LỜI MỞ ĐẦU
C«ng cuéc c¶i c¸ch kinh tÕ ë níc ta ®îc khëi xíng tõ §¹i héi VI. §¶ng
Céng S¶n ViÖt Nam ®· vµ ®ang giµnh ®îc nh÷ng thµnh tùu to lín, ®ã lµ sù
chuyÓn ®æi tõ nÒn kinh tÕ tËp trung quan liªu bao cÊp sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng
cã sù ®iÒu tiÕt cña nhµ níc. Cïng víi sù ®æi míi ®ã, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam
®· vµ ®ang cã nh÷ng bíc ph¸t triÓn c¶ vÒ h×nh thøc, quy m« vµ ho¹t ®éng s¶n
xuÊt kinh doanh.
§Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn trong c¬ chÕ thÞ trêng c¸c doanh nghiÖp ph¶i lu«n
quan t©m ®Õn c«ng t¸c qu¶n lý nguyªn vËt liÖu, qu¶n lý nh©n c«ng... nh»m gi¶m
chi phÝ, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®Ó thu ®îc lîi nhuËn cao h¬n.
§Ó ®¹t ®îc môc ®Ých sö dông lao ®éng mét c¸ch tiÕt kiÖm, cã hiÖu qu¶ mµ
vÉn mang l¹i nhiÒu lîi Ých kinh tÕ th× doanh nghiÖp ph¶i lµm tèt c«ng t¸c qu¶n lý
l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng.
C«ng t¸c chi tr¶ l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng ®îc thùc hiÖn sÏ kÝch
thÝch tinh thÇn lµm viÖc cña ngêi lao ®éng, gãp phÇn t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng vµ
n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh.
NhËn thøc ®îc vai trß cña c«ng t¸c qu¶n lý l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng cña doanh nghiÖp. Trong thêi gian thùc tËp t¹i c«ng ty X©y dùng ®iÖn vµ
dÞch vô ph¸t triÓn n«ng th«n em ®· chän ®Ò tµi: “ Mét sè kiÕn nghÞ nh»m n©ng
cao hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c qu¶n lý tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng ë
c«ng ty X©y dùng ®iÖn vµ dÞch vô ph¸t triÓn n«ng th«n” lµm chuyªn ®Ò thùc
tËp.
Chuyªn ®Ò nµy gåm 3 phÇn:
PhÇn I. Mét sè lý luËn c¬ b¶n vÒ tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng
PhÇn II. Thùc tr¹ng c«ng t¸c qu¶n lý tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng t¹i
c«ng ty X©y dùng ®iÖn vµ dÞch vô ph¸t triÓn n«ng th«n.
PhÇn III. Mét sè kiÕn nghÞ nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c qu¶n lý tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng ë c«ng ty X©y dùng ®iÖn vµ dÞch vô
ph¸t triÓn n«ng th«n.
1
PhÇn I
Mét sè vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n
trÝch theo l¬ng
trong c¸c doanh nghiÖp
I. Kh¸i niÖm, b¶n chÊt vµ chøc n¨ng cña tiÒn l¬ng
1.Kh¸i niÖm tiÒn l¬ng
Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt lµ qu¸ tr×nh kÕt hîp ®ång thêi còng lµ qu¸ tr×nh tiªu
hao c¸c yÕu tè lao ®éng, ®èi tîng lao ®éng vµ t liÖu lao ®éng. Trong ®ã, lao ®éng
víi t c¸ch lµ ho¹t ®éng ch©n tay vµ trÝ ãc cña con ngêi sö dông c¸c t liÖu lao
®éng nh»m t¸c ®éng, biÕn ®æi c¸c ®èi tîng lao ®éng thµnh c¸c vËt phÈm cã Ých
phôc vô cho nhu cÇu sinh ho¹t cña m×nh. §Ó ®¶m b¶o tiÕn hµnh liªn tôc qu¸ tr×nh
t¸i s¶n xuÊt, tríc hÕt cÇn ph¶i ®¶m b¶o t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng, nghÜa lµ søc lao
®éng mµ con ngêi bá ra ph¶i ®îc båi hoµn díi d¹ng thï lao lao ®éng. TiÒn l¬ng( tiÒn c«ng) chÝnh lµ phÇn thï lao lao ®éng biÓu hiÖn b»ng tiÒn mµ doanh
nghiÖp tr¶ cho ngêi lao ®éng c¨n cø vµo thêi gian, khèi lîng vµ chÊt lîng c«ng
viÖc cña hä.
2. B¶n chÊt cña tiÒn l¬ng
TiÒn l¬ng lµ mét ph¹m trï kinh tÕ phøc t¹p mang tÝnh lÞch sö cã ý nghÜa
chÝnh trÞ- kinh tÕ-x· héi to lín vµ ngîc l¹i tiÒn l¬ng còng chÞu sù t¸c ®éng m¹nh
mÏ cña x· héi, cña t tëng chÝnh trÞ.
Trong x· héi t b¶n, ngêi c«ng nh©n chØ ®îc nhËn tiÒn sau mét thêi gian
nhÊt ®Þnh cña mçi tuÇn, cuèi mçi th¸ng, cã nghÜa lµ chÝnh ngêi lao ®éng ®· øng
tríc søc lao ®éng cho nhµ t b¶n, chø kh«ng ph¶i nhµ t b¶n øng tríc tiÒn c«ng cho
c«ng nh©n. Chóng ta ®Òu biÕt r»ng gi¸ trÞ hµng ho¸ do ngêi c«ng nh©n s¸ng t¹o
ra bao gåm:
C+v+m
Trong ®ã: C : lµ gi¸ trÞ t liÖu s¶n xuÊt chuyÓn vµo hµng ho¸
V+m : lµ gi¸ trÞ míi do ngêi lao ®éng s¸ng t¹o ra
Nhµ t b¶n ®· trÝch mét phÇn( tøc lµ v) ®Ó tr¶ l¬ng cho c«ng nh©n, cßn phÇn
kia( m) nhµ t b¶n hëng. NÕu nh hµng ho¸ cha b¸n ®îc, nhµ t b¶n lÊy tiÒn b¸n
hµng do c«ng nh©n s¸ng t¹o ra trong thêi gian tríc ®Ó tr¶ l¬ng cho c«ng nh©n.
§iÒu ®ã chøng tá r»ng chÝnh giai cÊp c«ng nh©n ®· t¹o ra quü tiªu dïng ®Ó nu«i
b¶n th©n m×nh vµ còng t¹o ra gi¸ trÞ thÆng d ®ñ nu«i sèng vµ lµm giµu cho nhµ t
b¶n.
Trong x· héi chñ nghi·, tiÒn l¬ng kh«ng ph¶i lµ gi¸ c¶ cña søc lao ®éng
mµ lµ mét phÇn gi¸ trÞ vËt chÊt trong tæng s¶n phÈm x· héi dïng ®Ó ph©n phèi
cho ngêi lao ®éng theo nguyªn t¾c "lµm theo n¨ng lùc, hëng theo lao ®éng". TiÒn
l¬ng mang mét ý nghÜa tÝch cùc t¹o ra c©n b»ng trong ph©n phèi thu nhËp quèc
d©n.
ëViÖt Nam, trong thêi kú bao cÊp, phÇn thu nhËp quèc d©n ®îc t¸ch ra lµm
quü l¬ng vµ ph©n phèi cho ngêi lao ®éng theo kÕ ho¹ch, tiÒn l¬ng chÞu sù chi
phèi trùc tiÕp cña nhµ níc th«ng qua c¸c chÕ ®é, chÝnh s¸ch cña tiÒn l¬ng do héi
®ång bé trëng ban hµnh. TiÒn l¬ng chñ yÕu bao gåm hai bé phËn: phÇn tr¶ b»ng
tiÒn dùa trªn hÖ thèng thang l¬ng, b¶ng l¬ng vµ phÇn tr¶ b»ng hiÖn vËt th«ng qua
hÖ thèng tem, phiÕu, sæ ( phÇn nµy chiÕm tû lÖ lín). Theo c¬ chÕ nµy, tiÒn l¬ng
kh«ng g¾n chÆt víi sè lîng vµ chÊt lîng lao ®éng, kh«ng ®¶m b¶o mét cuéc sèng
æn ®Þnh cho c¸n bé c«ng nh©n viªn. V× vËy nã kh«ng t¹o ra ®îc mét ®éng lùc
thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn.
Trong c¬ chÕ thÞ trêng, søc lao ®éng còng cã gi¸ trÞ nh c¸c lo¹i hµng ho¸
kh¸c, cã thÓ kÝch ®éng ( t¨ng, gi¶m) phô thuéc vµo quan hÖ cung cÇu søc lao
®éng. NÕu cung lín h¬n cÇu søc lao ®éng th× tiÒn l¬ng gi¶m xuèng. Ngîc l¹i,
2
nÕu cung nhá h¬n cÇu søc lao ®éng tiÒn l¬ng sÏ ®îc n©ng lªn. MÆt kh¸c gi¸ trÞ
søc lao ®éng b»ng gi¸ trÞ t liÖu møc ho¹t cÇn thiÕt ®Ó bï ®¾p l¹i søc lao ®éng ®·
hao phÝ. NÕu gi¸ c¶ t liÖu sinh ho¹t thay ®æi th× tiÒn l¬ng danh nghÜa còng ®îc
thay ®æi.
TiÒn l¬ng trong c¬ chÕ thÞ trêng chÞu sù ®iÒu tiÕt cña nhµ níc h×nh thµnh
th«ng qua sù tho¶ thuËn gi÷a ngêi lao ®éng vµ ngêi sö dông lao ®éng dùa trªn sè
lîng vµ chÊt lîng lao ®éng.
MÆc dÇu c¨n cø vµo gi¸ trÞ søc lao ®éng ®Ó x¸c ®Þnh møc tiÒn l¬ng, nhng
tiÒn l¬ng mµ ngêi lao ®éng nhËn ®îc l¹i c¨n cø vµo møc lao ®éng ®ãng gãp ( c¨n
cø vµo sè lîng vµ chÊt lîng tiªu hao). Thíc ®o sè lîng vµ chÊt lîng lao ®éng tiªu
hao lµ thêi gian lao ®éng, tr×nh ®é nghÒ nghiÖp cña mçi ngêi hoÆc sè lîng, chÊt
lîng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra. Nh vËy ai lµm ®îc nhiÒu s¶n phÈm vµ cã tr×nh ®é
nghÒ nghiÖp cao th× sÏ nhËn ®îc nhiÒu tiÒn l¬ng. Bëi vËy trong c«ng t¸c qu¶n lý
ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp tiÒn l¬ng ®· trë thµnh mét ph¬ng tiÖn quan träng, ®ßn bÈy kinh tÕ ®Ó khuyÕn khÝch ®éng viªn ngêi lao ®éng
h¨ng say s¶n xuÊt t¹o ra nhiÒu s¶n phÈm cho x· héi.
HiÓu râ b¶n chÊt tiÒn l¬ng chóng ta sÏ ®a ra nh÷ng chÝnh s¸ch ngµy cµng
hoµn thiÖn ®Ó gióp ngêi lao ®éng yªn t©m h¬n trong c«ng t¸c vµ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó
tiÒn l¬ng ph¸t huy hÕt chøc n¨ng cña nã.
3. Chøc n¨ng cña tiÒn l¬ng
3.1. Chøc n¨ng thíc ®o gi¸ trÞ
TiÒn l¬ng lµ tiÒn tr¶ cho søc lao ®éng, tøc lµ gi¸ c¶ cña hµng ho¸ søc lao
®éng mµ ngêi sö dông vµ ngêi cung øng tho¶ thuËn víi nhau theo luËt cung cÇu
gi¸ c¶ trªn thÞ trêng lao ®éng. TiÒn l¬ng lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña hao phÝ lao
®éng sèng cÇn thiÕt mµ doanh nghiÖp tr¶ cho ngêi lao ®éng theo thêi gian, khèi
lîng c«ng viÖc ®· cèng hiÕn cho doanh nghiÖp.
Khi tiÒn l¬ng tr¶ cho ngêi lao ®éng ngang víi gi¸ trÞ søc lao ®éng mµ hä
bá ra trong qóa tr×nh thùc hiÖn c«ng viÖc x· héi cã thÓ x¸c ®Þnh chÝnh x¸c hao
phÝ søc lao ®éng cña toµn thÓ céng ®ång th«ng qua tæng quü l¬ng cho toµn bé
ngêi lao ®éng. §iÒu nµy cã ý nghÜa quan träng gióp nhµ níc ho¹ch ®Þnh vÒ c¸c
chÝnh s¸ch, chiÕn lîc vÒ lao ®éng vµ tiÒn l¬ng.
3.2. Chøc n¨ng t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng
Qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng ®îc thùc hiÖn bëi viÖc tr¶ c«ng cho ngêi lao ®éng th«ng qua tiÒn l¬ng.
Theo M¸c " søc lao ®éng lµ toµn bé kh¶ n¨ng vÒ thÓ lùc vµ trÝ tuÖ t¹o nªn
cho con ngêi kh¶ n¨ng s¸ng t¹o ra cña c¶i vËt chÊt vµ tinh thÇn cho x· héi, søc
lao ®éng lµ s¶n phÈm cña lÞch sö lu«n ®îc hoµn thiÖn vµ n©ng cao nhê thêng
xuyªn ®îc kh¾c phôc vµ ph¸t triÓn. B¶n chÊt cña t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng lµ duy
tr× vµ ph¸t triÓn søc lao ®éng nghÜa lµ ®¶m b¶o cho ngêi lao ®éng cã mét khèi lîng t liÖu sinh ho¹t nhÊt ®Þnh ®Ó cã thÓ duy tr× ph¸t triÓn s¶n xuÊt ra søc lao
®éng, ®ång thêi n©ng cao chÊt lîng søc lao ®éng"
3.3. Chøc n¨ng kÝch thÝch søc lao ®éng
VÒ nguyªn t¾c, tiÒn l¬ng ph¶i ®îc n©ng lªn sÏ lµm cho ngêi lao ®éng cã
hiÖu qu¶ lµm viÖc, cã n¨ng suÊt cao. TiÒn l¬ng ®îc n©ng lªn sÏ lµm cho ngêi lao
®éng say mª lµm viÖc, ph¸t huy tinh thÇn lµm viÖc s¸ng t¹o, cã tr¸ch nhiÖm h¬n,
tù häc hái ®Ó n©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô vÒ khoa häc kü thuËt. Tõ ®ã gióp hä
lµm viÖc cã hiÖu qu¶ nhÊt víi møc l¬ng xøng ®¸ng mµ hä ®îc hëng.
3.4. Chøc n¨ng gi¸m s¸t søc lao ®éng
Th«ng qua viÖc tr¶ l¬ng ngêi sö dông lao ®éng sÏ tiÕn hµnh kiÓm tra, theo
dâi, gi¸m s¸t søc lao ®éng mét c¸ch s¸t sao, chÆt chÏ nhÊt ®Ó ®¶m b¶o tiÒn l¬ng
chi ra ph¶i ®em l¹i kÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ râ rÖt. HiÖu qu¶ tiÒn l¬ng kh«ng thÓ tÝnh
theo th¸ng mµ tÝnh theo tõng ngµy, tõng ca, tõng giê ë toµn doanh nghiÖp, tõng
3
bé phËn hay tõng ngêi lao ®éng. ë ®©y gi¶i thÝch t¹i sao l¬ng th¸ng cña mét c«ng
nh©n thÊp nhng tÝnh theo ngµy l¹i cao. V× hä kh«ng lµm ®ñ ngµy c«ng trong
th¸ng quy ®Þnh.
Nhµ níc gi¸m s¸t lao ®éng b»ng chÕ ®é tiÒn l¬ng ®¶m v¶o quyÒn lîi tèi
thiÓu mµ ngêi lao ®éng ®îc hëng tõ ngêi sö dông lao ®éng cho viÖc hoµn thµnh
c«ng viÖc tr¸nh ngêi sö dông lao ®éng v× søc Ðp, v× lîi nhuËn mµ t×m mäi c¸ch
gi¶m chi phÝ tõ ®ã cã chi phÝ tiÒn l¬ng tr¶ cho ngêi lao ®éng.
Nhê chøc n¨ng nµy mµ ngêi sö dông lao ®éng qu¶n lý mét c¸ch chÆt chÏ
vÒ sè lîng vµ chÊt lîng lao ®éng cña m×nh ®Ó tr¶ c«ng xøng ®¸ng cho søc lao
®éng.
3.5. Chøc n¨ng ®iÒu hoµ lao ®éng
Nhµ níc th«ng qua hÖ thèng chÕ ®é, chÝnh s¸ch vÒ tiÒn l¬ng nh hÖ thèng
thang l¬ng, b¶ng l¬ng, c¸c chÕ ®é phô cÊp theo ngµnh, theo khu vùc ®Ó lµm c«ng
cô ®iÒu tiÕt lao ®éng t¹o ®iÒu kiÖn cho ngêi lao ®éng c¶m thÊy tho¶ m·n, tr¸nh
t×nh tr¹ng tËp trung ë mét sè c«ng viÖc vµ khu vùc träng ®iÓm.
Nh vËy tiÒn l¬ng ®· gãp phÇn t¹o ra mét c¬ cÊu lao ®éng hîp lý, t¹o ®iÒu
kiÖn cho sù ph¸t triÓn c©n ®èi gi÷a c¸c ngµnh vµ c¸c vïng trªn toµn quèc.
II.
C¸c ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh quü tiÒn l¬ng cña doanh nghiÖp
Quü tiÒn l¬ng bao gåm: quü tiÒn l¬ng theo ®¬n gi¸ vµ kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh
doanh, quü tiÒn l¬ng cña gi¸m ®èc, phã gi¸m ®èc, kÕ to¸n trëng.Riªng ®èi víi
c¸c doanh nghiÖp x©y dùng ®¬n gi¸ tiÒn l¬ng trªn ®¬n vÞ s¶n phÈm cÇn cã quü
tiÒn l¬ng bæ sung cho thêi gian, kh«ng tham gia s¶n xuÊt theo chÕ ®é cña nhµ níc.
Tæng quü tiÒn l¬ng nãi trªn lµ chi phÝ hîp lÖ trong gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ chi phÝ
lu th«ng ®Ó tr¶ c«ng lao ®éng, h¬n n÷a lµm c¨n cø x¸c ®Þnh lîi tøc cha thuÕ cña
doanh nghiÖp.
1. Ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh ®¬n gi¸ tiÒn l¬ng
1.1. §¬n gi¸ tiÒn l¬ng tÝnh trªn mét ®¬n vÞ s¶n phÈm(s¶n phÈm quy ®æi)
§¬n gi¸ tiÒn l¬ng tÝnh trªn mét ®¬n vÞ s¶n phÈm ®îc x¸c ®Þnh b»ng tæng
c¸c th«ng sè a, b, c díi ®©y:
a. TiÒn l¬ng theo ®¬n vÞ s¶n phÈm ë c¸c nguyªn c«ng, c«ng ®o¹n trong qu¸
tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt(c¸ nh©n hay tæ ®éi bao gåm)
- HÖ sè vµ møc l¬ng theo cÊp bËc c«ng viÖc
- §Þnh møc lao ®éng(®Þnh møc sè lîng, ®Þnh møc thêi gian)
- HÖ sè vµ møc phô cÊp lao ®éng c¸c lo¹i theo quy ®Þnh cña nhµ níc
nÕu cã gåm: phô cÊp khu vùc, phô cÊp ®éc h¹i, phô cÊp nguy
hiÓm, phô cÊp tr¸ch nhiÖm.
b. TiÒn l¬ng tr¶ theo thêi gian cho c«ng nh©n chÝnh vµ phô trî ë kh©u cßn l¹i
trong d©y chuyÒn c«ng nghÖ s¶n phÈm nhng kh«ng cã ®iÒu kiÖn tr¶ l¬ng
theo s¶n phÈm ®îc ph©n bæ cho ®¬n vÞ s¶n phÈm bao gåm:
- HÖ sè vµ møc lao ®éng theo cÊp bËc c«ng viÖc ®îc x¸c ®Þnh ë mçi
kh©u c«ng viÖc.
- §Þnh møc thêi gian ë mçi kh©u c«ng viÖc.
- HÖ sè vµ møc phô cÊp l¬ng c¸c lo¹i (nÕu cã)
c. TiÒn l¬ng cña viªn chøc chuyªn m«n, thõa hµnh, phôc vô tiÒn l¬ng chøc
vô vµ phô cÊp chøc vô cña lao ®éng qu¶n lý ®îc ph©n bæ cho c¸c ®¬n vÞ
s¶n phÈm bao gåm:
- HÖ sè vµ møc l¬ng b×nh qu©n cña viªn chøc chuyªn m«n, thõa hµnh,
phôc vô, tiÒn l¬ng chøc vô.
- §Þnh møc lao ®éng cña viªn chøc chuyªn m«n, thõa hµnh, phôc vô.
- HÖ sè vµ møc phô cÊp l¬ng c¸c lo¹i nh ®iÓm a, kÓ c¶ phô cÊp chøc
vô(nÕu cã)
4
1.2. §¬n gi¸ tiÒn l¬ng ®îc tÝnh trªn tæng doanh thu trõ tæng chi phÝ:
§¬n gi¸ tiÒn l¬ng ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau:
Kt
1
=
Vkh
Tæng doanh thu kÕ ho¹ch – tæng chi phÝ kÕ ho¹ch(kh«ng cã
Trong ®ã: + Kt1 : lµ ®¬n gi¸ tiÒn l¬ng
+ Vkh : lµ quü tiÒn l¬ng kÕ ho¹ch tÝnh theo chÕ ®é cña doanh
nghiÖp(kh«ng bao gåm tiÒn l¬ng cña gi¸m ®èc, phã gi¸m ®èc vµ kÕ to¸n trëng) ®îc tÝnh = tæng sè lao ®éng ®Þnh biªn hîp lý * tiÒn long b×nh qu©n theo
chÕ ®é, kÓ c¶ hÖ sè vµ møc phô cÊp l¬ng c¸c lo¹i nh ®iÓm a (nÕu cã).
+Tæng doanh thu kÕ ho¹ch: lµ tæng doanh thu kÕ ho¹ch bao gåm
toµn bé sè tiÒn thu ®îc vÒ tiªu thô s¶n phÈm ,hµng hãa, kinh doanh dÞch vô
chÝnh vµ phô theo quy ®Þnh cña nhµ níc.
+ Tæng chi phÝ kÕ ho¹ch: lµ tæng chi phÝ kÕ ho¹ch bao gåm toµn bé
c¸c kho¶n chi phÝ hîp lÖ, hîp lý trong gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ phÝ lu th«ng(cha
cã tiÒn l¬ng) vµ c¸c kho¶n ph¶i nép ng©n s¸ch theo quy ®Þnh hiÖn hµnh cña
nhµ níc(trõ thuÕ lîi tøc).
1.3. §¬n gi¸ tiÒn l¬ng tÝnh lîi nhuËn
Kt1 = Vkh
Pkh
Trong ®ã:Kt1 : lµ ®¬n gi¸ tiÒn l¬ng
Vkh : lµ quü tiÒn l¬ng kÕ ho¹ch
Pkh : lµ lîi nhuËn kÕ ho¹ch x¸c ®Þnh theo quy ®Þnh hiÖn hµnh cña
nhµ níc
1.4. §¬n gi¸ tiÒn l¬ng tÝnh trªn doanh thu
Kt1 = Tæng doanhvkh
thu kÕ ho¹ch
Trong ®ã: c¸c ký hiÖu gièng ë phÇn 1.2.
2. X¸c ®Þnh quü tiÒn l¬ng thùc hiÖn
Quü tiÒn l¬ng thùc hiÖn bao gåm:(a +b)
a. quü tiÒn l¬ng cña gi¸m ®èc, phã gi¸m ®èc vµ kÕ to¸n trëng.
b. Quü tiÒn l¬ng x¸c ®Þnh theo ®¬n gi¸ tiÒn l¬ng(tÝnh nh quy ®Þnh phÇn II)vµ
kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh nh sau:
Bíc 1.
Quü tiÒn l¬ng
thùc hiÖn theo
®¬n vÞ s¶n phÈm
=
§¬n gi¸
tiÒn l¬ng
*
Tæng s¶n phÈm,
hµng hãa thùc hiÖn +
Quü tiÒn l¬ng
bæ sung
Quü tiÒn l¬ng bæ sung lµ tiÒn l¬ng tr¶ cho thêi gian kh«ng tham gia s¶n xuÊt
theo chÕ ®é ®îc hëng l¬ng cho c«ng nh©n(chÝnh vµ phô trî) gåm: nghØ phÐp
n¨m, nghØ phÐp viÖc riªng, nghØ lÔ, nghØ theo chÕ ®é lao ®éng n÷…
Bíc 2.
Quü tiÒn l¬ng thùc hiÖn
theo tæng doanh thu –
tæng chi phÝ
=
§¬n gi¸
tiÒn l¬ng
5
*
Tæng doanh thu thùc
hiÖn – tæng chi phÝ thùc
hiÖn(cha cã tiÒn l¬ng)
Tæng doanh thu thùc hiÖn vµ tæng chi phÝ thùc hiÖn ®· lo¹i trõ c¸c yÕu tè
t¨ng, gi¶m do c¸c nguyªn nh©n kh¸ch quan, ®îc c¬ quan cã thÈm quyÒn quy
®Þnh.
Bíc 3.
Quü tiÒn l¬ng thùc
hiÖn theo lîi nhuËn
=
§¬n gi¸
tiÒn l¬ng
*
Lîi nhuËn
thùc hiÖn
Lîi nhuËn thùc hiÖn ®Ó x¸c ®Þnh quü tiÒn l¬ng thùc hiÖn theo lîi nhuËn®îc
tÝnh theo c«ng thøc sau:
Tæng doanh thu thùc hiÖn - Tæng chi phÝ thùc hiÖn(cha cã l¬ng)
1
+ ®¬n gi¸ tiÒn l¬ng
Bíc 4.
Quü tiÒn l¬ng thùc
hiÖn theo doanh thu
§¬n gi¸
tiÒn l¬ng
=
*
Tæng doanh thu
thùc hiÖn
Tæng doanh thu thùc hiÖn nãi trªn ph©n lo¹i trõ yÕu tè t¨ng, gi¶m do nguyªn
nh©n kh¸ch quan.
§Ó ph¸t huy ®îc t¸c dông cña tiÒn l¬ng doanh nghiÖp cÇn ph¶i chó ý
nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n sau:
- LËp kÕ ho¹ch x¸c ®Þnh quü tiÒn l¬ng cña toµn doanh nghiÖp trong mét
n¨m.
- X¸c ®Þnh ®îc møc tiÒn l¬ng b×nh qu©n trong mét n¨m cña mét c«ng
nh©n, c«ng nh©n viªn trong doanh nghiÖp.
- X¸c ®Þnh ph¬ng thøc ph©n phèi tiÒn l¬ng néi bé c¨n cø vµo nguyªn t¾c
ph©n phèi theo lao ®éng ®¶m b¶o võa kÝch thÝch, võa kiÓm tra ®îc c«ng
viÖc cña hä.
3.Quü tiÒn l¬ng
Quü tiÒn l¬ng trong doanh nghiÖp lµ toµn bé sè tiÒn mµ doanh nghiÖp
ph¶i tr¶ cho tÊt c¶ c¸c kho¶n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n cã tÝnh chÊt tiÒn l¬ng
cña toµn bé c«ng nh©n viªn mµ doanh nghiÖp qu¶n lý.
Quü tiÒn l¬ng trong doanh nghiÖp bao gåm:
- TiÒn l¬ng tÝnh theo thêi gian.
- TiÒn l¬ng tÝnh theo s¶n phÈm.
- TiÒn l¬ng tr¶ cho ngêi lao ®éng nghØ phÐp, ®i häc theo chÕ ®é quy
®Þnh.
- TiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho ngêi lao ®éng trong thêi gian ngõng viÖc do
nh÷ng nguyªn nh©n kh¸ch quan.
- TiÒn phô cÊp tr¸ch nhiÖm.
- TiÒn phô cÊp c«ng t¸c lu ®éng.
- TiÒn thëng cã tÝnh chÊt thêng xuyªn.
Ngoµi ra quü tiÒn l¬ng kÕ ho¹ch cßn ®îc tÝnh c¶ c¸c kho¶n tiÒn chi trî
cÊp, b¶o hiÓm x· héi cho c«ng nh©n viªn trong thêi gian èm ®au, thai s¶n, tai
n¹n lao ®éng.
VÒ ph¬ng diÖn h¹ch to¸n, tiÒn l¬ng ®îc chia lµm hai lo¹i lµ tiÒn l¬ng chÝnh
vµ tiÒn l¬ng phô:
6
- TiÒn l¬ng chÝnh: lµ bé phËn tiÒn l¬ng tr¶ cho ngêi lao ®éng trong thêi
gian thùc tÕ cã lµm viÖc bao gåm c¶ tiÒn l¬ng cÊp bËc, tiÒn thëng vµ
c¸c kho¶n phô cÊp cã tÝnh chÊt tiÒn l¬ng.
- TiÒn l¬ng phô: lµ tiÒn l¬ng tr¶ cho ngêi lao ®éng trong thêi gian thùc tÕ
kh«ng lµm viÖc nhng ®îc chÕ ®é quy ®Þnh nh nghØ phÐp, héi häp, häc
tËp, lÔ tÕt, ngõng s¶n xuÊt.
ViÖc ph©n chia quü tiÒn l¬ng thµnh l¬ng chÝnh, l¬ng phô cã ý nhÜa quan
träng trong c«ng t¸c h¹ch to¸n tiÒn l¬ng, ph©n tÝch kho¶n môc chi phÝ tiÒn l¬ng trong gi¸ thµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm.
Doanh nghiÖp cã quyÒn tù x©y dùng quü tiÒn l¬ng, tù x©y dùng quy chÕ
tr¶ l¬ng nhng ph¶i ®îc cÊp trªn quy ®Þnh ®¬n gi¸ tiÒn l¬ng vµ duyÖt quy chÕ
tr¶ l¬ng cña doanh nghiÖp trªn c¬ së ph¶i ®¶m b¶o c¸c chÕ ®é chÝnh s¸ch vÒ
tiÒn l¬ng vµ BHXH cña nhµ níc. Doanh nghiÖp cã quyÒn tù chän c¸c h×nh
thøc tr¶ l¬ng vµ c¸c h×nh thøc tr¶ tiÒn thëng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn trong
doanh nghiÖp nh»m kÝch thÝch ngêi lao ®éng kh«ng ngõng t¨ng n¨ng suÊt lao
®éng.
Møc thu nhËp cña mçi ngêi trong doanh nghiÖp phô thuéc vµo kÕt qu¶ s¶n
xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, phô thuéc vµo n¨ng suÊt chÊt lîng vµ hiÖu
qu¶ c«ng t¸c cña tõng ngêi. Nhµ níc kh«ng can thiÖp vµo viÖc x©y dùng quü l¬ng cña doanh nghiÖp kh«ng qu¶n lý quü l¬ng mµ chØ gi¸m s¸t viÖc sö dông
quü l¬ng th«ng qua viÖc gi¸m s¸t c¸c chÕ ®é chÝnh s¸ch vÒ tiÒn l¬ng. C¸c
doanh nghiÖp kh«ng ®îc tr¶ l¬ng cho ngêi lao ®éng thÊp h¬n møc tèi thiÓu
hiÖn nµy lµ 290.000®ång/ th¸ng. Nhng nhµ níc còng cã chÝnh s¸ch ®iÒu tiÕt
®èi víi thu nhËp cao b»ng thuÕ thu nhËp.
4.C¸ch x¸c ®Þnh ®¬n gi¸ l¬ng
NÕu lµ s¶n phÈm do nhµ níc ®Þnh gi¸ th× ®¬n gi¸ tiÒn l¬ng ®ùîc tÝnh
b»ng tiÒn l¬ng tuyÖt ®èi trªn mét ®¬n vÞ s¶n phÈm hoÆc tû lÖ tiÒn l¬ng trªn
tæng doanh thu.
NÕu lµ s¶n phÈm do doanh nghiÖp ®Þnh gi¸ th× ®¬n gi¸ tiÒn l¬ng ®îc tÝnh
b»ng tû lÖ tiÒn l¬ng trªn gi¸ b¸n mét ®¬n vÞ s¶n phÈm( nÕu s¶n phÈm æn
®Þnh), hoÆc lµ tû lÖ tiÒn l¬ng trªn tæng doanh thu( nÕu s¶n phÈm kh«ng æn
®Þnh).
III. C¸c h×nh thøc tr¶ l¬ng trong doanh nghiÖp
1. Nguyªn t¾c tr¶ l¬ng
Tr¶ l¬ng cho ngêi lao ®éng mét mÆt ph¶i ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao,
thÓ hiÖn n¨ng suÊt lao ®éng cña doanh nghiÖp kh«ng ngõng ®îc t¨ng lªn, sö
dông thêi gian cã hiÖu qu¶ nhÊt, ph©n phèi søc lao ®éng mét c¸ch hîp lý nhÊt
gi÷a c¸c ngµnh, c¸c bé phËn s¶n xuÊt, c¸c ®¬n vÞ, ë tõng cÊp qu¶n lý b¶o ®¶m
khuyÕn khÝch ngêi lao ®éng. MÆt kh¸c, viÖc tr¶ l¬ng ph¶i tu©n theo quy luËt
ph©n phèi theo lao ®éng, cã tÝnh ®Õn c¸c yÕu tè cung cÇu søc lao ®éng, c¸c
tho¶ thuËn gi÷a chñ doanh nghiÖp vµ ngêi lao ®éng. Do ®ã yªu cÇu cña vÊn
®Ò nµy ph¶i tu©n theo c¸c nguyªn t¾c sau ®©y:
1.1. Tr¶ l¬ng ngang nhau cho lao ®éng nh nhau
Trong c¸c doanh nghiÖp, vËn dông quy luËt ph©n phèi theo lao ®éng, viÖc
tr¶ l¬ng kh«ng cã sù ph©n biÖt gi÷a giíi tÝnh, tuæi t¸c, t«n gi¸o...Mçi ngêi
trong ®¬n vÞ víi quyÒn vµ nghÜa vô lao ®éng cña m×nh, ®îc hëng thï lao lao
®éng nh nhau. Qu¸n triÖt nguyªn t¾c nµy ®ßi hái c¸c chñ doanh nghiÖp tr¶ l¬ng c«ng b»ng cho ngêi lao ®éng trong ®¬n vÞ, gióp hä tÝch cùc phÊn ®Êu vµ
yªn t©m víi c«ng viÖc cña m×nh.
1.2. §¶m b¶o tèc ®é t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng nhanh h¬n tèc ®é t¨ng cña
tiÒn l¬ng b×nh qu©n.
Do tiÒn l¬ng lµ mét bé phËn cÊu thµnh nªn gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ gi¸ c¶
hµng ho¸, trong doanh nghiÖp viÖc tr¶ l¬ng cßn ph¶i c¨n cø vµo n¨ng suÊt lao
7
®éng. TiÒn l¬ng ph¶i cã t¸c dông kÝch thÝch s¶n xuÊt vµ tiÕn bé khoa häc kü
thuËt. TiÒn l¬ng t¨ng lªn chØ trªn c¬ së t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, t¨ng ®îc
hiÖu qu¶ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp.
Thùc hiÖn ®Çy ®ñ nguyªn t¾c nµy ®¶m b¶o h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, h¹ gi¸
c¶ hµng ho¸, t¨ng ®îc khèi lîng b¸n ra. Tõ ®ã cã tÝch luü cho doanh nghiÖp,
®¶m b¶o kÕt hîp hµi hoµ gi÷a ba lîi Ých: lîi Ých tËp thÓ-x· héi-ngêi lao ®éng.
1.3. §¶m b¶o mèi quan hÖ hîp lý vÒ tiÒn l¬ng gi÷a c¸c ngµnh
TiÒn l¬ng lµ c«ng cô ®iÒu tiÕt kinh tÕ cña nhµ níc, viÖc thùc hiÖn nguyªn
t¾c nµy gióp cho nhµ níc t¹o ra sù c©n ®èi gi÷a c¸c ngµnh, khuyÕn khÝch sù
ph¸t triÓn nhanh chãng cña c¸c ngµnh kinh tÕ mòi nhän. §ång thêi ®¶m b¶o
lîi Ých cho ngêi lao ®éng ë c¸c ngµnh kh¸c nhau.
2. C¸c h×nh thøc tr¶ l¬ng
2.1. H×nh thøc tiÒn l¬ng theo thêi gian
H×nh thøc nµy thêng ¸p dông cho lao ®éng lµm c«ng t¸c v¨n phßng nh
hµnh chÝnh, qu¶n trÞ, tæ chøc lao ®éng, thèng kª, tµi vô, kÕ to¸n...
Tr¶ l¬ng theo thêi gian lµ h×nh thøc tr¶ l¬ng cho ngêi lao ®éng c¨n cø voµ
thêi gian lµm viÖc thùc tÕ.
TiÒn l¬ng theo thêi gian cã thÓ tÝnh theo th¸ng,theo ngµy, theo giê c«ng
t¸c vµ gäi lµ l¬ng th¸ng, l¬ng ngµy, l¬ng giê.
TiÒn l¬ng th¸ng: lµ tiÒn l¬ng cè ®Þnh hµng th¸ng trªn c¬ së hîp ®ång lao
®éng.
C«ng thøc tÝnh:
TiÒn l¬ng ph¶i tr¶
trong mét th¸ng
= TiÒn l¬ng ngµy * Sè ngµy LV thùc tÕ trong mét th¸ng
TiÒn l¬ng ngµy: lµ tiÒn l¬ng tr¶ cho mét ngµy lµm viÖc vµ ®îc tÝnh nh
sau:
TiÒn l¬ng
ngµy
th¸ng
= TiÒn l¬ng
26
TiÒn l¬ng giê: lµ tiÒn l¬ng tr¶ cho mét giê lµm viÖc ®îc tÝnh nh sau:
TiÒn l¬ng giê
l¬ng ngµy
= TiÒn
Sè giê tiªu chuÈn
¦u ®iÓm cña h×nh thøc tr¶ l¬ng theo thêi gian lµ phï hîp víi nh÷ng lo¹i
c«ng viÖc mµ kh«ng thÓ ®Þnh møc hoÆc kh«ng nªn ®Þnh møc mét c¸ch cô
thÓ, mÆt kh¸c tÝnh to¸n ®¬n gi¶n, dÔ hiÓu, dÔ ¸p dông.
Nhîc ®iÓm: do nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh cña h×nh thøc tr¶ l¬ng theo thêi
gian( mang tÝnh b×nh qu©n, cha thùc sù g¾n víi kÕt qu¶ s¶n xuÊt ) Do ®ã
kh«ng kÝch thÝch ngêi c«ng nh©n tËn dông thêi gian lao ®éng n©ng cao
n¨ng suÊt lao ®éng vµ chÊt lîng s¶n phÈm. Nªn ®Ó kh¾c phôc phÇn nµo h¹n
chÕ ®ã tr¶ l¬ng theo thêi gian cã thÓ kÕt hîp víi chÕ ®é tiÒn thëng ®Ó
khuyÕn khÝch ngêi lao ®éng h¨ng h¸i lµm viÖc.
H×nh thøc tr¶ l¬ng theo thêi gian cã hai lo¹i: l¬ng thêi gian gi¶n ®¬n vµ l¬ng thêi gian cã thëng.
2.1.1. L¬ng thêi gian gi¶n ®¬n
C«ng thøc:
8
TiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho
CNV trong th¸ng
=
Møc l¬ng theo
thang b¶ng l¬ng
kho¶n phô
+ C¸ccÊp
kh¸c
C¸c kho¶n phô cÊp kh¸c cã thÓ lµ nh÷ng kho¶n phô cÊp ®éc h¹i, phô
cÊp tr¸ch nhiÖm, phô cÊp khu vùc. Tïy thuéc vµo ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh
doanh cña mçi doanh nghiÖp mµ tÝnh nh÷ng lo¹i phô cÊp phï hîp theo quy
®Þnh cña nhµ níc.
H×nh thøc tr¶ l¬ng theo thêi gian gi¶n ®¬n cã nhîc ®iÓm c¬ b¶n lµ
kh«ng xÐt ®Õn th¸i ®é lao ®éng ®Õn h×nh thøc sö dông thêi gian lao ®éng, sö
dông nguyªn vËt liÖu, m¸y mãc, thiÕt bÞ… Nªn kh«ng tr¸nh ®îc hiÖn tîng
b×nh qu©n chñ nghÜa, trong thùc tÕ h×nh thøc nµy Ýt sö dông.
2.1.2. H×nh thøc tr¶ l¬ng theo thêi gian cã thëng
H×nh thøc nµy dùa trªn sù kÕt hîp gi÷a tiÒn l¬ng theo thêi gian gi¶n
®¬n víi chÕ ®é tiÒn thëng.
C«ng thøc:
TiÒn l¬ng ph¶i tr¶
cho ngêi lao ®éng
=
TiÒn l¬ng theo thêi +
gian gi¶n ®¬n
TiÒn thëng
H×nh thøc tr¶ l¬ng theo thêi gian cã thëng qu¸n triÖt ®Çy ®ñ h¬n nguyªn
t¾c ph©n phèi theo lao ®éng, bëi v× viÖc tr¶ l¬ng kh«ng chØ xÐt tíi thêi gian lao
®éng vµ tr×nh ®é lµnh nghÒ mµ cßn xÐt tíi th¸i ®é lao ®éng, ý thøc tr¸ch nhiÖm
tinh thÇn s¸ng t¹o trong lao ®éng th«ng qua c¸c h×nh thøc tiÒn thëng.
2.2. H×nh thøc tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm
TiÒn l¬ng theo s¶n phÈm lµ h×nh thøc tiÒn l¬ng c¬ b¶n vµ chñ yÕu ®îc ¸p
dông réng r·i trong c¸c xÝ nghiÖp c«ng nghiÖp. Theo h×nh thøc nµy viÖc tr¶ l¬ng ®îc tiÕn hµnh c¨n cø vµo sè lîng, chÊt lîng s¶n phÈm, c«ng viÖc hoµn
thµnh ®¶m b¶o yªu cÇu chÊt lîng vµ ®¬n gi¸ tiÒn l¬ng tÝnh cho mét ®¬n vÞ s¶n
phÈm c«ng viÖc ®ã:
TiÒn l¬ng s¶n
phÈm ph¶i tr¶
=
Khèi lîng s¶n phÈm hoÆc
c«ng viÖc ®· hoµn thµnh
*
§¬n gi¸ tiÒn
l¬ng
¦u ®iÓm cña h×nh thøc tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm: ®©y lµ ph¬ng ph¸p tr¶ l¬ng
khoa häc, qu¸n triÖt ®îc ph¬ng ph¸p ph©n phèi theo lao ®éng cã t¸c dông kÝch
thÝch ngêi lao ®éng trong lao ®éng s¶n xuÊt. TiÒn l¬ng ( thu nhËp vÒ tiÒn l¬ng)
cña ngêi lao ®éng nhiÒu hay Ýt hoµn toµn phô thuéc voµ kÕt qu¶ lao ®éng cña
hä, ®ång thêi c¸ch tr¶ l¬ng nµy còng g¾n tr¸ch nhiÖm cña ngêi lao ®éng víi
doanh nghiÖp, g¾n tr¸ch nhiÖm cña ngêi qu¶n lý sao cho cïng víi chi phÝ tiÒn
l¬ng Êy doanh nghiÖp thu ®îc lîi nhuËn tèi ®a.
Nhîc ®iÓm lín nhÊt cña h×nh thøc tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm lµ viÖc x©y dùng
cho ®îc mét møc lao ®éng cho nhiÒu lo¹i h×nh c«ng viÖc trªn thùc tÕ lµ rÊt
khã, h¬n n÷a viÖc x©y dùng ®îc mét ®Þnh møc lao ®éng tiªn tiÕn cã tÝnh ®Õn
tiÕn bé khoa häc kü thuËt lµ t¬ng ®èi khã kh¨n. Trong c¸ch tr¶ l¬ng nµy viÖc
x¸c ®Þnh mét c¸ch chÝnh x¸c khèi lîng thùc hiÖn ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i cã
mét bé phËn theo dâi ®ñ tin cËy vµ cã hiÖu qu¶, ®¶m b¶o theo dâi mét c¸ch
chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ vµ kÞp thêi tÊt c¶ c¸c c«ng viÖc ®· hoµn thµnh cña doanh
nghiÖp.
TiÒn l¬ng tr¶ theo s¶n phÈm bao gåm c¸c h×nh thøc tiÒn l¬ng tr¶ theo s¶n
phÈm c¸ nh©n trùc tiÕp, tiÒn l¬ng tr¶ theo s¶n phÈm c¸ nh©n gi¸n tiÕp, tiÒn l¬ng theo s¶n phÈm tËp thÓ, tiÒn l¬ng theo s¶n phÈm luü tiÕn, tiÒn l¬ng kho¸n.
9
2.2.1. TiÒn l¬ng theo s¶n phÈm c¸ nh©n trùc tiÕp
Theo h×nh thøc nµy, tiÒn l¬ng cña c«ng nh©n ®îc x¸c ®Þnh theo s¶n lîng
s¶n phÈm s¶n xuÊt ra vµ ®¬n gi¸ l¬ng s¶n phÈm:
Lt= Q * §g
Trong ®ã:
Lt : tiÒn l¬ng theo s¶n phÈm c¸ nh©n trùc tiÕp
Q : sè lîng s¶n phÈm hîp quy c¸ch tÝnh theo ®¬n vÞ hiÖn vËt
§g : ®¬n gi¸ l¬ng s¶n phÈm
§¬n gi¸ l¬ng s¶n phÈm lµ tiÒn l¬ng tr¶ cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm hoµn
thµnh vµ ®îc x¸c ®Þnh c¨n cø vµo møc l¬ng cÊp bËc c«ng viÖc vµ ®Þnh møc
thêi gian hoÆc ®Þnh møc s¶n lîng cho c«ng viÖc ®ã.
H×nh thøc tiÒn l¬ng nµy ®¬n gi¶n, dÔ hiÓu ®èi víi ngêi c«ng nh©n. Nã ¸p
dông réng r·i trong c¸c xÝ nghiÖp c«ng nghiÖp ®èi víi nh÷ng c«ng nh©n trùc
tiÕp s¶n xuÊt mµ c«ng viÖc cã thÓ ®Þnh møc vµ h¹ch to¸n kÕt qu¶ riªng cho
tõng ngµnh. Tuy nhiªn h×nh thøc tiÒn l¬ng nµy còng cã nhîc ®iÓm lµ kh«ng
khuyÕn khÝch ngêi c«ng nh©n quan t©m ®Õn thµnh tÝch chung cña tËp thÓ.
2.2.2. TiÒn l¬ng s¶n phÈm c¸ nh©n gi¸n tiÕp
L¬ng s¶n phÈm c¸ nh©n gi¸n tiÕp ®îc ¸p dông ®èi víi nh÷ng c«ng nh©n
phô, phôc vô s¶n xuÊt nh c«ng nh©n ®iÒu chØnh m¸y, söa ch÷a thiÕt bÞ… mµ
kÕt qu¶ c«ng t¸c cña hä cã ¶nh hëng trùc tiÕp tíi kÕt qu¶ c«ng t¸c cña nh÷ng
c«ng nh©n ®øng m¸y nh»m khuyÕn khÝch hä n©ng cao chÊt lîng phôc vô.
TiÒn l¬ng cña c«ng nh©n phô ®îc x¸c ®Þnh b»ng c¸ch nh©n sè lîng s¶n
phÈm thùc tÕ cña c«ng nh©n chÝnh ®îc ngêi ®ã phôc vô víi ®¬n gi¸ l¬ng cÊp
bËc cña hä víi tû lÖ % hoµn thµnh ®Þnh møc s¶n lîng b×nh qu©n cña nh÷ng
c«ng nh©n chÝnh. Cã thÓ biÓu diÔn b»ng c«ng thøc:
HoÆc:
Lp = Sc * §sg
Lp = Mp * Tc
Trong ®ã:
Lp : tiÒn l¬ng c«ng nh©n phô
Sc : sè lîng s¶n phÈm cña c«ng nh©n chÝnh
§sg : ®¬n gi¸ s¶n phÈm gi¸n tiÕp
Mp : møc l¬ng cÊp bËc cña c«ng nh©n phô
Tc : tû lÖ hoµn thµnh ®Þnh møc s¶n lîng b×nh qu©n cña c«ng nh©n chÝnh %
§¬n gi¸ l¬ng s¶n phÈm gi¸n tiÕp ®îc tÝnh b»ng c¸ch:
§sg =
Trong ®ã:
Mp
§mc
§mc : ®Þnh møc s¶n lîng cña c«ng nh©n chÝnh
H×nh thøc tiÒn l¬ng nµy kh«ng ph¶n ¸nh chÝnh x¸c kÕt qu¶ lao ®éng cña
c«ng nh©n phô nhng nã l¹i lµm cho mäi ngêi trong cïng mét bé phËn c«ng t¸c
quan t©m ®Õn kÕt qu¶ chung. ViÖc khuyÕn khÝch vËt chÊt ®èi víi c«ng nh©n
phô sÏ cã t¸c dông n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng cña c«ng nh©n chÝnh.
2.2.3. Tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm tËp thÓ
Trong trêng hîp nµy th× tiÒn l¬ng s¶n phÈm tríc hÕt ®îc tÝnh chung cho c¶
tËp thÓ, sau ®ã tÝnh vµ chia cho tõng ngêi trong tËp thÓ, cô thÓ nh sau:
- NÕu x¸c ®Þnh ®¬n gi¸ cho mét s¶n phÈm th×:
10
§¬n gi¸
Lcbcnv + phô cÊp
=
Møc s¶n lîng tõng c¸ nh©n
- X¸c ®Þnh tiÒn l¬ng cho c¸ nh©n tËp thÓ:
TiÒn l¬ng = §¬n gi¸ * Sè lîng thùc tÕ cña c¶ tËp thÓ
Chia tiÒn l¬ng cho tõng ngêi lao ®éng:
- C¸ch 1. Chia theo thêi gian lµm viÖc thùc tÕ vµ hÖ sè l¬ng theo c¸ch
chia nµy gåm 3 bíc:
Bíc 1. Ta tÝnh ®æi thêi gian lµm viÖc thùc tÕ cña ngêi lao ®éng ë nh÷ng
cÊp bËc kh¸c nhau vÒ thêi gian lµm viÖc thùc tÕ cña ngêi lao ®éng
bËc 1 ®Ó so s¸nh:
Thêi gian lµm viÖc quy
®æi tõng ngêi lao
®éng( Tq®)
=
Thêi gian lµm viÖc
thùc tÕ cña ngêi lao
®éng( Ttt)
*
HÖ sè l¬ng cÊp bËc
cña tõng ngêi
Bíc 2. TÝnh tiÒn l¬ng cña mét ®¬n vÞ thêi gian lµm viÖc quy ®æi:
TiÒn l¬ng cña mét ®¬n vÞ
thêi gian lµm viÖc quy ®æi
=
TiÒn l¬ng c¶ tËp thÓ
Thêi gian lµm viÖc quy ®æi
Bíc 3. TÝnh tiÒn l¬ng cña tõng ngêi lao ®éng:
LNLA = Tq® * Lq®
Trong ®ã:
LNLA : l¬ng ngêi lao ®éng
Tq® : thêi gian lµm viÖc quy ®æi
Lq® : l¬ng quy ®æi
- C¸ch 2: Chia theo hÖ sè chªnh lÖch gi÷a tiÒn l¬ng thêi gian vµ tiÒn l¬ng
s¶n phÈm gåm 3 bíc:
Bíc 1. TÝnh tiÒn l¬ng theo cÊp bËc c«ng viÖc vµ thêi gian lµm viÖc cña
tõng ngêi lao ®éng:
TLNLA = LCBCNV( cña mét ®¬n vÞ thêi gian) * Ttt
Trong ®ã:
TLNLA : thêi gian lµm viÖc cña ngêi lao ®éng
LCBCNV : l¬ng cÊp bËc
Ttt : thêi gian lµm viÖc thùc tÕ
Bíc 2. TÝnh hÖ sè chªnh lÖch gi÷a tiÒn l¬ng s¶n phÈm vµ tiÒn l¬ng thêi
gian:
Hs
=
Lsp
TLNL§
11
Trong ®ã:
Lsp : l¬ng s¶n phÈm
TLNL§ : thêi gian lµm viÖc cña ngêi lao ®éng
Bíc 3. TÝnh tiÒn l¬ng cña ngêi lao ®éng
LNL§ = Ttt * Hs
Tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm tËp thÓ cã t¸c dông khuyÕn khÝch ngêi c«ng
nh©n quan t©m ®Õn kÕt qu¶ s¶n xuÊt chung cña c¶ tæ, ph¸t triÓn viÖc kiÓm
nghiÖm nghÒ nghiÖp vµ n©ng cao tr×nh ®é cña c«ng nh©n.
Tuy nhiªn do nhîc ®iÓm cña viÖc chia l¬ng cha tÝnh ®Õn th¸i ®é lao
®éng, ®Æc ®Øªm søc khoÎ, sù nhanh nhÑn th¸o v¸t hoÆc kÕt qu¶ cña tõng c«ng
nh©n nªn trong chõng mùc nhÊt ®Þnh tiÒn l¬ng cña mçi ngêi cha thËt g¾n víi
sù ®ãng gãp cña hä vµo thµnh tÝch chung cña tæ.
2.2.4. H×nh thøc tiÒn l¬ng s¶n phÈm luü tiÕn
TiÒn l¬ng tr¶ theo h×nh thøc nµy gåm hai phÇn:
PhÇn thø nhÊt: c¨n cø vµo møc ®é h×nh thµnh ®Þnh møc lao ®éng tÝnh ra
tiÒn l¬ng tr¶ theo s¶n phÈm trong ®Þnh møc.
PhÇn thø hai: c¨n cø vµo møc ®é vît ®Þnh tÝnh ra tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho ngêi lao ®éng theo tû lÖ luü tiÕn, tû lÖ hoµn thµnh vît ®Þnh møc n©ng cao th× suÊt
luü tiÕn cµng nhiÒu.
¦u ®iÓm cña h×nh thøc nµy: kÝch thÝch m¹nh mÏ viÖc t¨ng n¨ng suÊt lao
®éng, nªn ®îc ¸p dông trong nhiÒu kh©u quan träng ®Ó ®Èy nhanh tèc ®é s¶n
xuÊt, ®¶m b¶o cho viÖc s¶n xuÊt c©n ®èi, ®ång bé, ¸p dông trong trêng hîp
doanh nghiÖp ph¶i hoµn thµnh gÊp mét ®¬n ®Æt hµng nµo ®ã. ¸p dông h×nh
thøc nµy ®ßi hái ph¬ng ph¸p tæ chøc qu¶n lý tèt ®Þnh møc lao ®éng kiÓm tra
vµ nghiÖm thu chÆt chÏ sè lîng vµ chÊt lîng s¶n phÈm, tr¸nh lµm t¨ng kho¶n
chi phÝ trong kh©u tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµm ¶nh hëng ®Õn kÕt qu¶ kinh
doanh.
§Ó ®¶m b¶o h×nh thøc tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm lòy tiÕn cã hiÖu qu¶, cÇn
chó ý ®iÒu kiÖn c¬ b¶n: Møc t¨ng cña ®¬n gi¸ tiÒn l¬ng ph¶i nhá h¬n hoÆc
b»ng møc tiÕt kiÖm chi phÝ cè ®Þnh, møc t¨ng ®¬n gi¸ ®îc khèng chÕ theo
c«ng thøc sau:
K®
Trong ®ã:
=
C(H- 1)
L*H
K® : lµ hÖ sè t¨ng cña ®¬n gi¸ s¶n phÈm lòy tiÕn.
L : lµ hÖ sè tiÒn l¬ng trong gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm.
H : hÖ sè s¶n lîng ®¹t.
C : hÖ sè chi phÝ cè ®Þnh trong gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm.
2.2.5. H×nh thøc tr¶ l¬ng kho¸n s¶n phÈm
TiÒn l¬ng kho¸n lµ mét h×nh thøc ®Æc biÖt cña tiÒn l¬ng tr¶ theo s¶n phÈm,
trong ®ã tæng sè tiÒn l¬ng tr¶ cho c«ng nh©n hoÆc mét nhãm c«ng nh©n ®îc
quy ®Þnh tríc cho mét khèi lîng c«ng viÖc hoÆc khèi lîng s¶n phÈm nhÊt ®Þnh
ph¶i ®îc hoµn thµnh trong mét thêi gian quy ®Þnh.
H×nh thøc tiÒn l¬ng nµy ®îc ¸p dông cho nh÷ng c«ng viÖc kh«ng thÓ ®Þnh
møc cho tõng bé phËn c«ng viÖc hoÆc nh÷ng c«ng viÖc mµ xÐt ra giao tõng
viÖc chi tiÕt kh«ng cã lîi vÒ mÆt kinh tÕ, th«ng thêng lµ nh÷ng c«ng viÖc khÈn
cÊp ph¶i hoµn thµnh sím. Dùa vµo tÝnh chÊt khÈn tr¬ng cña c«ng viÖc cã thÓ
quy ®Þnh kho¶n tiÒn thëng cho viÖc hoµn thµnh tríc thêi h¹n quy ®Þnh.
Khi ¸p dông h×nh thøc l¬ng kho¸n cÇn chó träng chÕ ®é kiÓm tra chÊt lîng
theo ®óng hîp ®ång quy ®Þnh.
12
2.2.6. H×nh thøc tiÒn l¬ng s¶n phÈm cã thëng
Thùc chÊt cña h×nh thøc tiÒn l¬ng nµy lµ sù kÕt hîp chÕ ®é tiÒn l¬ng theo
s¶n phÈm víi chÕ ®é tiÒn thëng.
ë c¸c xÝ nghiÖp c«ng nghiÖp viÖc ¸p dông h×nh thøc tiÒn l¬ng nµy nh»m
môc ®Ých n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm, h¹ møc phÕ phÈm, tiÕt kiÖm nguyªn
vËt liÖu…
IV. Nguån h×nh thµnh, môc ®Ých sö dông c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng
1. Quü b¶o hiÓm x· héi( BHXH)
Trong c¸c doanh nghiÖp ngoµi sè tiÒn l¬ng ®îc lÜnh theo sè lîng vµ chÊt lîng lao ®éng ®· hao phÝ, ngêi lao ®éng cßn ®îc quü BHXH trî cÊp trong
nh÷ng trêng hîp ngêi lao ®éng bÞ èm, ®au, thai s¶n, tai n¹n lao ®éng…
Quü BHXH cña doanh nghiÖp lµ mét bé phËn quü BHXH chung theo chÕ
®é nhµ níc quy ®Þnh. Quü BHXH ®îc h×nh thµnh b»ng c¸ch trÝch hµng th¸ng
theo tû lÖ quy ®Þnh trªn tæng sè tתn l¬ng ®Þnh møc ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn
trong th¸ng vµ ®îc tÝnh vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm, chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh
cña c¸c bé phËn, ®¬n vÞ trong doanh nghiÖp.
Nh vËy quü BHXH cã mèi quan hÖ mËt thiÕt víi quü tiÒn l¬ng. Quü
BHXH ®îc sö dông ®Ó chi trî cÊp b¶o hiÓm x· héi ®îc nhµ níc giao quyÒn
qu¶n lý, cÊp ph¸t mét bé phËn quü b¶o hiÓm x· héi ®Ó chi trî cÊp cho c«ng
nh©n viªn nghØ hu, mÊt søc, tö tuÊt…
Trong c¸c doanh nghiÖp víi sù tham gia qu¶n lý cña tæ chøc c«ng ®oµn,
hµng th¸ng doanh nghiÖp trùc tiÕp chi c¸c kho¶n trî cÊp BHXH cho c«ng
nh©n viªn trong xÝ nghiÖp trªn c¬ së c¸c chøng tõ chi BHXH ®· ®îc kiÓm tra
b¶o ®¶m tÝnh ®óng ®¾n, ®ång thêi lµm ®óng thñ tôc chuyÓn tiÒn kÞp thêi cho
c¬ quan BHXH, c¬ quan tµi chÝnh, phÇn quü BHXH mµ nhµ níc giao cho c¬
quan BHXH qu¶n lý.
Sù h×nh thµnh quü BHXH:
Còng nh tiÒn l¬ng chÕ ®é chÝnh s¸ch vÒ BHXH cã sù biÕn ®æi thÝch øng
víi tõng thêi kú ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. Quü BHXH ®îc h×nh thµnh b»ng
c¸ch tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh mét sè tiÒn theo tû lÖ quy ®Þnh trªn
tæng sè quü tiÒn l¬ng thùc tÕ ph¸t sinh trong th¸ng ®Ó chi tr¶ trî cÊp cho c¸n
bé c«ng nh©n viªn trong nh÷ng trêng hîp èm ®au, mÊt søc lao ®éng, tai n¹n
lao ®éng...
Cïng víi sù ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ, ®æi míi nhiÖm vô s¶n xuÊt
kinh doanh, ®æi míi chÝnh s¸ch kinh tÕ x· héi, chÕ ®é BHXH còng ®îc nghiªn
cøu ®æi míi ®Ó thùc sù cã t¸c ®éng kÝch thÝch ®éng viªn ngêi lao ®éng tÝch
cùc ®ãng gãp søc m×nh vµo sù nghiÖp ®æi míi vµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ ®Êt níc.
Theo chÕ ®é hiÖn hµnh tû lÖ trÝch BHXH lµ 20%, trong ®ã 15% do ®¬n vÞ
sö dông lao ®éng nép( ®îc tÝnh vµo chi phÝ kinh doanh), 5% cßn l¹i do ngêi
lao ®éng ®ãng gãp ( ®îc tÝnh vµo thu nhËp hµng th¸ng).
Quü BHXH ®îc chi tiªu trong c¸c trêng hîp ngêi lao ®éng èm ®au, thai
s¶n, tai n¹n giao th«ng…quü nµy do c¬ quan b¶o hiÓm x· héi qu¶n lý.
2. Quü b¶o hiÓm y tÕ ( BHYT)
Trong nhiÒu n¨m qua nhµ níc ta ®· thùc hiÖn chÝnh s¸ch kh¸m ch÷a bÖnh
kh«ng mÊt tiÒn. Nhng n¨m gÇn ®©y nhµ níc thùc hiÖn thu mét phÇn viÖn phÝ
®èi víi c¸n bé c«ng nh©n viªn nhµ níc b¾t buéc ph¶i mua BHYT.
B¶o hiÓm y tÕ lµ h×nh thøc huy ®éng sù ®ãng gãp cña c¸ nh©n, tËp thÓ vµ
céng ®ång x· héi nh»m h×nh thµnh quü BHYT ®Ó ®¶m b¶o thanh to¸n chi phÝ
cho ngêi bÖnh cã ®ãng BHYT ®Õn kh¸m ch÷a bÖnh t¹i c¬ së kh¸m ch÷a bÖnh
theo hîp ®ång gi÷a c¬ quan BHYT vµ c¬ së kh¸m ch÷a bÖnh thuéc ngµnh y
tÕ.
13
Quü BHYT tÕ ®îc sö dông ®Ó thanh to¸n c¸c kho¶n tiÒn kh¸m ch÷a bÖnh,
viÖn phÝ, thuèc thang… cho ngêi lao ®éng trong thêi gian èm ®au, sinh ®Î. Tû
lÖ trÝch BHYT hiÖn hµnh lµ 3% trong ®ã 2% do chñ sö dông lao ®éng ®ãng
gãp( ®îc tÝnh vµo chi phÝ kinh doanh) vµ 1% do ngêi lao ®éng ®ãng gãp( trõ
vµo thu nhËp cña ngêi lao ®éng).
3. Kinh phÝ c«ng ®oµn( KPC§)
§Ó cã nguån chi phÝ ho¹t ®éng c«ng ®oµn, hµng th¸ng doanh nghiÖp cßn
ph¶i trÝch theo mét tû lÖ quy ®Þnh víi tæng sè tiÒn l¬ng, tiÒn c«ng vµ phô
cÊp( phô cÊp chøc vô, phô cÊp khu vùc, phô cÊp thu hót, phô cÊp th©m niªn…)
thùc tÕ ph¶i tr¶ cho ngêi lao ®éng kÓ c¶ lao ®éng hîp ®ång tÝnh vµo chi phÝ
kinh doanh ®Ó h×nh thµnh kinh phÝ c«ng ®oµn. Tû lÖ trÝch kinh phÝ c«ng ®oµn
theo chÕ ®é hiÖn hµnh lµ 2%.
14
PhÇn II
Thùc tr¹ng c«ng t¸c qu¶n lý tiÒn l¬ng vµ C¸c kho¶n trÝch theo l¬ng t¹i c«ng ty
X©y dùng ®iÖn
vµ dÞch vô ph¸t triÓn n«ng th«n
I. Tæng quan vÒ c«ng ty.
1.Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty
C«ng ty X©y dùng ®iÖn vµ dÞch vô ph¸t triÓn n«ng th«n lµ doanh nghiÖp
nhµ níc trùc thuéc Trung ¬ng Héi n«ng d©n ViÖt Nam ®îc thµnh lËp theo quyÕt
®Þnh sè 390/Q§ - UB cña UBND thµnh phè Hµ Néi ngµy 5/03/1994. C«ng ty
X©y dùng ®iÖn vµ dÞch vô ph¸t triÓn n«ng th«n ra ®êi lµ c«ng ty kinh doanh cã t
c¸ch ph¸p nh©n, cã trô së chÝnh t¹i 201 ®êng CÇu GiÊy- Phêng Quan Hoa - QuËn
CÇu GiÊy- Hµ Néi.
Tõ khi míi thµnh lËp, quy m« ho¹t ®éng chñ yÕu tËp trung lµ x©y l¾p ®iÖn,
tæng lao ®éng lµ h¬n 40 ngêi, doanh sè hµng n¨m chØ h¬n mét tû ®ång, ®Õn nay
c«ng ty ®· më réng ho¹t ®éng s¶n xuÊt trªn nhiÒu lÜnh vùc: x©y l¾p, ho¹t ®éng
®Çu t kinh doanh, qu¶n lý ®iÖn, x©y dùng c«ng tr×nh c«ng nghiÖp, d©n dông, ®êng giao th«ng n«ng th«n…. HiÖn nay c«ng ty cã h¬n 100 c¸n bé c«ng nh©n
viªn, doanh sè th¸ng n¨m gÇn 5 tû ®ång.
2.Chøc n¨ng vµ nhiÖm vô cña c«ng ty
Lµ ®¬n vÞ ho¹t ®éng trong lÜnh vùc x©y dùng c¬ b¶n, yªu cÇu vèn ®Çu t
lín, chu kú s¶n xuÊt kinh doanh dµi, ®Æc biÖt lµ lÜnh vùc ®Çu t x©y dùng vµ x©y
l¾p c¸c c«ng tr×nh. Lµ ngµnh nghÒ s¶n xuÊt kinh doanh mang ®Æc thï kü thuËt
cao( c«ng nghÖ n¨ng lîng) lao ®éng kü thuËt kÕt hîp víi lao ®éng thñ c«ng, c¬
giíi, quy tr×nh kü thuËt nghiªm ngÆt, chÆt chÏ, yªu cÇu c«ng t¸c an toµn cao.
LÜnh vùc kinh doanh cña c«ng ty:
- Chuyªn x©y l¾p c¸c c«ng tr×nh ®iÖn cao thÕ, c¸c tr¹m biÕn ¸p díi 35
KV, x©y dùng vµ c¶i t¹o c¸c c«ng tr×nh ®iÖn h¹ thÕ, ®iÖn néi thÊt.
- Kinh doanh l¾p r¸p loa ®µi vµ linh kiÖn ®iÖn tö.
- DÞch vô ®iÖn ph¸t triÓn n«ng th«n.
- X©y dùng vµ hoµn thiÖn c¸c c«ng tr×nh thuéc nhãm C.
- S¶n xuÊt kinh doanh thiÕt bÞ ®iÖn.
- §Çu t x©y dùng, khai th¸c vµ cung øng ®iÖn.
- Lµm ®Ìn ®êng chiÕu s¸ng c«ng céng.
3.Tæ chøc bé m¸y c«ng ty
S¬ ®å 01. Bé m¸y tæ chøc
Gi¸m ®èc
15
Phã gi¸m ®èc tæ
chøc
Phã gi¸m ®èc kü
thuËt
Phßng
tæ chøc
hµnh
chÝnh
Phßng
tµi vô kÕ
to¸n
Phßng
kÕ
ho¹ch
dù ¸n,
vËt t
§éi
x©y l¾p
I
§éi
x©y l¾p
II
§éi
x©y l¾p
III
16
Phßng
kinh
doanh
§éi
x©y l¾p
IV
Phßng
kü thuËt
Xëng c¬
khÝ
3.1. Ban gi¸m ®èc
Gi¸m ®èc: lµ ®¹i diÖn ph¸p nh©n cña c«ng ty vµ chÞu tr¸ch nhiÖm tríc
Trung ¬ng Héi n«ng d©n ViÖt Nam, tríc ph¸p luËt vÒ mäi ho¹t ®éng cña c«ng ty.
Gi¸m ®èc lµ ngêi cã quyÒn cao nhÊt ë c«ng ty theo chÕ ®é mét thñ trëng, chØ ®¹o
mäi ho¹t ®éng cña c¸c phßng ban trong c«ng ty.
Phã gi¸m ®èc tæ chøc hµnh chÝnh: lµ ngêi tham mu, hç trî cho gi¸m ®èc
vµ phô tr¸ch toµn kh©u tæ chøc.
Phã gi¸m ®èc kü thuËt: lµ ngêi tham mu, hç trî cho gi¸m ®èc vµ phô tr¸ch
toµn bé kü thuËt.
3.2. C¸c phßng ban chøc n¨ng
Phßng kü thuËt
Lµ bé phËn chuyªn m«n trùc tiÕp cña qu¸ tr×nh tæ chøc s¶n xuÊt, cã nhiÖm
vô x©y dùng c¸c ph¬ng ¸n biÖn ph¸p kü thuËt thùc hiÖn cho tõng nhiÖm vô, tõng
c«ng viÖc cô thÓ, chÞu tr¸ch nhiÖm tríc c«ng ty vÒ chÊt lîng s¶n phÈm, n©ng cao
tay nghÒ vµ tr×nh ®é chuyªn m«n cho ®éi ngò c¸n bé kü thuËt.
Phßng kÕ ho¹ch dù ¸n, vËt t
Cã tr¸ch nhiÖm x©y dùng c¸c dù ¸n, kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh vµ chØ
®¹o thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô s¶n xuÊt tiÕp cËn më réng thÞ trêng.
Cã nhiÖm vô cung øng kÞp thêi c¸c thiÕt bÞ vËt t cho kÕ ho¹ch s¶n xuÊt, cã
tr¸ch nhiÖm qu¶n lý giao nhËn ®¶m b¶o vÒ sè lîng, chÊt lîng chñng lo¹i thiÕt bÞ
vËt t.
Phßng tµi vô kÕ to¸n
Lµ bé phËn chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ vèn s¶n xuÊt kinh doanh, gióp gi¸m ®èc
qu¶n lý vèn, t¹o nguån vèn ®Çu t cho s¶n xuÊt kinh doanh ®¶m b¶o ®êi sèng cho
ngêi lao ®éng, thùc hiÖn nghÜa vô víi nhµ níc, cÊp trªn.
Phßng tæ chøc hµnh chÝnh
Cã nhiÖm vô x©y dùng vµ gi¸m s¸t thùc hiÖn néi quy, quy chÕ lµm viÖc
cña c¬ quan, thùc hiÖn tèt quy chÕ d©n chñ, c«ng t¸c chÝnh trÞ t tëng x©y dùng vµ
ph¸t ®éng phong trµo thi ®ua toµn c«ng ty.
3.3. C¸c bé phËn s¶n xuÊt
§éi x©y l¾p I : cã nhiÖm vô thi c«ng x©y l¾p c¸c c«ng tr×nh ®iÖn d©n dông,
®iÖn néi thÊt…
§éi x©y l¾p II : cã nhiÖm vô thi c«ng x©y l¾p c¸c c«ng tr×nh ®iÖn d©n
dông, ®iÖn néi thÊt...
§éi x©y l¾p III : cã nhiÖm vô thi c«ng x©y l¾p c¸c c«ng tr×nh ®iÖn
d©n dông, ®iÖn néi thÊt...
§éi x©y l¾p IV: cã nhiÖm vô thi c«ng x©y l¾p c¸c c«ng tr×nh ®iÖn d©n
dông, ®iÖn néi thÊt...
Xëng c¬ khÝ: cã nhiÖm vô gia c«ng, chÕ t¹o nh÷ng s¶n phÈm phôc vô cho
thi c«ng x©y l¾p.
4. C¬ cÊu s¶n xuÊt
Do ®Æc ®iÓm cña ngµnh x©y l¾p bao gåm nhiÒu lÜnh vùc ho¹t ®éng trªn
ph¹m vi réng r·i nªn ®Ó ®¸p øng yªu cÇu qu¶n lý, c«ng ty thµnh lËp bèn ®éi x©y
l¾p vµ mét xëng c¬ khÝ.
Nh÷ng ®éi s¶n xuÊt thêng phèi hîp víi nhau ®Ó thi c«ng mét c«ng tr×nh
hay h¹ng môc c«ng tr×nh nhng còng cã thÓ do mét ®éi s¶n xuÊt phô tr¸ch thi
c«ng.
Trong mçi ®éi s¶n xuÊt l¹i chia thµnh nh÷ng tæ s¶n xuÊt theo yªu cÇu cô
thÓ cña tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh. Mçi ®éi s¶n xuÊt bao gåm cã ®éi
17
trëng, kÕ to¸n, c¸n bé kü thuËt. Gi÷a nh÷ng ®éi vµ phßng ban cã mèi quan hÖ
chÆt chÏ trong viÖc tæ chøc c¸c nhiÖm vô gi¸m ®èc giao.
Kh¸c víi nh÷ng doanh nghiÖp s¶n xuÊt kh¸c, c¸c doanh ghiÖp x©y l¾p muèn
cã ®îc c«ng tr×nh x©y l¾p ph¶i tr¶i qua nh÷ng c«ng viÖc sau:
Tríc hÕt, khi cã c«ng tr×nh gäi ®Êu thÇu, c¸n bé phßng kÕ ho¹ch tÝnh to¸n,
xem thiÕt kÕ còng nh yªu cÇu kü thuËt ®Ó lËp gi¸ dù to¸n theo tõng c«ng tr×nh,
h¹ng môc c«ng tr×nh. §©y lµ mét khau quan träng ®Ó tróng thÇu thi c«ng mét
c«ng tr×nh th× c«ng ty ph¶i x¸c ®Þnh ®îc gi¸ thµnh hîp lý cho c«ng tr×nh ®ã dùa
trªn nh÷ng ®¬n gi¸, ®Þnh møc x©y dùng c¬ b¶n do nhµ níc ban hµnh trªn c¬ së
gi¸ c¶ thÞ trêng vµ cña c«ng ty ®Ó ®¶m b¶o cho s¶n xuÊt cña c«ng ty cã l·i.
Quy tr×nh s¶n xuÊt cña c«ng ty chØ thùc hiÖn khi c«ng ty ®· tróng thÇu.
Quy tr×nh s¶n xuÊt thi c«ng cã thÓ kh¸i qu¸t nh sau:
S¬ ®å 03: Quy tr×nh s¶n xuÊt
Ký hîp ®ång
NhËn mÆt b»ng
X©y dùng ph¬ng ¸n kü thuËt
Bµn giao ®a
vµo sö dông
NghiÖm thu
®¸nh gi¸
Tæ chøc thi
c«ng
18
II. Thùc tr¹ng c«ng t¸c qu¶n lý tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch
theo l¬ng t¹i c«ng ty X©t dùng ®iÖn vµ dÞch vô ph¸t triÓn
c«ng ty.
1. C«ng t¸c qu¶n lý tiÒn l¬ng
HiÖn nay sè lao ®éng t¹i c«ng ty do phßng tæ chøc hµnh chÝnh qu¶n lý.
Phßng tæ chøc hµnh chÝnh dùa vµo sæ s¸ch, chøng tõ vÒ lao ®éng ®îc lËp
cho tõng tæ ®éi, phßng ban vµ cho toµn c«ng ty ®Ó n¾m v÷ng t×nh h×nh
t¨ng, gi¶m sè lîng lao ®éng. Sè lao ®éng t¹i phßng hµnh chÝnh ph¶i trïng
khíp víi sè lao ®éng t¹i c¸c bé phËn.
C¸c bé phËn theo dâi thêi gian lao ®éng cña mçi ngêi th«ng qua b¶ng
chÊm c«ng, sau ®ã hµng th¸ng göi cho kÕ to¸n tiÒn l¬ng tËp hîp ghi sæ ®Ó
tÝnh l¬ng.
§Ó tÝnh l¬ng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn, hiÖn nay c«ng ty ¸p dông hai
h×nh thøc tr¶ l¬ng:
- H×nh thøc tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm ®èi víi c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n
xuÊt.
- H×nh thøc tr¶ l¬ng theo thêi gian ®èi víi bé phËn qu¶n lý c«ng
tr×nh, bé phËn v¨n phßng.
1.1. H×nh thøc tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm ®èi víi c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n
xuÊt
C«ng thøc tÝnh tiÒn l¬ng theo s¶n phÈm:
L¬ng c¬ b¶n
HÖ sè l¬ng s¶n
phÈm (HSP)
=
=
HÖ sè l¬ng *
L¬ng tèi thiÓu
Tæng møc l¬ng s¶n phÈm trong kú
Tæng møc l¬ng c¬ b¶n
TiÒn l¬ng
s¶n phÈm
=
L¬ng c¬ b¶n * HSP
26
*
TiÒn l¬ng
nghØ lÔ,
phÐp
=
HSP * l¬ng c¬ b¶n
26
* Sè ngµy nghØ
Sè ngµy lµm
viÖc thùc tÕ
L¬ng tèi thiÓu lµ møc l¬ng do c«ng ty quy ®Þnh phï hîp víi quy ®Þnh cña
nhµ níc.
Møc l¬ng tèi thiÓu t¹i c«ng ty X©y dùng ®iÖn vµ dÞch vô ph¸t triÓn n«ng
th«n lµ 290.000 ®ång.
VÝ dô: Dùa vµo b¶ng chÊm c«ng ta cã thÓ tÝnh l¬ng cho c«ng nh©n NguyÔn
§×nh Thu trong th¸ng 9/2003.
HÖ sè l¬ng: 1,6
L¬ng c¬ b¶n = 1,6 * 290.000 = 464.000
Sè ngµy lµm viÖc : 25 ngµy
Tæng møc l¬ng s¶n phÈm trong th¸ng c¶ tæ ®îc hëng: 5.001.000
19
Møc l¬ng c¬ b¶n cña c¶ tæ: 2.985.500
HÖ sè l¬ng s¶n
phÈm
TiÒn l¬ng
s¶n phÈm
=
=
5.001.000
2.985.500
464.000*1,7
26
*
=
25
Trong th¸ng 9 cã mét ngµy lÔ lµ ngµy 2-9
1,7 * 464.000 =
TiÒn l¬ng
=
nghØ lÔ
26
1,7
=
747.400
29.900
TiÒn l¬ng trong th¸ng cña c«ng nh©n NguyÔn §×nh Thu ®îc hëng:
TiÒn l¬ng ®îc hëng = 747.400 + 29.900 = 777.300
C«ng nh©n cña c«ng ty chñ yÕu lµ trong biªn chÕ chØ thuª c«ng nh©n ngoµi
theo hîp ®ång ng¾n h¹n trong trêng hîp c«ng tr×nh bíc vµo giai ®o¹n cuèi.
Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, c«ng nh©n thuéc biªn chÕ cña c«ng ty trªn mçi
c«ng tr×nh ®îc chia thµnh nhiÒu tæ, mçi tæ chuyªn thùc hiÖn mét sè bíc c«ng
viÖc nhÊt ®Þnh. Mçi tæ ®Òu cã tæ trëng, tæ trëng chÞu tr¸ch nhiÖm tríc ®éi trëng
vÒ qu¶n lý lao ®éng trong tæ vµ c«ng viÖc mµ tæ m×nh thùc hiÖn ®ång thêi tæ trëng theo dâi t×nh h×nh lao ®éng cña tõng c«ng nh©n ®Ó lµm c¨n cø cho viÖc
thanh to¸n tiÒn l¬ng sau nµy.
§èi víi nh÷ng hîp ®ång lao ®éng ng¾n h¹n: khi c«ng ty cã nhu cÇu vÒ lao
®éng, c«ng ty sÏ tݪn hµnh ký hîp ®ång lao ®éng trong thêi gian nhÊt ®Þnh, ®ång
thêi khi giao c«ng viÖc c«ng ty ký hîp ®ång giao kho¸n( mÉu 01). Khi c«ng viÖc
theo hîp ®ång hoµn thµnh c¨n cø vµo chøng tõ trªn ®Ó chi tr¶ l¬ng.
VÝ dô: trong th¸ng 3-2003, ®Ó ®Èy nhanh tiÕn ®é thi c«ng, c«ng ty ®· ký
hîp ®ång víi «ng Mai V¨n Vò tæ trëng tæ nÒ mét sè c«ng viÖc: gia c«ng, l¸p ®Æt
cèt thÐp ®æ bª t«ng m¸i, x©y têng bao, theo hîp ®ång giao kho¸n sè 04.
KÕ to¸n tæng hîp sè liÖu c¸c hîp ®ång giao kho¸n, phiÕu x¸c nhËn c«ng
viÖc hoµn thµnh, b¶ng chÊm c«ng, b¶ng l¬ng cïng víi l¬ng cña bé phËn qu¶n lý
c«ng tr×nh, bé phËn v¨n phßng ®Ó lËp b¶ng ph©n bæ tiÒn l¬ng vµ BHXH,BHYT.
B¶ng ph©n bæ nµy dïng ®Ó tËp hîp vµ ph©n bæ tiÒn l¬ng thùc tÕ ph¶i tr¶,
BHXH,BHYT, KPC§ ph¶i trÝch nép cho c¸c ®èi tîng sö dông lao ®éng.
B¶ng ph©n bæ nµy ®îc lËp c¨n cø vµo phiÕu x¸c nhËn c«ng viÖc hoµn thµnh,
b¶ng l¬ng... C¨n cø vµo tû lÖ trÝch BHXH,BHYT vµ tæng sè tiÒn l¬ng ph¶i tr¶
theo tõng c«ng tr×nh, tÝnh ra sè tiÒn ph¶i trÝch BHXH,BHYT.
MÉu sè: 01
§¬n vÞ: §éi IV
C«ng tr×nh: tr¹m ®iÖn th«n Trï
Hîp ®ång giao kho¸n
Ngµy 9 th¸ng 3 n¨m 2003
Sè : 04
Hä tªn: «ng Lª Minh Thu. Chøc vô: ®éi trëng. §¹i diÖn cho bªn giao
kho¸n.
Hä tªn: «ng Mai V¨n Vò. Chøc vô: tæ trëng tæ nÒ. §¹i diÖn cho bªn nhËn
kho¸n.
Cïng nhau ký hîp ®ång giao kho¸n nh sau:
Ph¬ng thøc giao kho¸n: kho¸n gän
20
- Xem thêm -
.DOC 
35 
39 
122 
