Tài liệu Skkn một số biện pháp giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ trong trường mầm non

MỘT SỐ biÖn ph¸p gi¸o DỤC BẢO VỆ M«I TRƯỜNG CHO TRẺ trong tr-êng MẦM NON PHẦN THỨ nhÊt: NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG 1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI: Chóng ta biÕt r»ng: “B¶o vÖ m«i tr­êng (BVMT) lµ vÊn ®Ò sèng cßn cña ®Êt n-íc, cña nh©n lo¹i, lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quyÕt ®Þnh sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng, liªn quan chÆt chÏ tíi sù ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi, g¾n liÒn víi cuéc ®Êu tranh xãa ®ãi gi¶m nghÌo, ®¶m b¶o c«ng b»ng x· héi, æn ®Þnh chÝnh trÞ vµ an ninh Quèc Gia”. HiÖn nay m«i tr-êng ®ang bÞ « nhiÔm, lµm cho khÝ hËu toµn cÇu bÞ biÕn ®æi, tÇn suÊt thiªn tai gia t¨ng, « nhiÔm m«i tr-êng ë quy m« réng, tµi nguyªn bÞ « nhiÔm bÞ c¹n kiÖt dÇn, ®ã lµ sù suy th¸i vÒ tµi nguyªn ®Êt, suy tho¸i vÒ tµi nguyªn n-íc ngät, suy tho¸i ®a d¹ng sinh häc. Rõng ®ang bÞ tµn ph¸ vµ thu hÑp dÇn. Sù c¹n kiÖt cña cña tµi nguyªn m«i tr-êng lµm ¶nh h-ëng ®Õn chÊt l-îng cuéc sèng. Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n lµ do sù thiÕu hiÓu biÕt vÒ ý thøc BVMT cña con ng-êi trong sinh ho¹t. Sù cÇn thiÕt ph¶i kªu gäi c¸c cÊp c¸c ngµnh, c¸c tæ chøc ®oµn thÓ vµ mäi c¸ nh©n ®Òu ph¶i cã ý thøc tr¸ch nhiÖm trong viÖc BVMT. ChÝnh v× vËy ngµy 15/11/2004 Bé ChÝnh trÞ ®· ban hµnh NghÞ QuyÕt sè 41/NQ/TW vÒ BVMT ®· ®-îc c¸c cÊp ñy §¶ng, chÝnh quyÒn c¸c ®oµn thÓ ®· nhiÖt liÖt ®ãn chµo vµ ñng hé víi hy väng mäi ng-êi, mäi nhµ sÏ ®-îc sèng trong m«i tr-êng trong s¹ch lµnh m¹nh vµ h¹nh phóc h¬n. Đảng và nhà nước ta ®· không ngừng triển khai công tác BVMT, nhằm tăng cường hơn nữa và tạo sự chuyển biến mạnh mÏ về nhận thức và hành động “BVMT” cho tÊt c¶ mọi người trong x· héi. Tõ nh÷ng cÊp thiÕt ®ã mµ Bé GD&§T ®-a gi¸o dôc BVMT vµo trong hÖ thèng gi¸o dôc Quèc d©n. §Æc biÖt lµ ®èi víi gi¸o dôc mÇm non. §©y lµ n¬i nu«i d-ìng ch¨m sãc con ng-êi tõ nh÷ng b-íc khëi ®Çu trong cuéc ®êi, v× thÕ gi¸o dôc cho trÎ cã ý thøc BVMT lµ ®iÒu thiÕt yÕu nhÊt. Xã hội càng phát triển, giá trị con người càng được nhận thức và đánh giá đúng đắn thì việc chăm sóc giáo dục trẻ lại càng mang ý nghĩa nhân văn cụ thể và 1 trở thành chân lý của x· héi văn minh, mµ giai ®o¹n tõ 3 – 6 tuæi lµ giai ®o¹n ®Æc biÖt nh¹y c¶m cña ®êi ng-êi, giai ®o¹n nµy diÔn ra sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ vÒ trÝ tuÖ vµ thÓ chÊt. §©y lµ thêi kú quan träng ®Ó h×nh thµnh c¬ së cña th¸i ®é ®óng ®¾n víi thÕ giíi xung quanh (vÒ thiªn nhiªn, ®å vËt vµ con ng-êi). Tõ n¨m 1994 thùc hiÖn ch-¬ng tr×nh c¶i c¸ch mÉu gi¸o ®· cã néi dung gi¸o dôc BVMT, tuy nhiªn néi dung nµy chñ yÕu nh»m vµo viÖc cung cÊp cho trÎ hiÓu biÕt vÒ m«i tr-êng xung quanh, cßn ch-a ®Ò cËp nhiÒu ®Õn néi dung gi¸o dôc BVMT. Cho ®Õn nh÷ng n¨m gÇn ®©y (2002) th× trung t©m nghiªn cøu gi¸o dôc mÇm non ®· ®-a ra triÓn khai thÝ ®iÓm trªn 12 tØnh thµnh phè. Tõ n¨m häc 2005 – 2006 th× néi dung gi¸o dôc BVMT ®· ®-a vµo ch-¬ng tr×nh ch¨m sãc gi¸o dôc trÎ vµ trë thµnh chuyªn ®Ò träng t©m cña c¸c tr-êng mÇm non trªn c¶ n-íc. Do đó là người hiệu phó chuyên môn chỉ đạo giáo viên đứng lớp phải là người hiểu rõ đặc điểm tâm sinh lí của từng lứa tuổi. Từ đó để tìm ra những phương pháp, biện pháp phù hợp để khi đưa trẻ đến với những tri thức khoa học một cách nhẹ nhàng nhất, giúp trẻ tiếp thu được kiến thức một cách tự nhiên về môi trường. Đây chính là c¬ hội tốt giúp trẻ có thêm hiểu biết ban đầu về môi trường sống của con người, về mối quan hệ động, thực vật, con người với môi trường, về cách chăm sóc bảo vệ con người, cây cối… môi trường nơi trẻ sinh sống, từ đó giúp trẻ biết cách chăm sóc giữ gìn sức khoẻ, biết vệ sinh cá nhân, vệ sinh lớp học, nhà ở và tích cực tham gia vào các hoạt động BVMT… và có phản ứng với các hành vi làm bẩn hay phá hoại môi trường, đồng thời để nâng cao năng lực chuyên môn và chất lượng khi tổ chức giáo dục BVMT cho trẻ, đặc biệt là lồng ghép vào các hoạt động hàng ngày của trẻ. Chính vì những lý do trên mà tôi chọn đề tài “Một số biÖn ph¸p giáo dục BVMT cho trẻ trong tr-êng mầm non”. 2. Môc ®Ých cña ®Ò tµi: Với đề tài “Một số biÖn ph¸p giáo dục BVMT cho trÎ trong tr-êng mầm non” nhằm giúp trẻ có thái độ, hành vi tốt trong việc giáo dục bảo vệ môi trường. 2 Đây chính là mục đích mà tôi nghiên cứu nhằm góp phần nhỏ bé của mình vào công việc BVMT chung của toàn nhân loại. PHẦN THỨ HAI: NỘI DUNG ®Ò TÀI 1. Thùc tr¹ng: 1.1Cơ sở lí luận: M«i tr-êng lµ n¬i sinh sèng cña con ng-êi. Nãi chung m«i tr-êng cã ¶nh h-ëng rÊt nhiÒu ®Õn sù sèng, sù ph¸t triÓn cña tõng c¸ nh©n trong céng ®ång d©n c-. V× thÕ m«i tr-êng sèng cña chóng ta cÇn ®-îc b¶o vÖ, g×n gi÷, nh»m môc ®Ých chÝnh lµ tù b¶o vÖ chóng ta. Thực hiện chuyên đề hè 2007 về nội dung “Giáo dục BVMT cho trẻ trong trường mầm non” được thiết kế đúc rút trên cơ sở lý luận và thực tiễn của giáo dục Việt Nam trong những năm qua, trong đó có tiếp thu tinh hoa văn hoá nhân loại cũng như của các nước tiên tiến trên thế giới. Qu¸ trình giáo dục BVMT cho trẻ mầm non là việc làm vô cùng quan trọng. Thông qua các các hoạt động hàng ngày của cô và trẻ ®Ó tạo điều kiện cho cô và trẻ có sự hiểu biết về môi trường, có thái độ, kĩ năng và hành vi tốt trong việc BVMT. Mục tiêu của giáo dục bảo BVMT phù hợp với quan điểm của gi¸o dôc mÇm non khi đặt nhiệm vụ: Phát triển nhân cách trẻ; Vì vậy mỗi c¸n bé gi¸o viªn trong nhà tr-êng cần phải nắm bắt được những kiến thức và kỹ năng về BVMT để hình thành thái độ đúng với thế giới xung quanh. Đối với trẻ mầm non, do đặc điểm tâm sinh lý của từng lứa tuổi, nên việc gi¸o dôc BVMT cho trÎ cần phải được tiến hành thông qua các hoạt động gần gũi với trẻ như: Vui chơi, học tập, lao động…Chính trong các hoạt động này là người cán bộ quản lý chuyên môn trong nhà trường tôi chỉ đạo giáo viên trong nhà trường hình thành nề nếp thói quen ở trẻ tình cảm, thái độ tích cực hoạt động BVMT và có một số kỹ năng nhất định trong việc BVMT. Cung cấp cho trẻ kiến thức phong phú về môi trường như: Môi trường tự nhiên và môi trường xã hội, mối quan hệ giữa con người và môi trường; Về sự ô nhiễm môi trường và cách BVMT. Hình thành ở trẻ những kỹ năng hành động, hành vi phù hợp với môi trường sống. Giáo dục trẻ có 3 thái độ tích cực tham gia vào các hoạt động. Bởi vậy hoạt động giáo dục BVMT cho trẻ là việc làm không thể thiếu được. 1.2. Thực trạng: * Vài nét về địa phương: Quảng Thä nằm vÒ phía bắc Huyện Quảng Xương c¸ch thµnh phè Thanh Hãa 11km vÒ phÝa ®«ng, c¸ch bê biÓn SÇm S¬n 4km, cã ®-êng quèc lé 47 ch¹y qua. Có 5 cơ quan, trường học đóng trên địa bàn toàn xã, nên có nhiều điều kiện để phát triển kinh tế, các cấp uỷ Đảng, chính quyền các đoàn thể luôn quan tâm đến giáo dục, tạo điều kiện tốt cho giáo dục xã nhà phát triển. * Tình hình nhà trường: Tr-êng mÇm non Qu¶ng Thä ®-îc x©y dùng trªn khu ®Êt tho¸ng ®·ng, réng r·i víi diÖn tÝch 10.200m2. Tr-êng n»m ngay bªn c¹nh tr-êng tiÓu häc, ®©y lµ n¬i trung t©m cña x· nªn rÊt thuËn lîi cho viÖc phô huynh ®-a con em ®Õn tr-êng. Nhµ tr-êng hiÖn cã hai khu nhµ cao tÇng víi 11 phßng häc, mét phßng chøc n¨ng, cã c«ng tr×nh vÖ sinh khÐp kÝn, mét khu nhµ hiÖu bé, cã bÕp mét chiÒu ®Ó phôc vô cho viÖc ¨n ë b¸n tró cña trÎ. Năm học 2010 – 2011 này với tổng số trẻ đến trường là 357 cháu. Toàn trường có 11 nhóm lớp trong đó: Nhà trẻ 2 nhóm từ 18 – 36 tháng = 55 cháu. Mẫu giáo 10 lớp từ 3 – 6 tuổi = 302 cháu. Số trẻ ăn ở tại trường là : 334cháu. Tæng sè cán bộ giáo viên trong nhà trường là : 23 đồng chí. Trong đó: Ban giám hiệu : 3 người. Cán bộ giáo viên : 20 người . Trình độ chuyên môn : Đại học : 4 đ/c; Cao đẳng : 5 đ/c; Trung cấp : 14 đ/c (có 12 đ/c đang theo học đại học). * Thuận lợi: §ược sự quan tâm chỉ đạo sát sao của c¸c cÊp ñy §¶ng, chÝnh quyÒn ®Þa ph-¬ng và Phòng GD& ĐT HuyÖn Qu¶ng X-¬ng, sự quan tâm tạo điều kiện của các tổ chức đoàn thể sù ®ãng gãp nhiÖt t×nh cña nh©n d©n, héi cha mÑ häc sinh, héi 4 khuyÕn häc, tËp ®oµn Mai Linh vµ c¸c gia ®×nh h¶o t©m trong x· ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho nhµ tr-êng vÒ c¶ vËt chÊt lÉn tinh thÇn ®Ó gãp phÇn x©y dùng nhµ tr-êng ngµy cµng khang trang h¬n. Nhà trường có đội ngũ cán bộ giáo viên có trình độ chuyên môn chuẩn và trên chuẩn, trẻ, khỏe, chịu khó học hỏi, nhiệt tình trong công tác, tâm huyết víi nghÒ nghiÖp, cã phÈm chÊt ®¹o ®øc tèt, lu«n cã ý thøc c¶i tạo môi trường xanh - sạch đẹp, trồng được nhiều cây xanh, tạo môi trường trong lành dÔ chịu cho trẻ mçi khi đến trường. Tất cả các nhóm, lớp điều học tập trung ở một điểm và phân chia theo độ tuổi theo qui định. Trường lớp khang trang, sạch đẹp, đồ dùng học tập và trang thiết bị tương đối đầy đủ, đảm bảo vệ sinh môi trường phục vụ cho công tác chăm sóc, nuôi dưỡng giáo dục trÎ đạt kết quả cao. Nhận thức của các bậc phụ huynh được nâng lên thuận lợi cho việc huy động trẻ ra lớp và tạo các điều kiện cho trẻ học tập. Bên cạnh đó, đây là năm thứ hai trường tôi thực hiện xây dựng “Trường học thân thiện, học sinh tích cực” cho nên ý thức giữ gìn và BVMT của cô và trẻ luôn đặt lên hàng đầu, tạo điều kiện cho việc áp dụng phương pháp giáo dục một cách hiệu quả nhất. * Khó khăn: Lµ mét x· thuÇn n«ng, ®êi sèng nh©n d©n cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n, cßn mét sè Ýt phô huynh nhËn thøc vÒ BVMT cßn h¹n chÕ. Ô nhiễm môi trường nước thải, thuốc trừ sâu ở một số thôn dùng để tưới cây, rau màu xung quanh trường…Chất thải tho¸t ra từ các hộ gia đình, các nhà hàng, chợ và các khu kinh doanh...Hiệu quả thu gom và xử lý rác thải còn thấp ở một số trường học, cụm dân cư, đặc biệt là ở các xóm trọ sinh viên cña tr-êng ph¸t thanh truyÒn h×nh Thanh Hãa. Điều kiện vệ sinh môi trường ở một số gia đình còn chưa có nhà vệ sinh tự hoại, … Do ®éi ngò gi¸o viªn trÎ hãa nªn cßn bì ngì ch-a cã kinh nghiÖm trong viÖc thùc hiÖn chuyªn m«n còng nh- tÝch hîp néi dung gi¸o dôc BVMT cho trÎ, ph-¬ng 5 ph¸p cßn cøng nh¾c, bÞ ®éng, gß Ðp nªn kÕt qu¶ ch-a cao mµ giáo dục BVMT là một vấn đề cấp bách, sâu sắc cần được giáo dục cho con người ngay từ tuổi ấu thơ. Vấn đề đặt ra là với từng đối tượng cụ thể, cần giáo dục cái gì? Giáo dục như thế nào? Và nhằm đạt tới mục tiêu nào? Từ những kiến thức và kĩ năng đã học ở chuyên đề hè năm 2007 mà tôi đã chỉ đạo giáo viên hướng dẫn và thực hiện néi dung giáo dục BVMT ở các nhóm lớp kết quả đạt được qua bảng tổng hợp khảo sát chất lượng lần 1 như sau: Kết quả khảo sát lÇn I cña 4 líp mÉu gi¸o lín: TT Néi dung kh¶o s¸t TS trÎ KS Tèt Sè trÎ 1 2 3 4 Cã thãi quen sèng gän gµng, ng¨n n¾p, VS c¸ nh©n, VS m«i tr-êng s¹ch sÏ. TÝch cùc tham gia c¸c ho¹t ®éng BVMT BiÕt chia sÎ vµ hîp t¸c víi b¹n bÌ vµ nh÷ng ng-êi xung quanh Cã ph¶n øng víi c¸c hµnh vi cña con ng-êi lµm bÈn m«i tr-êng vµ ph¸ ho¹i m«i tr-êng. §¹t Kh¸ Ch-a ®¹t Trung b×nh TØ lÖ % Sè trÎ TØ lÖ % Sè trÎ TØ lÖ % Sè trÎ TØ lÖ % 110 17 15,4 29 26,3 41 37,3 23 20,8 110 20 18,2 24 21,8 47 42,7 19 17.3 110 23 21 25 22,6 39 35,4 23 21 110 16 14,5 18 16,5 45 40,9 31 28,1 Qua bảng tổng hợp khảo sát lần I cña 4 líp mÉu gi¸o 5 tuæi cho thấy: Số trẻ đạt ë møc thấp, số trẻ ch-a ®¹t còn cao. Tôi đã tìm ra một số nguyên nhân đó là: Một số giáo viên chưa nắm được đặc điểm tâm sinh lý của trẻ, chưa biết cách lồng ghép giáo dục BVMT vào các hoạt động hàng ngày của trẻ, viÖc tæ chøc thùc hiÖn chuyªn ®Ò cßn hêi hît ch-a cã chÊt l-îng, một số trẻ chưa tích cực tham gia vào các hoạt động, chưa thực sự mạnh dạn hợp tác với bạn bè và người xung quanh, 6 chưa có phản ứng với các hành vi làm bẩn và phá hoại môi trường như: Vệ sinh cá nhân, vệ sinh trường lớp gọn gàng ngăn nắp, không vứt rác thải bừa bãi, bứt lá, bẻ cành…T«i m¹nh d¹n trao ®æi víi mét sè phô huynh vÒ c¸c thãi quen, nÒ nÕp, ý thøc cña gia ®×nh, nhËn thøc vÒ BVMT vµ gi¸o dôc BVMT cho con em ra sao th× hä cho r»ng: “§©y lµ tr¸ch nhiÖm cña nhµ tr­êng” hä kh«ng quan t©m ®Õn viÖc con c¸i ®­îc häc g×, ®-îc ch¨m sãc nh- thÕ nµo t¹i tr-êng. §øng tr-íc thùc tr¹ng vÒ c¸ch gi¸o dôc BVMT cho trÎ. T«i ®· xin ý kiÕn cña hiÖu tr-ëng nhµ tr-êng tiÕp tôc kh¶o s¸t trªn toµn tr-êng vµ thu ®-îc kÕt qu¶ nh- sau: Tæng sè trÎ trong toµn tr-êng lµ 357 ch¸u ®-îc chia lµm 12 nhãm líp Trong ®ã: Nhµ trÎ 2 nhãm = 55 ch¸u MÉu gi¸o 10 líp = 302 ch¸u - 100% gi¸o viªn cã lªn kÕ ho¹ch thùc hiÖn chuyªn ®Ò theo kÕ ho¹ch cña nhµ tr-êng. - 100% c¸c nhãm líp cã tranh ¶nh, cã gãc tuyªn truyÒn vÒ néi dung gi¸o dôc BVMT nh-ng ch-a ®Ñp, ch-a hÊp dÉn l«i cuèn trÎ. - Mét sè gi¸o viªn cã lång ghÐp néi dung gi¸o dôc BVMT vµo trong c¸c ho¹t ®éng nh-ng cßn l-ít qua vµ cßn mang tÝnh thô ®éng. §¸nh gi¸ chÊt l-îng líp: §¹t: 9 líp = 75% Ch-a ®¹t: 3 líp = 25% Từ những thuận lợi, khó khăn và qua khảo sát lần I tôi đã trăn trở nghiên cứu, tìm tòi, b¸o c¸o víi ban gi¸m hiÖu nhµ tr-êng ®ång thêi m¹nh d¹n ®-a ra mét sè biÖn ph¸p chØ ®¹o mµ t«i ®· rót ra tõ nh÷ng n¨m häc tr-íc, khi tiÕn hµnh kh¶o s¸t, khi nghiªn cøu thùc tÕ. D-íi ®©y lµ mét sè gi¶i ph¸p, biện pháp tốt nhất, khả quan nhất để tổ chức hoạt động bảo vệ môi trường, cụ thể là “Giáo dục BVMT cho trẻ trong tr-êng mÇm non chóng t«i” đạt hiệu quả cao. 2. Nh÷ng biÖn ph¸p thùc hiÖn: BiÖn ph¸p 1: Tuyªn truyÒn phæ biÕn kiÕn thøc vÒ c¸c chÝnh s¸ch, QuyÕt ®Þnh, ChØ ThÞ, th«ng tin, Chñ tr-¬ng cña §¶ng, Nhµ N-íc vÒ BVMT: 7 Ngay tõ ®Çu n¨m häc, nhµ tr-êng ®· tæ chøc cho gi¸o viªn häc tËp NghÞ QuyÕt 41- NQ/TW cña Bé ChÝnh TrÞ vÒ BVMT trong thêi kú ®Èy m¹nh C«ng nghiÖp hãaHiÖn ®¹i hãa ®Êt n-íc. Giíi thiÖu luËt BVMT ®Ó gi¸o viªn x¸c ®Þnh râ viÖc BVMT lµ tr¸ch nhiÖm cña x· héi, cña mçi tæ chøc, mçi c¸ nh©n. Trong luËt ®· nªu râ: “Nhµ n-íc cã tr¸ch nhiÖm tæ chøc viÖc thùc hiÖn gi¸o dôc vµ ®µo t¹o, nghiªn cøu khoa häc vµ c«ng nghÖ, phæ biÕn c¸c kiÕn thøc vÒ khoa häc vµ luËt BVMT. C¸c tæ chøc vµ c¸ nh©n cã tr¸ch nhiÖm tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng BVMT vµ gi¸o dôc BVMT”. §Ó mçi gi¸o viªn nhËn thøc ®-îc vai trß vµ tÇm quan träng cña BVMT vµ gi¸o dôc BVMT ®ång thêi th«ng b¸o cho gi¸o viªn ®-îc biÕt vÒ mét sè QuyÕt §Þnh, ChØ ThÞ cña Thñ T-íng ChÝnh Phñ vÒ viÖc ®-a c¸c néi dung gi¸o dôc BVMT vµo hÖ thèng gi¸o dôc quèc d©n (N¨m 2001) vµ phª duyÖt chiÕn l-îc BVMT Quèc Gia ®Õn n¨m 2010 vµ ®Þnh h-íng ®Õn n¨m 2020. §Æc biÖt lµ cho gi¸o viªn häc tËp vÒ ChØ ThÞ sè 02/2005/CT - BGD&§T vÒ t¨ng c-êng c«ng t¸c gi¸o dôc BVMT trong hÖ thèng gi¸o dôc quèc d©n. BiÖn ph¸p 2: X©y dùng kÕ ho¹ch thùc hiÖn chuyªn ®Ò gi¸o dôc BVMT: Sau khi ®-îc tiÕp thu chuyªn ®Ò do phßng GD&§T HuyÖn Qu¶ng X-¬ng triÓn khai, lµ ng-êi ®-îc ph©n c«ng phô tr¸ch chuyªn m«n khèi mÉu gi¸o, t«i ®· b¸m s¸t vµo kÕ ho¹ch nhiÖm vô träng t©m cña n¨m häc, nghiªm tóc x©y dùng kÕ ho¹ch triÓn khai thùc hiÖn chuyªn ®Ò mét c¸ch chÆt chÏ, khoa häc, phï hîp víi tõng ®é tuæi, tõng khèi líp. Khi x©y dùng kÕ ho¹ch, t«i lu«n lång ghÐp tÝch hîp néi dung gi¸o dôc BVMT cho trÎ vµo c¸c chñ ®Ò, chñ ®iÓm phï hîp theo ph©n phèi ch-¬ng tr×nh, x©y dùng cho c¶ n¨m häc nh­: “Chñ ®Ò tr­êng mÇm non, b¶n th©n, gia ®×nh, giao th«ng, thÕ giíi thùc vËt...”. §Ó x¸c ®Þnh ®-îc hiÖu qu¶ cña c¸c biÖn ph¸p ®Ò ra, t«i ®· ¸p dông chØ ®¹o toµn bé 12 nhãm líp vµ c¸n bé gi¸o viªn nghiªm tóc thùc hiÖn theo kÕ ho¹ch ®· ®Ò ra. BiÖn ph¸p 3: Båi d-ìng n©ng cao nhËn thøc chuyªn m«n nghiÖp vô cho gi¸o viªn: Ngay tõ trong hÌ nhµ tr-êng ®· t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó gi¸o viªn ®i tiÕp thu chuyªn ®Ò do phßng gi¸o dôc tæ chøc. T¹o ®iÒu kiÖn ®Ó gi¸o viªn khai th¸c c¸c th«ng tin cã 8 liªn quan vÒ BVMT trªn mäi ph-¬ng tiÖn nh-: (TruyÒn h×nh, b¸o, t¹p chÝ, Internet...) Nh»m n©ng cao nhËm thøc cho gi¸o viªn. Båi d-ìng chuyªn m«n nghiÖp vô cho gi¸o viªn b»ng nhiÒu h×nh thøc nh-: Th«ng qua buæi häc chuyªn ®Ò t¹i tr-êng, sinh ho¹t chuyªn m«n ®Þnh kú theo tæ, nhãm; qua c¸c ®ît kiÓm tra, thao gi¶ng, dù giê th¨m líp; qua c¸c héi thi... T«i lu«n chó träng viÖc h-íng dÉn gi¸o viªn c¸ch khai th¸c, lång ghÐp néi dung gi¸o dôc BVMT vµo c¸c chñ ®Ò chñ ®iÓm ®Ó d¹y trÎ, chó träng d¹y trÎ nh÷ng g× s¸t thùc, gÇn gòi, cÇn cho cuéc sèng cña trÎ. KhuyÕn khÝch nªu g-¬ng nh÷ng gi¸o viªn cã nh÷ng ý t-ëng s¸ng t¹o phï hîp trong viÖc lång ghÐp néi dung gi¸o dôc BVMT vµo c¸c ho¹t ®éng h»ng ngµy cña trÎ. Tr-íc mçi chñ ®Ò, ban gi¸m hiÖu vµ gi¸o viªn cïng x©y dùng kÕ ho¹ch tÝch hîp néi dung gi¸o dôc BVMT cho trÎ vµo chñ ®Ò ®ã, gi¸o viªn sÏ lùa chän chñ ®Ò nh¸nh vµ tù x©y dùng néi dung kÕ ho¹ch tuÇn cho phï hîp víi trÎ, víi ®iÒu kiÖn cña líp m×nh vµ t×nh h×nh thùc tÕ cña nhµ tr-êng. BiÖn ph¸p 4: ChØ ®¹o x©y dùng líp ®iÓm, lång ghÐp viÖc thùc hiÖn chuyªn ®Ò, tæ chøc héi nghÞ th¶o luËn: Nh×n l¹i kÕt qu¶ tõ n¨m tr-íc vµ kÕt qu¶ kh¶o s¸t ®Çu n¨m häc, t«i kÕt hîp cïng víi ban gi¸m hiÖu tæ chøc héi th¶o vÒ viÖc thùc hiÖn c¸c chuyªn ®Ò träng t©m trong n¨m ®Ó gi¸o viªn cã dÞp nh×n nhËn ®¸nh gi¸, trao ®æi, häc hái, tÝch lòy cho b¶n th©n nh÷ng kinh nghiÖm hay vµ ý kiÕn th¶o luËn cña gi¸o viªn, t«i ®· ®¸nh gi¸ chung nh÷ng viÖc ®· lµm tèt, lµm ®-îc, nh÷ng viÖc ch-a lµm ®-îc vµ cÇn rót kinh nghiÖm ®Ó bæ sung, sau ®ã giíi thiÖu cho gi¸o viªn tham quan líp x©y dùng ®iÓm. Tổ chức cho giáo viên hội thảo về chuyên đề, nhằm tìm ra giải pháp tốt nhất về giáo dục BVMT cho trẻ mầm non. Tham mưu với Ban giám hiệu nhà trường, với địa phương tìm ra giải pháp khắc phục, xây dựng các công trình về môi trường như : Sử dụng toàn bộ nước sạch trong ăn, uống, sinh hoạt hàng ngày, tiết kiệm nước sạch trong sinh hoạt tại trường, chống lãng phí, trồng nhiều cây xanh, bồn hoa, cây cảnh, xây dựng khuôn viên trường xanh - sạch – đep. Hưởng ứng phong trào “ Trường học thân thiện - học sinh tích cực”...Nhằm góp phần vào việc bảo vệ môi trường chung cho toàn xã hội. 9 Cïng víi viÖc x©y dùng kÕ ho¹ch chóng t«i quan t©m ®Õn viÖc chØ ®¹o x©y dùng líp ®iÓm. Víi ®iÒu kiÖn thùc tÕ cña nhµ tr-êng t«i ®· chän líp l¸ 3 (Líp MG 5 tuæi) do c« Lª ThÞ Ngµ vµ líp chåi 4 (Líp MG 4 tuæi) do c« Vò ThÞ Thu Hµ tæ chøc thùc hiÖn. Chóng t«i x©y dùng giê d¹y mÉu cã lång ghÐp néi dung gi¸o dôc BVMT vµo trong qu¸ tr×nh ch¨m sãc gi¸o dôc trÎ mµ t«i ®· nghiªn cøu thö nghiÖm. Giê häc thµnh c«ng ®-îc gi¸o viªn ®¸nh gi¸ cao vÒ néi dung, ph-¬ng ph¸p, h×nh thøc tæ chøc lång tÝch hîp, trÎ thùc sù høng thó, viÖc tÝch hîp rÊt nhÑ nhµng, tho¶i m¸i mµ cung cÊp cho trÎ nh÷ng kiÕn thøc võa dÔ nhí, nhí l©u, nhí s©u vµ thÓ hiÖn hµnh vi mang tÝnh gi¸o dôc cao ®ång thêi ho¹t ®éng cña trÎ ®-îc chuyÓn t¶i c¸c kiÕn thøc thµnh c¸c kü n¨ng thùc hµnh BVMT vµ c¸c hµnh vi øng xö ®Ó gi¸o viªn trong tr-êng häc tËp vµ nh©n ra diÖn réng. BiÖn ph¸p 5: Xây dựng kế hoạch hoạt động của nhà trường và lớp học nhằm giáo dục BVMT cho trÎ: * Kế hoạch vệ sinh trường/lớp sạch sẽ ngăn nắp: Trước hết để giáo dục được tính sạch sẽ, ngăn nắp cho trẻ mỗi cán bộ giáo viên cần phải giữ gìn vệ sinh trường, lớp chung như: Vệ sinh trường lớp theo định kì, đồ dùng trong và ngoài lớp phải sạch sẽ, sắp xếp gọn gàng, thuận tiện. Đặc biệt phải để thùng đựng rác ở nhiều chç để phụ huynh và trẻ bỏ rác thuận tiện cũng như thùng rác phải có nắp đậy, được đổ và rửa sạch hàng ngày. Ví dụ: Ở trường mầm non chúng tôi, vệ sinh trường lớp được xem là việc làm cần thiết của mỗi nhóm lớp, mçi líp đều có thùng đựng rác, có nắp đậy và vệ sinh thường xuyên. Trong trường, lớp luôn được quét dọn, lau chùi đồ dùng, đồ chơi, vệ sinh khơi thông cồng r·nh hàng ngày. Trồng nhiều cây xanh, bồn hoa, cây cảnh... trong vườn trường tạo không khí thoáng mát, lành mạnh cho trẻ học tập và vui chơi. * Xây dựng nếp sống lành mạnh cho trẻ : Ngay từ khi trẻ mới bước chân đến trường, việc giáo dục cho trẻ BVMT là không thể thiếu được. Đó là việc giúp trẻ có ý thức giữ gìn vệ sinh chung như: Không vứt rác bừa bãi, không nhổ bậy, không bẻ cây, bứt lá, đi đại tiểu tiện đúng 10 nơi qui định...Bên cạnh đó phải giáo dục cho trẻ biết tiết kiệm trong tiêu dùng như: Tiết kiệm điện, nước...tích cực làm đồ dùng, đồ chơi từ các nguyên vật liệu thiên nhiên sẳn có ở địa phương...Muốn thực hiện được điều đó, giáo viên phải chuẩn bị đồ dùng phục vụ cho chăm sóc, vệ sinh cá nhân hàng ngày của trẻ như: Phải sử dụng nước sạch trong sinh hoạt “ăn, uống...” cho trẻ. BiÖn ph¸p 6: Xây dựng kế hoạch tích hợp nội dung giáo dục BVMT vµo các hoạt động giáo dục 1. Hoạt động vui chơi: - Thông qua các trò chơi phân vai: Trẻ thể hiện được công việc của người làm công tác bảo vệ môi trường như: Trồng cây, chăm sóc cây, thu gom rác, xử lí các chất thải, trong các trò chơi “Bé tập làm nội trợ” chú ý dạy trẻ có ý thức tiết kiệm nước, điện và các nhiên liệu, thu gom đồ dùng gọn gàng sau khi làm,… - Thông qua các trò chơi học tập: Trẻ tìm hiểu các hiện tượng trong môi trường; trẻ học cách so sách, phân loại các hành vi tốt, hành vi xấu đối với môi trường; phân biệt môi trường sạch, môi trường bẩn và tìm ra nguyên nhân của chúng. Trẻ giải các câu đố, kể lại các câu chuyện về BVMT; tập diễn đạt lại các yếu tố làm cho môi trường sạch, môi trường bẩn,… - Thông qua các trò chơi đóng kịch: Trẻ thể hiện nội dung các câu truyện cã néi dung vÒ BVMT, thể hiện các hành vi có lợi và hành vi có hại cho môi trường… - Trò chơi với một số phương tiện hiện đại: Trẻ nhận biết môi trường bẩn, môi trường sạch; tìm nguyên nhân và cách làm cho môi trường sạch,… 2. Hoạt động học tập: * Thông qua phát triển thể chất: trẻ minh hoạ các động tác có lợi hoặc có hại cho môi trường. * Th«ng qua ho¹t ®éng t¹o h×nh: Ho¹t ®éng t¹o h×nh lµ lo¹i ho¹t ®éng mang tÝnh nghÖ thuËt cao. T«i ®· khuyÕn khÝch gi¸o viªn lång ghÐp néi dung gi¸o dôc BVMT cho trÎ th«ng qua ho¹t ®éng nµy v× trÎ ®-îc thÓ hiÖn sù khÐo lÐo qua ®«i bµn tay, b»ng c¸c kü n¨ng xÐ d¸n, vÏ, nÆn, t« mµu, trÎ cã thÓ linh ho¹t thÓ hiÖn c¶m xóc 11 cña m×nh qua tõng s¶n phÈm. Tõ ý t­ëng th«ng qua néi dung “BÐ ho¹t ®éng t¹o h×nh vµ BVMT”. TrÎ cã thÓ tËn dông, sö dông c¸c nguyªn vËt liÖu lµ nh÷ng lo¹i phÕ liÖu bá ®i nh-: Tranh ¶nh cò, lÞch, b¸o cò, giÊy th¶i, giÊy vôn, c¸c lo¹i vá chai nhùa, vá bia, c¸c lo¹i hét h¹t, hép xèp, v¶i vôn, len, sîi, vá ngao, vá hÕn....Tõ nh÷ng lo¹i phÕ liÖu ®ã trÎ cã thÓ t¹o ra nh÷ng ý t-ëng míi l¹, võa ®Ñp, võa kh«ng mÊt tiÒn mua, phï hîp víi t©m lý cña trÎ nh- nh÷ng con bóp bª ngé nghÜnh, con chuån chuån, con lËt ®Ët, con thiªn nga.....vµ c¸c lo¹i ®å ch¬i mµ trÎ yªu thÝch nh-: ¤ t«, tµu háa, qu¶ bãng, lä hoa.... vµ rÊt nhiÒu c¸c lo¹i ®å dïng ®å ch¬i, ®å dïng d¹y häc kh¸c. Nh- vËy, th«ng qua ho¹t ®éng t¹o h×nh, trÎ ®· cã ý thøc tËn dông, sö dông c¸c nguyªn vËt liÖu ®Ó lµm ra c¸c lo¹i ®å dïng, ®å ch¬i ®a d¹ng vÒ thÓ lo¹i, phong phó vÒ néi dung, võa ®¸p øng ®-îc nhu cÇu ho¹t ®éng cña trÎ, võa tiÕt kiÖm vÒ kinh tÕ, nh-ng ®iÒu ®Æc biÖt quan t©m lµ trÎ ®· cã ý thøc gãp phÇn vµo viÖc BVMT trong tr-êng mÇm non mµ hiÖn nay nhµ tr-êng ®· vµ ®ang nghiªm tóc thùc hiÖn. * Thông qua hoạt động âm nhạc: Trẻ hiểu một số nội dung bài hát, bài múa thể hiện môi trường sạch đẹp hoặc về những việc làm có lợi cho môi trường. * Thông qua (làm quen với văn học, kể chuyện sáng tạo, làm quen với đọc, viết): Trẻ được nghe nhiều câu chuyện về thiên nhiên tươi đẹp, những việc làm có lợi, có hại tới môi trường, nguyên nhân ô nhiễm môi trường, tác hại của môi trường ô nhiễm đến sức khoẻ con người.… * Thông qua hoạt động khám phá môi trường xung quanh: Cô tổ chức cho trẻ quan sát, làm thí nghiệm, thực nghiệm đơn giản như: Cây cần gì để lớn lên (nước, không khí, ánh sáng), hiểu được sự cần thiết của nước, không khí, ánh sáng đối với con vật và thực vật; thí nghiệm lọc nước bẩn hoặc làm cho nước bị ô nhiễm; không khí ô nhiễm do bụi, khói, mùi hôi thối; một số cách chăm sóc con vật, cây trồng; các phương án giải quyết trong một số tình huống giả định. Ví dụ: Cháu sẽ làm gì khi thấy nước chảy tràn ra ngoài? Điều gì sẽ xảy ra nếu như đổ xăng, dầu xuống đất?,… 12 3. Hoạt động lao động: - Thông qua lao động cá nhân tự phục vụ: Trẻ đi đại tiểu tiện đúng nơi qui định, đi xong biết dội nước; các đồ dùng vệ sinh để ngăn nắp, lớp học gọn gàng sạch sẽ, khi ăn không rơi vãi,…các hoạt động này nhằm bảo vệ môi trường gia đình và trường, lớp luôn sạch đẹp. - Thông qua lao động chăm sóc vật nuôi, cây trồng: Đây chính là việc làm tốt cho môi trường; Ngoài ra còn hình thành lòng tự hào ở trẻ khi được góp công sức của mình vào việc làm cho môi trường xanh, sạch, đẹp. - Thông qua lao động vệ sinh môi trường như: Lau chùi đồ chơi, xếp dọn đồ dùng ngăn nắp, nhặt rác, thu gom lá rụng ở sân trường, vườn,… điều là việc làm tốt đáng khích lệ vì góp phần làm cho môi trường sạch, đẹp. 4. Hoạt động lễ hội: - Thông qua việc tổ chức lễ hội, hình thành ở trẻ các kĩ năng, thái độ, hành vi tích cực về các địa danh và môi trường: Tự hào về một số điệu múa, bài hát, truyện cổ tích, món ăn truyền thống của từng vùng miền… - Giáo dục trẻ biết quan tâm chia sẻ, giúp đỡ nhau, yêu quí, bảo vệ và duy trì các nghề truyền thống, phong tục, lối sống… Vì vậy các nội dung giáo dục BVMT trong trường mầm non được tích hợp trong các hoạt ®éng giáo dục dưới nhiều hình thức; Theo định hướng của giáo viên, theo ý thích của trẻ hoặc trong thời gian dạo chơi ngoài trời hoặc tham quan. 5. Th«ng qua ho¹t ®éng ch¨m sãc nu«i d-ìng trÎ: Trong giê ¨n c¬m, gi¸o viªn nh¾c nhë trÎ kh«ng kÐo bµn ghÕ, ¨n hÕt suÊt, kh«ng lµm r¬i v·i, kh«ng ®æ thøc ¨n thõa xuèng ®Êt. ¡n xong biÕt cÊt b¸t th×a vµo n¬i quy ®Þnh gän gµng, ng¨n n¾p. Khi ¨n xong lÊy n-íc uèng võa ®ñ, kh«ng vÆn vßi n-íc ch¶y l·ng phÝ, biÕt tiÕt kiÖm thøc ¨n, n-íc uèng, c¸c lo¹i ®å dïng cña tr-êng, líp, cña gia ®×nh. Tõ ®ã gi¸o dôc trÎ lu«n cã thãi quen tiÕt kiÖm trong cuéc sèng. BiÖn ph¸p 7: T¨ng c-êng qu¶n lý chØ ®¹o, vËn ®éng gi¸o viªn tÝch cùc tÝch hîp c¸c néi dung gi¸o dôc BVMT cho trÎ vµo c¸c chñ ®Ò chñ ®iÓm: 13 §©y lµ mét trong nh÷ng biÖn ph¸p quan träng nhÊt, gãp phÇn vµo thµnh c«ng trong viÖc n©ng cao chÊt l-îng gi¸o dôc BVMT cho trÎ mÇm non. T¨ng c-êng c«ng t¸c qu¶n lý chØ ®¹o gi¸o viªn x©y dùng kÕ ho¹ch thùc hiÖn chuyªn ®Ò, ®-a c¸c néi dung gi¸o dôc BVMT lång vµo c¸c chñ ®Ò chñ ®iÓm sao cho phï hîp. VÝ dô 1: Lång mét néi dung gi¸o dôc BVMT th«ng qua c¸c chñ ®Ò chñ ®iÓm: Gia ®×nh, b¶n th©n, tr-êng mÇm non. Khi thùc hiÖn chñ ®Ò b¶n th©n, gia ®×nh, tr-êng mÇm non, t«i gîi ý h-íng dÉn gi¸o viªn lång vµo néi dung con ng­êi víi m«i tr­êng. “D¹y trÎ hiÓu ®­îc m«i tr-êng trong tr-êng mÇm non, gia ®×nh bao gåm: - C¸c phßng nhãm, s©n nhµ, v-ên, cèng r·nh... - C¸c lo¹i ®å dïng cña líp, cña c¸ nh©n, c¸c lo¹i ®å ch¬i cña trÎ. - Con ng-êi vµ c¸c lo¹i ®éng thùc vËt xung quanh nhµ, quanh tr-êng. Tõ ®ã gi¸o dôc trÎ ph©n biÖt ®-îc m«i tr-êng s¹ch sÏ vµ m«i tr-êng bÈn, m«i tr-êng bÞ « nhiÔm, gi¸o dôc trÎ cã ý thøc gi÷ g×n m«i tr-êng. §ång thêi th«ng qua chñ ®Ò rÌn luyÖn trÎ b»ng c¸c thao t¸c, kü n¨ng thùc hµnh ®Ó trÎ ®-îc tri gi¸c, thö nghiÖm, tr¶i nghiÖm vÒ nh÷ng ®iÒu mµ trÎ ®-îc häc hay vÒ nhu cÇu sèng cña con ng-êi vµ sèng tiÕt kiÖm, gi¸o dôc trÎ c¸ch sèng biÕt quý träng c¸c lo¹i ®å dïng trong gia ®×nh, ®å dïng cña líp, cã ý thøc tiÕt kiÖm nguån n-íc trong sinh ho¹t h»ng ngµy nh-: Kh«ng ®Ó vßi n-íc ch¶y liªn tôc, biÕt khãa vßi n-íc mçi khi dïng xong, kh«ng h¸i l¸ h¸i léc, h¸i hoa, biÕt sèng ng¨n n¾p gän gµng....Mçi néi dung gi¸o dôc trÎ ®-îc lång trùc tiÕp vµo trong c¸c thêi ®iÓm ho¹t ®éng, ®Æc biÖt th«ng qua c¸c ho¹t ®éng nhµ tr-êng t«i ®· chØ ®¹o gi¸o viªn tÝch cùc vËn dông néi dung gi¸o dôc BVMT cho trÎ, trÎ ®-îc rÌn luyÖn, cñng cè, thùc hµnh ®Ó trÎ tri gi¸c mét c¸ch trän vÑn, ngoµi ra gi¸o viªn cßn rÌn luyÖn mét c¸ch liªn tôc ®Ó c¸c hµnh vi trë thµnh thãi quen tèt, ý thøc tèt trong cuéc sèng. VÝ dô 2: Lång mét néi dung gi¸o dôc “Con ng­êi vµ c¸c hiÖn t­îng tù nhiªn“ vµo chñ ®Ò “M«i tr­êng tù nhiªn vµ m«i tr­êng x· héi“ ®Ó gi¸o dôc trÎ. 14 Th«ng qua viÖc kh¸m ph¸ chñ ®Ò, gi¸o viªn cung cÊp cho trÎ c¸c kiÕn thøc vÒ c¸c hiÖn t-îng tù nhiªn nh-: N¾ng, m-a, h¹n h¸n, lò lôt....Vµ m«i tr-êng x· héi nhc¸c c«ng tr×nh x©y dùng, c¸c kiÕn tróc ®« thÞ, sù ph¸t triÓn cña x· héi, sù t¸c ®éng cña con ng-êi ®èi víi mäi vËt xung quanh, cho trÎ biÕt Ých lîi ®ång thêi còng cho trÎ biÕt t¸c h¹i vµ c¸c mÆt tr¸i cña nã nh-: ¸nh n¾ng buæi ban mai sÏ lµm cho con ng-êi s¶ng kho¸i, dÔ chÞu, c©y cèi xanh t-¬i, song ¸nh n¾ng buæi tr-a sÏ gay g¾t lµm cho con ng-êi khã chÞu, c©y cèi kh« hÐo, ®Êt ®ai trë nªn c»n cçi , lµm ch¸y da, con ng-êi dÔ bÞ c¶m n¾ng, ®au ®Çu vµ cã thÓ g©y mét sè bÖnh tËt nguy hiÓm nh-: Sèt cao, bÖnh viªm n·o, dÞch t¶, lþ ...Tõ ®ã gi¸o dôc trÎ c¸ch phßng tr¸nh bÖnh tËt do thiªn tai g©y ra nh-: N¾ng nhiÒu dÉn ®Õn h¹n h¸n, con ng-êi, c©y cèi bÞ thiÕu n-íc dÉn ®Õn bÖnh tËt. M-a nhiÒu còng kh«ng tèt, m-a nhiÒu lµm cho quÇn ¸o dÔ bÈn, Èm mèc, m-a nhiÒu trë thµnh lôt léi, n-íc to lµm t¾c nghÏn giao th«ng, lµm c¸c lo¹i ®å dïng bÞ hháng, c©y cèi bÞ ngËp óng, mïa mµng thÊt thu dÉn ®Õn n¹n ®ãi, rÐt, nhiÒu bÖnh tËt ph¸t sinh. Tõ ®ã gi¸o viªn h-íng dÉn cho trÎ biÕt ®-îc c¸ch phßng tr¸nh khi gÆp thiªn tai nh-: BÞt kh¨n, ®éi nãn mò khi ®i ra ®-êng, kh«ng ch¬i ngoµi trêi m-a, ch¬i d-íi ¸nh n¾ng to, n¾ng gay g¾t. BiÕt dän dÑp, gi÷ vÖ sinh ®Ó tr¸nh bÖnh dÞch. §ång thêi th«ng qua chñ ®Ò nµy cho trÎ biÕt nguyªn nh©n g©y ra c¸c thiªn tai lµ do con ng-êi ch-a cã ý thøc BVMT lµm g©y « nhiÔm m«i tr-êng, chÆt c©y, ph¸ rõng lµm cho n-íc ch¶y nhanh, g©y lò lôt, kh«ng biÕt sö dông c¸c tµi nguyªn kho¸ng s¶n, khai th¸c bõa b·i lµm c¹n kiÖt tµi nguyªn m«i tr-êng, lµm mÊt c©n b»ng sinh th¸i, g©y ra sù ph¸ hñy m«i tr-êng. Nh- vËy trÎ biÕt ®-îc nguyªn nh©n, tõ ®ã gi¸o dôc trÎ cã ý thøc BVMT vµ rÌn luyÖn kü n¨ng gi÷ g×n BVMT nh-: Kh«ng ng¾t l¸, bÎ cµnh, nhæ c©y non, kh«ng vøt r¸c bõa b·i, biÕt quan s¸t vµ nhËn ra ®-îc m«i tr-êng s¹ch hay bÈn, bÞ « nhiÔm hay kh«ng bÞ « nhiÔm, biÕt thu thËp c¸c th«ng tin vÒ m«i tr-êng, nh÷ng thay ®æi trong m«i tr-êng tù nhiªn. Cho trÎ xem tranh ¶nh ®Ó trÎ cã kh¶ n¨ng ph¸n ®o¸n ®¸nh gi¸ mét hiÖn t-îng thiªn nhiªn vµ c¸ch gi¶i quyÕt vÊn ®Ò m«i tr-êng trong thiªn nhiªn. TrÎ ®o¸n xem bá r¸c ë ®©u vµ trÎ sÏ gióp b¹n ®iÒu g× khi b¹n bá r¸c kh«ng ®óng n¬i quy ®Þnh. 15 BiÖn ph¸p 8: T¨ng c-êng c«ng t¸c qu¶n lý, chØ ®¹o, kiÓm tra viÖc thùc hiÖn néi dung gi¸o dôc BVMT cho trÎ: ViÖc qu¶n lý chØ ®¹o gi¸o viªn thùc hiÖn néi dung gi¸o dôc BVMT cho trÎ lµ mét biÖn ph¸p th-êng xuyªn, gióp gi¸o viªn thùc hiÖn ®óng h-íng, duy tr× viÖc gi¸o dôc BVMT cho trÎ mét c¸ch th-êng xuyªn, liªn tôc, cã hÖ thèng. ViÖc tiÕn hµnh kiÓm tra còng lµ mét biÖn ph¸p tèt ®Ó t«i cã thÓ ®¸nh gi¸ ®-îc tr×nh ®é, n¨ng lùc, kh¶ n¨ng thùc hiÖn viÖc gi¸o dôc BVMT cho trÎ cña tõng gi¸o viªn, qua ®ã cã thÓ biÕt gi¸o viªn hä thiÕu nh÷ng g×, cßn yÕu chç nµo ®Ó cã thÓ bæ sung gãp ý kÞp thêi. §ång thêi ®-a ra nh÷ng ý t-ëng hay ®Ó gi¸o viªn thiÕt kÕ, lång tÝch hîp néi dung gi¸o dôc BVMT cho trÎ vµo trong c¸c ho¹t ®éng h»ng ngµy ®Ó c«ng t¸c gi¸o dôc BVMT cho trÎ ®-îc thùc hiÖn mét c¸ch liªn tôc, cã hÖ thèng, gióp gi¸o viªn cã sù linh ho¹t, s¸ng t¹o trong viÖc thùc hiÖn gi¸o dôc BVMT cho trÎ. Qua tõng ®ît kiÓm tra, t«i ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c chÊt l-îng gi¸o viªn, khen ngîi, ®éng viªn, khuyÕn khÝch gi¸o viªn linh ho¹t, s¸ng t¹o lång tÝch hîp, ®ång thêi t×m, lùa chän nh÷ng gi¸o viªn thùc hiÖn tèt ®Ó gi¸o viªn trong tr-êng häc tËp, vËn dông. Qua biÖn ph¸p nµy, chÊt l-îng gi¸o dôc BVMT cho trÎ ®-îc n©ng lªn râ rÖt. BiÖn ph¸p 9: BiÖn ph¸p thi ®ua khen th-ëng: §©y lµ biÖn ph¸p cã hiÖu qu¶, lµ mãn quµ ®éng viªn gi¸o viªn cè g¾ng thi ®ua, ph¸t huy søc m¹nh néi lùc tõ chÝnh b¶n th©n m×nh. Tuy nhiªn trong viÖc thi ®ua khen th-ëng ph¶i ®óng ng-êi, ®óng viÖc, khen kÞp thêi, ®ång thêi ph¸t ®éng c¸c phong trµo thi ®ua t¹o ra cho gi¸o viªn nh÷ng c¬ héi phÊn ®Êu, rÌn luyÖn, tù kh¼ng ®Þnh m×nh, tù nghiªn cøu tÝch lòy kinh nghiÖm. Qua mçi ®ît thi ®ua, t«i ghi chÐp ®¸nh gi¸ tr×nh ®é n¨ng lùc, kh¶ n¨ng s- ph¹m, sù linh ho¹t s¸ng t¹o cña mçi gi¸o viªn. Tæng hîp l¹i nh÷ng mÆt m¹nh, mÆt yÕu cña ®éi ngò ®Ó rót kinh nghiÖm vµ triÓn khai nh÷ng giê häc ®¹t kÕt qu¶ cao, cã nhiÒu s¸ng t¹o ®Ó gi¸o viªn häc tËp, vËn dông vµo t×nh h×nh thùc tÕ cña líp m×nh. Nh- vËy, mçi sù s¸ng t¹o cña gi¸o viªn ®Òu ®-îc toµn thÓ gi¸o viªn trong tr-êng häc tËp vµ nh©n ra diÖn réng. Tõ kÕt qu¶ cña viÖc thi ®ua, mçi gi¸o viªn t¹o ra cho m×nh nh÷ng thµnh tÝch nhÊt ®Þnh ®Ó ®-îc khen th-ëng mét 16 c¸ch xøng ®¸ng. Khen th-ëng cã thÓ kh«ng lín vÒ mÆt vËt chÊt nh-ng khen th-ëng lµ danh dù, lµ niÒm tù hµo cña mçi gi¸o viªn. BiÖn ph¸p 10: Phối hợp với gia đình – nhà trường và xã hội: Mỗi cán bộ giáo viên trong nhà trường phải tuyên truyền cho gia đình và cộng đồng các nội dung giáo dục vµ BVMT . Phối kết hợp nhà trường, gia đình và toàn xã hội tổ chức hội thi “Giáo dục bảo vệ môi trường” giữa các khối lớp với nhau. Nhằm giúp trẻ tìm hiểu khám phá về môi trường. Tổ chức các hoạt động cụ thể để gia đình và cộng đồng cùng tham gia BVMT như: Tổng vệ sinh đường, ngõ; Trồng cây quanh trường,... Thu gom các phế liệu sẳn có đảm bảo an toàn để làm đồ dùng, đồ chơi cho trẻ. Từ đó mọi người có ý thức chấp hảnh và thực hiện tốt công tác vệ sinh môi trường, đường làng ngõ xóm xanh - sạch - đẹp không bị ô nhiểm. PHẦN THỨ BA: KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC VÀ ®Ò xuÊt kiÕn nghÞ 1. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC: Sau khi tiến hành chỉ đạo thực hiện “Một số biÖn ph¸p giáo dục BVMT” cho trẻ mầm non. B»ng c¸c biÖn ph¸p truyÒn thèng vµ vËn dông mét sè biÖn ph¸p cña b¶n th©n, kÕt qu¶ cho thÊy, chÊt l-îng vÒ viÖc gi¸o dôc BVMT cho trÎ ®· ®-îc n©ng lªn râ rÖt. Gi¸o viªn ®· v÷ng vµng h¬n, ph¸t huy ®-îc kh¶ n¨ng s½n cã cña m×nh, linh ho¹t s¸ng t¹o, biÕt vËn dông c¸c kiÕn thøc qua viÖc häc hái ®ång nghiÖp, tham kh¶o tµi liÖu, s¸ch b¸o, t¹p chÝ gi¸o dôc mÇm non...Tõ thùc tr¹ng vÒ c¸c ®iÒu kiÖn c¬ së vËt chÊt còng nh- ®éi ngò gi¸o viªn trong tr-êng t«i ®· ®i s©u vµo nghiªn cøu vµ ¸p dông c¸c biÖn ph¸p trªn t«i đã đạt được kết quả như sau: 17 * Bảng khảo sát toµn tr-êng lần 2: TT Néi dung kh¶o s¸t TS trÎ KS Tèt Sè trÎ 1 2 3 4 Cã thãi quen sèng gän gµng, ng¨n n¾p, VS c¸ nh©n, VS m«i tr-êng s¹ch sÏ. TÝch cùc tham gia c¸c ho¹t ®éng BVMT BiÕt chia sÎ vµ hîp t¸c víi b¹n bÌ vµ nh÷ng ng-êi xung quanh Cã ph¶n øng víi c¸c hµnh vi cña con ng-êi lµm bÈn m«i tr-êng vµ ph¸ ho¹i m«i tr-êng. §¹t Kh¸ TØ lÖ % Trung b×nh TØ lÖ % Sè trÎ TØ lÖ % Sè trÎ TØ lÖ % 357 196 54,9 102 28,6 57 15,9 2 0,6 357 191 53,5 104 29,1 55 15,4 7 2 357 182 26,9 69 19,3 10 2,8 357 198 55,5 112 31,4 42 11,7 1,4 51 Sè trÎ Ch-a ®¹t 96 5 Nâng cao chất lượng “Giáo dục BVMT cho trẻ trong trường mầm non” là nhằm giúp cho trẻ nắm vững kiến thức, kĩ năng và có ý thức trong việc vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi tr-êng trong và ngoài lớp hàng ngày. Làm cho môi trường xanh sạch - đẹp, không bị ô nhiễm, tránh cho trẻ một số bệnh về đường hô hấp và các bệnh nhiễm khuẩn khác...Đảm bảo vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi trường, vệ sinh an toàn thực phẩm, không để xảy ra tình trạng trẻ bị rối loạn tiêu hóa hay ngộ độc thức ăn, ô nhiễm nguồn nước...§Æc biÖt lµ trong héi thi “BÐ víi ATGT vµ BVMT” cÊp liªn tr-êng n¨m häc 2010 - 2011 do PGD&§T tæ chøc, tr-êng chóng t«i ®· ®¹t ®-îc gi¶i nh× ®ång ®éi , 1 c¸ nh©n ®-îc gi¶i ®Æc biÖt, 3 c¸ nh©n ®-îc gi¶i nhÊt vµ 1 c¸ nh©n ®-îc gi¶i nh×. Qua mét sè biÖn ph¸p chỉ đạo giáo viên thùc hiÖn và giáo dục cho học sinh có ý thức BVMT trong trường mầm non đã góp phần giảm tỉ lệ lín vÒ ô nhiễm môi trường trong trường mầm non chóng t«i. 18 2. KẾT LUẬN: Qua kÕt qu¶ kh¶o s¸t lÇn 2 vµ qua kÕt qu¶ héi thi võa qua, b¶n th©n t«i nhËn thÊy chÊt l-îng vÒ néi dung gi¸o dôc BVMT cho trÎ ®· ®¹t ®-îc kÕt qu¶ râ rÖt. Tõ ®ã t«i còng rót ra cho b¶n th©n nh÷ng kinh nghiÖm quý b¸u trong c«ng t¸c l·nh ®¹o, chØ ®¹o, ®ã lµ ph¶i quan t©m s©u s¾c vµ toµn diÖn ®Õn néi dung gi¸o dôc BVMT cho trÎ. Tõ viÖc lËp kÕ ho¹ch ®Õn viÖc triÓn khai thùc hiÖn, tõ c¬ së vËt chÊt ®Õn ®éi ngò c¸n bé gi¸o viªn ®Òu ph¶i lùa chän cho phï hîp víi tõng nhãm líp, quan t©m ®Õn n¨ng lùc s- ph¹m ®Ó båi d-ìng t- t-ëng, ý thøc tr¸ch nhiÖm, sù g-¬ng mÉu cña mçi c¸n bé gi¸o viªn, khuyÕn khÝch gi¸o viªn hoµn thµnh tèt nhiÖm vô. Sau một thời gian tìm hiểu và nghiên cứu về công tác chỉ đạo gi¸o viªn thùc hiÖn néi dung giáo dục BVMT cho trÎ trong trường mầm non bản thân tôi đã rút ra bài học như sau : Là người cán bộ quản lý chỉ đạo chuyên môn cần nắm vững đặc điểm phát triển tâm sinh lí của trẻ qua từng độ tuổi và nhu cầu giáo dục vệ sinh môi trường, chăm sóc sức khỏe cho trẻ để có biện pháp chỉ đạo đạt kết quả cao. Bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ và áp dụng chuyên đề về kiến thức bảo vệ môi trường, kiến thức vệ sinh cá nhân, chăm sóc, phòng bệnh... là việc làm cần thiết và phải tiến hành thường xuyên để giáo viên có kiến thức, kỹ năng thực hiện tốt. Đặc biệt là bồi dưỡng cho đội ngũ cán bộ giáo viên trong nhà trường cách giáo dôc BVMT trong và ngoài lớp học cho häc sinh, vệ sinh cá nhân cho trẻ hàng ngày... tránh một số bệnh trường gặp ở trẻ khi thời tiết thay đổi. Phải thường xuyên theo dâi kiểm tra trực tiếp, giám sát về vấn đề BVMT xanh - sạch - đẹp và vệ sinh cá nhân cho trẻ để có biện pháp chỉ đạo sát với thực tế. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền giáo các bậc phụ huynh giúp phụ huynh, nâng cao kiến thức về môi trường để có sự thống nhất giữa gia đình và cộng đồng nhà trường. Làm tốt công tác xã hội hóa giáo dục để phát huy sức mạnh tổng hợp của các thành viên trong trường. 19 Cùng với đồng chí hiệu trưởng tham m-u với các cấp đảng ủy chính quyền các tổ chức xã hội, các ban ngành đoàn thÓ địa phương để hỗ trợ và tạo điều kiện thuận lợi cho công tác BVMT, hình thành cho trẻ thói quen vệ sinh ë trường cũng như ở gia đình và ngoài xã hội. - Tăng cường cơ sở vật chất trang thiết bị phục vụ cho công tác BVMT. - Không ngừng nghiên cứu khoa học, hội thảo sáng kiến kinh nghiệm, học hỏi kinh nghiệm của các trường tiên tiến. Đọc các tài liệu, tập san, sách báo; Xem các phương tiện truyền thông, truyền hình, Internet có liên quan đến vấn đề BVMT. - Nhà trường kết với phụ huynh học sinh thành lập ban thanh tra để thường xuyên theo dõi giám sát khâu vệ sinh môi trường của nhà trường và vệ sinh cá nhân cho trẻ để có những phản ứng kịp thời với ban giám hiệu, từ đó có những uốn nắn kÞp thời. Trên đây là một vài kinh nghiệm tôi đã rút ra sau một thời gian chỉ đạo nâng cao chất lượng BVMT, để trường mầm non chóng t«i mãi mãi xanh - sạch - đẹp. 3. MỘT sè ĐỀ XUẤT KIẾN NGHỊ: Phòng giáo dục quan tâm hổ trợ thêm kinh phí ho¹t ®éng chi cho chuyªn m«n, c¸c ho¹t ®éng chuyªn ®Ò vµ mua sắm thêm trang thiết bị phục cho công tác môi trường. Trên đây là mét sè biÖn ph¸p nhá cña t«i vµ một vài kinh nghiệm trong công tác quản lý chỉ đạo “Giáo dục bảo BVMT cho trẻ trong trường mầm non”. Kính mong c¸c cÊp l·nh ®¹o, hội đồng xét duyệt sáng kiến kinh nghiệm, c¸c ®ång nghiÖp tham kh¶o, gãp ý, bæ sung để công tác quản lý, chỉ đạo chuyên môn của tôi đạt kết quả tèt hơn. Tôi xin tr©n träng cảm ¬n! 20