Lêi më ®Çu
Lao ®éng cã vai trß c¬ b¶n trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh v× vËy c¸c
chÕ ®é chÝnh s¸ch cña nhµ níc lu«n b¶o vÖ quyÒn lîi cña ngêi lao ®éng, cô thÓ
dîc biÓu hiÖn b»ng LuËt Lao §éng, c¸c chÕ ®é tiÒn l¬ng, chÕ ®é b¶o hiÓm,
b¶o hiÓm y tÕ, kinh phÝ c«ng ®oµn. Do ®ã, nÕu xÐt vÒ mÆt quan träng th× lao
®éng cña con ngêi lµ yÕu tè ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh nhÊt, qua ®ã ph¶i kÓ dÕn 3
yÕu tè c¬ b¶n cña lao ®éng con ngêi ®ã lµ : lao ®éng cña con ngêi, ®èi tîng
lao ®éng vµ t liÖu lao ®éng. Kh«ng cã sù t¸c ®éng cña con ngêi vµo t liÖu s¶n
xuÊt th× t liÖu s¶n xuÊt kh«ng thÓ ph¸t huy ®îc søc m¹nh phôc vô cho viÖc s¶n
xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp.
§èi víi ngêi lao ®éng søc lao ®éng mµ hä bá ra lµ ®Ó ®¹t ®îc lîi Ých cô thÓ
®ã lµ tiÒn c«ng ( gäi lµ tiÒn l¬ng ) mµ ngêi sö dông lao ®éng ph¶i tÝnh vµ tr¶
cho ngêi lao ®éng ®Ó bï ®¾p phÝ vÒ søc mµ ngêi lao ®éng bá ra.V× vËy, viÖc
nghiªn cøu qu¸ tr×nh ph©n tÝch h¹ch to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng ( b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ, kinh phÝ c«ng ®oµn ) rÊt ®¬c ngêi lao
®éng quan t©m. Tríc hÕt hä muèn biÕt l¬ng chÝnh ®¬c thùc hiÖn bao nhiªu, hä
®îc hëng bao nhiªu cho b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ, kinh phÝ c«ng ®oµn.
Sau ®ã lµ viÖc hiÓu biÕt vÒ l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng sÏ gióp hä ®èi
chiÕu víi chÝnh s¸ch Nhµ níc quy ®Þnh vÒ c¸c kho¶n nµy, qua ®ã biÕt ®îc ngêi
sö dông lao ®éng ®· trÝch ®óng, ®ñ cho hä quyÒn lîi hay cha. Do ®ã, tiÒn l¬ng
cã vai trß rÊt quan träng ®èi víi ngêi lao ®éng qua ®ã sÏ phÇn nµo cã vao trß
lµ ®ßn bÈy kinh tÕ t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn ngêi lao ®éng vµ b¶n th©n doanh
nghiÖp sö dông lao ®éng ®ã.
Con ®èi víi doanh nghiÖp ,viÖc nghiªn cøu t×m hiÓu s©u vÒ qua tr×nh
h¹ch to¸n l¬ng t¹i doanh nghiÖp gióp c¸n bé qu¶n lý hoµn thiÖn l¹i cho ®óng,
®ñ, phï hîp víi chÝnh s¸ch Nhµ níc, ®ång thêi qua ®ã c¸n bé c«ng nh©n viªn
cña doanh nghiÖp ®îc quan t©m ®¶m b¶o vÒ quyÒn lîi sÏ yªn t©m h¨ng h¸i
h¬n trong lao ®éng s¶n xuÊt. Hoµn thµnh h¹ch to¸n l¬ng cßn gióp doanh
nghiªp ph©n bæ chÝnh x¸c chi phÝ s¶n phÈm nhê gi¸ c¶ hîp lý. Mèi quan hÖ
gi÷a chÊt lîng lao ®éng vµ kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh ®îc thÓ hiÖn chÝnh x¸c
trong h¹ch to¸n còng gióp nhiÒu cho bé m¸y qu¶n lý cña doanh nghiÖp trong
viÖc ®a ra quyÕt ®Þnh chiÕn lîc ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ cña s¶n xuÊt kinh doanh.
XuÊt ph¸t tõ tÇm quan träng cña ngêi lao ®éng tiÒn l¬ng, trong thêi gian
thùc tËp t¹i C«ng ty ThiÕt BÞ Ngµnh Níc Vµ X©y Dùng Hµ Néi, nhê sù gióp
®ì cña phßng kÕ to¸n vµ sù híng dÉn cña c« gi¸o bé m«n, em ®· ®i s©u t×m
1
hiÓu chuyªn ®Ò “KÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng t¹i C«ng Ty
ThiÕt BÞ Ngµnh Níc Vµ X©y Dùng Hµ Néi” .
Néi Dung Cña Chuyªn §Ò Gåm 3 Ch¬ng
Ch¬ng I: C¸c vÊn ®Ò chung vÒ tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n
trÝch theo l¬ng
Ch¬ng II: Thùc tÕ c«ng t¸c kÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch
theo l¬ng t¹i C«ng Ty ThiÕt BÞ Ngµnh Níc Vµ X©y Dùng Hµ Néi.
Ch¬ng III: NhËn xÐt vµ kiÕn nghÞ c«ng t¸c kÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ
c¸c Kho¶n trÝch theo l¬ng.
2
CH¦¥NG I:
C¸C VÊN §Ò CHUNG VÒ TIÒN L¦¥NG Vµ C¸C
KHO¶N TRÝCH THEO L¦¥NG
I.vai trß lao ®éng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh
doanh.
1.kh¸i niÖm.
Lao ®éng lµ sù hao phÝ cã môc ®Ých thÓ lùc vµ trÝ lùc cña ngêi nh»m
t¸c ®éng vµo c¸c vËt tù nhiªn ®Ó t¹o thµnh vËt phÈm ®¸p øng nhu cÇu cña con
ngêi hoÆc thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng kinh doanh.
2.Vai trß cña lao ®éng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh.
Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt lµ qu¸ tr×nh kÕt hîp ®ång thêi còng lµ qu¸ t×nh tiªu
hao c¸c yÕu tè c¬ b¶n: lao ®éng , ®èi tîng lao ®éng, vµ t liÖu lao ®éng, trong
®ã lao ®éng víi t c¸ch ho¹t ®éng ch©n tay vµ trÝ ãc cña con ngêi sö dông c¸c t
liÖu lao ®éng nh»m t¸c ®éng , biÕn ®æi c¸c ®èi tîng lao ®éng thµnh c¸c vËt
phÈm cã Ých phôc vô cho nhu cÇu sinh ho¹t cña con ngêi.
II.PH¢N LO¹I LAO §éng trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh
doanh
Do lao ®éng trong doanh nghiÖp cã nhiÒu lo¹i kh¸c nhau, ®Ó thuËn lîi
cho viÖc qu¶n lý vµ h¹ch to¸n cÇn thiÕt ph¶i ph©n lo¹i lao ®éng. Ph©n lo¹i lao
®éng lµ viªc s¾p xÕp lao ®éng vµo c¸c nhãm kh¸c nhau theo nh÷ng ®Æc trng
nhÊt ®Þnh, lao ®éng ®îc chia theo c¸c tiªu thøc sau:
1. Ph©n lo¹i lao ®éng theo thêi gian lao ®éng.
Toµn bé lao ®éng trong doanh nghiÖp ®îc chia thµnh c¸c lo¹i sau:
1.1 Lao ®éng thêng xuyªn trong danh s¸ch :
Lao ®éng thêng xuyªn trong danh s¸ch lµ lùc lîng lao ®éng do doanh
nghiÖp trùc tiÕp qu¶n lý vµ chi tr¶ tiÒn l¬ng gåm: c«ng nh©n viªn s¶n xuÊt
kinh doanh c¬ b¶n vµ c«ng nh©n viªn thuéc c¸c ho¹t ®éng kh¸c ( gåm c¶ sè
hîp ®ång dµi h¹n vµ ng¾n h¹n )
1.2 Lao ®éng t¹m thêi ngoµi danh s¸ch
Lµ lùc lîng lao ®éng lµm viÖc t¹i c¸c doanh nghiÖp do c¸c ngµnh kh¸c
chi tr¶ l¬ng nh c¸n bé chuyªn tr¸c toµn thÓ , häc sinh, sinh viªn thùc tËp…
2.Lao ®éng theo quan hÖ víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt.
2.1 Lao ®éng trùc tiÕp s¶n xuÊt.
Lµ nh÷ng ngêi trùc tiÕp tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh t¹o
ra s¶n phÈm hay trùc tiÕp thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc nhiÖm vô nhÊt ®Þnh. Trong
ho¹t ®éng trùc tiÕp ®îc ph©n lo¹i nhu sau:
3
2.1.1.Theo ngêiéi dung c«ng viÖc ma ngêi lao ®éng thùc hiÖn th× lao
®éng trùc tiÕp ®îc chia thµnh: lao ®éng s¶n xuÊt kinh doanh chÝnh, lao ®éng
s¶n xuÊt kinh doanh phô trî, lao ®éng phô trî kh¸c.
2.1.2.Theo n¨ng lùc vµ tr×nh ®é chuyªn m«n trùc tiÕp ®îc chia thµnh c¸c
lo¹i sau: lao ®éng cã tay nghÒ cao, lao ®éng cã tay nghÒ trung b×nh, lao ®éng
phæ th«ng.
2.2 Lao ®éng gi¸n tiÕp s¶n xuÊt .
Lµ bé phËn lao ®éng tham gia mét c¸ch gi¸n tiÕp vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt
kinh doanh cña doanh nghiÖp , lao ®éng gi¸n tiÕp gåm: Nh÷ng ngêi chØ ®¹o,
phôc cô vµ qu¶n lý kinh doanh trong doanh nghiÖp , lao ®éng gi¸n tiÕp ®îc
ph©n lo¹i nhu sau:
2.2.1 Theo néi dung c«ng viÖc vµ nghÒ nghiÖp chuyªn m«n lo¹i lao ®éng
nµy ®îc ph©n chia thµnh: nh©n viªn kü thuËt, nh©n viªn qu¶n lý kinh tÕ, nh©n
viªn qu¶n lý hµnh chÝnh.
2.2.2 Theo n¨ng lùc vµ tr×nh ®é chuyªn m«n lao ®éng gi¸n tiÕp ®îc chia
nhu sau: chuyªn viªn chÝnh, chuyªn viªn, c¸n sù nh©n viªn
3.Ph©n lo¹i lao ®éng theo chøc n¨ng cña lao ®éng trong qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt kinh doanh
3.1 Lao ®éng thùc hiÖn chøc n¨ng s¶n xuÊt, chÕ biÕn: bao gåm nh÷ng lao
®éng tham gia trùc tiÕp ho¨c gi¸n tiÕp vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt chÕ t¹o s¶n phÈm
hay thùc hiÖn c¸c lao vô, dÞch vô nh: c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt, nh©n viªn
ph©n xëng …
3.2.Lao ®éng thùc hiÖn chøc n¨ng b¸n hµng: lµ nh÷ng lao ®éng tham gia
ho¹t ®éng tiªu thô s¶n phÈm, hµng ho¸, lao dÞch, dÞch vô nh: nh©n viªn b¸n
hµng, tiÕp thÞ, nghiªn cøu thÞ trêng…
3.3.Lao ®éng thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý: lµ nh÷ng lao ®éng tham gia
ho¹t ®éng qu¶n lý kinh doanh vµ qu¶n lý hµnh chÝnh nh: c¸c nh©n viªn qu¶n
lý kinh tÕ, nh©n viªn qu¶n lý hµnh chÝnh .
C¸ch ph©n lo¹i nµy cã t¸c dông gióp cho viÑc tËp hîp chi phÝ lao ®éng ®îc kÞp thêi, chÝnh x¸c ph©n ®Þnh ®îc chi phÝ vµ chi phÝ thêi kú.
III.ý NGHÜA, T¸C DôNG CñA C¤NG T¸C QU¶N Lý LAO ®éng, tæ
chøc lao ®éng
§èi víi doanh nghiÖp c«ng t¸c qu¶n lý lao ®éng,tæ chøc lao ®éng cã ý
nghÜa to lín trong viÖc n¾m b¾t th«ng tin vÒ sè lîng vµ thµnh phÇn lao ®éng,
vÒ tr×nh ®é nghÒ nghiÖp cña ngêi lao ®éng trong doanh nghiÖp vÒ sù bè trÝ lao
®éng trong doanh nghiÖp mét c¸ch hîp lý, qua ®ã gióp cho viÖc lËp dù ¸n chi
4
phÝ nh©n c«ng trong chi phÝ s¶n xuÊt kinh tÕ, lËp kÕ ho¹ch vµ c¸c dù ¸n cña
doanh nghiÖp .
§èi víi ngêi lao ®éng th× c«ng t¸c qu¶n lý lao ®éng, tæ chøc lao ®éng
gióp cho ngêi lao ®éng sÏ yªn t©m lµm tèt c«ng viÖc cña m×nh ®Ó phÇn nµo bï
®¾p ®îc nh÷ng hao phÝ vÒ søc lao ®éng mµ ng êi lao ®éng ph¶i bá ra nh»m t¸i
s¶n xuÊt søc lao ®éng, qua ®ã hä cã thÓ nhËn ®îc nh÷ng kho¶n thu nhËp chñ
yÕu ®ã lµ tiÒn l¬ng, ngoµi ra hä cßn ®îc hëng c¸c kho¶n trî cÊp kh¸c ®ã lµ: trî
cÊp x· héi, tiÒn thëng, tiÒn ca…
TiÒn l¬ng tr¶ cho ngêi lao ®éng trong thêi gian lµm viÖc thùc tÕ
( tiÒn l¬ng thêi gian vµ tiÒn l¬ng s¶n phÈm ).
C¸c kho¶n phô cÊp thêng xuyªn ( c¸c kho¶n phô cÊp cã tÝnh hÊt tiÒn
l¬ng ) nh: phô häc viÖc, phô cÊp th©m niªn, phô cÊp lµm thªm, lµm ®ªm, phô
cÊp tr¸ch nhiÖm, phô cÊp khu vùc, phô cÊp d¹y nghÒ, phô cÊp c«ng t¸c lu
®éng, phô cÊp cho nh÷ng ngêi lµm c«ng t¸c khoa häc cã tµi n¨ng…
III.C¸C KH¸I NIÖM Vµ ý NGHÜA CñA TIÒN L¦¥NG, C¸C KHO¶N
TRÝCH THEO TIÒN L¦¥NG.
1. C¸c kh¸i niÖm.
1.1.Kh¸i niÖm tiÒn l¬ng.
TiÒn l¬ng lµ biÓu hiÖn b»ng phÇn s¶n phÈm x· héi mµ ngêi chñ sö dông
lao ®éng ph¶i tr¶ cho ngêi lao ®éng t¬ng øng víi thêi gian lao ®éng, chÊt lîng
lao ®éng vµ kÕt qu¶ cña ngêi lao ®éng.
1.2.Kh¸i niÖm vµ néi dung c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng.
TrÝch b¶o hiÓm x· héi ( BHXH )
Quü b¶o hiÓm x· héi ®îc sö dông ®Ó trî cÊp cho ngêi lao ®éng cã tham
gia ®ãng BHXH trong trêng hîp hä mÊt kh¶ n¨ng lao ®éng .
Quü BHXH ®îc h×nh thµnh do viÖc trÝch lËp theo tû lÖ quy ®Þnh tren
tæng sè tiÒn l¬ng c¬ b¶n ph¶i tr¶ cho c¸n bé c«ng nh©n viªn trong kú. Theo
chÕ ®é hiÖn hµnh, hµng th¸ng doanh nghiÖp ph¶i trÝch lËp quü BHXH theo tû
lÖ 20% trªn tæng sè l¬ng thùc tÕ ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn trong th¸ng. Trong ®ã
15% tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt,5% trõ vµo thu nhËp cña ngêi lao ®éng .
TrÝch b¶o hiÓm y tÕ ( BHYT )
Quü BHYT ®îc trÝch lËp ®Ó tµi trî cho ngêi lao ®éng cã tham gia ®ãng
BHYT trong c¸c ho¹t ®éng ch¨m sãc vµ kh¸m, ch÷a bÖnh.Quü BHYT ®îc
h×nh thµnh tõ viÖc trÝch lËp theo tû lÖ quy ®Þnh trªn tæng tiÒn l¬ng c¬ b¶n ph¶i
tr¶ c«ng nh©n viªn. Theo chÕ ®é hiÖn hµnh, doanh nghiÖp trÝch quü BHYT
5
theo tû lÖ 3% trªn tæng sè l¬ng c¬ b¶n ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn, trong ®ã
2% tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh, ngêi lao ®éng ®ãng gãp 1% thu nhËp
doanh nghiÖp, doanh nghiÖp trõ vµo l¬ng cña ngêi lao ®éng .
Theo chÕ ®é hiÖn hµnh, toµn bé quü BHYT ®îc nép lªn c¬ quan qu¶n lý
chuyªn tr¸ch ®Ó mua thÎ BHYT.
TrÝch kinh phÝ c«ng ®oµn ( KPC§ )
KPC§ ®îc trÝch lËp ®Ó phôc vô cho ho¹t ®éng cña tæ chøc c«ng ®oµn
nh»m ch¨m lo b¶o vÖ quyÒn lîi cho ngêi lao ®éng .
KPC§ ®îc h×nh thµnh tõ viÖc trÝch lËp theo tû lÖ quy ®Þnh trªn tiÒn l¬ng
thùc tÕ ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn tong kú vµ tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh
doanh
Theo chÕ ®é hiÖn hµnh, hµng th¸ng doanh nghiÖp trÝch 2% trªn tæng sè
tiÒn l¬ng thùc tÕ ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn trong th¸ng vµ tÝnh vµo chi phÝ
s¶n xuÊt kinh doanh. Trong ®ã 1% sè ®· trÝch nép c¬ quan c«ng ®oµn cÊp trªn,
phÇn cßn l¹i chi t¹i c«ng ®oµn c¬ së.
2.ý nghÜa cña tiÒn l¬ng :
TiÒn l¬ng lµ mét bé phËn chi phÝ quan träng cÊu thµnh nªn gi¸ thµnh s¶n
phÈm cña doanh nghiÖp. Tæ chøc tèt c«ng t¸c h¹ch to¸n lao ®éng tõ ®ã tÝnh
®óng thï lao lao ®éng vµ t¹o mèi quan t©m cña ngêi lao ®éng ®Õn kÕt qu¶
c«ng viÖc cña hä, gãp phÇn t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng dÉn ®Õn tiÕt kiÖm chi phÝ
vÒ lao ®éng sèng t¹o ®iÒu kiÖn h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, t¨ng lîi nhuËn vµ n©ng
cao ®êi sèng cña ngêi lao ®éng .
3. quü tiÒn l¬ng.
3.1.Kh¸i niÖm quü tiÒn l¬ng .
Quü tiÒn l¬ng cña doanh nghiÖp lµ toµn bé sè tiÒn l¬ng mµ doanh nghiÖp
tr¶ cho tÊt c¶ lao ®éng thuéc doanh nghiÖp qu¶n lý .
3.2.Néi dung quü tiÒn l¬ng.
Quü tiÒn l¬ng cña doanh nghiÖp gåm:
3.3.Ph©n lo¹i quü tiÒn l¬ng trong h¹ch to¸n :
§Ó thuËn lîi cho c«ng t¸c h¹ch to¸n nãi riªng vµ qu¶n lý nãi chung, quü
tiÒn l¬ng ®îc chia lµm 2 lo¹i: tiÒn l¬ng chÝnh vµ tiÒn l¬ng phô.
V.C¸C CHÕ §é VÒ tiÒn l¬ng, TRÝCH LËP Vµ Sö DôNG KPC§,
BHXH, BHYT, TIÒN ¡N GI÷A CA CñA NHµ N¦íc quy ®Þnh
1.ChÕ ®é cña nhµ níc quy ®Þnh vÒ tiÒn l¬ng .
* C¸c quy ®Þnh c¬ ban vÒ c¸c khung l¬ng ¸p dông trong doanh nghiÖp
s¶n xuÊt kinh doanh C¸c doanh nghiÖp hiÖn nay thùc hiÖn tuyÓn dông lao
6
®éng theo chÕ ®é hîp ®ång lao ®éng, cßn doanh nghiÖp ph¶i ®¶m b¶o quyÒn
lîi cho ngêi lao ®éng trong ®ã cã tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n kh¸c theo quy ®Þnh
trong hîp ®ång.
* C¸c doanh nghiÖp hiÖn nay thùc hiÖn tuyÓn dông lao ®éng theo chÕ ®é
hîp ®ång lao ®éng, cßn doanh nghiÖp ph¶i ®¶m b¶o quyÒn lîi cho ngêi lao
®éng trong ®ã cã tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n kh¸c theo quy ®Þnh trong hîp ®ång.
* HiÖn nay thang bËc l¬ng c¬ b¶n ®¬c nhµ níc quy ®Þnh,nhµ níc khèng
chÕ møc l¬ng tèi thiÓu , kh«ng khèng chÕ møc l¬ng tèi ®a mµ ®iÒu tiÕt b»ng
thuÕ thu nhËp cña ngêi lao ®éng. Hien nay møc l¬ng tèi thiÓu do nhµ níc quy
®Þnh lµ 350.000®/th¸ng.
2.ViÖc tÝnh tr¶ tiÒn l¬ng cho ngêi lao ®éng trong doanh nghiÖp ®îc thùc
hiÖn theo c¸c h×nh thøc sau:
- H×nh thøc tiÒn l¬ng thêi gian: lµ h×nh thøc tiÒn l¬ng tÝnh theo thêi gian
lµm viÖc, cÊp bËc kü thuËt, hoÆc chøc n¨ng, chøc danh vµ thang bËc l¬ng theo
quy ®Þnh.
Tuú theo yªu cÇu tr×nh ®é qu¶n lý thêi gian lao ®éng cña doanh nghiÖp.
TÝnh tr¶ l¬ng theo thêi gian cã thÓ thùc hiÖn theo 2 c¸ch sau:
+ TiÒn l¬ng thêi gian ®¬n gi¶n ®îc tÝnh theo thêi gian lµm viÖc vµ ®¬n
gi¸ l¬ng thêi gian. TiÒn l¬ng thêi gian gåm tiÒn l¬ng th¸ng, tiÒn l¬ng tuÇn, tiÒn
l¬ng c«ng nhËt.
TiÒn l¬ng =
thêi gian lµm
x
®¬n gi¸ tiÒn l¬ng
Thêi gian
viÖc thùc tÕ
thêi gian
+ TiÒn l¬ng th¸ng ( l¬ng chÝnh )
Mi =Mn x Hi + PC
TiÒn l¬ng
=
tiÒn l¬ng th¸ng x 12 th¸ng
TuÇn ph¶i tr¶
52 tuÇn
TiÒn l¬ng ngµy
=
tiÒn l¬ng th¸ng
Sè ngµy lµm viÖc theo chÕ ®é quy
®Þnh trong th¸ng ( 22 ngµy )
TiÒn l¬ng giê
=
tiÒn l¬ng ngµy
Sè giê lµm viÖc trong ngµy theo chÕ
®é ( 8h )
7
TiÒn l¬ng thêi
Gian cã thëng
=
tiÒn l¬ng thêi + tiÒn thëng
gian gi¶n ®¬n
cã tÝnh chÊt l¬ng
H×nh thøc tiÒn l¬ng s¶n phÈm gåm:
-H×nh thøc tiÒn l¬ng s¶n phÈm trùc tiÕp:
TiÒn l¬ng
S¶n phÈm
=
khèi lîng
SPTT
x
®¬n gi¸ l¬ng
s¶n phÈm
H×nh thøc nµy ®îc ¸p dông víi c«ng nh©n chÝnh trùc tiÕp s¶n xuÊt nªn ®îc gäi lµ h×nh thøc tr¶ l¬ng s¶n phÈm trùc tiÕp kh«ng h¹n chÕ.
-H×nh thøc tiÒn l¬ng s¶n phÈm gi¸n tiÕp :
TiÒn l¬ng s¶n = ®¬n gi¸ tiÒn
x
sè lîng s¶n phÈm
Nh©n s¶n xuÊt chÝnh
-H×nh thøc tiÒn l¬ng s¶n phÈm cã thëng: thùc chÊt lµ sù kÕt hîp gi÷a
h×nh thøc tr¶ l¬ng s¶n phÈm víi chÕ ®é tiÒn thëng trong s¶n xuÊt .
- H×nh thøc tiÒn l¬ng s¶n phÈm luü tiÕn :H×nh thøc nµy ¸p dông ®Ó tr¶ l¬ng cho c«ng nh©n lµm viÖc ë kh©u träng yÕu mµ viÖc t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng
sÏ thóc ®Èy t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng ë c¸c kh©u kh¸c hoÆc trong trêng hîp cÇn
gi¶i quyÕt kÞp thêi mét c«ng viÖc nµo ®ã theo ®óng thêi h¹n qui ®Þnh.
L¬ng s¶n phÈm luü tiÕn kÝch thÝch m¹nh mÏ viÖc t¨ng nhanh n¨ng suÊt
lao ®éng nã ¸p dông ë n¬I cÇn thiÕt ph¶i ®Èy m¹nh tèc ®é s¶n xuÊt ®Ó ®¶m
b¶o s¶n xuÊt c©n ®èi hoÆc hoµn thµnh kÞp thêi ®¬n ®Æt hµng.
Trêng hîp tiÒn l¬ng s¶n phÈm lµ kÕt qu¶ lao ®éng cña tËp thÓ c«ng nh©n,
kÕ to¸n ph¶i chia l¬ng cho tõng c«ng nh©n theo mét trong c¸c ph¬ng ph¸p
sau:
* Ph¬ng ph¸p chia l¬ng theo thêi gian lµm viÖc thùc tÕ vµ t×nh ®é cÊp bËc
kü thuËt cña c«ng viÖc
* Ph¬ng ph¸p chia l¬ng theo thêi gian lµm viÖc thùc tÕ vµ tr×nh ®é cÊp
bËc kü thuËt cña c«ng viÖc kÕt hîp víi b×nh c«ng chÊm ®iÓm.
§iÒu kiÖn ®Ó co thÓ ¸p dông ph¬ng ph¸p nµy, cÊp bËc kü thuËt cña c«ng
nh©n kh«ng phï hîp víi cÊp bËc kü thuËt «ng viÖc do trong tæ hoÆc nhãm s¶n
xuÊt. Toµn bé tiÒn l¬ng ®îc chia lµm 2 phÇn: chia theo cÊp bËc c«ng viÖc vµ
thêi gian lµm viÖc thùc tÕ cña mçi ngêi, chia theo thµnh tÝch trªn c¬ së b×nh
c«ng chÊm ®iÓm mçi ngêi.
* Ph¬ng ph¸p chia l¬ng b×nh qu©n chÊm ®iÓm:
8
§iÒu kiÖn ¸p dông cña ph¬ng ph¸p nµy: ph¬ng ph¸p ¸p dông trong trêng
hîp c«ng nh©n lµm viÖc co kü thuËt ®¬n gi¶n, c«ng cô th« s¬, n¨ng suÊt lao
®éng chñ yÕu do søc khoÎ vµ th¸I ®é lao ®éng cña ngêi lao ®éng.
Sau mçi ngµy lµm viÖc, tæ trëng ph¶i tæ chøc b×nh c«ng, chÊm ®iÓm cho
tõng ngêi lao ®éng. Cuèi th¸ng c¨n cø vµo sè c«ng ®iÓm ®· b×nh bÇu ®Ó chia l¬ng.
Theo ph¬ng ph¸p nµy, chia l¬ng cho tõng ngêi lao ®éng ®îc chia lµm 2
phÇn: chia theo cÊp bËc c«ng viÖc vµ thêi gian lµm viÖc thùc tÕ cña mçi ngêi.
- ¦u ®iÓm: Thóc ®Èy ngêi lao ®éng t¨ng nhanh n¨ng suÊt lao ®éng.
- Nhîc ®iÓm: NÕu ¸p dông tuú tiÖn h×nh thøc nµy sÏ dÉn tíi t×nh tr¹ng
béi chi l¬ng.
* H×nh thøc tr¶ l¬ng kho¸n:
H×nh thøc nµy ¸p dông cho nh÷ng c«ng viÖc nÕu giao chi tiÕt bé phËn sÏ
kh«ng cã lîi b»ng giao toµn bé khèi lîng cho c«ng nh©n hoµn thµnh trong mét
thêi gian nhÊt ®Þnh.
- ¦u ®iÓm: Theo h×nh thøc nµy, ngêi c«ng nh©n biÕt tríc ®îc khèi lîng
tiÒn l¬ng mµ hä sÏ nhËn ®îc khi hoµn thµnh c«ng viÖc vµ thêi gian hoµn thµnh
c«ng viÖc. Do ®ã hä chñ ®éng trong viÖc s¾p xÕp tiÕn hµnh c«ng viÖc cña
m×nh, cßn ®èi víi ngêi giao kho¸n th× yªn t©m vÒ khèi lîng c«ng viÖc hoµn
thµnh.
- Nhîc ®iÓm: §Ó ®¶m b¶o thêi gian hoµn thµnh dÔ x¶y ra hiÖn tîng lµm
bõa, lµm Èu, kh«ng ®¶m b¶o chÊt lîng. Do vËy, c«ng t¸c nghiÖm thu s¶n phÈm
ph¶i ®îc tiÕn hµnh chÆt chÏ.
* H×nh thøc tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm tËp thÓ:
H×nh thøc tr¶ l¬ng nµy ¸p dông ®èi víi nh÷ng c«ng viÖc cÇn mét tËp thÓ
c«ng nh©n thùc hiÖn nh l¾p r¸p thiÕt bÞ, s¶n xuÊt theo d©y truyÒn.
- ¦u ®iÓm: KhuyÕn khÝch c«ng nh©n trong tæ, nhãm n©ng cao tr¸ch
nhiÖm tríc tËp thÓ, quan t©m ®Õn kÕt qu¶ cuèi cïng cña tËp thÓ.
- Nhîc ®iÓm: S¶n lîng cña c«ng nh©n kh«ng trùc tiÕp quyÕt ®Þnh tiÒn l¬ng cña hä do vËy Ýt kÝch thÝch c«ng nh©n n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng c¸
nh©n, tiÒn l¬ng vÉn mang tÝnh b×nh qu©n.
*C¸c kho¶n phô cÊp cã tÝnh chÊt l¬ng:
-NghØ hµng n¨m ( nghØ phÐp ) ngêi lao ®éng lµm viÖc liªn tôc 12 th¸ng
th× ®îc nghØ hµng n¨m hëng theo l¬ng.
+ 12 ngµy víi ngêi lao ®éng lµm viÖc trong ®iÒu kiÖn b×nh thêng.
+ 14 ngµy lµm viÖc ®èi víi c«ng viÖc nÆng nhäc, ®éc h¹i, nguy hiÓm
+16 ngµy lµm viÖc ®èi víi c«ng viÖc ®Æc biÖt nÆng nhäc, ®éc h¹i, nguy
hiÓm ë nh÷ng n¬I cã ®iÒu kiÖn sèng kh¾c nghiÖt.
9
+ Phô cÊp chøc vô l·nh ®¹o: lµ mét kho¶n tiÒn tr¶ cho c«ng nh©n viªn hëng l¬ng theo ng¹ch, bËc l¬ng chuyªn m«n, nghiÖp vô khi ®îc bæ nhiÖm gi÷
chøc vô l·nh ®¹o 1 tæ chøc theo quyÕt ®Þnh cña nhµ níc. Phô cÊp chøc vô 1
ngêi/1 th¸ng = møc l¬ng tèi thiÓu x hÖ sè phô cÊp chøc vô.
+ Phô cÊp tr¸ch nhiÖm: lµ kho¶n tiÒn nh»m bï ®¾p cho ngêi lao ®éng võa
trùc tiÕp s¶n xuÊt hoÆc lµm c«ng t¸c chuyªn m«n, nhiÖm vô võa kiªm nhiÖm
c«ng t¸c qu¶n lý kh«ng thuéc chøc vô l·nh ®¹o bæ nhiÖm hoÆc nh÷ng ngêi
lµm c«ng viÖc ®ßi hái tr¸ch nhiÖm cao ( thñ kho, thñ quü, l¸i xe chë hµng ®¹c
biÖt…) cha x¸c ®Þnh trong møc long.
Phô cÊp
= møc l¬ng x hÖ sè phô cÊp
Tr¸ch nhiÖm
tèi thiÓu
tr¸ch nhiÖm
+ Phô cÊp khu vùc: nh»m bï ®¾p cho c«ng nh©n, viªn chøc lµm viÖc t¹i
vïng cã ®iÒu kiÖn khÝ hËu xÊu, vïng xa x«I hÎo l¸nh, ®i l¹i, sinh ho¹t khã
kh¨n nh»m gãp phÇn æn ®Þnh lao ®éng ë nh÷ng vïng cã ®Þa lý tù nhiªn kh«ng
æn ®Þnh.
Phô cÊp khu vùc = møc l¬ng tèi thiÓu x hÖ sè phô cÊp khu vùc
+ Phô cÊp thu hót: nh»m khuyÕn khÝch c«ng nh©n, viªn chøc ®Õn lµm
viÖc ë nh÷ng vïng kinh tÕ n¬i h¶i ®¶o xa ®Êt liÒn ë thêi gian ®Çu cha cã c¬ së
h¹ tÇng ¶nh hëng ®Õn ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn ngêi lao ®éng.
- H×nh thøc tiÒn l¬ng s¶n phÈm: lµ h×nh thøc tr¶ l¬ng s¶n phÈm tÝnh
theo sè lîng s¶n phÈm, c«ng viÖc, chÊt lîng s¶n phÈm hoµn thµnh nghiÖm thu
®¶m b¶o chÊt lîng quy ®Þnh vµ ®¬n gi¸ l¬ng s¶n phÈm. §Ó tr¶ l¬ng theo s¶n
phÈm cÇn ph¶i cã ®Þnh møc lao ®éng, ®¬n gi¸ tiÒn l¬ng hîp lý tr¶ cho tõng
lo¹i s¶n phÈm, c«ng viÖc. Tæ chøc tèt c«ng t¸c kiÓn tra nghiÖm thu s¶n phÈm,
®ång thêi ph¶i ®¶m b¶o c¸c ®iÒu kiÖn ®Ó c«ng nh©n tiÕn hµnh lµm viÖc hëng l¬ng theo h×nh thøc tiÒn l¬ng s¶n phÈm nh: m¸y mãc thiÕt bÞ, nguyªn vËt
liÖu…
VI. C¸C CHÕ §é CñA NHµ Níc quy ®Þnh vÒ c¸c kho¶n tÝnh
trÝch theo tiÒn l¬ng .
1.C¨n cø ®Ó tÝnh trÝch BHXH, BHYT, KPC§ vµ tû lÖ tÝnh trÝch.
* BHXH: quü BHXH ®îc sö dông ®Ó trî cÊp cho ngêi lao ®éng cã tham
gia BHXH trong tríng hîp ho m©t kh¶ n¨ng lao ®éng hoÆc nÕu ngêi lao ®éng
chÕt do tai n¹n lao ®éng, bÖnh nghÒ nghiÖp th× th©n nh©n ®îc hëng chÕ ®é tö
tuÊt vµ ®¬c quü BHXH trî cÊp thªm mét lÇn Nhµ níc quy ®Þnh BHXH b¾t buéc
¸p dông cho nh÷ng doanh nghiÖp sö dông tõ 10 ngêi trë lªn, ë nh÷ng doanh
nghiÖp ®ã, ngêi lao ®éng ®îc hëng c¸c chÕ ®é hu trÝ hµng th¸ng khi ®· ®ãng
10
BHXH, 20 n¨m trë lªn, tuæi ®êi ®· ®ñ 60 n¨m ®èi víi nam vµ 55 n¨m ®èi víi
n÷.
Trong thêi gian nghØ thai s¶n, ngêi lao ®éng n÷ ®· ®ãng BHXH sÏ ®îc trî
cÊp b¶o hiÓm b»ng 100% tiÒn l¬ng vµ ®îc trî cÊp thªm mét th¸ng l¬ng ®èi víi
trêng hîp sinh con thø nhÊt, sinh con thø hai. Trong thêi gian lµm b»ng 24
th¸ng tiÒn l¬ng tèi thiÓu theo quy ®Þnh cña chÝnh phñ.
Theo quy ®Þnh cña nhµ níc: BHXH, BHYT, KPC§ ®îc trÝch hµng th¸ng
tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh theo mét tû lÖ nhÊt ®Þnh trªn tæng sè tiÒn
l¬ng thùc tÕ ph¶i tr¶ trong th¸ng (theo chÕ ®é hiÖn hµnh ®ang ¸p dông).
- Tû lÖ trÝch vµo chi phÝ s¶n xuÊt lµ 19%
- Trõ vµo l¬ng ngêi lao ®éng lµ 6%
- Tæng sè trÝch lµ 25%
*/ BHXH h×nh thµnh: 20% trong doanh nghiÖp ®ã:
- 15% trÝch quü tiÒn l¬ng tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt ®Õn nép cho së th¬ng
binh vµ x· héi ®Ó chi tiªu: Hu trÝ, tö tuÊt vµ èm ®au thai s¶n cña c¸n bé c«ng
nh©n viªn, kho¶n nµy ph¶i nép ngay khi rót tiÒn göi ng©n hµng vÒ quü tiÒn
mÆt.
- 5% trõ vµo l¬ng ngêi lao ®éng nép cho së th¬ng binh x· héi
*/ BHYT 3% trong ®ã:
- 2% tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh .
- 1% trõ vµo l¬ng ngêi lao ®éng.
C¶ 3% nµy ®Òu nép hÕt cho c¬ quan y tÕ n¬i mµ ®¬n vÞ ®¨ng ký kh¸m vµ
ch÷a bÖnh.
*/ KPC§ 2% tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh trong ®ã:
- 1% nép cho c«ng ®oµn cÊp trªn.
- 1% ®Ó l¹i c«ng ®oµn c¬ së.
11
2. ChÕ ®é tiÒn thëng quy ®Þnh.
Ngoµi tiÒn l¬ng c«ng nh©n cã thµnh tÝch trong s¶n xuÊt, trong c«ng t¸c
cßn ®îc hëng kho¶n tiÒn thëng. ViÖc tÝnh to¸n tiÒn thëng c¨n cø vµo sù ®ãng
gãp cña ngêi lao ®éng vµ chÕ ®é khen thëng cña doanh nghiÖp .
- TiÒn thëng thi ®ua chi b»ng quü khen thëng, c¨n cø vµo kÕt qu¶ b×nh
xÐt thµnh tÝch lao ®éng ( A, B, C… ) ®Ó tÝnh.
- TiÒn thëng cã tÝnh chÊt thêng xuyªn nh: thëng s¸ng kiÕn n©ng cao chÊt
lîng s¶n phÈm,tiÕt kiÖm vËt t, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng…ph¶i c¨n cø vµo hiÖu
qu¶ kinh tÕ cô thÓ ®Ó x¸c ®Þnh, ®îc tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh .
VII. NHIÖM Vô KÕ TO¸N TIÒN L¦¥NG Vµ C¸C KHO¶N TÝNH TRÝCH
THEO TIÒN L¦¥NG.
§Ó phôc vô ®iÒu hµnh vµ qu¶n lý lao ®éng tiÒn l¬ng trong doanh nghiÖp
s¶n xuÊt ph¶i thùc hiÖn nh÷ng nhiÖm vô sau:
- Tæ chøc ghi chÐp ph¶n ¸nh chÝnh x¸c, kÞp thêi ®Çy ®ñ sè lîng, chÊt lîng
thêi gian vµ kÕt qu¶ lao ®éng. TÝnh ®óng, thanh to¸n kÞp thêi ®Çy ®ñ tiÒn l¬ng
vµ c¸c kho¶n kh¸c co liªn quan ®Õn thu nhËp cña ngêi lao ®éng trong doanh
nghiÖp. KiÓm tra t×nh h×nh huy ®éng vµ sö dông tiÒn l¬ng trong doanh nghiÖp,
viÖc chÊp hµnh chÝnh s¸ch vµ chÕ ®é lao ®éng tiÒn l¬ng, t×nh h×nh sö dông quü
tiÒn l¬ng.
- Híng dÉn kiÓm tra c¸c bé phËn trong doanh nghiÖp thùc hiÖn ®Çy ®ñ
chÕ ®é ghi chÐp ban ®Çu vÒ lao ®éng,tiÒn l¬ng. Më sæ thÎ kÕ to¸n vµ h¹ch to¸n
lao ®éng tiÒn l¬ng ®óng theo chÕ ®é tµi chÝnh hiÖn hµnh.
- TÝnh to¸n vµ ph©n bæ chÝnh x¸c,®óng ®èi tîng sö dông lao ®éng vÒ chi
phi tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo long vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña
c¸c bé phËn cña c¸c ®¬n vÞ sö dông lao ®éng.
- LËp b¸o c¸o kÕ to¸n vµ ph©n tÝch t×nh h×nh sö dông lao ®éng quü l¬ng,
®Ò xuÊt biÖn ph¸p khai th¸c cã hiÖu qu¶ tiÒm n¨ng lao ®éng trong nhµ níc,
ng¨n chÆn c¸c hµnh vi vi ph¹m chÕ ®é chÝnh s¸ch vÒ lao ®éng, tiÒn l¬ng.
VIII. KÕ TO¸N CHI TIÕT TIÒN L¦¥NG Vµ C¸C KHO¶N TRÝCH THEO
L¦¥NG, TÝNH L¦¥NG Vµ TRî CÊP BHXH
1.Nguyªn t¾c tÝnh l¬ng.
Ph¶i tÝnh l¬ng cho tõng lao ®éng. ViÖc tÝnh l¬ng trî cÊp BHXH vµ c¸c
kho¶n kh¸c ph¶i tr¶ cho ngêi lao ®éng ®îc thùc hiÖn t¹i phßng kÕ to¸n cña
doanh nghiÖp. Hµng th¸ng c¨n cø vµo c¸c tµi liÖu h¹ch to¸n vÒ tiÒn l¬ng, vÒ
12
thêi gian, kÕt qu¶ lao ®éng vµ chÝnh s¸ch x· héi vÒ lao ®éng, tiÒn l¬ng, BHXH
do nhµ níc ban hµnh vµ ®iÒu kiÖn thùc tÕ cña doanh nghiÖp, kÕ to¸n tÝnh tiÒn
l¬ng, trî cÊp BHXH vµ c¸c kho¶n tr¶ kh¸c cho ngêi lao ®éng
C¨n cø vµo c¸c chøng tõ nh “ b¶ng chÊm c«ng ”, “ phiÕu x¸c nhËn s¶n
phÈm hoµn thµnh ”, “ hîp ®ång giao kho¸n ”…kÕ to¸n tÝnh tiÒn l¬ng thêi gian,
tiÒn l¬ng s¶n phÈm, tiÒn ¨n ca cho ngêi lao ®éng. TiÒn l¬ng ®îc tÝnh cho tõng
ngêi vµ tæng hîp theo tõng bé phËn sö dông lao ®éng vµ ph¶n ¸nh vµo “ b¶ng
thanh to¸n tiÒn l¬ng ” lËp cho tõng tæ, ®éi s¶n xuÊt, phßng ban cua doanh
nghiÖp. Trong c¸c trêng hîp c¸n bé c«ng nh©n viªn èm ®au, thai s¶n, tai n¹n
lao ®éng …®· tham gia ®ãng BHXH th× ®îc hëng trî cÊp BHXH. Trî cÊp
BHXH ph¶i tr¶ ®îc tÝnh theo c«ng thøc sau:
Sè BHXH =
sè ngµy nghØ
Ph¶i tr¶
tÝnh BHXH
x
l¬ng cÊp bËc
bq/ ngµy
x
tû lÖ %
tÝnh BHXH
Theo chÕ ®é hiÖn hµnh tû lÖ tÝnh trî cÊp BHXH trong trêng hîp nghØ èm
lµ 75% tiÒn l¬ng tham gia gãp BHXH, trêng hîp nghØ thai s¶n, tai n¹n lao
®éng tinh theo tû lÖ 100% tham gia gãp BHXH.
C¨n cø vµo chøng tõ “ phiÕu nghØ BHXH”, “ biªn b¶n ®iÒu tra tai n¹n lao
®éng ”, kÕ to¸n tÝnh ra trî cÊp BHXH ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn vµ ph¶n ¸nh vµo
“ b¶n thanh to¸n BHXH ”.
§èi víi c¸c kho¶n tiÒn thëng cña c«ng nh©n viªn kÕ to¸n cÇn tÝnh to¸n vµ
lËp b¶ng “ thanh to¸n tiÒn l¬ng ” ®Ó theo dâi vµ chi tr¶ theo chÕ ®é quy ®Þnh.
C¨n cø vµo “ b¶ng thanh to¸n tiÒn l¬ng ” cña tõng bé phËn ®Ó chi tr¶ thanh
to¸n tiÒn l¬ng cho c«ng nh©n viªn ®ång thêi tæ hîp tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ trong kú
theo tõng ®èi tîng sö dông lao ®éng, tÝnh trÝch BHXH, BHYT, KPC§ theo chÕ
®é tµi chÝnh quy ®Þnh. KÕt qu¶ tæng hîp tÝnh to¸n ph¶n ¸nh trong “ b¶ng ph©n
bæ tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng ”.
2. C¸c chÕ ®é tiÒn l¬ng cña nhµ níc hiÖn hµnh.
ViÖc tÝnh chi phÝ lao ®éng cã thÓ thùc hiÖn theo nhiÒu h×nh thøc kh¸c
nhau, tuú thao ®¹c ®iÓm ho¹t ®éng kinh doanh, tÝnh chÊt cña doanh nghiÖp.
Môc ®Ých cña chÕ ®é tiÒn l¬ng lµ nh»m qu¸n triÖt nguyªn t¾c ph©n phèi theo
lao ®éng. Trªn thùc tÕ , c¸c doanh nghiÖp thêng ¸p dông c¸c chÕ ®é tiÒn l¬ng
theo s¶n phÈm, theo thêi gian vµ theo l¬ng kho¸n.
2.1.TiÒn l¬ng theo thêi gian:
13
Thêng ¸p dông cho c«ng t¸c v¨n phßng nh hµnh chÝnh , qu¶n trÞ, tæ chøc
lao ®éng, thèng kª, tµi vô, kÕ to¸n tr¶ theo thêi gian lµ h×nh thøc tr¶ l¬ng cho
ngêi lao ®éng c¨n cø vµo thêi gian lµm viÖc thùc tÕ.Cã thÓ chia ra nh sau:
- TiÒn l¬ng tuÇn: lµ tiÒn l¬ng tr¶ theo tuÇn.
- TiÒn l¬ng ngµy: lµ tiÒn l¬ng tr¶ cho mét ngµy s¶n xuÊt.
- TiÒn l¬ng giê: lµ tiÒn l¬ng tr¶ cho mét giê s¶n xuÊt.
2.1. TiÒn l¬ng theo s¶n phÈm.
TiÒn l¬ng theo s¶n phÈm lµ h×nh thøc tr¶ l¬ng cho ngêi lao ®éng c¨n cø
vµo sè lîng, chÊt lîng s¶n phÈm mµ hä lµm ra vµ ®¬n gi¸ tiÒn l¬ng tÝnh cho
mét ®în vÞ s¶n phÈm. ViÖc tr¶ l¬ng tho s¶n phÈm cã thÓ tiÕn hµnh theo nhiÒu
h×nh thøc kh¸c nhau nh tr¶ theo s¶n phÈm trùc tiÕp kh«ng h¹n chÕ, tr¶ theo s¶n
phÈm gi¸n tiÕp, s¶n phÈm luü tiÕn cã thêng.
L¬ng tr¶ theo s¶n phÈm kh«ng h¹n chÕ: ®îc c¨n cø vµo sè lîng s¶n
phÈm hoµn thµnh ®óng quy c¸ch, phÈm chÊt.
Tr¶ theo s¶n phÈm gi¸n tiÕp: ¸p dông ®Ó tr¶ l¬ng cho c«ng nh©n phuc
vô s¶n xuÊt.
Tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm cã thëng: lµ viÖc kÕt hîp tr¶ l¬ng theo s¶n
phÈm trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp víi c¸c chÕ ®é tiÒn thëng trong s¶n xuÊt.
Tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm luü tiÕn: lµ viÖc tr¶ l¬ng trªn c¬ së s¶n xuÊt
trùc tiÕp, ®ång thêi c¨n cø vµo møc ®é hoµn thµnh ®Þnh møc s¶n xuÊt.
2.3.TiÒn l¬ng kho¸n
TiÒn l¬ng kho¸n lµ h×nh thøc tr¶ l¬ng cho ngêi lao ®éng theo khèi lîng
vµ chÊt lîng c«ng viÖc mµ hä hoµn thµnh.
Ngoµi c¸c chÕ ®é tiÒn l¬ng c¸c doanh nghiÖp cßn tiÕn hµnh x©y dùng chÕ
®é tiÒn thëng c¸c c¸ nh©n, tËp thÓ co thµnh tÝch trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh
doanh.
TiÒn thëng bao gåm tiÒn thëng thi dua, thëng trong s¶n xuÊt kinh doanh
Bªn c¹nh chÕ ®é tiÒn l¬ng vµ tiÒn thëng ®îc hëng trong qu¸ tr×nh kinh
doanh ngêi lao ®éng cßn ®îc hëng c¸c kho¶n trî cÊp cña quü BHXH, BHYT
trong c¸c trêng hîp èm ®au, thai s¶n. c¸c quü nµy mét phÇn do ngêi lao ®éng
®ãng gãp, phÇn cßn l¹i ®îc tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh. Bªn c¹nh ®ã
ngêi lao ®éng lµm viÖc cßn ®îc hëng nh÷ng kho¶n tuú thuéc vµo tÝnh chÊt cña
c«ng viÖc nh:
14
+ Phô cÊp chøc vô l·nh ®¹o: lµ mét kho¶n tiÒn tr¶ cho c«ng nh©n viªn hëng l¬ng theo ng¹ch, bËc l¬ng chuyªn m«n, nghiÖp vô khi ®îc bæ nhiÖm gi÷
chøc vô l·nh ®¹o 1 tæ chøc theo quyÕt ®Þnh cña nhµ níc. Phô cÊp chøc vô 1
ngêi/1 th¸ng = møc l¬ng tèi thiÓu x hÖ sè phô cÊp chøc vô.
+ Phô cÊp tr¸ch nhiÖm: lµ kho¶n tiÒn nh»m bï ®¾p cho ngêi lao ®éng võa
trùc tiÕp s¶n xuÊt hoÆc lµm c«ng t¸c chuyªn m«n, nhiÖm vô võa kiªm nhiÖm
c«ng t¸c qu¶n lý kh«ng thuéc chøc vô l·nh ®¹o bæ nhiÖm hoÆc nh÷ng ngêi
lµm c«ng viÖc ®ßi hái tr¸ch nhiÖm cao ( thñ kho, thñ quü, l¸i xe chë hµng ®¹c
biÖt…) cha x¸c ®Þnh trong møc long.
Phô cÊp
= møc l¬ng x hÖ sè phô cÊp
Tr¸ch nhiÖm
tèi thiÓu
tr¸ch nhiÖm
+ Phô cÊp khu vùc: nh»m bï ®¾p cho c«ng nh©n, viªn chøc lµm viÖc t¹i
vïng cã ®iÒu kiÖn khÝ hËu xÊu, vïng xa x«I hÎo l¸nh, ®i l¹i, sinh ho¹t khã
kh¨n nh»m gãp phÇn æn ®Þnh lao ®éng ë nh÷ng vïng cã ®Þa lý tù nhiªn kh«ng
æn ®Þnh.
Phô cÊp khu vùc = møc l¬ng tèi thiÓu x hÖ sè phô cÊp khu vùc
+ Phô cÊp thu hót: nh»m khuyÕn khÝch c«ng nh©n, viªn chøc ®Õn lµm
viÖc ë nh÷ng vïng kinh tÕ n¬i h¶i ®¶o xa ®Êt liÒn ë thêi gian ®Çu cha cã c¬ së
h¹ tÇng ¶nh hëng ®Õn ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn ngêi lao ®éng.
*Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n.
- NÕu ®¬n vÞ thùc hiÖn trÝch tríc tiÒn l¬ng nghØ phÐp cña c«ng nh©n s¶n
xuÊt chÝnh:
ChÕ ®é kÕ to¸n quy ®Þnh kÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng
ph¶i tÝnh to¸n ®óng, ®ñ vÒ c¸c kho¶n tiÒn l¬ng,tiÒn thëng ®Ó tr¶ cho c¸n bé
c«ng nh©n viªn, kÕ to¸n tiÒn l¬ng ph¶i ph©n lo¹i c«ng nh©n viªn.
§èi víi ®¬n vÞ hµnh chÝnh sù nghiÖp b»ng toµn bé tiÒn l¬ng cña c¸n bé ®îc tÝnh theo hÖ sè 2 do ng©n s¸ch cÊp.
§èi víi doanh nghiÖp cã 2 h×nh thøc.
- §èi víi c«ng nh©n viªn trùc tiÕp s¶n xuÊt th× sÏ hëng l¬ng theo hÖ sè c¬
b¶n s¶n phÈm lµm ra. Gi¸ thµnh s¶n phÈm sÏ ®îc tÝnh bao gåm c¶ l¬ng cho
c«ng nh©n.
- §èi víi c«ng nh©n viªn lµm viÖc tÝnh theo thêi gian th× sÏ tÝnh l¬ng theo
h×nh thøc gi¸n tiÕp ( theo hÖ sè chøc vô vµ theo thêi gian lµm viÖc ).
Tõ ngµy 01/01/1997 Quèc héi ®· th«ng qua quyÕt ®Þnh t¨ng l¬ng cho
c«ng nh©n 20% so víi bËc l¬ng t¨ng n¨m 1993. §iÒu ®ã ®· gãp phÇn c¶i thiÖn
®êi sèng cua c«ng nh©n viªn trong doanh nghiÖp. ViÖc ph©n bæ tiÒn l¬ng vµ
15
ph©n bæ BHXH c«ng nh©n nép vµo sæ BHXH mµ C«ng ty B¶o hiÓm ph¶i tr¶
cho c«ng nh©n còng ph¶i thùc hiÖn theo quy ®Þnh cña nhµ níc.
16
I X. CHøNG Tõ KÕ TO¸N LI£N QUAN.
§Ó h¹ch to¸n kÕt qu¶ lao ®éng, kÕ to¸n sö dông c¸c chøng tõ ban ®Çu
kh¸c nhau, tuú theo mäi lo¹i h×nh vµ ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt ë tõng doanh nghiÖp.
MÆc dï sö dông c¸c mÉu chøng tõ kh¸c nhau nhng c¸c chøng tõ nµy bao gåm
c¸c néi dung cÇn thiÕt nh tªn c«ng nh©n, tªn c«ng viÖc hoÆc s¶n phÈm, thêi
gian lao ®éng,sè lîng c«ng viÖc hoµn thµnh…§ã chÝnh lµ c¸c b¸o c¸o vÒ kÕt
qu¶ nh “phiÕu giao, nhËn s¶n phÈm ”, “phiÕu kho¸n ”, “ hîp ®ång giao kho¸n
”, “ phiÕu b¸o thªm giê ”, “ phiÕu x¸c nhËn hoÆc hoµn thµnh ”, “ b¶ng kª s¶n
lîng tõng ngêi ”.
C¸c chøng tõ h¹ch to¸n lao ®éng ph¶i do ngêi l©p ( tæ trëng ) ký, c¸n bé
kiÓm tra kü thuËt x¸c nhËn, ®îc l·nh ®¹o duyÖt ( qu¶n ®èc ph©n xëng, trëng
bé phËn ). Sau ®ã c¸c chøng tõ nµy ®îc chyÓn cho nh©n viªn h¹ch to¸n ph©n
xëng ®Ó tæng hîp kÕt qu¶ lao ®éng toµn ®«n vÞ råi chuyÓn vÒ phßng lao ®éng
tiÒn l¬ng x¸c nhËn. Cuèi cïng chuyÓn vÒ phßng kÕ to¸n doanh nghiÖp ®Ó lµm
c¨n cø tÝnh l¬ng, tÝnh thëng ®Ó tæng hîp kÕt qu¶ lao ®éng, t¹i mçi ph©n xëng
ph¶i më tæ tæng hîp kÕt qu¶ lao ®éng. Trªn c¬ së c¸c chøng tõ h¹ch to¸n lao
®éng do c¸c tæ göi ®Õn hµng ngµy ( hoÆc ®Þnh kú ) nh©n viªn h¹ch to¸n ph©n
xëng ghi kÕt qu¶ lao ®éng cña tõng ngêi, tõng bé phËn lao ®éng vµo sæ vµ
céng sæ, lËp b¸o c¸o kÕt qu¶ lao ®éng göi cho c¸c bé phËn qu¶n lý liªn quan.
Phßng kÕt to¸n doanh nghiÖp ph¶i më sæ tæng hîp kÕt qu¶ lao ®éng ®Ó tæng
hîp hung toµn doanh nghiÖp.
X. H¹CH TO¸N TæNG HîP TIÒN L¦¥NG Vµ C¸C KHO¶N
TRÝCH THEO L¦¥NG .
. Tµi kho¶n sö dông.
Tµi kho¶n sö dông ®Ó theo dâi vµ ph¶n ¸nh tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n thu
nhËp kh¸c lµ Tµi kho¶n sau:
Tµi kho¶n 334 “Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn”.
Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó theo dâi vÒ tiÒn l¬ng, tiÒn c«ng, phô cÊp BHXH,
tiÒn thëng vµ c¸c kho¶n thuéc vÒ thu nhËp cña c«ng nh©n viªn. KÕt cÊu, néi
dung nh sau:
Bªn nî: C¸c kho¶n tiÒn l¬ng, tiÒn c«ng, phô cÊp ®· tr¶ hay øng tríc cho
ngêi lao ®éng.
C¸c kho¶n khÊu trõ vµo tiÒn l¬ng, tiÒn thëng cña ngßi lao ®éng.
Bªn cã: C¸c kho¶n tiÒn l¬ng, tiÒn thën, thu nhËp kh¸c thùc tÕ ph¶i tr¶ cho
ngßi lao ®éng.
17
D cã:
C¸c kho¶n tiÒn l¬ng, thëng vµ thu nhËp kh¸c cßn ph¶i tr¶ cho ngêi lao ®éng.
TK 334 cã thÓ cã sè d Nî trong trêng hîp c¸ biÖt ph¶n ¸nh sè tiÒn ®· tr¶
qu¸ sè ph¶i tr¶ vÒ tiÒn l¬ng, tiÒn thëng, thu nhËp kh¸c cña ngêi lao ®éng. TK
334 cã 2 TK chi tiÕt.
TK 334: Dïng ®Ó h¹ch to¸n c¸c kho¶n tiÒn l¬ng, tiÒn thëng vµ c¸c kho¶n
phô cÊp cã tÝnh chÊt l¬ng (tÝnh vµo quü l¬ng cña doanh nghiÖp)
TK 3342: “C¸c kho¶n kh¸c” dïng ®Ó h¹ch to¸n c¸c kho¶n tiÒn trî cÊp,
tiÒn thëng cã nguån tiÒn bï ®¸p riªng nh trî cÊp BHXH, trî cÊp khã kh¨n (tõ
quü phóc lîi), tiÒn thëng thi ®ua (tõ quü khen thëng).
* Tµi kho¶n 3382 “ Kinh phÝ c«ng ®oµn “
- Tµi kho¶n ph¶n ¸nh nguån h×nh thµnh vµ ph¹m vi sö dông KPC§.
- TÝnh chÊt tµi kho¶n: lµ tµi kho¶n nguån vèn
- KÕt cÊu:
Bªn Nî: - Chi tiªu KPC§ t¹i c¬ së
- KPC§ ®· nép
Bªn Cã: TrÝch KPC§ vµo chi phÝ kinh doanh
Sè d bªn Cã: KPC§ cha nép, cha chi
Sè d bªn Nî: KPC§ vît chi.
* Tµi kho¶n 3383 “ B¶o hiÓm x· héi “
- Tµi kho¶n ph¶n ¸nh nguån h×nh thµnh vµ ph¹m vi sö dông BHXH.
- TÝnh chÊt tµi kho¶n: tµi kho¶n nguån vèn
- KÕt cÊu:
Bªn Nî: - BHXH ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn chøc
- BHXH ®· nép cho c¬ quan qu¶n lý quÜ BHXH
Bªn Cã : - TrÝch BHXH vµo chi phÝ kinh doanh
- TrÝch BHXH trõ vµo thu nhËp cña c«ng nh©n viªn chøc
Sè d bªn Cã: BHXH cha nép
Sè d bªn Nî: BHXH vît chi.
* Tµi kho¶n 3384 “ B¶o hiÓm y tÕ “
18
- Tµi kho¶n ph¶n ¸nh nguån h×nh thµnh vµ ph¹m vi sö dông BHYT
- TÝnh chÊt tµi kho¶n: lµ tµi kho¶n nguån vèn
- KÕt cÊu:
Bªn Nî: Nép BHYT
Bªn Cã: - TrÝch BHYT tÝnh vµo chi phÝ kinh doanh
- TrÝch BHYT trõ vµo thu nhËp cña c«ng nh©n viªn chøc
Sè d bªn Cã: BHYT cha nép .
Ngoµi ra kÕ to¸n cßn sö dông c¸c tµi kho¶n cã liªn quan:
- Nî TK 622- Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp
- Nî TK 627- chi phÝ s¶n xuÊt chung.
- Nî TK 641- chi phÝ b¸n hµng.
- Nî TK 642- chi phÝ QLDN.
+TiÒn thëng ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn (CNV) trÝch tõ quü khen thëng
Nî TK 431 quü khen thëng CNV.
Cã TK 334 ph¶i tr¶ CNV.
+TÝnh sè BHXH ph¶i tr¶ trùc tiÕp cho CNV (trêng hîp CNV èm ®au, thai s¶n)
kÕ to¸n ghi sæ theo ®Þnh kho¶n.
Nî TK 338 ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c (3383)
Cã TK 334
+TrÝch tríc tiÒn l¬ng nghØ phÐp cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt. C¨n cø kÕ
ho¹ch trÝch tríc tiÒn l¬ng nghØ phÐp.
a. Nî TK 622 trÝch trøoc tiÒn l¬ng nghØ phÐp
Cã TK 335
X¸c ®Þnh l¬ng nghØ phÐp cña c«ng nh©n viªn trùc tiÕp s¶n xuÊt ph¶i tr¶ cho
CNV c¨n cø b¶ng thanh to¸n l¬ng CNV nghØ phÐp.
b. Nî TK 335 tiÒn l¬ng thùc tÕ nghØ phÐp ph¶i tr¶ cho CNV.
Cã TK 334
+C¸c kho¶n khÊu trõ vµo tiÒn l¬ng CNV.
a. C¸c kho¶n BHXH, BHYT khÊu trõ vµo l¬ng CNV(ph¶i thu cña doanh
nghiÖp) kÕ to¸n c¨n cø vµo BHXH, BHYT khÊu trõ vµo l¬ng CNV.
19
Nî TK 138 (1388)
Cã TK 338 (3383,3384)
Khi khÊu trõ vµo l¬ng, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 334
Cã TK 138 (1388)
b. C¸c kho¶n khÊu trõ tiÒn t¹m øng cha chia hÕt. C¨n cø vµo chøng tõ, kÕ
to¸n ghi.
c. C¸c kho¶n khÊu trõ kh¸c vµo l¬ng nh : tiÒn ®iÖn, níc, nhµ, ph¶i C¨n cø vµo
c¸c chøng tõ cã liªn quan, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 334
Cã TK 138 (1383)
+TÝnh thuÕ thu nhËp vµo CNV ph¶i nép nhµ níc. C¨n cø vµo chøng tõ cã liªn
quan, kÕ to¸n ghi sæ :
Nî TK 334
Cã TK 333 (3338)
Nép thuÕ nhµ níc
Nî TK 333 (3338)
Cã TK 111 , 112
+Thanh to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n ph¶i tr¶ cho CNV, c¨n cø vµo chøng tõ
phiÕu chi tiÒn mÆt.
Nî TK 334
Cã TK 111 , 112
+TrÝch BHXH, BHYT, KPC§ tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh, c¨n cø vµo
chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh, c¨n cø vµo b¶ng l¬ng, tû lÖ trÝch nhµ níc quy
®Þnh, kÕ to¸n tiÕn hµnh tÝnh møc trÝch cho tõng ®èi tîng ®îc tÝnh vµo chi phÝ
s¶n xuÊt kinh doanh cho tõng ®èi tîng.
Nî TK 622, 627, 641, 642, 241
Cã TK 338 (3382, 3383, 3384)
+Chi phÝ KPC§ t¹i doanh nghiÖp
Nî TK 338 (3382)
Cã TK 111, 112
20
- Xem thêm -
.DOC 
54 
71 
141 
