Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Luận văn phát triển nguồn nhân lực tại ngân hành tmcp phát triển nhà đồng bằng s...

Tài liệu Luận văn phát triển nguồn nhân lực tại ngân hành tmcp phát triển nhà đồng bằng sông cửu long chi nhánh phú thọ

.PDF
94
532
148

Mô tả:

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ --------o0o--------- NGUYỄN PHÚ VIỆT PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC TẠI NGÂN HÀNG TMCP PHÁT TRIỂN NHÀ ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG CHI NHÁNH PHÚ THỌ LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH Hà Nội - 2015 ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ --------o0o--------- NGUYỄN PHÚ VIỆT PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC TẠI NGÂN HÀNG TMCP PHÁT TRIỂN NHÀ ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG CHI NHÁNH PHÚ THỌ Chuyên ngành: Quản lý Kinh tế Mã số: 60 34 04 10 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC:TS. PHẠM QUANG VINH XÁC NHẬN CỦA CÁN BỘ HƢỚNG DẪN XÁC NHẬN CỦA CHỦ TỊCH HĐ CHẤM LUẬN VĂN Hà Nội - 2015 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu do tôi thực hiện dưới sự hướng dẫn của cô giáo hướng dẫn khoa học. Các số liệu và trích dẫn được sử dụng trong luận văn là trung thực, có nguồn gốc rõ ràng và đáng tin cậy. LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành chƣơng trình cao học và viết luận văn này , tôi đã nhận đƣợc sự hƣớng dẫn , giúp đỡ và góp ý nhiệt tình của quý thầy cô Trƣờng Đại học Kinh tế - Đa ̣i ho ̣c Quố c gia Hà Nô ̣i. Trƣớc hết, tôi xin chân thành cảm ơn đến quý thầy cô trƣờng Đại học Kinh tế, đã tận tình hƣớng dẫn, giúp đỡ cho tôi trong quá trình học tập. Tôi xin gửi lời biết ơn sâu sắc đến TS. Phạm Quang Vinh đã dành rất nhiều thời gian và tâm huyết hƣớng dẫn nghiên cứu và giúp tôi hoàn thành luận văn tốt nghiệp. Mặc dù tôi đã có nhiều cố gắng nỗ lực , tìm tòi, nghiên cứu để hoàn thiện luận văn, tuy nhiên không thể tránh khỏi những thiếu sót, rất mong nhận đƣợc những đóng góp tận tình của quý thầy cô và các bạn. MỤC LỤC DANH MỤC BẢNG ................................................................................................... i DANH MỤC HÌNH ................................................................................................... ii MỞ ĐẦU .....................................................................................................................1 CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI ............................................................6 1.1. Tình hình nghiên cứu .....................................................................................6 1.2. Phát triển nguồn nhân lực và các nhân tố tác động đến phát triển nguồn nhân lực trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế ...............................................7 1.2.1. Nội dung phát triển nguồn nhân lực ......................................................7 1.2.2. Các yếu tố tác động đến phát triển nguồn nhân lực ............................15 1.3 Vai trò của ngân hàng và yêu cầu đối với nguồn nhân lực Ngân hàng trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế ......................................................................19 1.3.1.Vai trò của ngân hàng ...........................................................................19 CHƢƠNG 2: PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ......................................................25 2.1. Cơ sở phƣơng pháp luận ..............................................................................25 2.2. Các phƣơng pháp nghiên cứu cụ thể ...........................................................25 2.2.1. Phương pháp thu thập số liệu ..............................................................25 2.2.2. Phương pháp xử lý số liệu: ..................................................................26 2.2.3. Phương pháp phân tích số liệu ............................................................27 2.3. Một số chỉ tiêu phân tích .............................................................................28 2.3.1. Nhóm chỉ tiêu định lượng .....................................................................28 2.3.2. Nhóm chỉ tiêu định tính ........................................................................28 CHƢƠNG 3: THỰC TRẠNG CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC TẠI NGÂN HÀNG TMCP PHÁT TRIỂN NHÀ ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG – CHI NHÁNH PHÚ THỌ (NAY LÀ BIDV CHI NHÁNH HÙNG VƢƠNG) ............... 29 3.1. Hệ thống tổ chức, bộ máy quản lí điều hành của Ngân hàng TMCP Phát triển nhà đồng bằng sông Cửu Long - Chi nhánh Phú Thọ ................................29 3.1.1. Giới thiệu khái quát về Ngân hàng TMCP Phát triển nhà đồng bằng sông Cửu Long - Chi nhánh Phú Thọ ............................................................29 3.1.2. Tổ chức bộ máy và điều hành ..............................................................29 3.1.3. Các hoạt động kinh doanh chủ yếu ......................................................33 3.2. Thực trạng chính sách phát triển nguồn nhân lực tại Ngân hàng TMCP Phát triển nhà đồng bằng sông Cửu Long - Chi nhánh Phú Thọ ................................34 3.2.1. Quan điểm của Hội sở Ngân hàng TMCP Phát triển nhà đồng bằng sông Cửu Long về phát triển nguồn nhân lực ................................................34 3.2.2. Thực trạng phát triển nguồn nhân lực tại Ngân hàng TMCP Phát triển nhà đồng bằng sông Cửu Long - Chi nhánh Phú Thọ ...................................35 3.2.3. Các chính sách Phát triển nguồn nhân lực tại Ngân hàng TMCP Phát triển nhà đồng bằng sông Cửu Long - Chi nhánh Phú Thọ: .........................51 3.3. Đánh giá phát triển nguồn nhân lực của Ngân hàng TMCP Phát triển nhà đồng bằng sông Cửu Long - Chi nhánh Phú Thọ những năm qua .................................60 3.3.1. Những kết quả đã đạt được ..................................................................60 3.3.2. Những tồn tại, hạn chế trong phát triển nguồn nhân lực những năm qua ..................................................................................................................60 3.3.3. Nguyên nhân .........................................................................................62 CHƢƠNG 4: PHƢƠNG HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƢ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM - CHI NHÁNH HÙNG VƢƠNG .........................................................65 4.1. Định hƣớng hoạt động của Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Hùng Vƣơng ..........................................................................65 4.1.1. Định hướng chung ................................................................................65 4.1.2. Định hướng cụ thể ................................................................................66 4.1.3. Định hướng phát triển nguồn nhân lực của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Hùng Vương .........................................67 4.2. Giải pháp phát triển nguồn nhân lực của Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Hùng Vƣơng ..........................................................70 4.2.1. Xây dựng kế hoạch chiến lược phát triển nguồn nhân lực ..................70 4.2.2. Tổ chức sử dụng hợp lý nguồn nhân lực chi nhánh hiện có ................75 4.2.3. Xây dựng văn hóa Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam Chi nhánh Hùng Vương: ................................................................................80 KẾT LUẬN ...............................................................................................................82 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................................84 DANH MỤC BẢNG Stt Bảng 1 Bảng 3.1 2 Bảng 3.2 3 Bảng 3.3 Nội dung Số lƣợng và cơ cấu lao động Chi nhánh từ năm 2012-2014 Thống kê lao động của Chi nhánh đến 30/4/2015 Trình độ nguồn nhân lực của Chi nhánh từ 2012-2014 Trang 36 38 40 Số liệu về hoạt động huy động vốn tại Ngân 4 Bảng 3.4. hàng TMCP Phát triển nhà đồng bằng sông Cửu 44 Long - Chi nhánh Phú Thọ (2012-2014) Số liệu về hoạt động tín dụng của Ngân hàng 5 Bảng 3.5 TMCP Phát triển nhà đồng bằng sông Cửu Long 46 - Chi nhánh Phú Thọ Số lƣợng khách hàng vay vốn của Ngân hàng 6 Bảng 3.6 TMCP Phát triển nhà đồng bằng sông Cửu Long 48 - Chi nhánh Phú Thọ 7 Bảng 3.7 8 Bảng 3.8 9 Bảng 3.9 Doanh thu của hoạt động kinh doanh Một số tiêu chuẩn quy hoạch chức danh lãnh đạo Một số tiêu chuẩn bổ nhiệm chức danh lãnh đạo 51 53 54 Số lƣợng cán bộ Ngân hàng TMCP Phát triển 10 Bảng 3.10 nhà đồng bằng sông Cửu Long - Chi nhánh Phú 56 Thọ tham gia đào tạo 11 Bảng 3.11 Thu nhập bình quân qua các năm i 58 DANH MỤC HÌNH Stt Nội dung Hình Trang Sơ đồ cơ cấu tổ chức của Ngân hàng TMCP 1 Hình 3.1 phát triển nhà đồng bằng sông Cửu Long - Chi nhánh Phú Thọ ii 30 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Nguồn nhân lực là yếu tố quan trọng hàng đầu quyết định sự phát triển của mọi nền kinh tế. Đại hội IX của đảng cộng sản Việt Nam đã khẳng định “…nguồn lực con ngƣời – Yếu tố cơ bản để phát triển xã hội, tăng trƣởng kinh tế nhanh và bền vững”; “…con ngƣời và nguồn nhân lực là nhân tố quyết định sự phát triển đất nƣớc trong thời kì CNH-HĐH…”. Đại hội Đảng lần thứ X cũng nhấn mạnh: “phát triển mạnh, kết hợp chặt chẽ giữa hoạt động khoa học và công nghệ với giáo dục và đào tạo để thực sự phát huy vai trò quốc sách hàng đầu, tạo động lực đẩy nhanh CNH-HĐH và phát triển kinh tế tri thức”. Nhƣ vậy, thời đại nào cũng cần đến nhân tài, hội nhập kinh tế thế giới càng sâu thì vấn đề phát triển nguồn nhân lực càng trở nên bức thiết. Thực hiện nền kinh tế theo cơ chế thị trƣờng, hội nhập với nền kinh tế khu vực và thế giới là một xu thế tất yếu của đất nƣớc. Trong bối cảnh phát triển nhƣ vũ bão của khoa học công nghệ, ngày càng nhiều các công nghệ hiện đại, các thiết bị tiên tiến và phƣơng pháp quản lí tiến bộ đƣợc đƣa vào áp dụng, không chỉ trong các doanh nghiệp nói chung mà còn cả trong các ngân hàng thƣơng mại (NHTM) nói riêng. Tuy nhiên, không có một kỹ thuật hay phƣơng pháp quản lý nào có thể đem lại hiệu quả nếu không đủ những con ngƣời có đủ năng lực để quản lý và thực thi nó. Nói cách khác, muốn tồn tại và phát triển trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt khi tham gia hội nhập cần phải khai thác triệt để và tận dụng nhiều nguồn lực khác nhau, trong đó, nguồn lực con ngƣời đóng vai trò quyết định. Càng quan trọng hơn khi đối với các NHTM nƣớc ta có tiềm lực về tài chính và cơ sở vật chất còn thua kém so với các NHTM nƣớc ngoài. Công nghệ ngân hàng là loại công nghệ thay đổi nhanh chóng đòi hỏi phải có một đội ngũ nhân lực đủ cả về số lƣợng và chất lƣợng để triển khai 1 và ứng dụng tốt những công nghệ mới. Trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng việc nắm bắt và triển khai nhanh công nghệ hiện đại phục vụ kinh doanh là yếu tố cạnh tranh hàng đầu. Hiện nay các ngân hàng trên thế giới triển khai khoảng 2000-3000 sản phẩm, dịch vụ trong khi các ngân hàng Việt Nam mới chỉ triển khai khoảng 200-400 sản phẩm, dịch vụ nhƣ vậy còn một lƣợng lớn sản phẩm, dịch vụ mà chúng ta chƣa thể triển khai một phần là do chúng ta chƣa thể triển khai những công nghệ mới. Nhƣng trong tƣơng lai gần khi nền kinh tế nƣớc ta phát triển và mở cửa cho lĩnh vực tài chính ngân hàng các công ty tài chính và ngân hàng nƣớc ngoài vào Việt Nam, với tiềm lực cao về mọi mặt sẽ triển khai hàng loạt các sản phẩm dịch vụ mới. Để có thể cạnh tranh đƣợc các ngân hàng trong nƣớc cần chuẩn bị cho mình một đội ngũ nhân lực đủ mạnh về cả số và chất lƣợng để cạnh tranh Ngân hàng TMCP Phát triển nhà đồng bằng sông Cửu Long với số lƣợng đội ngũ cán bộ nhân viên đông đảo, với hoạt động chủ yếu khi đƣợc thành lập là xây nhà cho bà con vùng đồng bằng sông Cửu Long tránh lũ và sau này mới đƣợc phép hoạt động nhƣ một ngân hàng đa năng giống nhƣ các ngân hàng thƣơng mại khác và so với các Ngân hàng Thƣơng mại khác thì tuổi đời còn khá trẻ. Do đó, Ngân hàng TMCP Phát triển nhà đồng bằng sông Cửu Long – Chi nhánh Phú Thọ tất yếu sẽ gặp nhiều khó khăn trong vấn đề đáp ứng chất lƣợng nguồn nhân lực với yêu cầu thực tiễn. Và vì vậy, nhiệm vụ đặt ra đối với nâng cao chất lƣợng phát triển nguồn nhân lực của Ngân hàng TMCP Phát triển nhà đồng bằng sông Cửu Long là hết sức nặng nề và cấp bách khi hội nhập kinh tế quốc tế. Ngân hàng TMCP Phát triển nhà đồng bằng sông Cửu Long – Chi nhánh Phú Thọ là đầu mối thực hiện các nghiệp vụ theo ủy quyền của Hội sở, Chi nhánh luôn coi phát triển nguồn nhân lực là nhiệm vụ quan trọng trong chiến lƣợc phát triển toàn diện của mình. Thực hiện đề án tái cơ cấu lại Ngân hàng Thƣơng mại, ngày 23/5/2015 Ngân hàng 2 TMCP Phát triển nhà đồng bằng sông Cửu Long đƣợc Ngân hàng Nhà nƣớc sáp nhập vào Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam và Chi nhánh Phú Thọ đƣợc đổi tên thành Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Hùng Vƣơng (BIDV Chi nhánh Hùng Vƣơng). BIDV Chi nhánh Hùng Vƣơng là chi nhánh cấp 1, trực thuộc Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam. Sau khi sáp nhập, việc phát triển nguồn nhân lực càng là yêu cầu cấp thiết đối với BIDV Chi nhánh Hùng Vƣơng. Xuất phát từ lí do trên, em quyết định chọn đề tài: “ Phát triển nguồn nhân lực tại Ngân hàng TMCP Phát triển nhà đồng bằng sông Cửu Long – Chi nhánh Phú Thọ” (Nay là Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Hùng Vƣơng) để làm đề tài nghiên cứu luận văn tốt nghiệp. 2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của luận văn Mục đích: Đánh giá thực trạng nguồn nhân lực của Ngân hàng TMCP Phát triển nhà đồng bằng sông Cửu Long – Chi nhánh Phú Thọ, qua đó đề xuất những giải pháp nhằm hoàn thiện chính sách phát triển nguồn nhân lực của Ngân hàng TMCP Phát triển nhà đồng bằng sông Cửu Long – Chi nhánh Phú Thọ. Nhiệm vụ: Để thực hiện mục đích nêu trên, tác giả sử dụng, tìm kiếm, hệ thống hóa những luận cứ lý thuyết và thực tiễn về phát triển nguồn nhân lực để chứng minh luận điểm và gợi ý một số giải pháp ban đầu. Cụ thể: Luận cứ lý thuyết: + Hệ thống hóa các vấn đề lý thuyết về vấn đề nguồn nhân lực và phát triển nguồn nhân lực + Đặc điểm nguồn nhân lực trong các ngân hàng thƣơng mại + Các nhân tố ảnh hƣởng đến phát triển nguồn nhân lực trong các ngân hàng thƣơng mại. 3 Luận cứ thực tiễn: + Nghiên cứu nguồn nhân lực và thực tiễn phát triển nguồn nhân lực ở Ngân hàng TMCP Phát triển nhà đồng bằng sông Cửu Long - Chi nhánh Phú Thọ. Đƣa ra một số giải pháp về phát triển nguồn nhân lực tại Ngân hàng TMCP Phát triển nhà đồng bằng sông Cửu Long - Chi nhánh Phú Thọ. Ngoài ra, tác giả còn đƣa ra một số câu hỏi nghiên cứu về việc phát triển nguồn nhân lực tại Ngân hàng TMCP Phát triển nhà đồng bằng sông Cửu Long - Chi nhánh Phú Thọ nhƣ sau: Câu hỏi 1: Cơ sở lý luận thực tiễn về nguồn nhân của ngân hàng thƣơng mại hiện nay là gì? Câu hỏi 2: Tình hình đào tạo và phát triển nguồn nhân lực tại Ngân hàng TMCP Phát triển nhà đồng bằng sông Cửu Long – Chi nhánh Phú Thọ thời gian qua diễn ra nhƣ thế nào? Câu hỏi 3: Những yếu tố nào ảnh hƣởng đến chính sách đào tạo và phát triển nguồn nhân lực tại Ngân hàng TMCP Phát triển nhà đồng bằng sông Cửu Long – Chi nhánh Phú Thọ? Câu hỏi 4: Để hoàn thiện chính sách đào tạo và phát triển nguồn nhân lực nhằm nâng cao chất lƣợng nhân sự thì Ngân hàng TMCP Phát triển nhà đồng bằng sông Cửu Long – Chi nhánh Phú Thọ và các bên liên quan cần phải làm gì? 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu: Đối tƣợng nghiên cứu: Là những vấn đề lý luận và thực tiễn liên quan đến phát triển nguồn nhân lực tại Ngân hàng TMCP Phát triển nhà đồng bằng sông Cửu Long - Chi nhánh Phú Thọ. Phạm vi nghiên cứu: + Về mặt nội dung: Luận văn nghiên cứu những vấn đề liên quan đến phát triển nguồn nhân lực tại Ngân hàng TMCP Phát triển nhà đồng bằng sông Cửu Long - Chi nhánh Phú Thọ. 4 + Về không gian: Các nội dung trên đƣợc nghiên cứu tại Ngân hàng TMCP Phát triển nhà đồng bằng sông Cửu Long - Chi nhánh Phú Thọ. + Về thời gian: Luận văn nghiên cứu thực tiễn phát triển nguồn nhân lực từ năm 2012 đến hết năm 2014 và đƣa ra các giải pháp đề xuất có ý nghĩa trong những năm tới. 4. Phƣơng pháp nghiên cứu: Luận văn sử dụng tổng hợp các phƣơng pháp duy vật biện chứng, duy vật lịch sử, phƣơng pháp lôgíc và nghiên cứu so sánh, phƣơng pháp tổng hợp và phân tích. Các số liệu sử dụng trong luận văn là những số liệu của các báo cáo và đề tài nghiên cứu đã công bố chính thức. 5. Kết cấu luận văn Phần giới thiệu Chƣơng 1. Cơ sở lý luận về phát triển nguồn nhân lực Ngân hàng thƣơng mại Chƣơng 2. Phƣơng pháp và thiết kế nghiên cứu 3.1. Cơ sở phƣơng pháp luận: duy vật biện chứng và duy vật lịch sử. 3.2. Các phƣơng pháp nghiên cứu cụ thể 3.2.1.Phƣơng pháp thu thập số liệu 3.2.2. Phƣơng pháp xử lý số liệu 3.2.3. Phƣơng pháp phân tích số liệu Chƣơng 3. Thực trạng chính sách phát triển nguồn nhân lực tại Ngân hàng TMCP Phát triển nhà đồng bằng sông Cửu Long – Chi nhánh Phú Thọ (Nay là BIDV Chi nhánh Hùng Vƣơng) Chƣơng 4. Giải pháp hoàn thiện chính phát triển nguồn nhân lực tại Ngân hàng TMCP Phát triển nhà đồng bằng sông Cửu Long – Chi nhánh Phú Thọ. Kết luận Tài liệu tham khảo dự kiến 5 CHƢƠNG 1 TỔNG QUAN VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI 1.1. Tình hình nghiên cứu Những năm qua ở Việt Nam đã có nhiều ngƣời quan tâm và nghiên cứu về nguồn nhân lực và phát triển nguồn nhân lực theo nhiều giác độ khác nhau. Trong bối cảnh nền kinh tế đang chuyển đổi và thị trƣờng lao động chƣa hình thành rõ nét, nên đa số công trình nghiên cứu có hƣớng tập trung xem xét vấn đề phát triển nguồn nhân lực tầm vĩ mô hoặc gắn phát triển nguồn nhân lực với giải quyết công ăn việc làm, phục vụ chiến lƣợc phát triển kinh tế. Trong đó có một số nghiên cứu tiêu biểu nhƣ chƣơng trình khoa học cấp Nhà nƣớc: "Con ngƣời Việt Nam - mục tiêu và động lực phát triển kinh tế - xã hội" của GS.TS Nguyễn Mạnh Đƣờng làm chủ nhiệm; Đề tài khoa học cấp Nhà nƣớc năm 2000: "Chiến lƣợc phát triển nguồn nhân lực của Việt Nam" của TS. Nguyễn Tuyết Mai, Bộ Kế hoạch và Đầu tƣ. Nhận thức rõ tầm quan trọng của yếu tố con ngƣời trong phát triển ở ngành ngân hàng, ngay từ đầu những năm 90 đã có nhiều công trình nghiên cứu khoa học bàn về vấn đề nguồn nhân lực. Đặc biệt từ khi có Luật NHNN Việt Nam ban hành năm 1997, các đề tài khoa học đã nghiên cứu sâu hơn về những vấn đề cấp thiết của đội ngũ nhân lực ngân hàng trong quá trình đổi mới cơ cấu và phát triển của ngành. Các công trình nghiên cứu quan trọng, nhƣ: đề tài khoa học số 94.10.01 có tiêu đề "Nhu cầu nhân lực của ngành ngân hàng Việt Nam thời điểm đầu thế kỷ XXI", do TS. Lê Đình Thu làm chủ nhiệm; đề tài khoa học số 94.10.02 về "Khảo sát nhân lực ngành ngân hàng Việt Nam" và đề tài khoa học số 94.10.03: "Giải pháp đáp ứng nhu cầu phát triển nguồn nhân lực Ngân hàng Việt Nam thời điểm đầu thế kỷ XXI" do TS. Phạm Thanh Bình làm chủ nhiệm. Nội dung của các đề tài và công trình tập trung nghiên cứu phân tích đánh giá và dự báo xu hƣớng sử 6 dụng nguồn nhân lực của hệ thống ngân hàng Việt Nam, trong đó chú trọng nhân lực của khối ngân hàng thƣơng mại, nhƣng vẫn chƣa có nghiên cứu nào đánh giá chính sách phát triển nguồn nhân lực tại Ngân hàng Thƣơng mại cổ phần Phát triển nhà đồng bằng sông Cửu Long – Chi nhánh Phú Thọ. 1.2. Phát triển nguồn nhân lực và các nhân tố tác động đến phát triển nguồn nhân lực trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế 1.2.1. Nội dung phát triển nguồn nhân lực 1.2.1.1 Nguồn nhân lực: Về ý nghĩa sinh học, nguồn nhân lực là nguồn lực sống, là thực thể thống nhất của cái sinh vật và cái xã hội. C. Mác đã khẳng định: "Trong tính hiện thực của nó, bản chất con ngƣời là tổng hòa các quan hệ xã hội". Về ý nghĩa kinh tế, nguồn nhân lực là tổng hợp các năng lực lao động trong mỗi con ngƣời của một quốc gia, một vùng lãnh thổ, địa phƣơng, đã đƣợc chuẩn bị ở mức độ nhất định và có khả năng huy động vào quá trình phát triển kinh tế xã hội của đất nƣớc hoặc vùng địa phƣơng cụ thể. Theo quan niệm của ILO thì lực lƣợng lao động là dân số trong độ tuổi lao động thực tế có việc làm và những ngƣời thất nghiệp. Đây là khái niệm về nguồn nhân lực theo nghĩa tƣơng đối hẹp, coi nguồn nhân lực là nguồn lao động hoặc là toàn bộ lực lƣợng lao động trong nền kinh tế quốc dân. Trong số liệu thống kê, Tổng cục Thống kê Việt Nam qui định nguồn nhân lực xã hội là những ngƣời trong độ tuổi lao động đang có việc làm và cả những ngƣời ngoài độ tuổi lao động thực tế đang làm việc và những ngƣời thất nghiệp. Những quan điểm trên, dƣới góc độ nào đấy thì nguồn nhân lực đƣợc hiểu là lực lƣợng lao động xã hội, là những ngƣời lao động cụ thể và chỉ thuần túy về mặt số lƣợng ngƣời lao động. Theo quan điểm của kinh tế học phát triển, nguồn nhân lực là nguồn tài nguyên nhân sự của quốc gia hoặc của một tổ chức, là vốn nhân lực. Ở tầm vĩ 7 mô đó là nguồn lực xã hội, ở tầm vi mô đó là một tập hợp của rất nhiều cá nhân, nhân cách khác nhau với những nhu cầu và tâm lý khác nhau, là toàn bộ đội ngũ nhân viên của tổ chức, vừa có tƣ cách là khách thể của hoạt động quản lý vừa là chủ thể hoạt động và là động lực của tổ chức đó. Từ góc độ hạch toán kinh tế, coi đó là vốn lao động (human capital), với phần đóng góp chi phí của nguồn vốn lao động trong sản phẩm sản xuất ra. Từ góc độ của kinh tế phát triển, ngƣời lao động trong một tổ chức đƣợc coi là nguồn nhân lực với những khả năng thay đổi về số lƣợng và chất lƣợng của đội ngũ trong quá trình phát triển của tổ chức, hay còn gọi là vốn nhân lực, đƣợc hiểu là tiềm năng, khả năng phát huy tiềm năng của ngƣời lao động, là cái mang lại nhiều lợi ích hơn trong tƣơng lai so với những lợi ích hiện tại. Theo định nghĩa của UNDP: "Nguồn nhân lực là trình độ lành nghề, là kiến thức và năng lực của toàn bộ cuộc sống con ngƣời hiện có thực tế hoặc đang là tiềm năng để phát triển kinh tế - xã hội trong một cộng đồng". Nhƣ vậy, nguồn nhân lực là tổng thể các tiềm năng lao động con ngƣời của một quốc gia đã đƣợc chuẩn bị ở một mức độ nhất định, có khả năng huy động vào quá trình phát triển kinh tế- xã hội của đất nƣớc; tiềm năng đó bao hàm tổng hòa các năng lực về thể lực, trí lực, nhân cách con ngƣời của một quốc gia, đáp ứng với một cơ cấu nhất định của lao động do nền kinh tế đòi hỏi. Thực chất đó là tiềm năng của con ngƣời về số lƣợng, chất lƣợng và cơ cấu. Tiềm năng về thể lực con ngƣời thể hiện qua tình trạng sức khỏe của cộng đồng, tỷ lệ sinh, mức độ dinh dƣỡng của xã hội. Cơ cấu dân số thể hiện qua tháp tuổi của dân số. Năng lực thể chất của con ngƣời là nền tảng và cơ sở để các năng lực về trí tuệ và nhân cách phát triển. Tiềm năng về trí lực là trình độ dân trí và trình độ chuyên môn kỹ thuật hiện có, cũng nhƣ khả năng tiếp thu tri thức, khả năng phát triển tri thức của nguồn nhân lực. Năng lực về nhân cách liên quan đến truyền thống lịch sử và nền văn hóa của từng quốc 8 gia. Nó đƣợc kết tinh trong mỗi con ngƣời và cộng đồng, tạo nên bản lĩnh và tính cách đặc trƣng của con ngƣời lao động trong quốc gia đó. Quan điểm trên đây nhìn nhận nguồn nhân lực một cách toàn diện, coi nguồn nhân lực không chỉ trên giác độ số lƣợng (nguồn lực lao động) mà cả về chất lƣợng (tiềm năng phát triển). Theo cách tiếp cận này, cho rằng nguồn nhân lực là tất cả các kỹ năng và năng lực của con ngƣời liên quan tới sự phát triển của mỗi cá nhân và của quốc gia. Các nguồn lực cơ bản của sự phát triển quốc gia thƣờng có là: nguồn lực tài chính, nguồn lực con ngƣời và nguồn lực vật chất; trong đó nguồn nhân lực có vai trò quyết định. Là "lao động sống" (Các Mác), nó làm cho các nguồn lực khác trở nên hữu dụng. Ngày nay thế giới đang bƣớc vào kỷ nguyên của nền văn minh thứ 5, trong đó trí tuệ và nền kinh tế trí thức đang là cột trụ của sự phát triển. Các thành quả khoa học trở thành yếu tố sản xuất và trở thành cấu phần của sản phẩm. Tỷ trọng hàm lƣợng chất xám trong mỗi sản phẩm cao hay thấp thể hiện khả năng cạnh tranh của ngành nghề hay quốc gia đó. Vì vậy, mặt chất lƣợng của nguồn nhân lực, yếu tố trình độ chuyên môn, kỹ năng chuyên nghiệp, nhân cách, phẩm chất là những tiêu chí quan trọng trong việc đánh giá thực trạng và khả năng phát triển nguồn nhân lực của tổ chức hoặc của từng quốc gia. 1.2.1.2. Phát triển nguồn nhân lực: Từ quan điểm coi con ngƣời là trung tâm của phát triển kinh tế - xã hội, phát triển nguồn nhân lực là quá trình gia tăng về kiến thức kỹ năng và năng lực của mọi ngƣời trong xã hội. Dƣới góc độ kinh tế, quá trình này đƣợc mô tả nhƣ sự tích lũy vốn con ngƣời và sự đầu tƣ vốn đó một cách hiệu quả vào sự phát triển của nền kinh tế. Dƣới góc độ của chính trị, phát triển nguồn nhân lực là nhằm chuẩn bị cho con ngƣời tham gia chín chắn vào hoạt động chính trị nhƣ là công dân của một nền dân chủ. Dƣới góc độ của xã hội học thì phát triển nguồn nhân lực là góp phần giúp mọi ngƣời biết sống một cuộc sống 9 trọn vẹn, phong phú hơn; con ngƣời tiến từ cá nhân thành nhân cách, thành con ngƣời xã hội. Phát triển nguồn nhân lực đƣợc hiểu là cả một quá trình quan trọng mà qua đó sự lớn mạnh của cá nhân hay tổ chức có thể đạt đƣợc những tiềm năng đầy đủ nhất của họ theo thời gian. Trong xu thế hội nhập kinh tế quốc tế, các quốc gia trên thế giới đều quan tâm đến sự phát triển nguồn nhân lực, tạo ra đội ngũ nhân lực có chất lƣợng, có trình độ cao, có khả năng nắm bắt khoa học công nghệ mới và ứng dụng vào sản xuất đời sống. Phát triển nguồn nhân lực là một quá trình làm biến đổi về số lƣợng, chất lƣợng và cơ cấu nguồn nhân lực ngày càng đáp ứng tốt hơn yêu cầu của nền kinh tế- xã hội, đó là tổng thể các hình thức, phƣơng pháp, chính sách và biện pháp nhằm hoàn thiện và nâng cao chất lƣợng cho nguồn nhân lực (trí tuệ, thể chất và phẩm chất tâm lý - xã hội) nhằm đáp ứng đòi hỏi về nguồn nhân lực cho sự phát triển kinh tế xã hội trong từng giai đoạn phát triển. Với quan niệm con ngƣời là động lực và đồng thời là mục tiêu của sự phát triển thì phát triển nguồn nhân lực không chỉ có mục đích làm gia tăng về thu nhập của cải vật chất mà là mở rộng và nâng cao khả năng lựa chọn của con ngƣời đối với môi trƣờng xung quanh; tạo cho họ có cơ hội tiếp cận với điều kiện và môi trƣờng sống tốt hơn, đồng thời qua đó tăng cƣờng năng lực và tiềm năng của con ngƣời phù hợp hơn với yêu cầu khách quan của sự phát triển kinh tế - xã hội. Quá trình phát triển nguồn nhân lực gồm phát triển về thể lực, trí lực, khả năng nhận thức, tiếp thu kiến thức, tính năng động xã hội và sức sáng tạo của con ngƣời. Nhƣ vậy, trên giác độ vĩ mô, phát triển nguồn nhân lực là các hoạt động đầu tƣ nhằm tạo ra nguồn nhân lực xã hội với số lƣợng và chất lƣợng đáp ứng đƣợc nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội của đất nƣớc, đồng thời đảm bảo sự phát triển của mỗi cá nhân phù hợp với yêu cầu của môi trƣờng. Phát triển nguồn nhân lực có các cách thức sau: - Phát triển về số lƣợng: là sự gia tăng về số lƣợng và thay đổi cơ cấu 10 của đội ngũ nhân lực theo hƣớng phù hợp với môi trƣờng và điều kiện hoạt động mới. Sự thay đổi về cơ cấu nhân lực của quốc gia diễn ra theo cơ cấu độ tuổi, cơ cấu khu vực phân bố nhân lực và cơ cấu về giới. - Phát triển về chất lƣợng là sự gia tăng mức sống, trình độ học vấn, trình độ chuyên môn kỹ thuật và sức khỏe của các thành viên trong xã hội hoặc trong tổ chức. Việt Nam hiện nay mặc dù đã có tiến bộ nhƣng còn nhiều bất cập và phát triển nguồn nhân lực phải đƣợc coi là yêu cầu cấp thiết của sự phát triển kinh tế và hội nhập kinh tế thế giới. Trong mỗi tổ chức, phát triển nguồn nhân lực là việc phát triển về số lƣợng và chất lƣợng nhân lực thông qua thực hiện các chức năng của công tác phát triển nguồn nhân lực, nhằm có đƣợc một đội ngũ nhân lực phù hợp với mục tiêu và định hƣớng phát triển của tổ chức trong từng thời gian nhất định. Phát triển nguồn nhân lực là hoạt động mang tính chủ quan của các bên tham gia quá trình xây dựng và phát triển để đáp ứng các yêu cầu hoặc thách thức của điều kiện khách quan, giúp cho ngƣời lao động có khả năng thích ứng cao hơn theo định hƣớng tƣơng lai của tổ chức đó. Là một hoạt động hƣớng đích, phát triển nguồn nhân lực có các mục tiêu cụ thể cho từng giai đoạn. Có thể nêu một số mục tiêu ngắn hạn của phát triển nguồn nhân lực trong một tổ chức nhƣ sau: - Chuẩn bị nhân sự để đảm nhận những nhiệm vụ trách nhiệm mới. - Đào tạo nhân sự mới để thích nghi với hệ thống và quá trình tổ chức của đơn vị. - Nâng cao năng lực và kỹ năng của đội ngũ nhân lực để họ có thể thực hiện nhiệm vụ một cách hiệu quả hơn. - Xây dựng đội ngũ nhân lực cho những thử thách mới của tổ chức trong điều kiện hoạt động mới, hoặc cho sự sự phát triển tăng tiến của chính nhân sự đó. - Tạo môi trƣờng thuận lợi về vật chất tinh thần cho sự phát triển của đội ngũ nhân viên 11
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan

Tài liệu vừa đăng

Tài liệu xem nhiều nhất