Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
Lêi nãi ®Çu
Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, KiÓm to¸n ®· trë thµnh nhu cÇu tÊt yÕu ®èi
víi viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh vµ chÊt lîng qu¶n lý cña
c¸c Doanh nghiÖp. T¹i ViÖt Nam, ho¹t ®éng KiÓm to¸n ®· kh«ng ngõng ph¸t
triÓn c¶ vÒ quy m«, chÊt lîng, còng nh c¸c lÜnh vùc ®îc KiÓm to¸n. Nh÷ng
C«ng ty KiÓm to¸n ®éc lËp ra ®êi ®· kh¼ng ®Þnh ®îc vÞ thÕ cña ngµnh KiÓm
to¸n ë níc ta. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng viÖc KiÓm to¸n
trë thµnh mét ho¹t ®éng kh«ng thÓ thiÕu ®èi víi th«ng tin tµi chÝnh cña c¸c
Doanh nghiÖp.
Trong thêi gian thùc tËp t¹i C«ng ty cæ phÇn kiÓm to¸n - T vÊn thuÕ em
nhËn thÊy chu tr×nh hµng tån kho lµ mét trong nh÷ng chu tr×nh phøc t¹p, dÔ
x¶y ra gian lËn vµ thêng ®îc KiÓm to¸n C«ng ty chó träng trong c¸c cuéc
KiÓm to¸n b¸o c¸o Tµi chÝnh. V× vËy, em ®· chän ®Ò tµi :"Hoàn thiện Kiểm
toán chu trình hàng tồn kho trong Kiểm toán báo cáo tài chính tại Công ty
cổ phần Kiểm toán - Tư vấn thuế" lµm chuyªn ®Ò b¸o c¸o thùc tËp cña
m×nh. Môc tiªu cña b¸o c¸o thùc tËp lµ dùa trªn lý luËn chung vÒ KiÓm to¸n
Chu tr×nh hµng tån kho trong quy tr×nh KiÓm to¸n b¸o c¸o tµi chÝnh vµ thùc
tÕ KiÓm to¸n Chu tr×nh hµng tån kho do C«ng ty cæ phÇn KiÓm to¸n - T vÊn
thuÕ thùc hiÖn ë mét ®Ó tiÕn hµnh ®èi chiÕu gi÷a lý thuyÕt vµ thùc tÕ, tõ ®ã ®Ò
xuÊt c¸c ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c KiÓm to¸n Hµng tån kho trong
KiÓm to¸n b¸o c¸o tµi chÝnh t¹i C«ng ty.
PHÇN 1
C¥ Së Lý LUËN CñA KIÓM TO¸N chu tr×nh hµng tån kho
TRONG KIÓM TO¸N B¸O C¸O TµI CHÝNH
I - CHU TR×NH hµng tån kho VíI VÊN §Ò KIÓM TO¸N
SV: Lª Chung - KiÓm to¸n 43A
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
1. B¶n chÊt vµ chøc n¨ng cña chu tr×nh hµng tån kho ¶nh hëng tíi c«ng
t¸c KiÓm to¸n.
1.1. §Æc ®iÓm chung vÒ chu tr×nh hµng tån kho
-Hµng tån kho lµ tµi s¶n lu ®éng cña Doanh nghiÖp biÓu hiÖn díi d¹ng
vËt chÊt cô thÓ díi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau, tuú thuéc vµo lo¹i h×nh Doanh
nghiÖp vµ ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng kinh doanh cña Doanh nghiÖp. Hµng tån kho
trong Doanh nghiÖp th¬ng m¹i bao gåm: hµng ho¸ dù tr÷ cho lu th«ng ( kÓ c¶
sè hµng ®em göi b¸n hoÆc lµ hµng ho¸ ®ang ®i ®êng ). Hµng tån kho trong
Doanh nghiÖp s¶n xuÊt gåm: Nguyªn vËt liÖu, C«ng cô dù tr÷ cho qu¸ tr×nh
s¶n xuÊt, Thµnh phÈm, S¶n phÈm hoµn thµnh, S¶n phÈm dë dang vµ Hµng göi
b¸n hoÆc lµ Hµng ®ang ®i ®êng.
- Hµng tån kho cã c¸c ®Æc ®iÓm:
+ Hµng tån kho ¶nh hëng trùc tiÕp tíi gi¸ vèn hµng b¸n v× vËy ¶nh hëng trùc tiÕp tíi lîi nhuËn trong n¨m.
+ Hµng tån kho thêng chiÕm tû träng lín so víi tæng tµi s¶n lu ®éng
trong Doanh nghiÖp bao gåm nhiÒu chñng lo¹i vµ qu¸ tr×nh qu¶n lý rÊt phøc
t¹p.
+ Hµng tån kho ®îc ®¸nh gi¸ th«ng qua sè lîng chÊt lîng, t×nh tr¹ng
hµng tån kho.
+ Hµng tån kho ®î b¶o qu¶n cÊt tr÷ ë nhiÒu níi kh¸c nhau nhiÒu ®èi tîng qu¶n lý kh¸c nhau cã ®¾c ®iÓm b¶o qu¶n kh¸c nhau ®iÒu nµy dÉn tíi
kiÓm so¸t ®èi víi hµng tån kho gÆp nhiÒu khã kh¨n.
- Chu tr×nh vËn ®«ng cña hµng tån kho b¾t ®Çu tõ nguyªn vËt liÖu, c«ng
cô dông cô sang s¶n phÈm dë dang råi ®Õn thµnh phÈm hµng ho¸. Sù vËn
®éng cña hµng tån kho ¶nh hëng tíi nhiÒu kho¶n môc trªn b¸o c¸o tµi chÝnh
nh chi phÝ nguyªn vËt liÖu, chi phÝ s¶n xuÊt chung, gi¸ vèn hµng b¸n, chi phÝ
s¶n phÈm dë dang, dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho… Lµ nh÷ng chØ tiªu thÓ
hiÖn t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh, ®Þnh híng ph¸t triÓn cña Doanh nghiÖp.
Khi thùc hiÖn KiÓm to¸n th× chu tr×nh hµng tån kho lu«n lµ mét chu tr×nh
KiÓm to¸n quan träng trong KiÓm to¸n b¸o c¸o tµi chÝnh.
1.2. Chøc n¨ng cña chu tr×nh.
chøc n¨ng mua hµng
SV: Lª Chung - KiÓm to¸n 43A
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
Khi cã nhu cÇu mua hµng th× c¸c bé phËn cã liªn quan sÏ lËp phiÕu ®Ò
nghÞ mua hµng. Sau khi phiÕu ®Ò nghÞ mua hµng ®îc phª chuÈn bé phËn cung
øng sÏ lËp ®¬n ®Æt hµng vµ göi cho nhµ cung cÊp ®· lùa chän.
PhiÕu yªu cÇu mua hµng do bé phËn cã tr¸ch nhiÖm lËp (nh bé phËn
vËt t). PhiÕu ®îc lËp theo kÕ ho¹ch s¶n xuÊt hoÆc lËp ®ét xuÊt.
§¬n ®Æt hµng: C¨n cø vµo phiÕu ®Ò nghÞ mua hµng ®· ®îc phª chuÈn
cña Gi¸m ®èc (hoÆc ngêi phô tr¸ch) bé phËn mua hµng lËp ®¬n ®Æt hµng ®Ó
göi cho nhµ cung cÊp. MÉu cña ®¬n ®Æt hµng ®îc thiÕt kÕ s½n cã ®Çy ®ñ c¸c
cét cÇn thiÕt nh»m h¹n chÕ tèi ®a c¸c sai sãt.
Chøc n¨ng nhËn hµng
Khi bªn nhµ cung cÊp giao hµng bé phËn nhËn hµng sÏ dùa trªn ®¬n ®Æt
hµng ®Ó kiÓm tra vÒ mÉu m·, sè lîng, chñng lo¹i, quy c¸ch, phÈm chÊt vµ
thêi gian gia hµng, cuèi cïng trëng nhãm ph¶i lËp biªn b¶n kiÓm nhËn hµng.
Bé phËn nhËn hµng ph¶i ®éc lËp víi bé phËn kho vµ bé phËn kÕ to¸n.
Chøc n¨ng lu kho
Hµng ®îc chuyÓn tíi kho vµ hµng sÏ ®îc kiÓm tra vÒ chÊt lîng, sè lîng
vµ sau ®ã cho nhËp kho. Mçi khi nhËp ®ñ kho thñ kho ph¶i lËp phiÕu nhËp
kho vµ sau ®ã bé phËn kho ph¶i th«ng b¸o cho phßng kÕ to¸n vÒ sè lîng hµng
nhËn vµ cho nhËp kho.
Chøc n¨ng xuÊt kho vËt t hµng ho¸
§èi víi mét ®¬n vÞ s¶n xuÊt th× xu©t kho cã 2 lý do c¬ b¶n lµ xuÊt cho
néi bé ( cho s¶n xuÊt, cho qu¶n lý Doanh nghiÖp ) vµ xuÊt b¸n.
- XuÊt vËt t, hµng ho¸ cho néi bé: Khi cã hîp ®ång s¶n xuÊt míi
hoÆc theo kÕ ho¹ch s¶n xuÊt hoÆc c¸c nhu cÇu vËt t trong néi bé Doanh
nghiÖp c¸c bé ph©n sÏ lËp phiÕu xin lÜnh vËt t, bé phËn vËt t lËp phiÕu xuÊt
kho (khi phiÕu xin lÜnh vËt t ®îc phª chuÈn ).
PhiÕu xin lÜnh vËt t: Do bé phËn s¶n xuÊt (hoÆc c¸c bé phËn kh¸c) c¨n
cø nhu cÇu s¶n xuÊt (hoÆc nhu cÇu b¸n hµng hoÆc qu¶n lý Doanh nghiÖp),
ngêi phô tr¸ch bé phËn ®ã lËp phiÕu xin lÜnh vËt t trong ®ã ph¶i ghi râ lo¹i
vËt t, sè m·, chóng lo¹i, quy c¸ch, phÈm chÊt, sè lîng vµ thêi gian giao vËt t.
- XuÊt khi ®Ó b¸n: C¨n cø vµo ®¬n ®Æt mua bé phËn tiªu thô lËp ho¸
®¬n b¸n hµng vµ lËp phiÕu xuÊt kho, ngoµi ra bé phËn vËn chuyÓn ph¶i lËp
chøng tõ vËn chuyÓn.
SV: Lª Chung - KiÓm to¸n 43A
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
Ho¸ ®¬n b¸n hµng: §îc bé phËn tiªu thô lËp thµnh nhiÒu liªn ®Ó lu ë
cuèng vµ giao cho kh¸ch hµng, giao cho bé phËn kÕ to¸n ®Ó thanh to¸n vµ ghi
sæ. Trong ho¸ ®¬n ghi râ c¸c néi dung nh ngµy th¸ng giao hµng, lo¹i hµng
giao. m· sè, chóng lo¹i quy c¸ch, phÈm chÊt, sæ lîng, ®¬n gi¸ vµ thµnh tiÒn
thµnh to¸n.
PhiÕu xuÊt kho: §îc bé phËn vËt t hoÆc bé phËn b¸n hµng lËp thµnh
nhiÒu liªn ®Ó lu cuèng, xuÊt kho vµ ghi sæ kÕ to¸n. PhiÕu xuÊt ghi râ c¸c néi
dung nh lo¹i vËt t, hµng ho¸ chñng lo¹i quy c¸ch, phÈm chÊt, sè lîng vµ ngµy
xuÊt.
Chøng tõ vËn chuyÓn (vËn ®¬n): Do bé phËn vËn chuyÓn lËp hoÆc C«ng
ty cung cÊp dÞch vô vËn chuyÓn lËp (nÕu thuª dÞch vô vËn chuyÓn). §©y lµ tµi
liÖu minh chøng cho viÖc hµng ®· ®îc xuÊt kho giao cho kh¸ch, chøng tõ vËn
chuyÓn ®îc ®Ýnh kÌm víi phiÕu xuÊt kho hoÆc ho¸ ®¬n b¸n hµng lµm minh
chøng cho nghiÖp vô b¸n hµng.
Chøc n¨ng s¶n xuÊt
KÕ ho¹ch vµ lÞch tr×nh s¶n xuÊt ®îc x©y dùng dùa vµo c¸c íc to¸n vÒ
nhu cÇu ®èi víi s¶n phÈm cña C«ng ty còng nh dùa vµo t×nh h×nh thùc tÕ
hµng tån kho hiÖn cã. Do vËy nã cã thÓ b¶o ®¶m r»ng C«ng ty sÏ s¶n xuÊt
nh÷ng hµng ho¸ ®¸p øng nhu cÇu cña kh¸ch hµng, tr¸nh t×nh tr¹ng ø ®äng
hµng ho¸ hoÆc khã tiªu thô ®èi víi mét sè hµng ho¸ cô thÓ.ViÖc s¶n xuÊt
theo kÕ ho¹c vµ lÞch tr×nh cã thÓ gióp C«ng ty b¶o ®¶m vÒ viÖc chuÈn bÞ ®Çy
®ñ c¸c yÕu tè nh nguyªn vËt liÖu vµ nh©n c«ng cho yªu cÇu s¶n xuÊt trong kú.
Tr¸ch nhiÖm víi hµng ho¸ trong giai ®o¹n s¶n xuÊt thuéc vÒ nh÷ng ngêi gi¸m s¸t s¶n xuÊt. Nguyªn vËt liÖu ®îc chuyÓn tíi ph©n xëng cho tíi khi
c¸c s¶n phÈm ®îc hoµn thµnh vµ ®îc chuyÓn vµo kho s¶n phÈm th× ngêi gi¸m
s¸t s¶n xuÊt ®îc ph©n c«ng theo dâi ph¶i cã tr¸ch nhiÖm kiÓm so¸t vµ n¾m
ch¾c tÊt c¶ t×nh h×nh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. C¸c chøng tõ sæ s¸ch ®îc sö
dông chñ yÕu ®Ó ghi chÐp vµ theo dâi gåm c¸c phiÕu yªu cÇu sö dông, phiÕu
xuÊt kho, b¶ng chÊm c«ng, c¸c b¶ng kª, b¶ng ph©n bæ vµ hÖ thèng sæ s¸ch kÕ
to¸n chi phÝ.
Lu kho thµnh phÈm
§©y lµ chøc n¨ng nh»m b¶o qu¶n vµ qu¶n lý tµi s¶n cña Doanh nghiÖp
khi vËt t, hµng ho¸, thµnh phÈm ®îc nhËp kho. C«ng viÖc nµy Doanh nghiÖp
ph¶i tæ chøc canh phßng b¶o vÖ tr¸nh mÊt m¸t, tr¸nh bÞ l¹m dông tµi s¶n,
SV: Lª Chung - KiÓm to¸n 43A
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
®ång thêi sö dông c¸c trang thiÕt bÞ b¶o qu¶n nh»m ®¶m b¶o ®iÒu kiÖn b¶o
qu¶n vËt chÊt. Khi nhËp kho hay xuÊt kho c¸c bªn ph¶i cã ®Çy ®ñ c¸c giÊy tê
hîp lÖ thñ kho míi ®îc nhËp, xuÊt kho. MÆt kh¸c thñ kho lµ ngêi chÞu tr¸ch
nhiÖm vÒ tµi s¶n m×nh tr«ng coi vµ ph¶i ghi chÐp ®Ó theo dâi vÒ sè lîng vËt t,
hµng ho¸, thµnh phÈm nhËp – xuÊt – tån kho.
XuÊt thµnh phÈm ®i tiªu thô
XuÊt thµnh phÈm chØ ®îc thùc hiÖn khi ®· nhËn ®îc sù phª chuÈn, thêng lµ ®¬n ®Æt mua hµng cña kh¸ch hµng. Khi xuÊt kho thµnh phÈm ph¶i lËp
phiÕu xuÊt kho. Bé phËn vËn chuyÓnph¶i lËp phiÕu vËn chuyÓn hµng cã ®¸nh
sè thø tù tõ tríc vµ chØ râ hµng ho¸ ®îc vËn chuyÓn. PhiÕu vËn chuyÓn hµng
®îc lËp thµnh ba liªn, liªn thø nhÊt ®îc lËp t¹i phßng tiÕp vËn ®Ó lµm chøng
tõ minh chøng vÒ viÖc vËn chuyÓn, liªn thø hai ®îc sÏ ®îc göi tíi phßng tiªu
thô hoÆc bé phËn tÝnh tiÒn kÌm theo. §¬n ®Æt mua cña kh¸ch hµng ®Ó lµm
c¨n cø ghi ho¸ ®¬n cho kh¸ch hµng vµ liªn thø ba sÏ ®îc ®Ýnh kÌm bªn ngoµi
bao kiÖn cña hµng ho¸ trong qu¸ tr×nh vËn chuyÓn. Ho¹t ®éng kiÓm so¸t nµy
sÏ gióp cho kh¸ch hµng kiÓm tra ®îc phiÕu vËn chuyÓn hµng g¾n trªn bao
kiÖn hµng nh»m x¸c ®Þnh xem cã sù kh¸c biÖt g× gi÷a sè hµng ®Æt mua víi sè
hµng thùc nhËn kh«ng. Trong trêng hîp hµng ho¸ ®îc v©n chuyÓn thuª bëi
mét C«ng ty tiÕp vËn th× phiÕu vËn chuyÓn sÏ ®îc lËp thªm mét thø liªn thø t,
liªn nµy sÏ ®îc giao cho bªn cung cÊp dÞch vô vËn chuyÓn ®Ó lµm c¨n cø tÝnh
cíc phÝ.
2. §Æc ®iÓm h¹ch to¸n hµng tån kho ¶nh hëng ®Õn KiÓm to¸n.
Víi nh÷ng ®Æc trng nh trªn, yªu cÇu thùc hiÖn tèt c«ng t¸c qu¶n lý vµ
h¹ch to¸n hµng tån kho lµ ®iÒu kiÖn quan träng kh«ng thÓ thiÕu ®îc, gãp
phÇn vµo c«ng t¸c qu¶n lý, thóc ®Èy viÖc cung cÊp ®Çy ®ñ, kÞp thêi, ®ång bé
cho s¶n xuÊt còng nh tiªu thô, nh»m ng¨n chÆn c¸c hiÖn tîng mÊt m¸t, hao
hôt, l·ng phÝ trong kinh doanh.
2.1. VÒ nguyªn t¾c kÕ to¸n.
KÕ to¸n hµng tån kho ph¶i tu©n theo nh÷ng nguyªn t¾c quèc tÕ:
- Nguyªn t¾c ho¹t ®éng liªn tôc: Doanh nghiÖp ho¹t ®éng cã thêi h¹n hoÆc Ýt
nhÊt kh«ng bÞ gi¶i thÓ trong t¬ng lai gÇn th× ph¶i lËp BCTC ph¶n ¸nh gi¸ trÞ
tµi s¶n theo gi¸ gèc, kh«ng theo gi¸ thÞ trêng.
- Nguyªn t¾c vÒ tÝnh chia c¾t niªn ®é cña c¸c n¨m lµ g¾n chi phÝ vµo c¸c n¨m
tµi chÝnh liªn quan vµ chØ cã nh÷ng chi phÝ ®ã mµ th«i.
- Nguyªn t¾c tÝnh nhÊt qu¸n: Trong qu¸ tr×nh kÕ to¸n hµng tån kho mäi kh¸i
niÖm, nguyªn t¾c, ph¬ng ph¸p kÕ to¸n ph¶i ®îc thùc hiÖn nhÊt qu¸n. NÕu cã
SV: Lª Chung - KiÓm to¸n 43A
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
thay ®æi th× ph¶i gi¶i thÝch râ rµng vµ nªu trong phô lôc BCTC cïng víi ¶nh
hëng cña chóng lªn kÕt qu¶.
- Nguyªn t¾c gi¸ gèc: gi¸ trÞ cña hµng tån kho ®îc tÝnh theo gi¸ gèc.
- Nguyªn t¾c thËn träng: ®Ó quyÕt to¸n ngêi ta so s¸nh gi÷a gi¸ gèc vµ gi¸ thÞ
trêng. NÕu gi¸ thùc tÕ thÊp h¬n chi phÝ mua ph¶i h¹ch to¸n mét kho¶n dù
phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho.
- Nguyªn t¾c kh«ng bï trõ: viÖc gi¶m gi¸ hµng tån kho kh«ng thÓ ghi chÐp
trùc tiÕp vµo viÖc gi¶m gi¸ mua. Nã ph¶i ®îc gi÷ nguyªn sau ®ã hoµn nhËp
®Ó x¸c ®Þnh l·i vµ viÖc mÊt gi¸ lµ ®èi tîng cña mét kho¶n dù phßng.
- Nguyªn t¾c ghi chÐp kÕ to¸n: C¸c Doanh nghiÖp s¶n xuÊt ph¶i thùc hiÖn
kiÓm kª thêng xuyªn tuy nhiªn c¸c C«ng ty kh«ng thùc hiÖn quy ®Þnh nµy
mµ chØ thùc hiÖn kiÓm kª ®Þnh kú. Trong hÖ thèng kiÓm kª thêng xuyªn
nhËp, xuÊt hµng tån kho ®îc ghi nhËn ngay trong khi chóng ta thùc hiÖn, cßn
kiÓm kª ®Þnh kú th× hµng tån kho ®Çu kú ®îc gi÷ nguyªn cuèi kú.
2.2. VÒ ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸.
Theo chuÈn mùc kÕ to¸n hµng tån kho quèc tÕ vµ nguyªn t¾c h¹ch to¸n
hµng tån kho cña ViÖt Nam th× hµng tån kho ph¶i ®îc ®¸nh gi¸ theo gi¸ thùc
tÕ (hay cßn gäi lµ gi¸ phÝ) ®îc quy ®Þnh cô thÓ cho tõng lo¹i hµng.
TrÞ gi¸ hµng nhËp kho ®îc quy ®Þnh cô thÓ cho tõng lo¹i vËt t, hµng hãa
theo nguån h×nh thµnh vµ thêi ®iÓm tÝnh gi¸. Hµng nhËp kho cã thÓ tõ hai
nguån lµ mua vµo vµ Doanh nghiÖp tù s¶n xuÊt.
§èi víi hµng mua ngoµi:
Gi¸ =
Gi¸ +
Chi phÝ
C¸c kho¶n
thùc tÕ
mua
thu mua
gi¶m gi¸ hµng mua
§èi víi hµng tù s¶n xuÊt:
Gi¸
Gi¸ thµnh
Chi phÝ
Chi phÝ
Chi phÝ
thùc
c«ng
x
ëng
nguyªn
vËt
nh©n
c«ng
s¶n
xuÊt
+
= v× trÞ gi¸ thùc tÕ cña hµng nhËp kho+ kh¸c nhau
§èi=víi hµng tån kho
tÕ
liÖu trùc tiÕp
trùc tiÕp
chung. ë
c¸c thêi ®iÓm kh¸c nhau trong kú h¹ch to¸n nªn viÖc tÝnh gi¸ thùc tÕ hµng
xuÊt kho cã thÓ ¸p dông mét trong c¸c ph¬ng ph¸p sau ®©y:
- Ph¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ ®Ých danh.
- Ph¬ng ph¸p b×nh qu©n gia quyÒn.
- Ph¬ng ph¸p nhËp tríc, xuÊt tríc.
- Ph¬ng ph¸p nhËp sau xuÊt tríc.
- Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thùc tÕ theo gi¸ h¹ch to¸n.
2.3. VÒ ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi tiÕt hµng tån kho.
SV: Lª Chung - KiÓm to¸n 43A
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
Mäi nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh nãi chung, hµng tån kho nãi riªng, mäi
sù biÕn ®éng t¨ng gi¶m vÒ mÆt sè lîng vµ gi¸ trÞ ®Òu ®îc ph¶n ¸nh trªn
chøng tõ gèc nh: phiÕu nhËp kho, phiÕu xuÊt kho, hãa ®¬n b¸n hµng, biªn
b¶n kiÓm kª, thÎ kho,...
§ång thêi víi qu¸ tr×nh trªn h¹ch to¸n hµng tån kho ph¶i ®îc h¹ch to¸n
c¶ vÒ mÆt gi¸ trÞ vµ hiÖn vËt. §Ó h¹ch to¸n ®îc nh vËy, kÕ to¸n hµng tån kho
ph¶i sö dông ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi tiÕt lµ theo dâi tõng thø, tõng chñng
lo¹i, quy c¸ch vËt t, hµng hãa theo tõng ®Þa ®iÓm qu¶n lý vµ sö dông. H¹ch
to¸n hµng tån kho ph¶i lu«n lu«n ®¶m b¶o vÒ sù khíp ®óng c¶ mÆt gi¸ trÞ vµ
hiÖn vËt gi÷a thùc tÕ víi sè lîng ghi trªn sæ kÕ to¸n, gi÷a sè tæng hîp vµ sè
chi tiÕt. HiÖn nay, theo chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh cña ViÖt Nam, Doanh
nghiÖp cã thÓ lùa chän mét trong ba ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi tiÕt ®ã lµ: Ph¬ng ph¸p thÎ song song, ph¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn, ph¬ng ph¸p
sæ sè d.
2.4. VÒ ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n tæng hîp hµng tån kho:
Trong mét Doanh nghiÖp hay mét ®¬n vÞ kÕ to¸n chØ ®îc ¸p dông mét
trong hai ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n hµng tån kho nh sau:
- Ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn: ®©y lµ ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n hµng tån
kho b»ng c¸ch theo dâi thêng xuyªn, liªn tôc cã hÖ thèng t×nh h×nh nhËp xuÊt
kho vËt t, hµng hãa trªn sæ s¸ch. Theo ph¬ng ph¸p nµy mäi biÕn ®éng t¨ng
gi¶m hµng tån kho vÒ mÆt gi¸ trÞ ë bÊt kú thêi ®iÓm nµo còng ®îc ph¶n ¸nh
trªn c¸c tµi kho¶n liªn quan sau:
+ TK151 – Hµng mua ®ang ®i dêng.
+ TK152 – Nguyªn vËt liÖu.
+ TK 153 – C«ng cô dông cô.
+ TK 154 – S¶n phÈm dë dang.
+ TK 155 – Thµnh phÈm.
+ TK 156 – Hµng hãa.
+ TK 157 – Hµng göi b¸n.
+ TK 159 – Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho.
- Ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú; lµ ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n c¨n cø vµo kÕt
qu¶ kiÓm kª thùc tÕ ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ trÞ tån kho cuèi kú cña vËt t, hµng hãa
trªn sæ kÕ to¸n tæng hîp vµ tõ ®ã tÝnh ra gi¸ trÞ cña hµng tån kho ®· xuÊt
trong kú theo c«ng thøc:
TrÞ gi¸
hµng xuÊt
trong kú
=
TrÞ gi¸
hµng tån
®Çu kú
SV: Lª Chung - KiÓm to¸n 43A
+
TrÞ gi¸
hµng nhËp
trong kú
-
TrÞ gi¸ hµng
tån cuèi kú
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
Theo ph¬ng ph¸p nµy mäi sù t¨ng gi¶m gi¸ trÞ hµng tån kho kh«ng
®îc theo dâi trªn c¸c tµi kho¶n hµng tån kho, mµ chØ theo dâi qua c¸c tµi
kho¶n trung gian sau ®©y:
+ TK 611 – Mua hµng.
+ TK 631 – Gi¸ thµnh.
+ Tk 632 – Gi¸ vèn hµng b¸n.
Ngoµi c¸c nguyªn t¾c trªn ra, trong tõng trêng hîp cô thÓ nÕu xÐt thÊy
hµng tån kho ë cuèi niªn ®é kÕ to¸n cã kh¶ n¨ng bÞ gi¶m gi¸ so víi gi¸ thùc
tÕ ®· ghi sæ kÕ to¸n th× Doanh nghiÖp ®îc phÐp lËp dù phßng gi¶m gi¸ theo
chÕ ®é quy ®Þnh.
3. Chøng tõ vµ sæ s¸ch cã liªn quan ®Õn chu tr×nh hµng tån kho
Chøng tõ KiÓm to¸n lµ nguån t liÖu s½n cã cung cÊp cho KiÓm to¸n
viªn. Chøng tõ KiÓm to¸n cã thÓ lµ c¸c tµi liÖu kÕ to¸n hoÆc còng cã thÓ lµ tµi
liÖu kh¸c. Trong chu tr×nh Hµng tån kho c¸c lo¹i chøng tõ KiÓm to¸n thêng
bao gåm:
- HÖ thèng sæ kÕ to¸n chi tiÕt cho HTK.
- Sù ¶nh hëng cña ph¬ng ph¸p kÕ to¸n hµng tån kho.
- HÖ thèng kÕ to¸n chi phÝ vµ t×nh gi¸ thµnh s¶n ph¶m.
- HÖ thång c¸c b¸o c¸o vµ sæ s¸ch liªn quan tíi chi phÝ tÝnh gi¸ thµnh
s¶n phÈm bao gåm c¸c b¸o c¸o s¶n xuÊt, b¸o c¸o s¶n phÈm háng kÓ c¶ b¸o
c¸o thiÖt h¹i do ngõng s¶n xuÊt.
- HÖ thèng sæ s¸ch kÕ to¸n chi phÝ: sæ c¸i, b¶ng ph©n bæ, b¸o c¸o tæng
hîp, nguyªn vËt liÖu, nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung..
4. Môc tiªu KiÓm to¸n
Môc tiªu hîp lý chung.
Môc tiªu hîp lý chung bao hµm viÖc xem xÐt, ®¸nh gi¸ tæng thÓ sè
tiÒn ghi trªn c¸c kho¶n môc trªn c¬ së cam kÕt chung vÒ tr¸ch nhiÖm cña nhµ
qu¶n lý vµ thùc hiÖn thu ®îc qu kh¶o s¸t thùc tÕ ë kh¸ch thÓ KiÓm to¸n. Do
®ã ®¸nh gi¸ sù hîp lý chung híng tíi kh¶ n¨ng sai sãt cô thÓ cña c¸c sè tiÒn
trªn kho¶n môc ( theo gi¸ tr×nh KiÓm to¸n tµi chÝnh ). §èi víi chu tr×nh hµng
tån kho cã thÎ cô thÓ ho¸ kho vµ b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n hay C¸c sè d hµng tån
kho trªn b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n vµ b¶ng liÖt kª hµng tån kho lµ hîp lý.
Môc tiªu chung kh¸c
SV: Lª Chung - KiÓm to¸n 43A
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
Trong môc tiªu chung kh¸c bao gåm: Môc tiªu hiÖu lùc, môc tiªu trän
vÑn, môc tiªu quyÒn vµ nghÜa vô, môc tiªu ®¸nh gi¸ vµ ph©n bæ, môc tiªu
chÝnh x¸c c¬ häc vµ môc tiªu ph©n lo¹i vµ tr×nh bµy. C¸c môc tiªu nµy ®îc cô
thÓ ho¸ cho chu tr×nh Hµng tån kho:
- T©t c¶ hµng tån kho ghi trªn sæ ®Òu tån t¹i thùc tÕ vµo ngµy lËp b¶ng
c©n ®èi kÕ to¸n ( hiÖu lùc ).
- Mäi hµng ho¸, tµi s¶n tån kho ®Òu bao hµm trong B¶ng c©n ®èi kÕ
to¸n (trän vÑn).
- C¸c tµi s¶n ghi trong môc hµng tån kho thuéc quyÒn së h÷u cña ®¬n
vÞ vµ kh«ng thuéc tµi s¶n thÕ chÊp, cÇm cè hoÆc t¹m vay (QuyÒn vµ nghÜa vô)
+ Gi¸ trÞ hµng tån kho phï hîp víi hiÖn vËt.
+ Gi¸ c¶ hµng ho¸ ®îc tÝnh theo gi¸ thùc tÕ. C¸c lÇn ®iÒu chØnh gi¸ ®îc ph¶n ¸nh ®óng vµ hµng ho¸ mÊt gi¸ ®îc ®iÒu chØnh ( ®Þnh gi¸ vµ ph©n
bæ ).
- Sè tæng céng c¸c kho¶n môc hµng tån kho (tÝnh chÝnh x¸c c¬ häc).
+ Ph©n lo¹i ®óng hµng tån kho theo c¸c nhãm: Nguyªn vËt liÖu, c«ng
tr×nh dë dang, thµnh phÈm vµ chi tiÕt theo quy ®Þnh.
+ ThuyÕt tr×nh râ c¸c hµng ho¸ cÇm cè, chuyÓn nhîng, t¹m göi hoÆc
gi÷ hé (Ph©n lo¹i vµ tr×nh bµy).
C¸c môc tiªu ®îc cô thÓ ho¸ cho chu tr×nh KiÓm to¸n hµng tån kho ë
trªn ®îc gäi lµ c¸c môc tiªu KiÓm to¸n ®Æc thï. §èi víi mçi chu tr×nh KiÓm
to¸n cã c¸c môc tiªu ®Æc thï riªng, tuy nhiªn víi mçi vuéc KiÓm to¸n cô thÓ
th× môc tiªu riªng cña chu tr×nh Hµng tån kho cã thÓ lµ kh¸c nhau. V× vËy
c¨n cø vµo tõng trêng hîp cô thÓ mµ KiÓm to¸n viªn ®Þnh ra c¸c môc tiªu
KiÓm to¸n cô thÓ.
II: NéI DUNG KIÓM TO¸N CHU TR×NH hµng tån kho
TRONG KIÓM TO¸N B¸O C¸O TµI CHÝNh.
1. C¸c ph¬ng ph¸p tiÕp cËn KiÓm to¸n ®èi víi chu tr×nh hµng tån kho.
Chu tr×nh hµng tån kho còng nh c¸c chu tr×nh kh¸c khi tiÕn hµnh KiÓm
to¸n thêng cã hai c¸ch tiÕp cËn:
Sö dông c¸c thö nghiÖm tu©n thñ
Sö dông c¸c thö nghiÖm c¬ b¶n
SV: Lª Chung - KiÓm to¸n 43A
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
Thö nghiÖm tu©n thñ ( thö nghiÖm kiÓm so¸t ): Lµ lo¹i thö nghiÖm ®Ó
thu thËp b»ng chøng KiÓm to¸n chøng minh r»ng hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé
ho¹t ®éng h÷u hiÖu. Sè lîng c¸c thö nghiÖm tu©n thñ dùa vµo viÖc ®¸nh gi¸
rñi ro KiÓm to¸n.
Thö nghiÖm c¬ b¶n: Lµ lo¹i thö nghiÖm ®îc thiÕt kÕ nh»m thu thËp c¸c
b»ng chøng vÒ sù hoµn chØnh, chÝnh s¸c vµ hiÖu lùc cña c¸c d÷ liÖu do hÖ
thèng kÕ to¸n sö lý. Thö nghiÖm c¬ b¶n thêng ®îc sö dông víi sè lîng lín
khi rñi ro kiÓm so¸t cña chu tr×nh ®ã ®îc ®¸nh gi¸ lµ cao.
2. KiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho
Mçi mét cuéc KiÓm to¸n dï to hay nhá ®¬n gi¶n hay phøc t¹p th× quy
tr×nh KiÓm to¸n thêng tu©n thñ theo tr×nh tù chung. Chu tr×nh KiÓm to¸n mua
hµng vµ thanh to¸n ®îc tiÕn hµnh qua ba bíc:
Bíc 1: LËp kÕ ho¹ch KiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho
Bíc 2. Thùc hiÖn KiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho
Bíc 3. KÕt thóc KiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho
2.1. LËp kÕ ho¹ch KiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho
LËp kÕ ho¹ch KiÓm to¸n lµ kh©u ®Çu tiªn vµ rÊt quan träng trong c«ng
viÖc cña KiÓm to¸n v× nã cã ý nghÜa ®Þnh híng cho toµn bé ho¹t ®éng sau
nµy. Nã t¹o ®iÒu kiÖn ph¸p lý còng nh c¸c ®iÒu kiÖn kh¸c cÇn thiÕt cho KiÓm
to¸n. Môc ®Ých giai ®o¹n nµy lµ x©y dùng kÕ ho¹ch KiÓm to¸n chung vµ ph¬ng ph¸p KiÓm to¸n cô thÓ phï hîp víi ph¹m vi, b¶n chÊt, thêi gian cña quy
tr×nh KiÓm to¸n sÏ thùc hiÖn.
Theo chuÈn mùc KiÓm to¸n viÖt nam sè 300, lËp kÕ ho¹ch KiÓm to¸n
th× “ KiÓm to¸n viªn vµ C«ng ty KiÓm to¸n ph¶i lËp kÕ ho¹ch KiÓm to¸n
trong ®ã m« t¶ ph¹m vi dù kiÕn vµ c¸ch thøc tiÕn hµnh c«ng viÖc KiÓm to¸n.
KÕ ho¹ch KiÓm to¸n ph¶i ®Çy ®ñ, chi tiÕt lµm c¬ së ®Ó lµm ch¬ng tr×nh KiÓm
to¸n ’’. §èi víi chu tr×nh hµng tån kho, môc ®Ých cña giai ®o¹n nµy lµ ph¶i
x©y dùng mét chiÕn lîc KiÓm to¸n vµ ph¬ng ph¸p KiÓm to¸n cô thÓ phï hîp
víi b¶n chÊt, thêi gian vµ ph¹m vi cña c¸c thñ tôc KiÓm to¸n sÏ ¸p dông khi
KiÓm to¸n chu tr×nh nµy.
LËp kÕ ho¹ch KiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho gåm c¸c bíc sau:
B 1: ChuÈn bÞ kÕ ho¹ch KiÓm to¸n
SV: Lª Chung - KiÓm to¸n 43A
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
B 2: Thu thËp th«ng tin vÒ kh¸ch hµng vµ thùc hiÖn c¸c thñ tôc ph©n
tÝch
B 3: §¸nh gi¸ tÝnh träng yÕu vµ rñi ro KiÓm to¸n
B 4: T×m hiÓu hÖ thèng KSNB vµ ®¸nh gi¸ rñi ro KiÓm to¸n
B 5: LËp kÕ ho¹ch KiÓm to¸n toµn diÖn vµ so¹n th¶o ch¬ng tr×nh KiÓm
to¸n
B 1: ChuÈn bÞ kÕ ho¹ch KiÓm to¸n
§¸nh gi¸ kh¶ n¨ng chÊp nhËn KiÓm to¸n
§Ó chÊp nhËn lêi mêi KiÓm to¸n ph¶i c¨n cø vµo kh¶ n¨ng cña C«ng ty
vµ c¸c ®iÒu kiÖn cña kh¸ch hµng. Trong giai ®o¹n nµy KiÓm to¸n viªn ph¶i
®¸nh gi¸ rñi ro cã thÓ gÆp ph¶i khi tiÕn hµnh KiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån
kho cña Doanh nghiÖp sau ®ã kÕt hîp víi viÖc ®¸nh gi¸ c¸c chu tr×nh kh¸c ®Ó
®a ra quyÕt ®Þnh cã chÊp nhËn KiÓm to¸n cho Doanh nghiÖp kh«ng.
NhËn diÖn c¸c ký do KiÓm to¸n cña C«ng ty kh¸ch hµng
Sau khi chÊp nhËn KiÓm to¸n, C«ng ty KiÓm to¸n tiÕn hµnh xem xÐt
c¸c lý do KiÓm to¸n cña kh¸ch hµng ®Ó tõ ®ã tiÕn hµnh x¸c ®Þnh sè lîng
b»ng chøng KiÓm to¸n cÇn thu thËp vµ c¸c møc ®é chÝnh x¸c cña c¸c ý kiÕn
mµ KiÓm to¸n viªn ®a ra trong b¸o c¸o KiÓm to¸n.
Lùa chän ®éi ngò nh©n viªn thùc hiÖn kiÓm to¸n
Th«ng qua viÖc nhËn diÖn c¸c lý do KiÓm to¸n cña kh¸ch hµng, C«ng
ty KiÓm to¸n íc lîng ®îc quy m« phøc t¹p cña cuéc KiÓm to¸n tõ ®ã lùa
chän ®éi ngò nh©n viªn thÝch hîp ®Ó thùc hiÖn KiÓm to¸n. C«ng ty KiÓm
to¸n sÏ lùa chän nhng nh©n viªn KiÓm to¸n cã nhiÒu kinh nghiÖm trong
KiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho ®Ó KiÓm to¸n chu tr×nh nµy. Sè lîng vµ
tr×nh ®é cña c¸c KiÓm to¸n viªn phô thuéc vµo tÝnh phøc t¹p vµ møc rñi ro
cña chu tr×nh.
Hîp ®ång KiÓm to¸n
C«ng viÖc kÝ kÕt hîp ®ång KiÓm to¸n lµ giai ®o¹n cuèi cïng cña giai
®o¹n nµy, ghi râ tr¸ch nhiÖm vÒ quyÒn lîi vµ nghÜa vô c¸c bªn. Nh÷ng néi
dung chñ yÕu cña hîp ®ång KiÓm to¸n b¸o gåm:
Môc ®Ých vµ ph¹m vi KiÓm to¸n
SV: Lª Chung - KiÓm to¸n 43A
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
Tr¸ch nhiÖm cña ban gi¸m ®èc C«ng ty kh¸ch hµng vµ c¸c KiÓm to¸n
viªn
H×nh thøc th«ng b¸o kÕt qu¶ kiÓn to¸n
Thêi gian tiÕn hµnh cuéc kiÓm to¸n
C¨n cø tÝnh gi¸ phÝ cuéc KiÓm to¸n vµ h×nh thøc thanh to¸n
B2: Thu thËp th«ng tin vÒ kh¸ch hµng
KiÓm to¸n viªn thu thËp th«ng tin ®èi víi phÇn hµnh KiÓm to¸n mµ
m×nh ®¶m nhËn. Trong giai ®o¹n nµy KiÓm to¸n viªn t×m hiÓu c¸c mÆt ho¹t
®éng kinh doanh cña kh¸ch hµng vµ c¸c quy tr×nh mang tÝnh ph¸p lý cã ¶nh
hëng ®Õn c¸c mÆt ho¹t ®éng kinh doanh nµy tõ ®ã ¶nh hëng ®Õn phÇn hµnh
KiÓm to¸n cña m×nh.
C¸c th«ng tin c¬ së
T×m hiÓu ngµnh nghÒ vµ ho¹t ®éng kinh doanh cña kh¸ch hµng.
Theo chuÈn mùc KiÓm to¸n sè 300, lËp kÕ ho¹ch KiÓm to¸n quy ®Þnh
KiÓm to¸n viªn ph¶i t×m hiÓu ngµnh nghÒ vµ ho¹t ®éng kinh doanh cña kh¸ch
hµng. ViÖc t×m hiÓu ngµnh nghÒ ho¹t ®éng kinh doanh cña kh¸ch hµng gióp
KiÓm to¸n viªn nhËn ®Þnh vÒ chñng lo¹i hµng ho¸ mµ Doanh nghiÖp mua vµo
còng nh c¸ch thøc thanh to¸n vµ môc ®Ých sö dông ®èi víi tõng lo¹i hµng ho¸
cã ®óng môc ®Ých cam kÕt b»ng v¨n b¶n kh«ng. Ngoµi ra viÖc t×m hiÓu ngµnh
nghÒ kinh doanh cña kh¸ch hµng còng cho KiÓm to¸n viªn biÕt ®îc c¸ch tæ
chøc hÖ thèng kÕ to¸n vµ c¸c nguyªn t¾c kÕ to¸n ®Æc thï cña ngµnh nghÒ nµy.
- Xem xÐt l¹i kÕt qu¶ cuéc KiÓm to¸n n¨m tríc vµ hå s¬ KiÓm to¸n
chung.
ViÖc xem xÐt l¹i nµy gióp cho kiÓm to¸n viªn x¸c ®Þnh vµ khoanh
vïng c¸c kho¶n môc chøa ®ùng rñi ro cao trong chu tr×nh, nh÷ng bíc mµ ë
®ã hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé yÕu.
- Tham quan nhµ xëng
C«ng viÖc nµy sÏ cung cÊp cho KiÓm to¸n viªn nh÷ng ®iÒu m¾t thÊy tai
nghe vÒ quy tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña kh¸ch hµng, gióp KiÓm to¸n viªn
®¸nh gi¸ t×nh tr¹ng b¶o qu¶n, nhËp vµ xuÊt hµng ho¸ tõ ®ã ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng
cña bé phËn mua hµng vµ nh÷ng gian lËn sai sãt cã thÓ x¶y ra trong qu¸ tr×nh
mua hµng.
SV: Lª Chung - KiÓm to¸n 43A
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
- NhËn diÖn c¸c bªn h÷u quan
Trong qu¸ tr×nh KiÓm to¸n chu tr×nh mua hµng vµ thanh to¸n c¸c bªn
h÷ quan mµ kiÓm to¸n viªn quan t©m chñ yÕu lµ cung cÊp, ®¹i lý, c¸c tæ
chøc ¶nh hëng ®Õn quyÕt ®Þnh mua cña C«ng ty kh¸ch hµng. ViÖc nhËn diÖn
c¸c bªn h÷u quan sÏ gióp cho KiÓm to¸n viªn trong qu¸ tr×nh thu thËp b»ng
chøng KiÓm to¸n cã nhiÒu thuËn lîi h¬n.
- Dù kiÕn nhu cÇu chuyªn gia bªn ngoµi
Trong trêng hîp ph¶i gi¸m ®Þnh gi¸ trÞ cña nh÷ng hµng ho¸ mµ Doanh
nghiÖp mua vµo nÕu trong nhãm KiÓm to¸n kh«ng cã ai cã kh¶ n¨ng gi¸m
®Þnh th× hä ph¶i dïng nh÷ng chuyªn gia trong c¸c lÜnh vùc trªn.
C¸c th«ng tin vÒ nghÜa vô ph¸p lý cña kh¸ch hµng
ViÖc thu thËp th«ng tin vÒ nghÜa vô ph¸p lý cña kh¸ch hµng sÏ gióp cho
KiÓm to¸n viªn n¾m b¾t ®îc c¸c quy tr×nh mang tÝnh ph¸p lý cã ¶nh hëng
®Õn chu tr×nh hµng tånkho. Nh÷ng th«ng tin nµy ®îc thu thËp trong qu¸ tr×nh
tiÕp xóc víi ban gi¸m ®èc cña C«ng ty kh¸ch hµng gåm c¸c lo¹i sau:
GiÊy phÐp thµnh lËp ®iÒu lÖ cña C«ng ty.
C¸c b¸o c¸o tµi chÝnh, b¸o c¸o KiÓm to¸n, thanh tra hoÆc kiÓm tra cña
c¸c n¨m hiªn hµnh hoÆc trong vµi n¨m tríc.
Biªn b¶n c¸c cuéc häp cæ ®«ng, héi ®ång qu¶n trÞ vµ ban gi¸m ®èc.
C¸c hîp ®ång cam kÕt quan träng.
Thùc hiÖn c¸c thñ tôc ph©n tÝch
Sau khi thu thËp c¸c th«ng tin c¬ së vµ th«ng tin vÒ nghÜa vô ph¸p lý
cña kh¸ch hµng, KiÓm to¸n viªn thùc hiÖn c¸c thñ tôc ph©n tÝch ®èi víi c¸c
th«ng tin ®· thu thËp ®îc ®Ó hç trî cho viÖc lËp kÕ ho¹ch vÒ b¶n chÊt, thêi
gian vµ néi dung c¸c thñ tôc KiÓm to¸n sÏ ®îc sö dông ®Ó thu thËp b»ng
chøng KiÓm to¸n. Gåm:
Ph©n tÝch ngang: So s¸nh sè d tµi kho¶n n¨m nay so víi n¨m tríc, ®èi
chiÕu chªn lÖch n¨m nay t¨ng hay gi¶m so víi n¨m tríc ®Ó t×m ra nh÷ng ®iÒu
kh«ng hîp lý.
Ph©n tÝch däc: So s¸nh tû lÖ chi phÝ cña C«ng ty kh¸ch hµng víi c¸c
C«ng ty kh¸c trong ngµnh, so s¸nh tû lÖ nµy qua c¸c n¨m ®Ó ®¸nh gi¸ tÝnh
SV: Lª Chung - KiÓm to¸n 43A
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
hîp lý. X¸c ®Þnh hÖ sè vßng quay cña hµng tån kho ®Ó x¸c ®inh chÊt lîng,
tÝnh kÞp thêi, tÝnh lçi thêi cña hµng ho¸ mua vµo.
B3: §¸nh gi¸ tÝnh träng yÕu vµ rñi ro KiÓm to¸n
§¸nh gi¸ tÝnh träng yÕu
Mét sai sãt cã quy m« cã thÓ träng yÕu víi C«ng ty nµy nhng kh«ng
träng yÕu víi C«ng ty kh¸c. Do ®ã viÖc íc lîng träng yÕu phÇn lín phô thuéc
vµo kinh nghiÖm cña KiÓm to¸n viªn. Th«ng thêng viÖc ®¸nh gi¸ tÝnh träng
yÕu gåm hai bíc c¬ b¶n:
Bíc 1: ¦íc lîng ban ®Çu vÒ tÝnh träng yÕu
Bíc 2: Ph©n bæ íc lîng ban ®Çu vÒ tÝnh träng yÕu cho c¸c kho¶n môc
KiÓm to¸n.
Trong giai ®o¹n nµy KiÓm to¸n viªn cÇn íc l¬ng møc träng yÕu cho
toµn bé chu tr×nh sau ®ã ph©n bæ møc räng yÕu cho tõng nhãm nghiÖp vô.
§¸nh gi¸ rñi ro
Theo chuÈn mùc sè 400 rñi ro KiÓm to¸n lµ rñi ro KiÓm to¸n viªn vµ
C«ng ty KiÓm to¸n ®a ra ý kiÕn nhËn xÐt kh«ng thÝch hîp khi b¸o c¸o tµi
chÝnh ®· ®îc KiÓm to¸n cßn cã nh÷ng sai sãt träng yÕu. Trong giai ®o¹n lËp
kÕ ho¹ch KiÓm to¸n, KiÓm to¸n viªn ph¶i x¸c ®Þnh rñi ro KiÓm to¸n mong
muèn cho toµn bé BCTC ®îc KiÓm to¸n th«ng qua viÖc ®¸nh gi¸ ba bé phËn.
- Rñi ro tiÒm tµng.
§Ó ®¸nh gi¸ rñi ro tiÒm tµng KiÓm to¸n viªn cã thÓ dùa vµo c¸c yÕu tè
nh b¶n chÊt kinh doanh cña kh¸ch hµng, tÝnh liªm chÝnh cña ban gi¸m ®èc,
kÕt qu¶ cña c¸c cuéc KiÓm to¸n lÇn tríc, c¸c nghiÖp vô kinh tÕ kh«ng thêng
xuyªn, c¸c íc tÝnh kÕ to¸n, c¸c hîp ®ång KiÓm to¸n lÇn ®Çu vµ dµi h¹n, quy
m« sè d tµi kho¶n.
- Rñi ro kiÓm so¸t.
Kh¶ n¨ng gian lËn, sai sãt cña hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé. Rñi ro kiÓm
so¸t cµng lín cã nghÜa lµ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé cµng yÕu kÕm vµ ngîc
l¹i. ViÖc ®¸nh gi¸ rñi ro trªn th«ng qua viÖc ®¸nh gi¸ hÖ thèng kiÓm so¸t néi
bé.
- Rñi ro ph¸t hiÖn.
SV: Lª Chung - KiÓm to¸n 43A
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
Kh¶ n¨ng x¶y ra c¸c sai sãt hoÆc gian lËn trªn b¸o c¸o tµi chÝnh mµ
kh«ng ng¨n ®îc hay ph¸t hiÖn bëi hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé vµ còng kh«ng
®îc kiÓm to¸n viªn ph¸t hiÖn trong qu¸ tr×nh KiÓm to¸n. ViÖc ®¸nh gi¸ rñi ro
ph¸t hiÖn phô thuéc vµo viÖc ®¸nh gi¸ rñi ro tiÒm tµng, rñi ro kiÓm so¸t vµ
kh¶ n¨ng chuyªn m«n cña KiÓm to¸n viªn.
KiÓm to¸n viªn ph¶i dùa vµo ®¸nh gi¸ møc ®é rñi ro tiÒm tµng ®Ó x¸c
®Þnh néi dung, lÞch tr×nh vµ ph¹m vi thö nghiÖm c¬ b¶n ®Ó gi¶m rñi ro ph¸t
hiÖn vµ rñi ro KiÓm to¸n ®Õn møc cã thÓ chÊp nhËn ®îc.
B4: T×m hiÓu hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé vµ ®¸nh gi¸ rñi ro kiÓm so¸t
Trong giai ®o¹n nµy KiÓm to¸n viªn ph¶i xem xÐt c¸c yÕu tè cña hÖ
thèng kiÓm so¸t néi bé nh m«i trêng kiÓm so¸t, thñ tôc kiÓm so¸t, hÖ thèng
kÕ to¸n vµ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé mµ träng t©m lµ c¸c thñ tôc kiÓm so¸t
®îc ¸p dông trong chu trÝnh hµng tån kho vÒ mÆt thiÕt kÕ vµ tÝnh kh¶ thi cña
c¸c thñ tôc kiÓm so¸t ®ã.
- M«i trêng kiÓm so¸t
Bao gåm toµn bé nh©n tè bªn trong vµ bªn ngoµi cã tÝnh t¸c ®éng tíi
viÖc thiÕt kÕ, ho¹t ®éng vµ sö lý d÷ liÖu cña c¸c lo¹i h×nh kiÓm so¸t néi bé.
§Ó ®¹t sù hiÓu biÕt vÒ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé ®èi víi hµng tån kho, KiÓm
to¸n viªn cÇn xem xÐt c¸c nh©n tè trong m«i trêng kiÓm so¸t bao gåm:
+ §Æc thï vÒ qu¶n lý: §Æc thï vÒ qu¶n lý ®Ò cËp tíi c¸c quan ®iÓm
kh¸c nhau trong ®iÒu hµnh ho¹t ®éng Doanh nghiÖp cña nhµ qu¶n lý ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn chÝnh s¸ch chÕ ®é quy ®Þnh vµ c¸ch thøc tæ chøc kiÓm tra
kiÓm so¸t trong Doanh nghiÖp nãi chung vµ hµngtån kho nãi riªng.
+ C¬ cÊu tæ chøc: §Ó thùc hiªn bíc c«ng viÖc nµy víi hµng tån kho
KiÓm to¸n viªn cÇn t×m hiÓu c¸c thñ tôc vµ c¸c quy ®Þnh ®èi víi c¸c chøc
n¨ng mua hµng, nhËn hµng, lu tr÷ hµng, xuÊt hµng. còng nh viÖc kiÓm so¸t
®èi víi s¶n xuÊt, ®«ng thêi ph¶i t×m hiÓu vÒ hÖ thèng kiÓm so¸t vËt chÊt ®èi
víi hµng tån kho nh kho tµng, bÕn b·i, nhµ xëng vµ c¸c ®iÒu kiÖn kü thuËt
kh¸c. BÊt kú sù thiÕu so¸t nµo vÒ ph¬ng tiÖn cÊt tr÷ vÒ dÞch vô b¶o vÖ hoÆc vÒ
kiÓm so¸t vËt chÊt kh¸c ®Òu cã thÓ dÉn tíi mÊt m¸t hµng tån kho do ch¸y næ
hoÆc do mÊt trém, tÊt c¶ cÊp qu¶n lý quan t©m. Thªm n÷a c¸c KiÓm to¸n viªn
cã thÓ tiÕn hµnh pháng vÊn cu·ng nh quan s¸t c¸c ho¹t ®éng cña hÖ thèng
kiÓm so¸t néi bé. HÖ thèng kÕ to¸n hµng tån kho cã ®îc theo dâi tõng lo¹i
kh«ng, hµng tån kho cã ®îc ®¸nh dÊu theo mét d·y sè ®îc x©y dùng kh«ng.
SV: Lª Chung - KiÓm to¸n 43A
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
+ChÝnh s¸ch nh©n sù: KiÓm to¸n viªn tiÕn hµnh pháng vÊn vÒ chÝnh
s¸ch nh©n sù ®èi víi c«ngt¸c ghi chÐp, c«ng t¸c qu¶n lý hµng tån kho, thùc
hiÖn ®¸nh gi¸ ®iÒu tra vÒ tr×nh ®é nghiÖp vô, tÝnh trung thùc vµ t c¸ch cña thñ
kho, nh©n viªn thu mua, kÕ to¸n hµng tån kho còng nh xù ph©n ly tr¸ch
nhiÖm gi÷a c¸c bé phËn c¸ nh©n trong viÖc thu mua, h¹ch to¸n vµ b¶o qu¶n
hµng tån kho.
+ C«ng t¸c kÕ ho¹ch: KiÓm to¸n viªn cÇn kiÓm tra c¸c dù to¸n vÒ
nguyªn vËt liÖu, kÕ ho¹ch s¶n xuÊt do Doanh nghiÖp lËp ®Çu kú vµ ®èi chiÕu
víi kÕ ho¹ch s¶n xuÊt do Doanh nghiÖp lËp ®Çu kú vµ ®èi chiÕu víi kÕ ho¹ch
s¶n xuÊt, dù to¸n kú tríc còng nh t×nh h×nh thùc tÕ s¶n xuÊt kú tríc ®Ó kh¼ng
®Þnh tÝnh khoa häc vµ nghiªm tóc trong viÖc x©y dùng kÕ ho¹ch, dù to¸n vÒ
hµng tån kho cña Doanh nghiÖp.
- HÖ thèng kÕ to¸n hµng tån kho.
Bao gåm hÖ thån chøng tõ, hÖ thèng s« s¸ch, hÖ thèng tµi kho¶n kÕ
to¸n vµ hÖ thèng b¶ng tæng hîp, c©n ®èi kÕ to¸n. Trong ®ã qua tr×nh lËp vµ
lu©n chuyÓn chøng tõ ®ãng vai trß quan träng trong c«ng t¸c kiÓm so¸t néi
bé cña Doanh nghiÖp. §Ó t×m hiÓu vÒ hÖ thèng kÕ to¸n hµng tån kho cña d¬n
vÞ ®îc KiÓm to¸n, KiÓm to¸n viªn cÇn t×m hiÓu qua c¸c c©u hái sau:
. HÖ thèng kÕ to¸n hµng tån kho cã thÓ cã ®îc theo dâi chi tiÕt cho
tõng lo¹i hµng tån kho hay kh«ng.
. HÖ thèng sæ s¸ch kÕ to¸n cã ®îc ®èi chiÕu Ýt nhÊt mét lÇn víi kÕt qu¶
kiÓm kª hµng tån kho trong n¨m kh«ng.
. Sù kh¸c biÖt gi÷a sè thùc tÕ kiÓm kª víi sæ s¸ch khi ®îc ph¸t hiÖn cã
®îc gi¶i quyÕt kÞp thêi hay kh«ng.
Ngoµi ra kiÓm toan viªn cÇn kiÓm tra c¸c phiÕu yªu cÇu mua hµng, ®¬n
®Æt mua hµng, phiÕu yªu cÇu sö dông mua hµng ho¸, phiÕu vËn chuyÓn hµng,
phiÕu nhËp kho, phiÕu xuÊtkho vµ c¸c sæ s¸ch kÕ to¸n vÒ hµng tån kho vµ chi
phÝ.C¸c thñ tôc nµy sÏ gióp KiÓm to¸n viªn cã ®îc c¸c b»ng chøng ®Ó ®¸nh
gi¸ rñi ro kiÓm so¸t ®èi víi c¸c c¬ së dÉn liÖu vÒ hµng tån kho lµ nhá h¬n
møc cùc ®¹i.
- C¸c thñ tôc kiÓm so¸t.
KiÓm to¸n viªn t×m hiÓu thñ tôc kiÓm so¸t trong ®¬n vÞ cã dùa trªn ba
nguyªn t¾c c¬ b¶n: Ph©n c«ng ph©n nhiÖm, BÊt kiªm nhiÖm, Uû quyÒn phª
chuÈn.
SV: Lª Chung - KiÓm to¸n 43A
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
+ KiÓm to¸n viªn ph¶i kiÓm tra viªc ph©n chia tr¸ch nhiÖm trong viÖc
thùc hiÖn chøc n¨ng cña chu tr×nh, ai lµ ngêi thùc hiÖn chøc n¨ng ®ã.
+ Cã tån t¹i mét phßng thu mua hµng ®éc lËp chuyªn thùc hiÖn tr¸ch
nhiÖm mua tÊt c¶ nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô hµng ho¸ kh«ng.
+ Cã b¶o ®¶m sù phª duyÖt trong xuÊt dïng hµng tån kho kh«ng.
- KiÓm to¸n néi bé
KiÓm to¸n néi bé lµ bé phËn ®éc lËp ®îc thiÕt lËp trong ®¬n vÞ tiÕn
hµnh c«ng viÖc kiÓm tra vµ ®¸nh gia c¸c ho¹t ®éng phôc vô yªu cÇu qu¶n trÞ
néi bé ®¬n vÞ.
+ KiÓm to¸n viªn ph¶i t×m hiÓu xem kh¸ch hµng cã hay khong cã sù
tån t¹i cña bé phËn KiÓm to¸n néi bé vµ bé phËn KiÓm to¸n néi bé nµy thùc
tÕ cã ho¹t ®éng hay kh«ng, bé phËn KiÓm to¸n néi bé trùc thuéc ai, ph¹m vi
quyÒn h¹n cña nã nh thÕ nµo.
+ C¸c nh©n viªn trong bé phËn KiÓm to¸n néi bé cã ®¶m b¶o vÒ n¨ng
lùc chuyªn m«n còng nh phÈm chÊt ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp hay kh«ng.
+ Bé phËn nµy tiÕn hµnh kiÓm tra ®èi víi c¸c ho¹t ®éng liªn quan ®Õn
hµng tån kho nh thÕ nµo, nã cã ®¶m b¶o chøc n¨ng kiÓm tra ®¸nh gi¸ vµ
gi¸m s¸t thÝch hîp hiÖu qu¶ cña hÖ thèng kÕ to¸n vµ kiÓm so¸t néi bé víi
hµng tån kho hay kh«ng.
- Quy tr×nh ®¸nh gi¸ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé ®îc tiÕn hµnh qua c¸c
bíc sau.
+ Thu thËp hiÓu biÕt vÒ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé.
KiÓm to¸n viªn tiÕn hµnh kiÓm tra kho b·i, pháng vÊn nh÷ng ngêi trùc
tiÕp qu¶n lý kho b·i, pháng vÊn ban gi¸m ®èc, t×m hiÓu c¸c thñ tôc nhËp xuÊt
hµng, quy tr×nh s¶n xuÊt s¸n phÈm cña ®¬n vÞ, pháng vÊn nh©n viªn kÕ to¸n
vÒ ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n hµng tån kho, sæ s¸ch kÕ to¸n hµng tån kho bao
gåm c¶ sæ chi tiÕt, sæ tæng hîp, c¸c thñ tôc liªn quan ®Õn viÖc kiÓm tra vËt
chÊt hµng tån kho, pháng vÊn nh©n viªn tham gia kiÓm kª.
KiÓm to¸n viªn sö dông c¸c b¶ng c©u hái, b¶ng têng thuËt ®èi víi ho¹t
®éng kiÕm so¸t cña ®¬n vÞ kh¸ch hµng, KiÓm to¸n viªn sÏ thu thËp ®îc c¸c
b»ng chøng ®Ó da ra ®¸nh gi¸ rñi ro kiÓm so¸t ®èi víi c¬ së dÉn liÖu vÒ hµng
tån kho.
+ §¸nh gi¸ ban ®Çu vÒ rñi ro kiÓm so¸t.
SV: Lª Chung - KiÓm to¸n 43A
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
KiÓm to¸n viªn tiÕn hµnh c¸c c«ng viÖc sau:
. NhËn diÖn c¸c môc tiªu kiÓm so¸t
. NhËn diÖn c¸c qu¸ tr×nh kiÓm so¸t ®Æc thï
. NhËn diÖn vµ ®¸nh gi¸ nhîc ®iÓm cña HTKSNB
. §¸nh gi¸ rñi ro kiÓm so¸t
C¨n cø trªn b¶ng ®¸nh gi¸ hÖ HTKSNB KiÓm to¸n viªn sÏ tiÕn hµnh
thiÕt kÕ l¹i c¸c thö nghiÖm c¬ b¶n trªn c¸c sè d vµ c¸c nghiÖp vô trong phÇn
thùc hiÖn KiÓm to¸n.
B5: LËp kÕ ho¹ch KiÓm to¸n toµn diÖn va thiÕt kÕ ch ¬ng tr×nh KiÓm
to¸n
Sau khi cã nh÷ng hiÓu biÕt vÒ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé cña ®¬n vÞ
kh¸ch hµng ®· x¸c ®Þnh ®îc møc träng yÕu vµ rñi ro KiÓm to¸n viªn sÏ ®¸nh
gi¸ tæng thÓ ho¹t ®éng cña ®¬n vÞ , ph©n tÝch triÓn khai kÕ ho¹ch vµ so¹n th¶o
ch¬ng tr×nh KiÓm to¸n cho chui tr×nh. Trong thùc tiÔn KiÓm to¸n c¸c KiÓm
to¸n viªn thêng c¨n cø vµo c¸c rñi ro tiÒm tµng vµ c¸c rñi ro kiÓm so¸t ®Ó
thiÕt kÕ ch¬ng tr×nh KiÓm to¸n cho chu tr×nh.
Thùc chÊt cña viÖc so¹n th¶o ch¬ng tr×nh KiÓm to¸n lµ viÖc thiÕt kÕ c¸c
thö nghiÖm kiÓm so¸t vµ thö nghiªm c¬ b¶n víi bèn néi dung chÝnh lµ : X¸c
®Þnh thñ tôc KiÓm to¸n, quy m« chän mÉu, kho¶n môc ®îc chän vµ thêi gian
thùc hiÖn.
- ThiÕt kÕ c¸c thö nghiÖm tu©n thñ: Dïng ®Ó thu thËp b»ng chøng vµ
kh¶ n¨ng ng¨n chÆn c¸c sai ph¹m cña kiÓm so¸t néi bé thùc hiÖn th«ng qua
tr¾c nghiÖm ®¹t yªu cÇu lµ:
Tr¾c nghiÖm ®¹t yªu cÇu kh«ng ®Ó l¹i dÊu vÕt: KiÓm to¸n viªn cÇn
quan s¸t nh÷ng ngêi cã tr¸ch nhiÖm trong ®¬n vÞ vÒ c¸c biÖn ph¸p kiÓm so¸t
¸p dông cho c¸c nghiÖp vô trong chu tr×nh.
Tr¾c nghiÖm ®¹t yªu cÇu ®Ó l¹i dÊu vÕt: KiÓm to¸n viªn tiÕn hµnh kiÓm
tra chi tiÕt hÖ thèng chøng tõ, kiÓm tra ch÷ ký t¾t trªn c¸c ho¸ ®¬n mua
hµng, c¸c phiÕu chi…nh»m thu thËp b»ng chøng KiÓm to¸n vÒ ho¹t ®éng h÷u
hiÖu cña hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé víi chu tr×nh hµng tån kho.
- ThiÕt kÕ c¸c thö nghiÖm c¬ b¶n trong chu tr×nh hµng tån kho.
SV: Lª Chung - KiÓm to¸n 43A
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
C¨n cø vµo c¸c b»ng chøng thu thËp ®îc qua c¸c thö nghiÖm tu©n thñ
nh trªn, KTV ®¸nh gi¸ l¹i rñi ro kiÓm so¸t vµ sau ®ã thiÕt kÕ c¸c thö nghiÖm
c¬ b¶n cho chu tr×nh hµng tån kho th«ng qua c¸c lo¹i tr¾c nghiÖm chÝnh: Tr¾c
nghiÖm ®é v÷ng ch·i vµ tr¾c nghiÖm trùc tiÕp sè d.
Tr¾c nghiªm ®é v÷ng ch·i: KiÓm to¸n viªn xem xÐt c¸c ho¸ ®¬n chøng
tõ, phiÕu nhËp kho…®Ó kiÓm tra tÝnh hîp ph¸p vµ hîp lý cñac chóng xem cã
sù phª duyÖt kh«ng, gi¸ trÞ , sè lîng víi sè tiªn cã khíp nhau kh«ng. KiÓm
to¸n viªn còng ®èi chiÕu víi sæ chi tiÕt c¸c kho¶n ph¶i tr¶, nhËt ký vµ c¸c
chøng tõ liªn quan ë trªn ®Ó kiÓm tra tÝnh ®óng ®¾n cña c¸c con sè ghi sæ.
Tr¾c nghiÖm ph©n tÝch: KiÓm to¸n viªn thêng sö dông c¸c tr¾c nghiÖm
ph©n tÝch lµ:
So s¸nh sè hµng cña n¨m tríc víi n¨m nay hoÆc víi kÕ ho¹ch cung
øng.
So s¸nh c¸c tû suÊt víi nhau vµ víi c¸c n¨m tríc.
Tr¾c nghiÖm trùc tiÕp sè d: KiÓm to¸n viªn thêng tiÕn hµnh kiÓm kª
vËt chÊt hµng tån kho ®èi chiÕu víi c¸c sè liÖu trªn sæ s¸ch. Sè lîng tr¾c
nghiÖm trùc tiÕp sè d cÇn thùc hiÖn tuú thuéc vµo kÕt qu¶ tr¾c nghiÖm ®é
vòng ch·i vµ tr¾c nghiÖm ph©n tÝch.
2.2. Thùc hiÖn KiÓm to¸n chu tr×nh hµng tån kho
Lµ viÖc cô thÓ ho¸ ch¬ng tr×nh KiÓm to¸n ®· thiÕt kÕ trong qu¸ tr×nh
lËp kÕ ho¹ch KiÓm to¸n. §©y lµ qu¸ tr×nh sö dông c¸c ph¬ng ph¸p kü thuËt
cña KiÓm to¸n thÝch øng víi ®èi tîng KiÓm to¸n ®Ó thu thËp b»ng chøng
KiÓm to¸n mét c¸ch ®Çy ®ñ vµ tin cËy nh»m ®a ra nhòng ý kiÕn x¸c thùc vÒ
møc ®é trung thùc vµ hîp lý cña BCTC. Sö dông c¸c tr¾c nghiÖm vµo x¸c
minh c¸c th«ng tin tµi chÝnh, sù kÕt hîp gi÷a c¸c tr¾c nghiÖm phô thuéc vµo
kÕt qu¶ ®¸nh gi¸ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé, KiÓm to¸n viªn ph¶i xem xÐt
®¸nh gi¸ møc ®é tin cËy cña hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé ®Ó sö dông lo¹i vµ
quy moo tr¾c nghiÖm cho phï hîp víi c«ng c«ng viÖc. NÕu ®¸nh gi¸ ban ®Çu
vÒ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé lµ cã hiÖu lùc th× KiÓm to¸n viªn thùc hiÖn tr¾c
nghiÖm ®¹t yªu cÇu vµ thùc hiÖn Ýt h¬n tr¾c nghiÖm ®é v÷ng ch·i. NÕu hÖ
thèng kiÓm so¸t néi bé ®îc ®¸nh gi¸ lµ kh«ng cã hiÖu lùc th× KiÓm to¸n viªn
sÏ ¸p dông tr¾c nghiÖm ®é v÷ng ch·i víi quy m« lín . Quy m« tr¾c nghiÖm,
tr×nh tù sö dông vµ c¸ch kÕt hîp c¸c tr¾c nghiÖm phô thuéc vµo kinh nghiÖm
vµ kh¶ n¨ng ph¸n ®o¸n suy xÐt b¶n chÊt sai ph¹m cña KiÓm to¸n viªn.. Chu
SV: Lª Chung - KiÓm to¸n 43A
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
tr×nh hµng tån kho sö dông kÕt hîp c¶ ba lo¹i tr¾c nghiÖm v× ®©y lµ chu tr×nh
phøc t¹p vµ cã kh¶ n¨ng sai ph¹m cao.
Sè lîng nghiÖp vô ph¸t sinh trong chu tr×nh hang tån kho lµ rÊt lín vµ
KiÓm to¸n viªn kh«ng thÓ cø xem xÐt hÕt c¸c nghiÖp vô ®Î t×m ra sai ph¹m ®îc, mÆt kh¸c cho dï cã lµm ®iÒu nµy th× kh¶ n¨ng x¶y ra rñi ro KiÓm to¸n lµ
vÉn tån t¹i. Bëi vËy mét c«ng viÖc cÇn thiÕt ph¶i thùc hiÖn tríc lµ tiÕn hµnh
chän mÉu nghiÖp vô dùa vµo nh÷ng ph©n tÝch s¬ bé ban ®Çu ®Ó thùc hiªn c¸c
tr¾c nghiÖm mang tÝnh ®¹i diÖn cho tæng thÓ.
2.2.1. Qu¸ tr×nh kiÓm so¸t néi bé vµ thö nghiÖm kiÓm so¸t víi chu tr×nh.
- Víi nghiÖp vô mua hµng
+ Xem xÐt viÖc cö lý ®¬n ®Æt hµng cã ®îc thùc hiÖn ®óng theo quy
tr×nh kh«ng.
+ Xem xÐt ch÷ ký trªn ®¬n ®Æt mua hµng cã ®íc ký x¸c nhËn ®óng
tr¸ch nhiÖm cña ngêi chuyªn tr¸ch kh«ng.
+ Xem xÐt thñ tôc nhËn hµng cã thùc hiÖn ®óng kh«ng.
+ Xem xÐt sù ®éc lËp vµ bÊt kiªm nhiÖm gi÷a ngêi nhËn hµng, ngêi
kiÓm hµng vµ thñ kho, kÕ to¸n.
-Víi qu¸ tr×nh nhËp xuÊt kho.
+ KiÓm to¸n viªn xem xÐt vÒ thñ tôc nhËp xuÊt cã ®îc tiÕn hµnh ®óng
nguyªn t¾c vµ quy ®Þnh kh«ng.
+ Tæ chøc viÖcnhËn hµng cã ®óng tr×nh tù kh«ng
+ KiÓm tra qu¸ tr×nh hoµn thµnh c¸c thñ tôc xuÊt kho hµng, tõ viÖc lËp
c¸c phiÕu yªu cÇu vËt t cña bé phËn s¶n xuÊt, tiÕp nhËn c¸c ®¬n ®Æt hµng cña
kh¸ch hµng, viÖc phª chuÈn kÝ lÖnh xuÊt kho vµ lËp phiÕu xuÊt kho ®Õn thùc
hiÖn nghiÖp vô xuÊt k ho cña thñ kho.
+ViÖc theo dâi ghi sæ nhËt ký hµng vËn chuyÓn .
+ KiÓm tra viÖc thùc hiÖn kiÓm tra chÊt lîng hµng nhËp, xuÊt kho, quy
tr×nh lµm viÖc vµ x¸c nhËn chÊt lîng hµng nhËp kho cña bé.
+ Xem xÐt tÝnh ®éc lËp cña thñ kho víi ngêi giao nhËn hµng vµ c¸c kÕ
to¸n viªn phÇn hµng tån kho.
- §èi víi kiÓm so¸t s¶n xuÊt vµ chi phÝ s¶n xuÊt:
SV: Lª Chung - KiÓm to¸n 43A
- Xem thêm -