Tài liệu Phân tích hệ thống chấm điểm tín dụng doanh nghiệp

  BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ TP.HCM ______________ ÑOÃ TROÏNG HOAØI PHAÂN TÍCH HEÄ THOÁNG CHAÁM ÑIEÅM TÍN DUÏNG DOANH NGHIEÄP TAÏI CAÙC NGAÂN HAØNG THÖÔNG MAÏI QUOÁC DOANH TREÂN ÑÒA BAØN TÆNH LAÂM ÑOÀNG LUAÄN VAÊN THAÏC SÓ KINH TEÁ TP. Hoà Chí Minh – Naêm 2007   BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ TP.HCM ______________ ÑOÃ TROÏNG HOAØI PHAÂN TÍCH HEÄ THOÁNG CHAÁM ÑIEÅM TÍN DUÏNG DOANH NGHIEÄP TAÏI CAÙC NGAÂN HAØNG THÖÔNG MAÏI QUOÁC DOANH TREÂN ÑÒA BAØN TÆNH LAÂM ÑOÀNG Chuyeân ngaønh: Kinh teá taøi chính – Ngaân haøng Maõ soá: 60.31.12 LUAÄN VAÊN THAÏC SÓ KINH TEÁ Ngöôøi höôùng daãn khoa hoïc: PGS.TS. TRAÀN NGOÏC THÔ TP.Hoà Chí Minh – Naêm 2007 2   MUÏC LUÏC Trang Lôøi cam ñoan Muïc luïc Danh muïc caùc kyù hieäu, chöõ vieát taét Danh muïc caùc baûng, bieåu, ñoà thò Lôøi môû ñaàu………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 1 Chöông 1: Khaùi quaùt veà quaûn trò ruûi ro cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi 1.1. Ñaëc tröng trong hoaït ñoäng kinh doanh cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi………………………. 3 1.2. Caùc loaïi ruûi ro trong kinh doanh ngaân haøng…………………………………………………………………………….. 4 1.2.1. Ruûi ro tín duïng --------------------------------------------------------------5 1.2.2. Ruûi ro laõi suaát ---------------------------------------------------------------6 1.2.3. Ruûi ro thanh toaùn -----------------------------------------------------------6 1.2.4. Ruûi ro hoái ñoaùi --------------------------------------------------------------7 1.2.5. Caùc ruûi ro khaùc--------------------------------------------------------------8 1.3. AÛnh höôûng cuûa ruûi ro trong kinh doanh ngaân haøng …………………………………………………………..8 1.4. Quy trình tín duïng taïi caùc ngaân haøng thöông maïi ………………………………………………………….10 1.4.1. Laäp hoà sô ñeà nghò caáp tín duïng ----------------------------------------- 10 1.4.2. Phaân tích tín duïng -------------------------------------------------------- 11 1.4.3. Quyeát ñònh vaø kyù hôïp ñoàng tín duïng----------------------------------- 11 1.4.4. Giaûi ngaân ------------------------------------------------------------------ 12 1.4.5. Giaùm saùt tín duïng--------------------------------------------------------- 12 1.4.6. Thanh lyù hôïp ñoàng tín duïng --------------------------------------------- 13 1.5. Hoà sô tín duïng…………………….................................................................................................13 1.6. Quy trình phaân loaïi tín duïng ………………………………………………………………………………………………………..14 1.7. Quaûn trò ruûi ro tín duïng………………………………………………………………………………………………………………………20 1.7.1. Khaùi nieäm ----------------------------------------------------------------- 20   4 1.7.2. Caùc bieän phaùp quaûn lyù ruûi ro tín duïng --------------------------------- 21 1.8. YÙ nghóa cuûa heä thoáng chaám ñieåm tín duïng doanh nghieäp………………………………………………….24 Chöông II: Phaân tích heä thoáng chaám ñieåm tín duïng doanh nghieäp taïi caùc ngaân haøng thöông maïi quoác doanh treân ñòa baøn tænh Laâm Ñoàng 2.1. Phaïm vi vaø muïc ñích cuûa vieäc chaám ñieåm tín duïng caùc doanh nghieäp………….............26 2.2. Caùc caên cöù ñeå chaám ñieåm tín duïng doanh nghieäp…………………………………………………………….…..26 2.3. Quy trình chaám ñieåm tín duïng taïi caùc NHTM quoác doanh Laâm Ñoàng………................27 2.3.1. Böôùc 1: thu thaäp thoâng tin ----------------------------------------------- 31 2.3.2. Böôùc 2: xaùc ñònh ngaønh ngheà, lónh vöïc saûn xuaát kinh doanh cuûa doanh nghieäp --------------------------------------------------------------------- 32 2.3.3. Böôùc 3: chaám ñieåm quy moâ cuûa doanh nghieäp ----------------------- 32 2.3.4. Böôùc 4: chaám ñieåm caùc chæ soá taøi chính ------------------------------- 34 2.3.5. Böôùc 5: chaám ñieåm caùc tieâu chí phi taøi chính------------------------- 37 2.3.6. Böôùc 6: toång hôïp ñieåm vaø xeáp haïng doanh nghieäp ------------------ 45 2.3.7. Böôùc 7: trình pheâ duyeät keát quaû chaám ñieåm tín duïng vaø xeáp haïng khaùch haøng------------------------------------------------------------------------ 48 2.4. AÙp duïng keát quaû xeáp haïng trong chính saùch tín duïng………………………………………………………….49 2.5. Ñaùnh giaù laïi ñieåm tín duïng vaø xeáp haïng doanh nghieäp……………………………………………………….55 2.6. Nhaän xeùt chung……………………………………………………………………………………………………………………………………..55 Chöông III: Moät soá ñeà xuaát goùp phaàn hoaøn thieän heä thoáng chaám ñieåm tín duïng doanh nghieäp taïi caùc Ngaân haøng thöông maïi quoác doanh treân ñòa baøn tænh Laâm Ñoàng 3.1. Veà heä thoáng tieâu chí ñaùnh giaù vaø thang ñieåm söû duïng………………………………………………….………58 3.2. Veà troïng soá cuûa caùc tieâu chí vaø caùc chæ tieâu ñaùnh giaù…………………………………………………………..62 3.3. Moät soá ñeà xuaát khaùc………………………………………………………………………………………………………………………………64 Taøi lieäu tham khaûo ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….66 Phuï luïc ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….68 4 5 DANH MUÏC CAÙC KYÙ HIEÄU, CHÖÕ VIEÁT TAÉT - NHNN: Ngaân haøng Nhaø nöôùc - NHTM: Ngaân haøng thöông maïi - NHNN&PTNT: Ngaân haøng Noâng nghieäp vaø Phaùt trieån Noâng thoân - NHCT: Ngaân haøng Coâng thöông - NHÑT&PT: Ngaân haøng Ñaàu tö vaø Phaùt trieån 5 6 DANH MUÏC CAÙC BAÛNG, BIEÅU, SÔ ÑOÀ 1. Baûng 1: Tyû leä ñeå xaùc ñònh giaù trò cuûa taøi saûn ñaûm baûo trong tính döï phoøng 2. Baûng 2: Phaân haïng doanh nghieäp (NHNN&PTNT) 3. Baûng 3: Chaám ñieåm quy moâ doanh nghieäp (NHNN&PTNT vaø NHCT) 4. Baûng 4: Chaám ñieåm tín duïng theo tieâu chí löu chuyeån tieàn teä (NHNN&PTNT vaø NHCT) 5. Baûng 5: Chaám ñieåm tín duïng theo tieâu chí naêng löïc vaø kinh nghieäm quaûn lyù (NHNN&PTNT vaø NHCT) 6. Baûng 6: Chaám ñieåm tín duïng theo tieâu chí tình hình vaø uy tín giao dòch vôùi NH (NHNN&PTNT) 7. Baûng 7: Chaám ñieåm tín duïng theo tieâu chí tình hình vaø uy tín giao dòch vôùi ngaân haøng (NHCT) 8. Baûng 8: Chaám ñieåm tín duïng theo tieâu chí moâi tröôøng kinh doanh (NHNN&PTNT vaø NHCT) 9. Baûng 9: Chaám ñieåm tín duïng theo tieâu chí caùc ñaëc ñieåm khaùc (NHNN&PTNT) 10. Baûng 10: Tieâu chí thöù 5 cuûa NHCT veà caùc ñaëc ñieåm khaùc 11. Baûng 11: Baûng troïng soá aùp duïng cho caùc tieâu chí phi taøi chính (NHNN&PTNT vaø NHCT) 12. Baûng 12: Baûng tieâu chuaån ñaùnh giaù caùc chæ tieâu phi taøi chính (NHÑT&PT) 13. Baûng 13: Troïng soá cuûa caùc chæ tieâu taøi chính vaø phi taøi chính (NHNN&PTNT) 6 7 14. Baûng 14: Troïng soá cuûa caùc chæ tieâu taøi chính vaø phi taøi chính (NHCT) 15. Baûng 15: Xeáp haïng doanh nghieäp (NHNN&PTNT vaø NHCT) 16. Baûng 16: Xeáp haïng doanh nghieäp (NHÑT&PT) 17. Baûng 17: Xeáp haïng doanh nghieäp chöa coù quan heä vôùi ngaân haøng (NHÑT&PT) 18. Baûng 18: Chính saùch caáp tín duïng (NHNN&PTNT vaø NHCT) 19. Baûng 19: Phaân loaïi doanh nghieäp theo ngaønh ngheà 20. Baûng 20: Caùc chæ soá taøi chính aùp duïng chaám ñieåm caùc doanh nghieäp ngaønh noâng, laâm, ngö nghieäp (NHNN&PTNT vaø NHCT) 21. Baûng 21: Caùc chæ soá taøi chính aùp duïng chaám ñieåm caùc doanh nghieäp ngaønh thöông maïi, dòch vuï (NHNN&PTNT vaø NHCT) 22. Baûng 22: Caùc chæ soá taøi chính aùp duïng chaám ñieåm caùc doanh nghieäp ngaønh xaây döïng (NHNN&PTNT vaø NHCT) 23. Baûng 23: Caùc chæ soá taøi chính aùp duïng chaám ñieåm caùc doanh nghieäp ngaønh coâng nghieäp NN&PTNT vaø NHCT) 24. Baûng 24: Baûng tieâu chuaån ñaùnh giaù caùc chæ tieâu taøi chính doanh nghieäp ngaønh noâng, laâm ngö nghieäp (NHÑT&PT) 25. Baûng 25: Baûng tieâu chuaån ñaùnh giaù caùc chæ tieâu taøi chính doanh nghieäp ngaønh thöông maïi, dòch vuï (NHÑT&PT) 26. Baûng 26: Baûng tieâu chuaån ñaùnh giaù caùc chæ tieâu taøi chính doanh nghieäp ngaønh xaây döïng (NHÑT&PT) 27. Baûng 27: Baûng tieâu chuaån ñaùnh giaù caùc chæ tieâu taøi chính doanh nghieäp ngaønh coâng nghieäp (NHÑT&PT) 28. Baûng 28: Giaûi thích caùc tieâu chí phi taøi chính cuûa NHÑT&PT 29. Sô ñoà 1: Quy trình tín duïng taïi caùc ngaân haøng thöông maïi 7 8 LÔØI MÔÛ ÑAÀU Vieät Nam ñaõ chính thöùc trôû thaønh thaønh vieân cuûa WTO, moät trong nhöõng cam keát quan troïng cuûa Vieät Nam khi gia nhaäp WTO laø ngaønh ngaân haøng Vieät Nam seõ phaûi môû cöûa roäng hôn theo ñuùng loä trình. Ngaân haøng laø lónh vöïc hoaøn toaøn môû cöûa trong cam keát gia nhaäp WTO cuûa Vieät Nam, ñeán naêm 2010 lónh vöïc ngaân haøng seõ môû cöûa hoaøn toaøn caùc dòch vuï cho khoái ngaân haøng nöôùc ngoaøi. Beân caïnh vieäc gia nhaäp WTO, Vieät Nam vaãn tieáp tuïc trieån khai loä trình thöïc hieän Hieäp ñònh cam keát veà öu ñaõi thueá quan coù hieäu löïc chung (CEFT/AFTA), tieán trình thöïc hieän Hieäp ñònh song phöông Vieät – Myõ. Töø 2006-2010 Vieät Nam phaûi thöïc hieän caùc cam keát trong khuoân khoå hieäp ñònh khung veà hôïp taùc thöông maïi vaø dòch vuï cuûa ASEAN vaø Hieäp ñònh thöông maïi Vieät – Myõ nhö xaây döïng moâi tröôøng phaùp lyù cho heä thoáng ngaân haøng Vieät Nam phuø hôïp vôùi thoâng leä quoác teá, khoâng haïn cheá soá löôïng caùc nhaø cung caáp dòch vuï ngaân haøng treân laõnh thoå Vieät Nam, khoâng haïn cheá veà soá löôïng dòch vuï ngaân haøng, khoâng haïn cheá vieäc tham gia goùp voán cuûa phía nöôùc ngoaøi döôùi hình thöùc tyû leä phaàn traêm toái ña trong soá coå phaàn nöôùc ngoaøi naém giöõ. Nhö vaäy, beân caïnh nhöõng cô hoäi coù theå coù ñöôïc, thì heä thoáng ngaân haøng Vieät Nam, ñaëc bieät laø caùc ngaân haøng thöông maïi quoác doanh, cuõng seõ phaûi ñöông ñaàu vôùi nhöõng thaùch thöùc heát söùc to lôùn: Vieät Nam phaûi chaáp nhaän söï gia taêng nhanh choùng cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi nöôùc ngoaøi coù nhieàu kinh nghieäm vaø coù tieàm löïc taøi chính; Vieät Nam cuõng seõ phaûi baét buoäc thöïc hieän chính saùch khoâng phaân bieät ñoái xöû giöõa caùc ngaân haøng trong nöôùc vaø ngoaøi nöôùc. Thöïc teá ñoù daãn ñeán hoaït ñoäng kinh doanh trong lónh vöïc ngaân haøng trôû neân phöùc taïp hôn, caïnh tranh trong lónh vöïc ngaân haøng caøng trôû neân quyeát lieät hôn trong cuoäc ñua ñaùp öùng nhu caàu ngaøy caøng cao cuûa neàn kinh teá vaø cuøng vôùi noù laø möùc ñoä ruûi ro cuõng taêng leân. Trong boái caûnh ñoù, yeâu caàu ñaët ra ñoái vôùi caùc ngaân haøng thöông maïi trong nöôùc laø nhanh choùng caûi tieán, ñoåi môùi quy trình hoaït ñoäng, quy trình quaûn lyù sao cho 8 9 phuø hôïp vôùi caùc thoâng leä quoác teá nhaèm naâng cao naêng löïc caïnh tranh. Moät trong nhöõng ñònh höôùng maø caùc ngaân haøng caàn thöïc hieän laø naâng cao chaát löôïng caùc coâng cuï ño löôøng ruûi ro vaø tieáp tuïc aùp duïng caùc coâng cuï ño löôøng ruûi ro môùi. Taêng cöôøng khaû naêng döï baùo vaø ño löôøng ruûi ro giuùp cho caùc ngaân haøng chuû ñoäng trong vieäc tieáp caän khaùch haøng vöøa ñaûm baûo hieäu quaû kinh doanh vöøa ñaûm baûo an toaøn voán. Ñaây laø lyù do toâi choïn ñeà taøi “Phaân tích heä thoáng chaám ñieåm tín duïng doanh nghieäp taïi caùc ngaân haøng thöông maïi quoác doanh treân ñòa baøn tænh Laâm Ñoàng”. Ñeà taøi ñöôïc thöïc hieän nhaèm phaân tích vaø ñaùnh giaù nhöõng öu ñieåm vaø haïn cheá cuûa heä thoáng chaám ñieåm tín duïng doanh nghieäp cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi quoác doanh treân ñòa baøn tænh Laâm Ñoàng, qua ñoù coù nhöõng ñoùng goùp nhaèm hoaøn thieän heä thoáng naøy vaø goùp phaàn naâng cao hieäu quaû coâng taùc quaûn trò ruûi ro tín duïng taïi caùc ngaân haøng thöông maïi quoác doanh tænh Laâm Ñoàng. Ñeå thöïc hieän ñeà taøi naøy, taùc giaû ñaõ thu thaäp caùc soá lieäu sô caáp vaø thöù caáp töø caùc ngaân haøng ñoàng thôøi cuõng nhö töø caùc taøi lieäu, caùc taïp chí coù lieân quan. Phöông phaùp nghieân cöùu chuû yeáu ñöôïc söû duïng laø phöông phaùp so saùnh ñoái chieáu. Do hieän nay caùc ngaân haøng thöông maïi quoác doanh Laâm Ñoàng chöa aùp duïng heä thoáng naøy vaøo thöïc tieãn maø chæ ñang trong giai ñoaïn chuaån bò neân chöa coù caùc soá lieäu thöïc teá ñeå tieán haønh xaây döïng caùc moâ hình phaân tích ñònh löôïng maø chæ söû duïng caùc phaân tích ñònh tính. Veà boá cuïc, ñeà taøi ñöôïc chia thaønh ba chöông: Chöông I: Khaùi quaùt veà quaûn trò ruûi ro cuûa ngaân haøng thöông maïi; Chöông II: Phaân tích heä thoáng chaám ñieåm tín duïng doanh nghieäp taïi caùc ngaân haøng thöông maïi quoác doanh treân ñòa baøn tænh Laâm Ñoàng; Chöông III: Moät soá ñeà xuaát goùp phaàn hoaøn thieän heä thoáng chaám ñieåm tín duïng doanh nghieäp taïi caùc ngaân haøng thöông maïi quoác doanh treân ñòa baøn tænh Laâm Ñoàng. Xin chaân thaønh caûm ôn Quyù Thaày Coâ tröôøng Ñaïi Hoïc Kinh teá TP. Hoà Chí Minh, caûm ôn PGS. TS. Trần Ngọc Thơ ñaõ truyeàn ñaït kieán thöùc quyù baùu vaø taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho taùc giaû hoaøn thaønh luaän vaên naøy. 9 10 CHÖÔNG I KHAÙI QUAÙT VEÀ QUAÛN TRÒ RUÛI RO CUÛA NGAÂN HAØNG THÖÔNG MAÏI 1.1. Ñaëc tröng trong hoaït ñoäng kinh doanh cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi Ngaân haøng laø moät loaïi hình doanh nghieäp ñaëc bieät, hoaït ñoäng kinh doanh cuûa ngaân haøng thöông maïi coù caùc ñaëc tröng cô baûn: - Ngaân haøng thöông maïi laø ngaân haøng kinh doanh tieàn göûi. Treân thò tröôøng taøi chính, ngaân haøng thöông maïi laø toå chöùc trung gian taøi chính quan troïng nhaát, ñoùng vai troø dòch chuyeån nhöõng khoaûn voán huy ñoäng ñöôïc töø caùc nguoàn khaùc nhau trong xaõ hoäi ñeán nhöõng ñoái töôïng coù nhu caàu vay voán ñeå tieâu duøng vaø ñaàu tö. Vôùi chöùc naêng ban ñaàu laø nhaän tieàn göûi cuûa xaõ hoäi, sau ñoù ngaân haøng thöông maïi ñaõ trôû thaønh caùc chuû theå chuyeân mua baùn quyeàn söû duïng voán. - Hoaït ñoäng cuûa ngaân haøng thöông maïi coù tính nhaïy caûm cao vaø luoân chòu söï giaùm saùt chaët cheõ cuûa phaùp luaät. Kinh doanh ngaân haøng döïa treân nieàm tin, vì vaäy tính nhaïy caûm trong kinh doanh raát cao. Chæ caàn moät bieán ñoäng nhoû, moät thoâng tin nhaïy caûm cuõng coù theå gaây taùc ñoäng xaáu ñoái vôùi hoaït ñoäng kinh doanh ngaân haøng. Neáu ngaân haøng hoaït ñoäng toát seõ goùp phaàn tieát kieäm caùc nguoàn löïc, giaûm thieåu chi phí cho xaõ hoäi, taïo ñieàu kieän cho neàn kinh teá phaùt trieån. Ngöôïc laïi khi ngaân haøng phaù saûn seõ aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán nhöõng ngöôøi göûi tieàn vaø söï phaù saûn cuûa ngaân haøng luoân coù hieäu öùng daây chuyeàn, laây lan raát lôùn vaø taùc ñoäng xaáu ñeán ñôøi soáng kinh teá xaõ hoäi. Do tính nhaïy caûm naøy neân hoaït ñoäng kinh doanh ngaân haøng phaûi ñöôïc giaùm saùt chaët cheõ, thöôøng xuyeân baèng caùc luaät ñònh. Nhöõng 10 11 quy cheá giaùm saùt phoå bieán laø: quy cheá veà an toaøn trong hoaït ñoäng kinh doanh ngaân haøng, quy cheá veà phaân phoái tín duïng, quy cheá veà baûo veä nhaø ñaàu tö, quy cheá veà thaønh laäp vaø caáp giaáy pheùp kinh doanh cho caùc ngaân haøng thöông maïi,… - Caùc saûn phaåm cuûa ngaân haøng coù tính töông ñoàng, deã bò baét chöôùc. Caùc saûn phaåm vaø dòch vuï maø ngaân haøng thöông maïi cung caáp cho khaùch haøng raát ña daïng. Nhöng phaàn lôùn caùc saûn phaåm maø moãi ngaân haøng cung öùng laïi töông ñoàng vôùi caùc saûn phaåm cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi khaùc, ñaëc bieät laø caùc saûn phaåm truyeàn thoáng nhö huy ñoäng voán, cho vay, thanh toaùn,… Neáu moät ngaân haøng thöông maïi vöøa thöïc hieän moät loaïi hình dòch vuï naøo ñoù coù hieäu quaû thì seõ deã daøng bò caùc ngaân haøng khaùc thöïc hieän theo. - Khaùch haøng cuûa ngaân haøng raát ña daïng Khaùch haøng cuûa ngaân haøng thöông maïi ñoâng ñaûo vaø ña daïng, ñoøi hoûi cuûa moãi nhoùm khaùch haøng ñoái vôùi saûn phaåm vaø dòch vuï cuûa ngaân haøng cuõng raát khaùc nhau. Vì vaäy, moãi ngaân haøng thöông maïi phaûi nghieân cöùu xaây döïng chieán löôïc khaùch haøng phuø hôïp. - Kinh doanh ngaân haøng gaén lieàn vôùi yeáu toá ruûi ro. Ruûi ro coù theå xaûy ra vôùi baát kyø loaïi hình hay lónh vöïc kinh doanh naøo. Tuy nhieân ruûi ro trong kinh doanh ngaân haøng coù nhöõng ñieåm khaùc bieät vôùi caùc lónh vöïc kinh doanh khaùc veà möùc ñoä vaø nguyeân nhaân. Ruûi ro trong kinh doanh ngaân haøng coù tính lan truyeàn vaø ñeå laïi haäu quaû to lôùn, khoâng chæ bao goàm ruûi ro noäi taïi cuûa ngaønh maø coøn cuûa taát caû caùc ngaønh khaùc trong neàn kinh teá, khoâng chæ trong phaïm vi moät quoác gia maø coøn aûnh höôûng ñeán nhieàu quoác gia khaùc. 1.2. Caùc loaïi ruûi ro trong kinh doanh ngaân haøng Ruûi ro trong kinh doanh ngaân haøng ñöôïc hieåu laø nhöõng söï kieän xaûy ra ngoaøi yù muoán vaø aûnh höôûng xaáu ñeán hoaït ñoäng kinh doanh cuûa ngaân haøng thöông maïi. 11 12 Do ñaëc ñieåm veà ñoái töôïng kinh doanh vaø tính heä thoáng neân kinh doanh trong kónh vöïc ngaân haøng chòu ruûi ro cao hôn nhieàu laàn so vôùi kinh doanh trong caùc lónh vöïc khaùc. Nhöõng ruûi ro taøi chính maø ngaân haøng thöông maïi thöôøng gaëp bao goàm: 1.2.1. Ruûi ro tín duïng Ruûi ro tín duïng laø ruûi ro phaùt sinh khi moät hoaëc caùc beân tham gia hôïp ñoàng tín duïng khoâng coù khaû naêng thanh toaùn cho caùc beân coøn laïi. Ñoái vôùi ngaân haøng thöông maïi, ruûi ro tín duïng phaùt sinh trong tröôøng hôïp ngaân haøng khoâng thu ñöôïc ñaày ñuû caû goác vaø laõi cuûa caùc khoaûn cho vay, hoaëc laø vieäc thanh toaùn nôï goác vaø laõi vay khoâng ñuùng thôøi haïn. Ruûi ro tín duïng khoâng chæ giôùi haïn ôû hoaït ñoäng cho vay maø coøn bao goàm nhieàu hoaït ñoäng mang tính chaát tín duïng khaùc cuûa ngaân haøng thöông maïi nhö: hoaït ñoäng baûo laõnh, taøi trôï ngoaïi thöông, cho thueâ taøi chính,… Ruûi ro tín duïng laø loaïi ruûi ro cô baûn nhaát cuûa ngaân haøng thöông maïi, nguyeân nhaân gaây neân ruûi ro tín duïng thöôøng do: - Ngöôøi vay voán laâm vaøo tình traïng khoù khaên veà taøi chính neân khoâng coù ñuû khaû naêng traû nôï cho ngaân haøng. - Do thieáu thoâng tin veà khaùch haøng neân ngaân haøng ñaõ cho nhöõng khaùch haøng kinh doanh keùm hieäu quaû vay voán, vì theá vieäc thu nôï gaëp khoù khaên. - Caùn boä ngaân haøng baát caäp veà trình ñoä hoaëc vi phaïm ñaïo ñöùc trong kinh doanh, daãn ñeán cho vay khoáng, cho vay khoâng ñuùng muïc ñích, thaåm ñònh döï aùn ñaàu tö, phöông aùn kinh doanh khoâng chính xaùc. - Giaù trò taøi saûn ñaûm baûo tieàn vay khoâng ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu thu nôï cuûa ngaân haøng. - Quaù chuù troïng veà lôïi töùc, ñaët kyø voïng veà lôïi töùc cao hôn khoaûn cho vay laønh maïnh. - Caùc nguyeân nhaân khaùc nhö ngöôøi vay coá yù khoâng traû nôï hoaëc caùc lyù do baát khaû khaùng nhö ngöôøi vay cheát hoaëc maát tích. 12 13 Möùc ñoä ruûi ro tín duïng ñöôïc ñaùnh giaù qua caùc chæ tieâu: tyû leä nôï quaù haïn/toång dö nôï, tyû leä nôï khoù ñoøi/toång dö nôï quaù haïn. Caùc chæ tieâu naøy coù keát quaû caøng nhoû theå hieän chaát löôïng tín duïng cuûa ngaân haøng cao vaø ruûi ro tín duïng cuûa ngaân haøng thaáp. 1.2.2. Ruûi ro laõi suaát Laõi suaát laø giaù caû cuûa san phaåm ngaân haøng do ñoù coù taùc ñoäng tröïc tieáp ñeán giaù trò taøi saûn Coù vaø taøi saûn Nôï cuûa ngaân haøng. Moïi söï thay ñoåi cuûa laõi suaát ñeàu taùc ñoäng ñeán vieäc taêng, giaûm chi phí, thu nhaäp vaø lôïi nhuaän cuûa ngaân haøng. Neáu thu nhaäp töø laõi khoâng lôùn hôn chi phí veà laõi thì ngaân haøng seõ gaëp ruûi ro veà laõi suaát. Nhö vaäy, ruûi ro laõi suaát laø ruûi ro do söï bieán ñoäng cuûa laõi suaát gaây neân. Neáu ngaân haøng coù taøi saûn Nôï nhaïy caûm vôùi laõi suaát lôùn hôn taøi saûn Coù nhaïy caûm vôùi laõi suaát thì khi laõi suaát taêng lôïi nhuaän cuûa ngaân haøng seõ giaûm vaø ngöôïc laïi, laõi suaát giaûm seõ laøm taêng lôïi nhuaän cuûa ngaân haøng. Nguyeân nhaân chính gaây ruûi ro laõi suaát laø do söï khoâng caân xöùng giöõa caùc kyø haïn cuûa taøi saûn Nôï vaø taøi saûn Coù. Neáu ngaân haøng duøng taøi saûn Nôï ngaén haïn ñaàu tö vaøo taøi saûn Coù daøi haïn thì khi laõi suaát ngaén haïn taêng leân, trong khi laõi suaát ñaàu tö khoâng ñoåi, ngaân haøng seõ gaëp ruûi ro. Ngöôïc laïi, neáu ngaân haøng duøng taøi saûn Nôï daøi haïn ñeå ñaàu tö vaøo taøi saûn Coù ngaén haïn thì khi laõi suaát ñaàu tö giaûm, ngaân haøng cuõng coù nguy cô bò ruûi ro. Ngoaøi ra, ruûi ro laõi suaát coøn coù theå xaûy ra do caùc nguyeân nhaân khaùc nhö: do baát lôïi trong caïnh tranh, buoäc ngaân haøng phaûi taêng laõi suaát huy ñoäng vaø haï laõi suaát cho vay ñeå thu huùt khaùch haøng, do ñoù laøm taêng chi phí vaø giaûm thu nhaäp cuûa ngaân haøng; do cung tieàn teä nhoû hôn caàu tieàn teä neân ngaân haøng phaûi taêng laõi suaát ñeå huy ñoäng voán; do chính saùch öu ñaõi trong cho vay cuûa nhaø nöôùc neân ngaân haøng phaûi giaûm laõi suaát cho vay. 1.2.3. Ruûi ro thanh toaùn 13 14 Ruûi ro thanh toaùn laø loaïi ruûi ro nguy hieåm nhaát cuûa ngaân haøng, lieân quan ñeán söï soáng coøn cuûa ngaân haøng. Moät ngaân haøng hoaït ñoäng bình thöôøng phaûi ñaûm baûo ñöôïc khaû naêng thanh toaùn, töùc laø phaûi ñaùp öùng ñöôïc caùc nhu caàu thanh toaùn trong hieän taïi, töông lai vaø caùc nhu caàu thanh toaùn ñoät xuaát. Neáu khoâng ñaùp öùng ñöôïc caùc yeâu caàu ñoù ngaân haøng seõ coù theå bò maát khaû naêng thanh toaùn vaø coù nguy cô phaù saûn. Ñaëc tröng cô baûn cuûa ruûi ro thanh toaùn laø tính loûng cuûa taøi saûn Coù thaáp hôn so vôùi taøi saûn Nôï, neân ngaân haøng coù theå khoâng ñaùp öùng ñöôïc ñaày ñuû caùc nhu caàu thanh toaùn. Ruûi ro thanh toaùn xuaát hieän do hai nguyeân nhaân chính: nguyeân nhaân töø phía taøi saûn Nôï vaø töø phía taøi saûn Coù. Nguyeân nhaân töø phía taøi saûn Nôï phaùt sinh do ngaân haøng khoâng ñaùp öùng ñöôïc caùc nhu caàu thanh toaùn buoäc phaûi nhöôïng baùn caùc taøi saûn khaùc vôùi giaù thaáp hôn giaù thò tröôøng. Ñeå coù thu nhaäp cao, haàu heát caùc ngaân haøng ñeàu giaûm döï tröõ tieàn maët vaø taêng ñaàu tö vaøo nhöõng taøi saûn coù tính thanh khoaûn thaáp vaø coù thôøi haïn daøi, do vaäy khi nhöõng ngöôøi göûi tieàn ñoàng thôøi coù nhu caàu ruùt tieàn ngay laäp töùc thì ngaân haøng deã bò ruûi ro. Nguyeân nhaân töø phía taøi saûn Coù phaùt sinh trong tröôøng hôïp moät soá khoaûn tín duïng ñaõ caáp khoâng ñöôïc hoaøn traû ñuùng haïn, trong khi voán huy ñoäng ñaõ ñeán haïn thanh toaùn vaø caùc hôïp ñoàng tín duïng ñaõ ñeán kyø giaûi ngaân. Trong tröôøng hôïp naøy, ngaân haøng phaûi tìm ñeán nhöõng nguoàn voán khaùc ñeå taøi trôï. Ñeå ñaùp öùng kòp thôøi caùc nhu caàu thanh toaùn phaùt sinh buoäc ngaân haøng phaûi söû duïng tieàn maët döï tröõ, hoaëc baùn taøi saûn Coù khaùc, hoaëc ñi vay töø beân ngoaøi. Ñieàu ñoù coù theå daãn ñeán nhöõng ruûi ro veà taøi saûn Nôï cho ngaân haøng, hoaëc laøm giam thu nhaäp, hoaëc laøm taêng chi phí cuûa ngaân haøng. 1.2.4. Ruûi ro hoái ñoaùi Ruûi ro hoái ñoaùi laø ruûi ro do bieán ñoäng cuûa tyû giaù hoái ñoaùi gaây neân. Nhöõng ruûi ro naøy coù theå phaùt sinh trong taát caû caùc nghieäp vuï coù lieân quan ñeán ngoaïi teä cuûa ngaân haøng nhö: cho vay, huy ñoäng voán baèng ngoaïi teä, mua baùn ngoaïi teä, ñaàu tö chöùng khoaùn baèng ngoaïi teä,… 14 15 Trong caùc giao dòch ngoaïi hoái vaø trong caân ñoái taøi saûn baèng ngoaïi teä cuûa ngaân haøng, baát cöù moät traïng thaùi ngoaïi hoái “tröôøng” hay “ñoaûn” ñeàu coù theå gaëp ruûi ro khi tyû giaù thay ñoåi. Neáu ngaân haøng ôû traïng thaùi ngoaïi teä tröôøng thì khi ngoaïi teä taêng giaù, ngaân haøng seõ coù laõi, ngöôïc laïi ngaân haøng seõ loã khi ngoaïi teä ñoù xuoáng giaù. Neáu ngaân haøng ôû traïng thaùi ñoaûn veà moät loaïi ngoaïi teä naøo ñoù, khi ngoaïi teä leân giaù ngaân haøng seõ bò loã vaø ngöôïc laïi. Nhö vaäy, vieäc taïo ra traïng thaùi ngoaïi teä “tröôøng” hay “ñoaûn” chính laø nguyeân nhaân gaây ruûi ro hoái ñoaùi cho ngaân haøng. Ñaây chính laø keát quaû cuûa vieäc ngaân haøng thöïc hieän caù giao dòch ngoaïi teä phuïc vuï cho khaùch haøng vaø cho chính baûn thaân mình, hoaëc ngaân haøng huy ñoäng voán baèng ngoaïi teä vaø ñaàu tö vaøo caùc taøi saûn Coù baèng ngoaïi teä. 1.2.5. Caùc ruûi ro khaùc Ngoaøi caùc ruûi ro cô baûn neâu treân, hoaït ñoäng kinh doanh ngaân haøng coøn chòu nhöõng ruûi ro khaùc nhö: - Ruûi ro moâi tröôøng: laø ruûi ro do moâi tröôøng hoaït ñoäng cuûa ngaân haøng gaây neân, bao goàm: ruûi ro do bieán ñoäng cuûa ñieàu kieän töï nhieân (luõ luït, ñoäng ñaát, haïn haùn,…), ruûi ro veà kinh teá (khuûng hoaûng, suy thoaùi cuûa neàn kinh teá,…), ruûi ro chính saùch (do söï thay ñoåi chính saùch, phaùp luaät cuûa nhaø nöôùc gaây baát lôïi cho ngaân haøng),… Ruûi ro moâi tröôøng laø nhöõng ruûi ro maø ngaân haøng khoù kieåm soaùt ñöôïc, chuùng coù theå laøm suy yeáu khaû naêng chòu ñöïng ruûi ro cuûa ngaân haøng hoaëc gaây cho ngaân haøng nhöõng thieät haïi veà taøi chính. - Ruûi ro veà coâng ngheä: loaïi ruûi ro naøy thöôøng xaûy ra trong tröôøng hôïp ngaân haøng ñaõ ñaàu tö raát lôùn vaøo coâng ngheä nhöng hieäu quaû söû duïng laïi khoâng cao, khoâng tieát kieäm chi phí cho ngaân haøng theo nhö döï tính, hoaëc heä thoáng coâng ngheä cuûa ngaân haøng truïc traëc laøm aûnh höôûng ñeán vieäc ñieàu haønh hoaït ñoäng kinh doanh cuûa ngaân haøng gaây ra nhöõng toån thaát nhaát ñònh. 15 16 1.3. AÛnh höôûng cuûa ruûi ro trong kinh doanh ngaân haøng Cuõng nhö moïi doanh nghieäp trong caùc lónh vöïc khaùc, ngaân haøng coù theå gaëp nhieàu loaïi ruûi ro vaø bò maát voán hay phaù saûn. Tuy nhieân, do laø moät lónh vöïc kinh doanh ñaëc bieät neân ruûi ro trong kinh doanh ngaân haøng khoâng chæ taùc ñoäng ñeán baûn thaân ngaân haøng thöông maïi maø coøn gaây taùc ñoäng xaáu ñeán ñôøi soáng kinh teá – xaõ hoäi. Cuï theå: - Ruûi ro xaûy ra gaây toån thaát cho ngaân haøng veà maët taøi chính. Baát kyø moät ruûi ro naøo xaûy ra cuõng gaây ra toån thaát veà taøi chính cho ngaân haøng: hoaëc laøm taêng chi phí hoaït ñoäng, hoaëc laøm giaûm thu nhaäp cuûa ngaân haøng. Neáu thu khoâng ñuû chi ngaân haøng seõ bò thua loã, nghieâm troïng hôn ngaân haøng coù theå bò phaù saûn. Ruûi ro vaø toån thaát taøi chính laø ñieàu khoù traùnh khoûi trong hoaït ñoäng kinh doanh, vaán ñeà laø ngaân haøng caàn caân nhaéc löïa choïn phöông aùn kinh doanh nhaèm ñaït ñöôïc söï caân baèng hôïp lyù giöõa lôïi nhuaän vaø ruûi ro. - Ruûi ro xaûy ra laøm giaûm uy tín cuûa ngaân haøng. Nhöõng thieät haïi veà uy tín cuûa ngaân haøng laøm maát loøng tin cuûa coâng chuùng laø nhöõng toån thaát lôùn vaø laâu daøi hôn nhieàu so vôùi nhöõng toån thaát veà taøi chính. Caùc thua loã trong hoaït ñoäng cuûa ngaân haøng luoân coù aûnh höôûng baát lôïi ñeán nieàm tin cuûa coâng chuùng. Khi daân chuùng thieáu tin töôûng vaøo khaû naêng kinh doanh cuûa ngaân haøng, hoaëc nghi ngôø ngaân haøng maát khaû naêng thanh toaùn, hoï seõ ñoàng loaït ruùt tieàn göûi ra khoûi ngaân haøng daãn ñeán ñoå beå taøi chính hoaëc phaù saûn cuûa ngaân haøng. - Ruûi ro trong kinh doanh ngaân haøng coøn taùc ñoäng xaáu ñeán neàn kinh teá vaø ñôøi soáng xaõ hoäi. Caùc thua loã cuûa ngaân haøng neáu nghieâm troïng coù theå laøm coå ñoâng maát voán ñaàu tö, nhöõng ngöôøi göûi tieàn maát ñi nhöõng khoaûn tieát kieäm maø coù theå hoï phaûi daønh duïm suoát ñôøi môùi coù ñöôïc. Tình traïng taøi chính xaáu cuûa moät ngaân haøng coøn taïo ra söï nghi ngôø cuûa nhöõng ngöôøi göûi tieàn veà söï oån ñònh vaø khaû naêng thanh 16 17 toaùn cuûa caû heä thoáng ngaân haøng, gaây taùc ñoäng xaáu ñeán tình hình taøi chính cuûa caùc ngaân haøng khaùc, keùo theo phaûn öùng daây chuyeàn vaø phaù vôõ tính oån ñònh cuûa thò tröôøng taøi chính. 1.4. Quy trình tín duïng taïi caùc ngaân haøng thöông maïi Quy trình tín duïng moâ taû caùc böôùc ñi cuï theå töø khi ngaân haøng tieáp nhaän nhu caàu vay voán cuûa khaùch haøng cho ñeán khi ngaân haøng ra quyeát ñònh cho khaùch haøng vay, giaûi ngaân vaø thanh lyù hôïp ñoàng tín duïng. Vieäc thieát laäp vaø khoâng ngöøng hoaøn thieän quy trình tín duïng coù yù nghóa quan troïng ñoái vôùi hoaït ñoäng tín duïng cuûa ngaân haøng. Moät quy trình tín duïng hôïp lyù seõ goùp phaàn naâng cao chaát löôïng vaø giaûm thieåu ruûi ro tín duïng. Quy trình tín duïng coù caùc taùc duïng sau: - Quy trình tín duïng laøm cô sôû cho vieäc phaân ñònh traùch nhieäm vaø quyeàn haïn cuûa töøng boä phaän lieân quan trong hoaït ñoäng tín duïng. - Quy trình tín duïng laøm cô sôû cho vieäc thieát laäp caùc hoà sô vaø thuû tuïc vay voán veà maët haønh chính. - Quy trình tín duïng seõ chæ roõ moái quan heä giöõa caùc boä phaän lieân quan trong hoaït ñoäng tín duïng. Tuyø theo ñaëc ñieåm toå chöùc vaø quaûn trò cuûa moãi ngaân haøng maø quy trình tín duïng cuûa caùc ngaân haøng coù nhöõng ñaëc ñieåm rieâng. Tuy nhieân, moät quy trình tín duïng cô baûn bao goàm nhöõng böôùc sau: 1.4.1. Laäp hoà sô ñeà nghò caáp tín duïng Laäp hoà sô tín duïng laø khaâu ñaàu tieân, ñöôïc thöïc hieän ngay sau khi caùn boä tín duïng tieáp xuùc vôùi khaùch haøng coù nhu caàu vay voán. Ñaây laø giai ñoaïn quan troïng vì noù laø khaâu thu thaäp thoâng tin laøm cô sôû cho caùc giai ñoaïn tieáp theo, ñaëc bieät laø khaâu phaân tích vaø ra quyeát ñònh cho vay. 17 18 Tuyø theo loaïi tín duïng yeâu caàu, quy moâ tín duïng vaø quan heä giöõa khaùch haøng vôùi ngaân haøng, caùn boä tín duïng höôùng daãn khaùch haøng laäp hoà sô vôùi nhöõng thoâng tin yeâu caàu khaùc nhau. Moät boä hoà sô tín duïng caàn thu thaäp töø khaùch haøng nhöõng thoâng tin sau: - Thoâng tin veà naêng löïc phaùp lyù vaø naêng löïc haønh vi cuûa khaùch haøng. - Thoâng tin veà khaû naêng söû duïng vaø hoaøn traû voán vay cuûa khaùch haøng. - Thoâng tin veà ñaûm baûo tín duïng. Ñeå thu thaäp ñöôïc nhöõng thoâng tin treân, ngaân haøng thöôøng yeâu caàu khaùch haøng phaûi laäp vaø noäp cho ngaân haøng caùc loaïi giaáy tôø sau: - Giaáy ñeà nghò vay voán. - Giaáy tôø chöùng minh tö caùch phaùp nhaân cuûa khaùch haøng nhö giaáy pheùp thaønh laäp, ñaêng kyù kinh doanh, quyeát ñònh boå nhieäm giaùm ñoác, ñieàu leä hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp. - Phöông aùn saûn xuaát kinh doanh vaø keá hoaïch traû nôï hoaëc döï aùn ñaàu tö. - Baùo caùo taøi chính thôøi kyø gaàn nhaát. - Caùc giaáy tôø lieân quan ñeán taøi saûn theá chaáp, caàm coá hoaëc baûo laõnh nôï vay. - Caùc giaáy tôø lieân quan khaùc trong tröôøng hôïp caàn thieát. 1.4.2. Phaân tích tín duïng Phaân tích tín duïng laø quaù trình ñaùnh giaù khaû naêng cuûa khaùch haøng veà söû duïng voán tín duïng, khaû naêng hoaøn traû goác vaø laõi vay. Muïc tieâu cuûa phaân tích tín duïng laø phaân tích nhöõng tình huoáng coù theå daãn ñeán ruûi ro cho ngaân haøng, tieân löôïng khaû naêng kieåm soaùt nhöõng ruûi ro ñoù vaø döï kieán caùc bieän phaùp phoøng ngöøa, haïn cheá thieät haïi coù theå xaûy ra. Ngoaøi ra, phaân tích tín duïng coøn kieåm tra tính chaân thöïc cuûa hoà sô vay voán maø khaùch haøng cung caáp, qua ñoù nhaän ñònh veà thaùi ñoä traû nôï cua khaùch haøng laøm cô sôû ñeå quyeát ñònh cho vay. 1.4.3. Quyeát ñònh vaø kyù hôïp ñoàng tín duïng 18 19 Quyeát ñònh tín duïng laø quyeát ñònh chaáp nhaän hoaëc töø choái cho vay. Neáu chaáp thuaän cho vay, caùn boä tín duïng seõ höôùng daãn khaùch haøng kyù keát hôïp ñoàng tín duïng vaø thöïc hieän caùc böôùc tieáp theo. Neáu töø choái cho vay, ngaân haøng seõ coù vaên baûn traû lôøi vaø giaûi thích lyù do töø choái cho khaùch haøng bieát. Ra quyeát ñònh tín duïng laø khaâu raát quan troïng vì noù aûnh höôûng ñeán uy tín vaø hieäu quaû hoaït ñoäng tín duïng cuûa ngaân haøng. Coù hai loaïi sai laàm trong khaâu naøy: - Quyeát ñònh chaáp nhaän cho vay ñoái vôùi moät khaùch haøng khoâng toát. - Töø choái cho vay moät khaùch haøng khoâng toát. Loaïi sai laàm thöù nhaát seõ daãn ñeán thieät haïi do nôï quaù haïn hoaëc nôï khoâng theå thu hoài, töùc laø thieät haïi veà taøi chính. Sai laàm loaïi thöù hai daãn ñeán thieät haïi veà uy tín vaø ñaùnh maát cô hoäi cuûa ngaân haøng. Nhaèm haïn cheá sai laàm, trong khaâu ra quyeát ñònh tín duïng ngaân haøng thöôøng chuù troïng hai vaán ñeà: thöù nhaát laø thu thaäp vaø xöû lyù thoâng tin moät caùch ñaày ñuû vaø chính xaùc laøm cô sôû ñeå ra quyeát ñònh, thöù hai laø trao quyeàn quyeát ñònh cho moät hoäi ñoàng hoaëc nhöõng ngöôøi coù naêng löïc phaân tích vaø ra quyeát ñònh. 1.4.4. Giaûi ngaân Giaûi ngaân laø hoaït ñoäng phaùt tieàn vay cho khaùch haøng treân côû sôû möùc tín duïng ñaõ cam keát trong hôïp ñoàng. Quaù trình giaûi ngaân coù theå goùp phaàn phaùt hieän vaø chaán chænh kòp thôøi neáu coù sai soùt ôû caùc khaâu tröôùc. Ngoaøi ra thì caùch thöùc giaûi ngaân cuõng goùp phaàn kieåm tra vaø kieåm soaùt xem voán tín duïng coù ñöôïc söû duïng ñuùng muïc ñích cam keát hay khoâng. Nguyeân taéc giaûi ngaân laø luoân luoân gaén lieàn vaän ñoäng tieàn teä vôùi vaän ñoäng haøng hoaù vaø dòch vuï ñoái öùng nhaèm ñaûm baûo khaû naêng thu hoài nôï sau naøy. Tuy nhieân, giaûi ngaân cuõng phaûi tuaân thuû nguyeân taéc ñaûm baûo thuaän lôïi traùnh gaây phieàn haø cho khaùch haøng. 1.4.5. Giaùm saùt tín duïng 19 20 Giaùm saùt tín duïng laø moät trong nhöõng khaâu quan troïng nhaèm muïc tieâu ñaûm baûo cho tieàn vay ñöôïc söû duïng ñuùng muïc ñích ñaõ cam keát, kieåm soaùt ruûi ro tín duïng, phaùt hieän vaø chaán chænh kòp thôøi nhöõng sai phaïm coù theå aûnh höôûng ñeán khaû naêng thu hoài nôï sau naøy. Caùc phöông phaùp giaùm saùt tín duïng coù theå aùp duïng bao goàm: - Giaùm saùt hoaït ñoäng taøi khoaûn cuûa khaùch haøng taïi ngaân haøng. - Phaân tích caùc baùo caùo taøi chính cuûa khaùch haøng theo ñònh kyø. - Giaùm saùt khaùch haøng thoâng qua vieäc traû laõi ñònh kyø. - Tham quan vaø kieåm soaùt ñòa ñieåm hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh hoaëc nôi cö nguï cuûa khaùch haøng ñöùng teân vay voán. - Kieåm tra caùc hình thöùc baûo ñaûm tieàn vay. - Giaùm saùt hoaït ñoäng cuûa khaùch haøng thoâng qua moái quan heä vôùi khaùch haøng khaùc. - Giaùm saùt khaùch haøng thoâng qua nhöõng thoâng tin khaùc thu thaäp ñöôïc. 1.4.6. Thanh lyù hôïp ñoàng tín duïng Ñaây laø khaâu keát thuùc cuûa quy trình tính duïng. Caùc coâng vieäc quan troïng caàn giaûi quyeát laø thu nôï caû goác vaø laõi, taùi xeùt hôïp ñoàng tín duïng vaø thanh lyù hôïp ñoàng tín duïng. Ngaân haøng tieán haønh thu nôï khaùch haøng theo ñuùng nhöõng cam keát trong hôïp ñoàng tín duïng. Neáu ñeán haïn traû nôï maø khaùch haøng khoâng coù khaû naêng traû nôï thì ngaân haøng coù theå xem xeùt cho gia haïn nôï hoaëc chuyeån sang nôï quaù haïn ñeå sau naøy coù bieän phaùp xöû lyù thích hôïp nhaèm ñaûm baûo thu hoài nôï. Vieäc taùi xeùt hôïp ñoàng tín duïng thöïc chaát laø tieán haønh phaân tích tín duïng trong ñieàu kieän khoaûn tín duïng ñaõ ñöôïc caáp nhaèm muïc tieâu ñaùnh giaù chaát löôïng tín duïng, phaùt hieän ruûi ro ñeå coù höôùng xöû lyù kòp thôøi. 20