Tài liệu Nâng cao năng lực lãnh đạo – nghiên cứu tình huống tổng công ty cổ phần khoáng sản hà nam

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ --------------------- MAI TIẾN DŨNG NÂNG CAO NĂNG LỰC LÃNH ĐẠO – NGHIÊN CỨU TÌNH HUỐNG TẠI TỔNG CÔNG TY CỔ PHẦN KHOÁNG SẢN HÀ NAM LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ CHƯƠNG TRÌNH ĐỊNH HƯỚNG THỰC HÀNH Hà Nội – 2016 ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ --------------------- MAI TIẾN DŨNG NÂNG CAO NĂNG LỰC LÃNH ĐẠO – NGHIÊN CỨU TÌNH HUỐNG TẠI TỔNG CÔNG TY CỔ PHẦN KHOÁNG SẢN HÀ NAM Chuyên ngành: Quản lý Kinh tế Mã số: 60 34 04 10 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ CHƯƠNG TRÌNH ĐỊNH HƯỚNG THỰC HÀNH NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. TRẦN ĐOÀN KIM Hà Nội – 2016 MỤC LỤC DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT .......................... Error! Bookmark not defined. DANH MỤC CÁC BẢNG.............................. Error! Bookmark not defined. DANH MỤC CÁC HÌNH ............................... Error! Bookmark not defined. PHẦN MỞ ĐẦU ............................................................................................... 4 CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ NĂNG LỰC LÃNH ĐẠO TRONG DOANH NGHIỆP....... Error! Bookmark not defined. 1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu ........ Error! Bookmark not defined. 1.1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu trong nướcError! Bookmark not defined. 1.1.2. Tổng quan tình hình nghiên cứu nước ngoàiError! Bookmark not defined. 1.2. Cơ sở lý luận về năng lực lãnh đạo trong doanh nghiệpError! Bookmark not de 1.2.1. Khái niệm về năng lực và năng lực lãnh đạoError! Bookmark not defined. 1.2.2. Cấu thành năng lực lãnh đạo........ Error! Bookmark not defined. 1.2.3. Những phẩm chất cần có của người lãnh đạo (Yukl, 2002) Error! Bookmark not defined. 1.2.4. Quyền hạn của người lãnh đạo (Yukl, 2002)Error! Bookmark not defined. 1.2.5. Nhiệm vụ của người lãnh đạo (Yukl, 2002)Error! Bookmark not defined. 1.2.6. Phát triển kỹ năng và phong cách lãnh đạo (Yukl, 2002) ... Error! Bookmark not defined. CHƢƠNG 2: PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨUError! Bookmark not defined. 2.1. Thiết kế nghiên cứu............................ Error! Bookmark not defined. 2.1.1. Xác định vấn đề, mục tiêu nghiên cứuError! Bookmark not defined. 2.1.2. Quy trình nghiên cứu .................... Error! Bookmark not defined. 2.1.3. Xác định mô hình nghiên cứu ....... Error! Bookmark not defined. 2.1.4. Kết luận về kết quả nghiên cứu ..... Error! Bookmark not defined. 2.2. Phƣơng pháp nghiên cứu.................... Error! Bookmark not defined. 2.2.1. Phương pháp thu thập dữ liệu nghiên cứuError! Bookmark not defined. 2.2.2. Phương pháp xử lý dữ liệu ............ Error! Bookmark not defined. CHƢƠNG 3: THỰC TRẠNG NĂNG LỰC LÃNH ĐẠO TẠI TỔNG CÔNG TY CỔ PHẦN KHOÁNG SẢN HÀ NAM .... Error! Bookmark not defined. 3.1. Giới thiệu về Tổng Công ty cổ phần Khoáng sản Hà NamError! Bookmark not 3.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển của Tổng Công ty ............ Error! Bookmark not defined. 3.1.2. Ngành nghề kinh doanh chính của Tổng Công ty................ Error! Bookmark not defined. 3.1.3. Cơ cấu tổ chức của Tổng Công ty Error! Bookmark not defined. 3.1.4. Kết quả kinh doanh của Tổng Công tyError! Bookmark not defined. 3.2. Thực trạng năng lực lãnh đạo của Tổng Công ty cổ phần Khoáng sản Hà Nam ..................................................... Error! Bookmark not defined. 3.2.1 Khảo sát, điều tra về hoạt động lãnh đạo tại công ty ........... Error! Bookmark not defined. 3.2.2. Những tồn tại và nguyên nhân tồn tại về công tác lãnh đạo tại Tổng công ty Cổ phần Khoáng sản Hà NamError! Bookmark not defined. CHƢƠNG 4: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO NĂNG LỰC LÃNH ĐẠO TẠI TỔNG CÔNG TY CỔ PHẦN KHOÁNG SẢN HÀ NAM ............. Error! Bookmark not defined. 4.1. Các giải pháp chủ yếu để khắc phục tồn tại trong công tác lãnh đạo tại Tổng Công ty Cổ phần Khoáng sản Hà NamError! Bookmark not defined. 4.1.1. Nhóm giải pháp cải thiện tầm nhìn chiến lượcError! Bookmark not defined. 4.1.2. Nhóm giải pháp nâng cao năng lực động viên, khuyến khích Error! Bookmark not defined. 4.1.3. Nhóm giải pháp nâng cao năng lực phân quyền, ủy quyền . Error! Bookmark not defined. 4.1.4. Nhóm giải pháp nâng cao năng lực ra quyết định .............. Error! Bookmark not defined. 4.1.5. Nhóm giải pháp nâng cao năng lực Hiểu mình – Hiểu người Error! Bookmark not defined. 4.1.6. Nhóm giải pháp nâng cao năng lực giao tiếp lãnh đạo ...... Error! Bookmark not defined. 4.1.7. Nhóm giải pháp nâng cao năng lực gây ảnh hưởng và xây dựng hình ảnh cho người lãnh đạo .................. Error! Bookmark not defined. 4.2. Chƣơng trình hành động cụ thể để nâng cao năng lực lãnh đạo tại Tổng Công ty Cổ phần Khoáng sản Hà Nam.Error! Bookmark not defined. 4.2.1. Chương trình hành động năm 2007 để cơ bản khắc phụ c được những tồ n tại Hai, Ba và Bố n: ................ Error! Bookmark not defined. 4.2.2. Chương trình hành động những năm tiế p theo nhằ m khắ c phục hạn chế thứ nhất: .................................... Error! Bookmark not defined. KẾT LUẬN ..................................................... Error! Bookmark not defined. TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................. 8 PHỤ LỤC PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Trong giai đoạn hiện nay năng lực lãnh đạo của tổ chức đóng vai trò hết sức quan trọng, đó là nhân tố quyết định nên sự thành bại trong kinh doanh của tổ chức. Năng lực lãnh đạo là một trong những vấn đề đƣợc các doanh nghiệp quan tâm hàng đầu bởi đây chính là nguồn gốc thúc đẩy phát triển của doanh nghiệp. Trong vòng 2 thập kỷ qua, các nghiên cứu về đội ngũ quản trị cấp cao và ảnh hƣởng của họ tới kết quả hoạt động của doanh nghiệp ngày càng gia tăng. Các nghiên cứu này đều chỉ ra rằng kết quả hoạt động của doanh nghiệp có liên quan chặt chẽ đến hành động và chất lƣợng lãnh đạo của ngƣời đứng đầu doanh nghiệp. Ở Việt Nam xuất hiện tình trạng phổ biến ở các doanh nghiệp là thừa quản lý, thiếu lãnh đạo, thiếu những ngƣời có khả năng truyền cảm xúc, xác định tầm nhìn và cuốn hút mọi nhân sự trong công ty. Bên cạnh đó, các con số thống kê dƣới đây đều cho thấy thực trạng đáng báo động về chất lƣợng lãnh đạo doanh nghiệp cũng nhƣ năng lực lãnh đạo và điều hành của các doanh nghiệp Việt Nam. Cụ thể: cuộc điều tra của Bộ Kế hoạch và đầu tƣ tại 63.000 doanh nghiệp ở 36 tỉnh thành chỉ ra 43,3% ngƣời chèo lái công ty có trình độ học vấn dƣới cấp ba, 3,7% số chủ doanh nghiệp trình độ thạc sĩ trở lên. Khảo sát của Viện Nghiên cứu phát triển cũng chỉ ra 65% trong số 2.000 chủ doanh nghiệp tại Hà Nội từng là cán bộ lãnh đạo, công chức ở khu vực doanh nghiệp Nhà nƣớc đƣợc đề bạt, bổ nhiệm chức vụ hơn là vì những thành tích xuất sắc trong lãnh đạo. Cho đến nay, sau gần 30 năm đổi mới, chƣa bao giờ các doanh nghiệp Việt Nam đứng trƣớc những thách thức và khó khăn lớn trong bối cảnh môi trƣờng kinh doanh quốc tế, khu vực và trong nƣớc đầy biến động, khủng hoảng trên diện rộng liên quan đến nhiều quốc gia, khu vực. 5 Trong bối cảnh kinh tế khó khăn và doanh nghiệp Việt Nam đang phải nỗ lực tái cơ cấu nhƣ hiện nay, năng lực lãnh đạo của ngƣời đứng đầu là nhân tố quyết định lớn đến sự thành công của tổ chức. Do đó, vấn đề nâng cao năng lực lãnh đạo là một trong những nội dung quan trọng của công tác quản trị điều hành trong doanh nghiệp; việc nghiên cứu và làm sáng tỏ bản chất của năng lực lãnh đạo và nâng cao năng lực của đội ngũ lãnh đạo là việc làm bức thiết. Từ khi đƣợc thành lập và đi vào hoạt động đến nay Tổng Công ty cổ phần Khoáng sản Hà Nam đã thu đƣợc những thành công nhất định, tuy nhiên cũng chính trong quá trình hoạt động vừa qua và trong bối cảnh môi trƣờng kinh doanh hội nhập kinh tế quốc tế sâu rộng hiện nay (Việt Nam tham gia TPP …), Tổng Công ty đã phần nào bộc lộ những hạn chế nhƣ: lĩnh vực kinh doanh đã bão hoà, cạnh tranh ngày một khốc liệt, lãnh đạo công ty chƣa có tầm nhìn mang tính chiến lƣợc, việc phân quyền uỷ quyền và khuyến khích động viên còn chƣa tƣơng xứng với khả năng, lòng nhiệt tình sự quyết tâm của cấp dƣới. Với thực tế nhƣ trên và qua kết quả khảo sát, đánh giá ở doanh nghiệp, với mong muốn đƣợc áp dụng các cơ sở lý luận và phƣơng pháp luận về công tác lãnh đạo vào thực tiễn cuộc sống, tác giả đã chọn và xây dựng đề tài: "Nâng cao năng lực lãnh đạo - Nghiên cứu tình huống tại Tổng Công ty cổ phần Khoáng sản Hà Nam" Với hy vọng sau khi nghiên cứu và xây dựng đề tài, ban lãnh đạo công ty có cái nhìn hệ thống và thực tiễn hơn và cũng hy vọng rằng đề tài này còn có giá trị giúp các doanh nghiệp Việt Nam mà trực tiếp là Tổng Công ty cổ phần Khoáng sản Hà Nam kinh doanh hiệu quả để phát triển bền vững trong những năm tiếp theo. Đề tài đƣợc nghiên cứu nhằm trả lời và giải quyết câu hỏi sau: Để đạt đƣợc những mục tiêu chiến lƣợc cần có giải pháp và kiến nghị gì để khắc phục những hạn chế đã nêu ra nhằm nâng cao năng lực lãnh đạo trong các năm tới tại Tổng Công ty cổ phần Khoáng sản Hà Nam? 6 2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu Mục đích nghiên cứu: Đề xuất giải pháp để khắc phục những hạn chế để nâng cao năng lực lãnh đạo tại Tổng Công ty cổ phần Khoáng sản Hà Nam. Nhiệm vụ nghiên cứu: Một là, hệ thống hóa lý luận cơ bản về nâng cao năng lực lãnh đạo trong doanh nghiệp. Hai là, phân tích, đánh giá thực trạng năng lực lãnh đạo tại Tổng Công ty cổ phần Khoáng sản Hà Nam. Ba là, đề xuất giải pháp và kiến nghị nâng cao năng lực lãnh đạo tại Tổng Công ty cổ phần Khoáng sản Hà Nam. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu: Đối tƣợng nghiên cứu của luận văn là năng lực lãnh đạo trong doanh nghiệp nói chung và Tổng Công ty cổ phần Khoáng sản Hà Nam nói riêng. Khách thể nghiên cứu: Luận văn giới hạn nghiên cứu năng lực lãnh đạo chỉ đối với các thành viên Ban Tổng Giám đốc của Tổng công ty. Phạm vi nghiên cứu: Phạm vi không gian: Tổng Công ty cổ phần Khoáng sản Hà Nam có trụ sở chính tại thành phố Phủ Lý, tỉnh Hà Nam. Phạm vi thời gian: Luận văn nghiên cứu các thông tin, dữ liệu thực tiễn về năng lực lãnh đạo tại Tổng Công ty cổ phần Khoáng sản Hà Nam giai đoạn 2012 – 2015. Các số liệu phỏng vấn, điều tra, khảo sát đƣợc thực hiện trong năm 2014-2015, đề xuất giải pháp đến năm 2020. 4. Những đóng góp của luận văn Đóng góp về mặt khoa học: Hệ thống hoá những vấn đề lý luận liên quan đến năng lực lãnh đạo trong doanh nghiệp. Đóng góp về mặt thực tiễn: Phân tích thực trạng năng lực lãnh đạo tại Tổng Công ty cổ phần Khoáng sản Hà Nam trong thời gian qua. Đề xuất các 7 giải pháp nhằm nâng cao năng lực lãnh đạo tại Tổng Công ty cổ phần Khoáng sản Hà Nam thời gian đến năm 2020. 5. Kết cấu của luận văn Ngoài trang bìa chính, bìa phụ, mục lục, danh mục từ viết tắt, danh mục bảng, danh mục hình, tài liệu tham khảo, cấu trúc của luận văn gồm các chƣơng: Chƣơng 1: Tổng quan tình hình nghiên cứu và cơ sở lý luận về năng lực lãnh đạo trong doanh nghiệp. Chƣơng 2: Phƣơng pháp nghiên cứu. Chƣơng 3: Thực trạng năng lực lãnh đạo tại Tổng Công ty cổ phần Khoáng sản Hà Nam. Chƣơng 4: Một số giải pháp nâng cao năng lực lãnh đạo tại Tổng Công ty cổ phần Khoáng sản Hà Nam. 8 TÀI LIỆU THAM KHẢO TIẾNG VIỆT 1. Lê Anh Cƣờng và Nguyễn Kim Chi , 2005. Lãnh đạo Doanh nghiệp Những bí quyế t nhỏ làm nên thành công lớn . Hà Nội: Nhà xuất bản Lao đô ̣ng – Xã hội. 2. Vũ Thùy Dƣơng và Hoàng Văn Hải, 2010. Giáo trình quản trị nhân lực. Hà Nội: NXB Thống Kê. 3. Trần Văn Đẩu, 2001. Một số biện pháp nâng cao chất lượng đội ngũ Giám đốc doanh nghiệp Nhà nước – khảo sát nghiên cứu ở tỉnh Nam Định. Luận án Tiến sĩ. Đại học kinh tế. 4. Trần Thị Vân Hoa, 2011. Nâng cao năng lực lãnh đạo của các giám đốc điều hành doanh nghiệp Việt Nam trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế. Đề tài NCKH cấp Bộ. 5. Nguyễn Mạnh Hùng, 2012. Nâng cao năng lực lãnh đạo điều hành của CEO Việt Nam trong môi trường kinh doanh đầy biến động. Kỷ yếu ngày nhân sự Việt Nam. Hà Nội: NXB ĐHQGHN. 6. Nguyễn Văn Long, 2006. Làm thế nào để Giám đố c và chủ doanh nghiê ̣p trở thành nhà quản lý giỏi và năng động. Hà Nội: Nhà xuất bản Thống kê. 7. Phùng Xuân Nhạ và cộng sự, 2012. Kết quả khảo sát lãnh đạo doanh nghiệp ngoài quốc doanh Việt Nam. Kỷ yếu Ngày Nhân sự Việt Nam. Hà Nội: Nhà xuất bản ĐHQGHN. 8. Lê Quân, 2011. Đánh giá năng lực giám đốc điều hành qua mô hình ASK. Chuyên san Kinh tế & Kinh doanh, Tạp chí Khoa học Đại học Quốc gia Hà Nội. 9 9. Đặng Ngọc Sự, 2012. Năng lực lãnh đạo – nghiên cứu tình huống của lãnh đạo các doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam. Luận án tiến sĩ. Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ƣơng. 10. “Nguyễn Đức Trí, 2006. Nghệ thuật lãnh đạo và phát triển doanh nghiệp. Hà Nội: NXB Lao động Xã hội. TIẾNG ANH 1. Bartol, Kathryn M., Martin, David C., Tein, Margaret and Matthews, Graham, 2008. Management: A Pacific Rim focus. New York, McGrawHill. 2. Bass B.M, 1990. Handbook of leadership. New York: Free Press 3. Campbell, 1977. The cutting edges of leadership. Southern Illinois University 4. Gareth & George, 2004. Essentials of Contemporary Management. Mc Graw Hill 5. Greenleaf, R.K., 1991. The servant as leader. Indianapolis, IN: The Robert K. Greenleaf Center 6. Jeffrey Barach, D. Reed Eckhardt, 1996. Leadership and the Job of the Executive. Praeger Publishing 7. Peter L. Wright and David S. Taylor, 1984. Improving leadership performance. Prentice Hall International Inc, Hemel Hempstead 8. Ralph M. Stogdill, 1982. Handbook of Leadership: A Survey of Theory and Research, Revised and Expanded Hardcover. Macmillan Publishing 9. Shelley A. Kirkpatrick and Edwin A. Locke, 1991. Leadership: Do Traits Matter? The Executive, Vol. 5, No. 2, pp. 48-60, Published by: Academy of Management 10. Yukl, G., 2002. Leadership in Organizations. 5th Edition, Prentice Hall, USA. 10 dấu vào ô tƣơng ứng nhƣ bảng trên.