Tài liệu Skkn hình thành kĩ năng sống thông qua hoạt động trải nghiệm sáng tạo cho học sinh lớp chủ nhiệm

.DOC

135

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
MÔ TẢ GIẢI PHÁP
Mã số: ......................................................................................................
1. Tên sáng kiến: Hình thành kĩ năng sống thông qua hoạt động trải
nghiệm sáng tạo cho học sinh lớp chủ nhiệm.
(@THPT Huỳnh Tấn Phát. Trần Minh Trí.)
2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Hoạt động chủ nhiệm
3. Mô tả bản chất của sáng kiến:
3.1. Tình trạng giải pháp đã biết:
Dạy và học là một nghệ thuật. Nghệ thuật ấy không phải ai cũng thể nghiệm
giống ai. Người giáo viên lên lớp cũng giống như người nghệ sĩ khi lên sân khấu,
để cuốn hút được khán giả thì ngoài năng khiếu ra còn đòi hỏi cả một nghệ thuật.
Để giờ dạy của mình thật sự sinh động và học sinh có thể tiếp thu bài một cách có
hiệu quả thì ngoài những tri thức vốn có của mình còn một yếu tố không thể thiếu
được là năng lực sư phạm – hay nói cách khác là phương pháp, kĩ năng truyền thụ.
Chính vì vậy mà việc đổi mới phương pháp, kĩ thuật dạy học là rất cần thiết.
Chúng ta ai cũng biết phương pháp giảng dạy là một trong những yếu tố
quan trọng và ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng đào tạo. Một phương pháp giảng
dạy khoa học, phù hợp sẽ tạo điều kiện để người dạy và người học, phát huy hết
khả năng của mình trong việc truyền đạt, lĩnh hội kiến thức và phát triển tư duy.
Một phương pháp giảng dạy khoa học sẽ làm thay đổi vai trò của người thầy đồng
thời tạo nên sự hứng thú, say mê và sáng tạo của người học. Bức tranh chung về
phương pháp giảng dạy tại các cấp học của chúng ta hiện nay là tập trung vào kỹ
năng tư duy phân tích, nghĩa là dạy cho người học cách hiểu các khái niệm, thảo
luận theo phương pháp định sẵn, loại bỏ những hướng đi không đúng, tìm ra câu trả
Trang
1
Trang 1
lời đúng nhất. Thậm chí, nhiều nơi phương pháp thuyết trình (thầy giảng, trò ghi)
vẫn chiếm ưu thế, nhiều giáo viên chưa chú trọng đến việc giới thiệu, yêu cầu, bắt
buộc người học phải tham khảo những tài liệu gì. Phương pháp giảng dạy này đã
làm mất đi một hình thái khác của tư duy đó là tư duy sáng tạo. Tư duy sáng tạo tập
trung vào khám phá các ý tưởng, phát triển thành nhiều giải pháp, tìm ra nhiều
phương án trả lời đúng thay vì chỉ có một.
Hậu quả của phương pháp giảng dạy cũ dẫn đến sự thụ động của người học
trong việc tiếp cận tri thức. Sự thụ động này là nguyên nhân tạo cho người học sự
trì trệ, ngại đọc tài liệu, ngại tranh luận, thiếu khả năng thuyết trình, lười tư duy và
thiếu tính sáng tạo trong tư duy khoa học. Người học còn quan niệm rằng chỉ cần
học những gì giáo viên giảng trên lớp là đủ. Ngoài ra sự thụ động của học sinh còn
thể hiện qua phản ứng của họ đối với bài giảng của giáo viên trên lớp. Họ chấp
nhận tất cả những gì giáo viên trình bày. Sự giao tiếp trao đổi thông tin trong lớp
học hầu như chỉ mang tính một chiều.
Với định hướng “Đổi mới phương pháp dạy học” là “ Phương pháp dạy học
phổ thông phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh…
tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú học tập cho học sinh” (Điều
28.2. Luật giáo dục công bố năm 2005)
Năm 2010 – 2011, Bộ giáo dục và Đào tạo đã ban hành hướng dẫn thực hiện
chuẩn kiến thức kĩ năng trong chương trình giáo dục phổ thông các môn học và đưa
ra một số phương pháp, kĩ thuật dạy học tích cực có thể sử dụng trong giảng dạy.
Việc áp dụng các phương pháp dạy học tích cực này đóng vai trò rất lớn trong quá
trình dạy học. Do vậy, để khai thác hết giá tri dạy học, phát huy được tính tích cực,
chủ động, sáng tạo của học sinh, giúp học sinh hiểu rõ được bản chất của các sự
vật, giáo viên cần thường xuyên sử dụng và sử dụng có hiệu quả các phương pháp
dạy học tích cực. Và một trong những phương pháp tích cực bản thân tôi đã sử
dụng đó là phương pháp dạy học qua các hoạt động trãi nghiệm sáng tạo.
Trang
2
Trang 2
Do đó tôi đã mạnh dạn chọn đề tài “Hình thành kĩ năng sống thông qua
hoạt động trải nghiệm sáng tạo cho học sinh lớp chủ nhiệm”.
3.2. Nội dung giải pháp đề nghị công nhận là sáng kiến.
3.2.1 Mục đích của giải pháp:
- Giúp học sinh làm quen với phương pháp học tập mới (học thông qua thực
hành các hoạt động trãi nghiệm thực tiễn)
- Làm cho học sinh có niềm tin, thêm yêu thích, chú tâm vào môn học mà
mình giảng dạy.
- Trong quá trình áp dụng sáng kiến này tôi mong muốn đạt dược kết quả tốt
và tốt hơn nữa.
- Nếu sáng kiến của tôi được đồng nghiệp hưởng ứng và sử dụng thì tôi hy
vọng sẽ đạt được hiệu quả như tôi đã làm và hơn thế nữa.
3.2.2 Tính mới của giải pháp:
- Thực hiện một số phương pháp thông qua các hoạt động trải nghiệm sáng
tạo nhằm phát huy được tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh đồng thời
hình thành một số kĩ năng, giúp trang bị kiến thức làm hành trang cho các em
chuẩn bị bước vào đời.
- Giáo viên không trực tiếp truyền thụ tri thức mà chỉ đóng vai trò là người
hướng dẫn.
- Học sinh được trải nghiệm thực tế, chủ động lĩnh hội kiến thức qua không
gian học tâp mở.
- Góp phần hình thành các năng lực và kĩ năng cho học sinh: năng lực hợp
tác, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực tham gia hoạt động và tổ chức hoạt động,
năng lực khám phá, năng lực sáng tạo. Các kĩ năng: kĩ năng giao tiếp, kĩ năng
thuyết trình, kĩ năng phân tích thông tin, kĩ năng xây dựng kế hoạch và làm việc
theo kế hoạch.
Chính các em học sinh là người tích hợp được các kĩ năng đã học để giải
quyết các vấn đề trong thực tiễn.
Trang
3
Trang 3
- Kết quả nghiên cứu góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện trong
nhà trường.
- Học sinh thêm yêu trường, lớp, yêu các hoạt động trải nghiệm, sáng tạo,
chủ động, tự tin bước vào cuộc sống khi rời ghế nhà trường.
- Sáng kiến sẽ phát huy rất tốt việc tích lũy kiến thức cho học sinh và đặc
biệt chú trọng đến việc định hướng cho học sinh học tiếp một ngành nghề phù hợp
sau khi tốt nghiệp.
3.2.3 Bản chất của giải pháp
 Hoạt động 1: Xây dựng kế hoạch cho học sinh:
- Trước khi tổ chức hoạt động trải nghiệm, tôi đã tham mưu với Ban Giám
Hiệu nhà trường về kế hoạch giáo dục kĩ năng sống qua hoạt động trải nghiệm
sáng tạo cho các em học sinh.
- Kế hoạch này được triển khai đến học sinh trước một tuần khi các em
chuẩn bị tham gia hoạt động trải nghiệm.
- Trong nội dung kế hoạch thông báo rõ về ngày, giờ chuẩn bị đi cùng những
công việc phải phải lảm trong chuyến trải nghiệm.
- Giáo viên gửi thư mời thông báo đến phụ huynh các em học sinh tham gia
hoạt động.
- Liên hệ chính quyền địa phương đồng thời liên hệ Ban quản lí khu di tích
lăng mộ Nguyễn Đình Chiểu để nhờ sự hỗ trợ khi các em đến tham gia hoạt động
trải nghiệm.
 Hoạt động 2: Phân công công việc cho học sinh
Bước 1: Chọn lớp chủ nhiệm 45 học sinh, chia thành 3 nhóm.
Bước 2: Giáo viên giao nhiệm vụ cho các nhóm qua hoạt động hướng dẫn
với nội dung công việc như sau:
- Chuẩn bị ở nhà:
+ Mỗi nhóm: Phân công nhóm trưởng, đặt tên cho nhóm. Phân công nhiệm
vụ cho từng thành viên để chuẩn bị thực hiện khi trải nghiệm.
Trang
4
Trang 4
+ Chuẩn bị nước uống, tập ghi chép, máy ảnh, điện thoại, chuẩn bị câu hỏi
để phỏng vấn nhân vật có liên quan.
Khi tham gia trải nghiệm tại khu di tích lăng mộ Nguyễn Đình Chiểu:
+ Công việc của nhóm: Dùng tập, viết, điện thoại, máy ảnh ghi nhận, thu
thập, tìm kiếm thông tin về lịch sử khu di tích lăng mộ Nguyễn Đình Chiểu, đồng
thời thu thập một số thông tin về việc khu di tích được đón nhận bằng di tích Quốc
Gia đặc biệt của tỉnh Bến Tre.
+ Phỏng vấn nhân chứng sống để tìm hiểu cụ thể hơn về con người, cũng
như cuộc đời, sự nghiệp của Nguyễn Đình Chiểu.
- Công việc cụ thể của mỗi nhóm tham gia trải nghiệm tại khu di tích lăng
mộ Nguyễn Đình Chiểu:
. Nhóm1: Thực hiện công việc thu thập thông tin về khu lăng mộ, về cuộc
đời, sự nghiệp, con người nhà thơ yêu nước Nguyễn Đình Chiểu. Đồng thời thực
hiện một đoạn phim ngắn về ông.
. Nhóm 2: Tiến hành hoạt động dọn dẹp, lau chùi khu đền thờ, nhổ cỏ, trồng
hoa quanh khu mộ. Và đồng thời thực hiện đoạn phim ngắn về hoạt động này.
. Nhóm 3: Phỏng vấn cô Âu Dương Hải Yến (Giáo viên đã về hưu, và cũng
là cháu bên họ ngoại của nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu) để tìm hiểu thêm về ông.
Đồng thời nhóm sẽ có cảm nhận, suy nghĩ về nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu sau
chuyến đi này.
- Sau buổi tham gia trải nghiệm:
+ Các nhóm sẽ chia sẽ buổi trải nghiệm với các thành viên còn lại trong lớp.
+ Viết bài thu hoạch nêu cảm nhận sau chuyến đi.
+ Nộp sản phẩm là các đoạn phim ngắn thực hiện trong quá trình trải
nghiệm.
 Hoạt động 3: Tổ chức hoạt động trải nghiệm cho học sinh tại khu di
tích lăng mộ Nguyễn Đình Chiểu.
Trang
5
Trang 5

Tài liệu liên quan

Tài liệu vừa đăng

Tài liệu xem nhiều nhất