Tài liệu Quá trình xác lập chủ quyền của việt nam tại quần đảo hoàng sa và trường sa

D~I H<)C Qu6c GIA THANH PH6 HO CHi MINH TRU'C1NGD~I H<)C KHOA H<)C XA H(n vA NHAN VAN NGUYEN NHA QUA TRiNHXACL~P'" ? .:::: ? CHU QDYE N.,.::::CUA VI~ T NAM ? T~IQUANDAO HOANG SAV A TRUONG SA I CHUYEN NGANH : qCH SU VI~T NAM MAso : 5.03.15 TOM TAT LU~N AN TIEN SI LJCH sif Ngui'ii huang dftn khoa hQc: 1. PGS Huynh L,la 2. PGS,TS Toil Nil QuYllh Trail THANHpu6 HO CHi MINH NAM2002 J ~-N Cl)ng trinh duc1c hoan thanh t~i: . TrU'ong D~i HQc Khoa HQc Xii HQi Va Nhan Van D~i HQc Qu6c Gia Thanh Ph6 H6 Chi Minh Nguoi huang dAnkhoa hQc: l.PGS HUYNH UJA 2. PGS, TS TON NO QUYNH TRAN Danb saeh HQi D6ng ehftm lu(in an tie'n si effp nM nuae theo quye't dinh s6 514/ DHQG-SDH ngay 31/10/2002: Chu tjch l.PGS, TS Ng6 Van L~ DHKHXH&NV DHQGTPHCM DHSPTPHCM Phan bi<$n1 2.PGS, TS Nguy€n Phan Quang Phan bi~n 2 Vi~n Sa HQCHN 3.PGS, TS Trftn Duc Cu'ong Phan bi~n 3 4.PGS, TSNguy€n Quang NgQc DHKHXH&NV DHQGHN DHKHXH&NV 5.TS Le Huu Phu'(1c ThU'ky lID DHQGTPHCM Vi~n KHXH Uy vien 6.PGS Huynh Lua TPHCM 7.TS Dinh Van Lien Bao Tang Chung Uy vien Tich Chie'n Tranh TPHCM C6 th~ dQe lu(in an tt;li: ThU'Vi~n Qu6c Gia T6ng hQp TPHCM Thu' Vi~n Khoa HQc Xii HQi t~i TPHCM ThU'Vit;\nTru'CingDHKHXH &NV -- DHQG TPHCM ThU'Vi~n TrU'CingDHDL HungVU'dng TPHCM ThU'Vi~n Tru'CingCDSP TPHCM ~ ? ~ PHAN M<1 DA U 1. LY DO VA.MT,JC DICH NGIDEN CUD Qu~n dao Hoang Sa va Tn1C1ngSa thuQc Hinh th6 Vi~t Nam ti't'nhi€u the' ky nay. Qu~n dao niiy c6 t~m quail trQng d~c bi~t v~ m~t chie'n IU<;1C (n~m tren thuy d~o vii duC1ngbay qu6c te') rang nhu c6 ti~m Hang quan trQng v€ kinh te' (d~u khl, cae san v~t khac) va hi~n dang bi xam ph~m bdi nhi€u nudc nhu Trung Qu6c (baa gc'\m Dai Loan), Philippines, Malaysia, Brunei khie'n trd thanh di€m n6ng chinh tr! cua khu vlfc. Cang trlnh nghien CUllnh~m mt;lc dieh cling c1fp tuli~u mQt each t6ng h<;Jp,M th6ng va cij.n ke v€qua trlnh xac l~p chu qlly~n cua Vi~t Nam t~i qu~n dao Hoang Sa va TruC1ngSa. Ti't' d6 rut ra nhii'ng lu~n di€m vii'ng char minh chung chu quy~n cua Vi~t Nam tren qu~n dao Hoang Sa va TruC1ngSa. 2. LICH siI NGIDEN CUD VAN DE Trudc Ham 1909, cM quy~n ctf~ Vic$tNam tren qu~n dao Hoang Sa va TruC1ngSa clItia bi Trung Qu6c va cac nudc kMc xam ph~m.Chua co rang trlnh nghien CUllnao v€ xac l~p cM quy~n, song da c6 nhi~u tt1 li~u lien quail de'n chi] quy~n Gua D~i Vi~t d Hoang Sa. . Sail Dam 1909., khdi d~u mdi chi la nhii'ng bai baa. RQ len nhilt Iii cu6i . tMp DieD20 d~u tMp HieD30. Sail Dam 1954, tIleD hit$p dinh Geneve, Hoang Sa, TrtiC1ngSa thuQc v~ chinh quy~n Saigon ki€m soat, viln d~ tranh chilp cM quy~n du<;1cdij.tra gay gat, tiYd6 nhi€u bili nghien CUllda duQc dang baa. N6i b~t han ca Iii hai rang trlnh nghien CUllv~ cho quy~n cua Haang Sa tuong d6i c6 ht$ th6ng va d~y rang Situ t~m. Do la rang trlnh fa dC1ivao Ham 1971, L'affaire des iles Paracels et Spratly devant Ie droit International. 298 trang daub may, lu~n an tie'n SI (lt$tam c1fpcoa ang Le Thanh KM, l<~i Institut International d'Etudes et de Recherches Diplomatiques. Tie'p d6, Dam 1972 xua't hic$ncang tdnh lu~n van t6t nghi~p Ban D6e SI! eua HQc , Vit$n Qu6c Gia Hanh Chanh (Saigon) eua Dinh Van Cu vdi d~ ad : "Chu quySn quh dao Hoang Sa va TntC1ngSa n. Tdi nam 1974, C(>ng Hoa Nhan Dan Trung Hoa xam ehie'm loan b9 quiln daD Hoang Sa, nhi~u rang tdnh dil dtf<;1ethlfe hi~n trang Dam nay. Nam 1975 daub dilu mQtm6c qtftq-Y9,pftf9V[U1~~ ~1f nghien Cl]'Uva'n d~ ehii quy~n clja Hoang SaIii Tfn$i~1~!t' .Pj~'k9~~9-f!975), d~c khao ve Hoiing Sa va TrtfC1ngSa, 352 ,trafigrgddt Jpi~U::ti~li~u, hlnh .lnh, ban ..1 d6, da du<;1cdanh gia caD. r--~-'-~-~'-~---'--! ; I i ! 2 . San nam 1975. MQt so co quan nhl1 Ban Bien Gioi Chinh PhIl (nam 2002 da xap nh~p vao BQ Ngo<,liGiao), BQ Ngo<,liGiao, Vi9n Nghien Ct.i'uv~ Tnmg Quoc, cac tntong d<,lihQc bAtdfiu quan Him de'nviln d~ Hoang Sa, di;icbi9t sau cuQc chie'n tranh xam 1l1<;1c cua Trung Quoc thang 2 Ham 1979. Sau d6 lllQt so taG gia va mQt so d~ tai nghien cltu khoa h9C cap quoc gia v~ Hoang Sa, Trl1ang Sa dang Olt<;lctie'n hanh. Trang do co d~ tili nhl1 "H<;IpBdng Nghien CUll Khoa HQc V~ Ljch SO'Chu Quy~n cua Vi9t Nam C1hai quftn cIao Hoang Sa va Trl1ang Sa", ma so BBHB 01 - 01 do PTS Nguy~n Quang NgQc (BHTH Ha NQi) chu trl cia baa caD so ke't ngay 30/4/1995 va HOi Thao Quoc Gia "Lu~n cu Khoa H9C Ljch sO', Bja Ly va Phap Ly Chli Quy~n Vi9t Nam Tren Hai Quh Bao Hoang Sa Va Trl1ang Sa" t<,liHa NOi ngay 18/1/1996 clIng mOt so ke't qua clu'<;Ictie'p t1,1cGong bo trang nhftng Dam sau d6. Ngoili ra cOn co mOt so bai bao cua l1hi~u lac gia dang tren baa Nhan Dan, T<,lpChi Ljch SU'Quan Sll, T<,lpChi Han Nom, T<,lpChi Xu'a va Nay... Cac nha nghien cuu Phl1ong Tiiy cling ngay cang quan tam bon vi:. viln o~ Hoang Sa va Trudng Sa. Tren mi~ng internet thang 12-1999 cang co hon 900 tai li~u noi den Paracels va Spratley (hi9n nay co 970 tai li~u). 3 . D61 TU't thai gian dai, nguoi ViC;Hva nguoi Phuong Tiiy d~u tuC1ng (j giii'a Bi~n Dong chi c6 m(>t quan daD diii, Mu gQi m(>t ten chung, rat nhat guano Nguoi Vic$t gQi la Biii Cat Yang hay C6n Yang ho~c Hoang Sa, ho~c c6 khi gQi la D;.ti Tnt'ong Sa hay V...n Ly Truong Sa. Nguoi B6 Dao Nha, Hoa Lan gQi quan dolo la Parcel hay Pracel ( tie'ng B6 Dao Nha, Parcel c6 nghTa la da ngam - am !leu); Nguoi Phap, Anh gQi la Paracel VaGthe' ky XVII, XVIII tren cac ban d6 hang hai. Me:>tdi~u he't suc d~c bi~t la c6 sl)' Dhat quan he't suc 1'6 rang giii'a daub xUng quan daD ten Vi~t va ten Phuong Tiiy, khi Giam M~c Taberd ghi rat 1'6 rang C5ban d6 An Nam D...iQu6c HQa D6 vdi hang chfi':"Paracel sell Cat Vang" . (Paracel can gQi la Oil Yang) Quan daD Hoang Sa & Truong Sa n1im trang Bi~n Dong ma nhi~u tMp nien qua, dii c6 nhi~u nM khoa hQc khdng dinh sl)' hinh thanh n~n van bOa hang hai c6 nhii'ng s~c thai hoan toan khac vdi van boa I~c dia Trung Hoa. 1.2 QUAN DAD HOANG SA Quan daD Hoang Sa n1im trong mQt ph...m vi rQng khoang IS.000km2 , gift'a kinh tuye'n III dQ D Mn 113 de:>Dong, khoang 95 h:ii ly (1 hai Iy = 1,853 km), tit' 17°05' xu5ng IS°,4S'd(> VI B~c, khoang QOhai Iy; Kung quanh Ja vung bi~n c6 dQ situ hon 1O00m, song giua cac daD c6 dQ silu tllltong dltdi 100m. Qnan (Ho Hoang Sa Dam ngang bo biln cac dnh Quang Tri, Thit'a Thien, Quang Nam va mQt phan Quang Ngiii. V~ khmlng cach vdi etat li~n, quan daD Hoang Sa Ham gan etat li€n Vic$t Nam hon ca. Trang khoang 30 daD, da, biii, c6n, hon hi~n c6 23 dii duQc d~t ten, g6m 15 daD, 3 biii, 3 da, 1 c6n, 1 hon. Cac dao tren khong cao, cao nhat la Dao Hon Da (50 feet), daD thap nhil't la Dao Tri Ton (10 feet) (1 foot =30,48 cm). Olc daD chinh g6m 2 nh6m: - NMm LltOi Li€m (Crescent group) (j Tily Nam. - Nh6m An VTnh (Amphitrite Group) d Dong Bilc. 6 Tac gia trtnh bay chi tie't m6i, daD chlnh v~ phltOng di9n vj trl, dja Iy tlf nhicn de'n dia Iy nhiin van c6 quail h~ de'n chu ql1y~n cua Vi~t Nam. 1.3 QUAN DAo TRUC CUA QUAN DAo HoANG SA vA TRUi f)iGn SI,( L9 (1851) e6 do;,ln v,in de c~p den vi<;:edl,fng mieu d Hoang Sa lrong l.juyGn 207 va do;!n van Irong be) sacCI Khitl11 I:)jnh I:\ti Nal11 H()i I:)£n SI,f L(: guyc'n 221 cher "Bt) Ctlng ItiU rclng: HIilJIl,.'{Sa Ihu(1c khu "{(e ngotli /Ji2'11nli leI hi2/1l yeou. Hlllig Ill/Ill Clill pillti di Ilu/111LIt)klllip dll1lhll~1c dLfi/ng he: L(li IIOr1Ii/l11l1a} 1ft! \'2 ,\'au, 111/]ikhi d(~/Jh(111U1nrIll/Jig gi(~ng, ehie'u ,heu h~ t/:" /l1l1!illl/". - Tai li(:u ral qui gi;i Iii clui/( hcln Irilu Ngu.)"(~n(lhe" k.,. XiX), 11c16 ngl(oi la 11mlhi!'y nhung h;ln laB. phllc lit'u clla cae dlnh Ih11nde b\) nhl( b0 Cong, va de cd quan kh;ic hay Hilling tit} cua n\c nhil vua vC vi9l' x,it: I~p chu ljuy0n ClJa Vi91 Nam tren ljUiin t1iio Hoang Sa dL(di Iri6u Nguyen vi<;cyang Iham, do d;.le, VC ho'J df> nlll! Hoang Sa, dm eQI m6e... Nam Thii;u Trj Ihtf 5 (1845) e6 ehI dlnh hoiin ky yang Ih;lmo Sau d6 ".Ii liep t~IC. - Vil;1 Sl'( CllrIng Gi;im Kh;\o LI(lJC quy0n IV ctin Nguyen Th(Hlg (1877) cho hie! (r but;i qu{)cSl1 Ihl(ong ken nhl(ng dinh lrang hai h9 An I-Hi va An Vinh. - Trung b(> s,kh D(l i Nail/ NI1£7'1Th(1ng Chi (18X2 SO;,In ~ong, II) I() SO,!n 1,.li!;'in 2 vil kh~e in) x;\c dinh Hoang Sa lhlJ()e \'C linh Ql1;lng Ngiii va tier \l.le kh~ng djnh ho.p cI(JIlg t1()j Hoang Sa va d0i Bife H;1i do cI(>i Hotlng Sa kicm yu,ln. . - Trong LJuy0n 111QuCJe T.-icu Chinh Bien To;\1 Yell clla Qut!e Slr Qu,in. Iri~u Nguyen, clai vua l'vlinh M;.lng. ClJ 3 do.Jn v.ln lien \.juan dc'n vi9C xac I~p ehli qllycn nb Vi~l Nall1 (~Ho;"\ng Sa . 9 Ngo~i ra e:ic b.-in06 c6 ciia Vi~1Nall1 Il( Ihe ky XVHden Ihe k)' XIX a~u ve IHi C:il Yang hay Hoang Sa va V1).OLy Tntl1ng Sa Lrong nftfog v~(ceua Vi~LNam. 2.L2 Nhung hi Ii~u ci'ia Trung Qu6c va 1)lniling Tfiy minh chung cllli ql1y~n Vil;t Nam t1~iqmin dilo Hoang Sa va Tnlc'1ng Sa. + Nhung hi 1i1;11Cltn Trung Q116c minh chung clul ql1y~n clla Vil;t Num b.li (Iudn dlio Hoang 5u va Tnlung 511: Tnick lien Ii'! Hiii Ngo:~i K)' Sl,f clh Thich I:):~iS:in (nglioi 1'rung QucJe) n:lm 1696.Trong quycn 3 ella Hili Ngo{Ji Kf 5(1dii nai den V~n Ly Tniong Sa Itic Hoang Sa va cti\ khRng djnh Chua Nguyen d1\ . sat Ihuycn ra khai thae de . still V~LLU de Lilu d~II1Lrcn qu:1n c1ao V9n Ly Tntong Sa. Cac h:lo <16c6 Trung qutle do chinh ngliOi 1'rung quae ye III flam 1909 In1 v~ Inide dell lIlioh chtillg 1'1\y Sa va Nall1 Sa ehlia Ihu(>e ve Trung qU()c. KhllO SliI tii'l d de bIt n ai) c6 clla 1'rung qutie Ilt na 1111909 Id1 vE Irude, nglioi la rhilY 151 d de ban d6 Cl1 nlick 1'rung quSe do nglti'1i Trun)! qu(')c VC kh(mg co b:ln .d() nllO co I!hi cae quan dllo 1'iiy Sa, Nall1 Sa. Tal c.-Icac b:ln d6 c<3ii'y deu Xlic:dinh d;lc1 HIli Naill Iii eltc Nal1l eiia bien ciui nhia Nam cua Trunc Qu6e. Sau khi 1'rung Quae dung vii I~ic chic'lIl d6ng Hoang Sa Lhang I Ham 1974, nhieu c1oan khan e6 Trung Qu6e den de dao LhllQequ:1n d:lo nay va gqi Hi."phar hi~n" nhalll nhieu eti VZiInhlt lien el~,c16sli, dl~ CIach~m In~ Iren dc Mn dao nay, song dell khong co gia Irj gl elf minh xac chu qllyen Trung QuC)C, Irai I:.li h9 I'll phlll hit;n d "'m~t Bifc ngoi mien ~H()il1lgSa T(/" c~d:lo Vinh Hung, {lie aao Phu Lilll (lIe Boisce), l~i III bhng chling hi6n nhien vel Ilch nh vi9C Xli<:l~p ehu quyt3n cua Vi91 Naill. . + Tll 1i1;1IPhucing Tfiy x11c nh~ n \'~ chli CJlly~nciia Vi~t Nam trcp CJui\ndiio Hoang Sa va Tniong Sa.. . . Nh~r Ky Lren lau AmphiLrite (nibil 1701) xac nh~JnPameels Iii.m(\1 . quaIl CIao Lhl1(k v~ milk An Naill. "Le Mcmoirc sur la Cochinchinc" ciia Jean Baptistc Chaigncau (1769 - 1825) viC"1VllO nhi1'ng nam cu6"i c'h'riGia Long (hOl\l1I:'11 n,ll11 1820) ail khftng djnh nam 1816 ma Gia Long (1iixac l~p chli quy2n Vi9( Nallliren 4ulln L1iioParaccls. 10 .. "Univers, hisloire el description de lolls les peupks, de leurs religions, mtltlrs CI (;OUllImCS"dIU gi'll1l nwc Taberd xufll bi\n nam 1833cho rhng ho:ing de Gia Long chinh Ihl1<:khdng dinh cluj 4uy6n trcn qUail d,\o Hoang Sa nal11 1810. An Nam f.:),~iQu6c Hqa 1:)6 clh giam 11ll,IC Tabcrd xuill b,in Ham 1838 kh~ng dinh Cat Yang (Hoang Sa) la Paraccls va n~m tmng "ung biin clia Vit;t Nam. The Journal of the Asiatic Society of Bengal. Vol VI dii dang hai Clia gialll ml,ICTabcrd x,ic nMn vua Gia Long chfnh thlfc giu ch1.'1quycn qu~n dao Paracels) . "The Journal (~t'tlit! Geol{rtlphJe'lIl Socit!ty (!{ [.(lnJun" (nam 1849) GulzLafr ghi nh~n <:hfnhquy~n An Nam I~p ra nhung In(ng Ihuy~n va mOt Ir<}iquail nhli de' Ihu Ihue d Paraccls. 2.2 sIj KHANG DINH CHi! QUYEN vA NHiJNG HO~T DONG X,\C L/~P CHU QUYE~ CUA CAC NUt\. Nude a VI'::T NAl\'1 2.2.1 tit! KHANG DINH CHU QUYEN HoANG SA, TRtfONG SA CUA VUACHUA, TRIEU DINH VI~:T NAM. Vua Minh, M<}ngva 3<) Cong ail nhit3u l.in khftng dinh Hoang Sa va . . . Tn/(fng Sa Iii Ihu(>e Vi91 Nam . 2.2.2 VIEC QUAN LY HANH CII/\NH CiJA C/\C CHINH QUYEN VIeT NAM T~I QUAN DAo HOANG SA vA TRlJ(1NG s,~. Trong SUt')lIhi'1i<:htiaNguy~n, ql1~n d,lo Hoang Sa va TnWng Sa lit I1H)1, luon (hfl;fCqUtln Iy hiinh chanh bt~i Oll,lng Nghla hay Ngiii ltic.:Iii phi't, khi la Iran hay Iinh lily Ihl:o thai ky lich su. 2.2.3 S~J THANH I).P VA HO~'I' I)<)NG CUA n(H HoANG SA 'I'll THE KY XVIl DEN THE KY XIX. 2.2.3.1 Dia ban ru QUict"1adi)i Hoang Sa IiI d "ling ci'fu biifn 811Iq va Co Lao Re. Hoan canh (tia Iy II/ nhien, llt vi Irf, t1ia Ihe cling nhl( nhan van cua vung ctia bi6n Sa Ky- ClI Lao Re khien d,ln n,(l1d6 gil1il1ibi0n. lhli!1ng t1i11m nhung hiii s,ln quI nhu hiii s,ll11ngay (1Vlll1gkc' (;,}nCu Lao Re, khien "Cu Lao Rc - cua bien Sa Ky" Iii di nC>ira l1ai cib d0i Hoang Sa. 2.2.3.2. Thifi gian ho~lt c1(ing dIU c1i)iHoillll! Sa. Vi~(; Ihanh I~p (!()i Hoang Sa phiii c6 In(lk ho,)c I!"lHlglhi'li Chou Nj!uven Phoc Tiin (I64X-lo87), Ilk IiI lnrdc "h()~(' Imng thl)i ru lWi" cu6-n sach nth'lI NwlI Tt? Chi L(J tJli nl/( (na 11116X(1). va dC1iHoi\ ng Sa khi lrl)VG (ttl! 1i~1l \'.~I()th,in}! 1,lm am "eh \;10 eira Eo l1i!.YTl( Hien rt'\i II ni)p s;in vallai chinh dinh l~Phu Xuiin. Nhulhe, ehllng ta 1:6n1 Sl~(1Ekcl luan d6i Hoang Sa fa di'1isdm nhal Ilt lhl)i ehua Nguyen Pink Lan (1635-1648), hay eh~c eh5n tlt Ihl)i chua Nguyfn Phuc Tan (16481687). , Tll th;ing ba am licit l1iIII Cu Lan Rc den 11(1i h51 dh ho~t dl)ng l' Hoang Sa la 3,4 ngay dem, den thang 8 dl)i Hoang Sa trl~ve Mil lien. Do (Mu ki~n kh! h~u lue bay gh'1kh6ng clIo ph~p dl)i Hoang Sa tru d flam ma ph;1i lheo ll1ua, kco diii III (lfiu lhe' ky XVII den the ky XIX. 2.2.3.3. Nhi~m V~1cua dt}i Hoang Sa. Tim htQIl1de san v~t III cae tau dam, de hai san qui liYvlIng bi~n phia Bac quan dao Hoang Sa, kielll qu.in, tn')ng eoi dt)i Bil:cIHi l~phia Nam, tham vang, trlnh baa v~ eae bQn thtSphi ngoai biEn. 2.2.3.4 Tfi chuc vit nQi dung I1m.ltdl)ng clia dQi Hoang Sa BQi Hoang Sa la mQt t6 ehae diin binh vua mang tinh diin Sl,tvtta mang tinh quan sL!; vua mang tinh tu'uhiin vua mang tinh nhil nude, vtta co clul'c Bang kinh Ie, vua co chuc n;1ngqu:in 19 thoi ay l) Bi6n 86ng. B(Ji Hoang Sa da tl1llIltt;11Utntdc he'l nhli'ng lull V~I llui h~a Hoang Sa uhu' h;ii sam, 6c hoa, fie lai VOl.Quao In;>ngnIJar Iii cae hang boa 0'(de lau d~m, phfin nhicll la vang b~.Ie,tien I~, sung 6ng. Vit;e di bi~n xa (vi6n dttdng) khie'n de Ihanh "ien dQi Hoang Sa rat giGi cti bi~n, sau clltt;1C eli' cti hltang d5n hiti I('lnhelm thtiy quail tri~u Nguy~n. 2.2.4 D(n BAC HAl HO~ T DONG DUOI sfj KIEM QUAN CUA D(>I HOANG SA TRONG KHU VVC PHIA NAM CUA BII1N DONG TUC QUAN DAO TRVONG SA VA VUNG PH1) C~N. Cae chua Nguyen van d6 <1QiHoang Sa kicl1llluiirttl~u c6 I11Qldftum6i, .' M eo the' de dang nifm 11nhhlnh a BiEn Dong. DQi Bil:e H1iikhong djnh Intac bao nhieu su5t. Ho~c .chQn ngltoi thon Tet Chinh (0 gftn bo biEn) thuQc phii Blnh-Thll~n, ho~c chQn ngltoi lang Canh-Dttdng lay nhli'ng ngttoi nnh nglly~n b6 sung vao ctQiHac- Hiti. Ai nnh nguy~n di thl cap giKy sai di va chi Ihi sai ph.!i dQi ay di lam cong taco 2.2.5 cAC HO~T DONG CUA THUY QU;\.NTRlfiu DlNH VIET NAM(j OUANDAOHOANGSAvA TRLf<'1NG SA . 2.2.5.1 Cae holJt d.?~~,~~..~l.le.!~~r_tE!!1h, ve hlin di\ vt! Hoang Sa va 'I qri' ,-, ; r: i. ; Tntong Su J. 1. i.;,. ",. ,1..." r bat d:lU W-9'\llhl.,¥l'f?/ ;tr.~11,ixelva 00 d:~c Ihuy trlnh ...di: vc b;in l1ti. Vi9c do <1:.14Il\t~;t'tl1tt;h\"i'F~[ ph:ln i1(>jliah tmng LId c6 c:l quail linh "Qu6c gia Vi';! Naill" ofu Ch)l1g IIH)t l!6r\ i'i (UO Paille ( Hoang Sa ). Chinh phu Trung Qut>c h}i tiep tL.lcILl"cht,i vi~c nhii Irqng tai quSc Ie gill qll)'el. Vao thang 4 nam Ii}SO, lJufw Hnh Trung Hoa Dan QLH)"Cnit hel kh()i 4u.1n duo Hoang Sa, Iniik 06 eta rut khl)i TrI(ling Sa. Ngay 14 lIuing 10 niirn 1950, chinh phil Ph.ip chlnh thtk chuy0n giao cho chinh phil rHo " " 1' 11" . " , O. .p (jllyen qllan !y cae qllan (ao .oang. S a. Ngay 7 ttHing i) n:im 1951, Thi.'1tL(dog kicm ngm.li tnii1ng Tran V:ln Hi:tll cila chinh phil IHo O.}i long tr!)og wycn hCIrang hai (juan dilo Hoang Sa va TrL!t'JngSa Iii tanh th{;eihl Vi~t Naill, khong e6 y kien nao ph:ln d()i. 3,1.3 Thoi kl Vi~t Nam chin eilt (1954 - 1975), pluln Idul0g cUe m{(k ngoa i xii In plli.UIl cllli qll)'t"in Vi~t Nnm h.d qllfi n dll 0 Hu:mg Sa va Tn{ong Su. Thco Hi~p dioh Gcncvc, '!uan (Ho Hoang Sa va Truong Sa d ili2n Di\ng i~ (1L(diVI tuyfn 17 sc d~t dudi s~( -yuiin Iv hiinh ch.lnh eiia phia chinn quy0n i) mi6n NngBoa Vli Van MaLI ra luycn b() t;\i khilng dinh ' "' ' ' " ""' ' . . " /" 1 1 \ 1 1 H S 1 \ C 1U quycn clia Ic.~l "am (01 Vdl WI quan l ao oang. a va ntdng Sa. ~ Vai ng;lYheHnsaLt,Ph,ip cling nhile h.lieho Philippinesbiel nhlfng quyGn h,p ma Ph,lp dil c6 d{)i vdi hai yuan d:lo Irel1 tiX nam 1933. Ngay 22 thang 8 nam !956, 1~lch:li quan Vi0l Nam C(mg Hoa (I() b(J ten cae d:lo chinh cLia quoin d,lo Tn(ong Sa va dl,fng bia, ken co. Nga)' 13 thang 7 Ham 1061, de I~nh so (74- NY ella T6ng [helng ViGI Nam C\)ng Boa d,Jl quao (Ho Hoang Sa Ihui)C !lnh Quang Nam va lhinh 14r H.dquan dao nilY me}l xa IiI)' ten EI xii B!nh Hiii trl}'t:thLH)Cqu~n !foil Yang, Ngay 6 th.ing 0 nam (YD, Hi) Tn(c'1ngHi) N()i V~Idw chinh quy0n Vi9l Naill C\)ug H\)a ihi stra l18i viGl"qtdn]9 hanh chinh n'ta Tn(i'jng Sa vao xi! I'lntdc I-hii, qu,jn 1:);1\ !:)(). IInh l'ht(dc Tuy mii lrll\k d{iy viin nam 15 1956, llH'ii chinh quj'en Ngi) mllh Di~m dil c6 sic I~nh g()i qlli1n da() Sprat!y la quitn diin Hoang Sa. Ngay !9 th,ing I n;11l11974. Trung QlH')Ccu'tlng chiem qu,lll (!;tn Huilng Sa. J Ngay 20 lh;ing I n5m 1974, quail sal viel1 clia Vi4t Naill COng Hoa bcn c:~nh Lien Ht,lp Qu{)c yell ciiu HOi D6ng Biio An XCI11xCl Vil;C Trllng Qu6c tilIng vu ILfcMinh chiem Hoang Sa. Trong dip nay. Chinh plui Cich flk.lng Lam Thai C(mg Hoa Mien Nam Vi4t Nam c6ng bi) I~p tnCi'lngcua I1Ilnhcho rhng: "vall liP dill 4i1yEn I'll t(Jim \'~n h7nh tluj' lei \'11'/1112tltieng lien" d//i 1'{liJ//{ji £lail tnhung nhl«..Je(1i~m, xLiy ra tlnh In.lng c!m{)c, bia v0 chli quycn ten nllting tanh the) ma de qu6e gia kh;ic dit X,lenlu}n. Sau hl)i ngh! Berlin ve chillI Phi nil 1111885. eua 13 nl(Je Chii Clla '. u Au va Hoa Ky va sall kho:i h<..)p Vicn PIH!pLuat Ou6c T6 t1 Lausanne ( ThVYSi) nam 1888,nguven lac chiem huu that su In) Ihanh quail di~m chiEm filthe tren the' gil~i. Sau tkl Hien Chuting Lien Hic;p QuC)c va Lll~t Bi~n 1982 cling lil n1 sa ph gt)1lI dc nutk dang vi ph'.lITI chll quy~n cua Vi~t Naill (1 qll1n tHn Hoang Sa va Tn(ling Sa la Trung Quc{c, Philippines, Mii Lai, Brunei d6u ph:! i 16n [r<..mg. 3.2.2 Tlnh phltp I)' quClc te' CULlsl/ xac h}p chuquy~n tl~i quftn dao Hoang Sa va Tniong Sa. cOn Vi~t Nnm Vao dftl1lhc k5' XVll, It( doi Club Nguyen Phuc Lan hay chua Nguyen Pink Tan den dilu the' k5' XX, n~lm IY09, Vi~1 Naill tift chiem hull (h~1 slf, boa blnh va tlufc Ihi lien (l,lCIheo dung nguycn l:1c philp ly quac Ie' . luc bity gid. D6i vdi qlll1n (lao Houng Sa: Chinh de hoang de Vi(:1 Nall1 nhlf vlla l'VlinhM;plg vII triell dlnh, Cl,lth~ Ii'!B9 C!'\ngdii len liGng khiing dinh Hoang Sa Iii nr1i hi~m yell lrong vung bien clia Vi";1Nall1, nAm [rong Cl(lfngVl/C.ClIaQu:lngNgiii. Hoang Sa lhu()t' \'G QlIiing Ng:ii tjuiin h:.I1SII()lgiln 3 the k)' 1lJ'the: ky XVII dc'n n:11111l)(J<.). . 18 TlYO~Uthtky XVII l1tn Dam 1801 va sau do III bu(\i ddulriEu Nguyen, dQi Hoang Sa, lI1(>tl6 chlic hall quaIl SlJ <.1iiOlflJCgiao nhit';111V9- rieng m()t mlnh kilm so<\tva khai th;k <.1inhky, lien t~ICva boa b!nh. TlY 1816; thuy quail du<).i San vie't nam 1696. E>l)la chtfa kt .nhicu "tac gi:i Hiy Phtitfng nhl! la Lc Poivrc (l749)~ J Chaigneau (1816-1819), Taberd (1833), GutzlalT (1849)... ding oii khdng dinh ro rang Ho~ng Sa thuQcchti quy~n Vic;t Nam! Ban d6 An Nam DiJi Quoc HQa E>6Cua Gi.lm ml)c Tabcrd Imng cuon TI/ E>i6n Vi~1 - La Tinh, nhan C1~Lalino - Anamilicum xuill b,tn nam 1838 oil ghi ra : ParaceJ Sell Cat Yang d Bitn E>ong. Do'i \'8i qulI" duo Tru't1ng Sa: " ' ..t' " " ..t' ' -A.t ,._~ .t 1 l ..t'k Y XVII1 (en~' (au h k D lCU can nm ro rang gall 3hI C k'y tli l1au 11C Icy " XX. ViC;lNam luon coi qu~n dao Hoang Sa va qua" (tlo Tniong Sa la . mol dai dao diUhall!!van dam d Bien Dong. nen goi 11'1 Van Lv Tniong. S1!..Chinh vlle d6 ma ehinh quyen Vic;l Nam COng Hoa vito Dam 1956 gQidc hiiioao oWc sap nh~pvao linh Rii Ria - yang Tau uNaill Vit;I (Nam BQ) 11\Hoang Sa. Chi nglioi Ph:ip sau nay VIY d6 ehinh Irj Ijh~lc VI)quy~n ! - Xem thêm -