞ thÈm mÜ to lín cña VH d©n
gian ®îc biÓu hiÖn ntn?
- KÓ tªn mét vµi t¸c gi¶ u tó cã sù häc
tËp VH d©n gian?
ngêi ®äc, ngêi nghe, dÔ phæ biÕn, dÔ tiÕp
thu vµ sóc sèng l©u bÒn cïng n¨m th¸ng
- VH d©n gian thÓ hiÖn tr×nh ®é nhËn thøc
vµ quan ®iÓm t tëng cña nh©n d©n lao ®éng
nªn nã mang tÝnh chÊt nh©n ®¹o, tiÕn bé,
kh¸c biÖt vµ thËm chÝ ®èi lËp víi quan ®iÓm
cña giai cÊp thèng trÞ cïng thêi.
VD: + Con vua th× l¹i lµm vua
Con s·i ë chïa th× quÐt l¸ ®a
Bao giê d©n næi can qua
Con vua thÊt thÕ l¹i ra quÐt chïa.
+ §õng than phËn khã ai ¬i
Cßn da: l«ng mäc, cßn chåi: n¶y
c©y...
- Tri thøc d©n gian thêng ®îc tr×nh bµy
b»ng ng«n ng÷ nghÖ thuËt hÊp dÉn, dÔ
phæ biÕn, cã søc sèng l©u bÒn víi thêi gian.
VD: Bµi häc vÒ ®¹o lÝ lµm con:
C«ng cha nh nói Th¸i S¬n
NghÜa mÑ nh níc trong nguån ch¶y ra
Mét lßng thê mÑ kÝnh cha
Cho trßn ch÷ hiÕu míi lµ ®¹o con.
2.VH d©n gian cã gi¸ trÞ gi¸o dôc s©u s¾c
vÒ ®¹o lÝ lµm ngêi:
-V¨n häc d©n gian ngîi ca, t«n vinh nh÷ng
gi¸ trÞ tèt ®Ñp cña con ngêi. Nã cã gi¸ trÞ
gi¸o dôc s©u s¾c vÒ truyÒn thèng d©n téc
- Tinh thÇn nh©n ®¹o:
+ T«n vinh gi¸ trÞ con ngêi (t tëng nh©n
v¨n).
+ T×nh yªu th¬ng con ngêi (c¶m th«ng, th¬ng xãt).
+ §Êu tranh ko ngõng ®Ó b¶o vÖ, gi¶i
phãng con ngêi khái bÊt c«ng, cêng quyÒn.
- H×nh thµnh nh÷ng phÈm chÊt truyÒn thèng
tèt ®Ñp:
+ T×nh yªu quª h¬ng, ®Êt níc.
+ Lßng vÞ tha, ®øc kiªn trung.
+ TÝnh cÇn kiÖm, ãc thùc tiÔn,...
3. VH d©n gian cã gi¸ trÞ thÈm mÜ to lín,
gãp phÇn quan träng t¹o nªn b¶n s¾c
riªng cho nÒn VH d©n téc:
-VHDG cã gi¸ trÞ to lín vÒ nghÖ thuËt. Nã
®ãng vai trß quan träng trong viÖc h×nh
thµnh vµ ph¸t triÓn nÒn v¨n häc níc nhµ, lµ
nguån nuoi dìng, lµ c¬ së cña v¨n häc viÕt
VI. Tæng kÕt bµi häc:
Ghi nhí (sgk)
Ho¹t ®éng 4: C¶ líp vµ c¸ nh©n(4
phót)
c. Cñng cè ,luyÖn tËp (3 phót)
GV tæ chøc cho HS rót ra nh÷ng nd c¬ b¶n cña bµi häc
- GV ®Þnh híng.
Hs ®äc vµ häc phÇn ghi nhí (sgk).
d. Híng dÉn häc sinh tù häc ë nhµ (2 phót)
- N¾m dc KN VHDG
-§Æc trng cña VHDG
- HÖ thèng thÓ lo¹i cña VHDG
-Nh÷ng gi¸ trÞ c¬ b¶n cña VHDG
- §äc vµ häc thuéc phÇn ghi nhí
- Nhí l¹i nh÷ng c©u chuyÖn, nh÷ng lêi du cña bµ, mÑ… mµ anh(chÞ) ®· tong
nghe
-TËp h¸t 1 ®iÖu d©n ca quen thuéc
-ChuÈn bÞ bµi:Lµm c¸c bµi tÞp 1,2,3,4,5 trong SGK. ChuÈn bÞ bµi Ho¹t ®éng
giao tiÕp b»ng ng«n ng÷
Ngµy d¹y…………t¹i líp10A3
Ngµy d¹y…………t¹i líp10A4
Ngµy d¹y…………t¹i líp10A5
TiÕt:5.
TiÕng ViÖt:
Ho¹t ®éng giao tiÕp b»ng ng«n ng÷ (tiÕp)
1. Môc tiªu:
a.VÒ kiÕn thøc Cñng cè kh¸i niÖm vµ c¸c nh©n tè chi phèi cña ho¹t ®éng
giao tiÕp b»ng ng«n ng÷.
b. VÒ kÜ n¨ng
- VËn dông lÝ thuyÕt vÒ ho¹t ®giao tiÕp vµo viÖc ptÝch c¸c t×nh huèng gtiÕp cô
thÓ.
c.VÒ th¸i ®é
- Gi¸o dôc th¸i ®é vµ hµnh vi phï hîp trong mét ho¹t ®éng giao tiÕp b»ng ng«n
ng÷.
2. ChuÈn bÞ cña GV vµ HS
a. ChuÈn bÞ cña GV
- Sgk, sgv, chuÈn kiÕn thøc, kÜ n¨ng.Mét sè tµi liÖu vÒ ho¹t ®éng giao tiÕp b»ng
ng«n ng÷.
- ThiÕt kÕ d¹y- häc.
b. ChuÈn bÞ cña HS
SGK, vë ghi, vë so¹n
3. TiÕn tr×nh bµi d¹y:
a. KiÓm tra bµi cò(5p)
C©u hái: VH d©n gian lµ g×? Nh÷ng ®Æc trng c¬ b¶n vµ c¸c gi¸ trÞ cña VH d©n
gian? Cho VD mét vµi bµi ca dao cã gi¸ trÞ gi¸o dôc?
§Æt vÊn ®Ò vµo bµi míi: ë tiÕt häc tríc vÒ ho¹t ®éng giao tiÕp b»ng ng«n
ng÷, c¸c em ®· ®îc t×m hiÓu nh÷ng tri thøc lÝ thuyÕt c¬ b¶n. Trong tiÕt häc
h«m nay, chóng ta sÏ vËn dông c¸c kiÕn thøc ®ã ®Ó lµm c¸c bµi tËp ®Ó cñng
cè, kh¾c s©u c¸c kiÕn thøc ®ã.
b. D¹y néi dung bµi míi
Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc
Néi dung chÝnh
sinh
Ho¹t ®éng 1: c¶ líp vµ c¸ nh©n (30 III. LuyÖn tËp:
Bµi 1:
phót)
Gv yªu cÇu 3 hs lªn b¶ng lµm c¸c bµi a. Nh©n vËt giao tiÕp:- Chµng trai (anh)- C«
tËp 1, 2, 3 trong sgk. C¸c em kh¸c tù g¸i (nµng).
lµm vµo vë, theo dâi bµi cña b¹n Løa tuæi: 18-20, trÎ, ®ang ë ®é tuæi yªu ®¬ng.
b. Thêi ®iÓm giao tiÕp: §ªm tr¨ng s¸ng, yªn
nhËn xÐt bæ sung.
Gv nhËn xÐt, kh¼ng ®Þnh ®¸p ¸n, lu ý tÜnh thÝch hîp víi nh÷ng cuéc trß chuyÖn
hs c¸c kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng cÇn thiÕt. cña nh÷ng ®«i løa ®ang yªu.
c. Néi dung giao tiÕp:
NghÜa tuêng minh: Chµng trai hái c« g¸i “tre
non ®ñ l¸”(®ñ giµ) råi th× cã dïng ®Ó ®an sµng
®îc ko?
- NghÜa hµm Èn: Còng nh tre, chµng trai vµ c«
g¸i ®· ®Õn tuæi trëng thµnh, l¹i cã t×nh c¶m víi
nhau liÖu nªn tÝnh chuyÖn kÕt duyªn ch¨ng?
- Môc ®Ých giao tiÕp: tá t×nh, cÇu h«n tÕ nhÞ.
d. C¸ch nãi cña chµng trai: Cã mµu s¾c v¨n ch¬ng, t×nh tø , ý nhÞ, mîn h/¶nh thiªn nhiªn ®Ó
tá lßng m×nh phï hîp, tinh tÕ.
Bµi 2:
a,b. C¸c hµnh ®éng nãi (hµnh ®éng giao tiÕp):-
Ho¹t ®éng 2: GV híng dÉn HS
lµm bµi tËp vÒ nhµ (5 phót)
Gv yªu cÇu hs lµm ë nhµ.
Gv lu ý hs: Ngµy 5/6/1972, §¹i héi
®ång Liªn Hîp Quèc s¸ng lËp ngµy
m«i trêng thÕ giíi.
Gv yªu cÇu hs ®äc bøc th cña B¸c
Hå vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái trong sgk.
Gv lu ý hs: Khi thùc hiÖn bÊt cø ho¹t
®éng giao tiÕp b»ng ng«n ng÷ nµo
(d¹ng nãi vµ viÕt), chóng ta cÇn ph¶i
chó ý:
+ Nh©n vËt, ®èi tîng giao tiÕp (Nãi
vµ viÕt cho ai?).
+ Môc ®Ých giao tiÕp (Nãi vµ viÕt ®Ó
lµm g×?).
+ Néi dung giao tiÕp (Nãi vµ viÕt ®Ó
lµm g×?).
+ Giao tiÕp b»ng c¸ch nµo (Nãi vµ
viÕt ntn?).
Chµo (Ch¸u chµo «ng ¹!).
- Chµo ®¸p (A Cæ h¶?).
- Khen (Lín tíng råi nhØ?).
- Hái (Bè ch¸u cã göi pin ®µi lªn cho «ng ko?).
c. T×nh c¶m, th¸i ®é:
+ A Cæ: kÝnh mÕn «ng giµ.
+ ¤ng giµ: tr×u mÕn, yªu quý A Cæ.
- Quan hÖ: gÇn gòi, th©n mËt.
Bµi 3:
a. Néi dung giao tiÕp:
- NghÜa têng minh: Miªu t¶, giíi thiÖu ®Æc
®iÓm, qu¸ tr×nh lµm b¸nh tr«i níc.
- NghÜa hµm Èn: Th«ng qua h×nh tîng b¸nh
tr«i níc, t¸c gi¶ ngîi ca vÎ ®Ñp, thÓ hiÖn th©n
phËn bÊt h¹nh cña m×nh còng nh cña bao ngêi
phô n÷ trong XHPK bÊt c«ng. Song trong hoµn
c¶nh kh¾c nghiÖt, hä vÉn gi÷ trän ®c phÈm
chÊt tèt ®Ñp cña m×nh.
- Môc ®Ých: + Chia sÎ, c¶m th«ng víi th©n
phËn ngêi phô n÷ trong XH cò.
+ Lªn ¸n, tè c¸o XHPK bÊt c«ng.
- Ph¬ng tiÖn tõ ng÷, h×nh ¶nh: biÓu c¶m, ®a
nghÜa.
b. C¨n cø:
- Ph¬ng tiÖn tõ ng÷: + “Tr¾ng”, “trßn” gîi
vÎ ®Ñp h×nh thÓ.
+ M« tÝp më ®Çu: “th©n em” lêi than th©n,
béc lé t©m t×nh cña ngêi phô n÷.
+ Thµnh ng÷ “b¶y næi ba ch×m” th©n phËn
long ®ong, bÊt h¹nh.
+ “TÊm lßng son” phÈm chÊt thñy chung,
trong tr¾ng, son s¾t.
Bµi 4:
Gv gîi ý hs viÕt th«ng b¸o theo bè côc:
- Tªn th«ng b¸o.
- Nªu lÝ do.
- Thêi gian thùc hiÖn.
- Néi dung c«ng viÖc.
- Lùc lîng tham gia.
- Dông cô.
- KÕ ho¹ch cô thÓ.
- Lêi kªu gäi.
Bµi 5:
a. Nh©n vËt giao tiÕp:+ B¸c Hå- chñ tÞch níc.
+ Hs toµn quèc- thÕ hÖ t¬ng lai cña ®Êt níc.
b. Hoµn c¶nh giao tiÕp:
+ Th¸ng 9-1945: ®Êt níc võa giµnh ®îc ®éc
lËp Hs lÇn ®Çu tiªn ®îc ®ãn nhËn mét nÒn
gi¸o dôc hoµn toµn ViÖt Nam.
+ B¸c Hå: giao nhiÖm vô, kh¼ng ®Þnh quyÒn
lîi cña hs níc ViÖt Nam ®éc lËp.
c. Néi dung giao tiÕp:
- NiÒm vui síng cña B¸c v× thÊy hs- thÕ hÖ t¬ng lai cña ®Êt níc ®îc hëng nÒn gi¸o dôc cña
d©n téc.
- NhiÖm vô vµ tr¸ch nhiÖm nÆng nÒ nhng vÎ
vang cña hs.
- Lêi chóc cña B¸c víi c¸c em hs.
d. Môc ®Ých giao tiÕp:
- Chóc mõng hs nh©n ngµy khai trêng ®Çu tiªn
cña níc ViÖt Nam DCCH.
- X¸c ®Þnh nhiÖm vô nÆng nÒ nhng vÎ vang cña
c¸c em hs.
e. H×nh thøc:
- Ng¾n gän.
- Lêi v¨n võa gÇn gòi, ch©n t×nh võa nghiªm
tóc, trang träng.
c. Cñng cè, luyÖn tËp(3 phót)
GV tæ chøc cho HS rót ra nh÷ng bµi häc tõ nh÷ng bµi t©p trªn
d. Híng dÉn häc sinh tù hoc ë nhµ(2 phót)
Yªu cÇu hs: - Lµm bµi tËp 4 trong sgk.
- §äc, t×m hiÓu tríc bµi : V¨n b¶n.
Ngµy d¹y…………t¹i líp10A3
Ngµy d¹y…………t¹i líp10A4
Ngµy d¹y…………t¹i líp10A5
TiÕt 6
TiÕng ViÖt:
v¨n b¶n
1. Môc tiªu:
a. VÒ kiÕn thøc:
- N¾m ®îc kniÖm, ®Æc ®iÓm, c¸c lo¹i VB ph©n chia theo lÜnh vùc vµ môc ®Ých
gtiÕp.
b. VÒ kÜ n¨ng:
-BiÕt so s¸nh ®Ó nhË ra mét sè nÐt c¬ b¶n cña mçi lo¹i v¨n b¶n
-Bíc ®Çu biÕt t¹o lËp mét v¨n b¶n theo mét h×nh thøc tr×nh bµy nh¸t ®Þnh, triÓn
khai mét chñ ®Ò cho tríc hoÆc tù x¸c ®Þnh chñ ®Ò
-VËn dông vµo viÖc ®äc hiÓu c¸c v¨n b¶n ®îc giíi thiÖu trong phÇn v¨n häc
c. VÒ th¸i ®é
Cã ý thøc tù lËp, sö dông c¸c lo¹i v¨n b¶n phï hîp
2. ChuÈn bÞ cña GV vµ HS
a. ChuÈn bÞ cña GV
- Sgk, sgv, chuÈn kiÕn thøc, kÜ n¨ng- ThiÕt kÕ d¹y- häc.
b. ChuÈn bÞ cña HS
SGK, vë ghi, vë so¹n
3. TiÕn tr×nh bµi d¹y:
a. KiÓm tra bµi cò: kh«ng
* §Æt vÊn ®Ò vµo bµi míi: Trong ho¹t ®éng giao tiÕp hµng ngµy, con ngêi tiÕp
xóc, t¹o ra rÊt nhiÒu v¨n b¶n. VËy v¨n b¶n lµ g×? Chóng cã nh÷ng ®Æc ®iÓm g×?
Cã c¸c lo¹i v¨n b¶n nµo? TiÕt häc h«m nay, chóng ta sÏ cïng t×m hiÓu c¸c vÊn
®Ò ®ã.
Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc
Néi dung chÝnh
sinh
Ho¹t ®éng 1: c¶ líp vµ c¸ nh©n (15 I. Kh¸i niÖm, ®Æc ®iÓm:
1. T×m hiÓu ng÷ liÖu:
phót)
Yªu cÇu hs ®äc c¸c v¨n b¶n trong a. C¸c v¨n b¶n ®îc t¹o ra trong ho¹t ®éng
giao tiÕp b»ng ng«n ng÷:
sgk, th¶o luËn, tr¶ lêi c¸c c©u hái.
1. Mçi v¨n b¶n trªn ®îc ngêi nãi - V¨n b¶n 1: Trao ®æi kinh nghiÖm sèng. Gåm 1
(viÕt) t¹o ra trong lo¹i ho¹t ®éng c©u.
nµo? §Ó ®¸p øng yªu cÇu g×? Dung l- - V¨n b¶n 2: Trao ®æi t×nh c¶mlµ lêi than th©n
îng v¨n b¶n
cña ngêi con g¸i trong XHPK. Gåm 4 c©u.
2. Mçi v¨n b¶n trªn ®Ò cËp ®Õn vÊn - V¨n b¶n 3: Trao ®æi th«ng tin chÝnh trÞ- x· héi
®Ò g×? VÊn ®Ò ®ã ®îc triÓn khai nhÊt cña B¸c Hå (vÞ chñ tÞch níc) víi toµn d©n. Gåm
qu¸n ë trong toµn bé v¨n b¶n ntn?
17 c©u.
b. Néi dung c¸c v¨n b¶n:
- V¨n b¶n 1: Hoµn c¶nh sèng cã thÓ t¸c ®éng
®Õn sù h×nh thµnh nh©n c¸ch cña con ngêi theo
híng tÝch cùc hoÆc tiªu cùc.
- V¨n b¶n 2: Th©n phËn bÞ phô thuéc, kh«ng tù
quyÕt ®Þnh ®îc h¹nh phóc cña m×nh mµ hoµn
3. ë nh÷ng v¨n b¶n cã nhiÒu c©u (v¨n toµn phô thuéc vµo sù may rñi cña ngêi phô n÷
b¶n 2 vµ 3), néi dung cña v¨n b¶n ®- trong XHPK.
îc triÓn khai m¹ch l¹c qua tõng c©u, - V¨n b¶n 3: Kªu gäi, khÝch lÖ ®ång bµo thèng
tõng ®o¹n ntn?
nhÊt ý chÝ vµ hµnh ®éng ®Ó chiÕn ®Êu chèng
- §Æc biÖt ë v¨n b¶n 3, v¨n b¶n ®îc thùc d©n Ph¸p, b¶o vÖ tæ quèc.
tæ chøc theo kÕt cÊu 3 phÇn ntn?
C¸c vÊn ®Ò ®îc triÓn khai nhÊt qu¸n, c¸c tõ,
Gv gi¶i thÝch: M¹ch l¹c lµ sù tiÕp nèi c©u cïng híng ®Õn lµm râ chñ ®Ò.
theo mét trËt tù hîp lÝ, l«gÝc gi÷a c¸c c. Sù triÓn khai m¹ch l¹c cña néi dung v¨n
ý, c¸c phÇn cña v¨n b¶n.
b¶n:
4. VÒ h×nh thøc, v¨n b¶n 3 cã dÊu
hiÖu më ®Çu vµ kÕt thóc ntn?
5. Mçi V¨n b¶n trªn ®îc t¹o ra nh»m
môc ®Ých g×?
- Nªu kh¸i niÖm v¨n b¶n?
- §Æc ®iÓm cña v¨n b¶n?
Ho¹t ®éng 2: c¶ líp vµ c¸ nh©n (20
phót)
Yªu cÇu hs tr¶ lêi c¸c c©u hái trong
sgk:
1. So s¸nh c¸c v¨n b¶n 1, 2 víi v¨n
b¶n 3 (môc I) vÒ c¸c ph¬ng diÖn:
- VÊn ®Ò ®îc ®Ò cËp ®Õn trong mçi
v¨n b¶n lµ g×? Thuéc lÜnh vùc nµo
trong cuéc sèng?
- Tõ ng÷ ®îc sö dông trong mçi v¨n
b¶n thuéc lo¹i nµo?
- V¨n b¶n 2: C« g¸i vÝ th©n phËn m×nh nh h¹t
ma h¹t ma ko tù quyÕt ®Þnh ®îc ®Þa chØ mµ
nã sÏ r¬i xuèng ngÉu nhiªn, may rñi.
C« g¸i trong x· héi cò bÞ g¶ b¸n n¬i nao
còng ph¶i cam phËn.
- V¨n b¶n 3:+ LËp trêng chÝnh nghÜa cña ta, d·
t©m cña thùc d©n Ph¸p (c©u 1- c©u 3).
+ Ch©n lÝ sèng cña d©n téc: thµ hi
sinh tÊt c¶ chø nhÊt ®Þnh ko chÞu mÊt níc, ko
chÞu lµm n« lÖ (c©u 4- c©u 5).
+ Kªu gäi mäi ngêi ®øng lªn ®¸nh
thùc d©n Ph¸p b»ng mäi vò khÝ cã thÓ (c©u 6c©u 11).
+ Kªu gäi binh sÜ, tù vÖ, d©n qu©nlùc lîng chñ chèt cña cuéc kh¸ng chiÕn (c©u
12- c©u 14).
+ Kh¼ng ®Þnh niÒm tin vµo th¾ng
lîi tÊt yÕu cña d©n téc (c©u 15- c©u 17).
KÕt cÊu 3 phÇn:- Më ®Çu: c©u 1- c©u 3.
- Th©n bµi: c©u 4- c©u 14.
- KÕt bµi: c©u 15- c©u 17.
d. DÊu hiÖu h×nh thøc:
- Më ®Çu: Tiªu ®Ò.
- KÕt thóc: DÊu c©u(!)
e. Môc ®Ých giao tiÕp:
+ V¨n b¶n 1: TruyÒn ®¹t mét kinh nghiÖm sèng.
+ V¨n b¶n 2: Lêi than th©n nªu lªn mét hiÖn
tîng bÊt c«ng trong ®êi sèng XHPK ®Ó mäi ngêi thÊu hiÓu, c¶m th«ng.
+ V¨n b¶n 3: Kªu gäi, khÝch lÖ ®ång bµo toµn
quèc quyÕt t©m kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p.
2. C¸c vÊn ®Ò lÝ thuyÕt:
a. Kh¸i niÖm v¨n b¶n:
Lµ s¶n phÈm cña ho¹t ®éng giao tiÕp b»ng
ng«n ng÷, gåm mét, nhiÒu c©u hay nhiÒu ®o¹n.
b. C¸c ®Æc ®iÓm cña v¨n b¶n:
- Mçi v¨n b¶n tËp trung thÓ hiÖn mét chñ ®Ò.
- C¸c c©u trong v¨n b¶n cã sù liªn kÕt chÆt chÏ,
kÕt cÊu m¹ch l¹c.
- Mçi v¨n b¶n cã dÊu hiÖu biÓu hiÖn tÝnh hoµn
chØnh vÒ néi dung.
- Mçi v¨n b¶n nh»m thùc hiÖn mét hoÆc mét sè
môc ®Ých giao tiÕp nhÊt ®Þnh.
II. C¸c lo¹i v¨n b¶n:
1. T×m hiÓu v¨n b¶n:
a. So s¸nh v¨n b¶n 1, 2 vµ v¨n b¶n 3 (môc I):
* VÊn ®Ò ®îc ®Ò cËp ®Õn:
- V¨n b¶n 1: Mét kinh nghiÖm sèng Thuéc
lÜnh vùc quan hÖ gi÷a con ngêi- hoµn c¶nh x·
héi.
- V¨n b¶n 2: Th©n phËn bÊt h¹nh cña ngêi phô
n÷ trong XHPK Thuéc lÜnh vùc t×nh c¶m.
- V¨n b¶n 3: Kªu gäi toµn d©n kh¸ng chiÕn
chèng thùc d©n Ph¸p Thuéc lÜnh vùc t tëngchÝnh trÞ.
* Tõ ng÷ :
- V¨n b¶n 1, 2: Tõ ng÷ th«ng thêng, giµu h×nh
¶nh.
- Xem thêm -