Lêi nãi ®Çu
Tiªu thô hµng ho¸ vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh lµ vÊn ®Ò thêng xuyªn
®îc ®Æt ra ®èi víi tÊt c¶ c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. §Æc biÖt
®èi víi c¸c ®¬n vÞ kinh doanh th¬ng m¹i ®Ó cã qu¸ tr×nh ph©n tÝch doanh thu vµ
x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh th× hä ph¶i tr¶i qua mét kh©u cùc kú quan träng ®ã
lµ kh©u tiªu thô hµng ho¸ bëi v× nã cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh tíi sù thµnh c«ng hay
thÊt b¹i cña mét chu kú kinh doanh vµ chØ gi¶i quyÕt tèt ®îc kh©u tiªu thô th×
doanh nghiÖp míi thùc sù thùc hiÖn ®îc chøc n¨ng cña m×nh lµ cÇu nèi gi÷a s¶n
xuÊt vµ tiªu dïng. Bªn c¹nh viÖc tæ chøc kÕ ho¹ch tiªu thô hµng ho¸ mét c¸ch
hîp lý. §Ó biÕt ®îc doanh nghiÖp lµm ¨n cã l·i hay kh«ng th× ph¶i nhê ®Õn kÕ
to¸n tiªu thÞ hµng ho¸ vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh. V× thÕ viÖc h¹ch to¸n
doanh thu vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh cã mét vai trß rÊt quan träng.
KÕ to¸n tiªu thô hµng ho¸ vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh lµ mét trong
nh÷ng thµnh phÇn chñ yÕu cña kÕ to¸n doanh nghiÖp, nã ph¶n ¸nh nh÷ng th«ng
tin kinh tÕ mét c¸ch nhanh nhÊt vµ cã ®é tin cËy cao, nhÊt lµ khi nÒn kinh tÕ
®ang trong giai ®o¹n c¹nh tranh quyÕt liÖt mçi doanh nghiÖp ®Òu tËn dông nh÷ng
n¨ng lùc s½n cã nh»m t¨ng lîi nhuËn cñng cè më réng uy tÝn cña m×nh trªn thÞ
trêng.
Còng nh c¸c doanh nghiÖp kh¸c Cöa hµng Th¬ng m¹i dÞch vô §¹i La trùc
thuéc C«ng ty th¬ng m¹i dÞch vô Trµng Thi ®· sö dông kh©u kÕ to¸n ®Ó gióp cho
viÖc ®iÒu hµnh vµ qu¶n lý mäi ho¹t ®éng kinh doanh cña cöa hµng. Trong ®ã kÕ
to¸n theo dâi tiªu thô hµng ho¸ vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh cã nhiÖm vô theo
dâi qu¸ tr×nh b¸n hµng, sè lîng hµng ho¸ b¸n ra, chi phÝ b¸n hµng ®Ó cung cÊp
®Çy ®ñ th«ng tin vÒ doanh thu, chi phÝ, kÕt qu¶ kinh doanh tõng kú sao cho
nhanh nhÊt hiÖu qu¶ nhÊt.
Trong thêi gian thùc tËp t¹i Cöa hµng nhËn thøc ®îc vÊn ®Ò tiªu thô hµng
ho¸ vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh ®ång thêi ®îc sù híng dÉn cña c« gi¸o
NguyÔn Song Hµ vµ sù gióp ®ì cña c¸n bé phßng kÕ to¸n cöa hµng em ®· thùc
hiÖn b¸o c¸o thùc tËp cña m×nh víi ®Ò tµi : “ KÕ to¸n tiªu thô hµng ho¸ vµ x¸c
®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh t¹i Cöa hµng Th¬ng m¹i dÞch vô §¹i La “.
Bµi viÕt ®îc kÕt cÊu lµm 3 ch¬ng chÝnh.
Ch¬ng I : C¬ së lý luËn chung vÒ h¹ch to¸n tiªu thô hµng ho¸ vµ x¸c ®Þnh
kÕt qu¶ kinh doanh.
Ch¬ng II : T×nh h×nh thùc tÕ vÒ tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n tiªu thô hµng ho¸
vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh t¹i Cöa hµng Th¬ng m¹i dÞch vô §¹i La.
Ch¬ng III : Ph¬ng híng hoµn thiÖn kÕ to¸n tiªu thô vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶
kinh doanh ë Cöa hµng Th¬ng m¹i dÞch vô §¹i La.
Ch¬ng I.
C¬ së lý luËn chung vÒ h¹ch to¸n tiªu thô hµng ho¸
vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh
I. Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ tiªu thô hµng ho¸ vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶
kinh doanh.
1. Kh¸i niÖm tiªu thô vµ ý nghÜa cña viÖc tiªu thô hµng ho¸.
1.1. Kh¸i niÖm tiªu thô hµng ho¸.
Tiªu thô hµng ho¸ lµ giai ®o¹n tiÕp theo cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt trong giai
®o¹n nµy gi¸ trÞ s¶n phÈm, hµng ho¸ ®îc thùc hiÖn qua viÖc doanh nghiÖp
chuyÓn giao hµng ho¸, s¶n phÈm hoÆc cung cÊp lao vô, dÞch vô cho kh¸ch hµng
vµ ®îc kh¸ch hµng tr¶ tiÒn hoÆc chÊp nhËn thanh to¸n.
Tiªu thô nãi chung bao gåm :
- Tiªu thô ra ngoµi ®¬n vÞ lµ viÖc b¸n hµng cho c¸c ®¬n vÞ kh¸c hoÆc cho
c¸c c¸ nh©n trong vµ ngoµi doanh nghiÖp.
- Tiªu thô néi bé : lµ viÖc b¸n hµng cho c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc trong cïng
C«ng ty, Tæng C«ng ty...h¹ch to¸n toµn ngµnh. Qu¸ tr×nh tiªu thô hµng ho¸ cã
c¸c nghiÖp vô kinh tÕ chñ yÕu nh c¸c nghiÖp vô vÒ xuÊt hµng ho¸, thanh to¸n víi
ngêi mua, tÝnh ra c¸c kho¶n doanh thu b¸n hµng, tÝnh vµo doanh thu b¸n hµng
c¸c kho¶n chiÕt khÊu hµng b¸n, gi¶m gi¸ hµng b¸n chÊp nhËn cho ngêi mua
kho¶n doanh thu hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i vµ c¸c lo¹i thuÕ ph¶i nép Nhµ níc ®Ó x¸c
®Þnh chÝnh x¸c doanh thu thuÇn tõ ®ã x¸c ®Þnh lç, l·i tiªu thô s¶n phÈm hµng
ho¸.
1.2. ý nghÜa cña viÖc tiªu thô hµng ho¸.
Tiªu thô hµng ho¸ cã ý nghÜa v« cïng quan träng ®èi víi mäi doanh
nghiÖp nãi riªng còng nh toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n nãi chung.
§èi víi nÒn kinh tÕ quèc d©n, tiªu thô hµng ho¸ ®¶m b¶o c©n ®èi gi÷a s¶n
xuÊt vµ tiªu dïng, c©n ®èi tiÒn hµng trong lu th«ng. Th«ng qua ho¹t ®éng tiªu
thô nhu cÇu cña ngêi tiªu dïng vÒ mét gi¸ trÞ sö dông nhÊt ®Þnh ®îc tho¶ m·n vµ
gi¸ trÞ hµng ho¸ ®îc thùc hiÖn. Bªn c¹nh chøc n¨ng ®iÒu hoµ cung cÇu trªn thÞ trêng tiªu thô gãp phÇn quan träng thóc ®Èy c¸c quan hÖ thanh to¸n trong ph¹m vi
doanh nghiÖp, ngµnh kinh tÕ vµ trong toµn bé nÒn kinh tÕ. §èi víi mçi doanh
nghiÖp, tiªu thô lµ mét qu¸ tr×nh cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®Õn sù tån t¹i vµ ph¸t
triÓn cña doanh nghiÖp trªn thÞ trêng. Hµng ho¸ mua vÒ kh«ng tiªu thô ®îc sÏ
lµm cho tiÒn vèn cña doanh nghiÖp kh«ng ®îc quay vßng sinh lîi ¶nh hëng trùc
tiÕp ®Õn kÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp vµ thu nhËp cña ngêi lao ®éng vµ
nÕu t×nh tr¹ng ®ã kÐo dµi th× doanh nghiÖp kh«ng tr¸nh khái sù ph¸ s¶n. NÕu
viÖc tiªu thô ®îc thùc hiÖn nhanh chãng v× cã hiÖu qu¶ th× doanh nghiÖp cã thÓ
sím ®a vèn trë l¹i ®Ó tiÕp tôc ®Çu t mua hµng ho¸, ph¸t huy ®îc hiÖu qu¶ cña
®ång vèn, t¨ng kh¶ n¨ng n¾m b¾t nh÷ng c¬ héi cña thÞ trêng tõ ®ã kh¶ n¨ng tèi
®a ho¸ lîi nhuËn còng ®îc n©ng cao.
2. C¸c ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ vèn cña khèi lîng hµng tiªu thô.
Hµng ho¸ xuÊt kho tiªu thô ph¶i ®îc thÓ hiÖn theo gi¸ vèn thùc tÕ. Mçi
hµng ho¸ mua vÒ nhËp kho ë nh÷ng thêi ®iÓm kh¸c nhau víi nh÷ng gi¸ thùc tÕ
kh¸c nhau nªn cã thÓ tÝnh chÝnh x¸c gi¸ vèn khèi lîng hµng ho¸ xuÊt kho, c¸c
doanh nghiÖp cã thÓ ¸p dông mét trong nh÷ng ph¬ng ph¸p sau:
2.1. Ph¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n.
2.1.1. Gi¸ b×nh qu©n c¶ kú dù tr÷ :
Theo ph¬ng ph¸p nµy trong th¸ng hµng ho¸ xuÊt kho cha tÝnh ngay ®îc
gi¸ trÞ nªn cha ghi sæ. Cuèi th¸ng c¨n cø vµo sè tån ®Çu kú vµ nhËp trong kú kÕ
to¸n tÝnh ®îc ®¬n gi¸ b×nh qu©n cña hµng xuÊt kho theo c«ng thøc:
Gi¸ thùc tÕ hµng ho¸
xuÊt kho
=
Sè lîng hµng ho¸
xuÊt kho
x
§¬n gi¸ b×nh qu©n
§¬n gi¸ b×nh qu©n cña hµng ho¸ ®îc tÝnh c¨n cø vµo gi¸ mua thùc tÕ. Do
®ã tiªu thô hµng ho¸ cÇn ®îc ph©n bæ chi phÝ thu mua cho hµng ho¸ tiªu thô ¸p
dông ph¬ng ph¸p nµy gi¸ hµng ho¸ xuÊt kho tiªu thô ®îc tÝnh t¬ng ®èi chÝnh x¸c
nhng kh«ng kÞp thêi v× cuèi th¸ng míi tÝnh ®îc ®¬n gÝa b×nh qu©n.
2.1.2. Gi¸ b×nh qu©n sau mçi lÇn nhËp kho.
VÒ b¶n chÊt ph¬ng ph¸p nµy gièng ph¬ng ph¸p trªn nhng gi¸ thùc tÕ b×nh
qu©n ®îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së thùc tÕ hµng ho¸ tån ®Çu kú vµ gi¸ thùc tÕ cña hµng
ho¸ cña tõng lÇn nhËp trong kú. Tøc lµ sau mçi lÇn nhËp kho ph¶i tÝnh gi¸ thùc tÕ
b×nh qu©n lµm c¨n cø tÝnh gi¸ trÞ hµng ho¸ xuÊt lÇn sau.
2.1.3. Gi¸ b×nh qu©n cuèi th¸ng tríc.
Theo ph¬ng ph¸p nµy khi xuÊt kho hµng ho¸ lÊy gi¸ b×nh qu©n cuèi th¸ng
tríc ®Ó tÝnh ra gi¸ trÞ b×nh qu©n trong th¸ng nµy. Gi¸ thùc tÕ cña hµng ho¸ xuÊt
kho cã thÓ x¸c ®Þnh ë bÊt kú thêi ®iÓm nµo trong th¸ng (niªn ®é KT).
2.2. Ph¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ nhËp tríc xuÊt tríc.
Ph¬ng ph¸p nµy gi¶ thiÕt r»ng hµng ho¸ nµo nhËp kho ®Çu tiªn th× sÏ xuÊt
kho tríc nhÊt.
2.3. Ph¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ nhËp sau xuÊt tríc.
Ph¬ng ph¸p nµy gi¶ thiÕt r»ng hµng ho¸ nµo nhËp kho sau th× xuÊt tríc. C¶
hai ph¬ng ph¸p nµy ®Òu ®¶m b¶o ®îc tÝnh chÝnh x¸c cña gi¸ thùc tÕ hµng ho¸
xuÊt kho.
2.4. Ph¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ ®Ých danh.
Theo ph¬ng ph¸p nµy hµng ho¸ nhËp kho theo gi¸ nµo th× xuÊt kho theo
gi¸ ®ã mµ kh«ng quan t©m ®Õn thêi gian nhËp xuÊt.
2.5. Ph¬ng ph¸p tÝnh theo trÞ gi¸ mua thùc tÕ cña hµng ho¸ tån cuèi kú
dùa vµo ®¬n gi¸ mua lÇn cuèi.
Theo ph¬ng ph¸p nµy ®Õn cuèi kú h¹ch to¸n tiÕn hµnh kiÓm kª sè lîng
hµng ho¸ tån kho sau ®ã tÝnh trÞ gi¸ mua thùc tÕ cña hµng ho¸ tån kho cuèi kú
theo ®¬n gi¸ mua lÇn cuèi cïng cña kú ®ã.
2.6.Ph¬ng ph¸p gi¸ h¹ch to¸n.
Gi¸ h¹ch to¸n lµ gi¸ do doanh nghiÖp quy ®Þnh cã tÝnh chÊt æn ®Þnh vµ chØ
dïng ®Ó ghi sæ kÕ to¸n hµng ngµy chø kh«ng cã ý nghÜa trong viÖc thanh to¸n
hay tÝnh gi¸ c¸c ®èi tîng tÝnh gi¸. Ph¬ng ph¸p gi¸ h¹ch to¸n ®îc ¸p dông ®èi víi
c¸c doanh nghiÖp cã nghiÖp vô nhËp xuÊt hµng ho¸ nhiÒu, thêng xuyªn, gi¸ mua
thùc tÕ biÕn ®éng lín vµ th«ng tin vÒ gi¸ kh«ng kÞp thêi.
Tãm l¹i doanh nghiÖp ph¶i c¨n cø vµo ®iÒu kiÖn cô thÓ cña m×nh ®Ó lùa
chän mét ph¬ng ph¸p thÝch hîp nhÊt vµ khi lùa chän ph¶i ¸p dông cè ®Þnh ph¬ng
ph¸p ®ã Ýt nhÊt trong mét niªn ®é kÕ to¸n.
3. Kh¸i niÖm doanh thu b¸n hµng, c¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu b¸n
hµng nguyªn t¾c x¸c ®Þnh doanh thu b¸n hµng vµ kÕt qu¶ b¸n hµng.
3.1. Kh¸i niÖm doanh thu b¸n hµng.
Doanh thu b¸n hµng lµ tæng gi¸ trÞ ®îc thùc hiÖn do b¸n hµng ho¸, s¶n
phÈm, cung cÊp lao vô dÞch vô cho kh¸ch hµng.
§èi víi nh÷ng doanh nghiÖp tÝnh thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp th×
doanh thu b¸n hµng lµ gi¸ b¸n ®· tÝnh thuÕ GTGT.
§èi víi nh÷ng doanh nghiÖp tÝnh thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ th×
doanh thu b¸n hµng lµ gi¸ b¸n cha tÝnh thuÕ GTGT bao gåm c¶ phô thu (nÕu cã).
§©y lµ mét chØ tiªu quan träng ®èi víi mçi doanh nghiÖp, ph¶n ¸nh hiÖu qu¶
kinh doanh cña doanh nghiÖp, ph¶n ¸nh tr×nh ®é chØ ®¹o s¶n xuÊt kinh doanh vµ
tæ chøc c«ng t¸c h¹ch to¸n. Doanh thu b¸n hµng nÕu ®îc thùc hiÖn ®Çy ®ñ kÞp
thêi sÏ gãp phÇn thóc ®Èy vµ t¨ng nhanh tèc ®é lu©n chuyÓn vèn t¹o ®iÒu kiÖn
thuËn lîi cho qu¸ tr×nh kinh doanh sau.
3.2. C¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu.
3.2.1. ChiÕt khÊu b¸n hµng : Lµ sè tiÒn tÝnh trªn tæng doanh thu tr¶ cho
kh¸ch hµng. §©y lµ kho¶n tiÒn dµnh cho kh¸ch hµng khi kh¸ch hµng thanh to¸n
nhanh tríc thêi h¹n quy ®Þnh.
Nî TK811 - ChiÕt khÊu cho kh¸ch hµng hëng tÝnh theo gi¸ cha thuÕ
Cã TK 111, 112 : NÕu tr¶ b»ng tiÒn
3.2.2. Gi¶m gi¸ hµng b¸n: Lµ sè gi¶m gi¸ cho ngêi mua vÒ sè hµng ®· tiªu
thô do nh÷ng nguyªn nh©n chñ quan thuéc vÒ ngêi b¸n nh hµng kÐm phÈm chÊt,
kh«ng ®¶m b¶o sè lîng, chÊt lîng, chñng lo¹i, thêi gian ®Þa ®iÓm giao hµng nh
®· quy ®Þnh.
- Ghi gi¶m DTBH : Nî TK 532 - GGHB t¬ng øng víi gi¸ cha thuÕ
Nî TK 3331 - ThuÕ GTGT cña sè hµng ®îc gi¶m gi¸
Cã TK 111, 112, 131.
3.2.3. Doanh thu hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i : Lµ doanh thu cña lîng hµng thùc sù
®îc tiªu thô nhng bÞ ngêi mua tr¶ l¹i do hµng giao cho ngêi mua kh«ng ®óng vÒ
chÊt lîng trong thêi gian quy ®Þnh.
- Ghi gi¶m GVHB
Nî TK 156
Cã TK 632
- Chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i:
Nî TK 641
Cã TK 111, 112.
- Ghi gi¶m DTBH
Nî TK 531 : Doanh thu HBBTL t¬ng øng víi gi¸ cha thuÕ
Nî TK 3331 : ThuÕ GTGT cña hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i
Cã TK 111, 112 : Tr¶ l¹i b»ng tiÒn
Cã TK 131
: Trõ vµo nî ph¶i thu
KÕt chuyÓn doanh thu hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i ®Ó tÝnh doanh thu thuÇn.
Nî TK 511
Cã TK 531.
4. Nguyªn t¾c x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô hµng ho¸.
KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh hµng ho¸ lµ biÓu hiÖn hiÖu qu¶ ho¹t ®éng lu
chuyÓn hµng ho¸. §©y lµ phÇn chªnh lÖch gi÷a doanh thu thuÇn vµ tæng chi phÝ
kinh doanh bao gåm : Chi phÝ vÒ gi¸ vèn hµng b¸n, chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ
qu¶n lý doanh nghiÖp trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh. Nh vËy nguyªn t¾c x¸c ®Þnh
kÕt qu¶ kinh doanh lµ l·i hay lç, ®ã còng chÝnh lµ ®iÒu c¸c doanh nghiÖp quan
t©m nhÊt.
KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh trong kú ®îc ph¶n ¸nh b»ng mét sè chØ tiªu
sau:
Lîi nhuËn gép
= Doanh thu thuÇn - GVHB
Lîi nhuËn thuÇn tríc thuÕ = Lîi nhuËn gép - CFBH - CF QLDN
KÕ to¸n sö dông TK 911 - X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh vµ c¸c ho¹t ®éng
kh¸c cña doanh nghiÖp trong mét kú h¹ch to¸n.
5. C¸c ph¬ng thøc b¸n vµ c¸c ph¬ng thøc thanh to¸n.
5.1. C¸c ph¬ng thøc b¸n hµng.
Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng víi môc ®Ých b¸n ®îc nhiÒu hµng nhÊt, ®¶m
b¶o thu håi vèn nhanh nhÊt vµ ®¹t lîi nhuËn cao nhÊt, c¸c doanh nghiÖp th¬ng
m¹i cã thÓ lùa chän nhiÒu ph¬ng thøc b¸n hµng kh¸c nhau theo tõng lo¹i hµng
ho¸, tõng kh¸ch hµng, tõng thÞ trêng vµ tõng thêi ®iÓm kh¸c nhau. Trªn thùc tÕ
cã mét sè ph¬ng ph¸p b¸n hµng sau ®©y:
- B¸n hµng trùc tiÕp :
Theo ph¬ng thøc nµy hµng ho¸ giao cho kh¸ch hµng ®îc kh¸ch hµng tr¶
tiÒn ngay hoÆc chÊp nhËn thanh to¸n v× vËy s¶n phÈm xuÊt kho ®îc coi lµ tiªu
thô ngay.
Khi tiªu thô hµng ho¸ kh«ng thuéc ®èi tîng chÞu thuÕ GTGT hoÆc chÞu
thuÕ GTGT nhng nép thuÕ theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp th× doanh thu b¸n hµng lµ
tæng gi¸ thanh to¸n.
- Ph¬ng thøc hµng göi b¸n:
Theo ph¬ng thøc nµy bªn b¸n chuyÓn hµng cho bªn mua theo ®Þa ®iÓm
hîp ®ång sè hµng nµy vÉn thuéc quyÒn së h÷u cña doanh nghiÖp. ChØ khi nµo
kh¸ch hµng thanh to¸n hoÆc chÊp nhËn thanh to¸n b»ng tiÒn cho sè hµng ®ã th×
hµng göi ®i míi ®îc tÝnh lµ tiªu thô.
- Ph¬ng thøc giao hµng ®¹i lý ký göi:
Theo ph¬ng thøc nµy, doanh nghiÖp giao hµng cho c¬ së nhËn ®¹i lý. Bªn
nhËn ®¹i lý sÏ trùc tiÕp b¸n hµng sau ®ã ph¶i thanh to¸n tiÒn cho doanh nghiÖp
vµ ®îc hëng hoa hång ®¹i lý b¸n. Sè hµng göi ®¹i lý thanh to¸n hoÆc chÊp nhËn
thanh to¸n th× sè hµng nµy míi ®îc coi lµ tiªu thô.
- B¸n hµng tr¶ gãp :
Theo ph¬ng thøc nµy khi giao hµng cho ngêi mua th× lîng hµng chuyÓn
giao ®îc coi lµ tiªu thô. Kh¸ch hµng sÏ thanh to¸n mét phÇn sè tiÒn ph¶i tr¶ ngay
ë thêi ®iÓm mua, sè cßn l¹i sÏ tr¶ dÇn ë c¸c kú sau vµ chÞu l·i. V× vËy tiÒn thu
b¸n hµng ph¶i ®îc chia lµm hai phÇn : doanh thu b¸n hµng ®îc coi lµ doanh thu
b¸n hµng mét lÇn vµ phÇn l·i do b¸n tr¶ gãp lµ thu nhËp ho¹t ®éng tµi chÝnh. Gi¸
tÝnh thuÕ GTGT lµ gi¸ b¸n th«ng thêng kh«ng bao gåm phÇn l·i tr¶ gãp.
- Theo ph¬ng thøc hµng ®æi hµng:
Hµng ho¸ xuÊt kho ®em ®i ®æi coi nh b¸n. Hµng ho¸ nhËn vÒ coi nh mua.
ViÖc trao ®æi dùa trªn c¬ së tû lÖ trao ®æi lµ gi¸ trao ®æi vµ thêng cã lîi cho c¶
hai bªn vµ nã tr¸nh ®îc viÖc thanh to¸n b»ng tiÒn, tiÕt kiÖm ®îc vèn lu ®éng
®ång thêi vÉn tiªu thô ®îc hµng ho¸.
- B¸n bu«n, b¸n lÎ:
+ §¬n vÞ kinh doanh th¬ng m¹i b¸n hµng víi sè lîng lín, b¸n cho s¶n xuÊt
hoÆc xuÊt khÈu. Hµng ho¸ trong kh©u b¸n bu«n vÉn n»m trong lÜnh vùc lu th«ng
cha tiªu dïng.
+ B¸n lÎ hµng ho¸ lµ viÖc b¸n hµng trùc tiÕp cho ngêi tiªu dïng.
5.2. Cïng víi c¸c ph¬ng thøc b¸n hµng:
C¸c doanh nghiÖp còng sö dông nhiÒu ph¬ng thøc thanh to¸n. ViÖc ¸p
dông ph¬ng thøc thanh to¸n nµo lµ do hai bªn mua vµ b¸n quyÕt ®Þnh råi ghi
trong hîp ®ång. Qu¶n lý c¸c nghiÖp vô thanh to¸n tiÒn hµng c«ng t¸c quan träng
trong kÕ to¸n nh»m tr¸nh tæn thÊt tiÒn hµng gióp doanh nghiÖp kh«ng bÞ chiÕm
dông vèn, t¹o ®iÒu kiÖn t¨ng vßng quay vèn vµ gi÷ uy tÝn cho kh¸ch hµng. HiÖn
nay c¸c doanh nghiÖp thêng hay sö dông mét sè ph¬ng thøc sau:
Thanh to¸n b»ng tiÒn mÆt ; Thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt ; Thanh to¸n
b»ng sÐc ; Thanh to¸n b»ng uû nhiÖm thu, uû nhiÖm chi ; Thanh to¸n bï trõ ;
Thanh to¸n b»ng th tÝn dông ; Thanh to¸n b»ng nghiÖp vô øng tríc tiÒn hµng.
6. NhiÖm vô cña kÕ to¸n tiªu thô hµng ho¸ vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh
doanh.
Víi t c¸ch lµ mét kh©u träng yÕu trong qu¸ tr×nh kinh doanh cña doanh
nghiÖp tiªu thô hµng ho¸ cÇn ®îc gi¸m s¸t chÆt chÏ. Bªn c¹nh c¸c biÖn ph¸p vÒ
hµng ho¸ vµ thÞ trêng kÕ to¸n lµ mét c«ng cô tÊt yÕu vµ cã hiÖu qu¶ nhÊt mµ c¸c
nhµ qu¶n trÞ cÇn ph¶i sö dông trong qu¸ tr×nh tæ chøc tiªu thô hµng ho¸. §Ó ®¶m
b¶o lµ c«ng cô s¾c bÐn, cã hiÖu lùc trong c«ng t¸c qu¶n lý kinh tÕ vµ qu¶n lý
doanh nghiÖp, kÕ to¸n tiªu thô hµng ho¸ cÇn thùc hiÖn nh÷ng nhiÖm vô sau:
- Ghi chÐp ®Çy ®ñ, kÞp thêi khèi lîng thµnh phÈm hµng ho¸, dÞch vô b¸n ra
vµ tiªu thô néi bé tÝnh to¸n ®óng gi¸ trÞ vèn cña hµng ho¸ ®· b¸n, chi phÝ b¸n
hµng vµ c¸c chi phÝ kh¸c nh»m x¸c ®Þnh ®óng ®¾n kÕt qu¶ b¸n hµng.
- KiÓm tra gi¸m s¸t tiÕn dé thùc hiÖn kÕ ho¹ch b¸n hµng, kÕ ho¹ch lîi
nhuËn, ph©n phèi lîi nhuËn, kû luËt thanh to¸n vµ lµm nghÜa vô ®èi víi Nhµ níc..
- Cung cÊp th«ng tin chÝnh x¸c, trung thùc vµ ®Çy ®ñ vÒ t×nh h×nh b¸n
hµng, x¸c ®Þnh kÕt qu¶ vµ ph©n phèi kÕt qu¶ phôc vô cho viÖc lËp b¸o c¸o tµi
chÝnh qu¶n lý doanh nghiÖp.
7. KÕ to¸n tæng hîp qu¸ tr×nh b¸n hµng theo c¸c ph¬ng thøc b¸n :
7.1. TK sö dông : TK 157, TK 632, TK 511, TK 512, TK 531, TK 532
7.2. KÕ to¸n c¸c ph¬ng thøc b¸n hµng chñ yÕu .
7.2.1. KÕ to¸n b¸n hµng theo ph¬ng thøc b¸n hµng trùc tiÕp.
S¬ ®å sè 1.
TK 154,155,156
TK 632
TK 911
Gi¸ vèn hµng b¸n Ckú: K/c GVHB
TK 511
K/c DTT
TK531,532
GB cha thuÕ
Gi¶m DT
GVHB bÞ tr¶ l¹i
TK 641
TK 11,112,131
TK 131
TK 331
TK liªn quan
111, 112
CFBH
ThuÕ
TËp hîp
TK 642
CFBH
CFQLDN CFQLDN
C.kú K/c
CFBH
CFQL
TK421
lç
Khi tiªu thô s¶n phÈm, hµng ho¸ kh«ng thuéc ®èi tîng chÞu thuÕ GTGT
hoÆc chÞu thuÕ GTGT nhng nép thuÕ theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp th× doanh thu
b¸n hµng lµ tæng gi¸ thanh to¸n:
Nî TK 111, 112, 131, 136...
Cã TK 511, 512
Cuèi kú :
+ X¸c ®Þnh thuÕ GTGT ph¶i nép :
Nî TK 642
Cã TK 333(1)
+ ThuÕ TT§B, thuÕ XNK:
Nî TK 511, 512
Cã TK 3332, 3333
7.2.2. KÕ to¸n b¸n hµng theo ph¬ng thøc hµng göi b¸n.
S¬ ®å 2.
TK 154,155,156
(1)
TK157
TK632
(2b)
TK911TK511TK111,112
(3b)
(3a)
(2a)
- C¸c nghiÖp vô t¬ng tù ph¬ng thøc b¸n hµng trùc tiÕp.
7.2.3. Ph¬ng thøc giao hµng ®¹i lý ký göi.
S¬ ®å 3
TK911
TK511
TK331
TK111,112,131
(4)
(2)
(1)
(3)
1. Khi b¸n ®îc hµng ®¹i lý theo ®óng gi¸ quy ®Þnh cña bªn chñ hµng, kÕ
to¸n ®¬n vÞ nhËn b¸n hµng ®¹i lý c¨n cø vµo chøng tõ, ho¸ ®¬n b¸n hµng ph¶n
¸nh tæng sè tiÒn thu ®îc ph¶i tr¶ cho chñ hµng:
Nî TK 111, 112, 131
Cã TK 331 - Ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n (tæng gi¸ thanh to¸n)
2. X¸c ®Þnh sè hoa hång b¸n hµng ®¹i lý ®îc hëng:
Nî TK 331 - Ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n
Cã TK 511 - Doanh thu b¸n hµng
3. Khi tr¶ tiÒn cho ®¬n vÞ cã hµng ®¹i lý:
Nî TK 331 - Ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n
Cã TK 111 - TiÒn mÆt
Cã TK 112 - TiÒn göi ng©n hµng
4. KÕt chuyÓn doanh thu cung cÊp dÞch vô vµo TK 911 - x¸c ®Þnh KQKD.
Nî TK 511 - Doanh thu b¸n hµng
Cã TK 911 - X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh
Chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh b¸n hµng ®¹i lý ®¬n vÞ nhËn ®¹i lý ph¶i
chÞu ®îc coi lµ chi phÝ b¸n hµng tËp hîp vµo TK 641.
7.2.4. B¸n hµng theo ph¬ng thøc tr¶ gãp:
1. XuÊt kho hµng ho¸ b¸n theo ph¬ng thøc tr¶ gãp
Nî TK 632 - Gi¸ vèn hµng b¸n
Cã TK 156 - Hµng ho¸
2. Ph¶n ¸nh doanh thu cña sè hµng b¸n tr¶ gãp.
Nî TK 111, 112, 131
Cã TK 333 - thuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép Nhµ níc
(chi tiÕt : 3331 ; TGTGT)
Cã TK 511 - Doanh thu b¸n hµng
Cã TK 711 - Thu nhËp ho¹t ®éng tµi chÝnh (l·i b¸n hµng tr¶ chËm)
3. Cuèi kú kÕt chuyÓn gi¸ vèn cña hµng b¸n tr¶ gãp.
Nî TK 911 - X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh
Cã TK 632 - Gi¸ vèn hµng b¸n
4. Cuèi kú b¸o c¸o doanh thu thuÇn cña hµng b¸n theo ph¬ng thøc tr¶ gãp,
kÕ to¸n ghi .
Nî TK 511 - Doanh thu b¸n hµng
Cã TK 911 - X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh.
5. Cuèi kú kÕt chuyÓn kho¶n l·i tr¶ chËm tÝnh trªn kho¶n ph¶i tr¶ gãp, tr¶
chËm.
Nî TK 711 - Thu nhËp ho¹t ®éng tµi chÝnh
Cã TK 911 - X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh
S¬ ®å 4
TK 333
TK 642
TK511
TK155
K632
TK111,112,131
(2)
TK911
(4)
(1)
(3)
TK711
(5)
7.2.5. KÕ to¸n tiªu thô hµng ho¸ theo ph¬ng thøc hµng ®æi hµng.
1. Ph¶n ¸nh gi¸ thµnh hµng ho¸ trao ®æi.
Nî TK 632 - Gi¸ vèn hµng b¸n
Cã TK 156 - hµng ho¸
2. Ph¶n ¸nh doanh thu b¸n hµng ®Ó ®æi lÊy hµng ho¸ kh¸c.
Nî TK 131 - Ph¶i thu cña kh¸ch hµng (tæng gi¸ thanh to¸n)
Cã TK 333 - ThuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép Nhµ níc (chi tiÕt : 3331)
Cã TK 511 - Doanh thu b¸n hµng
3. Khi nhËn hµng ho¸ trao ®æi vÒ cã ho¸ ®¬n GTGT.
Nî TK 152, 153, 156, 211 (gi¸ mua cha cã thuÕ GTGT)
Nî TK 133 - ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ
Cã TK 131 - Ph¶i thu cña kh¸ch hµng.
4. Khi nhËn hµng ho¸ trao ®æi vÒ kh«ng cã ho¸ ®¬n GTGT, kÕ to¸n ph¶n
¸nh gi¸ trÞ hµng ho¸ nhËn trao ®æi vÒ theo gi¸ thanh to¸n.
Nî TK 152, 153, 156, 211 (tæng gi¸ thanh to¸n)
Cã TK 131 - Ph¶i thu cña kh¸ch hµng
5. Cuèi kú kÕt chuyÓn gi¸ vèn hµng b¸n.
Nî TK 911 - X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh
Cã TK 632 - Gi¸ vèn hµng b¸n.
6. Cuèi kú kÕt chuyÓn doanh thu b¸n hµng.
Nî TK 511 - Doanh thu b¸n hµng
Cã TK 911 - X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh
Ph¬ng ph¸p trªn kÕ to¸n h¹ch to¸n theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ ®æi lÊy
hµng ho¸ sö dông cho kh©u kinh doanh cña ®¬n vÞ m×nh.
Khi b¸n hµng thuéc ®èi tîng chÞu thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp
®æi lÊy hµng ho¸ sö dông cho kinh doanh kÕ to¸n h¹ch to¸n nh sau:
1. KÕ to¸n ph¶n ¶nh doanh thu b¸n hµng xuÊt trao ®æi theo gi¸ thanh to¸n.
Nî TK 131 - Ph¶i thu cña kh¸ch hµng
Cã TK 511 - Doanh thu b¸n hµng (tæng gi¸ thanh to¸n)
2. Khi nhËn hµng ho¸ trao ®æi vÒ kÕ to¸n ph¶n ¸nh gi¸ trÞ hµng ho¸ nhËn
vÒ theo gi¸ thanh to¸n.
Nî TK 152, 153, 156, 211 (tæng gi¸ thanh to¸n)
Cã TK 131 - Ph¶i thu cña kh¸ch hµng.
S¬ ®å sè 5.
TK3331
TK131
TK152,153,156,211
(4)
TK155
(1)
TK632
(5)
TK911
TK511
(2)
(3)
TK133
(6)
II. KÕ to¸n chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp vµ x¸c
®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô hµng ho¸.
1. KÕ to¸n chi phÝ b¸n hµng.
1.1. Kh¸i niÖm : Chi phÝ b¸n hµng lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ ph¸t sinh cã liªn
quan ®Õn ho¹t ®éng tiªu thô hµng ho¸, chi phÝ b¸n hµng bao gåm : Chi phÝ nh©n
viªn b¸n hµng, chi phÝ vËt liÖu, chi phÝ c«ng cô dông cô, bao b× lu©n chuyÓn, chi
phÝ khÊu hao TSC§, chi phÝ dÞch vô mua ngoµi vµ c¸c chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c.
1.2. Tµi kho¶n sö dông: TK 641 - Chi phÝ b¸n hµng
KÕt cÊu:
Bªn nî : Chi phÝ b¸n hµng thùc tÕ ph¸t sinh trong kú
Bªn cã : C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ b¸n hµng
KÕt chuyÓn chi phÝ b¸n hµng ®Ó x¸c ®Þnh KQKD cho hµng ®· b¸n hoÆc ®Ó
chê kÕt chuyÓn cho sè hµng cßn l¹i.
TK nµy kh«ng cã sè d.
1.3. Tr×nh tù h¹ch to¸n c¸c nghiÖp vô chñ yÕu:
- TÝnh tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng cña nh©n viªn b¸n hµng.
Nî TK 641 (chi tiÕt 6411) - Chi phÝ b¸n hµng
Cã TK 334 - Ph¶i tr¶ CNV
Cã TK 338 - Ph¶i tr¶ ph¶i nép kh¸c
- XuÊt vËt liÖu dïng cho ho¹t ®éng b¸n hµng:
Nî TK 641 (chi tiÕt 6412)
Cã TK 152 - Theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn
Cã TK 611 - Theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú.
- Khi xuÊt c«ng cô dông cô bao b× lu©n chuyÓn phôc vô kh©u b¸n hµng.
Nî TK 641 (chi tiÕt 6413)
Cã TK 153 - Ph©n bæ mét lÇn
Cã TK 142 - Ph©n bæ nhiÒu lÇn
Cã TK 611 - Theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú
- Khi mua vËt liÖu, c«ng cô dông cô kh«ng nhËp kho mµ dïng ngay cho
ho¹t ®éng b¸n hµng.
Nî TK 641 (chi tiÕt 6412, 6413)
Nî TK 133
Cã TK 111, 112
Cã TK 331
- §èi víi chi phÝ b¶o hµnh hµng ho¸ kÕ to¸n h¹ch to¸n.
TrÝch khÊu hao TSC§ cña bé phËn b¸n hµng.
Nî TK 641 (chi tiÕt 6414)
Cã TK 214
§ång thêi ghi : Nî TK 009 - Nguån vèn khÊu hao c¬ b¶n
- Khi ph¸t sinh c¸c chi phÝ dÞch vô mua ngoµi nh chi phÝ ®iÖn níc, ®iÖn tho¹i
KÕ to¸n ghi : Nî TK 641 (chi tiÕt 6417)
Nî TK 133
Cã TK 111, 112
Cã TK 331
Khi c¸c chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c nh chi phÝ giíi thiÖu qu¶ng c¸o, chµo hµng
ph¸t sinh.
Nî TK 641 (chi tiÕt 6412)
Cã TK 111, 112
Cuèi kú kÕt chuyÓn toµn bé chi phÝ ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶.
Nî TK 911
Cã TK 641
ë nh÷ng doanh nghiÖp cã chu kú kinh doanh dµi hoÆc trong kú doanh thu
Ýt kh«ng t¬ng øng chi phÝ b¸n hµng th× chi phÝ b¸n hµng kh«ng kÕt chuyÓn hÕt
sang TK 911 mµ kÕt chuyÓn sang TK 142.
Nî TK 142 (chi tiÕt 1422)
Cã TK 641
Sang kú sau ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh ta kÕt chuyÓn:
Nî TK 911
Cã TK 142 (chi tiÕt 1422)
1.4. S¬ ®å kÕ to¸n tæng hîp chi phÝ b¸n hµng.
S¬ ®å 6
TK 334, 338
TK 641
TK 111, 138
Chi phÝ nh©n viªn b¸n hµng
C¸c kho¶n thu håi
ghi gi¶m chi phÝ
TK 152, 153, 611
Chi phÝ vËt liÖu, CCDC
TK 142
Chi phÝ CCDC ph©n bæ
nhiÒu lÇn
TK 214
Chi phÝ khÊu hao TSC§
TK 111, 112, 331
Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn
TK 133
ThuÕ GTGT ®Çu vµo
TK 911
K/c CFBH
TK 1422
CFchê K/c K/c chi phÝ
2. KÕ to¸n chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp.
2.1. Kh¸i niÖm :
Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp lµ kho¶n chi phÝ cã liªn quan ®Õn toµn bé
chi phÝ kinh doanh cña doanh nghiÖp mµ kh«ng thÓ t¸ch riªng cho bÊt kú mét
ho¹t ®éng nµo. Ngoµi c¸c môc t¬ng tù nh chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý
doanh nghiÖp cßn bao gåm chi phÝ vÒ thuÕ, phÝ, lÖ phÝ vµ chi phÝ dù phßng.
2.2. Tµi kho¶n sö dông : TK 642 - Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp.
KÕt chuyÓn TK 642
Bªn Nî : C¸c kho¶n chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp thùc tÕ ph¸t sinh trong kú.
Bªn cã : - C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp
- KÕt chuyÓn chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp ®Ó x¸c ®Þnh kÕt
qu¶ kinh doanh hay ®Ó chê kÕt chuyÓn.
TK 642 kh«ng cã sè d cuèi kú.
2.3. Tr×nh tù h¹ch to¸n c¸c nghiÖp vô chñ yÕu:
- Chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý doanh nghiÖp.
Nî TK 642 (chi tiÕt 6421)
Cã TK 334, 338
- Chi phÝ vËt liÖu xuÊt dïng cho qu¶n lý doanh nghiÖp.
Nî TK 642 (chi tiÕt 6422)
Cã TK 152 (theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn)
Cã TK 611 (theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú)
- Chi phÝ c«ng cô dông cô, ®å dïng v¨n phßng.
Nî TK 642 (chi tiÕt 6423)
Cã TK 153 - Ph©n bæ mét lÇn
Cã TK 142 (1) - Ph©n bæ nhiÒu lÇn
Cã TK 611 - Theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú.
- NÕu mua vËt liÖu, c«ng cô dông cô kh«ng nhËp kho mµ sö dông ngay
cho ho¹t ®éng qu¶n lý.
Nî TK 642 (chi tiÕt 6422 ; 6423)
Cã TK 133
- TrÝch khÊu hao TSC§ dïng cho ho¹t ®éng qu¶n lý.
Nî TK 642 (chi tiÕt 6424)
Cã TK 214
§ång thêi ghi : Nî TK 009 - nguån vèn khÊu hao c¬ b¶n
- Ph¶n ¸nh c¸c kho¶n thuÕ, phÝ vµ lÖ phÝ.
Nî TK 642 (chi tiÕt 6425)
Cã TK 333
- Chi phÝ dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho vµ ph¶i thu khã ®ßi.
Nî TK 642 (chi tiÕt 6426)
Cã TK 159
Cã TK 139
- Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi phôc vô cho qu¶n lý doanh nghiÖp.
Nî TK 642 (chi tiÕt 6427)
Cã TK 133
Cã TK 111, 112, 331
- Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn nh chi phÝ giao dÞch, tiÕp kh¸ch.
Nî TK 642 (chi tiÕt 6428)
Cã TK 111, 112
- Cuèi kú kÕ to¸n kÕt chuyÓn chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp vµo TK 911
Nî TK 911
Cã TK 642
- ë nh÷ng doanh nghiÖp cã chu kú kinh doanh dµi hoÆc trong kú kinh
doanh thu Ýt kh«ng t¬ng øng víi chi phÝ th× mét phÇn chi phÝ qu¶n lý ®îc kÕt
chuyÓn sang TK 142.
Nî TK 142 (chi tiÕt 1422)
Cã TK 642
Sang kú sau kÕt chuyÓn tiÕp
2.4. S¬ ®å h¹ch to¸n tæng hîp chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp.
S¬ ®å sè 7
TK 334, 338
TK 642
TK111,138
CF nh©n viªn qu¶n lý DN
C¸c kho¶n thu håi CF kh¸c
TK 152, 153, 611
Chi phÝ vËt liÖu, CCDC
TK 142
CF CCDC ph©n bæ
nhiÒu lÇn
TK 911
K/c chi phÝ qu¶n lý DN
TK 1422
K/c chi phÝ
CF chê K/c
TK 214
CF khÊu hao TSC§
TK 139, 159, 333
CF dù phßng thuÕ, phÝ
lÖ phÝ
TK 111, 112, 331
CF kh¸c b»ng tiÒn
TK 133
3. KÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶.
3.1. Kh¸i niÖm.
KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh hµng ho¸ lµ biÓu hiÖn hiÖu qu¶ ho¹t ®éng lu
chuyÓn hµng ho¸. §©y lµ phÇn chªnh lÖch gi÷a doanh thu thuÇn vµ tæng chi phÝ
kinh doanh bao gåm : chi phÝ vÒ gi¸ vèn hµng b¸n, chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ
qu¶n lý doanh nghiÖp trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh. Nh vËy b¶n chÊt cña h¹ch
to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh lµ x¸c ®Þnh l·i hay lç, ®ã chÝnh lµ ®iÒu c¸c
doanh nghiÖp quan t©m nhÊt. KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh trong kú ®îc ph¶n
¸nh b»ng mét sè chØ tiªu sau:
Lîi nhuËn gép
= Doanh thu thuÇn - Gi¸ vèn hµng b¸n
Lîi nhuËn thuÇn tríc thuÕ = Lîi nhuËn gép - Chi phÝ BH - Chi phÝ QLDN
Lîi nhuËn sau thuÕ
= Lîi nhuËn tríc thuÕ - ThuÕ thu nhËp DN
3.2. TK sö dông: TK 911 - X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh - ®îc dïng ®Ó
ph¶n ¸nh x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh vµ c¸c ho¹t ®éng kh¸c cña
doanh nghiÖp trong mét kú h¹ch to¸n.
KÕt cÊu vµ néi dung TK 911
Bªn nî : - TrÞ gi¸ vèn cña hµng ho¸, lao vô, dÞch vô ®· tiªu thô
- Chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh vµ chi phÝ bÊt thêng
- Chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp
- KÕt chuyÓn sè l·i tríc thuÕ trong kú
Bªn cã : - Doanh thu b¸n hµng thuÇn cña hµng ho¸, lao vô, dÞch vô ®· tiªu
thô.
- Doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh vµ doanh thu bÊt thêng
- Thùc lç vÒ ho¹t ®éng kinh doanh trong kú
TK 911 kh«ng cã sè d cuèi kú
TK 421 lîi nhuËn cha ph©n phèi - §îc dïng ®Ó ph¶n ¸nh kÕt qu¶ kinh
doanh (l·i, lç) vµ t×nh h×nh ph©n phèi kÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp.
KÕt cÊu:
Bªn nî : - Sè lç vÒ ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp trong kú
- Ph©n phèi tiÒn l·i
Bªn cã : - Sè thùc l·i vÒ kinh doanh cña doanh nghiÖp trong kú
- Sè l·i cÊp díi nép lªn, sè lç ®îc cÊp trªn cÊp bï.
- Xö lý c¸c kho¶n lç vÒ kinh doanh.
Sè d bªn cã : Sè l·i cha ph©n phèi sö dông.
3.3. Tr×nh tù h¹ch to¸n c¸c nghiÖp vô chñ yÕu:
Sau khi ph¶n ¸nh kÕt chuyÓn ë cuèi kú h¹ch to¸n ®èi víi c¸c kho¶n chi
phÝ, doanh thu vµ c¸c kho¶n liªn quan kh¸c vµo TK 911 - X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh
doanh :
- KÕt chuyÓn gi¸ vèn hµng ®· b¸n trong kú.
Nî TK 911
Cã TK 632
- KÕt chuyÓn doanh thu b¸n hµng thuÇn trong kú
Nî TK511, 512
Cã TK 911
- KÕt chuyÓn chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp.
Nî TK 911
Cã TK 641, 642
- KÕt chuyÓn doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh, doanh thu bÊt thêng trong kú.
Nî TK 711, 712
Cã TK 911
- KÕt chuyÓn chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh, chi phÝ bÊt thêng trong kú.
Nî TK 911
Cã TK 811, 821
- KÕt chuyÓn chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp cßn l¹i cña
kú tríc (®ang kÕt chuyÓn) ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kú nµy.
Nî TK 911
Cã TK 142 (chi tiÕt 1422)
- KÕt chuyÓn sè l·i kinh doanh trong kú.
Nî TK 911
Cã TK 421 (chi tiÕt 4212)
- KÕt chuyÓn lç kinh doanh trong kú.
Nî TK 421 (chi tiÕt 4212)
Cã TK 911
III. Tæ chøc hÖ thèng sæ kÕ to¸n cho nghiÖp vô b¸n hµng vµ x¸c
®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh.
Tuú theo quy m«, lo¹i h×nh kinh doanh vµ doanh nghiÖp ¸p dông h×nh thøc
ghi sæ kÕ to¸n nµo mµ x¸c ®Þnh d¹ng sæ kÕ to¸n t¬ng øng ®Ó h¹ch to¸n nghiÖp vô
b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô hµng ho¸. Trong khu«n khæ chuyªn ®Ò nµy
em chØ xin tr×nh bµy mÉu sæ nhËt ký chøng tõ (NKTC).
* H×nh thøc NKCT gåm cã : NKCT, b¶ng kª, sæ c¸i vµ c¸c sæ thÎ kÕ to¸n
chi tiÕt. Trong ®ã NKCT lµ sæ kÕ to¸n tæng hîp dïng ®Ó ph¶n ¸nh toµn bé c¸c
nghiÖp vô kÕ to¸n tµi chÝnh ph¸t sinh theo vÕ cã cña c¸c TK. Mét NKCT cã thÓ
më cho mét tµi kho¶n hoÆc mét sè TK cã quan hÖ mËt thiÕt víi nhau. §Ó phôc
vô cho yªu cÇu ph©n tÝch kiÓm tra ngoµi phÇn chÝnh dïng ®Ó ph¶n ¸nh sè ph¸t
sinh cã, mét sè NKCT cã bè trÝ thªm c¸c cét ph¶n ¸nh ph¸t sinh nî, sè d cuèi
kú. C¨n cø ®Ó ghi NKCT lµ c¸c chøng tõ gèc.
Sè liÖu cña kÕ to¸n phôc vô cho viÖc h¹ch to¸n tiªu thô vµ x¸c ®Þnh kÕt
qu¶ kinh doanh bao gåm :
* Sæ kÕ to¸n chi tiÕt:
Tuú theo yªu cÇu qu¶n lý c¸c nghiÖp vô b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh
doanh ë tõng doanh nghiÖp ®Ó tæ chøc më sæ chi tiÕt b¸n hµng cho tõng lo¹i
hµng, tõng nhãm hµng hay ®Þa ®iÓm b¸n hµng.
* Sæ kÕ to¸n tæng hîp :
- B¶ng kª sè 8 : TËp hîp t×nh h×nh nhËp xuÊt tån kho hµng ho¸ theo gi¸ thÞ
trêng vµ gi¸ h¹ch to¸n.
- B¶ng kª sè 10 : Theo dâi gi¸ trÞ hµng göi b¸n.
- B¶ng kª sè 11 : Ph¶n ¸nh t×nh h×nh thanh to¸n tiÒn hµng víi ngêi mua.
- B¶ng kª sè 5: TËp hîp chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp.
- NKCT sè 8 : Ph¶n ¸nh doanh thu chiÕt khÊu ®©y lµ sæ tæng hîp dïng ®Ó
ph¶n ¸nh tæng qu¸t t×nh h×nh tiªu thô hµng ho¸ tõ lóc xuÊt kho ®Õn lóc tiªu thô.
- Sæ c¸i : lµ sæ kÕ to¸n tæng hîp më cho c¶ n¨m, mçi tê sæ dïng cho mét
tµi kho¶n trong ®ã ph¶n ¸nh sè ph¸t sinh nî, ph¸t sinh cã vµ sè d trong cuèi
th¸ng. Sè ph¸t sinh cña mçi tµi kho¶n ®îc ph¶n ¸nh trªn sæ c¸i theo tæng sè lÊy
tõ NKCT ghi cã cña tµi kho¶n ®ã.
Sæ c¸i chØ ghi mét lÇn vµo ngµy cu«Ý th¸ng sau khi kho¸ sæ vµ kiÓm tra
®èi chiÕu theo sè liÖu trªn c¸c NKCT.
C¨n cø vµo NKCT sè 8 c¸c doanh nghiÖp thêng më sæ c¸i TK 511, TK
911, TK 641, TK 642, TK 632, TK 131, TK 156.
Ch¬ng II
T×nh h×nh thùc tÕ vÒ tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n
vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh t¹i
¬ng m¹i dÞch vô ®¹i la
tiªu thô hµng ho¸
cöa hµng th-
I. Giíi thiÖu tæng qu¸t vÒ cöa hµng:
1. §Æc ®iÓm kinh tÕ vµ tæ chøc bé m¸y qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh ë
cöa hµng th¬ng m¹i dÞch vô §¹i La:
- Xem thêm -
.DOC 
50 
30 
110 
