Lêi më ®Çu
----***---Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng hiÖn nay cã nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ tån t¹i vµ
c¹nh tranh víi nhau trªn c¬ së b×nh ®¼ng tríc ph¸p luËt. Trong sù c¹nh tranh ®Çy
khèc liÖt ®ã, c¸c doanh nghiÖp ph¶i cã nh÷ng chiÕn lîc, tæ chøc s¶n xuÊt kinh
doanh hîp lý ®Ó kh¼ng ®Þnh sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña m×nh. Tæ chøc kh©u tiªu
thô s¶n phÈm, hµng ho¸, lao vô ®îc coi lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò chñ yÕu trong
chiÕn lîc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp.
Lµ Doanh nghiÖp nhµ níc thuéc lÜnh vùc s¶n xuÊt c«ng nghiÖp, C«ng ty Cao su
Sao Vµng lu«n quan t©m tíi c«ng t¸c tæ chøc tiªu thô s¶n phÈm nh»m thu ®îc lîi
nhuËn lín nhÊt cho C«ng ty. Tr¶i qua h¬n 40 n¨m h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn, C«ng
ty ®· thu ®îc nh÷ng thµnh c«ng nhÊt ®Þnh trong lÜnh vùc ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh
doanh cña m×nh. Víi t c¸ch lµ c«ng cô qu¶n lý, kÕ to¸n tiªu thô thµnh phÈm vµ x¸c
®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô ®ãng vai trß quan träng trong viÖc cung cÊp th«ng tin ®Ó ®¸nh
gi¸ ®óng chÊt lîng vµ hiÖu qu¶ cña qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña
C«ng ty.
XuÊt ph¸t tõ thùc tiÔn trªn, qua thêi gian thùc tËp t¹i C«ng ty Cao su Sao Vµng
®îc sù gióp ®ì cña phßng kÕ to¸n, c¸c phßng ban chøc n¨ng trong C«ng ty vµ sù híng dÉn tËn t×nh cña cña c¸c thÇy, c« gi¸o, em ®· chän ®Ò tµi: "KÕ to¸n tiªu thô
thµnh phÈm vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô t¹i C«ng ty Cao su Sao Vµng ".
Bè côc luËn v¨n ngoµi lêi më ®Çu vµ kÕt luËn gåm 3 ch¬ng nh sau:
Ch¬ng I: Lý luËn chung vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n tiªu thô thµnh phÈm vµ x¸c ®Þnh
kÕt qu¶ tiªu thô trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt.
Ch¬ng II: Thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n tiªu thô thµnh phÈm vµ x¸c ®Þnh kÕt
qu¶ tiªu thô t¹i C«ng ty Cao su Sao Vµng.
Ch¬ng III: Mét sè ý kiÕn gãp phÇn hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tiªu thô thµnh
phÈm vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô t¹i C«ng ty Cao su Sao Vµng.
Ch¬ng I: Lý luËn chung vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n tiªu thô
thµnh phÈm vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô trong c¸c doanh
nghiÖp s¶n xuÊt.
I - ý nghÜa vµ vai trß cña kÕ to¸n tiªu thô Thµnh phÈm vµ x¸c ®Þnh
kÕt qu¶ tiªu thô trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt.
1 -Tiªu thô thµnh phÈm vµ yªu cÇu qu¶n lý tiªu thô thµnh phÈm.
Tiªu thô hay cßn gäi lµ b¸n hµng lµ qu¸ tr×nh thùc hiÖn gi¸ trÞ vµ gi¸ trÞ sö
dông cña hµng ho¸ th«ng qua quan hÖ trao ®æi. Th«ng qua tiªu thô doanh nghiÖp
thùc hiÖn viÖc chuyÓn ho¸ vèn s¶n xuÊt cña m×nh tõ h×nh th¸i hiÖn vËt sang h×nh
1
th¸i tiÒn tÖ, kÕt thóc mét vßng lu©n chuyÓn vèn lu ®éng vµ h×nh thµnh kÕt qu¶ s¶n
xuÊt. Cã thÓ chia tiªu thô thµnh hai giai ®o¹n:
+ Giai ®o¹n 1: §¬n vÞ b¸n hµng xuÊt giao hµng cho ®¬n vÞ mua (kh¸ch
hµng).
+ Giai ®o¹n 2: Kh¸ch hµng tr¶ tiÒn vµ chÊp nhËn thanh to¸n.
Nh vËy vÒ mÆt lý luËn ta thÊy râ sù kh¸c biÖt gi÷a ph¹m trï xuÊt giao hµng
vµ ph¹m trï tiªu thô. Khi nãi ®Õn xuÊt giao hµng, nã chØ ph¶n ¸nh sù vËn ®éng tõ
n¬i nµy sang n¬i kh¸c cña thµnh phÈm cha ph¶n ¸nh ®îc sù biÕn ®éng cña tiÒn vèn
cña doanh nghiÖp tõ h×nh th¸i hiÖn vËt sang h×nh th¸i gi¸ trÞ. Cßn qu¸ tr×nh tiªu thô
bao gåm c¶ hai giai ®o¹n trªn. Trªn thùc tÕ, viÖc xuÊt giao hµng vµ thu tiÒn thêng
kh«ng x¶y ra ®ång thêi mµ chóng cã sù kh¸c nhau vÒ mÆt kh«ng gian vµ vÒ mÆt
thêi gian. Chóng chØ x¶y ra ®ång thêi khi kh¸ch hµng mua thµnh phÈm cña doanh
nghiÖp vµ tr¶ tiÒn ngay. V× vËy ®Ó qu¶n lý tiªu thô thµnh phÈm, doanh nghiÖp cÇn
ph¶i thùc hiÖn nh÷ng yªu cÇu sau.
- Ph¶i qu¶n lý chÆt chÏ vÒ mÆt khèi lîng, chÊt lîng cña tõng lo¹i mÆt hµng
còng nh chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh cho tõng lo¹i.
- Ph¶i tÝnh chÝnh x¸c vµ hîp lý gi¸ thµnh thùc tÕ cña tõng lo¹i thµnh phÈm
®Ó tõ ®ã x¸c ®Þnh gi¸ b¸n sao cho phï hîp.
- Ph¶i theo dâi chÆt chÏ tõng ph¬ng thøc b¸n hµng cho tõng thÓ thøc
thanh to¸n
- Ph¶i ®«n ®èc thanh to¸n tiÒn hµng, thu håi vèn nhanh tr¸nh nh÷ng kho¶n
khã ®ßi, tr¸nh t×nh tr¹ng chiÕm dông vèn.
- Ph¶i x¸c ®Þnh ®óng ®¾n doanh thu b¸n hµng lµm c¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh kÕt
qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh mét c¸ch chÝnh x¸c.
ChØ cã thÓ thùc hiÖn tèt c¸c yªu cÇu nªu trªn doanh nghiÖp míi cã thÓ ®Èy
nhanh qu¸ tr×nh tiªu thô thµnh phÈm, t¨ng tèc ®é lu©n chuyÓn vèn vµ t¨ng thu nhËp
cho doanh nghiÖp.
2. NhiÖm vô vai trß cña kÕ to¸n tiªu thô thµnh phÈm vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶
tiªu thô thµnh phÈm trong doanh nghiÖp.
§Ó t¨ng cêng c«ng t¸c chØ ®¹o s¶n xuÊt kinh doanh, ®Ó kÕ to¸n thùc sù lµ c«ng
cô s¾c bÐn, cã hiÖu lùc ®¸p øng yªu cÇu qu¶n lý, kÕ to¸n tiªu thô thµnh phÈm vµ
x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô cÇn ph¶i thùc hiÖn nh÷ng nhiÖm vô sau:
+ Tæ chøc theo dâi ph¶n ¸nh chÝnh x¸c qu¸ tr×nh tiªu thô, ghi chÐp ®Çy ®ñ,
kÞp thêi vµ c¸c kho¶n chi phÝ b¸n hµng, doanh thu b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh
nghiÖp.
+ Cung cÊp nh÷ng th«ng tin kinh tÕ cÇn thiÕt cho c¸c bé phËn liªn quan.
2
+ §Þnh kú tiÕn hµnh ph©n tÝch kinh tÕ ®èi víi c¸c ho¹t ®éng qu¶n lý vµ tiªu
thô thµnh phÈm.
Nh vËy, môc ®Ých cña kÕ to¸n tiªu thô thµnh phÈm lµ xö lý, cung cÊp nh÷ng
th«ng tin cÇn thiÕt cho c¸c ®èi tîng kh¸c nhau vµ nhiÒu môc ®Ých kh¸c nhau ®Ó ra
®îc nh÷ng quyÕt ®Þnh qu¶n lý, phï hîp. §iÒu nµy nãi lªn vai trß v« cïng quan
träng cña kÕ to¸n tiªu thô thµnh phÈm trong c«ng t¸c qu¶n lý kinh doanh cña doanh
nghiÖp.
II - Néi dung chñ yÕu cña kÕ to¸n tiªu thô thµnh phÈm vµ x¸c
®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt.
1. Mét sè kh¸i niÖm tiªu thô thµnh phÈm vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô
trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt.
1.1. Kh¸i niÖm vÒ doanh thu :
Doanh thu b¸n hµng : Lµ tæng gi¸ trÞ ®îc thùc hiÖn do viÖc b¸n s¶n phÈm
hµng ho¸ hoÆc cung cÊp lao vô , dÞch vô cho kh¸ch hµng . BiÓu hiÖn b»ng tæng sè
tiÒn ghi trªn ho¸ ®¬n chøng tõ , hîp ®ång .Thêi ®iÓm ghi nhËn doanh thu lµ khi
doanh nghiÖp ®îc chuyÓn quyÒn së h÷u cho ngêi mua, ®îc ngêi mua chÊp nhËn
thanh to¸n kh«ng phô thuéc tiÒn ®· thu ®îc hay cha . §èi víi hµng göi ®¹i lý lµ khi
®¹i lý ®· b¸n ®îc hµng .
Doanh thu b¸n hµng néi bé : Lµ sè tiÒn thu ®îc do b¸n hµng ho¸, cung cÊp lao
vô , dÞch vô tiªu thô néi bé gi÷a c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc trong cïng mét c«ng ty, tæng
c«ng ty …
- Trong qu¸ tr×nh tiªu thô s¶n phÈm, hµng ho¸ cã thÓ ph¸t sinh c¸c kho¶n ®iÒu
chØnh gi¶m doanh thu b¸n hµng bao gåm :
+ Doanh thu gi¶m gi¸ hµng b¸n : Lµ sè tiÒn doanh nghiÖp ph¶i tr¶ cho
kh¸ch hµng trong trêng hîp hµng b¸n bÞ kÐm, mÊt phÈm chÊt so víi c¸c ®iÒu kho¶n
qui ®Þnh trong hîp ®ång hoÆc néi dung ®· viÕt trªn ho¸ ®¬n b¸n hµng , mµ kh¸ch
hµng yªu cÇu (hoÆc tù doanh nghiÖp)gi¶m gi¸ , doanh nghiÖp ®· chÊp thuËn
+ Doanh thu hµng b¸n tr¶ l¹i : Lµ sè tiÒn doanh nghiÖp ph¶i tr¶ l¹i cho
kh¸ch hµng ®èi víi nh÷ng s¶n phÈm ,hµng ho¸ bÞ kh¸ch hµng tr¶ l¹i do lçi cña
doanh nghiÖp .
+ ChiÕt khÊu th¬ng m¹i : Lµ kho¶n chiÕt khÊu th¬ng m¹i do doanh
nghiÖp ®· gi¶m trõ hoÆc ®· thanh to¸n cho kh¸ch hµng do viÖc ngêi mua hµng ®·
mua hµng , dÞch vô víi khèi lîng lín theo tho¶ thuËn vÒ chiÕt khÊu th¬ng m¹i .
+ ThuÕ tiªu thô ®Æc biÖt , thuÕ xuÊt khÈu : Lµ sè thuÕ tÝnh cho hµng xuÊt
khÈu hoÆc nh÷ng s¶n phÈm hµng ho¸ chÞu thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt , ®Ó ghi gi¶m
doanh thu cña nh÷ng s¶n phÈm , hµng ho¸ ®ã.
3
Doanh thu thuÇn vÒ tiªu thô : Lµ sè chªnh lÖch gi÷a doanh thu b¸n hµng vµ
cung cÊp dÞch vô víi c¸c kho¶n gi¶m gi¸ hµng b¸n , doanh thu cña sè hµng b¸n bÞ
tr¶ l¹i , thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt , thuÕ xuÊt khÈu ph¶i nép .
1.2. Kh¸i niÖm x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô.
KÕt qu¶ tiªu thô lµ kÕt qu¶ cuèi cïng cña ho¹t ®éng kinh doanh b¸n hµng,
biÓu hiÖn b»ng sè tiÒn l·i hay lç. KÕt qu¶ tiªu thô lµ sè chªnh lÖch gi÷a doanh thu
b¸n hµng thuÇn víi gi¸ vèn hµng b¸n vµ chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh
nghiÖp.
Gi¸ vèn hµng b¸n: Lµ trÞ gi¸ vèn cña s¶n phÈm , vËt t , hµng ho¸ , lao vô , dÞch
vô ®· xuÊt b¸n vµ tiªu thô . §èi víi s¶n phÈm,lao vô ,dÞch vô tiªu thô ,gi¸ vèn lµ gi¸
thµnh s¶n xuÊt (gi¸ thµnh c«ng xëng ).Víi vËt t tiªu thô, gi¸ vèn lµ gi¸ thùc tÕ ghi
sæ, cßn víi hµng ho¸ tiªu thô, gi¸ vèn bao gåm trÞ gi¸ mua cña hµng tiªu thô (+) víi
phÝ mua ph©n bæ cho hµng tiªu thô .
Chi phÝ b¸n hµng: Lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé c¸c chi phÝ liªn quan ®Õn
ho¹t ®éng tiªu thô bao gåm chi phÝ l¬ng nh©n viªn b¸n hµng, chi phÝ vËn chuyÓn,
bao b× , qu¶ng c¸o, bèc xÕp, tiÕp thÞ…
Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp: Lµ toµn bé nh÷ng kho¶n chi phÝ ph¸t sinh liªn
quan chung ®Õn toµn bé ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¶ doanh nghiÖp nh l¬ng, khÊu hao cña v¨n phßng …mµ kh«ng thÓ t¸ch riªng cho bé phËn nµo .
Lîi nhuËn gép : Lµ sè chªnh lÖch gi÷a tæng doanh thu thuÇn víi gi¸ vèn hµng
b¸n.
- KÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh: Lµ sè chªnh lÖch gi÷a doanh thu
thuÇn víi trÞ gi¸ vèn hµng tiªu thô, chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh
nghiÖp ph©n bæ cho hµng tiªu thô .
2. Néi dung kÕ to¸n tiªu thô ë doanh nghiÖp s¶n xuÊt.
2.1.Tµi kho¶n sö dông: §Ó ph¶n ¸nh t×nh h×nh tiªu thô kÕ to¸n sö dông c¸c
tµi kho¶n: TK 511, TK512, TK 531, TK 532, TK 3331, TK 641, TK 642.....
+ TK 155 – Thµnh phÈm . Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh toµn bé gi¸ trÞ
thµnh phÈm,nöa thµnh phÈm nhËp,xuÊt ,tån kho theo gi¸ thµnh thùc
Bªn Nî : Ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô t¨ng trÞ gi¸ s¶n phÈm .
Ph¶n ¸nh trÞ gi¸ s¶n phÈm tån kho ®Çu kú (ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh
kú ).
Bªn Cã : Ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô lµm gi¶m gi¸ trÞ s¶n phÈm.
KÕt chuyÓn trÞ gi¸ s¶n phÈm tån kho ®Çu kú (ph¬ng ph¸p kiÓm kª
®Þnh kú ).
D Nî : Gi¸ thµnh thùc tÕ s¶n phÈm tån kho .
4
TrÞ gi¸ s¶n phÈm tån kho t¹i thêi ®iÓm kiÓm kª .
+ TK 157 – Hµng göi b¸n . TK nµy ®îc sö dông ®Ó theo dâi gi¸ trÞ hµng ho¸
tiªu thô theo ph¬ng thøc chuyÓn hµng ,hoÆc hµng ho¸ göi b¸n ®¹i lý , ký göi hay
gi¸ trÞ lao vô , dÞch vô , ®· hoµn thµnh bµn giao cho ngêi ®Æt hµng , ngêi mua hµng
nhng cha ®îc chÊp nhËn thanh to¸n . Sè hµng ho¸ vÉn thuéc quyÒn së h÷u cña
doanh nghiÖp . TK nµy ®îc më chi tiÕt cho tõng lo¹i hµng , tõng lÇn göi hµng cho
®Õn khi ®îc chÊp nhËn thanh to¸n .
Bªn Nî : Gi¸ trÞ hµng göi b¸n (cho kh¸ch hµng hoÆc nhê b¸n ®¹i lý , ký göi)
hoÆc ®· thùc hiÖn víi kh¸ch hµng nhng cha ®îc kh¸ch hµng chÊp nhËn .
KÕt chuyÓn trÞ gi¸ hµng göi b¸n cuèi kú (KK§K)
Bªn Cã : Gi¸ trÞ hµng göi b¸n bÞ kh¸ch hµng tõ chèi, tr¶ l¹i.
Gi¸ vèn cña sè hµng göi b¸n ®· ®îc chÊp nhËn tiªu thô .
KÕt chuyÓn trÞ gi¸ hµng göi b¸n ®Çu kú (KK§K)
D Nî : Ph¶n ¸nh gi¸ trÞ hµng göi b¸n cha ®îc chÊp nhËn.
+TK 511 – Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô: TK nµy ®îc dïng ®Ó
ph¶n ¸nh tæng sè doanh thu b¸n hµng thùc tÕ cña doanh nghiÖp trong kú vµ c¸c
kho¶n gi¶m doanh thu.
Bªn Nî : Ph¶n ¸nh sè thuÕ ph¶i nép (ThuÕ TT§B, thuÕ xuÊt khÈu)
C¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu
KÕt chuyÓn doanh thu thuÇn vµo kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh.
Bªn Cã : Tæng doanh thu b¸n hµng ®· thùc hiÖn.
TK 511 cuèi kú kh«ng cã sè d vµ cã 4 TK cÊp 2
+ TK 521: ChiÕt khÊu th¬ng m¹i .
Bªn Nî : Sè chiÕt khÊu th¬ng m¹i ®· chÊp nhËn cho kh¸ch hµng.
Bªn Cã : KÕt chuyÓn toµn bé sè chiÕt khÊu th¬ng m¹i sang TK 511.
TK 521 cuèi kú kh«ng cã sè d cã 3 TK cÊp 2.
+ TK 531: Hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i.
TK nµy dïng ®Ó theo dâi doanh thu cña sè hµng ho¸, thµnh phÈm … ®· tiªu
thô nhng bÞ kh¸ch hµng tr¶ l¹i.
Bªn Nî : Doanh thu cña sè hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i
Bªn Cã : KÕt chuyÓn doanh thu hµng ho¸ b¸n bÞ tr¶ l¹i .
TK531 cuèi kú kh«ng cã sè d .
+ TK 532: Gi¶m gi¸ hµng b¸n .
Dïng theo dâi toµn bé c¸c kho¶n gi¶m gi¸ hµng b¸n cho kh¸ch hµng trªn gi¸
b¸n ®· tho¶ thuËn .
Bªn Nî : Ph¶n ¸nh c¸c kho¶n gi¶m gi¸ ®· chÊp thuËn cho kh¸ch hµng .
5
Bªn Cã : KÕt chuyÓn toµn bé sè gi¶m gi¸ trõ vµo doanh thu tiªu thô .
TK 532 cuèi kú kh«ng cã sè d .
+ TK 632: Gi¸ vèn b¸n hµng . Dïng ®Ó theo dâi trÞ gi¸ vèn cña hµng ho¸ xuÊt
b¸n trong kú .
Bªn Nî: TrÞ gi¸ vèn cña thµnh phÈm ,hµng ho¸ ,dÞch vô ®· xuÊt b¸n .
TrÞ gi¸ vèn cña thµnh phÈm tån kho ®Çu kú
TrÞ gi¸ vèn cña thµnh phÈm s¶n xuÊt nhËp kho vµ dÞch vô ®· hoµn
thµnh .
Bªn Cã : KÕt chuyÓn gi¸ vèn hµng tiªu thô trong kú vµ gi¸ vèn hµng b¸n bÞ tr¶
l¹i.
TK 632 cuèi kú kh«ng cã sè d .
+TK 3331 – ThuÕ GTGT ph¶i nép . TK nµy sö dông ®Ó ph¶n ¸nh sè thuÕ
GTGT ®Çu ra , sè thuÕ GTGT ph¶i nép ,sè thuÕ GTGT ®· nép vµ cßn ph¶i nép vµo
ng©n s¸ch nhµ níc .
Bªn Nî: Sè thuÕ GTGT ®Çu vµo ®· khÊu trõ.
Sè thuÕ GTGT ®îc gi¶m trõ vµo sè thuÕ GTGT ph¶i nép .
Sè thuÕ GTGT ®· nép vµo ng©n s¸ch nhµ níc .
Sè thuÕ GTGT cña hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i.
Bªn Cã: Sè thuÕ GTGT ®Çu ra ph¶i nép cña hµng hãa, dÞch vô ®· tiªu thô.
Sè thuÕ GTGT ®Çu ra ph¶i nép cña hµng hãa, dÞch vô dïng ®Ó trao
®æi, biÕu tÆng, sö dông néi bé.
Sè thuÕ GTGT ph¶i nép cho ho¹t ®éng tµi chÝnh, thu nhËp kh¸c.
Sè thuÕ GTGT cña hµng hãa nhËp khÈu.
D Bªn Cã: Sè thuÕ GTGT cßn ph¶i nép cuèi kú.
D Bªn Nî: Sè thuÕ GTGT Sè thuÕ GTGT ®· nép thõa vµo ng©n s¸ch nhµ níc.
Ngoµi ra, trong qu¸ tr×nh h¹ch to¸n nghiÖp vô tiªu thô hµng hãa, kÕ to¸n
cßn sö dông mét sè tµi kho¶n kh¸c nh: TK111,112,131,334,512…
2.2. Chøng tõ sö dông: PhiÕu nhËp kho, PhiÕu xuÊt kho, Ho¸ ®¬n gi¸ trÞ gia
t¨ng, PhiÕu thu, phiÕu chi tiÒn mÆt, GiÊy b¸o nî, cã cña ng©n hµng vµ mét sè chøng
tõ cã liªn quan.
2.3. H¹ch to¸n c¸c ph¬ng thøc tiªu thô thµnh phÈm theo phu¬ng ph¸p kª
khai thêng xuyªn (doanh nghiÖp tÝnh thuÕ VAT theo ph¬ng thøc khÊu trõ)
2.3.1-H¹ch to¸n tiªu thô theo ph¬ng thøc trùc tiÕp
Theo ph¬ng thøc nµy bªn b¸n giao hµng cho bªn mua trùc tiÕp t¹i kho hay
trùc tiÕp t¹i ph©n xëng kh«ng qua kho. Hµng khi ®· bµn giao cho bªn mua ®îc
chÝnh thøc coi lµ tiªu thô, bªn b¸n ®· mÊt quyÒn së h÷u vÒ sè hµng ®· giao.
6
S¬ ®å 1: S¬ ®å h¹ch to¸n tiªu thô TP theo ph¬ng thøc tiªu thô trùc tiÕp
(PhÇn phô lôc – Trang 1)
2.3.2- H¹ch to¸n tiªu thô theo ph¬ng thøc chuyÓn hµng theo hîp ®ång
Theo ph¬ng thøc nµy, ®Þnh kú doanh nghiÖp göi hµng cho kh¸ch hµng trªn
c¬ së cña tháa thuËn trong hîp ®ång mua b¸n gi÷a hai bªn vµ giao hµng t¹i ®Þa
®iÓm ®· qui íc trong hîp ®ång. Khi xuÊt kho göi ®i hµng vÉn thuéc quyÒn së h÷u
cña doanh nghiÖp, chØ khi nµo kh¸ch hµng ®· tr¶ tiÒn hoÆc chÊp nhËn thanh to¸n th×
khi Êy hµng míi chuyÓn quyÒn së h÷u vµ ghi nhËn doanh thu b¸n hµng.
S¬ ®å 2:S¬ ®å h¹ch to¸n tiªu thô thµnh phÈm theo ph¬ng thøc chuyÓn hµng
theo hîp ®ång (TÝnh thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ)
(PhÇn phô lôc – Trang 1)
2.3.3 H¹ch to¸n tiªu thô theo ph¬ng thøc b¸n hµng ®¹i lý, ký göi.
§©y lµ h×nh thøc doanh nghiÖp xuÊt hµng nhê b¸n hé th«ng qua ®¹i lý, ký
göi hoÆc nhËn hµng ®¹i lý cña doanh nghiÖp kh¸c ®Ó b¸n hé .
- §èi víi bªn giao ®¹i lý :
Theo ph¬ng thøc nµy, doanh nghiÖp giao hµng cho bªn nhËn ®¹i ký ,bªn nhËn
®¹i lý sÏ trùc tiÕp b¸n hµng, thanh to¸n cho doanh nghiÖp vµ ®îc hëng hoa hång do
bªn giao ®¹i lý tr¶. Doanh nghiÖp chØ h¹ch to¸n vµo doanh thu khi nhËn ®îc tiÒn
thanh to¸n hoÆc chÊp nhËn thanh to¸n cña bªn nhËn ®¹i lý.
Doanh nghiÖp cã tr¸ch nhiÖm nép thuÕ GTGT, thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt (nÕu
cã ) trªn tæng gi¸ trÞ hµng göi b¸n ®· tiªu thô mµ kh«ng ®îc trõ phÇn hoa hång ph¶i
tr¶ cho bªn nhËn ®¹i lý. Kho¶n hoa hång doanh nghiÖp ®· tr¶ coi nh mét kho¶n chi
phÝ vµ ®îc h¹ch to¸n vµo TK 641.
- §èi víi bªn nhËn ®¹i lý :
Sè hµng b¸n ®¹i lý kh«ng thuéc së h÷u cña doanh nghiÖp nhng doanh nghiÖp
cã tr¸ch nhiÖm ph¶i b¶o qu¶n, gi÷ g×n, b¸n hé vµ ®îc hëng hoa hång theo hîp ®ång
®· ký. Sè hoa hång ®ã chÝnh lµ doanh thu trong hîp ®ång b¸n hµng hé cña doanh
nghiÖp. Trêng hîp doanh nghiÖp mua ®øt b¸n gän ®Ó hëng chªnh lÖch gi¸ th× doanh
nghiÖp ph¶i kª khai nép thuÕ GTGT trªn phÇn chªnh lÖch ®ã. Ngîc l¹i nÕu doanh
nghiÖp b¸n ®óng gi¸ do bªn giao ®¹i lý qui ®Þnh vµ phÇn hoa hång theo tû lÖ tho¶
thuËn th× toµn bé sè thuÕ GTGT do bªn giao ®¹i lý chÞu, doanh nghiÖp kh«ng ph¶i
chÞu thuÕ GTGT trªn phÇn hoa hång ®îc hëng.
S¬ ®å 3:S¬ ®å h¹ch to¸n tiªu thô theo ph¬ng thøc ®¹i lý, ký göi.
(PhÇn phô lôc – Trang 1)
2.3.4.H¹ch to¸n tiªu thô theo ph¬ng thøc b¸n hµng tr¶ gãp, tr¶ chËm.
7
B¸n hµng tr¶ gãp tr¶ chËm lµ h×nh thøc b¸n hµng thu tiÒn nhiÒu lÇn. Ngêi
mua sÏ thanh to¸n lÇn ®Çu ngay t¹i thêi ®iÓm mua. Sè tiÒn cßn l¹i ngêi mua chÊp
nhËn tr¶ dÇn ë c¸c kú tiÕp theo vµ ph¶i chÞu mét tû lÖ l·i suÊt nhÊt ®Þnh. Th«ng thêng, sè tiÒn tr¶ ë c¸c kú tiÕp theo b»ng nhau, trong ®ã bao gåm mét phÇn doanh thu
gèc vµ mét phÇn l·i tr¶ chËm.
S¬ ®å 4:S¬ ®å h¹ch to¸n tiªu thô theo ph¬ng thøc tr¶ gãp, tr¶ chËm.
(PhÇn phô lôc – Trang 2)
2.3.5.H¹ch to¸n tiªu thô theo ph¬ng thøc tiªu thô néi bé.
Theo chÕ ®é quy ®Þnh, c¸c c¬ së s¶n xuÊt, kinh doanh khi xuÊt hµng ho¸ ®iÒu
chuyÓn cho c¸c c¬ së h¹ch to¸n phô thuéc nh c¸c chi nh¸nh, c¸c cöa hµng..ë kh¸c
®Þa ph¬ng ®Ó b¸n hoÆc xuÊt ®iÒu chuyÓn gi÷a c¸c chi nh¸nh, c¸c ®¬n vÞ phô thuéc
víi nhau; xuÊt tr¶ hµng tõ c¸c ®¬n vÞ h¹ch to¸n phô thuéc vÒ c¬ së kinh doanh, c¨n
cø vµo ph¬ng thøc s¶n xuÊt kinh doanh vµ tæ chøc c«ng t¸c h¹ch to¸n, c¬ së cã thÓ
lùa chän mét trong hai c¸ch sö dông ho¸ ®¬n, chøng tõ sau:
+. Dïng ho¸ ®¬n GTGT (hoÆc ho¸ ®¬n b¸n hµng) ®Ó lµm c¨n cø thanh to¸n
vµ kª khai nép thuÕ GTGT ë tõng ®¬n vÞ vµ tõng kh©u ®éc lËp víi nhau.
Theo c¸ch nµy, c¬ së giao hµng h¹ch to¸n gièng nh trêng hîp tiªu thô trùc
tiÕp ®· tr×nh bµy ë trªn.
+. Dïng phiÕu xuÊt kho kiªm vËn chuyÓn néi bé kÌm theo LÖnh ®iÒu ®éng
néi bé.
Theo c¸ch nµy, c¬ së giao hµng v¨n cø vµo B¶ng kª hµng ho¸ b¸n ra do c¬ së
phô thuéc göi vÒ ®Ó lËp ho¸ ®¬n GTGT (hoÆc ho¸ ®¬n b¸n hµng) cho hµng ho¸ thùc
tÕ tiªu thô.
S¬ ®å 5: S¬ ®å h¹ch to¸n theo ph¬ng thøc tiªu thô néi bé.
(PhÇn phô lôc – Trang 2)
2.3.6. H¹ch to¸n tiªu thô theo ph¬ng thøc hµng ®æi hµng.
Hµng ®æi hµng lµ ph¬ng thøc tiªu thô mµ trong ®ã, ngêi b¸n ®em s¶n phÈm,
vËt t, hµng ho¸ cña m×nh ®Ó ®æi lÊy vËt t, hµng ho¸ cña ngêi mua. Gi¸ trao ®æi lµ
gi¸ b¸n cña hµng ho¸, vËt t ®ã trªn thÞ trêng. Khi xuÊt s¶n phÈm, hµng ho¸ ®em ®i
trao ®æi víi kh¸ch hµng, ®¬n vÞ vÉn ph¶i lËp ®Çy ®ñ chøng tõ gièng nh c¸c ph¬ng
thøc tiªu thô kh¸c.
S¬ ®å 6: S¬ ®å h¹ch to¸n tiªu thô theo ph¬ng thøc hµng ®æi hµng.
(PhÇn phô lôc – Trang 3)
2.4. H¹ch to¸n tiªu thô thµnh phÈm trong doanh nghiÖp tÝnh thuÕ GTGT
theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp hoÆc víi c¸c ®èi tîng kh«ng chÞu thuÕ GTGT.
Trong c¸c doanh nghiÖp tÝnh thuÕ VAT theo ph¬ng thøc trùc tiÕp hoÆc ®èi víi
c¸c ®èi tîng kh«ng chÞu thuÕ GTGT, viÖc h¹ch to¸n gi¸ vèn hµng tiªu thô còng t-
8
¬ng tù nh doanh nghiÖp tÝnh thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ (chØ kh¸c trong
gi¸ vËt t xuÊt dïng cho s¶n xuÊt kinh doanh bao gåm c¶ thuÕ GTGT ®Çu vµo). §èi
víi b¸n hµng, doanh thu b¸n hµng ghi nhËn ë tµi kho¶n 511, 512 lµ doanh thu (gi¸
b¸n) bao gåm c¶ thuÕ GTGT (hoÆc thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt hay thuÕ xuÊt khÈu) ph¶i
nép. C¸c kho¶n ghi nhËn ë tµi kho¶n 521, 531, 532 còng bao gåm c¶ thuÕ tiªu thô
trong ®ã. Sè thuÕ GTGT cuèi kú ph¶i nép, thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt, thuÕ xuÊt khÈu
ph¶i nép ®îc trõ vµo doanh thu b¸n hµng ®Ó tÝnh doanh thu thuÇn.
Khi xuÊt s¶n phÈm tiªu thô hay dÞch vô phôc vô kh¸ch hµng, tuú theo ph¬ng
thøc tiªu thô, doanh nghiÖp ph¶i lËp “PhiÕu xuÊt kho kiªm vËn chuyÓn néi bé”,
“PhiÕu xuÊt hµng göi b¸n ” hay “Ho¸ ®¬n b¸n hµng” (thay cho “Ho¸ ®¬n gi¸ trÞ gia
t¨ng” ë doanh nghiÖp tÝnh thuÕ theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ )
S¬ ®å 7: S¬ ®å h¹ch to¸n tiªu thô thµnh phÈm trong doanh nghiÖp tÝnh thuÕ
GTGT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp. (PhÇn phô lôc – Trang 3)
2.5. H¹ch to¸n tiªu thô thµnh phÈm trong doanh nghiÖp ¸p dông ph¬ng
ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú.
§èi víi c¸c doanh nghiÖp ¸p dông ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú, h¹ch to¸n c¸c
nghiÖp vô vÒ tiªu thô thµnh phÈm chØ kh¸c víi c¸c doanh nghiÖp ¸p dông ph¬ng
ph¸p kª khai thêng xuyªn trong viÖc x¸c ®Þnh gi¸ vèn thµnh phÈm, lao vô, dÞch vô
hoµn thµnh, nhËp, xuÊt kho vµ tiªu thô; cßn viÖc ph¶n ¸nh gi¸ b¸n, doanh thu vµ c¸c
kho¶n liªn quan ®Õn doanh thu (chiÕt khÊu th¬ng m¹i, gi¶m gi¸ hµng b¸n, doanh
thu hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i, thuÕ GTGT…) lµ hoµn toµn t¬ng tù.
3 - KÕ to¸n gi¸ vèn hµng b¸n vµ c¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu
3.1. KÕ to¸n gi¸ vèn hµng b¸n
S¬ ®å 8: a. S¬ ®å h¹ch to¸n gi¸ vèn hµng b¸n trong c¸c doanh nghiÖp ¸p
dông ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn. (PhÇn phô lôc – Trang 3)
b.S¬ ®å h¹ch to¸n gi¸ vèn hµng b¸n trong c¸c doanh nghiÖp ¸p
dông ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú. (PhÇn phô lôc – Trang 4)
3.2. kÕ to¸n c¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu
§©y lµ nh÷ng kho¶n môc ph¸t sinh bao gåm: ChiÕt khÊu th¬ng m¹i, gi¶m gi¸
hµng b¸n, hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i ®îc ghi nhËn. Cuèi kú tÝnh ra sè chªnh lÖch gi÷a
doanh thu b¸n hµng vµ c¸c kho¶n gi¶m trõ ®Ó x¸c ®Þnh doanh thu thuÇn.
S¬ ®å 9: S¬ ®å h¹ch to¸n c¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu (PhÇn phô lôc –
Trang 4)
a. TÝnh thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ.
b. TÝnh thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp
4 - KÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô thµnh phÈm
4.1 - KÕ to¸n chi phÝ b¸n hµng
9
Trong qu¸ tr×nh lu th«ng - tiªu thô s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô doanh nghiÖp
ph¶i bá ra c¸c kho¶n chi phÝ nh nh chi phÝ bao gãi s¶n phÈm, b¶o qu¶n hµng ho¸,
chi phÝ vËn chuyÓn, tiÕp thÞ, qu¶ng c¸o, gäi chung lµ chi phÝ b¸n hµng. Cã thÓ nãi
chung chi phÝ b¸n hµng lµ chi phÝ lu th«ng vµ chi phÝ tiÕp thÞ ph¸t sinh trong qu¸
tr×nh tiªu thô s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô. Chi phÝ b¸n hµng cã nhiÒu kho¶n chi cô
thÓ víi néi dung vµ c«ng cô kh¸c nhau. Tïy theo yªu cÇu qu¶n lý cã thÓ ph©n biÖt
(ph©n lo¹i) chi phÝ b¸n hµng theo ph¬ng thøc thÝch hîp.
Theo quy ®Þnh hiÖn hµnh, chi phÝ b¸n hµng cña doanh nghiÖp ®îc ph©n thµnh
c¸c lo¹i sau:
- Chi phÝ nh©n viªn b¸n hµng: Bao gåm tiÒn l¬ng chÝnh, l¬ng phô tr¶ l¹i cho
nh©n viªn b¸n hµng, nh©n viªn b¶o qu¶n hµng ho¸, thµnh phÈm, nh©n viªn tiÕp thÞ
...vµ c¸c kho¶n trÝch BHXH, BHYT, KPC§.
- Chi phÝ vËt liÖu bao b×: Bao gåm toµn bé chi phÝ vÒ vËt liÖu ®Ó bao gãi hµng
ho¸, b¶o qu¶n hµng ho¸, thµnh phÈm trong qu¸ tr×nh b¶o qu¶n mang ®i b¸n vµ
trong qu¸ tr×nh b¸n hµng.
- Chi phÝ dông cô, ®å dïng: Chi phÝ vÒ c«ng cô, dông cô, ®å dïng ®o lêng,
tÝnh to¸n,...trong kh©u tiªu thô s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô.
- Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh (TSC§): Ph¶n ¸nh chi phÝ khÊu hao TSC§
ë bé phËn b¶o qu¶n, b¸n hµng nh nhµ kho, cöa hµng, bÕn b·i, ph¬ng tiÖn bèc dì,
vËn chuyÓn, ph¬ng tiÖn tÝnh to¸n ®o lêng, kiÓm nghiÖm chÊt lîng.
- Chi phÝ b¶o hµnh: Lµ c¸c kho¶n chi phÝ ph¶i bá ra ®Ó söa ch÷a, b¶o hµnh
s¶n phÈm, hµng ho¸ trong thêi gian quy ®Þnh.
- Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: C¸c chi phÝ vÒ dÞch vô mua ngoµi, phôc vô cho
kh©u tiªu thô s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô nh: Chi phÝ thuª TSC§, kho b·i, thuª
bèc v¸c vËn chuyÓn, hoa hång cho c¸c ®¹i lý b¸n hµng, cho ®¬n vÞ nhËn ñy th¸c,
xuÊt khÈu,...
- Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c: C¸c chi phÝ b»ng tiÒn ph¸t sinh trong kh©u tiªu thô
s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô ngoµi c¸c chi phÝ ®· kÓ trªn nh chi phÝ tiÕp kh¸ch, héi
nghÞ kh¸ch hµng, chi phÝ giíi thiÖu s¶n phÈm, hµng ho¸, chi phÝ qu¶ng c¸o tiÕp
thÞ,...
S¬ ®å 10: S¬ ®å h¹ch to¸n chi phÝ b¸n hµng. (PhÇn phô lôc – Trang 5)
4.2- KÕ to¸n chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp.
Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp lµ toµn bé chi phÝ cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng
qu¶n lý kinh doanh, qu¶n lý hµnh chÝnh vµ qu¶n lý ®iÒu hµnh chung toµn doanh
nghiÖp.
Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp bao gåm:
10
- Chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý: Bao gåm tiÒn l¬ng, c¸c kho¶n phô cÊp nh©n viªn
qu¶n lý doanh nghiÖp. C¸c kho¶n BHXH, BHYT, KPC§ trÝch theo l¬ng cña nh©n
viªn qu¶n lý doanh nghiÖp.
- Chi phÝ vËt liÖu qu¶n lý: Ph¶n ¸nh chi phÝ vËt liÖu xuÊt dïng cho c«ng t¸c
qu¶n lý doanh nghiÖp nh giÊy, bót, mùc,... vËt liÖu söa ch÷a tµi s¶n cè ®Þnh, c«ng
cô, dông cô,...
- Chi phÝ ®å dïng v¨n phßng: Ph¶n ¸nh chi phÝ dông cô, ®å dïng v¨n phßng
dïng cho c«ng t¸c qu¶n lý.
- Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh (TSC§): Ph¶n ¸nh chi phÝ khÊu hao tµi s¶n
cè ®Þnh dïng chung cho toµn doanh nghiÖp nh: Nhµ cöa lµm viÖc cña c¸c phßng
ban, kho tµng, vËt kiÕn tróc, ph¬ng tiÖn truyÒn dÉn, m¸y mãc thiÕt bÞ qu¶n lý dïng
trªn v¨n phßng.
- ThuÕ, phÝ vµ lÖ phÝ: Ph¶n ¸nh chi phÝ vÒ thuÕ, phÝ vµ lÖ phÝ nh: ThuÕ m«n
bµi, thuÕ nhµ ®Êt, thuÕ GTGT (cña hµng ho¸, dÞch vô chÞu thuÕ theo ph¬ng ph¸p
trùc tiÕp),... vµ c¸c kho¶n phÝ vµ lÖ phÝ kh¸c.
- Chi phÝ dù phßng: Ph¶n ¸nh c¸c kho¶n dù phßng, gi¶m gi¸ hµng tån kho,
dù phßng ph¶i thu khã ®ßi tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp.
- Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: Ph¶n ¸nh chi phÝ dÞch vô mua ngoµi phôc vô
cho v¨n phßng doanh nghiÖp, c¸c kho¶n chi mua vµ sö dông c¸c tµi liÖu kü thuËt,
b»ng s¸ng chÕ, giÊy phÐp chuyÓn giao c«ng nghÖ, nh·n hiÖu th¬ng m¹i,...
- Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c: Ph¶n ¸nh c¸c chi phÝ kh¸c thuéc qu¶n lý chung cña
doanh nghiÖp, ngoµi c¸c chi phÝ ®· kÓ trªn nh: Chi phÝ héi nghÞ, tiÕp kh¸ch, c«ng
t¸c phÝ, tµu xe, ®µo t¹o c¸n bé, in Ên tµi liÖu b¸o chÝ,...
S¬ ®å 11: S¬ ®å h¹ch to¸n chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp.
(PhÇn phô lôc – Trang 6 )
4.3- KÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô.
KÕt qu¶ tiªu thô lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh kÕt qu¶ cuèi cïng cña viÖc tiªu thô s¶n phÈm, hµng ho¸, lao vô, dÞch vô
cña ho¹t déng s¶n xuÊt kinh doanh chÝnh vµ phô cña doanh nghiÖp. KÐt qu¶ ®ã ® îc tÝnh b»ng c¸ch so s¸nh gi÷a mét
bªn lµ doanh thu thuÇn víi mét bªn lµ gi¸ vèn hµng tiªu thô vµ chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp vµ ®îc
biÓu hiÖn th«ng qua chØ tiªu lîi nhuËn (lç hoÆc l·i) vÒ tiªu thô.
KÕt qu¶
tiªu thô
=
Doanh
Gi¸ vèn
thu thuÇn
hµng b¸n
Chi phÝ
b¸n hµng
-
Chi phÝ qu¶n lý
doanh nghiÖp
S¬ ®å 12: S¬ ®å h¹ch to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô.
(PhÇn phô lôc – Trang 7)
11
ch¬ng iI: thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n tiªu thô thµnh phÈm
vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô t¹i c.ty cao su sao vµng hµ
néi
I. §Æc ®iÓm tæ chøc kinh doanh cña c«ng ty cao su sao vµng hµ néi.
1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty.
C«ng ty cao su Sao vµng ®îc khëi c«ng x©y dùng ngµy 22/12/1958 cïng víi
Nhµ m¸y xµ phßng Hµ Néi, Nhµ m¸y thuèc l¸ Th¨ng Long trong tæng thÓ khu c«ng
nghiÖp Thîng §×nh vµ chÝnh thøc ®îc kh¸nh thµnh vµo ngµy 25/5/1960. C«ng ty
Cao su Sao Vµng lµ lo¹i h×nh doanh nghiÖp nhµ níc thuéc Tæng C«ng ty ho¸ chÊt
ViÖt Nam, do bé c«ng nghiÖp qu¶n lý. §©y lµ xÝ nghiÖp Quèc doanh lín nhÊt, l©u
®êi nhÊt s¶n xuÊt s¨m lèp, lµ mét trong c¸c Doanh nghiÖp hµng ®Çu trong ngµnh
c«ng nghiÖp chÕ t¹o c¸c s¶n phÈm cao su cña ViÖt Nam trong thêi kú ®æi míi.
NhiÖm vô chÝnh cña c«ng ty lµ s¶n xuÊt vµ tiªu thô c¸c s¶n phÈm ®îc chÕ biÕn
tõ cao su nh: S¨m, lèp xe ®¹p, xe m¸y, « t«, m¸y kÐo, b¨ng t¶i, èng cao su chÞu ¸p
lùc, Cua roa, c¸c chi tiÕt kü thuËt b»ng cao su, pin c¸c lo¹i. Ngoµi ra c«ng ty cßn
s¶n xuÊt mét sè mÆt hµng theo ®¬n ®Æt hµng cña ®¬n vÞ b¹n nh s¨m lèp m¸y bay
SU, MIC,…
Mét sè chØ tiªu vÒ H§ SXKD cña C«ng ty Cao su Sao Vµng.
§¬n vÞ tÝnh: 1000®
ST
T
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
ChØ tiªu
2002
2003
Tæng DT tiªu thô
DT thuÇn tõ ho¹t ®éng SXKD
Gi¸ vèn hµng b¸n
Chi phÝ b¸n hµng
Chi phÝ QLDN
Lîi nhuËn tõ ho¹t ®éng SXKD
Lîi nhuËn tõ ho¹t ®éng tµi chÝnh
Lîi nhuËn kh¸c
Lîi nhuËn tríc thuÕ
Lîi nhuËn sau thuÕ
ThuÕ thu nhËp doanh nghiÖp
Lao ®éng (ngêi)
Thu nhËp BQ (ngh×n ®ång/ngêi)
Vèn SXKD b×nh qu©n - trong ®ã:
+. Vèn lu ®éng b×nh qu©n
+. Vèn cè ®Þnh b×nh qu©n
374.113.528
367.070.835
317.174.382
23.845.969
15.601.241
10.449.243
(11.764.359)
1.953.597
638.481
434.167
204.314
2.981
1.275
349.644.051
137.537.824
212.106.227
431.582.462
430.689.639
376.506.390
25.271.522
16.333.091
12.578.636
(14.493.232)
1.996.234
81.638
55.514
26.124
2900
1.470
391.318.826
139.366.601
251.952.225
Chªnh lÖch
Sè tiÒn
%
57.568.934
15.39
63.618.804
17.33
59.332.008
18.71
1.425.553
8.98
721.850
4.69
2.129.393
20.38
(2.728.873) (23.37)
42.637
2.18
(556.843)
(87.2)
(378.653)
(87.2)
(178190)
(87.2)
(81)
(2.72)
195
15.29
41.674.775
11,92
1.828.777
1,33
39.845.998
18,79
Th«ng qua sè liÖu ë b¶ng trªn ta thÊy:
12
Quy m« SXKD cña c«ng ty trong n¨m 2003 ®· t¨ng lªn ®¸ng kÓ. C«ng ty ®·
chó träng ®Çu t vèn ®Ó më réng SXKD. Cô thÓ lµ: tæng sè vèn SXKD b×nh qu©n
n¨m 2003 lµ 391.318.826 ngµn ®ång t¨ng 41.674.775 ngµn ®ång so víi n¨m 2002,
t¬ng øng víi tû lÖ t¨ng 11,92%. Trong ®ã vèn lu ®éng b×nh qu©n t¨ng 1.828.777
ngµn ®ång víi tû lÖ t¨ng lµ 1,33 %. Vèn cè ®Þnh b×nh qu©n t¨ng 39.845.998 ngµn
®ång víi tû lÖ t¨ng lµ 18,79%.
Doanh thu tiªu thô vµ doanh thu thuÇn cña c«ng ty trong n¨m 2003 t¨ng so víi
n¨m 2002 víi møc t¨ng vµ tû lÖ t¨ng t¬ng øng lµ: DT thuÇn t¨ng 57.568.934 ngµn
®ång víi tû lÖ t¨ng 15,39%; Doanh thu thuÇn t¨ng 63.618.804 ngµn ®ång víi tû lÖ
t¨ng lµ 17,33%.
So víi n¨m 2002 th× lîi nhuËn tõ ho¹t ®éng SXKD cña n¨m 2003 t¨ng lªn
®¸ng kÓ. Lîi nhuËn tõ ho¹t ®éng SXKD t¨ng 2.129.393 ngµn ®ång víi tû lÖ t¨ng
20,38%. Lîi nhuËn thuÇn tõ ho¹t ®éng SXKD t¨ng 1.447.987 ngµn ®ång víi tû lÖ
t¨ng 20,38%. Lîi nhuËn kh¸c t¨ng 42.637 ngµn ®ång víi tû lÖ t¨ng 2,18% t¹o ®iÒu
kiÖn ®Ó c«ng ty cã thªm nguån vèn bæ sung cho ho¹t ®éng SXKD. Tuy nhiªn, lîi
nhuËn tõ ho¹t ®éng tµi chÝnh gi¶m 2.728.873 ngµn ®ång víi tû lÖ gi¶m lµ 23,37%
do thu nhËp tõ ho¹t ®éng tµi chÝnh kh«ng ®¸ng kÓ so víi chi phÝ tõ ho¹t ®éng tµi
chÝnh, chi phÝ chñ yÕu ë ®©y lµ l·i vay ph¶i tr¶. Do ®ã tæng lîi nhuËn sau thuÕ cña
c«ng ty gi¶m 378.654 ngµn ®ång víi tû lÖ gi¶m 87,2%. ViÖc sôt gi¶m lîi nhuËn
cña c«ng ty do nhiÒu nguyªn nh©n, trong ®ã nguyªn nh©n chñ yÕu lµ trong n¨m
C«ng ty ®· ®Çu t mét lîng vèn lín vµo viÖc mua s¾m thiÕt bÞ c«ng nghÖ lµm cho tèc
®é t¨ng cña lîi nhuËn kh«ng b»ng tèc ®é t¨ng cña vèn ®Çu t vµo s¶n xuÊt.
VÒ t×nh h×nh lao ®éng: Lao ®éng b×nh qu©n gi¶m ®i 81 ngêi so víi n¨m 2002
víi tû lÖ gi¶m 2,27%. §êi sèng vËt chÊt cña c¸n bé c«ng nh©n viªn còng ®îc n©ng
lªn, thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ngêi t¨ng 195 ngµn ®ång so víi n¨m 2002.
C«ng ty còng ®· ®ãng gãp mét kho¶n tiÒn lín cho ng©n s¸ch nhµ níc
Nh vËy, t×nh h×nh SXKD cña c«ng ty trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y ph¸t triÓn t¬ng
®èi æn ®Þnh vµ lµnh m¹nh, DT tiªu thô cña c«ng ty kh«ng ngõng t¨ng lªn; c«ng ty
lu«n hoµn thµnh nghÜa vô víi ng©n s¸ch nhµ níc; ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña
ngêi lao ®éng kh«ng ngõng ®îc c¶i thiÖn. Tuy nhiªn ®Ó ngµy cµng n©ng cao hiÖu
qu¶ SXKD, c«ng ty còng cÇn ph¶i xem xÐt kü c¸c kho¶n gi¸ vèn hµng b¸n, chi phÝ
b¸n hµng, chi phÝ QLDN ®Ó lµ sao tiÕt kiÖm ®Õn møc thÊp nhÊt c¸c chi phÝ nµy ®Ó
h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, thu hót ®îc nhiÒu kh¸ch hµng ®Õn víi C«ng ty h¬n.
2. §Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt cña C«ng ty Cao su Sao vµng.
a. VÒ mÆt tæ chøc lao ®éng:
13
C«ng ty Cao su Sao Vµng lu«n coi con ngêi lµ ®éng lùc, lµ môc tiªu cña sù
ph¸t triÓn. HiÖn nay, c«ng ty ®· cã mét ®éi ngò lao ®éng m¹nh c¶ vÒ sè l îng còng
nh vÒ mÆt chÊt lîng. N¨m 2004, c«ng ty cã 2920 lao ®éng, trong ®ã c¸n bé qu¶n lý
lµ 295 ngêi, chiÕm 10,1 %. C«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt lµ 2625 ngêi, chiÕm
89,9%.
b. VÒ mÆt tæ chøc s¶n xuÊt.
C«ng ty Cao su Sao Vµng lµ mét doanh nghiÖp s¶n xuÊt cã quy m« lín, v× vËy
c¬ cÊu s¶n xuÊt cña c«ng ty ®îc ph©n theo xÝ nghiÖp, mçi xÝ nghiÖp chuyªn s¶n
xuÊt mét sè lo¹i s¶n phÈm kh¸c nhau.
XÝ nghiÖp cao su sè 1: Chuyªn s¶n xuÊt lèp xe ®¹p, xe g¾n m¸y, b¨ng t¶i,
jo¨ng cao su, d©y curoa, cao su chèng ¨n mßn, èng cao su vv…
XÝ nghiÖp cao su sè 2: chuyªn s¶n xuÊt lèp xe ®¹p vµ tanh xe ®¹p.
XÝ nghiÖp cao su sè 3: S¶n xuÊt c¸c lo¹i s¨m lèp « t«, m¸y kÐo, vµ tiÕn hµnh
s¶n xuÊt thö nghiÖm c¸c lo¹i lèp m¸y bay d©n dông.
XÝ nghiÖp cao su sè 4: S¶n xuÊt s¨m xe ®¹p, xe m¸y, b¨ng t¶i cua roa.
Ngoµi ra c«ng ty cßn mét sè chi nh¸nh:
Chi nh¸nh cao su Th¸i B×nh: S¶n xuÊt vµ tiªu thô c¸c s¶n phÈm s¨m lèp xe
®¹p.
Nhµ m¸y pin – cao su Xu©n Hoµ: S¶n xuÊt c¸c lo¹i pin kh«, ¾c quy, ®iÖn cùc,
chÊt ®iÖn ho¸ häc vµ mét sè thiÕt bÞ kh¸c.
Nhµ m¸y cao su NghÖ An: S¶n xuÊt c¸c lo¹i s¨m, lèp xe ®¹p.
Ngoµi c¸c xÝ nghiÖp chÝnh, c«ng ty cßn cã c¸c xÝ nghiÖp phô trî, t¹o ®iÒu kiÖn
cho c¸c xÝ nghiÖp trong c«ng ty ho¹t ®éng, bao gåm: XÝ nghiÖp n¨ng lîng, XÝ
nghiÖp c¬ ®iÖn, XÝ nghiÖp luyÖn cao su Xu©n Hoµ, Xëng kiÕn thiÕt bao b×.
3. §Æc ®iÓm tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cña c«ng ty.
§Ó phï hîp víi ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt cña m×nh, C«ng ty tæ chøc bé m¸y qu¶n lý
theo m« h×nh qu¶n lý trùc tuyÕn chøc n¨ng. §øng ®Çu bé m¸y QL c«ng ty lµ ban
l·nh ®¹o gåm 1 gi¸m ®èc vµ 5 phã gi¸m ®èc. Trong ®ã gi¸m ®èc lµ ngêi quyÕt ®Þnh
vµ chØ ®¹o trùc tiÕp xuèng c¸c xÝ nghiÖp phßng ban. Mét mÆt chÞu tr¸ch nhiÖm tríc
nhµ níc vÒ kÕt qu¶ ho¹t ®éng SXKD cña c«ng ty, mÆt kh¸c lµ ngêi ®iÒu hµnh ho¹t
®éng cña c«ng ty theo ®Þnh híng cña nhµ níc. 5 phã gi¸m ®èc phô tr¸ch 5 phÇn
viÖc kh¸c nhau gåm:
* Phã gi¸m ®èc s¶n xuÊt
* Phã gi¸m ®èc x©y dùng c¬ b¶n t¹i c«ng ty
* Phã gi¸m ®èc kü thuËt
* Phã gi¸m ®èc x©y dùng c¬ b¶n t¹i Th¸i B×nh
* Phã gi¸m ®èc kinh doanh
14
Ngoµi ra, C«ng ty cßn cã bÝ th ®¶ng uû, chñ tÞch c«ng ®oµn gióp gi¸m ®èc
ho¹ch ®Þnh, thùc hiÖn ®êng lèi chÝnh s¸ch cña §¶ng, b¶o vÖ quyÒn lîi c¸n bé c«ng
nh©n viªn.
C«ng ty cã 14 phßng ban víi c¸c chøng n¨ng kh¸c nhau nh»m hç trî cho
quyÕt ®Þnh cña ban l·nh ®¹o. bao gåm:
* Phßng kü thuËt c¬ n¨ng
* Phßng Qu¶n trÞ b¶o vÖ
* Phßng kü thuËt cao su
* Phßng kÕ ho¹ch kinh doanh
* Phßng kiÓm tra chÊt lîng(KCS)
* Phßng kho vËn
* Phßng kiÕn thiÕt c¬ b¶n
* Phßng tiÕp thÞ b¸n hµng
* Phßng thÝ nghiÖm trung t©m
* Phßng tµi chÝnh kÕ to¸n
* Phßng tæ chøc hµnh chÝnh
* Phßng ®èi ngo¹i xuÊt nhËp khÈu
* Phßng ®iÒu ®é
* Phßng Qu©n sù
S¬ ®å bé m¸y tæ chøc qu¶n lý sxkd c«ng ty cao su sao vµng
(phÇn phô lôc- trang 8)
4. C¬ cÊu bé m¸y kÕ to¸n vµ h×nh thøc kÕ to¸n ¸p dông t¹i c«ng ty.
§Ó phï hîp víi ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh, ®Æc ®iÓm ph©n cÊp qu¶n lý, chØ
®¹o s¶n xuÊt ®ång thêi sö dông tèt n¨ng lùc cña ®éi ngò kÕ to¸n, bé m¸y kÕ to¸n
cña c«ng ty ®îc tæ chøc theo m« h×nh nöa tËp trung, nöa ph©n t¸n.
- C«ng ty ¸p dông kÕ to¸n hµng tån kho theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn.
- Kú h¹ch to¸n ®îc ¸p dông theo tõng th¸ng.
- C«ng ty ¸p dông ph¬ng ph¸p tÝnh thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ
- C¬ cÊu bé m¸y kÕ to¸n cña c«ng ty bao gåm 16 nh©n viªn phô tr¸ch c¸c
phÇn hµnh kÕ to¸n kh¸c nhau:
*. Mét kÕ to¸n trëng kiªm trëng phßng kÕ to¸n: Lµ ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm cao
nhÊt vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n tríc ban gi¸m ®èc c«ng ty, chØ ®¹o chung toµn bé c«ng
viÖc kÕ to¸n cña phßng kÕ to¸n.
*. Hai phã phßng kÕ to¸n: Trong ®ã gåm mét kiªm kÕ to¸n gi¸ thµnh vµ ph©n
bæ tiÒn l¬ng, mét kiªm kÕ to¸n tæng hîp. Phã phßng cã chøc n¨ng thay mÆt KTT ký
duyÖt c¸c giÊy tê cã liªn quan khi KTT v¾ng mÆt.
*. Hai kÕ to¸n vËt t: Mét kÕ to¸n cã nhiÖm vô theo dâi t×nh h×nh nhËp kho vËt
t vµ mét kÕ to¸n cã nhiÖm vô theo dâi t×nh h×nh xuÊt kho vËt t
*. Hai kÕ to¸n TSC§: Trong ®ã mét theo dâi t×nh h×nh t¨ng, gi¶m TSC§, trÝch
khÊu hao vµ lËp b¶ng ph©n bæ khÊu hao TSC§, mét qu¶n lý, theo dâi vèn cè ®Þnh
cña c«ng ty.
*. Mét kÕ to¸n tiÒn mÆt: theo dâi t×nh h×nh thu, chi tiÒn mÆt trong kú.
*. Mét kÕ to¸n ng©n hµng: ChÞu tr¸ch nhiÖm lµm c¸c thñ tôc chuyÓn tiÒn ra;
vµo tµi kho¶n cña C«ng ty t¹i ng©n hµng. Theo dâi h¹ch to¸n c¸c tµi kho¶n tiÒn göi
ng©n hµng; tiÒn ®ang chuyÓn.
15
*. Hai kÕ to¸n tiªu thô: cã nhiÖm vô theo dâi, x¸c ®Þnh doanh thu, sè thuÕ ph¶i
nép vµ x¸c ®Þnh lç, l·i.
*. Mét kÕ to¸n XDCB, söa ch÷a lín TSC§: Cã nhiÖm vô theo dâi h¹ch to¸n
chÝnh x¸c c¸c c«ng tr×nh x©y dùng c¬ b¶n ®· hoµn thµnh ®a vµo sö dông vµ c¸c
c«ng tr×nh x©y dùng c¬ b¶n dë dang. §ång thêi tiÕn hµnh qu¶n lý, gi¸m s¸t c¸c
c«ng viÖc söa ch÷a lín TSC§ theo ®óng c¸c v¨n b¶n ph¸p qui cña nhµ níc.
*. Mét kÕ to¸n huy ®éng vèn: Cã nhiÖm vô theo dâi t×nh h×nh huy ®éng vµ
hoµn tr¶ vèn vay.
*. Mét kÕ to¸n tiÒn l¬ng: Cã nhiÖm vô theo dâi vµ ph¶n ¸nh t×nh d Nî, Cã tµi
kho¶n tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ c«ng nh©n trong c«ng ty, thanh to¸n c¸c kho¶n t¹m øng
cña c«ng nh©n viªn.
*.Mét kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ : C¨n cø vµo c¸c sè liÖu tõ c¸c xÝ nghiÖp nép lªn
®Ó tÝnh ra c¸c chi phÝ ph¸t sinh theo kho¶n môc.
*. Mét thñ quü: Cã nhiÖm vô thu vµ chi tiÒn, lªn c©n ®èi vµ rót ra sè d tiÒn mÆt
cuèi ngµy, qu¶n lý kÐt tiÒn t¹i c«ng ty.
C¸c chi nh¸nh t¹i Th¸i B×nh, Xu©n hoµ vµ c¸c ®¹i lý tiªu thô s¶n phÈm ®Òu
h¹ch to¸n ®éc lËp, ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ råi b¸o biÓu vÒ c«ng ty ®Ó lËp b¸o c¸o quyÕt
to¸n vµ vµo b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n.
S¬ ®å bé m¸y kÕ to¸n cña c«ng ty (phÇn phô lôc- trang 9)
- HiÖn nay C«ng ty ®ang ¸p dông h×nh thøc NhËt Ký Chøng Tõ.
HÖ thèng sæ tæng hîp bao gåm:
B¶ng kª: c¨n cø vµo c¸c chøng tõ gèc, hµng ngµy kÕ to¸n ghi vµo c¸c b¶ng
kª, c¸c sæ chi tiÕt cã liªn quan
Sæ NKCT: c¨n cø vµo c¸c b¶ng kª, sæ chi tiÕt cã liªn quan cuèi th¸ng kÕ to¸n
chuyÓn sè liÖu tæng hîp cña b¶ng kª, sæ chi tiÕt vµo sæ NhËt ký - chøng tõ phï hîp.
Cuèi th¸ng kho¸ sæ, céng sè liÖu trªn c¸c NhËt ký-chøng tõ, kiÓm tra ®èi chiÕu
sè liÖu trªn c¸c sæ NhËt ký - Chøng tõ víi c¸c sæ kÕ to¸n chi tiÕt, b¶ng tæng hîp
chi tiÕt cã liªn quan. Sè liÖu dßng céng c¸c NhËt ký chøng tõ ghi trùc tiÕp vµo sæ
c¸i tµi kho¶n
HÖ thèng sæ chi tiÕt bao gåm: c¸c sæ chi tiÕt nh sæ chi tiÕt thanh to¸n, tiªu thô,
c¸c lo¹i chi phÝ.
Tr×nh tù cña h×nh thøc NhËt ký Chøng Tõ (phÇn phô lôc- trang 9)
II. Tæ chøc c«ng t¸c tiªu thô t¹i c«ng ty cao su sao vµng hµ néi.
1. Qu¸ tr×nh nhËp - xuÊt kho thµnh phÈm t¹i c«ng ty.
C«ng ty cã nhiÒu lo¹i s¶n phÈm chñ yÕu vµ thø yÕu. §Ó thuËn tiÖn cho viÖc
qu¶n lý vµ h¹ch to¸n, thµnh phÈm cña C«ng ty ®îc chia thµnh nhiÒu lo¹i, trong tõng
lo¹i l¹i ®îc ph©n chia thµnh nhiÒu nhãm, trong tõng nhãm cã rÊt nhiÒu thø.
16
VÝ dô: Lo¹i thµnh phÈm lèp xe m¸y cã c¸c nhãm:
Lèp xe m¸y 2.50.-17 4PR HR1 (L¾p cho xe Dream, Ware, Best...)
Lèp xe m¸y 2.25-16 4PR BA ( L¾p cho xe Babetta)
Lèp xe m¸y 2.75-17 6PR SR ( L¾p cho xe Suzuki, GL, Future...)
C¸c s¶n phÈm cña C«ng ty ®Òu ®îc s¶n xuÊt vµ b¸n ra ®¬n chiÕc hoÆc tÝnh
theo bé (gåm s¨m, lèp, yÕm )
*. Qu¸ tr×nh nhËp kho thµnh phÈm.
Thµnh phÈm cña C«ng ty sau khi hoµn thµnh ë bíc c«ng nghÖ cuèi cïng (kh©u
lu ho¸) ®îc Phßng kiÓm tra chÊt lîng s¶n phÈm (KCS) x¸c nhËn lµ ®¹t yªu cÇu sÏ ®îc ®em bao gãi - nhËp kho thµnh phÈm.
Hµng ngµy, c¸c xÝ nghiÖp trùc tiÕp s¶n xuÊt cã thµnh phÈm nhËp kho sÏ ®Ò
nghÞ thñ kho C«ng ty lµm thñ tôc nhËp kho. Khi nhËp thµnh phÈm vµo kho cña
C«ng ty, thñ kho cña xÝ nghiÖp viÕt phiÕu nhËp kho, ngêi nhËp mang thµnh phÈm vµ
phiÕu nhËp lªn kho C«ng ty, thñ kho C«ng ty cã tr¸ch nhiÖm ®èi chiÕu gi÷a sè lîng
hµng trªn phiÕu nhËp vµ sè lîng hµng thùc nhËp, sau ®ã thñ kho vµ ngêi nhËp ký
x¸c nhËn vµo phiÕu nhËp kho. PhiÕu nhËp kho ghi theo chØ tiªu sè lîng vµ ghi lµm 3
liªn :
- Mét liªn thñ kho lu l¹i ®Ó lµm c¨n cø ghi thÎ kho t¹i kho.
- Mét liªn ®îc chuyÓn lªn phßng tiÕp thÞ b¸n hµng ghi thÎ kho t¹i Phßng tiÕp
thÞ b¸n hµng vµ lµm c¬ së lËp sè chi tiÕt thµnh phÈm.
- Mét liªn : Ngêi nhËp thµnh phÈm sÏ mang nép cho Phßng kÕ ho¹ch ®Ó ghi
vµo sæ s¶n phÈm nhËp kho hµng ngµy. §©y lµ c¨n cø ®Ó tÝnh gi¸ trÞ tæng s¶n lîng
hµng thµng vµ lµ sè liÖu ®Ó cung cÊp cho Phßng kÕ to¸n lªn b¶ng kª tæng hîp nhËp
- xuÊt - tån kho thµnh phÈm (phÇn nhËp) vµo cuèi th¸ng. Nh vËy, Phßng kÕ to¸n
kh«ng qu¶n lý phiÕu nhËp kho thµnh phÈm.
B¶ng 1: PhiÕu nhËp kho thµnh phÈm (phÇn phô lôc- trang 10)
B¶ng 2: ThÎ kho (phÇn phô lôc- trang 10)
B¶ng 3: Sæ chi tiÕt thµnh phÈm (phÇn phô lôc- trang 11)
*.Qu¸ tr×nh xuÊt kho thµnh phÈm.
Khi kh¸ch hµng cã nhu cÇu mua s¶n phÈm cña C«ng ty, kh¸ch hµng viÕt giÊy
®Ò nghÞ xuÊt hµng. Gi¸m ®èc C«ng ty hoÆc trëng phßng kinh doanh c¨n cø vµo yªu
cÇu cña kh¸ch hµng ra lÖnh xuÊt kho, nh©n viªn phßng tiÕp thÞ b¸n hµng sÏ viÕt
phiÕu xuÊt kho (hay lÖnh xuÊt kho) cã ghi sè lîng vµ gi¸ b¸n ®¬n vÞ tõng lo¹i s¶n
phÈm.
PhiÕu xuÊt kho (LÖnh xuÊt kho ) gåm 2 liªn :
+ Mét liªn : Lu t¹i Phßng tiÕp thÞ b¸n hµng ®Ó lµm c¨n cø ghi thÎ kho.
17
+ Mét liªn : Kh¸ch hµng cÇm tíi Phßng kÕ to¸n ®Ó lµm c¨n cø ghi ho¸ ®¬n
gi¸ trÞ gia t¨ng (GTGT).
- NÕu kh¸ch hµng thanh to¸n ngay b»ng tiÒn mÆt th× kÕ to¸n tiÒn mÆt sÏ viÕt
phiÕu thu lµm ba liªn nh sau:
+ Mét liªn kh¸ch hµng ®a cho thñ qòy nép tiÒn
+ Mét liªn kh¸ch hµng lu gi÷ cho m×nh
+ Mét liªn cßn l¹i chuyÓn sang kÕ to¸n tiªu thô lµm c¨n cø ®Ó viÕt ho¸ ®¬n
gi¸ trÞ gia t¨ng.
- NÕu kh¸ch hµng thanh to¸n b»ng sÐc, chuyÓn kho¶n, ñy nhiÖm chi th× gÆp
kÕ to¸n b¸n hµng qui chuyÓn sang tiÒn VND vµ viÕt ho¸ ®¬n GTGT.
-NÕu kh¸ch hµng cha tr¶ tiÒn th× kÕ to¸n tiªu thô c¨n cø vµo hîp ®ång mua
hµng gi÷a kh¸ch hµng vµ C«ng ty, nÕu kh¸ch hµng kh«ng nî qu¸ sè nî quy ®Þnh kÕ
to¸n sÏ viÕt ho¸ ®¬n GTGT thµnh ba liªn, trªn ®ã ghi râ sè lîng, ®¬n gi¸, thµnh
tiÒn, thuÕ GTGT. Tæng céng tiÒn thanh to¸n vµ cã ®ñ ch÷ ký cña thñ trëng ®¬n vÞ
hoÆc kÕ to¸n trëng, ngêi viÕt ho¸ ®¬n, kh¸ch hµng.. Kh¸ch hµng cÇm ho¸ ®¬n
GTGT xuèng thñ kho ®Ó thñ kho x¸c nhËn vµo ho¸ ®¬n vµ giao hµng.
+ Thñ kho nhËn mét ho¸ ®¬n GTGT ®Ó tæng hîp vµ ph©n lo¹i, ®ãng thµnh
tËp, cuèi th¸ng chuyÓn lªn Phßng kÕ to¸n ®Ó ®èi chiÕu vµ ghi sæ.
+ Kh¸ch hµng nhËn mét ho¸ ®¬n GTGT vµ PhiÕu thu (nÕu cã)
+ Phßng kÕ to¸n gi÷ mét liªn cña phiÕu xuÊt kho vµ mét liªn cña ho¸ ®¬n
GTGT lµm chøng tõ gèc ®Ó ghi vµo c¸c b¶ng kª vµ sæ kÕ to¸n tiªu thô.
-PhiÕu xuÊt kho kiªm vËn chuyÓn néi bé: §îc sö dông trong trêng hîp C«ng
ty xuÊt néi bé thµnh phÈm nh xuÊt giíi thiÖu s¶n phÈm c¨n cø vµo giÊy phª duyÖt
cña Gi¸m ®èc, xuÊt thµnh phÈm göi b¸n ®¹i lý vµ cöa hµng giíi thiÖu s¶n phÈm
theo ®Ò nghÞ cña kh¸ch hµng .
PhiÕu nµy ®îc lËp thµnh 03 liªn : Mét liªn lu t¹i phßng tiÕp thÞ b¸n hµng,
mét liªn chuyÓn giao cho kh¸ch hµng , mét liªn thñ kho gi÷ . Sau khi ghi vµo thÎ
kho, thñ kho sÏ chuyÓn lªn phßng kÕ to¸n ®Ó lµm c¨n cø ghi vµo B¶ng kª xuÊt néi
bé phÇn “ XuÊt göi b¸n ” vµ “XuÊt giíi thiÖu s¶n phÈm ”.
B¶ng 4: PhiÕu xuÊt kho (phÇn phô lôc- trang 11)
B¶ng 5: PhiÕu xuÊt kho kiªm vËn chuyÓn néi bé (phÇn phô lôc- trang 12)
B¶ng 6:B¶ng kª xuÊt néi bé (phÇn phô lôc- trang 12)
2. KÕ to¸n chi tiÕt thµnh phÈm.
ë C«ng ty CSSV viÖc bè trÝ kÕ to¸n chi tiÕt thµnh phÈm ®îc tiÕn hµnh theo
ph¬ng ph¸p ghi thÎ song song. Tuy nhiªn, c«ng viÖc nµy kh«ng ®îc lµm ë Phßng kÕ
to¸n mµ do Phßng tiÕp thÞ b¸n hµng ®¶m nhËn.
18
*ë kho: Thñ kho më thÎ kho ®Ó ghi chÐp hµng ngµy t×nh h×nh nhËp - xuÊt tån kho thµnh phÈm theo chØ tiªu sè lîng. ThÎ kho ®îc më hµng th¸ng vµ më chi
tiÕt cho tõng lo¹i thµnh phÈm.
DiÔn gi¶i: §Çu th¸ng c¨n cø vµo sè thµnh phÈm tån kho cuèi th¸ng tríc (sè
tån cuèi ngµy 31 th¸ng tríc).
VÝ dô : Lèp XM 2.50-17 4PR HR1 tån cuèi th¸ng 02/2004 lµ : 10591 chiÕc.
Hµng th¸ng c¨n cø vµo c¸c chøng tõ nhËp - xuÊt kho hîp lÖ thñ kho sÏ ghi sè
hiÖu cña chøng tõ, cuèi ngµy c¨n cø vµo sè tån ®Çu ngµy, tæng hîp nhËp - xuÊt
trong ngµy thñ kho tÝnh ra sè tån kho cuèi ngµy vµ ghi vµo thÎ kho. Thñ kho chØ
c¨n cø vµo ho¸ ®¬n GTGT ®Ó ghi thÎ kho vµ xuÊt cho kh¸ch hµng. Nh vËy, PhiÕu
xuÊt kho ë C«ng ty chØ cã t¸c dông nh mét lÖnh trung gian.
* ë Phßng KÕ ho¹ch: ChØ ghi chÐp phÇn nhËp kho thµnh phÈm theo chØ tiªu sè
lîng vµ lµm c¨n cø theo dâi viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch s¶n xuÊt cña tõng xÝ nghiÖp
thµnh viªn vµ cuèi th¸ng tÝnh to¸n gi¸ trÞ tæng s¶n lîng cho Phßng kÕ to¸n. §ång
thêi c¨n cø vµo ®ã, x©y dùng kÕ ho¹ch cho kú tiÕp theo.
* ë Phßng TiÕp thÞ b¸n hµng: Cïng víi kho, Phßng TiÕp thÞ b¸n hµng theo dâi
chi tiÕt thµnh phÈm trªn thÎ chi tiÕt (mÉu gièng thÎ kho) theo chØ tiªu sè lîng. Hµng
ngµy, khi nhËn ®îc phiÕu nhËp kho do thñ kho chuyÓn ®Õn, nh©n viªn gi÷ thÎ kho
sÏ ghi vµo phÇn nhËp cña thÎ kho phï hîp víi phiÕu nhËp. PhÇn xuÊt cña thÎ kho sÏ
®îc ghi khi Phßng TiÕp thÞ b¸n hµng viÕt phiÕu xuÊt vµ lu l¹i mét liªn. §Ó ®¶m b¶o
nguyªn t¾c qu¶n lý thèng nhÊt, ®¶m b¶o tÝnh chÝnh x¸c; cuèi th¸ng Phßng TiÕp thÞ
b¸n hµng ®èi chiÕu phÇn nhËp kho víi thñ kho vµ Phßng KÕ to¸n, sè liÖu ph¶i trïng
khíp .
B¶ng 7: ThÎ kÕ to¸n chi tiÕt thµnh phÈm (phÇn phô lôc- trang 13)
3. KÕ to¸n tæng hîp thµnh phÈm.
§Ó cã sè liÖu ghi vµo nhËt ký chøng tõ (NKCT) liªn quan, cuèi th¸ng c¨n cø
vµo c¸c b¸o c¸o nhËp kho, c¸c chøng tõ xuÊt kho, kÕ to¸n tiÕn hµnh ph©n lo¹i
chøng tõ kÌm theo tõng lo¹i, nhãm, thø thµnh phÈm, kÕt hîp víi gi¸ thµnh ®¬n vÞ
thùc tÕ cña tõng lo¹i thµnh phÈm do kÕ to¸n gi¸ thµnh cung cÊp ®Ó lËp b¶ng kª tæng
hîp thµnh phÈm. Trªn b¶ng kª nµy, thµnh phÈm nhËp - xuÊt – tån ®îc më tæng
hîp trªn mét quyÓn sæ (12 tê) theo dâi liªn tôc trong c¶ n¨m, mçi tê lµ mét th¸ng
vµ sè tæng céng vÒ t×nh h×nh nhËp - xuÊt - tån thµnh phÈm ®îc thÓ hiÖn trªn sæ nµy.
C¸ch ghi cô thÓ nh sau :
- PhÇn tån ®Çu th¸ng : C¨n cø vµo b¶ng kª tæng hîp nhËp - xuÊt - tån thµnh
19
phÈm th¸ng tríc, kÕ to¸n tÝnh ra sè tån cuèi th¸ng tríc vµ chuyÓn ghi vµo b¶ng kª
phÇn tån ®Çu th¸ng cña b¶ng kª nµy cho c¶ 2 chØ tiªu sè lîng vµ gi¸ thµnh thùc tÕ
theo c«ng thøc :
Tån cuèi
Tån ®Çu
NhËp trong
XuÊt trong
=
+
th¸ng
th¸ng
th¸ng
th¸ng
vµ ®îc tÝnh riªng biÖt cho tõng thø thµnh phÈm.
- PhÇn nhËp trong th¸ng : Cuèi th¸ng, c¨n cø vµo b¸o c¸o s¶n lîng trong
th¸ng do Phßng kÕ ho¹ch cung cÊp, kÕ to¸n ghi vµo cét sè lîng cho tõng thø s¶n
phÈm, c¨n cø vµo b¶ng tÝnh gi¸ thµnh thùc tÕ s¶n phÈm ®Ó ghi vµo 2 cét : gi¸ thµnh
®¬n vÞ vµ gi¸ thµnh thùc tÕ cña tõng lo¹i s¶n phÈm.
- PhÇn xuÊt trong th¸ng : C¨n cø chi tiÕt ho¸ ®¬n xuÊt thµnh phÈm, kÕ to¸n
lÊy sè tæng céng cuèi th¸ng ®Ó ghi vµo cét sè lîng, lÊy gi¸ thµnh ®¬n vÞ thùc tÕ tõ
b¶ng tÝnh gi¸ thµnh trong th¸ng ghi vµo cét gi¸ thµnh ®¬n vÞ, sau ®ã x¸c ®Þnh gi¸
thµnh thùc tÕ thµnh phÈm xuÊt kho theo c«ng thøc sau ®Ó ghi vµo cét gi¸ thµnh thùc
tÕ:
Gi¸ thùc tÕ cña
Sè lîng thµnh
Gi¸ thµnh §V thùc tÕ
thµnh phÈm xuÊt = phÈm xuÊt
x cña TP ®ã nhËp trong
kho
kho
th¸ng
B¶ng 8: B¶ng kª NhËp- xuÊt – tån (phÇn phô lôc- trang 14)
4. KÕ to¸n tiªu thô thµnh phÈm t¹i c«ng ty Cao su Sao vµng Hµ Néi
4.1. Néi dung doanh thu b¸n hµng t¹i c«ng ty.
Doanh thu b¸n hµng cña C«ng ty lµ toµn bé sè tiÒn thu ®îc tõ viÖc b¸n hµng
ho¸ thµnh phÈm nh: S¨m, lèp, g¨ng tay cao su, ñng ®i ma, vµ c¸c s¶n phÈm
kh¸c...C«ng ty chØ ghi nhËn doanh thu khi sè s¶n phÈm cña c«ng ty ®· ®îc x¸c ®Þnh
lµ tiªu thô vµ ®îc kh¸ch hµng thanh to¸n vµ chÊp nhËn thanh to¸n.
4.2. Chøng tõ kÕ to¸n sö dông:
Ho¸ ®¬n GTGT
GiÊy b¸o cã cña ng©n hµng
PhiÕu xuÊt kho
Vµ mét sè chøng tõ liªn quan kh¸c nh: Hîp ®ång tiªu thô hµng ho¸, c¸c chøng
tõ tÝnh thuÕ..
4.3. Tµi kho¶n vµ sæ kÕ to¸n sö dông.
Tµi kho¶n sö dông ®Ó h¹ch to¸n doanh thu b¸n hµng t¹i c«ng ty lµ TK 511
“Doanh thu b¸n hµng”vµ c¸c tµi kho¶n liªn quan kh¸c nh: TK 111,TK 112,TK 131
C«ng ty sö dông c¸c lo¹i sæ nh sau:
*. Sæ tæng hîp bao gåm:
NhËt ký chøng tõ sè 8, B¶ng kª sè 1, b¶ng kª sè 8, b¶ng kª sè 9, b¶ng kª sè
11, Sæ c¸i TK 131, TK155, TK511, TK632, TK641, TK642, TK911.
*. Sæ chi tiÕt bao gåm:
20
- Xem thêm -
.DOC 
59 
31 
88 
