Lêi më ®Çu
X©y dùng c¬ b¶n lµ mét ngµnh s¶n xuÊt ®éc lËp cã chøc n¨ng t¸i s¶n
xuÊt TSC§ cho tÊt c¶ c¸c ngµnh trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. Nã gãp phÇn
t¨ng søc m¹nh kinh tÕ, ®Èy m¹nh tiÒm lùc quèc phßng, lµ tiÒm lùc vËt chÊt kü
thuËt cho sù nghiÖp CNH – H§H ®Êt níc.
H¹ch to¸n kÕ to¸n trong ngµnh x©y dùng c¬ b¶n víi t c¸ch lµ mét bé
phËn cña c«ng cô qu¶n lý, nh»m ph¶n ¸nh vµ kiÓm so¸t c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ
tµi chÝnh. Trong s¶n xuÊt kinh doanh víi môc ®Ých cuèi cïng lµ t×m kiÕm lîi
nhuËn mµ con ®êng chñ yÕu ®Ó t¨ng lîi nhuËn cña c¸c doanh nghiÖp x©y
dùng c¬ b¶n lµ ph¶i t×m mäi biÖn ph¸p n©ng cao chÊt lîng c«ng tr×nh, ®¶m
b¶o tiÕn ®é thi c«ng, h¹ thÊp chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y
dùng. Trong c¸c yÕu tè cÊu thµnh lªn gi¸ thµnh s¶n phÈm th× chi phÝ nguyªn
vËt liÖu trùc tiÕp chiÕm tû träng lín trong toµn bé chi phÝ. Do vËy, h¹ch to¸n
kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan cña qu¶n lý gióp doanh
nghiÖp biÕt sö dông triÖt ®Ó tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu cung cÊp mét c¸ch kÞp
thêi ®Çy ®ñ cho nhu cÇu s¶n xuÊt, ®ång thêi kiÓm tra gi¸m s¸t chÆt chÏ c¸c
®Þnh møc dù tr÷ tiªu hao nguyªn vËt liÖu ng¨n chÆn kÞp thêi viÖc sö dông
l·ng phÝ nguyªn vËt liÖu gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn lu ®éng,
tiÕn tíi h¹ thÊp chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm mang l¹i lîi nhuËn
cao cho doanh nghiÖp.
Lµ mét doanh nghiÖp x©y dùng C«ng ty xuÊt nhËp khÈu x©y dùng
ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh chñ yÕu trong lÜnh vùc x©y l¾p d©n dông, nhµ
m¸y vµ c¸c c«ng tr×nh ®êng. Qua thêi gian thùc tËp t¹i c«ng ty vµ t×m hiÓu
t×nh h×nh thùc tÕ, t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh ë c«ng ty em nhËn thøc ® îc
tÇm quan trong cña c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu ®èi víi qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt còng nh viÖc qu¶n lý sö dông nguyªn vËt liÖu nh thÕ nµo ®Ó ®¹t ®îc kÕt
qu¶ cao nhÊt v× môc tiªu chÊt lîng cña c«ng tr×nh vµ sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn
cña c«ng ty.
§îc sù gióp ®ì tËn t×nh cña c« gi¸o híng dÉn em ®· lùa chän ®Ò tµi
“Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu cña C«ng ty xuÊt nhËp khÈu
x©y dùng“ ®Ó ®i s©u nghiªn cøu vÒ phÇn hµnh kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu c¶ vÒ
lý luËn vµ thùc tÕ.
KÕt cÊu cña chuyªn ®Ò chia thµnh:
Ch¬ng 1: Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu
Ch¬ng 2: T×nh h×nh thùc tÕ tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu t¹i
c«ng ty xuÊt nhËp khÈu x©y dùng
3
Ch¬ng 3: NhËn xÐt vµ kiÕn nghÞ vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu ë
c«ng ty xuÊt nhËp khÈu x©y dùng
Do thêi gian thùc tËp kh«ng nhiÒu tr×nh ®é cßn cã h¹n em rÊt mong ®îc sù gióp ®ì chØ b¶o cña c¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c anh chÞ trong phßng Tµi
ChÝnh KÕ To¸n gióp em hoµn thiÖn chuyªn ®Ò tèt h¬n
Cuèi cïng em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù gióp ®ì cña C« Kim Ng©n ®·
gióp em hoµn thµnh chuyªn ®Ò nµy
Sinh viªn thùc hiÖn
Vò ThÞ Thanh H¶o
CH¦¥NG 1
Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu
1.1 Kh¸i niÖm vÒ nguyªn vËt liÖu
BÊt cø doanh nghiÖp nµo,muèn s¶n xuÊt ph¶i cã ®Çy ®ñ ba yÕu tè
c¬ b¶n lµ: T liÖu lao ®éng, §èi tîng lao ®éng, Søc lao ®éng.
Theo C.M¸c tÊt c¶ mäi vËt thiªn nhiªn ë xung quanh ta mµ lao ®éng
cã Ých cã thÓ t¸c ®éng vµo ®èi tîng lao ®«ng,nh vËy nÕu ®èi tîng lao ®éng ®îc con ngêi t¸c ®éng vµo th× ®èi tîng ®ã trë thµnh nguyªn vËt liÖu. §ång thêi
C.M¸c còng chØ ra r»ng bÊt cø mét lo¹i nguyªn vËt liÖu nµo còng lµ ®èi tîng
lao ®éng,nhng kh«ng ph¶i bÊt cø ®èi tîng lao ®éng nµo còng lµ nguyªn vËt
liÖu. VÝ dô nh c©y trªn rõng kh«ng ph¶i lµ nguyªn vËt liÖu nhng c©y ®· qua
chÕ biÕn thµnh gç th× l¹i lµ nguyªn vËt liÖu cho ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn
gç.
4
1.2 §Æc ®iÓm kinh doanh x©y dùng cã ¶nh hëng tíi h¹ch to¸n nguyªn
vËt liÖu tai c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh x©y dng
Doanh nghiªp nµo còng cã ®Æc thï riªng vµ cã ¶nh hëng ®Õn c«ng t¸c
kÕ to¸n trong doanh nghiÖp ®ã. X©y dùng cã ®Æc trng riªng biÖt so víi c¸c
lo¹i h×nh doanh nghiÖp kh¸c, bëi s¶n phÈm cña x©y dùng lµ c¸c c«ng tr×nh,
h¹ng môc c«ng tr×nh cã kÕt cÊu phøc t¹p, thêi gian thi c«ng dµi,gi¸ trÞ c«ng
tr×nh lín. V©y khi tiÕn hµnh x©y dùng nhÊt thiÕt ph¶i cã dù to¸n chi phÝ vµ dù
to¸n chi phÝ ®ã lµm c¬ së cho c¸c kho¶n môc chi phÝ. H¬n n÷a s¶n phÈm cña
ngµnh x©y dùng thêng cè ®Þnh tai n¬i s¶n xuÊt, trong khi ®ã c¸c yÕu tè ®Ó
tiÕn hµnh s¶n xuÊt th× vËn ®éng tõ n¬i nµy sang n¬i kh¸c.Trong qu¸ tr×nh di
chuyÓn c¸c yÕu tè ®ã thêng g©y ra hao hôt mÊt m¸t do ®iÒu kiÖn kh¸ch quan
vµ chñ quan cña doanh nghiÖp.
1.3. Ph©n lo¹i nguyªn vËt liÖu vµ nhiÖm vô kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu
ë c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh.
1.3.1 Ph©n lo¹i nguyªn vËt liÖu
*C¨n cø vµo néi dung kinh tÕ vµ yªu cÇu qu¶n trÞ doanh
nghiÖp th× nguyªn vËt liÖu ®îc chia thµnh c¸c lo¹i sau:
Nguyªn liÖu,vËt liÖu chÝnh: Lµ ®èi tîng lao ®éng cÊu thµnh nªn
thùc thÓ s¶n phÈm. C¸c doanh nghiÖp kh¸c nhau th× sö dông nguyªn vËt liÖu
chÝnh kh«ng gièng nhau: ë doanh nghiÖp c¬ khÝ nguyªn vËt liÖu lµ: s¾t, thÐp,
…; doanh nghiÖp s¶n xuÊt ®êng nguyªn vËt liÖu chÝnh lµ c©y mÝa cßn doanh
nghiªp s¶n xuÊt b¸nh kÑo nguyªn vËt liÖu chÝnh la ®êng,nha,bét,…,Cã thÓ s¶n
phÈm cña doanh nghiÖp nµy lµ nguyªn vËt liÖu cho doanh nghiÖp kh¸c…§èi
víi nöa thµnh phÈm mua ngoµi víi môc ®Ých gia c«ng chÕ biÕn ®îc coi lµ
nguyªn vËt liÖu chÝnh,vÝ dô: doanh nghiÖp dÖt mua sîi vÒ ®Ó dÖt v¶i.
VËt liÖu phô: Lµ nh÷ng lo¹i v©t liÖu khi sö dông chØ cã t¸c dông
phô cã thÓ lµm t¨ng chÊt lîng s¶n phÈm, hoµn chØnh s¶n phÈm hoÆc ®¶m b¶o
cho c¸c c«ng cô dông cô ho¹t ®éng ®îc b×nh thêng nh: thuèc nhuém, thuèc
tÈy, dÇu nhên, cóc ¸o, chØ may, xµ phßng, …
Nguyªn liÖu: lµ nh÷ng lo¹i vËt liÖu cã t¸c dông cung cÊp nhiÖt lîng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinhh doanh gåm: x¨ng, dÇu, than, cñi, khÝ ga,…
Phô tïng thay thÕ: Lµ c¸c lo¹i phô tïng, chi tiÕt ®îc sö dông
thay thÕ, söa ch÷a nh÷ng m¸y mãc, thiÕt bÞ, ph¬ng tiÖn vËn t¶i,…
VËt liÖu vµ thiÕt bÞ x©y dùng c¬ b¶n: bao gåm nh÷ng vËt
liÖu,thiÕt bi, c«ng cô, khÝ cô. VËt kÕt cÊu dïng trong c«ng t¸c x©y dùng c¬
b¶n.
5
VËt liÖu kh¸c:Lµ nh÷ng lo¹i vËt liÖu cha ®îc xÕp vµo c¸c lo¹i
trªn thêng lµ nh÷ng vËt liÖu ®îc lo¹i ra tõ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, hoÆc phÕ liÖu
thu håi tõ thanh lý tµi s¹n cè ®Þnh.
Ngoµi ra tuú thuéc vµo yªu cÇu qu¶n lý vµ h¹ch to¸n chi tiÕt cña
doanh nghiÖp trong tõng lo¹i nguyªn vËt liÖu trªn chia thµnh tõng nhãm, tõng
thø. C¸ch ph©n lo¹i nµy lµ c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh ®Þnh møc tiªu hao, ®Þnh møc dù
tr÷ cho tõng lo¹i, tõng thø nguyªn vËt liÖu lµ c¬ së ®Ó tæ chøc h¹ch to¸n chi
tiÕt nguyªn vËt liÖu trong doanh nghiÖp.
*C¨n cø vµo nguån h×nh thµnh: Nguyªn vËt liÖu ®îc chia thµnh
hai nguån:
Nguyªn vËt liÖu nhËp tõ bªn ngoµi: Do mua ngoµi, nhËn gãp
vèn liªn doanh, nhËn biÕu tÆng,…
Nguyªn vËt liÖu tù chÕ: Do doanh nghiÖp tù s¶n xuÊt. C¸ch ph©n
lo¹i nµy lµ c¨n cø cho viÖc lËp kÕ ho¹ch thu mua vµ kÕ ho¹ch s¶n xuÊt
nguyªn vËt liÖu, lµ c¬ së x¸c ®Þnh trÞ gi¸ vèn thùc tÕ nguyªn vËt liÖu nhËp
kho.
*C¨n cø vµo môc ®Ých, c«ng dông cña nguyªn vËt liÖu cã thÓ
chia nguyªn vËt liÖu thµnh:
Nguyªn vËt liÖu dïng cho nhu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh gåm:
Nguyªn vËt liÖu dïng trùc tiÕp cho s¶n xuÊt chÕ t¹o s¶n phÈm.
Nguyªn vËt liÖu dïng cho qu¶n lý ë c¸c ph©n xëng, cho bé phËn b¸n
hµng, bé phËn qu¶n lý doanh nghiÖp .
Nguyªn vËt liÖu dïng cho nhu cÇu kh¸c:
+ Nhîng b¸n ;
+ §em gãp vèn liªn doanh;
+ §em quyªn, tÆng.
1.3.2 NhiÖm vô kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu
Ghi chÐp ph¶n ¸nh sè liÖu hiÖn cã vµ t×nh h×nh lu©n chuyÓn cña
nguyªn vËt liÖu c¶ vÒ gi¸ trÞ lÉn hiÖn vËt. TÝnh to¸n ®óng ®¾n trÞ gi¸ vèn thùc
tÕ cña nguyªn vËt liÖu nhËp, xuÊt kho nh»m cung cÊp th«ng tin kÞp thêi chÝnh
x¸c phôc vô cho yªu cÇu qu¶n lý doanh nghiÖp.
KiÓm tra t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c chØ tiªu kÕ ho¹ch mua nguyªn vËt
liÖu, kÕ to¸n sö dông nguyªn vËt liÖu cho s¶n xuÊt.
Tæ chøc kÕ to¸n phï hîp víi ph¬ng ph¸p hµng tån kho cung cÊp
th«ng tin phôc vô cho viÖc lËp b¸o c¸o tµi chÝnh vµ ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh
doanh.
6
1.4 Nguyªn t¾c ®¸nh gi¸ vµ ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu
1.4.1 Nguyªn t¾c ®¸nh gi¸ nguyªn vËt liÖu
§¸nh gi¸ vËt t lµ viÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ cña vËt t ë thêi ®iÓm nhÊt
®Þnh vµ theo nh÷ng nguyªn t¾c nhÊt ®Þnh.
Theo quy ®Þnh cña chuÈn mùc sè 02 th× hµng tån kho( vËt t hµng
ho¸) hiÖn cã trong doanh nghiÖp ph¶i ®îc ph¶n ¸nh trªn sæ kÕ to¸n vµ b¸o
c¸o tµi chÝnh theo gi¸ gèc(trÞ gi¸ vèn thùc tÕ). Trong trêng hîp gi¸ trÞ thuÇn
cã thÓ thùc hiÖn ®îc thÊp h¬n gi¸ gèc cña vËt t, hµng ho¸ th× ph¶i ph¶n ¸nh
trªn b¸o c¸o tµi chÝnh theo gi¸ trÞ thuÇn cã thÓ thùc hiÖn ®îc. Nã ®îc x¸c
®Þnh b»ng gi¸ b¸n íc tÝnh cña vËt t hµng ho¸ trong kú s¶n xuÊt, kinh doanh
b×nh thêng- chi phÝ íc tÝnh ®Ó hoµn thµnh s¶n phÈm- chi phÝ cÇn thiÕt cho
viÖc tiªu thô chóng.
TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ(gi¸ gèc) cña vËt t, hµng ho¸ lµ toµn bé chi phÝ
mµ doanh nghiÖp bá ra ®Ó cã ®îc hµng tån kho ®ã ë ®Þa ®iÓm vµ tr¹ng th¸i
hiÖn t¹i.
Tuú thuéc vµo tõng thêi ®iÓm vµ yªu cÇu qu¶n lý cã thÓ tÝnh trÞ gi¸
vèn ë c¸c thêi ®iÓm kh¸c nhau.
1.4.2 Ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ nguyªn vËt liÖu
Theo quy ®Þnh cña hÖ thèng kÕ to¸n hiÖn hµnh th× ph¬ng ph¸p ®¸nh
gi¸ nguyªn vËt liÖu lµ theo gi¸ vèn thùc tÕ.
Gi¸ vèn cña nguyªn vËt liÖu nhËp kho.
TrÞ gi¸ vèn thùctÕ nhËp kho ®îc x¸c ®Þnh lµ toµn bé chi phÝ bá ra vµ
®Ó cã ®îc hµng tån kho ë thêi ®iÓm nhËp kho.Tuú thuéc vµo nguån nhËp mµ
cã thÓ x¸c ®Þnh trÞ gi¸ vèn nhËp.
+ §èi víi nguyªn vËt liÖu mua ngo¹i:
TrÞ gi¸
TrÞ gi¸
vèn thùc = mua thùc + ThuÕ kh«ng +
hoµn l¹i(2)
tÕ NVL
tÕ(1)
Chi phÝ
mua(3)
C¸ckho¶n
- gi¶m
trõ(4)
Trong ®ã:
(1)gi¸ mua ®îc ghi trªn ho¸ ®¬n hoÆc hîp ®éng kinh tÕ ®· ®îc x¸c
®Þnh.
- NÕu doanh nghiÖp nép thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ th× gi¸
mua thùc tÕ ghi trªn ho¸ ®¬n kh«ng bao gåm thuÕ GTGT.
7
- NÕu doanh nghiÖp nép thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp hoÆc
kh«ng thuéc diÖn chÞu thuÕ GTGT hoÆc hµng mua vÒ dïng cho c¸c ho¹t ®éng
phóc lîi, dïng cho ho¹t ®éng thuéc nguån kinh phÝ, dù ¸n, kinh phÝ sù nghiÖp
th× gi¸ mua lµ tæng gi¸ thanh to¸n.
(2) ThuÕ kh«ng ®îc hoµn l¹i gåm: ThuÕ tiªu thô ®Æc biÖt, thuÕ nhËp
khÈu.
(3) Chi phÝ thu mua gåm: Chi phÝ vËn chuyÓn, bèc dì, b¶o qu¶n, chi
phÝ b¶o hµnh, tiÒn thuª kho b·i …
(4) C¸c kho¶n gi¶m trõ gåm: ChiÕt khÊu th¬ng m¹i, gi¶m gi¸ hµng
mua vµ hµng mua bÞ tr¶ l¹i.
+ §èi víi nguyªn vËt liÖu tù gia c«ng chÕ biÕn: trÞ gi¸ thùc tÕ cña
nguyªn vËt liÖu lµ trÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña vËt t xuÊt gia c«ng céng víi chi phÝ
gia c«ng chÕ biÕn.
+ §èi víi nguyªn vËt liÖu thuª ngoµi gia c«ng chÕ biÕn:
TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ
NVL thuª ngoµi
=
TrÞ gi¸ vèn NVL xuÊt
+
chÕ biÕn
Chi phÝ liªn quan gia
c«ng chÕ biÕn
+ §èi víi nguyªn vËt liÖu nhËn gãp vèn liªn doanh: Gi¸ thùc tÕ cña
nguyªn vËt liÖu lµ gi¸ trÞ vèn gãp do c¸c bªn tho¶ thuËn céng víi c¸c chi phÝ
kh¸c nhËp kho ( nÕu cã).
+ §èi víi nguyªn vËt liÖu ®îc nhµ níc cÊp, cÊp trªn cÊp: TrÞ gi¸ vèn
thùc tÕ cña vËt t nhËp kho lµ gi¸ ghi sæ ë ®¬n vÞ cÊp trªn céng c¸c chi phÝ vËn
chuyÓn bèc dì ( nÕu cã ).
+ §èi víi nguyªn vËt liÖu ®îc biÕu tÆng viÖn trî: trÞ gi¸ vèn thùc tÕ
cña nguyªn vËt liÖu nhËp kho lµ gi¸ cña vËt t, hµng ho¸ t¬ng ®¬ng trªn thÞ trêng.
+ §èi víi phÕ liÖu thu håi: th× gi¸ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu lµ gi¸ íc
tÝnh cã thÓ sö dông ®îc hay gi¸ b¸n thu håi.
Gi¸ vèn thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu xuÊt kho.
+ TÝnh theo ®¬n gi¸ b×nh qu©n cña nguyªn vËt liÖu lu©n chuyÓn trong
kú:
- Néi dung:Theo ph¬ng ph¸p nµy th× trÞ gi¸ vèn thùc tÕ vËt t xuÊt kho
®îc c¨n cø vµo sè lîng vËt t xuÊt kho vµ ®¬n gi¸ b×nh qu©n cña nguyªn vËt
liÖu lu©n chuyÓn trong kú.
- ¦u ®iÓm: §¬n gi¶n, dÔ tÝnh, dÔ lµm.
- Nhîc ®iÓm: Kh«ng ph¶n ¸nh kÞp thêi t×nh h×nh biÕn ®éng gi¸ c¶ vËt
t, hµng ho¸, chØ tÝnh ®ù¬c vµo cuèi th¸ng vµ chØ tÝnh riªng cho tõng hµng tån
kho riªng biÖt.
8
- §iÒu kiÖn ¸p dông: Víi doanh nghiÖp trang bÞ ph¬ng tiÖn kü thuËt
®Çy ®ñ vµ c¸c doanh nghiÖp cã kh«ng qu¸ nhiÒu lo¹i vËt t, hµng ho¸.
TrÞ gi¸ thùc tÕ
NVL xuÊt kho
=
Sè lîng NVL
xuÊt kho
+
®¬n gi¸ b×nh qu©n
cña NVL
Gi¸ trÞ thùc tÕ NLVL ,
Gi¸ thôc tÕ NLVL &
nhËp kho cña tõng
CCDC tån kho tríc + CCDC
lÇn
nhËp
khi nhËp
§¬n gi¸ b×nh
qu©n gia quyÒn =
sau mçi lÇn
Sè lîng NVL & CCDC
Sè lîng NVL &
nhËp
+
nhËp
khotÕtríc
TrÞ CCDC
gi¸ muat«n
thùc
TrÞkho
gi¸cña
muatõng
thùclÇn
tÕ cña
nhËp
khi
nhËp
cñaNVL
tån
®Çu
kú
NVL
nhËp
trong
kú
§¬n gi¸
+
b×nh qu©n =
Sè lîng NVL nhËp trong
Sè lîng NVL tån ®Çu kú +
kú
+ TÝnh theo ph¬ng ph¸p nhËp tríc xuÊt tríc
- Néi dung: Theo ph¬ng ph¸p nµy kÕ to¸n ph¶i theo dâi ®îc ®¬n gi¸
cña tõng lÇn nhËp vµ gi¶ thiÕt sè nguyªn vËt liÖu nµo nhËp kho tríc th× ®îc
xuÊt kho tríc. Nh vËy, hµng tån kho cuèi kú ®îc nhËp kho ë thêi ®iÓm gÇn
cuèi kú. Víi gi¶ ®Þnh nh vËy, kÕ to¸n sö dông ®¬n gi¸ cña nh÷ng lÇn nhËp
®Çu tiªn trong kú ®ª tÝnh trÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña nh÷ng lÇn xuÊt ®Çu tiªn trong
kú.
- ¦u ®iÓm: Cho phÐp x¸c ®Þnh trÞ gi¸ vèn thùc tÕ xuÊt kho cho tõng
lÉn xuÊt, vËt t, hµng ho¸ tån kho cuèi kú ®îc x¸c ®×nh theo ®¬n gi¸ cña nh÷ng
lÇn nhËp sau cïng nªn gi¸ trÞ hµng tån kho lµ phï hîp víi thùc tÕ.
- Nhîc ®iÓm: Khèi lîng tÝnh to¸n phøc t¹p, sö dông ®¬n gi¸ ë qu¸
khø ®Ó x¸c ®Þnh trÞ gi¸ vèn cña vËt t xuÊt kho ë hiÖn t¹i nªn kh«ng phï hîp
gi÷a doanh thu vµ chi phÝ.
§iÒu kiÖn ¸p dông: §èi víi doanh nghiÖp Ýt chñng lo¹i vËt t hµng ho¸.
Khèi lîng mçi lÇn nhËp xuÊt lín. Gi¸ c¶ t¬ng ®èi æn ®Þnh.
+Ph¬ng ph¸p nhËp sau xuÊt tríc.
- Néi dung: Theo ph¬ng ph¸p nµy, ngêi ta gi¶ thiÕt sè nguyªn vËt liÖu
nµo nhËp kho sau(gÇn víi lÇn xuÊt nhÊt) th× xuÊt kho tríc. Víi gi¶ thiÕt ®ã,
khi tÝnh trÞ gi¸ vèn cña l« hµng xuÊt kho, kÕ to¸n sö dông ®¬n gi¸ cña nh÷ng
lÇn nhËp sau cïng ®Ó tÝnh tíi lÇn xuÊt ®ã. Hµng tån kho ®Çu kú ®îc quan
niÖm nh lÇn xuÊt kho cuèi kú vµ ®îc x¸c ®Þnh theo ®¬n gi¸ cña nh÷ng lÇn
nhËp ®Çu tiªn trong kú.
- ¦u ®iÓm: Ph¬ng ph¸p nµy ®¶m b¶o nguyªn t¾c phï hîp gi÷a doanh
thu vµ chi phÝ, ph¶n ¸nh ®îc gi¸ cña vËt t, hµng ho¸.
9
- Nhîc ®iÓm: Hµng tån kho cuèi kú ®îc x¸c ®Þnh theo ®¬n gi¸ cña
hµng nhËp kho trong kú nªn chØ tiªu hµng tån kho kh«ng phï hîp víi thùc tÕ.
- §iªï kiÖn ¸p dông: ¸p dông trong ®iÒu kiÖn gi¸ c¶ t¬ng ®èi æn ®Þnh.
Doanh nghiÖp tæ chøc tèt ®îc kh©u h¹ch toÊn ban ®Çu ®Ó theo dâi ®îc ®¬n
gi¸ thùc tÕ cña tõng lÇn nhËp.
Theo quy ®Þnh cña chuÈn mùc hµng tån kho sè 02, trêng hîp doanh
nghiÖp tÝnh gi¸ vèn hµng tån kho theo ph¬ng ph¸p nhËp sau xuÊt tríc th× b¸o
c¸o tµi chÝnh ph¶i ph¶n ¸nh ®îc sè chªnh lÖch gi÷a gi¸ trÞ hµng tån kho cuèi
kú tÝnh theo ph¬ng ph¸p nhËp sau xuÊt tríc ®îc tr×nh bµy trong b¶ng c©n ®èi
kÕ to¸n víi gi¸ trÞ hµng tån kho cuèi kú tÝnh theo mét trong c¸c ph¬ng ph¸p:
NhËp tríc xuÊt tríc, ph¬ng ph¸p b×nh qu©n gia quyÒn, ph¬ng ph¸p tÝnh theo
gi¸ trÞ thuÇn cã thÓ thùc hiÖn ®îc hoÆc tÝnh theo gi¸ hiÖn hµnh t¹i thêi ®iÓm
cuèi kú lËp b¸o c¸o tµi chÝnh nÕu trÞ gi¸ vèn hµng tån kho cuèi kú xÊc ®Þnh
theo ph¬ng ph¸p ®ã lµ nhá nhÊt trong c¸c ph¬ng ph¸p cßn l¹i.
`
+ TÝnh theo ®¬n thùc tÕ ®Ých danh:
- Néi dung: Theo ph¬ng ph¸p nµy c¨n cø sè lîng xuÊt kho vµ ®¬n gi¸
nhËp kho cña nguyªn vËt liÖu xuÊt kho ®Ó tÝnh.
- ¦u ®iÓm: Ph¬ng ph¸p nµy thÊy ngay ®îc trÞ gi¸ vèn cña vËt t nhËp
kho. §¶m b¶o nguyªn t¾c phï hîp cña kÕ to¸n.
- Nhîc ®iÓm: §èi víi doanh nghiÖp cã nhiÒu chñng lo¹i vËt t, hµng
ho¸ th× viÖc theo dâi ®¬n gi¸ vµ sè lîng nhËp cña tõng lÇn nhËp rÊt phøc t¹p,
dÔ nhÇm lÉn gi÷a l« hµng nµy vµ l« hµng kh¸c.
- §iÒu kiÖn ¸p dông: Ph¬ng ph¸p nµy phï hîp víi nh÷ng doanh
nghiÖp tæ chøc tèt kh©u h¹ch to¸n ban ®Çu, chñng lo¹i vËt t Ýt, æn ®Þnh vµ cã
thÓ nhËn diÖn ®îc.
1.5 Néi dung kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu.
1.5.1 KÕ to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu.
* Chøng tõ kÕ to¸n sö dông:
C¸c ho¹t ®éng nhËp, xuÊt kho nguyªn vËt liÖu x¶y ra thêng xuyªn
trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt. §Ó qu¶n lý chÆt chÏ vµ theo dâi t×nh h×nh biÕn
®éng vµ hiÖn cã cña nguyªn vËt liÖu, kÕ to¸n to¸n ph¶i lËp c¸c chøng tõ cÇn
thiÕt mét c¸ch kÞp thêi vµ ®Çy ®ñ ®óng chÕ ®é ghi chÐp ban ®Çu ®· ®îc Nhµ
níc ban hµnh.
Theo chÕ ®é chøng tõ kÕ to¸n ban hµnh ®èi víi doanh nghiÖp x©y l¾p
theo quyÕt ®Þnh 1864/1998/Q§-BTC ngµy 16 th¸ng 12 n¨m 1998 th× chøng tõ
®ã gåm:
- PhiÕu nhËp kho ( MÉu sè 01- VT)
- PhiÕu xuÊt kho ( Méu sè 02 – VT)
- PhiÕu xuÊt kho kiªm vËn chuyÓn néi bé ( MÉu sè 03- VT )
- Biªn b¶n kiÓm kª vËt t, s¶n phÈm, hµng ho¸( MÉu 08- VT)
- Ho¸ ®¬n GTGT
- Ho¸ ®¬n b¸n hµng
10
- Ho¸ ®¬n cíc vËn chuyÓn ( MÉu 03 – BH)
Ngoµi c¸c chøng tõ b¾t buéc sö dông thèng nhÊt theo quy ®Þnh cña
Nhµ níc, c¸c doanh nghiÖp cã thÓ sö dông thªm c¸c chøng tõ híng dÉn:
- PhiÕu xuÊt vËt t theo h¹n møc (M·u 04 – VT)
- Biªn b¶n kiÓm nghiÖm ( MÉu 05 – VT)
- PhiÕu b¸o vËt t cßn l¹i cuèi kú ( MÉu 07 – VT )
Mäi chøng tõ kÕ to¸n vÒ nguyªn vËt liÖu ph¶i ®îc tæ chøc lu©n chuyÓn theo
tr×nh tù vµ thêi gian do kÕ to¸n trëng quy ®Þnh, phôc vô cho viÖc ph¶n ¸nh ghi
chÐp, tæng hîp kÞp thêi c¸c bé phËn cã liªn quan.
* C¸c ph¬ng ph¸p kÕ to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu
+ Ph¬ng ph¸p ghi thÎ song song:
- ë kho: Thñ kho sö dông thÎ kho ®Ó ghi t×nh h×nh nhËp, xuÊt, tån kho
cña tõng danh ®iÓm nguyªn vËt liÖu theo chØ tiªu cã sè lîng c¨n cø vµo c¸c
phiÕu nhËp, phiÕu xuÊt.
Sau khi ghi vµo thÎ kho c¸c chøng tõ kÕ to¸n ®îc s¾p xÕp l¹i mét
c¸ch hîp lý ®Ó giao cho kÕ to¸n.
- ë phßng kÕ to¸n: KÕ to¸n nguyªn vËt liÖu sö dông thÎ kÕ to¸n chi
tiÕt vËt liÖu ®Ó ph¶n ¸nh t×nh h×nh biÕn ®éng cña vËt liÖu ë tõng kho theo thø
tù tõng danh ®iÓm vËt liÖu c¨n cø vµo c¸c chøng tõ xuÊt, nhËp vËt liÖu, mçi
chøng tõ ®îc ghi vµo mét dßng. ThÎ vËt liÖu cã néi dung nh thÎ kho, chØ kh¸c
lµ theo dâi c¶ mÆt gi¸ trÞ vµ hiÖn vËt. Hµng ngµy hay ®Þnh kú 3- 5 ngµy nh©n
viªn kÕ to¸n xuèng kho ®Ó kiÓm tra viÖc ghi chÐp cña thñ kho sau ®ã ký x¸c
nhËn vµo thÎ kho vµ nhËn chøng tõ nhËp, xuÊt vÒ phßng kÕ to¸n. C¨n cø vµo
chøng tõ nhËp, xuÊt ®· kiÓm tra vµ tÝnh thµnh tiÒn kÕ to¸n lÇn lît ghi c¸c
nghiÖp vô xuÊt, nhËp kho vµo c¸c thÎ kÕ to¸n vËt liÖu liªn quan gièng nh tr×nh
tù thÎ kho cña thñ kho. Cuèi th¸ng tiÕn hµnh céng sæ chi tiÕt vµ kiÓm tra ®èi
chiÕu sè liÖu trªn sæ (thÎ) chi tiÕt víi thÎ kho, sau ®ã c¨n cø vµo sè liÖu trªn
sæ chi tiÕt ®Ó lËp b¶ng kª nhËp, xuÊt, tån kho tõng thø, nhãm, lo¹i nguyªn vËt
liÖu..B¶ng kª nµy ®îc xem nh mét b¸o c¸o nguyªn vËt liÖu cuèi th¸ng.
Ph¬ng ph¸p nµy dîc ¸p dông thÝch hîp víi c¸c doanh nghiÖp cã
Ýt chñng lo¹i nguyªn vËt liÖu, khèi lîng c¸c nghiÖp vô nhËp, xuÊt , tån Ýt, ph¸t
sinh kh«ng thêng xuyªn, tr×nh ®é nh©n viªn kÕ to¸n cha cao.
11
S¬ ®å h¹ch to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p thÎ song song:
S¬ ®å:1
ThÎ kho
Chøng tõ
nhËp
Chøng tõ
xuÊt
Sæ kÕ to¸n
chi tiÕt
B¶ng kª tæng hîp
nhËp – xuÊt - tån
Ghi hµng ngµy
§èi chiÕu, kiÓm tra
Ghi cuèi th¸ng
+ Ph¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn:
- ë kho: Thñ kho sö dông thÎ kho ®Ó ghi chÐp t×nh h×nh nhËp, xuÊt,
tån kho nguyªn vËt liÖu vÒ mÆt sè lîng cña tõng danh ®iÓm vËt liÖu gièng nh
ph¬ng ph¸p ghi thÎ song song.
- ë phßng kÕ to¸n: kÕ to¸n kh«ng më sæ chi tiÕt nguyªn vËt liÖu mµ
më mét quyÓn “sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn” ®Ó ph¶n ¸nh t×nh h×nh nhËp, xuÊt,
tån cña tõng thø danh ®iÓm vËt liÖu tån kho c¶ vÒ sè lîng vµ gi¸ trÞ. Sæ ®èi
chiÕu lu©n chuyÓn kh«ng ghi theo tõng chøng tõ nhËp xuÊt mµ chØ ghi mét
lÇn vµo cuèi th¸ng trªn c¬ së tæng hîp nh÷ng chøng tõ ph¸t sinh cña tõng thø
vËt liÖu , mçi thø chØ ghi mét dßng trong sæ. Cuèi th¸ng ®èi chiÕu sè lîng vËt
liÖu trªn c¬ së ®èi chiÕu lu©n chuyÓn víi thÎ kho vµ ®èi chiÕu kÕ to¸n tæng
hîp.
Ph¬ng ph¸p nµy ¸p dông ®èi víi c¸c doanh nghiÖp cã kh«ng nhiÒu
nghiÖp vô nhËp, xuÊt kh«ng bè trÝ riªng nh©n viªn kÕ to¸n chi tiÕt nguyªn vËt
liÖu tõng bé phËn.
PhiÕu nhËp kho
B¶ng kª nhËp
S¬ ®å h¹ch to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu
lu©n chuyÓn:
B¶ng tæng hîp nhËp
ThÎ
kho
Sæ ®èi chiÕu
S¬ ®å: 2
- xuÊt - tån
lu©n chuyÓn
PhiÕu xuÊt kho
B¶ng kª xuÊt
12
Ghi hµng ngµy
§èi chiÕu, kiÓm tra
Ghi cuèi th¸ng
+ Ph¬ng ph¸p sæ sè d:
- T¹i kho: ngoµi viÖc sö dông thÎ kho ®Ó ghi chÐp t×nh h×nh
nhËp, xuÊt, tån kho nguyªn vËt liÖu vÒ sè lîng th× cßn sö dông sæ sè d ®Ó ghi
sè lîng vËt t tån kho vµ sö dông cho c¶ n¨m. Hµng th¸ng vµo ngµy cuèi th¸ng
cña tõng thø vËt liÖu thÓ hiÖn trªn thÎ kho ®Ó ghi. Sau khi song th× chuyÓn sè
d vÒ phßng kÕ to¸n.
- T¹i phßng kÕ to¸n: Cuèi th¸ng khi nhËn ®îc sæ sè d ®îc thñ
kho göi lªn, kÕ to¸n c¨n cø vµo sè tån cuèi th¸ng do thñ kho tÝnh, ghi ë sæ sè
d vµ ®¬n gi¸ h¹ch to¸n ®Ó tÝnh ra gi¸ trÞ tõ ®ã ghi vµo cét sè tiÒn trªn sæ sè d
vµ trªn b¶ng kª tæng hîp nhËp, xuÊt (cét sè tiÒn) vµ sè liÖu kÕ to¸n tæng hîp.
Ph¬ng ph¸p nµy thÝch hîp víi c¸c doanh nghiÖp cã khèi lîng
c«ng viÖc nhËp, xuÊt nhiÒu, thêng xuyªn, nhiÒu chñng lo¹i vËt liÖu vµ víi
®iÒu kiÖn doanh nghiÖp sö dông gi¸ h¹ch to¸n ®Ó h¹ch to¸n nhËp xuÊt vËt liÖu
vµ x©y dùng ®îc hÖ thèng danh ®iÓm nguyªn vËt liÖu.
S¬ ®åh¹ch to¸n chi tiÕt vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p sæ sè d:
S¬ ®å:3
ThÎ kho
Chøng tõ
xuÊt
Chøng tõ
nhËp
Sæ sè d
PhiÕu giao
nhËn CT xuÊt
PhiÕu giao
nhËn CT nhËp
B¶ng luü kÕ
nhËp
B¶ng kª luü
kÕngµy
NXT
Ghi hµng
§èi chiÕu, kiÓm tra
Ghi cuèi th¸ng
B¶ng luü kÕ
xuÊt
13
1.5.2 KÕ to¸n tæng hîp nguyªn vËt liÖu.
KÕ to¸n tæng hîp lµ viÖc sö dông c¸c tµi kho¶n kÕ to¸n ®Ó ph¶n ¸nh,
kiÓm tra gi¸m s¸t c¸c ®ãi tîng kÕ to¸n d¹ng tæng qu¸t.
Nguyªn vËt liÖu lµ tµi s¶n lu ®éng thuéc nhãm hµng tån kho cña
doanh nghiÖp cho nªn viÖc më c¸c tµi kho¶n tæng hîp ghi chÐp sæ kÕ to¸n vµ
x¸c ®Þnh trÞ gi¸ hµng tån kho, trÞ gi¸ hµng ho¸ b¸n ra hoÆc xuÊt dïng tuú
thuéc vµo doanh nghiÖp ¸p dông kÕ to¸n hµng tån kho theo ph¬ng ph¸p kª
khai thêng xuyªn hay kiÓm kª ®Þnh kú.
HiÖn nay theo quy ®Þnh cña Bé tµi chÝnh, nh÷ng doanh nghiÖp cha cã
®ñ ®iÒu kiÖn vÒ ho¸ ®¬n, chøng tõ ®Ó ¸p dông thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p
khÊu trõ th× ¸p dông thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp. Cßn tÊt c¶ c¸c
doanh nghiÖp cã ®Çy ®ñ ®iÒu kiÖn vÒ ho¸ ®¬n, chøng tõ th× ph¶i ¸p dông theo
ph¬ng ph¸p khÊu trõ.
Trong phÇn lý luËn chñ yÕu ®i s©u vµo nghiªn cøu c¸c lo¹i h×nh doanh
nghiÖp ¸p dông thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp.
1.5.2.1 KÕ to¸n tæng hîp nguyªn vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p kª khai
thêng xuyªn ( KKTX ):
§Æc ®iÓm cña ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn:
Ph¬ng ph¸p KKTX hµng tån kho lµ ph¬ng ph¸p ghi chÐp, ph¶n ¸nh
thêng xuyªn liªn tôc, cè hÖ thèng t×nh h×nh nhËp – XuÊt – Tån ®èi víi tõng
t hµng ho¸ trªn tµi kho¶n hµng tån kho trªn c¬ së c¸c chøng tõ vÒ nhËp xuÊt.
ViÖc x¸c ®Þnh trÞ gi¸ nguyªn vËt liÖu xuÊt kho theo ph¬ng ph¸p nµy
®îc c¨n cø vµo c¸c chøng tõ xuÊt kho trùc tiÕp. Sau khi ®· tËp hîp, ph©n lo¹i
theo ®èi tîng sö dông ®Ó ghi vµo c¸c tµi kho¶n vµ c¸c sæ kÕ to¸n gi¸ trÞ
nguyªn vËt liÖu tån kho trªn tµi kho¶n, sæ kÕ to¸n cã thÓ ®îc x¸c ®Þnh ë bÊt
kú thêi ®iÓm nµo trong kú kÕ to¸n.¦u ®iÓm lµ cã ®é chÝnh x¸c cao, biÕt ®îc
t×nh h×nh hiÖn cã cña nguyªn vËt liÖu. Cßn h¹n chÕ lµ khèi lîng c«ng viÖc
lín, mÊt nhiÒu thêi gian.
KÕ to¸n tæng hîp t¨ng nguyªn vËt liÖu:
* HÖ thèng chøng tõ sö dông:
Nguyªn nh©n t¨ng nguyªn vËt liÖu chñ yÕu lµ do mua ngoµi, tù s¶n
xuÊt, liªn doanh, ph¸t hiÖn thõa.
Yªu cÇu: Mäi trêng hîp t¨ng nguyªn vËt liÖu ph¶i cã ®Çy ®ñ thñ tôc, chøng tõ
®Ó lµm c¬ së cho viÖc khi t¨ng nguyªn vËt liÖu trong sæ kÕ to¸n. C¸c chøng tõ
ghi t¨ng nguyªn vËt liÖu bao gåm c¸c chøng tõ b¾t buéc nh sau:
- PhiÕu nhËp kho ( MÉu sè 01- VT)
- Biªn b¶n kiÓm kª vËt t,
- Ho¸ ®¬n (GTGT)- MS 01 GTKT – 2 LN:
14
Ngoµi c¸c chøng tõ b¾t buéc sö dông thèng nhÊt theo quy ®Þnh cña
Nhµ níc, c¸c doanh nghiÖp cã thÓ sö dông thªm c¸c chøng tõ híng dÉn: Biªn
b¶n kiÓm nghiÖm ( MÉu 05 – VT).
*Tµi kho¶n sö dông:
-TK 152 “ Nguyªn vËt liÖu”: Tµi kho¶n nµy ph¶n ¸nh sè hiÖn cã vµ
t×nh h×nh t¨ng gi¶m nguyªn vËt liÖu theo gi¸ vèn thùc tÕ. Tµi kho¶n cã thÓ më
thµnh tµi kho¶n cÊp 2, cÊp 3 - ®Ó chi tiÕt cho tõng lo¹i, thø, nhãm vËt liÖu tuú
thuéc vµo yªu cÇu qu¶n lý cña doanh nghiÖp.
- TK 151 “ hµng mua ®ang ®i ®êng ” : Tµi kho¶n nµy ph¶n ¸nh gi¸ trÞ
vËt t, hµng ho¸ doanh nghiÖp ®· mua, ®· thanh to¸n b»ng tiÒn hoÆc ®· chÊp
nhËn thanh to¸n nhng cha nhËp kho vµ hµng ®i ®êng cuèi th¸ng tríc th¸ng
nµy ®· nhËp kho.
-TK 133 “ ThuÕ GTGT”.
-TK liªn quan kh¸cnh: TK 111, TK112, TK141, TK241, TK627,
TK642,…
KÕ to¸n tæng hîp gi¶m nguyªn vËt liÖu.
HÖ thèng chøng tõ sö dông:
-Chøng tõ b¾t buéc:
+ PhiÕu xuÊt kho ( MÉu 02- BH)
+ Ho¸ ®¬n kiªm phiÕu xuÊt kho.
+ PhiÕu xuÊt kho kiªm vËn chuyÓn néi bé.
- Ngoµi ra cßn sö dông c¸c chøng tõ híng dÉn kh¸c.
HÖ thèng TK sö dông.
- TK152 Nguyªn liÖu vËt liÖu.
- TK151 Hµng mua ®ang ®i ®êng
- TK331 Ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n
- TK133 ThuÕ GTGT ®Çu vµo ®îc khÊu trõ
-Ngoµi ra cßn sö dông c¸c TK liªn quan kh¸c.
15
Toµn bé quy tr×nh h¹ch to¸n tæng hîp biÕn ®éng nguyªn vËt liÖu theo
ph¬ng ph¸p KKTX ®îc thÓ hiÖn qua s¬ ®å s¸u:
S¬ ®å: 4
KÕ to¸n tæng hîp biÕn ®éng nguyªn vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p KTTX.
TK 111,112, 141, 331…
TK 133(1)
(1)
TK 152
TK 621, 627, 641, 642
(8)
TK 151
TK 241
(2)
(9)
TK 621, 627, 641, 642
TK 128, 222
(3)
(10)
TK 154
TK 338(1)
(4)
(11)
TK 632
TK 128, 222
(5)
(12)
TK 138(8)
TK 154
(6)
(13)
TK 412
TK 411
(7)
(14a)
(14b)
TK 138(1)
TK 711
(15)
(17)
Ghi chó:
(1) Nguyªn vËt liÖu t¨ng do mua ngoµi.
TK 133(1)
TK 138, 642, 632
(2)TK
Hµng
131 ®i ®êng kú tríc vÒ nhËp kho.
(3) Nguyªn vËt liÖu xuÊt dïng kh«ng hÕt nhËp l¹i kho.
(16)
(18)
(4) Nguyªn vËt liÖu thõa ph¸t hiÖn thõa khi kiÓm kª cha râ nguyªn nh©n
chê xö lý
(5) NhËn l¹i vèn gãp liªn doanh.
16
(6) T¨ng nguyªn vËt liÖu do tù chÕ nhËp kho hay thuª gia c«ng chÕ biÕn.
(7) Nguyªn vËt liÖu t¨ng do cÊp ph¸t, tÆng thëng, gãp vèn liªn doanh.
(8) XuÊt nguyªn vËt liÖu cho s¶n xuÊt kinh doanh.
(9) XuÊt nguyªn vËt liÖu cho x©y dùng c¬ b¶n.
(10) XuÊt nguyªn vËt liÖu ®Ó gãp vèn liªn doanh.
(11) XuÊt nguyªn vËt liÖu ®Ó gia c«ng chÕ biÕn.
(12) XuÊt nguyªn vËt liÖu ®Ó b¸n.
(13) XuÊt nguyªn vËt liÖu cho vay mîn t¹m thêi.
( 14a) §¸nh gi¸ gi¶m nguyªn vËt liÖu.
( 14b) §¸nh gi¸ t¨ng nguyªn vËt liÖu.
(15) Nguyªn vËt liÖu t¨ng do ®îc biÕu , tÆng, tµi trî
(16) Nguyªn vËt liÖu t¨ng do ngêi mua tr¶ nî b»ng vËt t, hµng ho¸.
(17) Nguyªn vËt liÖu kiÓm kª ph¸t hiÖn thiÕu cha râ nguyªn nh©n.
(18) Nguyªn vËt liÖu thiÕu khi x¸c ®Þnh ngay nguyªn nh©n hoÆc ph¶n
¸nh kho¶n hao hôt mÊt m¸t nguyªn vËt liÖu sau khi trõ phÇn båi thêng do
tr¸ch nhiÖm c¸ nh©n g©y ra.
1.5.2.2 KÕ to¸n tæng hîp nguyªn vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p kiÓm
kª ®Þnh kú.
§Æc ®iÓm cña ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú.
Lµ ph¬ng ph¸p kh«ng theo dâi thêng xuyªn liªn tôc t×nh h×nh nhËp
xuÊt tån vËt t mµ chØ theo dâi ph¶n ¸nh trÞ gi¸ hµng tån kho ®Çu kú vµ cuèi kú
c¨n cø vµo sè liÖu kiÓm kª ®Þnh kú hµng tån kho.
C¸ch tÝnh to¸n vµ h¹ch to¸n tri gi¸ thùc tÕ xuÊt kho, kh«ng h¹ch to¸n
thêng xuyªn vµ kh«ng c¨n cø vµo chøng tõ xuÊt kho, chØ x¸c ®Þnh mçi th¸ng
mét lÇn vµo cuèi th¸ng trªn c¬ së kÕt qu¶ kiÓm kª thùc tÕ.
TrÞ gi¸ vËt t mua vµo trong kú ®îc tÝnh theo c«ng thøc sau:
TrÞ gi¸ thùc
tÕ vËt liÖu
=
xuÊt kho
TrÞ gi¸ thùc
tÕ vËt liÖu
tån ®Çu kú
+
TrÞ gi¸ thùc tÕ
vËt liÖu nhËp
trong kú
TrÞ gi¸ thùc
- tÕ vËt liÖu
tån cuèi kú
KÕ to¸n tæng hîp c¸c nghiÖp vô chñ yÕu.
Chøng tõ sö dông: KÕ to¸n sö dông c¸c chøngl tõ b¾t buéc nh s au.
+ PhiÕu nhËp kho (MÉu 01 – VT)
+ Biªn b¶n kiÓm nghiÖm vËt t (MÉu 08- VT)
+ PhiÕu mua hµng (MÉu 13- BH)
Ngoµi ra cßn sö dông c¸c chøng tõ kh¸c.
Tµi kho¶n sö dông:
Bªn c¹nh viÖc sö dông c¸c tµi kho¶n nh trong ph¬ng ph¸p Kª khai
thêng xuyªn, kÕ to¸n cßn sö dông TK 611- “Mua hµng” ®Ó theo dâi , ph¶n
¸nh gi¸ trÞ cña vËt t hµng ho¸ mua vµo vµ nhËp trong kú.
17
Tr×nh tù kÕ to¸n tæng hîp nguyªn vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh
kú ®îc thÓ hiÖn qua s¬ ®å sau:
S¬ ®å:5
TK 611
TK 152, 153, 156
TK 151, 152, 153, 156
Tr×nh tù kÕ to¸n NVL tæng hîp theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú
(9)
(1)
TK 621
TK 111, 112, 141, 331
(2)
(10a)
TK 133
TK 333(3)
TK 632
(4)
(10b)
(3)
TK 411
TK 412
TK 138(8)
(5)
(11)
(6)
(12)
TK 138, 334
TK 111, 112, 331
TK 128, 222
(7)
TK 133(1)
(13)
TK 711
(8)
18
19
Ghi chó:
(1) Gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu tån kho ®Çu kú, cha sö dông ®Çu kú
(2) Gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu mua vµo trong kú tr¶ tiÒn ngay hoÆc t¹m
øng, cha tr¶ tiÒn.
(3) ThuÕ nhËp khÈu ph¶i nép.
(4) ThuÕ GTGT hµng nhËp khÈu ph¶i nép.
(5) Nguyªn vËt liÖu t¨ng do ®îc cÊp trªn cÊp.
(6) §¸nh gi¸ t¨ng nguyªn vËt liÖu.
(7) NhËn l¹i vèn gãp liªn doanh b»ng nguyªn vËt liÖu .
(8) Nguyªn vËt liÖu t¨ng do ®îc biÕu, tÆng, tµi trî.
(9) Gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu tån kho cuèi kú.
(10a)TrÞ gi¸ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu xuÊt dïng trùc tiÕp cho s¶n xuÊt
phÈm.
(10b) TrÞ gi¸ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu xuÊt kho ®Ó b¸n.
(11) Nguyªn vËt liÖu thiÕu hôt cha râ nguyªn nh©n chê sö lý.
(12) Nguyªn vËt liÖu thiÕu hôt, mÊt m¸t c¸ nh©n ph¶i båi thêng.
(13) C¸c kho¶n gi¶m gi¸ ®îc hëng vµ gi¸ trÞ hµng mua tr¶ l¹i.
1.6 H×nh thøc sæ kÕ to¸n.
Tuú theo ®iÒu kiÖn, ®Æc ®iÓm cô thÓ cña tõng doanh nghiÖp mµ cã thÓ
sö dông c¸c h×nh thøc sæ kh¸c nhau. Th«ng thêng c¸c doanh nghiÖp thêng sö
dông c¸c lo¹i sæ sau:
1.6.1 Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n chi tiÕt:
KÕ to¸n to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu theo ph¬ng ph¸p ghi thÎ song
song th× hÖ thèng sæ kÕ to¸n chi tiÕt gåm:
+ Sæ kÕ to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu
+ B¶ng kª nhËp, xuÊt, tån
KÕ to¸n theo ph¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn cã:
+Sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn
KÕ to¸n theo ph¬ng ph¸p sæ sè d cã:
+Sæ sè d
+ B¶ng luü kÕ nhËp, xuÊt, tån.
1.6.2 Sæ kÕ to¸n tæng hîp.
Tuú theo t×nh h×nh thùc tÕ kÕ to¸n cña doanh nghiÖp mµ cã thÓ sö
dông c¸c sæ sau:
- H×nh thøc kÕ to¸n nhËt ký chung gåm cã c¸c sæ kÕ to¸n:
+ Sæ nhËt ký chung, nhËt ký chuyªn dïng.
+ Sæ c¸i tµi kho¶n152, 331…
- H×nh thøc nhËt ký chøng tõ gåm:
+ NhËt ký chøng tõ sè 1, NKCT sè 2, NKCT sè 3, NKCT sè 5, NKCT
sè 5, NKCT sè 7…
20
+Sæ chi tiÕt tµi kho¶n 331.
+ B¶ng kª sè 3, b¶ng kª sè 4, …
+ B¶ng ph©n bæ sè 2.
+Sæ c¸i tµi kho¶n152,331..
-H×nh thøc nhËt ký sæ c¸i bao gåm:
+Sæ nhËt ký, sæ c¸i.
+ Sæ, thÎ kÕ to¸n chi tiÕt.
- H×nh thøc chøng tõ ghi sæ bao gåm:
+ Sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ.
+ Sæ c¸i TK152.
+ Sæ, thÎ, kÕ to¸n chi tiÕt nh: Sæ chi tiÕt vËt t, s¶n phÈm hµng ho¸, thÎ kho…
1.7 T×nh h×nh kiÓm kª nguyªn vËt liÖu t¹i DNSX.
Tríc khi tiÕn hµnh kiÓm kª, c«ng ty thµnh lËp ban kiÓm kª. Sau khi
kiÓm kª doanh nghiÖp ph¶i lËp b¸o c¸o tæng hîp kÕt qu¶ kiÓm kª. Trêng hîp
cã chªnh lÖch sè liÖu thùc tÕ kiÓm kª víi sè liÖu ghi sæ kÕ to¸n( hoÆc chøng
tõ), doanh nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh nguyªn nh©n vµ ph¶n ¸nh sè chªnh lÖch, kÕt
qu¶ sö lý vµo kÕ to¸n.
*Trêng hîp kiÓm kª ph¸t hiÖn thõa:
C¨n cø vµo biªn b¶n kiÓm kª kÕ to¸n ghi:
Nî TK 152 – Nguyªn liÖu, vËt liÖu
Cã TK 3381 – TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ vËt t thõa
Khi cã quyÕt ®Þnh sö lý kÕ to¸n ghi:
Nî TK 3381 – TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ vËt t thõa
Cã TK 711, TK 632
*Trêng hîp kiÓm kª nÕu thiÕu kÕ to¸n ghi:
Nî TK 1381 – TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ hµng ho¸ vËt t thiÕu
Cã TK 152 – Nguyªn liÖu, vËt liÖu
Khi cã quyÕt ®Þnh sö lý kÕ to¸n ghi:
+ NÕu vËt t hµng ho¸ thiÕu hôt trong ®Þnh møc cho phÐp ®îc ghi t¨ng
vµo chi phÝ qu¶n lý:
Nî TK 642- Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp
Cã TK 1381 – TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ hµng ho¸ vËt t thiÕu
+ NÕu ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm ph¶i båi thêng kÕ to¸n ghi:
Nî TK 1388, TK 334, TK 111
Cã TK 1381 – TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ hµng ho¸ vËt t thiÕu
21
22
- Xem thêm -
.DOC 
64 
45 
141 
