Tài liệu Quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước của ủy ban nhân dân huyện mường khương tỉnh lào cai

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯƠNG ĐẠI HỌC KINH TẾ & QUẢN TRỊ KINH DOANH NGUYỄN DUY CƯỜNG QUẢN LÝ CHI THƯỜNG XUYÊN NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CỦA ỦY BAN NHÂN DÂN HUYỆN MƯỜNG KHƯƠNG TỈNH LÀO CAI LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG Ngành: QUẢN LÝ KINH TẾ THÁI NGUYÊN - 2020 ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯƠNG ĐẠI HỌC KINH TẾ & QUẢN TRỊ KINH DOANH NGUYỄN DUY CƯỜNG QUẢN LÝ CHI THƯỜNG XUYÊN NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CỦA ỦY BAN NHÂN DÂN HUYỆN MƯỜNG KHƯƠNG TỈNH LÀO CAI Ngành: QUẢN LÝ KINH TẾ Mã số: 8 34 04 10 LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG Người hướng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Thị Hồng Tâm THÁI NGUYÊN - 2020 i LỜI CAM ĐOAN Tôi đã đọc và hiểu về các hành vi vi phạm sự trung thực trong học thuật. Tôi cam kết bằng danh dự cá nhân rằng nghiên cứu này do tôi tự thực hiện và không vi phạm yêu cầu về sự trung thực trong học thuật. Thái Nguyên, ngày tháng Tác giả luận văn Nguyễn Duy Cường năm 2020 ii LỜI CẢM ƠN Để thực hiện và hoàn thành luận văn này, ngoài sự nỗ lực cố gắng của bản thân, tôi đã nhận được sự quan tâm giúp đỡ tận tình, sự đóng góp quý báu của nhiều cá nhân và tập thể. Trước tiên, tôi xin trân trọng gửi lời cảm ơn tới các thầy cô giáo trong Ban Giám hiệu, Trường đại học Kinh tế & Quản trị kinh doanh - Đại học Thái Nguyên đã tạo điều kiện thuận lợi cho tôi học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn. Đặc biệt, tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành và sâu sắc tới TS. Nguyễn Thị Hồng Tâm đã tận tình hướng dẫn, chỉ bảo và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình thực hiện luận văn! Tôi xin trân trọng cảm ơn Ban Lãnh đạo, công chức Cục Thuế tỉnh Lào Cai đã tạo mọi điều kiện thuận lợi cung cấp số liệu, tài liệu, các ý kiến đóng góp và giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn này! Cuối cùng, tôi xin chân thành cảm ơn gia đình, bạn bè, đồng nghiệp đã động viên khuyến khích tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu! Thái Nguyên, tháng 9 năm 2020 Tác giả Luận văn Nguyễn Duy Cường iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................. i LỜI CẢM ƠN ................................................................................................... ii MỤC LỤC ........................................................................................................ iii DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT .......................................................................... vii DANH MỤC BẢNG ...................................................................................... viii DANH MỤC CÁC HÌNH ................................................................................. x MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1 1. Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................ 1 2. Tổng quan các kết quả nghiên cứu ................................................................ 3 3. Mục tiêu nghiên cứu ...................................................................................... 4 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ................................................................. 5 5. Những đóng góp của luận văn ...................................................................... 6 6. Kết cấu của luận văn ..................................................................................... 6 Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ KINH NGHIỆM THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ CHI THƯỜNG XUYÊN NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CỦA UBND HUYỆN MƯỜNG KHƯƠNG, TỈNH LÀO CAI ................... 7 1.1. Chi thường xuyên ngân sách nhà nước cho các cơ quan chức năng trực thuộc Uỷ ban nhân dân huyện ................................................................... 7 1.1.1. Ngân sách nhà nước cấp huyện ............................................................... 7 1.1.2. Các cơ quan chức năng trực thuộc uỷ ban nhân dân cấp huyện ............. 8 1.1.3. Chi thường xuyên ngân sách nhà nước của UBND cấp huyện............... 9 1.1.4. Nội dung chi thường xuyên ngân sách nhà nước của uỷ ban nhân dân cấp huyện .................................................................................................. 10 1.2. Quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước của UBND huyện ......... 13 1.2.1. Khái niệm quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước của Uỷ ban nhân dân huyện ......................................................................................... 13 1.2.2. Mục tiêu quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước của Ủy ban nhân dân cấp huyện .................................................................................. 13 iv 1.2.3. Nội dung quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước của uỷ ban nhân dân cấp huyện .................................................................................. 14 1.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước của UBND cấp huyện ............................................................................ 18 1.3.1. Các nhân tố thuộc về Ủy ban nhân dân huyện ...................................... 18 1.3.2. Các nhân tố thuộc về các cơ quan chức năng trực thuộc UBND huyện .... 20 1.3.3. Các yếu tố khách quan khác ảnh hưởng................................................ 20 1.4. Kinh nghiệm thực tiễn về quản lý chi thường xuyên NSNN tại một số UBND cấp huyện........................................................................................ 21 1.4.1. Kinh nghiệm quản lý chi thường xuyên ngân sách tại huyện Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên ................................................................................ 21 1.4.2. Kinh nghiệm quản lý chi thường xuyên NSNN của huyện Hạ Lang, tỉnh Cao Bằng ....................................................................................... 23 1.4.3. Bài học kinh nghiệm cho huyện Mường Khương, tỉnh Lào Cai .......... 24 Chương 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ............................................ 27 2.1. Câu hỏi nghiên cứu .................................................................................. 27 2.2. Phương pháp nghiên cứu .......................................................................... 27 2.2.1. Phương pháp thu thập số liệu ................................................................ 27 2.2.2. Phương pháp tổng hợp số liệu............................................................... 30 2.2.3. Phương pháp phân tích .......................................................................... 30 2.3. Các chỉ tiêu đánh giá kết quả hoạt động quản lý chi thường xuyên từ NSNN ......................................................................................................... 30 2.3.1. Các chỉ tiêu phản ánh thực trạng chi thường xuyên NSNN cấp huyện .... 30 2.3.2. Các chỉ tiêu phản ánh nội dung quản lý chi thường xuyên NSNN cấp huyện......................................................................................................... 31 Chương 3: PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG QUẢN LÝ CHI THƯỜNG XUYÊN NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CỦA UỶ BAN NHÂN DÂN HUYỆN MƯỜNG KHƯƠNG, TỈNH LÀO CAI ....................................... 33 3.1. Khái quát chung về huyện Mường Khương............................................. 33 3.1.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội của huyện Mường Khương ............ 33 v 3.1.2. Tổng quan về Uỷ ban nhân dân huyện Mường Khương ...................... 35 3.2. Thực trạng chi thường xuyên ngân sách nhà nước của Ủy ban nhân dân huyện Mường Khương đối với các cơ quan chức năng trực thuộc .......... 40 3.3. Thực trạng quản lý chi thường xuyên ngân sách của Ủy ban nhân dân huyện Mường Khương đối với các cơ quan chức năng trực thuộc .......... 42 3.3.1. Bộ máy quản lý chi thường xuyên ngân sách của Ủy ban nhân dân huyện Mường Khương đối với các cơ quan chức năng trực thuộc................. 42 3.3.2. Lập dự toán nội dung chi thường xuyên ngân sách nhà nước của UBND huyện Mường Khương đối với các cơ quan chức năng trực thuộc .... 44 3.3.3 Chấp hành dự toán chi thường xuyên ngân sách nhà nước của UBND huyện Mường Khương đối với các cơ quan chức năng trực thuộc .... 50 3.3.4. Quyết toán chi thường xuyên ngân sách nhà nước của Ủy ban nhân dân huyện Mường Khương ............................................................................. 54 3.3.5. Kiểm soát chi thường xuyên ngân sách nhà nước của Ủy ban nhân dân huyện Mường Khương đối với các cơ quan chức năng trực thuộc .......... 57 3.4. Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến quản lý chi thường xuyên NSNN của huyện Mường Khương. ................................................................ 61 3.4.1. Nhân tố chủ quan .................................................................................. 61 3.4.2. Nhân tố khách quan ............................................................................... 62 3.5. Đánh giá quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước của UBND huyện Mường Khương .................................................................................... 63 3.5.1. Đánh giá việc thực hiện mục tiêu quản lý ............................................. 63 3.5.2. Ưu điểm trong quản lý chi thường xuyên của Ủy ban nhân dân huyện Mường Khương đối với các cơ quan chức năng trực thuộc................. 65 3.5.3. Hạn chế trong quản lý chi thường xuyên của Ủy ban nhân dân huyện Mường Khương đối với các cơ quan chức năng trực thuộc................. 66 3.5.4. Nguyên nhân của hạn chế trong quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước của Ủy ban nhân dân huyện Mường Khương đối với các cơ quan chức năng trực thuộc ......................................................................... 70 vi Chương 4: MỘT SỐ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ CHI THƯỜNG XUYÊN NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CỦA ỦY BAN NHÂN DÂN HUYỆN MƯỜNG KHƯƠNG, TỈNH LÀO CAI ................. 74 4.1. Quan điểm hoàn thiện quản lý chi thường xuyên ngân sách của UBND huyện Mường Khương........................................................................ 74 4.2. Một số giải pháp hoàn thiện quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước của Ủy ban nhân dân huyện Mường Khương ........................................ 75 4.2.1. Hoàn thiện bộ máy quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước của Ủy ban nhân dân huyện Mường Khương ................................................. 75 4.2.2. Hoàn thiện lập dự toán chi thường xuyên ngân sách nhà nước của Ủy ban nhân dân huyện Mường Khương........................................................ 79 4.2.3. Hoàn thiện chấp hành dự toán chi thường xuyên ngân sách nhà nước của UBND huyện Mường Khương ........................................................ 83 4.2.4. Hoàn thiện quyết toán chi thường xuyên ngân sách nhà nước của UBND huyện Mường Khương........................................................................ 84 4.2.5. Hoàn thiện kiểm soát chi thường xuyên ngân sách nhà nước của UBND huyện Mường Khương........................................................................ 87 4.2.6. Các giải pháp khác ................................................................................ 90 4.3. Một số kiến nghị....................................................................................... 94 4.3.1. Kiến nghị với chính quyền tỉnh Lào Cai ............................................... 94 4.3.2. Kiến nghị với Trung ương.................................................................... 96 KẾT LUẬN .................................................................................................... 97 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................... 99 PHẦN PHỤ LỤC......................................................................................... 101 vii DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT Nguyên nghĩa TT Ký hiệu 1 HĐND Hội đồng Nhân dân 2 KBNN Kho bạc Nhà nước 3 KH 4 LĐXH 4 NN Nhà nước 6 NS Ngân sách 7 NSĐP Ngân sách địa phương 8 NSNN Ngân sách nhà nước 9 QLNN Quản lý nhà nước 10 QT Quyết toán 11 SN Sự nghiệp 12 SNKT Sự nghiệp kinh tế 13 UBND Ủy ban Nhân dân Kế hoạch Lao động xã hội viii DANH MỤC BẢNG Bảng 3.1: Tình hình phát triển kinh tế xã hội của huyện Mường Khương giai đoạn 2017 - 2019 ..................................................................... 33 Bảng 3.2: Tình trạng nhân sự tại các phòng ban chuyên môn của UBND huyện Mường Khương .................................................................... 39 Bảng 3.3: Quyết toán chi thường xuyên ngân sách nhà nước đối với các cơ quan chức năng trực thuộc UBND huyện Mường Khương giai đoạn 2017-2019 ....................................................................... 41 Bảng 3.4: Bộ máy quản lý chi thường xuyên NSNN của UBND huyện Mường Khương đối với các cơ quan chức năng trực thuộc ........... 42 Bảng 3.5: Đội ngũ nhân sự về quản lý chi thương xuyên NSNN của UBND huyện Mường Khương đối với các cơ quan chức năng trực thuộc ........................................................................................ 43 Bảng 3.6: Hướng dẫn lập dự toán chi thường xuyên NSNN đối với các cơ quan chức năng trực thuộc UBND huyện .................................. 44 Bảng 3.7: Tổng hợp lập dự toán các cơ quan chức năng trực thuộc UBND huyện Mường Khương năm 2019 ...................................... 46 Bảng 3.8: Tình hình bổ sung dự toán chi thường xuyên trong năm của các cơ quan chức năng trực thuộc UBND huyện Mường Khương giai đoạn 2017 - 2019 ....................................................... 51 Bảng 3.9: Bảng tổng hợp tình hình chấp hành dự toán chi thường xuyên NSNN của các cơ quan chức năng trực thuộc UBND huyện Mường Khương giai đoạn 2017 - 2019 .......................................... 52 Bảng 3.10: Kết quả thẩm định quyết toán của Phòng Tài chính - Kế hoạch huyện Mường Khương giai đoạn 2017-2019 ....................... 56 Bảng 3.11: Kết quả các cuộc thanh tra của Thanh tra huyện Mường Khương thực hiện giai đoạn 2017 - 2019 ....................................... 58 ix Bảng 3.12. Bảng tổng hợp số lượng các đơn vị, địa phương nộp báo cáo xây dựng dự toán chậm so với thời gian quy định ......................... 63 Bảng 3.13: So sánh tình hình quyết toán chi thường xuyên so với chấp hành dự toán của huyện Mường Khương giai đoạn 2017 2019 ................................................................................................. 64 Bảng 4.1: Đề xuất biểu mẫu xây dựng dự toán chi thường xuyên ................. 80 x DANH MỤC CÁC HÌNH Hình 1.1. Hệ thống ngân sách Nhà nước Việt Nam ......................................... 8 Hình 1.2: Bộ máy quản lý của UBND huyện Mường Khương đối với các cơ quan chức năng trực thuộc ......................................................... 37 Biểu đồ 3.1: Tỷ lệ dự toán bổ sung chi thường xuyên của các cơ quan chức năng trực thuộc UBND huyện Mường Khương giai đoạn 2017 -2019 ...................................................................................... 51 1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Đối với công cuộc cải cách nền tài chính Quốc gia, đặc biệt cải cách tài chính công, việc quản lý điều hành ngân sách có ý nghĩa vô cùng to lớn. Quản lý tốt ngân sách nhà nước còn quyết định thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội được nhà nước cũng như chính quyền địa phương rất quan tâm. Ngân sách cấp huyện là cấp ngấn sách thứ hai trong ba cấp ngân sách địa phương, do đó, quản lý ngân sách nhà nước nói chung và quản lý ngân sách nhà nước cấp huyện nói riêng là tất yếu khách quan trong quá trình phát triển đất nước. Cho đến nay, thuật ngữ NSNN được phổ biến rộng rãi ở mọi quốc gia tuy nhiên chưa có một khái niệm thống nhất cho NSNN, hiện hay có 2 quan niệm về NSNN là: “- NSNN là bản dự toán thu - chi tài chính của nhà nước trong một khoảng thời gian xác định, thường là một năm. - NSNN là quỹ tiền tệ của nhà nước. Chi Ngân sách Nhà nước bao gồm hai bộ phận chính là chi thường xuyên và chi đầu tư phát triển. Chi thường xuyên chiếm tỷ trọng lớn nhất, có vị trí, vai trò rất quan trọng đối với phát triển kinh tế xã hội của đất nước. Quá trình thực hiện công tác, quản lý chi TX NSNN vẫn còn những tồn tại, hạn chế, bất cập như: Sử dụng NSNN vẫn kém hiệu quả, lãng phí, thất thoát, dễ phát sinh tiêu cực; Công tác quản lý chi còn phân ra nhiều lĩnh vực với nhiều hình thức khác nhau dẫn đến tình trạng chồng chéo, khó theo dõi tổng thể; chưa có cơ chế quy trách nhiệm trong thực hiện một số nghiệp vụ chi cụ thể; chưa có cơ chế tổng thể và thống nhất để kiểm soát giá mua sắm một số hàng hóa dịch vụ một cách chặt chẽ và có hiệu quả nhất; cán bộ chuyên trách còn có tình trạng chưa am hiểu đầy đủ về quản lý NSNN và chưa được đào tạo đồng đều; mức độ công khai minh bạch trong chi tiêu ngân sách (NS) còn hạn 2 chế… Do vậy, thực hiện công tác quản lý chi TX NSNN chưa đáp ứng yêu cầu quản lý và cải cách thủ tục hành chính trong xu thế đẩy mạnh mở cửa và hội nhập quốc tế. Mường Khương là một huyện Miền núi thuộc tỉnh Lào Cai, kinh tế còn gặp rất nhiều khó khăn, việc Quản lý chi thường xuyên ngân sách của UBND đối với các cơ quan chức năng trực thuộc tại các cơ quan chức năng trực thuộc UBND huyện Mường Khương vẫn còn nhiều tồn tại, hạn chế như: Một số khoản chi thường xuyên NSNN của các cơ quan chức năng trực thuộc UBND huyện Mường Khương chưa tương xứng với nhiệm vụ chi; việc xây dựng dự toán chi thường xuyên NSNN của các cơ quan chức năng trực thuộc UBND huyện Mường Khương còn chưa dự báo hết và xác định được đầy đủ các nhiệm vụ; chấp hành ngân sách còn chưa chủ động linh hoạt; quyết toán chi thường xuyên NSNN của các cơ quan chức năng trực thuộc UBND huyện Mường Khương nhà nước còn chậm; chi đầu tư còn dàn trải, hiệu quả sử dụng vốn đầu tư chưa cao; chi thường xuyên còn vượt định mức và dự toán. Cơ chế xin, cho vẫn còn tồn tại trong phân bổ ngân sách. Năng lực trình độ của một số công chức làm công tác quản lý chi thường xuyên NSNN của các cơ quan chức năng trực thuộc UBND huyện Mường Khương nhà nước của các cơ quan, đơn vị còn hạn chế...“ Để khắc phục những bất cập nêu trên, xuất phát từ sự cần thiết phải tăng cường quản lý chi thường xuyên ngân sách đối với các cơ quan chức năng trực thuộc UBND huyện Mường Khương trong giai đoạn mới hiện nay, tôi đã chọn đề tài “Quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước của Ủy ban nhân dân huyện Mường Khương tỉnh Lào Cai” nhằm đảm bảo chi NSNN hiệu quả, tiết kiệm góp phần thực hiện quản lý tốt và toàn diện các hoạt động kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh trên địa bàn huyện Mường Khương. 3 2. Tổng quan các kết quả nghiên cứu Quản lý chi thường xuyên ngân sách của UBND đối với các cơ quan chức năng trực thuộc của chính quyền huyện đã có nhiều công trình nghiên cứu có thể tóm tắt các đề tài sau đây: Luận văn thạc sĩ của Vũ thị minh Trang năm 2014 “ Quản lý chi thường xuyên của chính quyền huyện Kim sơn , cũng đã đề cập được cơ sở lý luận và tình hình thực tế của huyện Kim sơn trong quản lý chi ngân sách tuy nhiên đây lại là huyện ven biển nên có nhiều điển không tương đồng với đề tài này Luận văn thạc sĩ của Ông thị thanh Vân năm 2014 “ Quản lý chi ngân sách nhà nước đối với các công trình giao thông trên địa bàn thành phố Đà nẵng, đã tổng hợp được lý luận về chi ngân sách cho công trình giao thông trên địa bàn một thành phố qua đố đề xuất các giải pháp hoàn thiên công tác này. Luận văn thạc sĩ của Lê thị thanh Tuyến về năm 2015 “ Hoàn thiện quản lý chi ngân sách nhà nước trên địa bàn tỉnh Quảng ngãi, cũng đã đề cập được cơ sở lý luận và tình hình thực tế của tỉnh Quảng ngãi trong quản lý chi ngân sách tuy nhiên đây lại là một tỉnh ven biển nên có nhiều điểm cũng không tương đồng với đề tài này Luận án tiến sĩ của Tô thiện Hiền năm 2016 về : “Nâng cao hiệu quả quản lý ngân sách nhà nước tỉnh An giang giai đoạn 2015 – 2020 đã góp phần lý giải trên phương diện khoa học về ngân sách nhà nước và vấn đề hiệu quả quản lý ngân sách nhà nước cho một địa phương cấp tỉnh” Luận văn thạc sĩ của Trịnh thị thúy Hồng năm 2016 về: “Quản lý chi ngân sách nhà nước trong đầu tư xây dựng cơ bản trên địa bàn tỉnh Bình định . Đề tài này cũng đã đề cập cơ sở lý luận tình hình thực tiễn và đưa ra các giải pháp nhằm cải thiện tình hình quản lý vốn của nhà nước trong các công trình công cộng , tuy nhiên đề tài cũng không đề cập đến công tác quản lý chi thường xuyên ngân sách của một huyện đồng bằng như Phú xuyên” 4 Luận văn thạc sĩ của Lê thị thanh Tuyến năm 2015 về “ Hoàn thiện quản lý chi thường xuyên NSNN trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi, cũng đã đề cập được cơ sở lý luận và tình hình thực tế của tỉnh Quảng ngãi trong quản lý chi thường xuyên NSNN của các cơ quan chức năng trực thuộc UBND huyện Bắc Hà tuy nhiên đây lại là một tỉnh ven biển nên có nhiều điểm cũng không tương đồng với đề tài này Luận án tiến sĩ của Tô Thiện Hiền năm 2016 về “Nâng cao hiệu quả quản lý ngân sách nhà nước tỉnh An giang giai đoạn 2015 – 2020” đã góp phần lý giải trên phương diện khoa học về ngân sách nhà nước và vấn đề hiệu quả quản lý ngân sách nhà nước cho một địa phương cấp tỉnh Luận văn thạc sĩ của Nguyễn Trọng Dương năm 2017 về “Quản lý chi ngân sách cấp xã trên địa bàn huyện Tuần Giáo tỉnh Điện Biên” đã phân tích điểm mạnh, điểm yếu, những hạn chế còn tồn tại trong công tác quản lý chi NSNN của chính quyền cấp xã trên địa bàn huyện Tuần giáo tỉnh Điện Biên Luận văn thạc sĩ của Phan Hiếu Phúc năm 2017 về “Quản lý của Sở Tài chính Hà Tĩnh đối với chi thường xuyên từ ngân sách nhà nước tỉnh” đã phân tích điểm mạnh, điểm yếu, những hạn chế còn tồn tại trong công tác quản lý chi NSNN của Sở Tài chính Hà Tĩnh“ 3. Mục tiêu nghiên cứu 3.1. Mục tiêu chung Đánh giá thực trạng công tác quản lý chi thường xuyên từ NSNN tại huyện Mường Khương tỉnh Lào Cai giai đoạn 2017-2019 làm căn cứ đề xuất một số giải pháp tăng cường công tác quản lý chi NSNN tại huyện Mường Khương trong thời gian tới sẽ giúp việc sử dụng nguồn NSNN hiệu quả và tiết kiệm hơn để có thể dành nguồn lực cho các hoạt động khác cho mục tiêu phát triển kinh tế xã hội của tỉnh. 3.2. Mục tiêu cụ thể - Hệ thống hóa những vấn đề lý luận và thực tiễn về công tác quản lý chi thường xuyên từ NSNN; 5 - Phân tích thực trạng và làm rõ các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý chi thường xuyên từ NSNN của huyện Mường Khương, tỉnh Lào Cai trong giai đoạn 2017-2019; - Đề xuất một số giải pháp nhằm tăng cường công tác quản lý chi thường xuyên từ NSNN của huyện Mường Khương, tỉnh Lào Cai giai đoạn 2021-2025. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu Về đối tượng nghiên cứu: Quản lý chi thường xuyên ngân sách của UBND huyện Mường Khương, tỉnh Lào Cai. 4.2. Phạm vi nghiên cứu - Về nội dung nghiên cứu: luận văn đi theo quy trình quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước của UBND huyện đối với các cơ quan chức năng trực thuộc gồm các hợp phần: Lập dự toán chi thương xuyên NSNN của UBND huyện đối với các cơ quan chức năng trực thuộc; Chấp hành dự toán chi thường xuyên NSNN của UBND huyện đối với các cơ quan chức năng trực thuộc; Quyết toán chi thường xuyên NSNN của UBND huyện đối với các cơ quan chức năng trực thuộc; Kiểm soát chi thường xuyên NSNN của UBND huyện đối với các cơ quan chức năng trực thuộc. - Về không gian nghiên cứu: UBND huyện Mường Khương tỉnh Lào Cai và các cơ quan chức năng trực thuộc UBND huyện . - Về thời gian: + Các số liệu thứ cấp được thu thập từ các báo cáo của UBND huyện, các cơ quan chức năng trực thuộc UBND huyện Mường Khương trong giai đoạn 2017 -2019. + Tác giả tiến hành điều tra khảo sát số liệu sơ cấp: tháng 3/2020 5/2020 + Các giải pháp kiến nghị được đưa ra đến năm 2025. 6 5. Những đóng góp của luận văn - Luận văn là công trình khoa học có ý nghĩa lý luận và thực tiễn thiết thực, là tài liệu giúp huyện Mường Khương, tỉnh Lào Cai xây dựng kế hoạch quản lý chi TX từ NSNN trên địa bàn đến năm 2025. - Kết quả nghiên cứu của luận văn phục vụ cho công tác quản lý của các cơ quan chức năng, cơ quan chuyên môn, của cán bộ, công chức Nhà nước trong việc thực hiện quản lý chi TX từ NSNN, ban hành và tổ chức thực hiện cơ chế, chính sách, tổ chức bộ máy và cán bộ, kiểm tra, kiểm soát đối với quản lý chi thường xuyên từ NSNN. - Làm tài liệu tham khảo cho việc nghiên cứu và giảng dạy về quản lý chi thường xuyên từ NSNN tại các trường Đại học trên cả nước. 6. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, phụ lục, luận văn được chia thành 4 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận và kinh nghiệm thực tiễn về quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước của Ủy ban nhân dân huyện Mường Khương, tỉnh Lào Cai Chương 2: Phương pháp nghiên cứu Chương 3: Phân tích thực trạng quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước của UBND huyện Mường Khương, tỉnh Lào Cai Chương 4: Một số giải pháp hoàn thiện quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước của UBND huyện Mường Khương, tỉnh Lào Cai 7 Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ KINH NGHIỆM THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ CHI THƯỜNG XUYÊN NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CỦA ỦY BAN NHÂN DÂN HUYỆN MƯỜNG KHƯƠNG, TỈNH LÀO CAI 1.1. Chi thường xuyên ngân sách nhà nước cho các cơ quan chức năng trực thuộc Uỷ ban nhân dân huyện 1.1.1. Ngân sách nhà nước cấp huyện “Ngân sách Nhà nước (NSNN) không chỉ là phạm trù kinh tế mà còn là phạm trù lịch sử. Sự hình thành và phát triển của NSNN luôn luôn gắn liền với sự xuất hiện và sự phát triển của kinh tế hàng hóa - tiền tệ trong các phương thức sản xuất của các cộng đồng cùng với Nhà nước của từng cộng đồng. Có thể hiểu, sự ra đời của Nhà nước, sự tồn tại của nền kinh tế hàng hóa - tiền tệ là tiền đề, nền móng cho sự phát triển của NSNN.“ Căn cứ vào Luật ngân sách năm 2002 và các văn bản hướng dẫn thi hành Luật ta thấy được NSNN bao gồm ngân sách Trung ương và ngân sách địa phương. “Ngân sách địa phương bao gồm ngân sách của đơn vị hành chính các cấp tồn tại song song Hội đồng Nhân dân (HĐND) và Ủy ban Nhân dân (UBND) theo quy định của Luật tổ chức HĐND và UBND cụ thể: - Ngân sách các tỉnh và thành phố trực thuộc Trung ương (ta gọi chung là ngân sách tỉnh), trong đó bao gồm cả ngân sách tỉnh và ngân sách các huyện, thị xã, thành phố thuộc tỉnh. - Ngân sách huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh (ta gọi chung là ngân sách huyện), trong đó bao gồm cả ngân sách huyện và ngân sách xã, phường, thị trấn. - Ngân sách xã, phường, thị trấn (ta gọi chung là ngân sách xã). Ngân sách huyện là một cấp ngân sách của chính quyền huyện được UBND huyện xây dựng, quản lý và sử dụng. HĐND huyện có vai trò trong việc thông qua ngân sách và giám sát quá trình thực hiện ngân sách huyện. 8 Ngân sách huyện là tổng hợp toàn bộ các quan hệ kinh tế giữa các chủ thể phát sinh trong quá trình tạo lập phân phối, sử dụng quỹ tiền tệ của chính quyền Nhà nước cấp huyện để phục vụ cho việc thực hiện các chức năng của Nhà nước cấp huyện trong giới hạn được phân công quản lý. Ngân sách Nhà nước Ngân sách Trung ương Ngân Ngân sách tỉnh và các thành phố trực thuộc trung ương sách địa Ngân sách huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh phương Ngân sách xã, phường, thị trấn Hình 1.1. Hệ thống ngân sách Nhà nước Việt Nam (Nguồn: Tác giả tổng hợp từ một số sách chuyên khảo) 1.1.2. Các cơ quan chức năng trực thuộc uỷ ban nhân dân cấp huyện “Cơ quan chức năng thuộc Ủy ban nhân dân cấp huyện là cơ quan tham mưu, giúp Ủy ban nhân dân cấp huyện thực hiện chức năng quản lý nhà nước ở địa phương và thực hiện một số nhiệm vụ, quyền hạn theo sự ủy quyền của Ủy ban nhân dân cấp huyện và theo quy định của pháp luật; góp phần bảo đảm sự thống nhất quản lý của ngành hoặc lĩnh vực công tác ở địa phương” (Nguồn: Nghị định số 37/NĐ-CP ngày 05/5/2014) “Cơ quan chức năng thuộc Ủy ban nhân dân cấp huyện chịu sự chỉ đạo, quản lý về tổ chức, biên chế và công tác của Ủy ban nhân dân cấp huyện, đồng thời chịu sự chỉ đạo, kiểm tra, hướng dẫn về chuyên môn nghiệp vụ của cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh” (Nguồn: Nghị định số 37/NĐ-CP ngày 05/5/2014)