Tài liệu Skkn các biện pháp chỉ đạo hoạt động đổi mới phương pháp dạy học của hiệu trưởng trường thpt lê lợi

NHỮNG CỤM TỪ VIẾT TẮT ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM CBQL : Cán bộ quản lý CSVC : Cơ sở vật chất CNH : Công nghiệp hóa. CSVC - TBDH : Cơ sở vật chất, thiết bị dạy học CT - SGK : Chương trình - Sách giáo khoa. CNH : Công hóa hóa HĐH : Hiện đại hóa DH : Dạy học GD : Giáo dục GV : Giáo viên GD&ĐT : Giáo dục và Đào tạo GDPT TH : Giáo dục phổ thông GVCN : Giáo viên chủ nhiệm HS : Học sinh KT-XH : Kinh tế - xã hội KHTN : Khoa học tự nhiên NLSP : Năng lực sư phạm PP : Phương pháp PPDH : Phương pháp dạy học PTKT : Phương tiện kỹ thuật QL : Quản lý QLGD : Quản lý giáo dục SGK : Sách giáo khoa SKKN : Sáng kiến kinh nghiệm TBDH : Thiết bị dạy học THPT : Trung học phổ thông TTCM : Tổ trưởng chuyên môn A. MỞ ĐẦU I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI 0 Chúng ta đang sống trong thế kỷ XXI, thế kỷ của trí tuệ sáng tạo. Đất nước ta đang bước vào thời kỳ công nghiệp hoá (CNH), hiện đại hoá (HĐH) với mục tiêu đến năm 2020 đưa Việt Nam từ một nước nông nghiệp cơ bản trở thành một nước công nghiệp, hội nhập với cộng đồng quốc tế. Nhân tố quyết định thắng lợi của công cuộc CNH và hội nhập quốc tế là con người, là nguồn lực Việt nam được phát triển về số lượng và chất lượng trên cơ sở mặt bằng dân trí được nâng cao. Vì vậy phải chăm lo đến nguồn lực người, chuẩn bị lớp người lao động có phẩm chất và đáp ứng yêu cầu giai đoạn mới và việc này phải bắt đầu từ giáo dục phổ thông. Do đó ngành phải có những đổi mới căn bản, mạnh mẽ, phải tìm kiếm các giải pháp để nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, nâng cao chất lượng con người, để vươn lên ngang tầm với sự phát triển chung của thế giới và khu vực. Hiện nay, Đảng và Nhà nước ta coi giáo dục (GD) là quốc sách hàng đầu, khâu đột phá của giai đoạn công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Hội nghị lần thứ II Ban Chấp hành Trung Ương khoá VIII đã ra Nghị quyết về định hướng chiến lược phát triển giáo dục và đào tạo (GD - ĐT). Đặc biệt ngày 09/12/2000 Quốc Hội nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã phê chuẩn Nghị quyết số 40/2000/QH X về đổi mới chương trình giáo dục phổ thông, đã tạo điều kiện cho giáo dục Việt Nam tiếp cận trình độ giáo dục phổ thông ở các nước phát triển trong khu vực và trên thế giới. Mặt khác để thực hiện tốt Nghị quyết 40/2000/QH X tạo ra sự chuyển biến quan trọng về chất lượng và hiệu quả GD, đáp ứng yêu cầu nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài trong giai đoạn hiện nay. Thủ Tướng Chính phủ đã ra chỉ thị số 14 /2001 CT-TTg, ngày 16/6/2001 là đổi mới nội dung giáo dục, sách giáo khoa, đổi mới phương pháp giáo dục, đổi mới đánh giá đồng thời với đổi mới cơ sở vật chất thiết bị dạy học và công tác quản lý giáo dục. Trong việc đổi mới chương trình giáo dục trung học phổ thông (GDTHPT) cần chú trọng là đổi mới phương pháp dạy học theo định hướng “ Phương pháp giáo dục phổ thông phải phát huy tính tích cực, tự giác chủ động sáng tạo của HS, phù hợp với đặc điểm của từng lớp học, môn học, bồi dưỡng phương pháp tự học, khả năng làm việc theo nhóm rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú học tập cho HS” [Trích khoản 2, điều 28-Luật Giáo dục 2005]. Thực tế cho thấy với cách dạy học phổ biến lâu nay là phương pháp truyền thụ 1 chiều " Thầy đọc, trò chép " ghi nhớ tái hiện kiến thức là chính, cho nên khó đạt được những yêu cầu của chương trình giáo dục đã đạt ra. Vì lẽ đó đổi mới PPDH là điều hết sức cần thiết cùng với đổi mới nội dung chương trình giáo dục đã đặt ra . 1 Trong những năm qua không ít những đề tài nghiên cứu đề cập đến đổi mới phương pháp dạy học (PPDH), nhưng các phương pháp (PP) lạc hậu vẫn chế ngự trong việc giảng dạy ở các trường THPT. Có rất nhiều nguyên nhân và một trong những nguyên nhân là việc quản lý hoạt động đổi mới PPDH chưa đáp ứng được yêu cầu đổi mới chương trình giáo dục trung học phổ thông hiện nay. Tiếp cận từ góc độ quản lý, hiện tại các cán bộ quản lý (CBQL) mới dừng lại ở những chủ trương đường lối mà thiếu đi biện pháp cụ thể tác động và tạo ra sự liên kết giữa người dạy với người học, chưa tạo ra được động lực cho việc dạy học, chưa lựa chọn được những nội dung đổi mới thiết thực và có trọng tâm, chưa tổ chức quá trình đổi mới một cách khoa học và hữu hiệu. Vì thế chưa đủ để tạo nên một bước chuyển biến thực sự về đổi mới PPDH. Công tác quản lý giáo dục cần đổi mới để theo kịp các yêu cầu, các nhiệm vụ mới, một mặt cần tạo điều kiện cho giáo viên thuận lợi hơn, phấn khởi hơn trong việc thực hiện đổi mới phương pháp dạy học, một mặt cần xem chỉ đạo đổi mới PPDH là một nội dung của đổi mới công tác quan lý thực hiện chủ chương "Mỗi giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục thực hiện một đổi mới trong phương pháp dạy học và quản lý. Mỗi trường có một kế hoạch cụ thể về đổi mới phương pháp dạy học. Mỗi tỉnh có một chương trình đổi mới phương pháp dạy học" của Bộ GD-ĐT từ năm học 2009-2010 Vì vậy tôi đã lựa chọn nội dung đổi mới trong công tác quản lý đó là "Các biện pháp chỉ đạo hoạt động đổi mới phương pháp dạy học của Hiệu trưởng trường THPT Lê Lợi ". II. THỰC TRẠNG VIỆC DẠY HỌC THEO TINH THẦN ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC VÀ VIỆC CHỈ ĐẠO HOẠT ĐỘNG ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC CỦA HIỆU TRƯỞNG TRƯỜNG THPT LÊ LỢI Để tìm hiểu thực trạng việc dạy học theo tinh thần đổi mới PPDH ở trường THPT, từ đó có những biện pháp chỉ đạo đúng theo tinh thần đổi mới, chúng tôi đã tiến hành khảo sát thực trạng qua các hoạt động sau: - Nghe báo cáo về thực trạng dạy học và chỉ đạo đổi mới ở một số tổ chuyên môn. - Dự giờ của một số giáo viên trường THPT Lê Lợi. - Tổ chức nghiên cứu thực tế của một số trường THPT: Lê Viết Thuật tỉnh Nghệ An, Quảng Xương I Thanh Hóa. - Sử dụng phiếu điều tra giáo viên trường THPT Lê Lợi - Tọa đàm trao đổi với một số cán bộ quản lý ở 2 trường đến thực tế và một số trường THPT trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa. 2.1. Thực trạng việc dạy học theo tinh thần đổi mới PPDH ở trường THPT Lê Lợi trong 2 năm HỌC 2007- 2008 và năm học 2008-2009 2 • Mức độ sử dụng các PPDH trong quá trình dạy học của giáo viên. Qua thực tế tìm hiểu thực trạng và thu thập các phiếu điều tra cho thấy khoảng 42% giáo viên thường xuyên dụng PP thuyết trình, khoảng 45% giáo viên thường sử dụng phương pháp nêu và giải quyết vấn đề, khoảng 40% giáo viên thường xuyên sử dụng PP gợi mở, vấn đáp. Khoảng 35% giáo viên thường xuyên dạy học có sử dụng Video, đèn chiếu, hỗ trợ của máy tính, 10% GV thường xuyên có chia nhóm học tập. Các PP khác GV rất ít sử dụng. Với kết quả như trên chứng tỏ GV đã hướng ứng và thực hiện đổi mới PPDH nhưng chủ yếu giáo viên vẫn sử dụng nhóm phương bằng lời. • Việc sử dụng các PPDH đối với giờ lý thuyết, giờ bài tập, giờ thực hành. Bảng 1: Kết quả sử dụng các PPDH đối với giờ lý thuyết, giờ bài tập, giờ thực hành TT PPDH Giờ lý thuyết Giờ bài tập Giờ thực hành 1 2 3 4 Thuyết trình 68.9% 3.5% 5.3% Nêu và giải quyết vấn đề 33.5% 55.9% 28.8% Gợi mở, vấn đáp 41.5% 63.6% 38.1% Dụng cụ hỗ trợ của máy tính, 35% 25.7% 20.5% đèn chiếu Kết quả điều tra cho thấy trong các giờ lý thuyết PPDH chủ yếu được sử dụng vẫn là PP thuyết trình, phương pháp nêu và giải quyết vấn đề, gợi mở và vấn đáp có được dùng nhưng ở mức độ thấp. Giờ bài tập PP thuyết trình đã được hạn chế, các phương pháp khác được sử dụng không nhiều Kết quả thực tế cho thấy trong quá trình dạy học các giáo viên đều gặp phải những khó khăn trong việc thực hiện đổi mới PPDH, tuy ở mức độ khác nhau nhưng kỹ năng soạn bài theo hướng đổi mới GV gặp khó khăn chiếm 78,1%, có sở vật chất thiếu, không đồng bộ chiếm 71%, khó khăn trong việc ứng dụng máy tính để dạy học chiếm 78%, kỹ năng sử dụng thiết bị dạy học 53%, đó là những nguyên nhân chính cản trở việc áp dụng các PPDH tích cực. Ngoài những khó khăn chủ quan của mỗi GV thì có nguyên nhân khách quan cần quan tâm như co sở vật chất, thiết bị dạy học (CSVC - TBDH" không đáp ứng được yêu cầu đổi mới PPDH, công tác chỉ đạo chưa hiệu quả. 2.2. Thực trạng chỉ đạo hoạt động đổi mới PPDH của Hiệu trưởng trường THPT Lê Lợi. 3 Qua thực tế cho thấy Hiệu trưởng trường THPT Lê Lợi đã quan tâm và thực hiện chỉ đạo hoạt động đổi mới PPDH, các cán bộ quản lý chúng tôi đều có nhận thức: Đổi mới PPDH là một giải pháp quan trọng để nâng cao chất lượng, hiệu quả GD-ĐT và đổi mới PPDH là rất cần thiết. Tuy nhiên trong 2 năm học 2007-2008, và năm học 2008-2009 hiệu quả của việc chỉ đạo hoạt động đổi mới PPDH của Hiệu trưởng còn nhiều bất cập, còn nhiều yếu tố không đồng bộ, sự thúc đẩy các hoạt động của tổ chức của tổ chức còn hạn chế, cụ thể còn tồn tại một số thực trạng gây cản trở đến việc chỉ đạo đổi mới PPDH của Hiệu trưởng. • Thực trạng chỉ đạo của Hiệu trưởng làm thay đổi nhận thức của giáo viên về việc đổi mới PPDH: Trong việc thực hiện đổi mới PPDH thì vai trò của GV rất quan trọng bởi khó mà chỉ đạo hoạt động đổi mới PPDH đạt kết quả cao khi GV không muốn đổi mới. Đây là mâu thuẩn thực tế mà Hiệu trưởng cần phải giải quyết. Qua tham khảo ý kiến của Hiệu trưởng một số trường đều thấy rằng nếu giải quyết mâu thuẩn thì phải tác động đến đội ngũ giáo viên để họ có nhận thức đúng đắn về đổi mới PPDH rồi họ tự giác thực hiện đổi mới PPDH Hiện nay có một bộ phận GV tuổi đời cao và đã có thói quen trong giảng dạy rất khó thay đổi quan niệm, Hiệu trưởng và các cán bộ quản lý nhà trường chưa có tác động đủ mạnh để giáo viên nhận thức đúng đắn tầm quan trọng của đổi mới PPDH, chủ yếu họ không muốn thay đổi thói quen đã tồn tại lâu nay. • Thực trạng chỉ đạo hoạt động đổi mới PPDH trong quá trình dạy học Các cán bộ quản lý trường THPT Lê Lợi cho rằng thiết kế giáo án theo hướng phát huy tích cực của người học là tiêu đề thực hiện đổi mới PPDH. Đây là lĩnh vực sáng tạo của GV, nếu GV chú ý thích đáng đến logic vận động của nội dung và coi trọng logic nhận thức của người học. Tuy nhiên thực tế việc chỉ đạo thiết kế giáo án của Hiệu trưởng chủ yếu là nêu phương án chung, thiếu sự chỉ đạo thực tế đến tổ, nhóm chuyên môn, đến giáo viên. Hiệu trưởng mới chỉ đạo theo kiểu đại trà, không chỉ đạo điểm để trên cơ sở đó nhân rộng trong đội ngũ GV. Đặc biệt những vấn đề cơ bản để GV có thể thiết kế giáo án theo tinh thần đổi mới PPDH chưa được Hiệu trưởng chỉ đạo bài bản đến từng nhóm chuyên môn, đến giáo viên. Đặc biệt những vấn đề cơ bản để giáo viên có thể thiết kế được giáo án theo tinh thần đổi mới PPDH, kết quả cho thấy: - 40% giáo án chưa đáp ứng yêu cầu theo hướng đổi mới PPDH. 4 - Thời gian thiết kế giáo án theo tinh thần đổi mới PPDH gấp 5 - 6 lần so với giáo án trước đây. Nguyên nhân do giáo viên chưa nắm vững yêu cầu của SGK theo tinh thần đổi mới. Nhiều kiến thức không được trình bày tường minh trong sách giáo khoa mà chỉ nêu những câu hỏi hoặc gợi ý để học sinh tìm tòi dước sự hướng dẫn của GV để đi đến kết luận và lĩnh hội kiến thức. Do đó giáo viên phải lựa chọn những PPDH thích hợp để đáp ứng yêu cầu mà sách giáo khoa đặt ra. Giáo viên ít được bồi dưỡng về mọi mặt như cập nhất kiến thức mới, bản chất của PPDH tích cực dạy học tích cực, kỹ năng thiết kế giáo án theo hướng đổi mới PPDH. Tập huấn của GV trong hè để thực hiện nội dung chương trình SGK chưa được nhiều, nên nhiều giáo viên gặp khó khăn trong thiết kế giáo án theo tinh thần đổi mới PPDH. Chỉ đạo hoạt động dạy học trên lớp là khâu nối tiếp để triển khai thực hiện việc đổi mới PPDH. Phần lớn ở các môn học Hiệu trưởng đều chỉ đạo đại trà, các giáo viên phụ trách tất cả các môn thực hiện việc dạy học trên lớp theo tinh thần đổi mới PPDH. Trên cơ sở thiết kế giáo án, Hiệu trưởng đã yêu cầu giáo viên thực hiện đúng giáo án và thể hiện được: - Mức độ giờ chuẩn bị lên lớp. - Các thao tác sư phạm trong giờ lên lớp. - Khả năng sử dụng các PPDH khơi dậy tính tích cực chủ động của học sinh ở các giờ học . - Đạt được mục tiêu của các giờ lên lớp . - Đạt hiệu quả của giờ lên lớp. Hiệu trưởng chỉ đạo hoạt động dạy học trên lớp mà chưa nắm được thực lực của giáo viên, chưa phối hợp hiệu quả với tổ chuyên môn và lực lượng giáo viên nòng cốt để giúp giáo viên vận dụng các PPDH tích cực cho từng bộ môn. Những hạn chế nêu trên là do Hiệu trưởng chưa chú trọng vào công tác kiểm tra, đánh giá giáo viên trong việc đổi mới PPDH, chỉ đạo việc dự giờ của giáo viên còn chưa hiệu quả. Hiệu trưởng và phó hiệu trưởng phụ trách chuyên môn dự giờ mới được 25% số giờ lên lớp (có đăng ký đổi mới PPDH) của giáo viên. 75% số giờ còn lại Hiệu trưởng chỉ đạo các tổ chuyên môn kết hợp với một số giáo viên có kinh nghiệm trong việc đổi mới PPDH dự giờ. Việc đánh giá khách quan kết quả 5 giờ dạy trên lớp của giáo viên cũng là một vấn đề khó khăn, thực tế còn có nhiều mâu thuẩn khó giải quyết. Việc chỉ đạo rút kinh nghiệm sau dự giờ của Hiệu trưởng còn mang tính hình thức chưa thực sự là đòn bẩy để phát huy những kết quả đạt được, để khắc phục những cái chưa được. Trong khi việc đánh giá chính xác khách quan sẽ giúp Hiệu trưởng tìm đúng nguyên nhân để có những biện pháp chỉ đạo hiệu quả hơn và cũng có ý nghĩa lớn đối với giáo viên để họ tự điều chỉnh việc đổi mới PPDH của bản thân. Hoạt động đổi mới PPDH không theo kế hoạch liên tục, không duy trì trong suốt năm học mà thường tập trung vào tháng kỷ niệm ngày nhà giáo Việt Nam 20/11 thông qua hoạt động hội giảng. Vì thế đã vô tình để giáo viên quay trở lại áp dụng PPDH truyền thống mà nó đã trở thành cố hữu . 2.3. Một số nhận xét từ thực trạng đổi mới PPDH và thực trạng chỉ đạo đổi mới PPDH của Hiệu trưởng và việc áp dụng PPDH của GV trường THPT Lê Lợi, qua phân tích kết quả rút ra được một số nhận xét như sau: Ưu điểm: Hiệu trưởng và cán bộ giáo viên trường THPT Lê Lợi đã có nhận thức đúng đắn về tầm quan trọng của việc đổi mới PPDH và đã chỉ đạo hoạt động đổi mới PPDH đến các tổ chuyên môn và giáo viên. Những hạn chế của giáo viên: - Phương pháp thuyết trình, thông báo tri thức của giáo viên vẫn là phương pháp dạy học được sử dụng quá nhiều, dãn đến tình trạng hạn chế hoạt động tích cực của học sinh. - Việc sử dụng phối hợp các PPDH cũng như sử dụng các PPDH phát huy tính tích cực, tự lực và sáng tạo còn ở mức độ hạn chế, nhiều khi chỉ mạng tính hình thức. - Việc sử dụng sách giáo khoa chưa hợp lý: Giáo viên thường giảng hết các nội dung trong sách giáo khoa, hoặc chép lại nội dung sách giáo khoa, lệ thuộc quá nhiều vào sách giáo khoa. - Ít phát huy trí tuệ, ít nêu vấn đề cho học sinh tiếp tục tìm tòi, nghiên cứu sau bài học, ít chú ý khai thác các lỗi của học sinh để rèn luyện kĩ năng tư duy. - Vấn đề rèn luyện kĩ năng sống, kĩ năng quan hệ xã hội ít được chú ý. Những hạn chế của cán bộ quản lý trong công tác chỉ đạo đổi mới PPDH: 6 Trong công tác chỉ đạo đổi mới PPDH còn nhiều bất cập và không đồng bộ. Hiệu trưởng chỉ đạo theo PP chung, thiếu trọng tâm, không theo quy trình, nên hiệu quả chưa cao. Tính kế hoạch trong chỉ đạo còn hạn chế nên khả năng duy trì hoạt động đổi mới PPDH chưa thường xuyên, liên tục. Chưa có những biện pháp thích hợp như tăng cường đầu tư cơ sở vật chất và thiết bị dạy học…., còn 61% giáo viên gặp khó khăn không áp dụng PP tích cực vì thiếu thiết bị dạy học. Khi chỉ đạo đổi mới PPDH chưa chú ý trong chỉ đạo những khâu then chốt mạng tính chất quyết định như: + Chỉ đạo thiết kế giáo án; + Chỉ đạo hoạt động dạy học trên lớp; + Tổ chức, chỉ đạo dự giờ, rút kinh nghiệm và đánh giá … Việc kiểm tra đánh giá giáo viên trong việc đổi mới PPDH còn chưa toàn diện, thiếu chính xác, thiếu khách quan. Kiểm tra đánh giá không nêu ra những cái được và chưa được và nguyên nhân của chúng, nên có nhiều hạn chế cho việc chỉ đạo hoạt động đổi mới PPDH. - Thiếu tác động nâng cao động lực làm việc đối với giáo viên trong đổi mới PPDH, chưa khuyến khích, động viên đúng mức tạo niềm say mê, hứng thú để giáo viên thực hiện đổi mới PPDH. - Chưa đổi mới công tác quản lý kịp thời với việc đổi mới chương trình giáo dục THPT, chưa tạo được cơ chế quản lý hữu hiệu trong khi chỉ đạo hoạt động đổi mới PPDH. Kết luận Trong 2 năm học 2007-2008 và năm học 2008-2009 thực trạng dạy học theo tinh thần đổi mới PPDH ở trường THPT Lê Lợi cho thấy một bộ phận giáo viên đã có có gắng nhất định trong việc sử dụng PPDH tích cực nhằm tạo hứng thú, tích cực hóa quá trình nhận thức của học sinh, song vẫn phải thừa nhận một thực tế: Giáo viên vẫn thiên sử dụng nhóm PPDH bằng lời. Thực trạng chỉ đạo hoạt động đổi mới PPDH còn tồn tại một số nhược điểm có ánh hưởng tới hiệu quả đổi mới PPDH ở trường THPT Lê Lợi. 7 Nguyên nhân của thực trạng trên là do thiếu những điều kiện cần thiết như giáo viên, cơ sở vật chất…nhưng cần phải nhấn mạnh vai trò của yếu tố quản lý. Hiện nay thực hiện chủ trương "Mỗi giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục thực hiện một đổi mới trong phương pháp dạy học và quản lý. Mỗi trường có một kế hoạch cụ thể về đổi mới phương pháp dạy học. Mỗi tỉnh có một chương trình đổi mới phương pháp dạy học" của Bộ GD-ĐT từ năm học 2009-2010, chính là điểm xuất phát để tìm ra những biện pháp chỉ đạo hoạt động đổi mới PPDH phù hợp với đặc điểm và điều kiện của nhà trường, để việc thực hiện đổi mới PPDH ở trường THPT Lê Lợi có hiệu quả cao, đáp ứng đổi mới PPDH hiện nay. B. CÁC BIỆN PHÁP CHỈ ĐẠO HOẠT ĐỘNG ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC CỦA HIỆU TRƯỞNG TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG LÊ LỢI. I. NÂNG CAO NHẬN THỨC, TẠO ĐỘNG LỰC LÀM VIỆC CHO GIÁO VIÊN THỰC HIỆN ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC. 1.1. Mục tiêu của biện pháp: Nâng cao nhận thức là một rong những biện pháp đặc thù của quản lý, là biện pháp mở đường cho những biện pháp khác. Mục tiêu của biện pháp này là Hiệu trưởng phải luôn tìm cách để cho mọi người thấy được sự cần thiết của việc thực hiện đổi mới PPDH. Trong chỉ đạo đổi mới PPDH, người Hiệu trưởng phải luôn tìm cách làm sao để thúc đẩy mọi giáo viên tích cực đổi mới PPDH, nói một cách khác, đó là việc tạo động lực làm việc cho giáo viên trong việc đổi mới PPDH 1.2. Nội dung của biện pháp: Với tư cách là người đứng đầu, người quyết định chất lượng giáo dục của đơn vị, Hiệu trưởng cần làm rõ: - Bản thân công việc: Có thể ảnh hưởng đến sự tích cực của mỗi người, chẳng hạn một công việc thú vị, đa dạng, sáng tạo và đầy thách thức có thể tạo động lực cho những ai ham mê loại công việc như thế. - Sự thành đạt: Đó là sự thỏa mãn của bản thân khi hoàn thành một công việc, sự giải quyết vấn đề và nhìn thấy những thành quả từ nỗ lực của mình - Trách nhiệm: Trách nhiệm đối với công việc cũng là một động lực thúc đẩy con người tích cực hành động. - Cơ hội phát triển: Là những cơ hội tiến bộ trong công việc. Cơ hội phát triển cũng xuất hiện nếu trong việc người ta có quyền quyết định nhiều hơn để thực thi phát triển. 1.3. Cách thực hiện; 1.3.1. Sử dụng mục tiêu để tăng cường động lực: 8 Hiệu trưởng phải làm thế nào để các mục tiêu giáo dục, mà cụ thể hơn các mục tiêu đổi mới PPDH trở thành những giá trị mà người giáo viên hướng tới . Muốn vậy người Hiệu trưởng phải tìm kiếm những hình thức sinh động, hấp dẫn để làm cho giáo viên quán triệt các mục tiêu đổi mới PPDH: Đã tổ chức Hội thảo, tổ chức nghiên cứu khoa học với các đề tài về phương pháp dạy học bộ môn, tổ chức dạy mẫu ở cùng một bài nhưng ở các lớp khác nhau có khả năng tiếp thu tương tự nhưng với PP khác nhau rồi để đối chiếu so sánh kết quả, tổ chức trao đổi kinh nghiệm với các tổ chuyên môn khác. 1.3.2. Đề cao tinh thần trách nhiệm của người giáo viên đối với việc đổi mới PPDH. Tinh thần trách nhiệm cũng làm một động lực làm việc. Sau khi làm cho các mục tiêu đổi mới PPDH trở thành các giá trị phải hướng tới và trước khi làm cho việc đổi mới PPDH trở nên một công việc đầy hứng thú của mỗi giáo viên trước học sinh, hấp dẫn giáo viên thì ta hãy động viên tinh thần trách nhiệm của mỗi giáo viên trước học sinh, trước xã hội để họ bắt tay vào việc thực hiện đổi mới PPDH Để tạo ra một phong trào thi đua đổi mới PPDH thì người Hiệu trưởng có thể giao nhiệm vụ cô một số giáo viên làm thí điểm trước, rồi sau đó làm rộng dần ra 1.3.3. Làm cho việc đổi mới PPDH trở nên thích thú hơn. Tìm cách tạo ra một bầu bầu không khí thi đua sáng tạo PPDH. Dựa vào những giáo viên say mê khoa học, nhất là giáo viên trẻ vì họ luôn thích cái mới, chưa có các "lối mòn", ham sáng tạo, luôn mong muốn chiến thắng các thách thức, có nhiều hoài bão,.. rồi khuyến khích họ tìm tòi, sáng tạo trong phương pháp dạy học và để họ thực hiện trước. Khi giáo viên cảm thấy hứng thú trong đổi mới PPDH, tức là ta đã tăng cường động lực làm việc ở học. 1.3.4. Sử dụng đòn bẩỷ khen thưởng một cách thích đáng Như trên đã nói, sự thành đạt trong công việc và sự được công nhận thành tích là những yếu tố tạo động lực, do đó ta phải biết khen thưởng một cách thích đáng. - Trước hết ta phải đánh giá đúng kết quả thực hiện đổi mới PPDH ở mỗi giáo viên một cách công khai, thẳng thắn, công bằng, không hạ thấp mà cũng không khen thái quá, cần làm cho tập thể thấy rằng người giáo viên ấy đã có nhiều nỗ lực để đạt được kết quả đó. Đánh giá phải dựa theo những tiêu chí thống nhất và 9 dựa trên mức độ hoàn thành công việc đã giao cho người đó chứ không nên so sánh khối lượng công việc của từng người với nhau. - Thứ hai là cần cá nhân hóa sự khen thưởng vì rằng mỗi cá nhân có những điều kiện, hoàn cảnh khác nhau. Đối với ngững người này thì đó chỉ là sự cố gắng vừa phải nhưng đối với người kia thì lại là sự cố gắng vượt bậc. Mặt khác, mỗi cá nhân có những nhu cầu khác nhau, do vậy hình thức khen thưởng nên phù hợp với nhu cầu của mỗi người. Đối với người này thì cần nêu cao sự khen thưởng tinh thần, đối với người kia lại là sự ủy nhiệm thêm quyền hạn nói lên sự tin tưởng hơn của lãnh đạo. Tất nhiên ta không coi nhẹ việc khen thưởng bằng vật chất, vì ngạn ngữ có câu “ Trăm đồng tiền công không bằng một đồng tiền thưởng ” 1.3.5. Tạo được sự tiến bộ ở mỗi giáo viên trong việc đổi mới PPDH Làm cho người giáo viên tìm thấy lợi ích riêng trong lợi ích chung. Nếu người giáo viên thấy rằng trong khi mình thực hiện đổi mới PPDH thì chuyên môn của mình được nâng cao hơn,… thì họ sẽ tích cực hơn. 1.3.6. Xây dựng một nền văn hóa quản lý trong nhà trường. Xây dựng một nền văn hóa quản lý trong nhà trường: Trong một tổ chức dù có nói ra hay không thì vẫn tồn tại một nền văn hóa quản lí a. Phát triển văn hóa quản lý trong việc điều hành nhiệm vụ công việc của tổ chức: Đó là văn hóa trong việc người Hiệu trưởng điều hành các hoạt động giáo dục ở nhà trường. Trước hết người Hiệu trưởng cần biết làm đúng việc và làm việc đúng. Làm đúng việc có nghĩa là người Hiệu trưởng biết chọn việc gì để mình tự làm, còn những việc khác nhau thì phân công, phân quyền. Cần phân công, phân quyền cho các tổ trưởng chuyên môn để họ phát huy năng lực bản thân, lãnh đạo tổ chuyên môn thực hiện đổi mới PPDH. Người Hiệu trưởng phải biết phát hiện các tinh hoa trong tổ chức, biết bồi dưỡng, phát huy năng lực của mọi người. Làm việc đúng là phải tuân thủ nghiêm túc các quy tắc, quy trình. Quy phạm đối với các loại hình công việc. Người Hiệu trưởng phải có phong cách quản lý dân chủ, biết lắng nghe ý kiến mọi người, bàn bạc dân chủ song cũng biết quyết đoán khi cần thiết. Người Hiệu trưởng cần biết động viên khen thưởng kịp thời. Khi cần trách cứ ai thì phải biết tế nhị, khéo léo đừng để người bị trách cứ chịu các tổn thương tâm lý. b. Phát triển văn hóa quản lý trong việc xử lý các quan hệ nội bộ. 10 Xây dựng cho mọi người nếp nếp làm việc theo quy chế, kỷ cương. Làm cho mọi thành viên trong tổ chức sống có thiện chí với nhau, tin cậy nhau, thương yêu nhau, bao dung lẫn nhau. Gắn kết mọi người trong một đội hình và làm cho mọi người thấy phải phụ thuộc vào nhau và ai cũng lo làm hết bổn phận, trách nhiệm của mình. Quản lý thực chất là quản lý con người, con người quyết định tất cả. Người Hiệu trưởng phải đầu tư thời gian vào việc tìm hiểu từng thành viên trong tổ chức và phải xây dựng mối quan hệ hiểu biết lẫn nhau với mọi người. Có như vậy mới dễ giải quyết các bất đồng và được sự đồng tâm nhất trí thực sự để tiến hành thuận lợi các công việc. Sống và làm việc trong một tập thể đoàn kết, thương yêu giúp đỡ nhau thì ai cũng sẽ nỗ lực làm việc và mong muốn có những đóng góp vào công việc chung. Trong tập thể sẽ dần dần hình thành những truyền thống tốt đẹp và những truyền thống này sẽ được duy trì từ lớp người này sang lớp người khác, nó thấm một cách tự nhiên vào mỗi thành viên của tập thể, tạo thêm động lực làm việc cho mọi người. c. Phát triển văn hóa quản lý trong việc quản lý các tác động của môi trường vào tổ chức Quản lý phải phù hợp với môi trường. Điều kiện của môi trường ảnh hưởng trực tiếp đến các hoạt động của tổ chức, do vậy người Hiệu trưởng cần cập nhật thường xuyên các thông tin từ môi trường và tìm cách khắc phục các nhiễu do môi trường gây ra. II. CHỈ ĐẠO XÂY DỰNG CƠ SỞ VẬT CHẤT, SỬ DỤNG THIẾT BỊ DẠY HỌC 2.1. Mục tiêu biện pháp: Chỉ đạo tăng cường cơ sở vật chất trường học để đảm bảo việc thực hiện đổi mới PPDH có hiệu quả. Việc sử dụng TBDH để GV khai thác tính năng của các thiết bị dạy học, tạo ra sự hứng thú, lôi cuốn học sinh tích cực tìm tòi, khám phá, phát hiện và lĩnh hội kiến thức là một trong những điều kiện cần thiết để đổi mới PPDH 2.2. Nội dung chỉ đạo xây dựng CSVC - TBDH và sử dụng thiết bị dạy học • Chỉ đạo xây dựng cơ sở vật chất: - Phấn đấu xây dựng và hoàn thiện CSVC-TBDH đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông, đặc biệt là đổi mới PPDH ở trường THPT. - Phấn đấu hoàn thiện CSVC-TBDH: đủ, đồng bộ, sát với yêu cầu đổi mới và đặc thù riêng của từng môn học. 11 - Phát huy cao độ nguồn vốn của nhà nước, của các thế hệ cựu học sinh, của các nhà doanh nghiệp, của phụ huynh học sinh để hoàn thiện CSVC-TBDH. - Phát động trong toàn thể giáo viên, học sinh phong trào thi đua tự làm đồ dùng dạy học phục vụ cho đổi mới PPDH. • Chỉ đạo sử dụng hiệu quả thiết bị dạy học: - Cần chú ý đến yếu tố con người sử dụng TBDH để có thể sử dụng tối đa TBDH hiện có, tránh “TBDH về đến trường nhưng không đến lớp”. - Tạo tiềm năng cho giáo viên trong việc sử dụng TBDH thông qua dự giờ, mở lớp tập huấn, huấn luyện kỹ năng sử dụng TBDH. - Trên cơ sở nắm vững TBDH hiện có và khả năng phục vụ đổi mới PPDH, đặc biệt chú ý đến những môn đòi hỏi phải có TBDH như: Hóa, Sinh học, Công nghệ Địa lý, Vật lý… chỉ đạo giáo viên bắt buộc phải sử dụng TBDH, khắc phục tình trạng dạy chay tồn tại đã lâu, tăng cường thực hành, thí nghiệm qua cơ chế kiểm tra đánh giá giờ lên lớp. 2.3. Cách thực hiện 2.3.1. Chỉ đạo xây dựng cơ sở vật chất, thiết bị dạy học - Hiệu trưởng tham mưu kịp thời với Huyện Ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân huyện Thọ Xuân, Sở GD-ĐT Thanh Hóa để có kế hoạch xây dựng CSVC - TBDH. - Quán triệt tới Cán bộ giáo viên, cha mẹ học sinh các nghị quyết của Đảng, nhà nước, Bộ GD-ĐT về chủ trưởng xây dựng CSVC-TBDH đáp ứng với đổi mới về mục tiêu, nội dung chương trình SGK, phương pháp DH - Quán triệt tới phụ huynh học sinh về vai trò của CSVC-TBDH trong quá trình đổi mới giáo dục phổ thông để huy động nguồn lực góp phần xây dựng và hoàn thiện CSVC-TBDH đáp ứng việc thực hiện đổi mới PPDH. - Chỉ đạo thực hiện xã hội hóa giáo dục hiệu quả bằng tuyên truyền vận động để huy động nguồn lực từ Hội cha mẹ học sinh, các doanh nghiệp, các thế hệ học sinh hỗ trợ kinh phí giúp nhà trường xây dựng CSVC-TBDH. - Phát động và duy trì phong trào thi đua tự làm đồ dùng dạy học trong giáo viên phục vụ đổi mới PPDH và đáp ứng đặc thù của từng môn học. Kết hợp động viên, khích lệ giáo viên cùng với chính sách khen thưởng thỏa đáng. 2.3.2. Chỉ đạo giáo viên sử dụng hiệu quả thiết bị dạy học - Sử dụng phương pháp hành chính trong khi chỉ đạo GV sử dụng TBDH là bắt buộc bằng những quy định được coi là tiêu chuẩn đánh giá thi đua cùng với chính sách động viên, khích lệ giáo viên tích cực, tự giác khai thác, sử dụng TBDH hiện có trong đổi mới PPDH. 12 - Nhằm mục đích sử dụng có hiệu quả, lâu dài, đảm bảo không bị hỏng, mất mát, hạn chế thất thoát và bổ sung kịp thời CSVC- TBDH Hiệu trưởng có kế hoạch tổ chức chỉ đạo việc thực hiện chế độ kiểm tra định kỳ và đợt xuất . - Đổi mới phương pháp dạy học gắn liền với lao động sáng tạo của GV qua quá trình tự học, tự bồi dưỡng nhưng để nâng cao hiệu quả sử dụng TBDH bên cạnh tự bồi dưõng của bản thân GV thì Hiệu trưởng chú ý công tác bồi dưỡng để giáo viên có kỹ năng sử dụng TBDH nhằm khắc phục khó khăn cho giáo viên khi thực hiện đổi mới PPDH. III. THỰC HIỆN QUY TRÌNH CHỈ ĐẠO HOẠT ĐỘNG ĐỔI MỚI PPDH CỦA HIỆU TRƯỞNG TRƯỜNG THPT LÊ LỢI. 3.1. Mục tiêu biện pháp: Xác định quy trình chỉ đạo hoạt động đổi mới phương pháp dạy học thực hiện một cách có hệ thống, có khoa học theo một quy trình chặt chẽ, đảm bảo chất lượng và hiệu quả cao. 3.2. Nội dung cơ bản của quy trình chỉ đạo đổi mới PPDH ở trưởng THPT Lê Lợi gồm: - Bước 1: Bước chuẩn bị - Bước 2: Tổ chức chỉ đạo điểm. - Bước 3: Chỉ đạo phát triển đại trà - Bước 4: Kiểm tra đánh giá, rút ra các bài học kinh nghiệm. 3.3. Cách thực hiện quy trình chỉ đạo đổi mới PPDH Bước 1: Chuẩn bị - Tác động nhận thức, tạo tâm thế và điều kiện sẵn sàng tham gia đổi mới PPDH. - Nghiên cứu và phân tích thực trạng đội ngũ giáo viên và đặc điểm đối tượng học sinh có quan hệ mật thiết với việc đổi mới phương pháp dạy học. - Đầu tư cơ sở vật chất, thiết bị, tài chính, xây dựng môi trường dạy học phục vụ cho đổi mới PPDH. - Thành lập ban chỉ đạo đổi mới PPDH: Trưởng ban là Hiệu trưởng, các phó hiệu trưởng làm phó ban, Ủy viên là các tổ trưởng chuyên môn và giáo viên giỏi, đại diện đoàn thể - Xây dựng chương trình kế hoạch hoạt động - Tổ chức các cuộc hội thảo, trao đổi thống nhất về nhận thức và chương trình hành động. 13 Bước 2: Tổ chức chỉ đạo điểm - Tổ chức trao đổi về một kiểu giáo án mẫu theo tinh thần đổi mới ( Không có một khuôn mẫu chung cứng nhắc về việc thiết kế một bài học nhưng việc thiết kế một bài học theo định hướng: + Xác định mục đích yêu cầu sát thực với từng loại bài học, tiết học . Trong đó phải thực hiện thống nhất được cả 3 yếu tố: trí thức, kỹ năng , thái độ. phản ánh rõ sự thống nhất biện chứng giữa hoạt động của thầy và hoạt động của trò theo từng đơn vị tri thức và nội dung cụ thể của từng bài học. Thể hiện rõ phương pháp dạy của thầy và phương pháp học của trò trong hoạt động đó. Phản ánh mối thông tin liên hệ hai chiều thường xuyên liên tục trong quá trình dạy học. Thầy hướng dân cộng tác giúp đỡ trò học tập. Trò phản ánh từng bước kết quả học tập của mình qua từng hoạt động cụ thể. Trên cơ sở đó thầy đánh giá, điều chỉnh sửa chữa sai sót và kết luận tính đúng đắn của các tri thức kỹ năng có trong bài học. + Bản thiết kế bài học phải phản ánh rõ các phương tiện cần thiết cần sử dụng cho từng nội dung bài học đó. + Tiến độ thời gian thực hiện theo logic của bài học. + Kết quả chung cần đạt tới của bài học. + Hướng dẫn học sinh tiếp tục hoàn thiện tri thức kỹ năng trong thời gian tự học ngoài giờ lên lớp và chuẩn bị tâm thế cho bài học mới. - Xây dựng chuẩn đánh giá tiết dạy theo theo phương pháp đổi mới - Chọn đối tượng thực nghiệm chuẩn bị tiết dạy. - Tổ chức dự giờ đánh giá các tiết dạy. - Tổ chức rút kinh nghiệm riêng và chung cho các tiết thực nghiệm . Bước 3: Chỉ đạo phát triển đại trà. - Thực hiện ở tất cả các tổ (nhóm) chuyên môn và với tất cả giáo viên. - Mỗi cá nhân ít nhất phải đăng ký dạy 1 tiết rồi từng bước mở rộng đến 3 tiết. - Ban chỉ đạo tổ chức dự giờ, đánh giá, xếp loại và rút kinh nghiệm, phải động viên khuyến khích bằng vật chất, tinh thần chung và riêng một cách hợp tình, hợp lý mọi hoạt động tích cực dù là rất nhỏ. - Tiến hành từng bước, vững chắc, liên tục từ năm này qua năm khác và có tổng kết rút kinh nghiệm. 14 Bước 4: Kiểm tra, đánh giá kết quả rút ra các bài học kinh nghiệm. - Sơ kết thi đua, khen thưởng và trách phạt. - Tổ chức viết sáng kiến kinh nghiệm và trao đổi kinh nghiệm giữa cá nhân, tập thể giữa các tổ nhóm chuyên môn trong trường. - Tổng kết nêu bài học kinh nghiệm quản lý để tiếp tục thực hiện ở năm học mới kinh nghiệm. IV. TỔ CHỨC CHỈ ĐẠO KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ HOẠT ĐỘNG ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC 4.1. Mục tiêu của biện pháp: Tổ chức chỉ đạo kiểm tra, đánh giá để biết được việc thực hiện nhiệm vụ đổi mới PPDH thực hiện ở mức độ nào, đồng thời cũng biết được quyết định ban hành của Hiệu trưởng có phù hợp với thực tế hay không trên cơ sở đó để điều chỉnh các sai lệch và phát huy những yếu tố tích cực trong quá trình thực hiện các hoạt động, giúp đỡ hay thúc đẩy cá nhân, tổ chuyên môn đạt tới mục tiêu đề ra. 4.2. Nội dung của biện pháp: Hiệu trưởng tổ chức chỉ đạo kiểm tra, đánh giá hoạt động đổi mới PPDH tập trung vào kiểm tra giáo viên qua hoạt động dạy học trên lớp, cần phải thực hiện được các nội dung sau: Đánh giá: Xác định chuẩn mực, thu thập thông tin, so sánh sự phù hợp của việc thực hiện với chuẩn. Phát hiện: Mức độ thực hiện tốt, vừa xấu của giáo viên. Điều chỉnh: Tư vấn ( Uốn nắn sửa chữa), thúc đẩy ( Phát huy thành tích tốt) hoặc xử lý. 4.3. Cách thực hiện biện pháp tổ chức chỉ đạo kiểm tra, đánh giá hoạt động đổi mới PPDH: 4.3.1. Xác định mục đích, nội dung, đối tượng, hình thức kiểm tra. Mục đích: Xem xét thực trạng việc chỉ đạo hoạt động đổi mới PPDH của Hiệu trưởng qua việc đổi mới PPDH của giáo viên. Đánh giá nhược điểm và nguyên nhân của hạn chế. Trên cơ sở đó tìm biện pháp tác động để việc chỉ đạo hoạt động đổi mới PPDH đạt hiệu quả mà mục tiêu đã đề ra. Nôi dung: 15 - Kế hoạch dạy học của giáo viên - Kỹ năng sử dụng PPDH tích cực trong giờ lên lớp. - Kết quả học tập của học sinh. Đối tượng: Giáo viên và hoạt động dạy học ở trên lớp. Hình thức: - Dự giờ trên lớp của giáo viên - Kiểm tra trắc nghiệm bài làm thời gian 5 phút 4.3.2. Xây dựng chuẩn và thang đánh giá: - Căn cứ vào hướng dẫn đánh giá và xếp loại giờ dạy và cụ thể hóa từng yêu cầu để đánh giá giờ dạy của GV - Thang đánh giá thống nhất theo hướng dẫn chấm bằng thang điểm 20. 3.3.3. Tổ chức tiến hành kiểm tra + Thành lập Ban kiểm tra: Hiệu trưởng ra quyết định thành lập ban kiểm tra gồm: - Hiệu trưởng, Phó hiệu trưởng phụ trách chuyên môn, Tổ trưởng chuyên môn - Một số giáo viên dạy giỏi, có kinh nghiệm trong việc đổi mới PPDH. + Nhiệm vụ của Ban kiểm tra: - Dự giờ và quan sát các tiết dạy. - Rút kinh nghiệm trong giờ dạy. - Đánh giá giờ dạy. - Lập hồ sơ. + Tổ chức dự giờ lên lớp của giáo viên 3.3.4. Đánh giá : Việc đánh giá chính xác, khách quan những cái đã đạt được, chưa đạt được và tìm đúng nguyên nhân của chúng sẽ góp phần không nhỏ cho việc chỉ đạo tiếp theo. Dựa vào các chuẩn đánh giá với những yêu cầu cụ thể để đánh giá chính xác khách quan giờ lên lớp của giáo viên. Kết hợp sự đánh giá định tính và định lượng, sau khi dự giờ ngời đánh giá trước hết phải dựa vào sự quan sát trên lớp và kết hợp với việc xem xét giáo án, phỏng vấn giáo viên, học sinh. Cần xem xét toàn diện mức độ chuẩn bị giờ lên lớp. Kết hợp giữa những nhận định (định tính của mình với điểm số của các yêu cầu và điểm số tổng cộng để đánh giá xếp loại). Trên cơ sở kết quả được đánh giá Hiệu trưởng nêu kết luận: thành tích, những hạn chế, nguyên nhân của những hạn chế. 16 Việc chỉ rõ nguyên nhân của những hạn chế là rất cần thiết của đánh giá vì đánh giá là hoạt động đặc biệt nhằm phân tích xác nhận giá trị thực trạng về mức độ hoàn thành nhiệm vụ, chất lượng và hiệu quả ... ở thời điểm hiện tại so với mục tiêu hay những chuẩn đã được xác lập. Đánh giá liên quan chặt chẽ với kiểm tra và kết quả của kiểm tra vì mục đích của kiểm tra là đánh giá khách quan. V. ĐỔI MỚI CƠ CHẾ QUẢN LÝ VÀ THỂ CHẾ HÓA CÁC HOẠT ĐỘNG QUẢN LÝ CỦA HIỆU TRƯỞNG TRƯỜNG THPT LÊ LỢI 5.1. Mục tiêu biện pháp: Đổi mới cơ chế quản lý và thể chế hóa các hoạt động quản lý của Hiệu trưởng nhằm nâng cao dân chủ hóa các hoạt động giáo dục trong trường, phân công, phân quyền, làm rõ trách nhiệm đối với từng cá nhân để tất cả mọi người đều tham gia quản lý và giải quyết các công việc trong phạm vị và đối tượng cụ thể, từ đó mang lại những kết quả tốt cho hoạt động dạy học, giáo dục trong nhà trường và thực hiện đổi mới PPDH. 5.2. Nội dung đổi mới cơ chế quản lý và thể chế hóa các hoạt động quản lý của Hiệu trưởng trường THPT Lê Lợi. 5.2.1. Đổi mới cơ chế quản lý các hoạt động của trường: Dân chủ hóa quản lý nhà trường: Tạo ra môi trường dân chủ để tất cả mọi người đều có quyền tham gia quản lý và giải quyết các công việc của nhà trường với phạm vi và đối tượng cụ thể. Dân chủ hóa quản lý nhà trường gắn liền với việc tăng cường quyền tự chủ của nhà trường, với việc tranh thủ các lực lượng xã hội vào việc tổ chức và quản lý công việc nhà trường. Dân chủ hóa quản lý nội bộ trường học gắn liền với sự hình thành và hoạt động tích cực của các tổ chức tự quản của giáo viên và học sinh, phát huy tính chủ động theo chức năng nhiệm vụ của các tổ chức chính trị xã hội trong nhà trường tham gia vào các hoạt động của nhà trường. - Thể chế hóa các hoạt động quản lý của Hiệu trưởng trường THPT Lê Lợi. Căn cứ vào các văn bản pháp quy của Nhà nước, của ngành giáo dục, của ủy ban nhân dân tỉnh Thanh Hóa, Hiệu trưởng thể chế hóa các hoạt động quản lý cơ bản của nhà trường về các mặt: Hoạt động dạy học, quản lý nhân sự, quản lý tài sản, tài chính. 5.3. Cách thực hiện: 5.3.1. Biện pháp thực hiện dân chủ hóa nhà trường: 17 - Bảo đảm thông tin đầy đủ và kịp thời cho cán bộ giáo viên (CBGV), làm cho họ nhận thức đầy đủ về quyền lợi và nghĩa vụ (theo pháp lệnh công chức), gắn quyền lợi với nghĩa vụ của từng thành viên trong nhà trường. - Tổ chức tốt các hình thức thực hiện dân chủ đại diện cũng như dân chủ trực tiếp, tạo môi trường để CBGV được: Biết - Bàn - Làm - Kiểm tra trong các hoạt động của nhà trường mà hoạt động sư phạm là cốt yếu. - Tổ chức tốt Hội nghị CBGV. - Tổ chức có hiệu quả các hình thức đối thoại, phát huy vai trò Công đoàn, tạo điều kiện để Công đoàn tham gia công tác quản lý nhà trường và CBGV thực hiện nhiệm vụ của Đoàn viên Công đoàn. Xây dựng các tổ chức chính quyền, đoàn thể và các tổ chức xã hội khác trong nhà trường và phát huy dân chủ, tự quản của các tổ chức này và đẩy mạnh phong trào thi đua " Dạy tốt - học tốt " trong nhà trường. Triển khai các biện pháp trên bằng: - Tổ chức học tập các văn bản chủ yếu: Chỉ thị 30/CT-TW của Bộ chính trị; Pháp lệnh cán bộ công chức nhà nước, Nghị định 71/1998/NĐ-CP của chính phủ, quy chế thực hiện dân chủ trong hoạt động trong nhà trường của Bộ GD-ĐT, quy chế đánh giá công chức hàng năm. - Xây dựng các quy định, quy chế , nội quy hoạt động của nhà trường. - Làm tốt vai trò quản lý nhà của Hiệu trường, kết hợp đúng đắn chế độ thủ trưởng và nguyên tắc tập trung dân chủ - Xây dựng nhà trường thành khối đoàn kết nhất trí. - Đẩy mạnh thực hiện xã hội hóa trong nhà trường. Phân công, phân quyền trong quản lý nhà trường; Căn cứ vào luật giáo dục và điều lệ trường Trung học, chức năng nhiệm vụ quy chế hoạt động của bộ máy tổ chức và các tổ chức chính trị - xã hội đã quy định cụ thể, ngoài các quy định do nhà nước, các tổ chức chính trị xã hội, cấp trên quy định, căn cứ vào tình hình cụ thể, nhà trường cũng còn có thể quy định rõ hơn những nhiệm vụ, chức năng của các tổ chức và cá nhân trong trường. Các quy định này không vượt khỏi quy định của phát luật, của các tổ chức cấp trên. 5.3.1. Biện pháp thể chế hóa các hoạt động quản lý của trường THPT Lê Lợi Căn cứ vào các văn bản pháp quy của nhà nước, của ngành giáo dục, của địa phương nhà trường thể chế hóa các hoạt động quản lý cơ bản đó là: Hoạt động dạy học: có những quy định hoạt động dạy học như thực hiện kế hoạch dạy học đối với giáo viên, học sinh, ...vv 18 Hoạt động quản lý nhân sự: Quy định chế độ lao động đối với giáo viên, cán bộ viên chức thuộc phạm vi quản lý của nhà trường; quy định quyền lợi, nghĩa vụ của cán bộ giáo viên về các hoạt động, quy định thực hiện về việc tuyển dụng, sử dụng và quản lý các bộ công chức, viên chức. Hoạt động quản lý cơ sở vật chất và thiết bị trường học: Các quy định về việc sử dụng và bảo quản cơ sở vật chất, thiết bị trường học. Trách nhiệm của mỗi người đối với việc sử dụng và bảo quản cơ sở vật chất thiết bị trường học. Quản lý tài chính: Xây dựng quy chế chi tiêu nội bộ trong quản lý tài chính theo tinh thần Nghị định 43 của Chính phủ. Các quy định này phải nằm trong hành lang pháp lý song phải động viên kích thích được sự đóng góp của các thành viên trong nhà trường. C. KẾT QUẢ ĐÃ ĐẠT ĐƯỢC VÀ BÀI HỌC KINH NGHIỆM 1. Kết quả sau 2 năm thực hiện các biện pháp: Kết quả đề tài "Các biện pháp chỉ đạo hoạt động đổi mới phương pháp dạy học của Hiệu trưởng trường THPT Lê Lợi " đã góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ giáo viên trong việc thực hiện đổi mới PPDH, đặc biệt đã nâng cao chất lượng dạy và học của trường THPT Lê Lợi. Ý nghĩa thực tiễn của các biện pháp xuất phát từ việc thực hiện nội dung đổi mới giáo dục phổ thông phải được bắt đầu từ đổi mới công tác quản lý giáo dục và thực hiện chủ chương "Mỗi giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục thực hiện một đổi mới trong phương pháp dạy học và quản lý. Mỗi trường có một kế hoạch cụ thể về đổi mới phương pháp dạy học. Mỗi tỉnh có một chương trình đổi mới phương pháp dạy học" của Bộ GD-ĐT từ năm học 2009-2010. Căn cứ vào thực trạng việc thực hiện đổi mới PPDH và việc chỉ đạo quản lý đổi mới PPDH, tôi đã tìm ra những mâu thuẩn thực tại, những điểm yếu, khó khăn trong việc thực hiện đổi mới PPDH từ đó đã tìm ra các biện pháp chỉ đạo cán bộ giáo viên trong trường thực hiện đổi mới PPDH. Đề tài cũng đã góp phần nâng cao kết quả chất lượng giáo dục toàn diện, cụ thể sau khi thực hiện các biện pháp này, việc thực hiện đổi mới PPDH có hiệu quả cao hơn, chất lượng giáo dục được nâng lên rất rõ, năng lực sư phạm của đội ngũ giáo viên được nâng cao, kết quả được đánh giá như sau: Xếp loại hạnh kiểm Sơ Số học Hạnh kiểm Năm học lớp sinh Tốt Khá TB Yếu 2009 - 2010 36 1645 90,6% 8,9% 0,5% 0% 2010 - 2011 36 1658 92,2% 7,2% 0,6% 0% 19