LuËn v¨n tèt nghiÖp
V-¬ng ThÞ LÖ H-¬ng
lêi nãi ®Çu
Sau gÇn hai m-¬i n¨m ®æi míi (1986-2005), nÒn kinh tÕ n-íc ta ®· cã
nh÷ng b-íc chuyÓn biÕn kh¸ v÷ng ch¾c. C¬ chÕ thÞ tr-êng t¹o ra cho c¸c
doanh nghiÖp nhiÒu c¬ héi míi nh-ng còng ®Æt ra kh«ng Ýt nh÷ng th¸ch thøc
ph¶i v-ît qua ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn. Sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ hµng ho¸
trong ®iÒu kiÖn më cöa vµ c¹nh tranh kinh tÕ ®ßi hái tÊt c¶ c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt
kinh doanh ph¶i quan t©m ®Õn mét sè vÊn ®Ò quan träng ®ã lµ: ChÊt l-îng s¶n
phÈm, n¨ng suÊt lao ®éng, gi¸ thµnh s¶n phÈm ... §èi víi mét doanh nghiÖp
s¶n xuÊt nh- C«ng ty may §¸p CÇu còng vËy, t- liÖu s¶n xuÊt vµ c¬ së h¹ tÇng
lµ yÕu tè kh«ng thÓ thiÕu trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. §Ó t¨ng ®-îc n¨ng suÊt lao
®éng vµ n©ng cao chÊt l-îng s¶n phÈm, C«ng ty ®· kh«ng ngõng ®æi míi
trang bÞ kü thuËt, trong ®ã tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh ( TSC§HH) lµ yÕu tè quan
träng bËc nhÊt cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt.
NhËn thøc ®-îc ®iÒu ®ã, sau mét thêi gian thùc tËp, n¾m b¾t t×nh h×nh thùc
tÕ t¹i C«ng ty may §¸p CÇu, em ®· hoµn thµnh b¶n luËn v¨n tèt nghiÖp víi ®Ò tµi:
"C«ng t¸c kÕ to¸n tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh t¹i C«ng ty may §¸p CÇu".
Ngo¯i “Lêi nãi ®Çu” v¯ phÇn “kÕt luËn” néi dung luËn v¨n gåm 3 ch¬ng
Ch-¬ng I : Lý luËn chung vÒ kÕ to¸n TSC§HH
Ch-¬ng II: Thùc tr¹ng vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n TSC§HH t¹i C«ng ty may
§¸p CÇu
Ch-¬ng III: Mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt nh»m gãp phÇn hoµn thiÖn c«ng t¸c
kÕ to¸n TSC§HH t¹i C«ng ty may §¸p CÇu.
§Ó hoµn thµnh bµi luËn v¨n tèt nghiÖp nµy tr-íc hÕt em xin tr©n träng
c¶m ¬n Ban l·nh ®¹o C«ng ty may §¸p CÇu, trùc tiÕp lµ C« §Æng ThÞ Chung,
Phã gi¸m §èc ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho em ®-îc thùc tËp. Em xin c¶m ¬n c¸c c«
c¸c chó trong phßng Tµi chÝnh kÕ to¸n C«ng ty may §¸p CÇu, chó TrÇn M¹nh
Thanh, Phßng kÕ to¸n ®· góp ®ì em thu thËp sè liÖu, th«ng tin ®Ó viÕt b¶n
luËn v¨n nµy. Sau cïng em xin ®Æc biÖt c¶m ¬n thÇy Lôc DiÖu To¸n ®· tËn
t×nh chØ b¶o em trong suèt qu¸ tr×nh viÕt b¶n luËn v¨n nµy. Em xin bµy tá lßng
biÕt ¬n ®Õn c¸c thÇy c« trong Khoa Tµi chÝnh – KÕ to¸n, Tr-êng §¹i häc
Qu¶n lý & Kinh doanh Hµ Néi ®· d¹y dç em trong suèt kho¸ häc.
Hµ Néi, th¸ng 6 n¨m 2005
Sinh viªn
V-¬ng ThÞ LÖ H-¬ng
LuËn v¨n tèt nghiÖp
V-¬ng ThÞ LÖ H-¬ng
ch-¬ng I
lý luËn chung vÒ kÕ to¸n tµi s¶n cè ®Þnh
trong doanh nghiÖp
I. nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh
1. Kh¸i niÖm vÒ tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh (TSC§HH)
Tµi s¶n cè ®Þnh (TSC§) lµ t- liÖu lao ®éng chñ yÕu cña mçi doanh
nghiÖp. TSC§ trong doanh nghiÖp gåm cã TSC§HH h÷u h×nh (TSC§HH) vµ
TSC§ v« h×nh.
TSC§HH lµ nh÷ng tµi s¶n cã h×nh th¸i vËt chÊt do doanh nghiÖp n¾m gi÷
®Ó sö dông cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, phï hîp víi tiªu chuÈn ghi
nhËn TSC§HH. Theo QuyÕt ®Þnh sè 206/2003/Q§- BTC ngµy 12/12/2003 cña
Bé Tµi ChÝnh, c¸c tµi s¶n ®-îc ghi nhËn lµ TSC§HH ph¶i tho¶ m·n ®ång thêi
4 tiªu chuÈn sau:
- Ch¾c ch¾n thu ®-îc lîi Ých kinh tÕ trong t-¬ng lai tõ viÖc sö dông tµi
s¶n ®ã.
- Nguyªn gi¸ tµi s¶n ph¶i ®-îc x¸c ®Þnh mét c¸ch tin cËy.
- Cã thêi gian sö dông -íc tÝnh trªn 1 n¨m trë lªn.
- Cã gi¸ trÞ 10.000.000 ®ång trë lªn.
Tr-êng hîp mét hÖ thèng gåm nhiÒu bé phËn tµi s¶n riªng lÎ liªn kÕt víi
nhau, trong ®ã mçi bé phËn cÊu thµnh cã thêi gian sö dông kh¸c nhau vµ nÕu
thiÕu mét bé phËn nµo ®ã c¶ hÖ thèng vÉn thùc hiÖn ®-îc chøc n¨ng ho¹t ®éng
chÝnh cña nã, nh-ng do yªu cÇu qu¶n lý, sö dông tµi s¶n cè ®Þnh ®ßi hái ph¶i
qu¶n lý riªng tõng bé phËn tµi s¶n th× mçi bé phËn tµi s¶n ®ã nÕu cïng tho¶
m·n ®ång thêi bèn tiªu chuÈn cña tµi s¶n cè ®Þnh sÏ ®-îc coi lµ mét tµi s¶n cè
®Þnh h÷u h×nh ®éc lËp.
2. §Æc ®iÓm cña tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh
Khi tham gia vµo qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh
nghiÖp, TSC§HH cã c¸c ®Æc ®iÓm chñ yÕu sau:
- Tham gia nhiÒu chu kú s¶n xuÊt kinh doanh kh¸c nhau nh-ng vÉn gi÷
nguyªn h×nh th¸i vËt chÊt vµ ®Æc tÝnh sö dông ban ®Çu cho ®Õn lóc h- háng.
LuËn v¨n tèt nghiÖp
V-¬ng ThÞ LÖ H-¬ng
- Gi¸ trÞ cña TSC§HH bÞ hao mßn dÇn song gi¸ trÞ cña nã l¹i ®-îc
chuyÓn dÞch tõng phÇn vµo gi¸ trÞ s¶n phÈm x¶n xuÊt ra.
- TSC§HH chØ thùc hiÖn ®-îc mét vßng lu©n chuyÓn khi gi¸ trÞ cña nã
®-îc thu håi toµn bé.
3. Ph©n lo¹i tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh.
Sù cÇn thiÕt ph¶i ph©n lo¹i tµi s¶n cè ®Þnh nh»m môc ®Ých gióp cho c¸c
doanh nghiÖp cã sù thuËn tiÖn trong c«ng t¸c qu¶n lý vµ h¹ch to¸n tµi s¶n cè
®Þnh. ThuËn tiÖn trong viÖc tÝnh vµ ph©n bæ khÊu hao cho tõng lo¹i h×nh kinh
doanh . TSC§HH ®-îc ph©n lo¹i theo c¸c tiªu thøc sau:
3.1 Ph©n lo¹i TSC§HH theo h×nh th¸i vËt chÊt biÓu hiÖn
Theo c¸ch nµy, toµn bé TSC§HH cña doanh nghiÖp ®-îc chia thµnh
c¸c lo¹i sau:
- Nhµ cöa, vËt kiÕn tróc: Bao gåm nh÷ng TSC§HH ®-îc h×nh thµnh sau
qu¸ tr×nh thi c«ng, x©y dùng nh- trô së lµm viÖc, nhµ x-ëng, nhµ kho, hµng
rµo,…phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh.
- M¸y mãc, thiÕt bÞ: lµ toµn bé m¸y mãc, thiÕt bÞ dïng cho ho¹t ®éng
s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp nh- m¸y mãc thiÕt bÞ chuyªn dïng,
m¸y mãc thiÕt bÞ c«ng t¸c, d©y chuyÒn c«ng nghÖ, thiÕt bÞ ®éng lùc…
- Ph-¬ng tiÖn vËn t¶i, thiÕt bÞ truyÒn dÉn: Gåm c¸c lo¹i ph-¬ng tiÖn vËn
t¶i ®-êng s¾t, ®-êng bé, ®-êng thuû…vµ c¸c thiÕt bÞ truyÒn dÉn nh- hÖ thèng
®iÖn, n-íc, b¨ng truyÒn t¶i vËt t-, hµng ho¸…
- ThiÕt bÞ, dông cô qu¶n lý: lµ nh÷ng thiÕt bÞ, dông cô dïng trong c«ng
viÖc qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp nh- m¸y vi tÝnh, thiÕt bÞ
®iÖn tö, dông cô ®o l-êng, kiÓm tra chÊt l-îng…
- V-ên c©y l©u n¨m, sóc vËt lµm viÖc hoÆc cho s¶n phÈm: lµ c¸c v-ên
c©y l©u n¨m nh- cµ phª, chÌ, cao su, v-ên c©y ¨n qu¶…; sóc vËt lµm viÖc nhtr©u, bß…; sóc vËt ch¨n nu«i ®Ó lÊy s¶n phÈm nh- bß s÷a…
LuËn v¨n tèt nghiÖp
V-¬ng ThÞ LÖ H-¬ng
3.2 Ph©n lo¹i TSC§HH theo quyÒn së h÷u.
TSC§HH cña doanh nghiÖp ®-îc ph©n thµnh TSC§HH tù cã vµ
TSC§HH thuª ngoµi.
- TSC§HH tù cã: lµ nh÷ng TSC§HH ®-îc ®Çu t- mua s¾m, x©y dùng
b»ng nguån vèn tù cã cña doanh nghiÖp nh- ®-îc cÊp ph¸t, vèn tù bæ sung,
vèn vay…
- TSC§HH thuª ngoµi: lµ nh÷ng TSC§HH doanh nghiÖp ®i thuª cña
®¬n vÞ, c¸ nh©n kh¸c, doanh nghiÖp cã quyÒn qu¶n lý vµ sö dông trong suèt
thêi gian thuª theo hîp ®ång, ®-îc ph©n thµnh:
+ TSC§HH thuª tµi chÝnh: lµ nh÷ng tµi s¶n cè ®Þnh mµ doanh nghiÖp
thuª cña c«ng ty cho thuª tµi chÝnh. Khi kÕt thóc thêi h¹n thuª, bªn thuª ®-îc
quyÒn lùa chän mua l¹i tµi s¶n thuª hoÆc tiÕp tôc thuª theo c¸c ®iÒu kiÖn ®·
tho¶ thuËn trong hîp ®ång thuª tµi chÝnh. Tæng sè tiÒn thuª mét lo¹i tµi s¶n
quy ®Þnh t¹i hîp ®ång thuª tµi chÝnh, Ýt nhÊt ph¶i t-¬ng ®-¬ng víi gi¸ trÞ cña
tµi s¶n ®ã t¹i thêi ®iÓm ký hîp ®ång.
+ TSC§HH thuª hîp ®ång: mäi hîp ®ång thuª tµi s¶n cè ®Þnh nÕu
kh«ng tho¶ m·n c¸c quy ®Þnh trªn ®-îc coi lµ tµi s¶n cè ®Þnh thuª ho¹t ®éng.
3.3 Ph©n lo¹i TSC§HH theo t×nh h×nh sö dông.
- TSC§HH ®ang dïng.
- TSC§HH ch-a cÇn dïng.
- TSC§HH kh«ng cÇn dïng vµ chê thanh lý.
C¸ch ph©n lo¹i nµy gióp cho doanh nghiÖp n¾m ®-îc t×nh h×nh sö dông
tµi s¶n cè ®Þnh ®Ó cã biÖn ph¸p t¨ng c-êng TSC§HH hiÖn cã, gi¶i phãng
nhanh chãng c¸c TSC§HH kh«ng cÇn dïng, chê thanh lý ®Ó thu håi vèn.
3.4 Ph©n lo¹i TSC§HH theo môc ®Ých sö dông.
- TSC§HH dïng trong s¶n xuÊt kinh doanh: lµ TSC§HH ®ang sö dông
trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, ®èi víi nh÷ng tµi s¶n nµy b¾t buéc
doanh nghiÖp ph¶i tÝnh vµ trÝch khÊu hao vµ chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh.
LuËn v¨n tèt nghiÖp
V-¬ng ThÞ LÖ H-¬ng
- TSC§HH dïng trong ho¹t ®éng phóc lîi: lµ TSC§HH mµ ®¬n vÞ dïng
cho nhu cÇu phóc lîi c«ng céng nh- nhµ v¨n ho¸, nhµ trÎ, xe ca phóc lîi…
- TSC§HH chê xö lý: TSC§HH kh«ng cÇn dïng, ch-a cÇn dïng v× thõa
so víi nhu cÇu hoÆc kh«ng thÝch hîp víi sù ®æi míi c«ng nghÖ, bÞ h- háng
chê thanh lý TSC§HH tranh chÊp chê gi¶i quyÕt. Nh÷ng tµi s¶n nµy cÇn xö lý
nhanh chãng ®Ó thu håi vèn sö dông cho viÖc ®Çu t- ®æi míi TSC§HH.
II. nhiÖm vô chñ yÕu cña kÕ to¸n TSC§HH.
TSC§HH ®ãng mét vai trß rÊt quan träng trong c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ
to¸n cña doanh nghiÖp v× nã lµ bé phËn chñ yÕu trong tæng sè tµi s¶n cña
doanh nghiÖp nãi chung còng nh- TSC§HH nãi riªng. Cho nªn ®Ó thuËn lîi
cho c«ng t¸c qu¶n lý TSC§HH trong doanh nghiÖp, kÕ to¸n cÇn thùc hiÖn tèt
c¸c nhiÖm vô sau:
1. Ghi chÐp, ph¶n ¸nh tæng hîp chÝnh x¸c, kÞp thêi sè l-îng, gi¸ trÞ
TSC§HH hiÖn cã, t×nh h×nh t¨ng gi¶m vµ hiÖn tr¹ng TSC§HH trong ph¹m vi
toµn ®¬n vÞ, còng nh- t¹i tõng bé phËn sö dông TSC§HH, t¹o ®iÒu kiÖn cung
cÊp th«ng tin ®Ó kiÓm tra, gi¸m s¸t th-êng xuyªn viÖc gi÷ g×n, b¶o qu¶n, b¶o
d-ìng TSC§HH vµ kÕ ho¹ch ®Çu t- ®æi míi TSC§HH trong tõng ®¬n vÞ.
2. TÝnh to¸n vµ ph©n bæ chÝnh x¸c møc khÊu hao TSC§HH vµo chi phÝ
s¶n xuÊt kinh doanh theo møc ®é hao mßn cña tµi s¶n vµ chÕ ®é quy ®Þnh.
Tham gia lËp kÕ ho¹ch söa ch÷a vµ dù to¸n chi phÝ söa ch÷a TSC§HH, gi¸m
s¸t viÖc söa ch÷a TSC§HH vÒ chi phÝ vµ kÕt qu¶ cña c«ng viÖc söa ch÷a.
3. TÝnh to¸n ph¶n ¸nh kÞp thêi, chÝnh x¸c t×nh h×nh x©y dùng trang bÞ
thªm, ®æi míi, n©ng cÊp hoÆc th¸o dì bít lµm t¨ng gi¶m nguyªn gi¸ TSC§HH
còng nh- t×nh h×nh qu¶n lý, nh-îng b¸n TSC§HH.
4. H-íng dÉn, kiÓm tra c¸c ®¬n vÞ, c¸c bé phËn trùc thuéc trong c¸c
doanh nghiÖp thùc hiÖn ®Çy ®ñ chÕ ®é ghi chÐp ban ®Çu vÒ TSC§HH, më c¸c
sæ, thÎ kÕ to¸n cÇn thiÕt vµ h¹ch to¸n TSC§HH theo chÕ ®é quy ®Þnh.
III. ®¸nh gi¸ TSC§HH
Môc ®Ých cña ®¸nh gi¸ TSC§HH lµ nh»m ®¸nh gi¸ ®óng n¨ng lùc
SXKD cña doanh nghiÖp, thùc hiÖn tÝnh khÊu hao ®óng ®Ó ®¶m b¶o thu håi
LuËn v¨n tèt nghiÖp
V-¬ng ThÞ LÖ H-¬ng
vèn ®Çu t- ®Ó t¸i s¶n xuÊt TSC§HH khi nã h- háng vµ nh»m ph©n tÝch ®óng
hiÖu qu¶ sö dông TSC§HH cña doanh nghiÖp.
§¸nh gi¸ TSC§HH lµ x¸c ®Þnh gi¸ trÞ TSC§HH b»ng tiÒn theo nh÷ng
nguyªn t¾c nhÊt ®Þnh. TSC§HH ®-îc ®¸nh gi¸ lÇn ®Çu vµ cã thÓ ®¸nh gi¸ l¹i
trong qu¸ tr×nh sö dông. TSC§HH ®-îc ®¸nh gi¸ theo nguyªn gi¸, gi¸ trÞ ®·
hao mßn vµ gi¸ trÞ cßn l¹i.
1. Nguyªn gi¸ TSC§HH ( gi¸ trÞ ghi sæ ban ®Çu )
Nguyªn gi¸ TSC§HH lµ toµn bé c¸c chi phÝ b×nh th-êng vµ hîp lý mµ
doanh nghiÖp ph¶i bá ra ®Ó cã tµi s¶n ®ã vµ ®-a TSC§HH ®ã vµo ®Þa ®iÓm s½n
sµng sö dông.
TSC§HH ®-îc h×nh thµnh tõ c¸c nguån kh¸c nhau, do vËy nguyªn gi¸
TSC§HH trong tõng tr-êng hîp ®-îc tÝnh to¸n x¸c ®Þnh nh- sau:
1.1 Nguyªn gi¸ TSC§HH do mua s¾m.
- TSC§HH mua s¾m: nguyªn gi¸ TSC§HH mua s¾m bao gåm gi¸
mua ( trõ c¸c kho¶n chiÕt khÊu th-¬ng m¹i, gi¶m gi¸), c¸c kho¶n thuÕ ( kh«ng
bao gåm c¸c kho¶n thuÕ ®-îc hoµn l¹i) vµ c¸c chi phÝ liªn quan trùc tiÕp ®Õn
viÖc ®-a tµi s¶n vµo tr¹ng th¸i s½n sµng sö dông nh- chi phÝ chuÈn bÞ mÆt
b»ng, chi phÝ vËn chuyÓn vµ bèc xÕp ban ®Çu, chi phÝ l¾p ®Æt, ch¹y thö ( trõ
c¸c kho¶n thu håi vÒ s¶n phÈm, phÕ liÖu do ch¹y thö), chi phÝ chuyªn gia vµ
c¸c chi phÝ liªn quan trùc tiÕp kh¸c.
- Tr-êng hîp TSC§HH ®-îc mua s¾m theo ph-¬ng thøc tr¶ chËm:
Nguyªn gi¸ TSC§HH ®ã ®-îc ph¶n ¸nh theo gi¸ mua tr¶ ngay t¹i thêi ®iÓm
mua. Kho¶n chªnh lÖch gi÷a gi¸ mua tr¶ chËm vµ gi¸ mua tr¶ tiÒn ngay ®-îc
h¹ch to¸n vµ chi phÝ theo kú h¹n thanh to¸n, trõ khi sè chªnh lÖch ®ã ®-îc
tÝnh vµo nguyªn gi¸ TSC§HH theo quy ®Þnh chuÈn mùc chi phÝ ®i vay.
- Tr-êng hîp TSC§HH do ®Çu t- x©y dùng c¬ b¶n theo ph-¬ng thøc
giao thÇu: §èi víi TSC§HH h×nh thµnh do ®Çu t- x©y dùng, c¸c chi phÝ liªn
quan trùc tiÕp kh¸c vµ lÖ phÝ tr-íc b¹ (nÕu cã).
Tr-êng hîp mua TSC§HH lµ nhµ cöa, vËt kiÕn tróc g¾n liÒn víi quyÒn
sö dông ph¶i ®-îc x¸c ®Þnh riªng biÖt vµ ghi nhËn lµ TSC§HH v« h×nh.
1.2 TSC§HH tù x©y dùng hoÆc tù chÕ.
Nguyªn gi¸ TSC§HH tù x©y dùng lµ gi¸ thµnh thùc tÕ cña TSC§HH tù
x©y hoÆc tù chÕ céng (+) chi phÝ l¾p ®Æt, ch¹y thö. Tr-êng hîp doanh nghiÖp
LuËn v¨n tèt nghiÖp
V-¬ng ThÞ LÖ H-¬ng
dïng s¶n phÈm do m×nh s¶n xuÊt ra ®Ó chuyÓn thµnh TSC§HH th× nguyªn gi¸
lµ gi¸ thµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm ®ã céng (+) c¸c chi phÝ trùc tiÕp liªn quan ®Õn
viÖc ®-a TSC§HH vµo tr¹ng th¸i s½n sµng sö dông. Trong c¸c tr-êng hîp trªn,
mäi kho¶n l·i néi bé kh«ng ®-îc tÝnh vµo nguyªn gi¸ cña tµi s¶n ®ã. C¸c
kho¶n chi phÝ kh«ng hîp lÖ nh- nguyªn liÖu, vËt liÖu l·ng phÝ, lao ®éng hoÆc
c¸c kho¶n chi phÝ kh¸c sö dông v-ît qu¸ møc b×nh th-êng trong qu¸ tr×nh x©y
dùng hoÆc tù chÕ kh«ng ®-îc tÝnh vµo nguyªn gi¸ TSC§HH.
1.3 TSC§HH thuª tµi chÝnh.
Tr-êng hîp ®i thuª TSC§HH theo h×nh thøc thuª tµi chÝnh, nguyªn gi¸
TSC§HH ®-îc x¸c ®Þnh theo quy ®Þnh cña chuÈn mùc kÕ to¸n.
1.4 TSC§HH mua d-íi h×nh thøc trao ®æi.
Nguyªn gi¸ TSC§HH mua d-íi h×nh thøc trao ®æi víi mét TSC§HH
kh«ng t-¬ng tù hoÆc tµi s¶n kh¸c ®-îc x¸c ®Þnh theo gi¸ trÞ hîp lý cña
TSC§HH nhËn vÒ, hoÆc gi¸ trÞ hîp lý cña tµi s¶n ®em trao ®æi, sau khi ®iÒu
chØnh c¸c kho¶n tiÒn hoÆc t-¬ng ®-¬ng tiÒn tr¶ thªm hoÆc thu vÒ.
Nguyªn gi¸ TSC§HH mua d-íi h×nh thøc trao ®æi víi mét TSC§HH
t-¬ng tù hoÆc cã thÓ h×nh thµnh do ®-îc b¸n ®Ó ®æi lÊy quyÒn së h÷u mét tµi
s¶n t-¬ng tù (tµi s¶n t-¬ng tù lµ tµi s¶n cã c«ng dông t-¬ng tù, trong cïng lÜnh
vùc kinh doanh vµ cã gi¸ trÞ t-¬ng ®-¬ng). Trong c¶ hai tr-êng hîp kh«ng cã
bÊt kú kho¶n l·i hay lç nµo ®-îc ghi 4 nhËn trong qu¸ tr×nh trao ®æi. Nguyªn gi¸
TSC§HH nhËn vÒ ®-îc tÝnh b»ng gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§HH ®em trao ®æi.
1.5 TSC§HH t¨ng tõ c¸c nguån kh¸c.
- Nguyªn gi¸ TSC§HH thuéc vèn tham gia liªn doanh cña ®¬n vÞ
kh¸c gåm: Gi¸ trÞ TSC§HH do c¸c bªn tham gia ®¸nh gi¸ vµ c¸c chi phÝ vËn
chuyÓn l¾p ®Æt (nÕu cã )
- Nguyªn gi¸ TSC§HH ®-îc cÊp gåm: gi¸ ghi trong “ Biªn b°n giao
nhËn TSC§” cða ®¬n vÞ cÊp v¯ chi phÝ l¾p ®Æt ch¹y thö ( nÕu cã ).
- Nguyªn gi¸ TSC§HH ®-îc tµi trî, biÕu tÆng: §-îc ghÞ nhËn ban
®Çu theo gi¸ trÞ hîp lý ban ®Çu. Tr-êng hîp kh«ng ghi nhËn theo gi¸ trÞ hîp
®ång ban ®Çu th× doanh nghiÖp ghi nhËn theo gi¸ trÞ danh nghÜa céng c¸c chi
phÝ liªn quan trùc tiÕp dÕn viÖc ®-a tµi s¶n vµo tr¹ng th¸i s½n sµng sö dông.
LuËn v¨n tèt nghiÖp
V-¬ng ThÞ LÖ H-¬ng
§¸nh gi¸ TSC§HH theo nguyªn gi¸ cã t¸c dông trong viÖc ®¸nh gi¸
n¨gn lùc, tr×nh ®é trang bÞ c¬ së vËt chÊt kü thuËt, quy m« vèn ®Çu t- ban ®Çu
cña doanh nghiÖp, ®ång thêi lµm c¬ së cho viÖc tÝnh khÊu hao, theo dâi t×nh
h×nh thu håi vèn ®Çu t-…
Nguyªn gi¸ TSC§HH h÷u h×nh chØ thay ®æi trong c¸c tr-êng hîp:
+ §¸nh gi¸ l¹i TSC§HH.
+ X©y l¾p, trang bÞ thªm TSC§HH.
+ C¶i t¹o, n©ng cÊp lµm t¨ng n¨ng lùc vµ kÐo dµi thêi gian h÷u dông
cña TSC§HH.
+ Th¸o dì mét hoÆc mét sè bé phËn cña TSC§HH.
2.Gi¸ trÞ hao mßn cña TSC§HH.
Trong qu¸ tr×nh sö dông TSC§HH bÞ hao mßn dÇn vÒ gi¸ trÞ vµ hiÖn vËt,
phÇn gi¸ trÞ hao mßn ®-îc dÞch chuyÓn vµo gi¸ trÞ s¶n phÈm lµm ra d-íi h×nh
thøc trÝch khÊu hao. Thùc chÊt khÊu hao TSC§HH chÝnh lµ sù biÓu hiÖn b»ng
tiÒn cña phÇn gi¸ trÞ TSC§HH ®· hao mßn. Môc ®Ých cña trÝch khÊu hao
TSC§HH lµ biÖn ph¸p chñ quan nh»m thu håi vèn ®Çu t- ®Ó t¸i t¹o l¹i
TSC§HH khi nã bÞ h- háng.
3. X¸c ®Þnh gi¸ cßn l¹i cña TSC§HH.
Gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§HH lµ phÇn chªnh lÖch gi÷a nguyªn gi¸ TSC§HH
vµ sè khÊu hao luü kÕ
Gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§HH ®-îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc:
Gi¸ trÞ cßn l¹i;cña TSC§HH
=
Nguyªn gi¸;TSC§HH
-
Sè khÊu hao luü kÕ;cña TSC§HH
Nguyªn gi¸ TSC§HH ®-îc lÊy theo sæ kÕ to¸n sau khi ®· tÝnh ®Õn c¸c
chi phÝ ph¸t sinh ghi nhËn ban ®Çu.
Tr-êng hîp nguyªn gi¸ TSC§HH ®-îc ®¸nh gi¸ th× gi¸ trÞ cßn l¹i cña
TSC§HH ®-îc ®iÒu chØnh theo c«ng thøc:
Gi¸ trÞ cßn l¹i; cña TSC§HH sau; khi ®¸nh gi¸ l¹i =
Gi¸ trÞ cßn l¹i cña; TSC§HH tr-íc khi; ®¸nh gi¸ l¹i x Lỗi!
LuËn v¨n tèt nghiÖp
V-¬ng ThÞ LÖ H-¬ng
§¸nh gi¸ TSC§HH theo gi¸ trÞ cßn l¹i gióp doanh nghiÖp x¸c ®Þnh
®-îc sè vèn ch-a thu håi cña TSC§HH biÕt ®-îc hiÖn tr¹ng cña TSC§HH lµ
cò hay míi ®Ó cã ph-¬ng h-íng ®Çu t- vµ kÕ ho¹ch bæ sung thªm TSC§HH
vµ cã biÖn ph¸p ®Ó b¶o toµn ®-îc vèn cè ®Þnh.
IV. kÕ to¸n TSC§HH trong doanh nghiÖp.
1. Tæ chøc kÕ to¸n chi tiÕt TSC§HH
1.1 KÕ to¸n chi tiÕt TSC§HH ë ®Þa ®iÓm sö dông b¶o qu¶n.
§Ó qu¶n lý, theo dâi TSC§HH theo ®Þa ®iÓm sö dông ngêi ta më “ sæ
TSC§HH theo ®¬n vÞ sö dông” cho tõng ®¬n vÞ, bé phËn. Sæ ng¯y dïng ®Ó
theo dâi t×nh h×nh t¨ng gi¶m TSC§HH trong suèt thêi gian sö dông t¹i ®¬n vÞ
trªn c¬ së c¸c chøng tõ gèc vÒ t¨ng, gi¶m TSC§.
1.2 KÕ to¸n chi tiÕt TSC§HH ë bé phËn kÕ to¸n.
T¹i phßng kÕ to¸n ( kÕ to¸n TSC§) sö dông thÎ TSC§HH ®Ó theo dâi
chi tiÕt cho tõng TSC§HH cña doanh nghiÖp, t×nh h×nh thay ®æi nguyªn gi¸ vµ
gi¸ trÞ hao mßn ®· trÝch hµng n¨m cña tõng TSC§HH. ThÎ TSC§HH do kÕ
to¸n TSC§HH lËp cho tõng ®èi t-îng ghi TSC§HH.
KÕ to¸n lËp thÎ TSC§HH c¨n cø vµo:
- Biªn b¶n giao nhËn TSC§HH.
- Biªn b¶n ®¸nh gi¸ l¹i TSC§HH.
- Biªn b¶n thanh lý TSC§HH.
C¸c tµi liÖu kü thuËt cã liªn quan.
* ThÎ TSC§HH ®-îc lËp mét b¶n vµ l-u ë phßng kÕ to¸n trong suèt
qu¸ tr×nh sö dông. Toµn bé thÎ TSC§HH ®-îc b¶o qu¶n tËp trung t¹i phßng
thÎ, trong ®ã chia lµm nhiÒu ng¨n ®Ó xÕp thÎ theo yªu cÇu ph©n lo¹i TSC§HH.
Mçi ng¨n dïng ®Ó xÕp thÎ cña mét nhãm TSC§HH, chi tiÕt theo ®¬n vÞ vµ sè
hiÖu TSC§HH. Mçi nhãm nµy ®-îc tËp trung mét phiÕu h¹ch to¸n t¨ng, gi¶m
hµng th¸ng trong n¨m. ThÎ TSC§HH sau khi lËp xong ph¶i ®-îc ®¨ng ký vµo
sæ TSC§HH.
* Sæ TSC§HH: Mçi lo¹i TSC§HH ( nhµ cöa, m¸y mãc, thiÕt bÞ… )
®-îc më riªng mét sè hoÆc mét sè trang trong sæ TSC§HH ®Ó theo dâi t×nh
h×nh t¨ng, gi¶m, khÊu hao cña TSC§HH trong tõng lo¹i.
LuËn v¨n tèt nghiÖp
V-¬ng ThÞ LÖ H-¬ng
2. KÕ to¸n tæng hîp t¨ng, gi¶m TSC§.
KÕ to¸n tæng hîp nh»m ghi chÐp ph¶n ¸nh vÒ gi¸ trÞ c¸c TSC§HH hiÖn
cã, ph¶n ¸nh t×nh h×nh t¨ng gi¶m, viÖc kiÓm tra vµ gi÷ g×n, sö dông, b¶o qu¶n,
TSC§HH vµ kÕ ho¹ch ®Çu t- ®æi míi trong doanh nghiÖp, tÝnh to¸n ph©n bæ
chÝnh x¸c sè khÊu hao TSC§HH vµ chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh, qua ®ã cung
cÊp th«ng tin vÒ vèn kinh doanh, t×nh h×nh sö dông vèn vµ TSC§HH thÓ hiÖn
trªn b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n còng nh- c¨n cø ®Ó tÝnh hiÖu qu¶ kinh tÕ khi sö
dông TSC§HH ®ã.
2.1 Tµi kho¶n kÕ to¸n sö dông.
Theo chÕ ®é hiÖn hµnh viÖc h¹ch to¸n TSC§HH ®-îc theo dâi chñ yÕu
trªn tµi kho¶n 211 - TSC§HH : Tµi kho¶n (TK) nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ trÞ
hiÖn cã vµ biÕn ®éng t¨ng gi¶m cña TSC§HH h÷u h×nh cña doanh nghiÖp theo
nguyªn gi¸.
Tµi kho¶n 211 cã c¸c TK cÊp 2 sau:
TK 2111 - Nhµ cöa vËt kiÕn tróc
TK2113 - M¸y mãc thiÕt bÞ
TK 2114 - Ph-¬ng tiÖn vËn t¶i truyÒn dÉn
TK 2115 - ThiÕt bÞ dông cô qu¶n lý
Ngoµi ra, trong qu¸ tr×nh h¹ch to¸n, kÕ to¸n cßn sö dông mét sè tµi
kho¶n kh¸c cã liªn quan nh- tµi kho¶n 11, 112, 214, 331 …
2.2 Tr×nh tù kÕ to¸n t¨ng, gi¶m TSC§HH.
Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh, TSC§HH t¨ng lªn do
nhiÒu nguyªn nh©n nh-: Mua s¾m trùc tiÕp, do nhËn bµn giao c«ng tr×nh x©y
dùng c¬ b¶n hoµn thµnh, nhËn gãp vèn liªn doanh, nhËn l¹i vèn ®em ®i liªn
doanh tr-íc ®©y b»ng TSC§HH, t¨ng TSC§HH do ®-îc cÊp ph¸t, viÖn trî,
biÕu tÆng …
Tr×nh tù h¹ch to¸n t¨ng TSC§HH ®-îc thÓ hiÖn trªn s¬ ®å 1, 2, 3, 4, 5,
6, 7, 8, 9, 10, 11.
2.3 KÕ to¸n TSC§HH thuª ngoµi.
Do nhu cÇu cña s¶n xuÊt kinh doanh, trong qu¸ tr×nh h¹ch to¸n, doanh
nghiÖp cã nhu cÇu sö dông thªm mét sè TSC§HH. Cã nh÷ng TSC§HH mµ
doanh nghiÖp kh«ng cã nh-ng l¹i cã nhu cÇu sö dông vµ buéc ph¶i thuª nÕu
ch-a cã ®iÒu kiÖn mua s¾m, TSC§HH ®i thuª th-êng cã hai d¹ng:
+ TSC§HH thuª tµi chÝnh.
LuËn v¨n tèt nghiÖp
V-¬ng ThÞ LÖ H-¬ng
+TSC§HH thuª ho¹t ®éng.
2.3.1 TSC§HH thuª tµi chÝnh.
§Ó theo dâi t×nh h×nh thuª TSC§HH dµi h¹n, kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n
212- TSC§HH thuª tµi chÝnh, TK 342, TK 214 …
TK 212 cã kÕt cÊu nh- sau:
- Bªn nî: Nguyªn gi¸ TSC§HH thuª tµi chÝnh t¨ng trong kú.
- Bªn cã: Nguyªn gi¸ TSC§HH thuª tµi chÝnh gi¶m do hoµn tr¶ l¹i khi
kÕt thóc hîp ®ång.
- Sè d- nî: Nguyªn gi¸ TSC§HH thuª tµi chÝnh hiÖn cã t¹i doanh nghiÖp.
2.3.2 KÕ to¸n TSC§HH thuª ho¹t ®éng.
Khi thuª TSC§HH theo ph-¬ng thøc ho¹t ®éng, doanh nghiÖp còng
ph¶i ký hîp ®ång víi bªn cho thuª, ghi râ TSC§HH thuª, thêi gian sö dông,
gi¸ c¶, h×nh thøc thanh to¸n …doanh nghiÖp ph¶i theo dâi TSC§HH thuª ho¹t
®éng ë tµi kho¶n ngoµi b¶ng: TK001 - TSC§HH thuª ngoµi.
C¸c kho¶n thanh to¸n tiÒn thuª ho¹t ®éng ( kh«ng bao gåm chi phÝ dÞch
vô, b¶o hiÓm vµ b¶o d-ìng ) ph¶i ®-îc ghi nhËn lµ chi phÝ s¶n xuÊt, kinh
doanh theo ph-¬ng ph¸p ®-êng th¼ng cho suèt thêi h¹n thuª tµi s¶n, kh«ng
phô thuéc vµo ph-¬ng thøc thanh to¸n, trõ khi ¸p dông ph-¬ng ph¸p tÝnh kh¸c
hîp lý h¬n.
2.4 KÕ to¸n tæng hîp gi¶m TSC§HH
TSC§HH gi¶m do nhiÒu nguyªn nh©n nh- gi¶m do thanh lý, nh-îng
b¸n TSC§, ®em TSC§HH ®i gãp vèn liªn doanh…
Trong mäi tr-êng hîp, kÕt to¸n ph¶i ®Çy ®ñ thñ tôc, x¸c ®Þnh ®óng
nh÷ng kho¶n thiÖt h¹i vµ thu nhËp (nÕu cã). C¨n cø vµo chøng tõ ®ã, kÕ to¸n
tiÕn hµnh ph©n lo¹i tõng TSC§HH gi¶m ®Ó ghi.
2.5 KÕ to¸n cho thuª TSC§HH.
2.5.1 KÕ to¸n cho thuª TSC§HH tµi chÝnh.
Bªn cho thuª ph¶i ghi nhËn gi¸ trÞ tµi s¶n cho thuª tµi chÝnh lµ kho¶n
thu trªn B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n b»ng gi¸ trÞ ®Çu t- thuÇn trong hîp ®ång cho
thuª tµi chÝnh, c¸c kho¶n thu vÒ cho thuª tµi chÝnh ph¶i ®ù¬c ghi nhËn l¹i c¸c
kho¶n thu vèn gèc vµ doanh thu tµi chÝnh tõ kho¶n ®Çu t- vµ dÞch vô cña bªn
cho thuª.
LuËn v¨n tèt nghiÖp
V-¬ng ThÞ LÖ H-¬ng
Bªn cho thuª ph©n bæ doanh thu tµi chÝnh trong suèt thêi gian cho thuª
dùa trªn l·i suÊt thuª ®Þnh kú cè ®Þnh trªn sè d- ®Çu t- thuÇn cho thuª tµi
chÝnh. C¸c kho¶n thanh to¸n tiÒn thuª tµi chÝnh cho tõng kú kÕ to¸n ( kh«ng
bao gåm chi phÝ cung cÊp dÞch vô) ®-îc trõ vµo ®Çu t- gép ®Ó lµm gi¶m ®i sè
vèn gèc vµ doanh thu tµi chÝnh ch-a thùc hiÖn.
C¸c chi phÝ trùc tiÕp ban ®Çu ®Ó t¹o ra doanh thu tµi chÝnh nh- tiÒn hoa
hång vµ chi phÝ ph¸p lý ph¸t sinh nh- ®µm ph¸n ký kÕt hîp ®ång th-êng do
bªn cho thuª chi tr¶ vµ ®-îc ghi nhËn ngay vµo chi phÝ trong kú khi ph¸t sinh
hoÆc ®-îc ph©n bæ dÇn vµo chi phÝ theo thêi h¹n cho thuª tµi s¶n phï hîp víi
viÖc ghi nhËn doanh thu.
2.5.2 KÕ to¸n cho thuª TSC§HH ho¹t ®éng.
Bªn cho thuª ph¶i ghi nhËn tµi s¶n cho thuª ho¹t ®éng trªn B¶ng c©n
®èi kÕ to¸n theo c¸ch ph©n lo¹i tµi s¶n cña doanh nghiªp. Doanh thu cho thuª
ho¹t ®éng ph¶i ®-îc ghi nhËn theo ph-¬ng ph¸p ®-êng th¼ng trong suèt thêi
h¹n cho thuª, kh«ng phô thuéc vµo ph-¬ng thøc thanh to¸n, trõ khi ¸p dông
ph-¬ng ph¸p hîp lý h¬n.
Chi phÝ cho thuª ho¹t ®éng, bao gåm c¶ khÊu hao tµi s¶n cho thuª, ®-îc
ghi nhËn lµ chi phÝ trong kú ph¸t sinh.
Chi phÝ trùc tiÕp ban ®Çu ®Ó t¹o ra doanh thu tõ nghiÖp vô cho thuª ho¹t
®éng ®-îc ghi nhËn vµo chi phÝ trong kú khi ph¸t sinh hoÆc ph©n bæ dÇn vµo
chi phÝ trong suèt thêi h¹n cho thuª phï hîp víi viÖc ghi nhËn doanh thu cho
thuª ho¹t ®éng.
KhÊu hao tµi s¶n cho thuª ph¶i dùa trªn mét c¬ së nhÊt qu¶n víi chÝnh
s¸ch khÊu hao cña bªn cho thuª ¸p dông ®èi víi nh÷ng tµi s¶n t-¬ng tù, vµ chi
phÝ khÊu hao ®îc tÝnh theo quy ®Þnh cða ChuÈn mùc kÕ to¸n “T¯i s°n cè ®Þnh”.
Bªn cho thuª lµ doanh nghiÖp s¶n xuÊt hay doanh nghiÖp th-¬ng m¹i ghi
nhËn doanh thu tõ nghiÖp vô cho thuª ho¹t ®éng theo tõng thêi gian cho thuª.
V. kÕ to¸n khÊu hao TSC§HH.
1. Kh¸i niÖm vÒ khÊu hao TSC§HH .
Hao mßn tµi s¶n cè ®Þnh lµ hiÖn t-îng kh¸ch quan lµm gi¶m gi¸ trÞ vµ
gi¸ trÞ sö dông cña TSC§HH. §Ó thu håi ®-îc vèn ®Çu t- ®Ó t¸i t¹o l¹i
TSC§HH khi nã bÞ h- háng nh»m më réng s¶n xuÊt phôc vô kinh doanh
LuËn v¨n tèt nghiÖp
V-¬ng ThÞ LÖ H-¬ng
doanh nghiÖp ph¶i tiÕn hµnh trÝch khÊu hao vµ qu¶n lý khÊu hao TSC§HH
b»ng c¸ch tÝnh vµ ph¶n ¸nh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh trong kú.
Nh- vËy, cã thÓ thÊy khÊu hao vµ hao mßn cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi
nhau, cã hao mßn míi dÉn tíi khÊu hao. NÕu hao mßn mang tÝnh tÊt yÕu
kh¸ch quan th× khÊu hao mang tÝnh chñ quan v× do con ng-êi t¹o ra vµ còng
do con ng-êi thùc hiÖn. KhÊu hao kh«ng ph¶n ¸nh chÝnh x¸c phÇn gi¸ trÞ hao
mßn cña TSC§HH khi ®-a vµo sö dông mµ xuÊt hiÖn do môc ®Ých, yªu cÇu
qu¶n lý vµ sö dông tµi s¶n cña con ng-êi.
Hao mßn TSC§HH cã 2 lo¹i: Hao mßn h÷u h×nh vµ hao mßn v« h×nh.
- Hao mßn h÷u h×nh : lµ sù hao mßn vÒ mÆt vËt chÊt do qu¸ tr×nh sö
dông, b¶o qu¶n, chÊt l-îng l¾p ®Æt t¸c ®éng cña yÕu tè tù nhiªn.
- Hao mßn v« h×nh: lµ sù hao mßn vÒ mÆt gi¸ trÞ do tiÕn bé cña khoa
häc kü thuËt, do n¨ng suÊt lao ®éng x· héi t¨ng lªn lµm cho nh÷ng tµi s¶n
tr-íc ®ã bÞ mÊt gi¸ mét c¸ch v« h×nh.
2. C¸c ph-¬ng ph¸p khÊu hao.
ViÖc tÝnh khÊu hao cã thÓ tiÕn hµnh theo nhiÒu ph-¬ng ph¸p kh¸c nhau.
ViÖc lùa chän ph-¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao nµo lµ tuú thuéc vµo quy ®Þnh cña
nhµ n-íc vµ chÕ ®é qu¶n lý tµi chÝnh ®èi víi doanh nghiÖp vµ yªu cÇu qu¶n lý
cña doanh nghiÖp.
Theo quyÕt ®Þnh 206/2003/Q§ - BTC ngµy 12/12/2003 cña Bé tr-ëng
Bé Tµi chÝnh “vÒ ban h¯nh chÕ ®é qu°n lý, sö dông v¯ trÝch khÊu hao t¯i s°n
cè ®Þnh”. Cã nh÷ng ph¬ng ph¸p trÝch khÊu hao nh sau:
2.1 Ph-¬ng ph¸p khÊu hao ®-êng th¼ng (b×nh qu©n, tuyÕn tÝnh, ®Òu)
C¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ kinh tÕ cao ®-îc khÊu hao
nhanh nh-ng tèi ®a kh«ng qu¸ 2 lÇn møc khÊu hao x¸c ®Þnh theo ph-¬ng ph¸p
®-êng th¼ng ®Ó nhanh chãng ®æi míi c«ng nghÖ. TSC§HH tham gia vµo ho¹t
®éng kinh doanh ®-îc trÝch khÊu hao nhanh lµ m¸y mãc thiÕt bÞ, dông cô lµm
viÖc ®o l-êng, thÝ nghiÖm, thiÕt bÞ vµ ph-¬ng tiÖn v©n t¶i, dông cô qu¶n lý, sóc
vËt , v-ên c©y l©u n¨m. Khi thùc hiÖn trÝch khÊu hao nhanh, doanh nghiÖp
ph¶i ®¶m b¶o kinh doanh cã l·i.
Theo ph-¬ng ph¸p nµy, sè khÊu hao hµng n¨m kh«ng thay ®æi trong
suèt thêi gian sö dông h÷u Ých cña tµi s¶n vµ ®-îc tÝnh theo c«ng thøc:
Mk
NG
T
LuËn v¨n tèt nghiÖp
V-¬ng ThÞ LÖ H-¬ng
Trong ®ã: Mk : møc khÊu hao c¬ b¶n b×nh qu©n hµng n¨m cña TSC§HH
NG: Nguyªn gi¸ TSC§HH
T
: Thêi gian sö dông TSC§HH.
Theo ph-¬ng ph¸p nµy th× tû lÖ khÊu hao TSC§HH ®-îc x¸c ®Þnh nh- sau:
Tk
1
T
Trong ®ã: TK: Tû lÖ khÊu hao hµng n¨m cña TSC§HH.
T : Thêi gian sö dông h÷u Ých TSC§HH.
Møc khÊu hao trung b×nh;mét th¸ng cña TSC§HH = Lỗi!
Khi x¸c ®Þnh thêi gian sö dông h÷u Ých cña TSC§HH, cÇn c©n nh¾c c¸c
yÕu tè sau:
- Thêi gian dù tÝnh mµ doanh nghiÖp sö dông TSC§HH.
- S¶n l-îng s¶n phÈm hoÆc c¸c ®¬n vÞ tÝnh t-¬ng tù mµ daonh nghiÑp dù
tÝnh thu ®-îc tõ viÖc sö dông tµi s¶n.
- Giíi h¹n cã tÝnh ph¸p lý trong viÖc sö dông TSC§HH.
- Kinh nghiÖm cña doanh nghiÖp trong viÖc sö dông tµi s¶n cïng lo¹i.
- Hao mßn v« h×nh ph¸t sinh trong viÖc thay ®æi, c¶i tiÕn d©y chuyÒn
c«ng nghÖ.
2.2 Ph-¬ng ph¸p khÊu hao theo sè d- gi¶m dÇn cã ®iÒu chØnh.
TSC§HH tham gia vµo ho¹t déng kinh doanh ®-îc trÝch khÊu hao theo
ph-¬ng ph¸p nµy ph¶i tho¶ m·n ®ång thêi c¸c ®iÒu kiÖn sau:
- Lµ TSC§HH ®Çu t- míi ( ch-a qua sö dông)
- Lµ c¸c lo¹i m¸y mãc, thiÕt bÞ, dông cô lµm viÖc ®o l-êng, thÝ nghiÖm.
Ph-¬ng ph¸p khÊu hao theo sè d- gi¶m dÇn cã ®iÒu chØnh ®-îc ¸p dông
®èi víi doanh nghiÖp thuéc c¸c lÜnh vùc cã c«ng nghÖ ®ßi hái ph¶i thay ®æi,
ph¸t triÓn nhanh.
X¸c ®Þnh møc trÝch khÊu hao n¨m cña TSC§HH trong c¸c n¨m ®Çu theo
c«ng thøc d-íi ®©y :
LuËn v¨n tèt nghiÖp
V-¬ng ThÞ LÖ H-¬ng
MK = GH x TKH
Trong ®ã : MK : Møc trÝch khÊu hao hµng n¨m cña TSC§HH
Gd : Gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§HH
TKH : Tû lÖ khÊu hao nhanh
Tû lÖ khÊu hao nhanh ®-îc x¸c ®Þnh b»ng c«ng thøc:
TKH = TK * HS
Trong ®ã : TK : Tû lÖ khÊu hao TSC§HH theo ph-¬ng ph¸p ®-êng th¼ng.
HS : HÖ sè ®iÒu chØnh.
Tû lÖ khÊu hao TSC§HH theo ph-¬ng ph¸p ®-êng th¼ng ®-îc x¸c ®Þnh
nh- sau :
Tû lÖ khÊu hao TSC§HH;theo ph-¬ng ph¸p; ®-êng th¼ng (%) =
Lỗi! x
100
HÖ sè ®iÒu chØnh x¸c ®Þnh theo thêi gian sö dông tµi s¶n cè ®Þnh quy
®Þnh t¹i b¶ng d-íi ®©y :
Thêi gian sö dông cña TSC§HH
HÖ sè ®iÒu chØnh (lÇn)
§Õn 4 n¨m ( t=< 4 n¨m)
1,5
Trªn 4 ®Õn 6 n¨m ( 4 n¨m < t =< 6 n¨m)
2,0
Trªn 6 n¨m ( t > 6 n¨m)
2,5
Nh÷ng n¨m cuèi, khi møc khÊu hao x¸c ®Þnh theo ph-¬ng ph¸p sè dgi¶m dÇn nãi trªn b»ng hoÆc thÊp h¬n møc khÊu hao tÝnh b×nh qu©n gi÷a gi¸
trÞ cßn l¹i vµ sè n¨m sö dông cßn l¹i cña TSC§HH, th× kÓ tõ n¨m sö dông cßn
l¹i cña TSC§HH.
Møc trÝch khÊu hao hµng th¸ng b»ng sè khÊu hao ph¶i trÝch c¶ n¨m chia
cho 12 th¸ng.
LuËn v¨n tèt nghiÖp
V-¬ng ThÞ LÖ H-¬ng
2.3 Ph-¬ng ph¸p khÊu hao theo khèi l-îng s¶n phÈm
TSC§HH tham gia vµo ho¹t ®éng kinh doanh ®-îc trÝch khÊu hao theo
ph-¬ng ph¸p nµy lµ c¸c lo¹i m¸y mãc, thiÕt bÞ tho¶ m·n ®ång thêi c¸c ®iÒu
kiÖn sau:
- Trùc tiÕp liªn quan ®Õn viÖc s¶n xuÊt s¶n phÈm.
- X¸c ®Þnh ®-îc tæng sè l-îng, khèi l-îng s¶n phÈm s¶n xuÊt theo c«ng
thøc thiÕt kÕ cña TSC§HH.
- C«ng suÊt sö dông thùc tÕ b×nh qu©n th¸ng trong n¨m tµi chÝnh kh«ng
thÊp h¬n 50% c«ng suÊt thiÕt kÕ.
Néi dung cña ph-¬ng ph¸p khÊu hao theo khèi l-îng s¶n phÈm:
+ C¨n cø vµo hå s¬ kinh tÕ - kü thuËt cña TSC§HH, doanh nghiÖp x¸c
®Þnh tæng sè l-îng, khèi l-îng s¶n phÈm s¶n xuÊt theo c«ng suÊt thiÕt kÕ cÊu
TSC§HH, gäi t¾t lµ s¶n l-îng theo c«ng suÊt thiÕt kÕ.
+ C¨n cø t×nh h×nh thùc tÕ s¶n xuÊt, doanh nghiÖp x¸c ®Þnh sè l-îng,
khèi l-îng s¶n phÈm thùc tÕ s¶n xuÊt hµng th¸ng, hµng n¨m cña TSC§HH.
+ X¸c ®Þnh møc trÝch khÊu hao trong th¸ng cña TSC§HH theo c«ng thøc
d-íi ®©y:
Møc trÝch khÊu hao
trong th¸ng cña
TSC§HH
Sè l-îng s¶n
=
phÈm SX
trong th¸ng
x
Møc trÝch khÊu hao
b×nh qu©n tÝnh cho 1
®¬n vÞ s¶n phÈm
Trong ®ã:
Møc trÝch khÊu hao
B×nh qu©n tÝnh cho =
1 ®¬n vÞ s¶n phÈm
Nguyªn gi¸ cña TSC§HH
______________________________________________
S¶n l-îng theo c«ng suÊt thiÕt kÕ
Møc trÝch khÊu hao n¨m cña tµi s¶n cè ®Þnh b»ng tæng møc trÝch khÊu
hao cña 12 th¸ng trong n¨m, hoÆc tÝnh theo c«ng thøc sau:
LuËn v¨n tèt nghiÖp
V-¬ng ThÞ LÖ H-¬ng
Møc trÝch khÊu hao;n¨m cña TSC§HH
Sè l-îng s¶n phÈm; s¶n xuÊt trong n¨m
=
x
Møc trÝch khÊu hao; b×nh qu©n tÝnh cho; 1 ®¬n vÞ s¶n phÈm
Tr-êng hîp c«ng suÊt thiÕt kÕ hoÆc nguyªn gi¸ cña TSC§HH thay ®æi,
doanh nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh l¹i møc trÝch khÊu hao cña TSC§HH.
3. Tµi kho¶n kÕ to¸n sö dông
§Ó theo dâi t×nh h×nh hiÖn cã, biÕn ®éng t¨ng, gi¶m khÊu hao, kÕ to¸n
sö dông tµi kho¶n 214 - Hao mßn TSC§HH. Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh
gi¸ trÞ hao mßn cña toµn bé TSC§HH hiÖn cã t¹i doanh nghiÖp ( trõ TSC§HH
thuª ng¾n h¹n)
Tµi kho¶n 214 cã kÕt cÊu nh- sau:
Bªn nî: Gi¸ trÞ hao mßn TSC§HH gi¶m( nh-îng b¸n, thanh lý…)
Bªn cã: Gi¸ trÞ hao mßn TSC§HH t¨ng( do trÝch khÊu hao, ®¸nh gi¸
t¨ng…)
D- cã: Gi¸ trÞ hao mßn cña TSC§HH hiÖn cã.
TK 214 ®-îc më 3 tµi kho¶n cÊp 2:
TK 2141: Hao mßn TSC§HH h÷u h×nh
TK 2142: Hao mßn TSC§HH ®i thuª tµi chÝnh
TK 2143: Hao mßn TSC§HH v« h×nh
Ngoµi ra, kÕ to¸n cßn sö dông Tµi kho¶n 009 - Nguån vèn khÊu hao c¬
b¶n. Tµi kho¶n nµy ®Ó theo dâi t×nh h×nh thanh lý vµ sö dông vèn khÊu hao c¬
b¶n TSC§.
TK 009 cã kÕt cÊu nh- sau:
Bªn nî: Ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô lµm t¨ng nguån vèn khÊu hao c¬ b¶n (
trÝch khÊu hao, ®iÒu chuyÓn néi bé, thanh lý, nh-îng b¸n …)
Bªn cã: Ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô lµm gi¶m vèn khÊu hao ( nép cÊp trªn,
cho vay, ®Çu t-, mua s¾m TSC§HH …)
D- nî: Sè vèn khÊu hao c¬ b¶n hiÖn cßn.
VI. kÕ to¸n söa ch÷a tsc®HH
TSC§HH ®-îc sö dông l©u dµi vµ ®-îc cÊu thµnh bëi nhiÒu bé phËn,
chi tiÕt kh¸c nhau. Khi tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, c¸c bé
phËn chi tiÕt cÊu thµnh TSC§HH bÞ hao mßn h- háng kh«ng ®Òu nhau. Do
vËy ®Ó kh«i phôc kh¶ n¨ng ho¹t ®éng b×nh th-êng cña TSC§HH, ®¶m b¶o an
toµn trong ho¹t ®éng SXKD, cÇn thiÕt ph¶i tiÕn hµnh söa ch÷a, thay thÕ nh÷ng
LuËn v¨n tèt nghiÖp
V-¬ng ThÞ LÖ H-¬ng
bé phËn, chi tiÕt cña TSC§HH bÞ hao mßn, h- háng. C¨n cø vµo møc ®é háng
hãc cña TSC§HH mµ doanh nghiÖp chia c«ng viÖc söa ch÷a lµm 2 lo¹i:
- Söa ch÷a th-êng xuyªn TSC§HH: lµ viÖc söa ch÷a nh÷ng bé phËn chi
tiÕt nhá cña TSC§HH. TSC§HH kh«ng ph¶i ngõng ho¹t ®éng ®Ó söa ch÷a vµ
chi phÝ söa ch÷a kh«ng lín.
- Söa ch÷a lín TSC§HH: lµ viÖc söa ch÷a, thay thÕ nh÷ng bé phËn chi
tiÕt nhá cña TSC§HH, nÕu kh«ng söa ch÷a th× TSC§HH kh«ng ho¹t ®éng
®-îc. Thêi gian söa ch÷a dµi, chi phÝ söa ch÷a lín.
C«ng viÖc söa ch÷a lín TSC§HH cã thÓ tiÕn hµnh theo ph-¬ng thøc tù
lµm hoÆc giao thÇu.
1. KÕ to¸n söa ch÷a th-êng xuyªn TSC§HH.
Khèi l-îng c«ng viÖc söa ch÷a kh«ng nhiÒu, qui m« söa ch÷a nhá, chi
phÝ Ýt nªn khi ph¸t sinh ®-îc tËp hîp trùc tiÕp vµo chi phÝ kinh doanh cña bé
phËn sö dông TSC§HH ®-îc söa ch÷a.
2. KÕ to¸n söa ch÷a lín TSC§HH.
Söa ch÷a lín TSC§HH lµ lo¹i h×nh söa ch÷a cã møc ®é h- háng nÆng
nªn kü thuËt söa ch÷a phøc t¹p, thêi gian söa ch÷a kÐo dµi vµ TSC§HH ph¶i
ngõng ho¹t ®éng, chi phÝ söa ch÷a ph¸t sinh lín nªn kh«ng thÓ tÝnh hÕt mét
lÇn vµo chi phÝ cña ®èi t-îng sö dông ph-¬ng ph¸p ph©n bæ thÝch øng. Do ®ã
kÕ to¸n tiÕn hµnh trÝch tr-íc vµo chi phÝ s¶n xuÊt ®Òu ®Æn hµng th¸ng.
VII. c«ng t¸c kÕ to¸n kiÓm kª ®¸nh gi¸ l¹i TSC§HH.
Mäi tr-êng hîp ph¸t hiÖn thõa hoÆc thiÕu TSC§HH ®Òu ph¶i truy t×m
nguyªn nh©n. C¨n cø vµo biªn b¶n kiÓm kª TSC§HH vµ kÕt luËn cña héi ®ång
kiÓm kª ®Ó h¹ch to¸n chÝnh x¸c, kÞp thêi theo tõng nguyªn nh©n cô thÓ.
- NÕu TSC§HH thõa do ch-a ghi sæ, kÕ to¸n ph¶i c¨n cø vµo hå s¬
TSC§HH ®Ó ghi t¨ng TSC§HH tuú theo tr-êng hîp cô thÓ.
- NÕu TSC§HH ph¸t hiÖn thõa ®-îc x¸c ®Þnh lµ TSC§HH cña ®¬n vÞ
kh¸c th× ph¶i b¸o ngay cho ®¬n vÞ chñ tµi s¶n ®ã biÕt. NÕu ch-a x¸c ®Þnh ®-îc
chñ tµi s¶n trong thêi gian chê xö lý, kÕ to¸n ph¶i c¨n cø vµo tµi liÖu kiÓm kª,
t¹m thêi ph¶n ¸nh tµi kho¶n ngoµi b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n ®Ó theo dâi gi÷ hé.
- TSC§HH ph¸t hiÖn thiÕu trong kiÓm kª ph¶i ®-îc truy cøu nguyªn
nh©n x¸c ®Þnh ng-êi chÞu tr¸ch nhiÖm vµ sö lý ®óng theo quy ®Þnh hiÖn hµnh
cña chÕ ®é tµi chÝnh tuú theo tõng tr-êng hîp cô thÓ.
Doanh nghiÖp ph¶i ®¸nh gi¸ l¹i TSC§HH theo mÆt b»ng gi¸ cña thêi
diÓm ®¸nh gi¸ l¹i theo quyÕt ®Þnh cña nhµ n-íc. Khi ®¸nh gi¸ l¹i TSC§HH
hiÖn cã, doanh nghiÖp ph¶i thµnh lËp héi ®ång ®¸nh gi¸ l¹i TSC§HH, ®ång
LuËn v¨n tèt nghiÖp
V-¬ng ThÞ LÖ H-¬ng
thêi ph¶i x¸c ®Þnh nguyªn gi¸ míi, gi¸ trÞ hao mßn ph¶i ®iÒu chØnh t¨ng(
gi¶m) so víi sæ kÕ to¸n ®-îc lµm c¨n cø ®Ó ghi sæ. Chøng tõ kÕ to¸n ®¸nh gi¸
l¹i TSC§HH lµ biªn b¶n kiÓm kª vµ ®¸nh gi¸ l¹i TSC§HH.
LuËn v¨n tèt nghiÖp
V-¬ng ThÞ LÖ H-¬ng
Ch-¬ng II
Thùc tr¹ng kÕ to¸n TSC§HH
t¹i c«ng ty may ®¸p cÇu
I. lÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t cña c«ng ty
1.Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty may §¸p CÇu
TiÒn th©n cña C«ng ty may §¸p CÇu lµ XÝ nghiÖp (XN) may X – 200,
®-îc thµnh lËp ngµy 2/2/1967. Tõ viÖc s¶n xuÊt s¶n phÈm may mÆc phôc vô
cho Quèc phßng chuyÓn sang s¶n xuÊt hµng may mÆc xuÊt khÈu theo h-íng
gia c«ng tõ b«ng v¶i...
XN ®· tõng b-íc ph¸t triÓn c¶ vÒ sè l-îng còng nh- chÊt l-îng s¶n
phÈm, quy m« s¶n xuÊt, n©ng cÊp thiÕt bÞ nhµ x-ëng vµ n©ng cao tr×nh ®é tay
nghÒ cho c¸n bé c«ng nh©n viªn.
Ngµy 31/1/1994 XN may X-200 ®-îc ®æi tªn thµnh C«ng ty may §¸p
CÇu. Víi sù cè g¾ng v-¬n lªn, C«ng ty ®· liªn tôc lµ ®¬n vÞ hoµn thµnh c¸c chØ
tiªu nhµ n-íc giao cho vµ ®¹t ®-îc mét sè thµnh tÝch ®¸ng kÓ. Trong dÞp kû
niÖm 27 n¨m ngµy thµnh lËp, C«ng ty ®· vinh dù ®-îc ®ãn nhËn Hu©n ch-¬ng
lao ®éng h¹ng nh× do nhµ n-íc trao tÆng.
Ngµy 24/12/2002 ngoµi ®ãn nhËn chøng chØ ISO 9001, kh¸nh thµnh nhµ
s¶n xuÊt chÊt l-îng cao th× C«ng ty ®· ®-îc Nhµ n-íc trao tÆng Hu©n ch-¬ng
lao ®éng h¹ng nhÊt.
Víi nh÷ng g× ®· vµ ®ang ®¹t ®-îc cña C«ng ty ta cã thÓ thÊy ®-îc C«ng ty
®· cã sù ph¸t triÓn næi bËt, s¶n l-îng hµng ho¸ hµng n¨m t¨ng nhanh, ®êi sèng
ng-êi lao ®éng ®-îc n©ng lªn, b¶o ®¶m viÖc thùc hiÖn nghÜa vô víi nhµ n-íc
Mét sè chØ tiªu kinh tÕ chñ yÕu C«ng ty ®· ®¹t ®-îc trong hai n¨m gÇn
®©y nh- sau:
ChØ tiªu
1/ Gi¸ trÞ tæng s¶n l-îng
2/ Tæng doanh thu
3/ S¶n l-îng s¶n phÈm
4/ Tæng sè lao ®éng
5/ Thu nhËp b×nh qu©n
®Çu ng-êi
6/Tæng sè nép ng©n s¸ch
§VT
Tr.®
Tr.®
100 sp
Ng-êi
1000®/th
Tr.®
So s¸nh 2004/2003
N¨m 2003
N¨m 2004
45.492
72.705
2.296
2.035
872
54.006
103.883
3.381
3.100
809
Gi¸ trÞ
8.514
31.178
1.085
1.065
-63
193
291
98
Tû lÖ %
118,7
142,8
147,2
152,4
-92,7
150,7
- Xem thêm -