Lêi nãi ®Çu
Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, lîi nhuËn võa lµ môc tiªu, võa lµ ®éng lùc cña
c¸c doanh nghiÖp khi tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh. Doanh nghiÖp muèn ®¶m b¶o
cã lîi nhuËn vµ ph¸t triÓn lîi nhuËn tõ ®ã n©ng cao lîi Ých cña ngêi lao ®éng th× c¸c
doanh nghiÖp cÇn ph¶i t×m mäi c¸ch tiÕt kiÖm chi phÝ trong qu¸ tr×nh kinh doanh.
chi phÝ tiÒn l¬ng trªn mét ®¬n vÞ s¶n phÈm ®ãng vai trß then chèt trong vÊn ®Ò thóc
®Èy t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng t¨ng doanh thu cho doanh nghiÖp.
X¸c ®Þnh ®îc tÇm quan träng vµ vai trß cña tiÒn l¬ng trong ho¹t ®éng s¶n
xuÊt kinh doanh Bé Lao ®éng vµ Th¬ng binh X· héi ban hµnh nhiÒu quyÕt ®Þnh
liªn quan ®Õn viÖc tr¶ l¬ng vµ c¸c chÕ ®é kh¸c khi tÝnh l¬ng cho ngêi lao ®éng ®ång
thêi Bé tµi chÝnh còng ban hµnh nhiÒu v¨n b¶n quy ®Þnh c¸ch thøc h¹ch to¸n l¬ng
vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng t¹i c¸c doanh nghiÖp. Thùc tÕ cho thÊy mçi doanh
nghiÖp cã ®Æc thï s¶n xuÊt vµ lao ®éng riªng kh¸c nhau, do vËy viÖc tæ chøc h¹ch
to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng kh«ng hoµn toµn gièng nhau, mµ sÏ cã
sù kh¸c nhau t¹i c¸c doanh nghiÖp kh¸c nhau. VÊn ®Ò ®Æt ra lµ doanh nghiÖp cÇn
ph¶i vËn dông linh ho¹t c¸c quyÕt ®Þnh, nghÞ ®Þnh c¸c v¨n b¶n quy ®Þn vÒ tiÒn l¬ng
cña c¸c cÊp, c¸c ban ngµnh liªn qua (Bé lao ®éng vµ Th¬ng binh x· héi, Bé tµi
chÝnh…) vµo h¹ch to¸n tiÒn l¬ng t¹i doanh nghiÖp sao cho phï hîp víi c¬ cÊu, chøc
n¨ng quy m« ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp.
C«ng ty s¶n xuÊt vµ xuÊt nhËp khÈu bao b× Hµ Néi ®· vµ ®ang vËn dông nh
thÕ nµo trong h¹ch to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng ®Ó ®¹t ®îc nh÷ng
môc tiªu vµ lîi nhuËn mong muèn.
Qua thêi gian thùc tËp t¹i C«ng ty s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu Bao b× Hµ Néi, víi
sù gióp ®ì nhiÖt t×nh cña c¸c anh, c¸c chÞ c«ng t¸c t¹i C«ng ty cïng sù híng dÉ chØ
b¶o cÆn kÏ cña thÇy NguyÔn Quý LuyÖn, víi mong muèn t×m hiÓu vÒ c«ng t¸c kÕ
to¸n tiÒn l¬ng tõ ®ã ®a ra ý kiÕn ®Ò xuÊt cã thÓ gãp phÇn hoµn thiÖn c«ng t¸c tiÒn l¬ng t¹i doanh nghiÖp, em chän ®Ò tµi.
“TiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n phô phÝ theo l¬ng t¹i C«ng ty s¶n xuÊt vµ xuÊt
khÈu Bao b× Hµ Néi ”. Ngoµi phÇn më ®Çu néi dông luËn v¨n gåm 3 phÇn
PhÇn I. Lý luËn chung vÒ c«ng t¸c tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng.
PhÇn II. Thùc tr¹ng c«ng t¸c tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng t¹i C«ng
ty s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu Bao b× Hµ Néi.
PhÇn III. ý kiÕn ®ãng gãp n©ng cao hoµn thiÖn c«ng t¸c tiÒn l¬ng t¹i C«ng ty
s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu Bao b× Hµ Néi.
1
Môc ®Ých bµo biÕt cña em: Xem xÐt toµn bé néi dung h¹ch to¸n tiÒn l¬ng vµ
c¸c kho¶n phô phÝ theo l¬ng t¹i C«ng ty s¶n xuÊt vµ xuÊt nhËp khÈu Bao b× Hµ Néi
nh»m t×m ra nh÷ng tån t¹i, tõ ®ã ®a ra c¸c gi¶i ph¸p ®Ó gi¶i quyÕt tån t¹i ®ã. Th«ng
qua thùc tÕ kÕt hîp nh÷ng kiÕn thøc ®· ®îc häc t¹i trêng sÏ gãp phÇn cñng cè kiÕn
thøc gãp søc m×nh cho x· héi mai sau.
Do h¹n chÕ vÒ thêi gian, kinh nghiÖm thùc tiÔn nªn b¶n luËn v¨n cña em
kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. KÝnh mong sù ®ãng gãp ý kiÕn cña thÇy híng
dÉn, c¸c anh, c¸c chÞ.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n !
PhÇn I. Lý luËn chung vÒ h¹ch to¸n tiÒn l¬ng
vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng trong doanh
nghiÖp s¶n xuÊt
I.
B¶n chÊt tiÒn l¬ng trong doanh nghiÖp
1. Kh¸i niÖm vµ b¶n chÊt kinh tÕ cña tiÒn l¬ng.
Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt lµ qu¸ tr×nh kÕt hîp vµ tiªu hao c¸c yÕu tè c¬ b¶n (lao
®éng, ®èi tîng lao ®éng vµ t liÖu lao ®éng ….). Trong ®ã lao ®éng víi t c¸ch lµ ho¹t
®éng biÕn ®æi c¸c ®èi tîng lao ®éng thµnh c¸c vËt phÈm cã Ých phôc vô cho nhu cÇu
sinh ho¹t cña m×nh. §Ó ®¶m b¶o tiÕn hµnh liªn tôc qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt tríc hÕt
ph¶i ®¶m b¶o t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng båi hoµn díi d¹ng thï lao lao ®éng. VËy tiÒn
l¬ng (tiÒn c«ng) chÝnh lµ phÇn thï lao lao ®éng ®îc biÓu hiÖn b»ng tiÒn mµ doanh
nghiÖp tr¶ cho ngêi lao ®éng c¨n cø vµo thÕ giíi, khèi lîng vµ chÊt lîng c«ng viÖc
cña hä.
2
B¶n chÊt tiÒn l¬ng lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña gi¸ trÞ søc lao ®éng, lµ gi¸ cña
yÕu tè søc lao ®éng, tiÒn l¬ng tu©n theo nguyªn t¾c cung cÇu gi¸ c¶ cña thÞ trêng vµ
ph¸p luËt hiÖn hµnh cña Nhµ níc. TiÒn l¬ng chÝnh lµ nh©n tè thóc ®Èy n¨ng suÊt lao
®éng, lµ ®ßn bÈy kinh tÕ khuyÕn khÝch tinh thÇn h¨ng h¸i lao ®éng.
§èi víi chñ doanh nghiÖp tiÒn l¬ng lµ mét yÕu tè cña chi phÝ ®Çu vµo s¶n
xuÊt, cßn ®èi víi ngêi cung øng søc lao ®éng tiÒn l¬ng lµ nguån thu nhËp chñ yÕu
cña hä, nãi c¸ch kh¸c tiÒn l¬ng lµ ®éng lùc vµ lµ cuéc sèng.
Mét vÊn ®Ò mµ c¸c doanh nghiÖp kh«ng thÓ quan t©m ®ã lµ møc l¬ng tèi
thiÓu. Møc l¬ng tèi thiÓu ®o lêng gi¸ trÞ søc lao ®éng th«ng thêng trong ®iÒu kiÖn
lµm viÖc b×nh thêng, yªu cÇu mét kü n¨ng ®¬n gi¶n víi mét khung gi¸ c¸c t liÖu
sinh ho¹t hîp lý. §©y lµ c¸i “ngìng” cuèi cïng cho sù tr¶ l¬ng cña tÊt c¶ c¸c ngµnh
c¸c doanh nghiÖp, doanh nghiÖp muèn cã søc lao ®éng ®Ó ho¹t ®éng kinh doanh, Ýt
nhÊt ph¶i tr¶ møc l¬ng kh«ng thÊp h¬n møc l¬ng tèi thiÓu mµ Nhµ níc quy ®Þnh.
§ång thêi doanh nghiÖp ph¶i tÝnh to¸n gi÷a chi phÝ vµ doanh thu trong ®ã tiÒn l¬ng
lµ mét chi phÝ r©t quan träng ¶nh hëng tíi møc lao ®éng sÏ thuª lµm sao ®ã ®Ó t¹o
ra ®îc lîi nhuËn cao nhÊt.
2. Chøc n¨ng cña tiÒn l¬ng.
a. Chøc n¨ng t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng.
B¶n chÊt cña søc ngêi lao ®éng lµ s¶n phÈm lÞch sö lu«n ®îc hoµn thiÖn vµ
n©ng cao nhê thêng xuyªn ®îc kh«i phôc vµ ph¸t triÓn, cßn t¸i s¶n xuÊt søc lao
®éng lµ cã mét lîng tiÒn l¬ng sinh ho¹t nhÊt ®Þnh ®Ó hä cã thÓ duy tr× vµ ph¸t triÓn
søc lao ®éng míi, tÝch luü kinh nghiÖm n©ng cao tr×nh ®é hoµn thiÖn kü n¨ng lao
®éng.
b. Lµ c«ng cô qu¶n lý doanh nghiÖp.
Th«ng qua viÖc tr¶ l¬ng cho ngêi lao ®éng ngêi sö dông lao ®éng cã thÓ tiÕn
hµnh kiÓm tra theo dâi quan s¸t ngêi lao ®éng lµm viÖc theo kÕ ho¹ch tæ chøc cña
m×nh ®Ó ®¶m b¶o tiÒn l¬ng bá ra ph¶i ®em l¹i kÕt qña vµ hiÖu qu¶ cao.
Nhê vËy ngêi sö dông søc lao ®éng qu¶n lý mét c¸ch chÆt chÏ vÒ sè lîng vµ
chÊt lîng lao ®éng cña m×nh ®Ó tr¶ c«ng xøng ®¸ng cho søc lao ®éng.
c. KÝch thÝch søc lao ®éng.
Møc l¬ng tho¶ ®¸ng sÏ lµ ®éng lùc thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn, t¨ng n¨ng
suÊt lao ®éng lµ c«ng cô khuyÕn khÝch vËt chÊt t¹o ra hiÖu qu¶ trong c«ng viÖc cña
ngêi lao ®éng sÏ say mª høng thó t¹o tù häc hái n©ng cao tr×nh ®é, vµ hä sÏ g¾n
3
tr¸ch nhiÖm cña m×nh víi lîi Ých cña doanh nghiÖp n¬i mµ hä ®ang lµm viÖc vµ
cèng hiÕn.
3. Nguyªn t¾c tÝnh tr¶ l¬ng.
Theo ®iÒu 55 Bé luËt lao ®éng, tiÒn l¬ng cña ngêi lao ®éng do ngêi sö dông
lao ®éng vµ hiÖu qña c«ng viÖc. Theo nghÞ ®Þnh 197 ChÝnh phñ ngµy 31/12/1994:
Lµm c«ng viÖc g×, chøc vô g× hëng l¬ng theo c«ng viÖc ®ã, chøc vô ®ã th«ng qua
hîp ®ång lao ®éng, tho¶ íc tËp thÓ nghÞ ®Þnh sè 10/2000 N§CP 27/03/2000 t¨ng l¬ng c¸n bé 180000® lªn 210000®.
§èi víi c«ng nh©n, nh©n viªn trùc tiÕp s¶n xuÊt kinh doanh c¬ së ®Ó xÕp l¬ng
lµ tiªu chuÈn cÊp bËc kü thuËt, víi ngêi phôc vô qu¶n lý doanh nghiÖp tiªu chuÈn
xÕp h¹ng tÝnh l¬ng theo ®é phøc t¹p vÒ qu¶n lý vµ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh, vµ
®¶m b¶o thùc hiÖn theo c¸c quy ®Þnh cña Nhµ níc, kh«ng ®îc thÊp h¬n møc l¬ng
tèi thiÓu quy ®Þnh hiÖn hµnh 210.000®/th¸ng.
II.
C¸c h×nh thøc tiÒn l¬ng, néi dung quü l¬ng vµ
c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng.
1. C¸c h×nh thøc tr¶ l¬ng theo thêi gian.
a. Tr¶ l¬ng theo thêi gian.
Thêng ¸p dông cho lao ®éng lam c«ng t¸c v¨n phßng nh hµnh chÝnh qu¶n trÞ,
tæ chøc lao ®éng, thèng kª, tµi vô – KÕ to¸n. Tr¶ l¬ng theo thêi gian lµ h×nh thøc
tr¶ l¬ng cho ngêi lao ®éng c¨n cø vµo thêi gian lµm viÖc thùc tÕ, theo ngµnh nghÒ
vµ tr×nh ®é thµnh th¹o nghÒ nghiÖp, nghiÖp vô kü thuËt chuyªn m«n cña ngêi lao
®éng. Tuú theo mçi ngµnh nghÒ tÝnh chÊt c«ng viÖc ®Æc thï doanh nghiÖp mµ ¸p
dông thang l¬ng kh¸c nhau. §é thµnh th¹o kü thuËt nghiÖp vô chuyªn m«n chia
thµnh nhiÒu thang bËc l¬ng, mçi bËc l¬ng cã møc l¬ng nhÊt ®Þnh. TiÒn l¬ng theo
thêi gian cã thÓ ®îc chia ra.
+ TiÒn l¬ng th¸ng: Tr¶ theo th¸ng trªn c¬ së hîp ®ång lao ®éng.
+ TiÒn l¬ng tuÇn: Tr¶ theo mét tuÇn lµm viÖc, ®îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së tiÒn l¬ng th¸ng.
L¬ng th¸ng
L¬ng tuÇn =
4
+ TiÒn l¬ng ngµy: Tr¶ cho mét ngµy lµm viÖc dùa trªn tiÒn l¬ng tuÇn.
4
L¬ng ngµy
=
L¬ng tuÇn
Sè ngµy lµm viÖc trong tuÇn
+ L¬ng giê: Tr¶ cho mét giê lµm viÖc dùa trªn tiÒn l¬ng ngµy chia cho sè giê
lµm viÖc (kh«ng qu¸ 8 giê/ngµy, 48 giê/tuÇn)
Tr¶ l¬ng theo thêi gian cã thÓ ®îc kÕt hîp chÕ ®é thëng ®Ó khuyÕn khÝch ngêi lao ®éng h¨ng h¸i lµm viÖc.
TiÒn l¬ng ph¶i tr¶ = TiÒn l¬ng
+ TiÒn thëng
cho ngêi lao ®éng theo thêi gian
b. TiÒn l¬ng theo s¶n phÈm.
Tr¶ l¬ng theo sè lîng vµ chÊt lîng c«ng viÖc ®· hoµn thµnh, ®¶m b¶o thùc
hiÖn ®Çy ®ñ nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng g¾n chÆt sè l¬ng víi chÊt lîng lao
®éng ®éng viªn khuyÕn khÝch ngêi lao ®éng h¨ng say lao ®éng, s¸ng t¹o ra nhiÒu
s¶n phÈm cho x· héi. TiÒn l¬ng theo s¶n phÈm phô thuéc vµo ®¬n gi¸ tiÒn l¬ng cña
mét s¶n phÈm, c«ng ®o¹n chÕ b¶n s¶n phÈm vµ sè lîng s¶n phÈm c«ng viÖc mµ ngêi
lao ®éng hoµn thµnh ®ñ tiªu chuÈn quy ®Þnh. §iÒu kiÖn ®Ó thùc hiÖn tÝnh l¬ng theo
s¶n phÈm.
- X©y dùng ®îc ®¬n gi¸ tiÒn l¬ng
- H¹ch to¸n ban ®Çu thËt chÝnh x¸c kÕt qu¶ cña tõng ngêi hoÆc tõng nhãm lao
®éng (cµng chi tiÕt cµng tèt)
Doanh nghiÖp ph¶i bè trÝ ®Çy ®ñ viÖc lµm cho ngêi lao ®éng vµ ph¶i cã hÖ
thèng kiÓm tra chÊt lîng chÆt chÏ.
ViÖc tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm ®îc tiÕn hµnh:
Tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm trùc tiÕp kh«ng h¹n chÕ:
¸p dông víi lao ®éng trùc tiÕp s¶n xuÊt hµng lo¹t
TiÒn l¬ng = Sè lîng s¶n phÈm hoµn thµnh x §¬n gi¸ tiÒn tõng s¶n
S¶n phÈm ®· quy ®Þnh
Tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm gi¸n tiÕp
¸p dông víi c«ng nh©n phô, lµm c«ng viÖc phôc vô s¶n xuÊt nh vËn chuyÓn
vËt liÖu, thµnh phÈm, b¶o dìng m¸y mãc…lao ®éng nµy kh«ng trùc tiÕp s¶n xuÊt ra
s¶n phÈm, nhng l¹i gi¸n tiÕp ¶nh hëng ®Õn n¨ng xuÊt lao ®éng cña c«ng nh©n trùc
5
tiÕp s¶n xuÊt mµ hä phôc vô ®Ó tÝnh l¬ng gian tiÕp quan t©m ®Õn viÖc phôc vô cho
lao ®éng trùc tiÕp s¶n xuÊt.
TiÒn l¬ng = i x TiÒn l¬ng lao ®éng trùc tiÕp s¶n xuÊt.
i lµ tû lÖ tiÒn l¬ng c«ng nh©n phô víi tiÒn l¬ng c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt.
Tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm luü tiÕn.
Doanh nghiÖp x©y dùng c¸c møc s¶n lîng kh¸c nhau mçi møc cã mét ®¬n
gi¸ tiÒn l¬ng thÝch hîp theo nguyªn t¾c: §¬n gi¸ tiÒn l¬ng ë møc s¶n lîng cao th× sÏ
lín h¬n møc s¶n lîng thÊp.
H×nh thøc nµy khuyÕn khÝch ngêi lao ®éng ®Õn møc tèi ®a thêng ®îc ¸p dông
tr¶ l¬ng cho ngêi lµm viÖc trong kh©u yÕu nhÊt, khi ®¬n vÞ ph¶i hoµn thµnh gÊp mét
®¬n ®Æt hµng.
C¨n cø tÝnh l¬ng: Dùa vµo møc ®é hoµn thµnh ®Þnh møc lao ®éng, tÝnh ra tiÒn
l¬ng tr¶ theo s¶n phÈm trong ®Þnh møc. C¨n cø vµo møc ®é vît ®Þnh møc tÝnh ra
tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho ngêi lao ®éng theo tû lÖ luü tiÕn.
* Tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm cã thëng cã ph¹t gièng tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm gi¸n
tiÕp vµ tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm trùc tiÕp nhng cã sö dông thªm chÕ ®é thëng ph¹t
cho ngêi lao ®éng. Cã thÓ thëng do chÊt lîng s¶n phÈm tèt, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng,
tiÕt kiÖm vËt t, ph¹t víi nh÷ng trêng hîp ngêi lao ®éng lµm ra nh÷ng s¶n phÈm
háng hao phÝ vËt t kh«ng ®¶m b¶o ®ñ ngµy c«ng quy ®Þnh, kh«ng hoµn thµnh kÕ
ho¹ch ®îc giao.
TiÒn l¬ng theo
TiÒn
TiÒn
TiÒn l¬ng =
+
S¶n phÈm trùc tiÕp (gi¸n tiÕp)
thëng
Ph¹t
c. TiÒn l¬ng kho¸n.
Tr¶ l¬ng cho ngêi lao ®éng theo khèi lîng vµ chÊt lîng c«ng viÖc mµ hä hoµn
thµnh. H×nh thøc nµy ®îc ¸p dông víi c«ng viÖc nÕu giao cho tõng chi tiÕt, tõng bé
phËn sÏ kh«ng cã lîi mµ ph¶i giao toµn bé khèi lîng c«ng viÖc cho c¶ nhãm hoµn
thµnh trong thêi gian nhÊt ®Þnh.
* Tr¶ l¬ng kho¸n gän theo s¶n phÈm cuèi cïng: TiÒn l¬ng ®îc tÝnh theo ®¬n
gi¸ tËp hîp cho s¶n phÈm hoµn thµnh ®Õn c«ng viÖc cuèi cïng. H×nh thøc nµy ®îc
¸p dông khi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt tr¶i qua nhiÒu giai ®o¹n c«ng nghÖ nh»m khuyÕn
khÝch ngêi lao ®éng quan t©m ®Õn chÊt lîng s¶n phÈm.
* Tr¶ l¬ng kho¸n quü l¬ng: ViÖc giao kho¸n quü l¬ng cho tõng phong, bé
phËn theo nguyªn t¾c hoµn thµnh hay kh«ng hoµn thµnh c«ng t¸c kÕ ho¹ch.
6
* Tr¶ l¬ng kho¸n thu nhËp: LÖ thuéc vµo kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh
doanh h×nh thµnh quü l¬ng ph©n chia cho ngêi lao ®éng. Chia l¬ng dùa trªn c¬ së.
+ CÊp bËc kü thuËt vµ cÊp bËc c«ng viÖc (cÊp bËc c«ng viÖc ®îc giao phï hîp
víi cÊp bËc kü thuËt)
+ CÊp bËc kü thuËt, cÊp bËc c«ng viÖc kÕt hîp b×nh c«ng ®iÓm (c«ng viÖc
giao kh«ng phï hîp cÊp bËc kü thuËt)
+ Sè ®iÓm ®Ó tÝnh l¬ng tõng ®iÒm (c«ng viÖc hoµn thµnh kh«ng phô thuéc
vµo søc kháe vµ th¸i ®é lao ®éng cña tõng ngêi)
2. Mét sè chÕ ®é kh¸c khi tÝnh l¬ng.
a.ChÕ ®é thëng. Lµ kho¶n tiÒn l¬ng bæ sung nh»m qu¸n triÖt ®Çy ®ñ h¬n
nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng. Trong c¬ cÊu thu nhËp cña ngêi lao ®éng tiÒn
l¬ng cã tÝnh æn ®Þnh, thêng xuyªn cßn tiÒn l¬ng thêng chØ lµ phÇn thªm phô thuéc
vµo c¸c chØ tiªu thëng phô thuéc vµo kÕt qña s¶n xuÊt kinh doanh.
Nguyªn t¾c thùc hiÖn chÕ ®é tiÒn thëng:
* §èi tîng xÐt thëng: Lao ®éng cã lµm viÖc t¹i doanh nghiÖp tõ mét n¨m trë
lªn cã ®ãng gãp vµo kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh doanh nghiÖp.
Møc thëng: Thëng mét n¨m kh«ng thÊp h¬n mét th¸ng l¬ng ®îc c¨n cø vµo
hiÖu qu¶ ®ãng gãp cña ngêi lao ®éng qua n¨ng suÊt chÊt lîng c«ng viÖc, thêi gian
lµm viÖc t¹i doanh nghiÖp nhiÒu h¬n th× hëng nhiÒu h¬n.
* C¸c lo¹i tiÒn l¬ng: Bao gåm tiÒn thëng thi ®ua (tõ quü khen thëng), tiÒn l¬ng trong s¶n xuÊt kinh doanh (n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm tiÕt kiÖm vËt t ph¸t
minh, s¸ng kiÕn)
b. ChÕ ®é phô cÊp.
Theo ®iÒu 4 th«ng t liªn bé sè 20/LB-TT ngµy 2/6/1993 cña liªn bé Lao ®éng
– Th¬ng binh x· héi- Tµi chÝnh cã 7 lo¹i phô cÊp.
* Phô cÊp lµm ®ªm: Ngêi lao ®éng lµm thªm giê (tõ 22h ®Õn 6h) th× ngoµi sè
tiÒn tr¶ cho nh÷ng giê lµm thªm ngêi lao ®éng cßn ®îc hëng phô cÊp lµm thªm.
L¬ng cÊp bËc x 30% x Sè giê
chøc vô th¸ng
(40%) lµm ®ªm
Phô cÊp lµm ®ªm =
Sè giê tiªu chuÈn th¸ng
30% ®èi víi c«ng viÖc kh«ng thêng xuyªn lµm ®ªm.
40% c«ng viÖc thêng xuyªn lµm ca ®ªm
* Phô cÊp lu ®éng: Bï ®¾p cho ngêi lao ®éng thêng xuyªn thay ®ái n¬i ë, n¬i
lµm viÖc ®iÒu kiÖn sinh ho¹t kh«ng æn ®Þnh vµ nhiÒu khã kh¨n. NghÒ hoÆc c«ng
7
viÖc lu ®éng nhiÒu ph¹m vi réng ®Þa h×nh phøc t¹p vµ khã kh¨n th× ®îc hëng phô
cÊp cao.
Cã 3 møc 0,6; 0,4; 0,2 so víi møc l¬ng tèi thiÓu phô cÊp lu ®éng ®îc tÝnh vµo
®¬n gi¸ tiÒn l¬ng vµ h¹ch to¸n vµo gÝa thµnh, chi phÝ lu th«ng.
* Phô cÊp tr¸ch nhiÖm:
Bï ®¾p cho nh÷ng ngêi võa lµm c«ng t¸c chuyªn m«n, nghiÖp vô võa kiªm
nhiÖm c«ng t¸c qu¶n lý kh«ng thuéc chøc vô l·nh ®¹o bæ nhiÖm hoÆc trùc tiÕp s¶n
xuÊt hoÆc lµm c«ng t¸c ®ßi hái tra tr¸ch nhiÖm cao cha ®îc x¸c ®Þnh trong møc l¬ng. Cã 3 møc, 0,1; 0,2; 0,3; so víi møc l¬ng tæi thiÓu tuú thuéc vµo c«ng t¸c qu¶n
lý cña mçi lao ®éng.
* Phô cÊp thu hót.
¸p dông víi c«ng nh©n viÖn chøc ®Õn lµm viÖc ë nh÷ng vïng kinh tÕ míi c¬
së kinh tÕ vµ c¸c ®¶o xa ®Êt liÒn, ®iÒu kiÖn sinh ho¹t ®Æc biÖt khã kh¨n do cha cã c¬
së h¹ tÇng ¶nh hëng ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña ngêi lao ®éng. Cã 5 møc
20%, 30%, 50%, 70%, theo cÊp bËc chøc vô, chuyªn m«n nghiÖp vô.
Phô cÊp = L¬ng cÊp bËc c«ng viÖc x % Phô cÊp
thu hót
(c¶ phô cÊp c«ng viÖc)
®îc hëng
* Phô cÊp ®¾t ®á.
¸p dông n¬i cã chØ sè gi¸ sinh ho¹t (thùc phÈm l¬ng thùc, dÞch vô) cao h¬n
chØ sè gi¸ thµnh sinh ho¹t b×nh qu©n chung cña c¶ níc tõ 19% trë lªn
* Phô cÊp khu vùc: ¸p dông nh÷ng n¬i xa x«i hÎo l¸nh cã ®iÒu kiÖn sinh ho¹t
khã kh¨n vµ ®iÒu kiÖn khÝ hËu kh¾c nghiÖt. Cã 7 møc phô cÊp víi hÖ sè 0,1, 0,2;
0,3; 0,4; 0,5; 0,6; 0,7; 1,0: so víi møc l¬ng tèi thiÓu.
* Phô cÊp ®éc h¹i: ¸p dông doanh nghiÖp cã ®iÒu kiÖn ®éc h¹i hoÆc nguy
hiÓm cha x¸c ®Þnh trong møc l¬ng. Cã 4 møc phô cÊp víi c¸c hÖ sè 0,1; 0,2; 0,3 so
víi møc l¬ng tèi thiÓu.
.b. ChÕ ®é tr¶ l¬ng khi ngõng viÖc:
Theo th«ng t sè 11/L§- TT ngµy 14/4/1962 cña Bé Lao ®éng, chÕ ®é nµy ®îc
¸p dông cho ngêi lao ®éng lµm viÖc thêng xuyªn buéc ph¶i ngõng lµm viÖc do
nguyªn nhaan kh¸ch quan (b·o lôt ma, mÊt ®iÖn, m¸y háng, thiÕu nguyªn liÖu, do
bè trÝ kÕ ho¹ch….), do ngêi kh¸c g©y ra hoÆc khi chÕ thö, s¶n xuÊt thö s¶n phÈm
míi.
70 % l¬ng khi kh«ng lµm viÖc Ýt nhÊt 85% l¬ng nÕu ph¶i lµm viÖc kh¸c cã
møc l¬ng thÊp h¬n.
8
100% l¬ng khi lµm viÖc do chÕ thö s¶n phÈm, s¶n xuÊt thö.
c. Tr¶ l¬ng khi lµm ra s¶n phÈm háng.
Theo th«ng t sè 97/TT ngµy 29/9/1962 cña thñ tíng ChÝnh phñ, chÕ ®é nµy ®îc ¸p dông trong trêng hîp ngêi lao ®éng lµm ra s¶n phÈm háng, xÊu qu¸ quy ®Þnh.
Theo nguyªn t¾c:
- B¶n th©n ngêi lao ®éng lµm ra s¶n phÈm háng xÊu sÏ kh«ng ®îc tr¶ l¬ng.
- NÕu s¶n phÈm háng xÊu ®· ®îc ph©n lo¹i theo néi quy chÊt lîng s¶n phÈm
th× ngêi lao ®éng sÏ ®îc tr¶ l¬ng ®¬n gÝa s¶n phÈm thÊp h¬n.
0% tiÒn l¬ng nÕu lµm ra s¶n phÈm háng quy ®Þnh.
70% tiÒn l¬ng nÕu lµm ra s¶n phÈm háng.
100% tiÒn l¬ng nÕu lµ chÕ thö s¶n xuÊt thö. NÕu söa l¹i hµng xÊu th× ngêi lao
®éng ®îc hëng 100% tiÒn l¬ng theo s¶n phÈm nhng kh«ng ®îc tÝnh l¬ng cho thêi
gian söa s¶n phÈm.
d. ChÕ ®é tr¶ l¬ng lµm thªm giê.
Theo nghÞ ®Þnh 26/CP ngµy 23/3/1993 nh÷ng ngêi lµm viÖc trong thêi gian
ngoµi giê lµm viÖc theo quy ®Þnh trong hîp ®ång lao ®éng ®îc hëng tiÒn l¬ng lµm
thªm giê.
TiÒn l¬ng lµm = TiÒn l¬ng cÊp x 150%
x sè giê lµm thªm
thªm giê
bËc chøc vô
hoÆc 200%
Lµm thªm giê vµo ngµy nghØ hµng tuÇn, nghØ lÔ, ngµy tÕ th× ®îc hëng 200%.
3. Néidung quü tiÒn l¬ng.
Lµ toµn bé c¸c kho¶n tiÒn l¬ng vµ tiÒn thëng thêng xuyªn mµ doanh nghiÖp
ph¶i tr¶ cho ngêi lao ®éng trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh (th¸ng, quý, n¨m)
- TiÒn l¬ng th¸ng, ngµy theo hÖ thèng c¸c thang b¶ng l¬ng cña Nhµ níc.
TiÒn l¬ng tr¶ theo s¶n phÈm
TiÒn l¬ng c«ng nhËt cho lao ®éng ngoµi biªn chÕ
- TiÒn l¬ng tr¶ cho ngêi lao ®éng trong thêi gian ngõng viÖc do thiÕt bÞ m¸y
mãc ngõng ho¹t ®éng v× c¸c nguyªn nh©n kh¸ch quan.
- TiÒn l¬ng tr¶ cho ngêi lao ®éng trong thêi gian ®iÒu ®éng c«ng t¸c huy
®éng ®i lµm nghÜa vô cña Nhµ níc vµ x· héi.
- TiÒn l¬ng tr¶ cho ngêi lao ®éng trong thêi gian nghØ phÐp ®Þnh kú, nghØ
theo chÕ ®é Nhµ níc.
- TiÒn l¬ng tr¶ cho ngêi ®i häc theo chÕ ®é nhng vÉn thuéc biªn chÕ.
9
C¸c lo¹i tiÒn l¬ng thëng thêng xuyªn.
C¸c phô cÊp theo chÕ ®é quy ®Þnh vµ c¸c phô cÊp kh¸c ®îc ghi trong quü l¬ng.
H¹ch to¸n quü l¬ng cña doanh nghiÖp.
+ TiÒn l¬ng chÝnh: Lµ c¸c kho¶n tiÒn l¬ng vµ cã tÝnh chÊt l¬ng mµ doanh
nghiÖp ph¶i tr¶ cho ngêi lao ®éng trong thêi gian hä thùc tÕ tham gia vµo qu¸ tr×nh
s¶n xuÊt kinh doanh theo nhiÖm vô ®îc ph©n c«ng.
+ TiÒn l¬ng chÝnh: Lµ c¸c tiÒn l¬ng vµ cã tÝnh chÊt mµ doanh nghiÖp ph¶i tr¶
cho ngêi lao ®éng trong thêi gian hä thùc tÕ tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh
doanh theo nhiÖm vô ®îc ph©n c«ng.
+ TiÒn l¬ng phô: TiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n cã tÝnh chÊt l¬ng mµ doanh nghiÖp
ph¶i tr¶ cho ngêi lao ®éng theo thêi gian lµm viÖc kh¸c nh: §i häp, häc, nghØ phÐp,
thêi gian tËp qu©n sù, thêi gian ngõng s¶n xuÊt.
Quü tiÒn l¬ng
thùc hiÖn theo ®¬n
vi s¶n phÈm
=
§¬n gi¸
tiÒn l¬ng
Tæng s¶n phÈm
hµng ho¸
thùc hiÖn
x
Quü tiÒn l¬ng
§¬n gi¸
thùc hiÖn theo tæng
= tiÒn l¬ng x
doanh thu (- ) Tæng chi phÝ
Quü l¬ng
thùc hiÖn theo
lîi nhuËn
§¬n gÝa
= tiÒn l¬ng
x
+
Quü
tiÒn l¬ng
bæ sung
Tæng doanh thu thùc hiÖn (-)
tæng chi phÝ thùc hiÖn ( cha
cã tiÒn l¬ng )
Lîi nhuËn
thùc hiÖn
4. C¸c kho¶n trÝch theo l¬ng trong doanh nghiÖp.
a. B¶o hiÓm x· héi:
Lµ mét chÝnh s¸ch kinh tÕ x· héi quan träng cña Nhµ níc. Nã kh«ng chØ x¸c
®Þnh khÝa c¹nh kinh tÕ mµ nã cßn ph¶n ¸nh chÕ ®é x· héi. B¶o hiÓm x· héi (BHXH)
lµ sù ®¶m b¶o ë møc ®é nhÊt ®Þnh vÒ mÆt kinh tÕ, æn ®Þnh cuéc sèng cho ngêi lao
10
®éng vµ gia ®Þnh hä gÆp rñi ro x· héi nh èm ®au, thai s¶n tuæi giµ, tai n¹n lao ®éng,
thÊt nghiÖp, chÕt… BHXH lµ mét h×nh tîng x· héi nh»m ®¸p øng nhu cÇu an toµn vÒ
®êi sèng kinh tÕ cña ngêi lao ®éng vµ gia ®Þnh. Theo c«ng íc 102 vÒ BHXH cña
tÝnh chÊt lµo ®éng quèc tÕ, BHXH gåm:
+ Ch¨m sãc y tÕ
+ Trî cÊp èm ®au
+ Trî cÊp thÊt nghiÖp
+ Trî cÊp tai n¹n lao ®éng vµ bÖnh nghÒ nghiÖp
+ Trî cÊp tuæi giµ
+ Trî cÊp gia ®Þnh
+ Trî cÊp thai s¶n, tµn tËt, mÊt ngêi nu«i nÊng.
HiÖn nay BHXH t¹i ViÖt Nam bao gåm
+ Trî cÊp èm ®au
+ Trî cÊp thai s¶n
+ Trî cÊp tai n¹n lao ®éng vµ bÖnh nghÒ nghiÖp
+ Trî cÊp mÊt søc lao ®éng, trî cÊp tµn tËt.
Quü BHXH lu«n ®i ®«i víi quü tiÒn l¬ng, quü BHXH dïng ®·i thä c¸n bé,
c«ng nh©n viªn cã ®ãng gãp vµo quü trong trêng hîp.
- Ngêi lao ®éng mÊt kh¶ n¨ng lao ®éng: hu trÝ, trî cÊp th«i viÖc tiÒn tuÊt.
- Ngêi lao ®éng mÊt kh¶ n¨ng lao ®éng t¹m thêi: èm ®au, thai s¶n, tai n¹n lao
®éng, bÖnh nghÒ nghiÖp. Quü BHXH ®îc h×nh thµnh 15% doanh nghiÖp ph¶i chÞu,
tÝnh vµo chi phÝ, 5% ngêi lao ®éng ph¶i chÞu trõ vµo l¬ng.
Quü BHXH do c¬ quan BHXH thèng nhÊt qu¶n lý. Khi c¸c doanh nghiÖp
trÝch ®îc BHXH theo quy ®Þnh ph¶i nép hÕt cho c¬ quan BHXH. Sau khi nép, ®îc
c¬ quan BHXH øng tríc 3% ®Ó chi tiªu BHXH trong doanh nghiÖp, cuèi kú tæng
hîp chi tiªu BHXH lËp b¸o c¸o göi c¬ quan B¶o hiÓm cÊp trªn duyÖt.
b. B¶o hiÓm y tÕ. Lµ sù b¶o trî vÒ y tÕ cho ngêi tham gia b¶o hiÓm, gióp hä
phÇn nµo ®ã trang tr¶i tiÒn kh¸m, ch÷a bÖnh tiÒn viÖn phÝ thuèc th¸ng.
Môc ®Ých cña B¶o hiÓm y tÕ (BHYT ) lµ tËp hîp mét m¹ng líi b¶o vÖ søc
khoÎ cho toµn céng ®ång, bÊt kÓ ®Þa vÞ x· héi, møc thu nhËp cao hay thÊp. Quü
BHYT ®îc h×nh thµnh trÝch 3% trªn sè thu nhËp tr¶ cho ngêi lao ®éng, trong ®ã ngêi sö dông lao ®éng ph¶i chÞu 2% tÝnh vµo chi phÝ kinh doanh, ngêi lao ®éng nép
1% trõ vµo thu nhËp cña ngêi lao ®éng.
11
Quü BHYT do c¬ quan BHYT thèg nhÊt qu¶n lý vµ trî cÊp cho ngêi lao
®éng th«ng qua m¹ng líi y tÕ. Khi tÝnh ®îc møc trÝch BHYT c¸c doanh nghiÖp ph¶i
nép hÕt 3% cho c¬ quan BHYT.
c. Kinh phÝ c«ng ®oµn.
§©y lµ nguån tµi trî cho ho¹t ®éng c«ng ®oµn ë c¸c cÊp, ®¸p øng nhu cÇu chi
tiªu cña c«ng ®oµn (tr¶ l¬ng cho c«ng ®oµn chuyªn tr¸ch chi tiªu héi häp)
Kinh phÝ c«ng ®oµn ®îc h×nh thµnh b»ng c¸ch trÝch 3% theo l¬ng cña ngêi
lao ®éng: Doanh nghiÖp chÞu 2% (tÝnh cho chi phÝ ), Lao ®éng chÞu 1% ®a vµo
doanh thu.
Khi trÝch kinh phÝ c«ng ®oµn (KPC§) trong kú, mét nöa doanh nghiÖp nép
cho c«ng ®oµn cÊp trªn, mét nöa ®îc sö dông ®Ó chi tiªu cho c«ng t¸c c«ng ®oµn.
III. Tæ chøc h¹ch to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch
theo l¬ng.
1. Sù cÇn thiÕt vµ nhiÖm vô cña KÕ to¸n tiÒn l¬ng, c¸c kho¶n trÝch theo
l¬ng trong doanh nghiÖp.
Qu¶n lý tiÒn l¬ng lµ mét néi dung quan träng trong c«ng t¸c qu¶n lý kinh
doanh cña doanh nghiÖp, nã lµ nh©n tè gióp doanh nghiÖp hoµn thµnh vµ hoµn thµnh
vît møc kÕ ho¹ch s¶n xuÊt cña m×nh. Tæ chøc c«ng t¸c h¹ch to¸n lao ®éng vµ tiÒn l¬ng gióp doanh nghiÖp qu¶n lý tèt quü l¬ng, ®¶m b¶o viÖc tr¶ l¬ng, b¶o hiÓm x· héi
®óng nguyªn t¾c, ®óng chÕ ®é kÝch thÝch ngêi lao ®éng hoµn thµnh nhiÖm vô ®îc
gi¸o ®ång thêi t¹o c¬ së cho viÖc ph©n bæ chi phÝ nh©n c«ng vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm
®îc chÝnh x¸c.
NhiÖm vô h¹ch to¸n lao ®éng tiÒn l¬ng.
+ Ghi chÐp ph¶n ¸nh sè liÖu vÒ sè lîng, thêi gian vµ kÕt qu¶ lao ®éng, tÝnh l¬ng vµ c¸c kho¶n theo l¬ng ph©n bæ chi phÝ nh©n c«ng ®óng ®èi tîng sö dông lao
®éng.
+ Híng dÉn kiÓm tra c¸c nh©n viªn h¹ch to¸n ë c¸c bé phËn s¶n xuÊt kinh
doanh, c¸c phßng ban sö dông ®óng, ®Çy ®ñ c¸c chøng tõ ghi chÐp ban ®Çu vÒ h¹ch
to¸n lao ®éng tiÒn l¬ng, më sæ cÇn thiÕt h¹ch to¸n tiÒn l¬ng theo ®óng chÕ ®é, ph¬ng ph¸p.
+ LËp b¸o c¸o vÒ lao ®éng tiÒn l¬ng.
12
+ Ph©n tÝch t×nh h×nh qu¶n lý sö dông thêi gian lao ®éng, chi phÝ nh©n c«ng,
n¨ng suÊt lao ®éng, ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p nh»m khai th¸c, sö dông triÖt ®Ó cã hiÖu
qu¶ mäi tiÒm n¨ng lao ®éng s½n cã trong doanh nghiÖp.
2. H¹ch to¸n chi tiÕt tiÒn l¬ng.
II.1. H¹ch to¸n chi tiÕt tiÒn l¬ng.
II.1.1. H¹ch to¸n sè lîng lao ®éng.
Sè lîng lao ®éng hiÖn cã cña doanh nghiÖp ®îc ph¶n ¸nh trªn sæ s¸ch bao
gåm sè lîng tõng lo¹i lao ®éng theo nghÒ nghiÖp c«ng viÖc vµ theo tr×nh ®é tay
nghÒ, cÊp bËc kü thuËt, sè lao ®éng dµi h¹n, sè lao ®éng t¹m thêi, lao ®éng trùc
tiÕp, gi¸n tiÕp vµ lao ®éng thuéc lÜnh vùc kh¸c ngoµi s¶n xuÊt.
H¹ch to¸n sè lîng lao ®éng lµ viÖc theo dâi kÞp thêi chÝnh x¸c t×nh h×nh biÕn
®éng t¨ng gi¶m sè lîng lao ®éng theo tõng lo¹i lao ®éng, trªn c¬ së ®ã lµm c¨n cø
cho ngêi lao ®éng. H¹ch to¸n sè lîng lao ®éng ®îc ph¶n ¸nh trªn sæ “Danh s¸ch lao
®éng ” cña doanh nghiÖp, vµ cña tõng bé phËn. Sæ do phßng tæ chøc lËp theo mÉu
quy ®Þnh vµ ®îc lËp 2 b¶n: mét b¶n do phßng kÕ to¸n qu¶n lý.
C¨n cø ®Ó ghi chÐp sæ lao ®éng lµ c¸c hîp ®ång lao ®éng, c¸c quyÕt ®Þnh cho
th«i viÖc, chuyÓn c«ng t¸c cña c¸c cÊp thÈm quyÒn.
Khi nhËn ®îc chøng tõ trªn phßng lao ®éng phßng KÕ to¸n ph¶i ghi chÐp kÞp
thêi ®Çy ®ñ vµo sæ s¸ch lao ®éng toµn doanh nghiÖp vµ chi tiÕt c¸c bé phËn. ViÖc
ghi chÐp nµy lµ c¬ së ®Çu tiªn ®Ó lËp b¸o c¸o lao ®éng, ph©n tÝch t×nh h×nh biÕn
®éng vÒ lao ®éng trong doanh nghiÖp theo yªu cÇu qu¶n lý cÊp trªn.
II.1.2. H¹ch to¸n thêi gian lao ®éng.
H¹ch to¸n thêi gian lao ®éng lµ viÖc ghi chÐp kÞp thêi chÝnh x¸c thêi gian lao
®éng cña tõng ngêi lao ®éng trªn c¬ së ®ã tÝnh tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho ngêi lao ®éng
®îc chÝnh x¸c. Chøng tõ h¹ch to¸n thêi gian lao ®éng bao gåm “B¶ng chÊm c«ng’
“PhiÕu lµm thªm giê” “PhiÕu nghØ hëng BHXH ”
B¶ng chÊm c«ng ®îc lËp hµng th¸ng theo dâi tõng ngµy trong th¸ng cña tõng
c¸ nh©n, tõng tæ s¶n xuÊt, tõng bé phËn. Tæ trëng s¶n xuÊt, tæ c«ng t¸c hoÆc nh÷ng
ngêi ®îc uû quyÒn ghi hµng ngµy theo quy ®Þnh. Cuèi th¸ng c¨n cø theo thêi gian
lao ®éng thùc tÕ (sè ngµy c«ng, sè ngµy nghØ) ®Ó tÝnh l¬ng, thëng vµ tæng hîp thêi
gian lao ®éng cña tõng ngêi theo sè giê ®îc h¹ch to¸n chi tiÕt cho tõng ngêi theo sè
giê lao ®éng lµm viÖc.
13
PhiÕu nghØ hëng BHXH dïng cho trêng hîp èm ®au, thai s¶n, tai n¹n lao
®éng. Chøng tõ nµy do y tÕ c¬ quan (nÕu ®îc phÐp) hoÆc do bÖnh viÖn vµ ®îc ghi
vµo b¶ng chÊm c«ng.
2.1.3. H¹ch to¸n kÕt qu¶ lao ®éng.
Lµ viÖc ghi chÐp kÞp thêi, chÝnh x¸c sè lîng chÊt lîng s¶n phÈm cña tõng
c«ng nh©n hoÆc tõng tËp thÓ c«ng nh©n ®Ó tõ ®ã tÝnh l¬ng, tÝnh thëng vµ kiÓm tra sù
phï hîp cña tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ víi kÕt qu¶ lao ®éng thùc tÕ, tÝnh to¸n x¸c ®Þnh n¨ng
suÊt lao ®éng cña tõng ngêi tõng bé phËn vµ c¶ doanh nghiÖp,
C¸c chøng tõ cã thÓ sö dông: “B¶ng kª khèi lîng hoµn thµnh”, “B¶ng giao
nhËn s¶n phÈm ”, “GiÊy giao hîp ®ång”. Chøng tõ kÕt qu¶ lao ®éng ph¶i do ngêi
lËp ký, c¸n bé KÕ to¸n kiÓm tra x¸c nhËn, l·nh ®¹o duyÖt y. Sau ®ã chøng tõ ®îc
chuyÓn cho KÕ to¸n tiÒn l¬ng ph©n xëng tæng hîp kÕt qu¶ lao ®éng cña toµn ®¬n vÞ,
råi chuyÓn lªn phßng lao ®éng tiÒn l¬ng x¸c nhËn. Cuèi cïng chuyÓn vÒ phßng kinh
tÕ cña doanh nghiÖp lµm c¨n cø tÝnh l¬ng, thëng. ViÖc më sæ tæng hîp kÕt qu¶ lao
®éng ph¶i dùa trªn c¸c chøng tõ do c¸c tæ göi ®Õn tõng ngµy hoÆc ®Þnh kú.
II.1.3. H¹ch to¸n tiÒn l¬ng cho ngêi lao ®éng.
Hµng th¸ng KÕ to¸n lËp “B¶ng thanh to¸n tiÒn l¬ng ” cho tõng ®éi, tõng tæ
s¶n xuÊt, tõng bé phËn s¶n xuÊt, dùa trªn kÕt qu¶ tÝnh l¬ng.
L¬ng tr¶ theo thêi gian: Ph¶i cã “B¶ng chÊm c«ng” L¬ng hëng theo s¶n
phÈm ph¶i ph¶i cã “B¶ng kª khai l¬ng hëng theo s¶n phÈm ph¶i cã” L¬ng hëng
theo s¶n phÈm ph¶i cã “B¶ng kª khai khèi lîng c«ng viÖc hoµn thµnh” “B¶ng giao
nhËn s¶n phÈm ”
C¸c b¶ng thanh to¸n l¬ng, b¶ng kª danh s¸ch nh÷ng ngêi cha lÜnh l¬ng cïng
c¸c chøng tõ kh¸c chøng tõ kh¸c vÒ thu, chi tiÒn mÆt ph¶i chuyÓn kÞp thêi cho
phßng kÕ to¸n ®Ó KÕ to¸n ghi sæ.
Thêng doanh nghiÖp ¸p dông viÖc trÝch tríc chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp s¶n
xuÊt coi nh mét lo¹i chi phÝ ph¶i tr¶.
Møc trÝch tiÒn
l¬ng th¸ng =
Tû lÖ trÝch tríc =
TiÒn l¬ng chÝnh thùc tÕ
Tû lÖ
ph¶i tr¶ CNV trùc tiÕp
x
trÝch
trong th¸ng
sè l¬ng kÕ ho¹ch n¨m CNV trùc tiÕp s¶n xuÊt
sè l¬ng chÝnh kÕ ho¹ch n¨m cña c«ng nh©n
14
II.2. H¹ch to¸n tæng hîp.
II.2.1. Tµi kho¶n sö dông.
TK 334: Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn (CNV)
Dïng ®Ó ph¶n ¸nh c¸c kho¶n thanh to¸n víi CNV cña doanh nghiÖp vÒ tiÒn l¬ng, tiÒn c«ng, phô cÊp BHXH, tiÒn thëng vµ c¸c kho¶n kh¸c thuéc vÒ thu nhËp cña
hä.
Bªn nî:
- C¸c kho¶n khÊu trõ vµo tiÒu c«ng, tiÒn l¬ng cña c«ng nh©n viªn.
- C¸c kho¶n tiÒn l¬ng, tiÒn c«ng, tiÒn thëng, b¶o hiÓm x· héi c¸c kho¶n ®·
tr¶, ®· chi cho c«ng nh©n viªn.
KÕt chuyÓn tiÒn l¬ng c«ng nh©n viªn chøc cha lÜnh.
Bªn cã:
TiÒn l¬ng, tiÒn c«ng vµ c¸c kho¶n kh¸c ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn.
II.2.2. Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n:
Hµng th¸ng tÝnh tæng sè tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n phô cÊp mang tÝnh chÊt tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn (tiÒn l¬ng, tiÒn c«ng, phô cÊp khu vùc, chøc vô ®¾t
®á, tiÒn ¨n gi÷a ca, thëng trong s¶n xuÊt…) ph©n bæ cho c¸c ®èi tîng sö dông.
Nî TK 241: X©y dùng c¬ b¶n d¬ dang
Nî TK 622: Chi phÝ nh©n c«ng
Nî TK 623 (6231): Chi phÝ s¶n xuÊt chung
Nî TK 641(6411): Chi phÝ b¸n hµng
Nî TK 642(6421): Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp
Cã TK 334: ph¶i tr¶ ph¶i nép c«ng nh©n viªn
- Sè tiÒn thëng ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn
Nî TK 431: Quü khen thëng phóc lîi
Cã TK 334: Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn
- TrÝch BHXH, BHYT vµ KPC§
Nî TK 622, 627, 6411, 6421 chi phÝ kinh doanh 19%
Nî TK 334: Trõ vµo thu nhËp c«ng nh©n viªn 6%
Cã TK 338 (3382, 3383, 3384) Ph¶i tr¶ nép BHXH, BHYT, KPC§.
C¸c kho¶n khÊu trõ vµo thu nhËp cña c«ng nh©n viªn.
Nî TK 334: Tæng sè c¸c kho¶n khÊu trõ
Cã TK 3338: ThuÕ thu nhËp ph¶i nép
15
Cã TK 141: Sè t¹m øng trõ vµo l¬ng
Cã TK 138: Båi thêng vËt chÊt thiÖt h¹i
Tæng sè khÊu trõ kh«ng vît qu¸ 30% sè cßn l¹i sau khi ®ãng BHXH, BHYT
vµ thuÕ thu nhËp c¸ nh©n.
- Thanh to¸n thï lao (TiÒn c«ng, tiÒn l¬ng….), tiÒn thëng cho c«ng nh©n viªn
NÕu thanh to¸n b»ng tiÒn
Nî TK 334: C¸C kho¶n ®· thanh to¸n
Cã TK 111: Thanh to¸n tiÒn mÆt
Cã TK 112: Thanh to¸n b»ng tiÒn göi Ng©n hµng
Tr¶ l¬ng b»ng s¶n phÈm hµng ho¸
Ghi nhËn gi¸ vèn vËt t hµng ho¸
Nî TK 632
Cã TK 152, 153, 154, 155…
Ghi nhËn gi¸ thanh to¸n
Nî TK 334: Tæng gi¸ thanh to¸n
Cã TK 512: Gi¸ thanh to¸n kh«ng thuÕ
Cã TK 333: ThuÕ VAT
Cuèi kú kÕ to¸n kÕt chuyÓn sè tiÒn c«ng nh©n viªn ®i v¾ng cha lÜnh
Nî TK 334
Cã TK 338 (3388)
§èi víi doanh nghiÖp s¶n xuÊt thêi vô
TrÝch tríc tiÒn l¬ng phÐp cña c«ng nh©n s¶n xuÊt trùc tiÕp
Nî TK 622 (chi tiÕt ®èi tîng)
Cã TK 335
L¬ng phÐp thùc tÕ ph¶i tr¶
Nî TK 335
Cã TK 334
Chi phÝ tiÒn ¨n ca ph¶i chi cho c«ng nh©n viªn
Nî TK 622, 623, 627, 642
Cã TK 334
Chi tiÒn ¨n ca cho c«ng nh©n viªn
Nî TK 334
Cã TK 111, 112
16
17
S¬ ®å 1. H¹ch to¸n tæng hîp l¬ng
TK 141, 138, 333…
Tr¶ l¬ng BHXH vµ
c¸c kho¶n kh¸c
TK 334
TiÒn l¬ng ph¶i tr¶ CNV
trùc tiÕp s¶n xuÊt
TK 3383, 3384
§ãng gãp cho quü
BHXH, BHYT
TK 111, 512
Thanh to¸n, thëng,BHXH vµ
c¸c kho¶n kh¸c cho CNV
TK 622
TK 627
Nh©n viªn ph©n xëng
TK 641, 642
Nh©n viªn b¸n hµng vµ qu¶n lý
Doanh nghiÖp
TK 4311
TiÒn thëng
TK 3383
BHXH ph¶i tr¶ trùc tiÕp
TK 241
X©y dùng c¬ b¶n dë dang
TK 623
Sö dông m¸y thÞ c«ng
3. Tæ chøc h¹ch to¸n c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng.
3.1. H¹ch to¸n chi tiÕt c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng.
Møc trÝch c¸c
= Tæng sè tiÒn l¬ng thùc x
trÝch
kho¶n theo l¬ng
tÕ ph¶i tr¶ hµng th¸ng
c¸c kho¶n
Tû lÖ trÝch:
18
Tû lÖ
BHXH trÝch 15% ®a vµo chi phÝ vµ 5% vµo l¬ng
BHYT trÝch 2% ®a vµo chi phÝ vµ 1% vµo l¬ng
KPC§ trÝch 2% vµo chi phÝ
CÇn lËp b¶ng ph©n bæ BHXH, BHYT, KPC§ dïng chung cho ph©n bæ tiÒn l¬ng.
3.2. H¹ch to¸n tæng hîp c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng.
Ph¶n ¸nh thanh to¸n trÝch, sö dông c¸c quü BHXH, BHYT, KPC§, cã 3 tµi
kho¶n cÊp 2.
TK 3382: Kinh phÝ c«ng ®oµn.
Bªn nî: Chi tiªu kinh phÝ c«ng ®oµn t¹i doanh nghiÖp
Kinh phÝ c«ng ®oµn ®· nép
Bªn cã: TrÝch kinh phÝ c«ng ®oµn vµo chi phÝ kinh doanh
D cã: Kinh phÝ c«ng ®oµn cha nép, cha chi
D nî: Kinh phÝ c«ng ®oµn vît thu
TK 3385: B¶o hiÓm x· héi
Bªn nî: BHXH ph¶i tr¶ cho ngêi lao ®éng
BHXH®· nép cho c¬ quan qu¶n lý BHXH
Bªn cã: - TrÝch BHXH vµo chi phÝ thu nhËp ngêi lao ®éng
- TrÝch BHXH trõ vµo thu nhËp ngêi lao ®éng
D cã: BHXH cha nép
D nî: BHXH vù¬t thu
TK 3384: B¶o hiÓm y tÕ
Bªn nî: Nép b¶o hiÓm y tÕ
Bªn cã: TrÝch B¶o hiÓm tÝnh trõ vµo thu nhËp cña ngêi lao ®éng.
- TrÝch BHYT vµo chi phÝ kinh doanh
D cã: B¶o hiÓm y tÕ cha nép
S¬ ®å 2.
H¹ch to¸n c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng
TK 334
TK 3382, 3383, 3384
TK 622, 627, 641, 642
BHXH ph¶i tr¶ cho CNV
TrÝch BHXH, BHYT, KPC§
theo tû lÖ quy ®Þnh
19
TK 111, 112
TK 334
BHXH, BHYT, trõ vµo l¬ng cña CNV
Nép BHXH, BHYT, KPC§
TK 111, 112
KPC§ chi vît ®îc cÊp bï
4. Tæ chøc hÖ thèng sæ s¸ch
4.1. ¸p dông h×nh thøc nhËt ký chung.
C¨n cø vµo chøng tõ gèc lµ b¶ng thanh to¸n l¬ng, tiÒn thëng vµ BHXH, c¸c
chøng tõ kh¸c liªn quan, KÕ to¸n ghi vµo sæ NhËt ký chung theo tr×nh tù thêi gian
ph¸t sinh vµ ®Þnh kho¶n KÕ to¸n cña nghiÖp vô ®ã, sau ®ã lÊy sè liÖu trªn c¸c sæ
NhËt ký ®Ó ghi sæ c¸i c¸c tµi kho¶n liªn quan (TK 334, TK 338). H×nh thøc nµy ®¬n
gi¶n dÔ lµm c«ng viÖc ph©n bæ ®Òu trong th¸ng ¸p dông mäi h×nh doanh nghiÖp ®Æc
biÖt doanh nghiÖp sö dông m¸y vi tÝnh.
S¬ ®å ghi
Chøng tõ gèc
Sæ thÎ chi tiÕt
TK 334, 338
- B¶ng thanh to¸n tiÒn l¬ng, thëng, BHXH
- C¸c chøng tõ thanh to¸n
NhËt ký chung
B¶ng tæng hîp
chi tiÕt TK
334, 338
Sæ c¸i TK 334, TK 338
B¸o c¸o tµi chÝnh vµ
b¸o c¸o vÒ lao ®éng tiÒn
l¬ng
20
- Xem thêm -
.DOC 
54 
35 
141 
