TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG HÀ
NỘI KHOA KẾ TOÁN – KIỂM TOÁN
____ ___________
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
ĐỀ TÀI:
KẾ TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ BÁN HÀNG TẠI CÔNG TY
TNHH MÁY XÂY DỰNG T&T
GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN: TH.S MAI THỊ KIM HOÀNG
HÀ NỘI - 2019
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các số liệu, kết quả nêu
trong luận văn là trung thực xuất phát từ tình hình thực tế của đơn vị thực tập.
Nếu có gì sai sót tôi xin chịu hoàn toàn trách nhiệm
Hà Nội, Ngày….tháng….năm.…
Tác giả luận văn
(Ký và ghi rõ họ tên)
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN........................................................................................................................................ i
MỤC LỤC.................................................................................................................................................. ii
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT....................................................................................................... iii
DANH MỤC CÁC HÌNH......................................................................................................................... iv
CHƯƠNG I: MỞ ĐẦU.............................................................................................................................. 1
1.1 Bối cảnh nghiên cứu............................................................................................................................. 1
1.1.1. Sự cần thiết nghiên cứu của đề tài.................................................................................................... 1
1.1.2. Cơ cấu tổ chức sản xuất, tổ chức bộ máy quản lý............................................................................ 2
1.1.3. Chức năng nhiệm vụ và sơ đồ tổ chức bộ máy quản lý.................................................................... 2
1.1.4. Nguồn lực của công ty....................................................................................................................... 4
1.2. Lý do lựa chọn đề tài nghiên cứu....................................................................................................... 5
1.2.1. Chuyên môn nghiệp vụ...................................................................................................................... 5
1.2.2. Bộ máy lãnh đạo................................................................................................................................ 5
1.2.3. Văn bản quy phạm pháp luật............................................................................................................ 5
1.3. Mục tiêu nghiên cứu............................................................................................................................ 6
1.4. Nhiệm vụ nghiên cứu........................................................................................................................... 6
1.5. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu...................................................................................................... 6
1.5.1. Đối tượng........................................................................................................................................... 6
1.5.2. Phạm vi nghiên cứu.......................................................................................................................... 6
1.6. Phương pháp nghiên cứu.................................................................................................................... 7
CHƯƠNG II: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA KẾ TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ BÁN
HÀNG TRONG DOANH NGHIỆP.......................................................................................................... 8
2.1 Sự cần thiết tổ chức kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng của doanh nghiệp...............8
2.1.1 Khái niệm, đặc điểm và vai trò của bán hàng và xác định kết quả bán hàng................................... 8
2.1.1.1 Khái niệm......................................................................................................................................... 8
2.1.1.2 Đặc điểm.......................................................................................................................................... 8
2.1.1.3 Vai trò của hoạt động bán hàng và xác định kết quả bán hàng..................................................... 9
2.1.2 Yêu cầu quản lý quá trình bán hàng và nhiệm vụ của công tác bán hàng và xác định kết quả bán
hàng .......................................................................................................................................................... 10
2.1.2.1 Yêu cầu quản lý quá trình bán hàng............................................................................................. 10
2.1.2.2 Vai trò, nhiệm vụ của kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng...................................... 11
2.2 Các nội dung cơ bản liên quan đến kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng tại doanh
nghiệp........................................................................................................................................................ 12
2.2.1 Phương thức bán hàng và hình thức thanh toán............................................................................ 12
2.2.2 Kế toán trị giá vốn hàng bán............................................................................................................. 15
2.2.3 Kế toán doanh thu bán hàng và các khoản giảm trừ doanh thu bán hàng.................................... 17
2.2.4 Kế toán chi phí quản lý kinh doanh................................................................................................... 29
2.2.5 Kế toán doanh thu và chi phí hoạt động tài chính............................................................................. 34
2.2.6. Kế toán thu nhập khác và chi phí khác............................................................................................. 35
2.2.7. Kế toán chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp................................................................................. 35
2.2.8 Kế toán xác định kết quả bán hàng.................................................................................................... 39
2.2.9 Tổ chức hệ thống sổ kế toán tổng hợp và chi tiết của quá trình bán hàng......................................... 42
CHƯƠNG III: THỰC TRẠNG TỔ CHỨC KẾ TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ
BÁN HÀNG TẠI CÔNG TY TNHH MÁY XÂY DỰNG T&T............................................................ 47
3.1. Phương pháp nghiên cứu được sử dụng............................................................................................... 47
3.2. Tổng quan về Công ty TNHH Máy Xây Dựng T&T........................................................................... 48
3.2.1 Thông tin chung về Công ty TNHH Máy Xây Dựng T&T.................................................................. 48
3.2.2 Đặc điểm tổ chức công tác kế toán của Công ty TNHH Máy Xây Dựng T&T................................... 49
3.3 Thực trạng kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng tại Công ty TNHH Máy Xây Dựng T&T.52
3.3.2 Các phương thức bán hàng và hình thức thanh toán ở công ty..................................................... 52
3.3.2.1. Các phương thức bán hàng.......................................................................................................... 52
3.3.2.2. Các hình thức thanh toán............................................................................................................ 53
3.3 Kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng tại công ty................................................................. 54
3.3.1. Giới thiệu phần mềm kế toán công ty đang áp dụng...................................................................... 54
3.3.2. Kế toán doanh thu bán hàng và các khoản giảm trừ doanh thu........................................................ 55
3.3.3 Kế toán giá vốn hàng bán.................................................................................................................. 57
3.3.4 Kế toán chi phí quản lý kinh doanh................................................................................................. 58
3.3.5 Kế toán chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp..................................................................................... 61
3.3.6 Kế toán xác định kết quả bán hàng.................................................................................................... 62
CHƯƠNG IV: PHÂN TÍCH, GIẢI THÍCH SỐ LIỆU, ĐÁNH GIÁ VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN
CÔNG TÁC KẾ TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ BÁN HÀNG TẠI CÔNG TY
TNHH MÁY XÂY DỰNG T&T.............................................................................................................. 63
4.1. Đánh giá về công tác kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng tại Công ty TNHH Máy
Xây Dựng T&T......................................................................................................................................... 63
4.1.1 Những ưu điểm.................................................................................................................................. 63
4.1.2 Những hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế.......................................................................... 65
4.2. Giải pháp cho các nguyên nhân hạn chế.............................................................................................. 67
4.2.1. Giải pháp về chính sách bán hàng.................................................................................................. 67
4.2.2. Giải pháp về hoàn thiện hệ thống tài khoản kế toán...................................................................... 68
4.2.3. Giải pháp về sổ kế toán.................................................................................................................... 69
4.3.4. Giải pháp hoàn thiện công tác luân chuyển chứng từ................................................................... 70
4.2.5. Giải pháp về thiết lập các khoản trích lập dự phòng nợ phải thu khó đòi..................................... 70
4.2.6. Giải pháp thiết lập các khoản trích lập dự phòng giảm giá hàng tồn kho..................................... 73
4.2.7. Giải pháp về phần mềm và hạch toán trên phần mềm kế toán...................................................... 74
CHƯƠNG V: KẾT LUẬN......................................................................................................................... 76
5.1 Tóm tắt khóa luận tốt nghiệp............................................................................................................ 76
5.2. Kết luận.............................................................................................................................................. 76
5.3. Kiến nghị............................................................................................................................................ 77
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................................................................. 79
DANH SÁCH PHỤ LỤC........................................................................................................................... 80
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾẾT TẮẾT
BCTC
Báo Cáo Tài Chính
BTC
Bộ Tài Chính
CP
Cổ Phần
DN
Doanh Nghiệp
KQKD
Kết Quả Kinh Doanh
TK
Tài Khoản
TNDN
Thu Nhập Doanh Nghiệp
TNHH
Trách Nhiệm Hữu Hạn
SXKD
Sản Xuất Kinh Doanh
DANH MỤC CÁC HÌNH
Sơ đồ 1.1. Tổ chức bộ máy quản lý của Công ty TNHH Máy Xây Dựng T&T................3
Sơ đồ 3.1. Sơ đồ bộ máy kế toán của Công ty TNHH Máy Xây Dựng T&T...................50
CHƯƠNG I: MỞ ĐẦU
1.1 Bối cảnh nghiên cứu
1.1.1. Sự cần thiết nghiên cứu của đề tài
Ngày nay nền kinh tế Việt Nam đang phát triển theo xu hướng hội nhập với nền kinh
tế khu vực và quốc tế, hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp ngày càng đa dạng, phong
phú và sôi động, đòi hỏi phải không ngừng hoàn thiện, đổi mới công tác kế toán để đáp
ứng nhu cầu phát triển. Để có thể quản lý hoạt động kinh doanh thì hạch toán kế toán
luôn gắn liền với hoạt động kinh tế tài chính, đảm nhận tổ chức thông tin, làm căn cứ để
đưa ra các quyết định kinh tế.
Hầu hết các doanh nghiệp dù sản xuất hay kinh doanh bất kỳ loại hàng hóa, dịch vụ
nào đều quan tâm đến kết quả của hoạt động đó. Kết quả hoạt động đó được thể hiện qua
chỉ tiêu lợi nhuận. Lợi nhuận là đòn bẩy kinh tế quan trọng có tác dụng khuyến khích chủ
doanh nghiệp mở rộng và phát triển ngành nghề sản xuất kinh doanh, nâng cao hiệu quả
lao động…. Tuy nhiên trong một nền kinh tế đang phát triển không tránh khỏi sự cạnh
tranh gay gắt và nhu cầu thường xuyên thay đổi của người tiêu dùng. Như vậy, chất
lượng thông tin, nhất là các thông tin kế toán đóng vai trò quan trọng giúp doanh nghiệp
đưa ra quyết định đúng đắn và kịp thời để tối đa hóa lợi nhuận. Quá trình ghi chép, tổng
hợp, nhập liệu, lưu trữ đó chính là hoạt động kế toán trong doanh nghiệp. Những thông
tin về kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng do kế toán cung cấp là một trong
những cơ sở quan trọng giúp các nhà quản lý và các đối tượng khác phân tích đánh giá để
lựa chọn phương án kinh doanh hiệu quả nhất
Do đó việc tổ chức và không ngừng hoàn thiện kế toán bán hàng và xác định kết quả
bán hàng là vấn đề quan trọng, góp phần thúc đẩy hoạt động kinh doanh. Để thấy tầm
quan trọng của hệ thống kế toán nói chung và kế toán xác định kết quả kinh doanh nói
riêng, em đã lựa chọn được đề tài cho khóa luận tốt nghiệp của mình là “Kế toán bán
hàng và xác định kết quả bán hàng tại Công ty TNHH Máy Xây Dựng T&T”
1
1.1.2. Cơ cấu tổ chức sản xuất, tổ chức bộ máy quản lý
Là một công ty chuyên buôn bán và cung cấp sản phẩm máy xây dựng như: Máy
trạm trộn bê tông, máy cắt uốn sắt, vận thăng nâng hàng, phễu đổ bê tông, máy xoa nền,
tời kéo, cẩu tháp….phân phối trên toàn quốc.
Hoạt động kinh doanh của công ty chuyên về hoạt động thương mại hay nói cách
khác là phụ trách mảng lưu thông trên thị trường với phương thức chủ yếu là bán buôn,
bán lẻ và làm đại lý phân phối các sản phẩm ngành máy xây dựng trên thị trường.
Khách hàng của công ty chủ yếu là các doanh nghiệp, đại lý, cửa hàng, nhà thầu xây
dựng, khách lẻ…
1.1.3. Chức năng nhiệm vụ và sơ đồ tổ chức bộ máy quản lý
Chức năng
Quản lý, sử dụng phần vốn góp của các cổ đông và các nguồn vốn khác nhằm thực
hiện mục tiêu, trách nhiệm và chiến lược kinh doanh của công ty.
Tổ chức bộ máy quản lý, hoàn thiện quy chế lương, và chỉ đạo các đơn vị kinh doanh
phù hợp với mục tiêu và nhiệm vụ của công ty. Phân chia và điều chỉnh nguồn lực để
đảm bảo hiệu quả kinh doanh.
Mở rộng phạm vi các hoạt động kinh doanh theo khả năng của công ty và nhu cầu thị
trường.
Tuyển dụng lao động theo yêu cầu hoạt động kinh doanh của công ty, áp dụng pháp
luật đối với lao động đúng quy định của pháp luật.
Nhiệm vụ
Lập chiến lược phát triển, kế hoạch kinh doanh phù hợp cho công ty, ký kết và tổ
chức thực hiện các loại hợp đồng với khách hàng và đối tác; phấn đấu trở thành công ty
uy tín và chất lượng.
Hoàn thành việc đăng ký kinh doanh và hoạt động kinh doanh với các lĩnh vực đã
đăng ký phù hợp với pháp luật, chịu trách nhiệm về kết quả kinh doanh của công ty.
Thực hiện đầy đủ nghĩa vụ đối với người lao động đúng quy định của pháp luật.
Sơ đồ tổ chức bộ máy quản lý
Bộ máy quản lý của công ty được tổ chức chặt chẽ, các nhiệm vụ quản lý được phân
chia cho các bộ phận theo mô hình chức năng phù hợp với đặc điểm hoạt động kinh
doanh của công ty, giúp quản lý kiểm soát chặt chẽ hoạt động của cán bộ nhân viên, công
tác quản lý cũng như công tác báo cáo kết quả kinh doanh.
Giám đốc: Là người điều hành toàn bộ các hoạt động của công ty và chịu trách
nhiệm về việc thực hiện các quyền nghĩa vụ được giao ghi trong điều lệ công ty.
Phòng hành chính: Tham mưu cho Giám đốc về việc sắp xếp bộ máy, cải tiến tổ
chức, quản lý hoạt động, các công việc hành chính, đào tạo, tuyển dụng nhân sự,…
Sơ đồ 1.1: Tổ chức bộ máy quản lý của Công ty TNHH Máy Xây Dựng T&T
(Nguồn: Phòng hành chính)
Phòng kế toán: Tổ chức triển khai công tác tài chính, hạch toán kinh tế, lập báo cáo
sổ sách kế toán, tính toán lỗ lãi đồng thời theo dõi và kiểm soát công viêc
đảm bảo thực
hiện theo đúng chính sách của công ty.
Phòng kinh doanh: Lập kế hoạch, phân tích đánh giá kết quả doanh thu thực hiện của
công ty trong từng giai đoạn. Lập báo cáo bán hàng, công nợ hàng tháng; tham mưu cho
lãnh đạo về lĩnh vực tổ chức quản lý kinh doanh hàng ngày.
Phòng kỹ thuật: Phụ trách về việc lắp đặt, vận hành máy móc cho các công trình.
Thực hiện dịch vụ bảo hành sau bán và tư vấn thông số kỹ thuật các loại máy móc cho
khách hàng có nhu cầu.
1.1.4. Nguồn lực của công ty
Tài sản
Vốn kinh doanh của công ty tăng từ năm 2016 đến 2018 (10,78 tỷ lên đến 13,89 tỷ)
do công ty trong thời gian này thực hiện các kế hoạch mở rộng hoạt động sản xuất kinh
doanh và mua sắm tài sản cố định, đầu tư vào công nghệ để phát triển sản phẩm cũng như
xây dựng mạng lưới phân phối trên thị trường miền Bắc. Tuy nhiên vốn đi vay của công
ty chiếm tỷ lệ khá cao (60%) điều đó cho thấy khả năng tự chủ về tài chính thấp, việc mở
rộng hoạt động kinh doanh của công ty phụ thuộc phần lớn vào hình thức huy động vốn
bằng vay nợ. Về lâu dài sẽ không đem lại hiệu quả kinh doanh cho doanh nghiệp và tiềm
ẩn nhiều rủi ro từ vay nợ tín dụng.
Nguồn nhân lực
Nhân lực là nhân tố chính quyết định tới sự thành công hay thất bại của doanh
nghiệp. Hiểu được điều đó, Công ty T&T luôn cố gắng xây dựng và duy trì đội ngũ nhân
viên: Chất lượng, năng động, nhiệt tình…Nguồn nhân lực cũng là mối quan tâm hàng
đầu của doanh nghiệp, công ty luôn chú trọng tới việc huấn luyện, đào tạo để nâng cao
năng lực cạnh tranh của công ty thông qua chất lượng nguồn lực.
Hiện nay, Công ty T&T đang sử dụng nguồn nhân lực chất lượng cao có trình độ từ
cao đẳng trở lên, trong đó trình độ đại học và sau đại học chiếm đến hơn 85% và có xu
hướng tăng dần qua các năm. Công ty cũng ưu tiên sử dụng lao động trẻ để đảm bảo nhân
lực có khả năng thích ứng nhanh với những biến động của môi trường kinh doanh và
thuận lợi trong quá trình đào tạo, phát triển. Điều này được thể hiện cụ thể qua cơ cấu lao
động của công ty, nhân sự ở độ tuổi từ 20 - 40 tuổi, chiếm đến hơn 90%. Các khóa
nghiệp vụ, đào tạo chuyên sâu thường xuyên được tổ chức hàng năm để nâng cao năng
lực đội
ngũ cán bộ, nhân viên…Điều đó cho thấy, ban lãnh đạo công ty rất chú trọng đến việc
đầu tư, phát triển nguồn nhân lực chất lượng để trở thành yếu tố tiền đề cho việc phát
triển và nâng cao năng lực cạnh tranh của công ty.
1.2. Lý do lựa chọn đề tài nghiên cứu
1.2.1. Chuyên môn nghiệp vụ
Công ty TNHH Máy Xây Dựng T&T chuyên hoạt động trong lĩnh vực thương mại,
phân phối các sản phẩm về máy xây dựng. Trong đó: Kế toán bán hàng và xác định kết
quả bán hàng là phần hành đặc biệt được ban lãnh đạo đề cao và quan tâm trong công tác
kế toán vì nó liên quan đến hạch toán doanh thu và xác định kết quả bán hàng, hiệu quả
hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
1.2.2. Bộ máy lãnh đạo
Bộ máy lãnh đạo của công ty được tổ chức chặt chẽ, phân công quản lý từng bộ phận
theo mô hình chức năng bao gồm: Giám đốc, Trưởng phòng kinh doanh, trưởng phòng kỹ
thuật, Kế toán trưởng, Trưởng phòng hành chính, Giám sát kho… giúp công ty kiểm soát
chặt chẽ hoạt động của cán bộ nhân viên.
1.2.3. Văn bản quy phạm pháp luật
Hiện nay, Công ty TNHH Máy Xây Dựng T&T đang áp dụng thực hiện hạch toán
kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng theo Thông tư 133/2016/TT – BTC ngày
26 tháng 08 năm 2016 của Bộ Tài Chính về việc ban hành chế độ kế toán doanh nghiệp
nhỏ và vừa đồng thời vận dụng nghiêm túc chuẩn mực kế toán Việt Nam: VAS 01 Chuẩn mực chung, VAS 02 – Hàng tồn klho; VAS 14 – Doanh thu và thu nhập khác và
VAS 17 – Thuế thu nhập doanh nghiệp.
1.3. Mục tiêu nghiên cứu
Mục tiêu tổng thể: Hệ thống hóa những lý luận cơ bản về việc vận dụng các chuẩn
mực kế toán, chế độ kế toán hiện hành làm cơ sở cho việc nghiên cứu thực trạng kế toán
bán hàng và xác định kết quả bán hàng tại Công ty TNHH Máy Xây Dựng T&T.
Mục tiêu cụ thể: Trong quá trình thực tập tại Công ty TNHH Máy Xây Dựng T&T,
tác giả muốn nghiên cứu công tác kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng tại
doanh nghiệp. Cụ thể:
+ Khảo sát thực trạng công tác kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng tại
Công ty TNHH Máy Xây Dựng T&T.
+ Đánh giá thực trạng công tác kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng tại
Công ty TNHH Máy Xây Dựng T&T.
+ Đề xuất giải pháp nhằm góp phần hoàn thiện công tác kế toán bán hàng và xác định
kết quả bán hàng tại Công ty TNHH Máy Xây Dựng T&T.
1.4. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Hệ thống hóa cơ sở lý luận.
- Phân tích số liệu, đánh giá những thành tựu nghiên cứu, đưa ra những giải pháp và
ý kiến của các chuyên gia.
1.5. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
1.5.1. Đối tượng
Kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng tại Công ty TNHH Máy Xây Dựng
T&T.
1.5.2. Phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi về thời gian: Tiến hành nghiên cứu kế toán bán hàng và xác định kết quả
bán hàng của Công ty TNHH Máy Xây Dựng T&T trong 3 năm gần đây 2016 – 2018.
- Phạm vi về không gian: Công ty TNHH Máy Xây Dựng T&T tại Số 22 ngách 1,
ngõ 111 đường Nguyễn Xiển, Phường Hạ Đình, Quận Thanh Xuân, Hà Nội.
- Phạm vi về nội dung: Tập trung nghiên cứu về kế toán bán hàng và xác định kết quả
bán hàng, thực trạng và các giải pháp hoàn thiện kế toán bán hàng và xác định kết quả
bán hàng của Công ty TNHH Máy Xây Dựng T&T.
1.6. Phương pháp nghiên cứu
Các phương pháp nghiên cứu được tác giả sử dụng trong khóa luận là: Phương pháp
quan sát, phương pháp phỏng vấn, phương pháp nghiên cứu tài liệu, phương pháp so sánh
và phương pháp tổng hợp.
CHƯƠNG II: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA KẾ TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC ĐỊNH
KẾT QUẢ BÁN HÀNG TRONG DOANH NGHIỆP
2.1 Sự cần thiết tổ chức kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng của doanh
nghiệp
2.1.1 Khái niệm, đặc điểm và vai trò của bán hàng và xác định kết quả bán hàng
2.1.1.1 Khái niệm
Khái niệm Bán hàng:
Bán hàng là khâu cuối cùng của hoạt động kinh doanh trong các doanh nghiệp. Đây
là quá trình chuyển giao quyền sở hữu hàng hóa. Người mua và doanh nghiệp thu tiền về
hoặc được quyền thu tiền.
Xét về góc độ kinh tế: Bán hàng là quá trình hàng hóa của DN được chuyển từ trạng
thái vật chất (hàng hóa) sang hình thái tiền tệ (tiền).
Khái niệm Kết quả bán hàng:
Kết quả bán hàng là số lãi (hay lỗ) từ hoạt động bán hàng được tính bằng số chênh
lệch giữa doanh thu thuần về bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ, doanh thu thuần về bất
động sản đầu tư với trị giá vốn của hàng hóa, chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh
nghiệp…và kết quả đầu tư tài chính là số lãi hay lỗ từ hoạt động đầu tư tài chính ngắn
hạn hay dài hạn mà DN tiến hành trong kỳ.
2.1.1.2 Đặc điểm
Quá trình bán hàng ở các doanh nghiệp nói chung và doanh nghiệp thương mại nói
riêng có những đặc điểm chính sau đây:
Có sự trao đổi thỏa thuận giữa người mua với người bán, người bán đồng ý bán,
người mua đồng ý mua, họ trả tiền hoặc chấp nhận trả tiền.
Có sự thay đổi quyền sở hữu về hàng hóa: người bán mất quyền sở hữu, người mua
có quyền sở hữu về hàng hóa đã mua. Trong quá trình tiêu thụ hàng hóa, các doanh
nghiệp cung cấp cho khách hàng một khối lượng hàng hóa và nhận lại của khách hàng
một khoản gọi là Doanh thu bán hàng. Số doanh thu này là cơ sở để doanh nghiệp xác
định kết quả kinh doanh của mình.
Đặc điểm Kết quả bán hàng
Trong quá trình bán hàng, DN phải chi ra những khoản tiền phục vụ cho việc bán
hàng gọi là chi phí bán hàng. Tiền hàng thu được tính theo giá bán chưa có thuế GTGT
gọi là Doanh thu bán hàng (gồm doanh thu bán hàng ra bên ngoài và doanh thu bán hàng
nội bộ). Ngoài doanh thu bán hàng, trong doanh nghiệp còn có khoản thu nhập của các
hoạt động tài chính, hoạt động bất thường gọi là doanh thu hoạt động tài chính và doanh
thu hoạt động bất thường.
Trong điều kiện kinh tế hiện nay, để đẩy mạnh bán ra, thu hồi nhanh chóng tiền hàng,
DN cần có chế độ khuyến khích đối với khách hàng. Nếu khách hàng mua với khối lượng
hàng hóa lớn sẽ được doanh nghiệp giảm giá, nếu khách hàng thanh toán sớm tiền hàng
sẽ được chiết khấu, còn nếu hàng hóa của doanh nghiệp kém chất lượng thì khách hàng
có thể không chấp nhận thanh toán hoặc yêu cầu doanh nghiệp giảm giá. Các khoản tiền
trên sẽ được ghi vào chi phí hoạt động tài chính hoặc giảm trừ trong doanh thu bán hàng
ghi trên hóa đơn.
Trong quá trình hoạt động, DN phải tính được kết quả kinh doanh trên cơ sở so sánh
giữa doanh thu và chi phí của các hoạt động.
2.1.1.3 Vai trò của hoạt động bán hàng và xác định kết quả bán hàng
Bán hàng và xác định kết quả bán hàng có vai trò vô cùng quan trọng không chỉ đối
với doanh nghiệp mà còn đối với toàn bộ nền kinh tế quốc dân. Đối với bản thân doanh
nghiệp, có bán được hàng thì mới có thu nhập để bù đắp những chi phí bỏ ra, có điều kiện
để mở rộng hoạt động kinh doanh, nâng cao đời sống của người lao động, tạo ra nguồn
tích lũy cho nền kinh tế quốc dân. Việc xác định chính xác kết quả bán hàng là cơ sở xác
định chính xác hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp đối với nhà nước thông qua việc
nộp thuế, phí, lệ phí vào ngân sách nhà nước, xác định cơ cấu chi phí hợp lý và sử dụng
có hiệu quả cao số lợi nhuận thu được, giải quyết hài hóa giữa các lợi ích kinh tế, Nhà
nước, tập thể và các cá nhân người lao động.
2.1.2 Yêu cầu quản lý quá trình bán hàng và nhiệm vụ của công tác bán hàng và xác
định kết quả bán hàng
2.1.2.1 Yêu cầu quản lý quá trình bán hàng
Quản lý quá trình bán hàng và kết quả của quá trình bán hàng là 1 yêu cầu thực tế, nó
xuất phát từ mục tiêu của doanh nghiệp. Nếu doanh nghiệp quản lý tốt khâu bán sản
phẩm, hàng hóa thì mới đảm bảo được chỉ tiêu hoàn thành kế hoạch tiêu thụ và đánh giá
chính xác hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp đó. Do vậy vấn đề đặt ra cho
mỗi doanh nghiệp là:
- Quản lý kế hoạch và tình hình thực hiện kế hoạch tiêu thụ đối với từng thời kỳ,
từng khách hàng, từng họa động kinh tế
- Quản lý chất lượng cải tiến mẫu mã và xây dựng thương hiệu sản phẩm là mục tiêu
cho sự phát triển bền vững của doanh nghiệp.
- Quản lý theo dõi từng phương thức bán hàng, từng khách hàng, tình hình thanh toán
của khách hàng, yêu cầu thanh toán đúng hình thức, đúng hạn để tránh hiện tượng mất
mát, thất thoát, ứ đọng vốn. Doanh nghiệp phải lựa chọn hình thức tiêu thụ sản phẩm đối
với từng đơn vị, từng thị trường, từng khách hàng nhằm thúc đẩy nhanh quá trình tiêu thụ
đồng thời phải tiến hành thăm dò, nghiên cứu thị trường, mở rộng quan hệ buôn bán
trong và ngoài nước.
- Quản lý chặt chẽ vồn của thành phẩm đem tiêu thụ, giám sát chặt chẽ các khoản chi
phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp, kiểm tra tính hợp pháp, hợp lý của các số
liệu, đồng thời phân bổ cho hàng tiêu thụ, đảm bảo cho việc xác định tiêu thụ được chính
xác, hợp lý.
- Đối với việc hạch toán tiêu thụ phải tổ chức chặt chẽ, khoa học đảm bảo việc xác
định kết quả cuối cùng của quá trình tiêu thụ, phản ánh và giám đốc tình hình thực hiện
nghĩa vụ đối với Nhà nước đầy đủ kịp thời.
2.1.2.2 Vai trò, nhiệm vụ của kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng
Vai trò:
Nhìn trên phạm vi doanh nghiệp tiêu thụ thành phẩm, bán hàng là nhân tố quyết định
đến sự thành công hay thất bại của doanh nghiệp. Tiêu thụ thể hiện sức cạnh tranh và uy
tín của doanh nghiệp trên thị trường. Nó là cơ sở để đánh giá trình độ tổ chức quản lý
hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Mặt khác nó cũng gián tiếp phản ánh
trình độ tổ chức các khâu cung ứng, sản xuất cũng như công tác dự trữ. Bảo quản thành
phẩm.
Trên phạm vi toàn bộ nền kinh tế, bán hàng có một vai trò đặc biệt, nó vừa là điều
kiện để tiến hành tái sản xuất xã hội, vừa là cầu nối giữa nhà sản xuất với người tiêu
dùng, phản ánh sự gặp nhau giữa cung và cầu về hàng hóa, qua đó định hướng cho sản
xuất, tiêu dùng và khả năng thanh toán.
Với một doanh nghiệp tăng nhanh quá trình bán hàng, cung cấp dịch vụ tức là tăng
vòng quay của vốn, tiết kiệm vốn và trục tiếp làm tăng lợi nhuận của doanh nghiệp. Từ
đó sẽ nâng cao đời sống, thu thập cho cán bộ công nhân viên trong doanh nghiệp và thực
hiện đầy đủ nghĩa vụ với Nhà nước.
Trong doanh nghiệp kế toán là công cụ quan trọng để quán lý sản xuất và tiêu thụ,
thông qua số liệu của kế toán nói chung, kế toán bán hàng và kết quả bán hàng nói riêng
giúp cho doanh nghiệp và cấp có thẩm quyền đánh giá được mức độ hoàn thành của
doanh nghiệp về sản xuất, giá thành, tiêu thụ và lợi nhuận.
Nhiệm vụ:
Tổ chức theo dõi, phản ánh chính xác, đầy đủ, kịp thời, giám sát chặt chẽ tình hình
hiện có và sự biến động của từng loại sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ.
Phản ánh và ghi chép đầy đủ, kịp thời, chính xác các khoản doanh thu, các khoản
giảm trừ doanh thu và chi phí của từng hoạt động trong doanh nghiệp.
Phản ánh và tính toán chính xác kết quả của từng hoạt động, giám sát tình hình thực
hiện nghĩa vụ đối với nhà nước.
Cung cấp thông tin kế toán phục vụ cho việc lập BCTC và định kỳ phân tích hoạt
động kinh tế liên quan đến qusa trình bán hàng, cung cấp dịch vụ, xác định và phân phối
kết quả. Nhiệm vụ kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh phải luôn
gắn liền với nhau.
2.2 Các nội dung cơ bản liên quan đến kế toán bán hàng và xác định kết quả bán
hàng tại doanh nghiệp
2.2.1 Phương thức bán hàng và hình thức thanh toán
2.2.1.1 Các phương thức bán hàng trong doanh nghiệp
Để đẩy nhanh quá trình tiêu thụ hàng hóa doanh nghiệp phải đa dạng hóa các phương
thức bán hàng để phù hợp với từng đối tượng khách hàng. Có hai phương thức bán hàng
chính là Bán buôn và bán lẻ. Cụ thể:
Bán buôn là hoạt động bán hàng hóa cho thương nhân, tổ chức khác; không bao
gồm hoạt động bán hàng trực tiếp cho người tiêu dùng. Như vậy, đặc điểm của bán buôn
là hàng hóa vẫn còn nằm trong khâu lưu thông, chưa đi vào lĩnh vực tiêu dùng do vậy giá
trị và giá trị sử dụng của hàng hóa chưa được thực hiện. Hàng bán buôn thường được bán
theo lô hoặc bán với số lượng lớn. Giá bán biến động tùy thuộc vào số lượng hàng bán
và phương thức thanh toán. Căn cứ vào địa điểm nhận và giao hàng, bán buôn được chia
thành hai hình thức:
+ Bán buôn qua kho: Là phương thức bán buôn hàng hóa mà hàng được bán từ kho
của doanh nghiệp. Có hai hình thức:
Bán buôn qua kho theo hình thức giao hàng trực tiếp (bán hàng tại kho): Bên mua
đề cử đại diện đến kho của người bán để nhận hàng. Bên bán xuất kho hàng hóa, giao
trực tiếp cho đại diện bên mua. Sau khi đại diện bên mua nhận đủ hàng, đã thanh toán
tiền hoặc chấp nhận thanh toán, hàng hoá được xác định là tiêu thụ.
- Xem thêm -